Full Spectrum Auditions
Joshua Walters: On being just crazy enough
Joshua Walters: Hãy điên cho vừa đủ
Filmed:
Readability: 4.2
1,851,774 views
Tại TED Full Spectrum Auditions, Joshua Walters, nghệ sĩ hài mắc chứng "rối loạn lưỡng cực", đã khơi gợi sự hòa hợp giữa bệnh tâm thần và tính thiên bẩm. Trong bài nói chuyện vui nhộn và kích thích tư duy này, anh đã đặt ra câu hỏi: Làm thế nào để cân đối giữa việc chữa trị chứng điên loạn với việc làm chủ ranh giới mong manh của sự sáng tạo và vươn xa hơn nữa?
Joshua Walters - Comedian, activist
Joshua Walters is a bipolar comedian whose work explores language, creativity, beatboxing and madness ... Full bio
Joshua Walters is a bipolar comedian whose work explores language, creativity, beatboxing and madness ... Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
My name is Joshua Walters.
0
0
3000
Tôi tên là Joshua Walters.
00:18
I'm a performer.
1
3000
3000
Tôi là một nghệ sĩ biểu diễn.
00:21
(Beatboxing)
2
6000
9000
Beatboxing
00:30
(Laughter)
3
15000
3000
(Tiếng cười)
00:33
(Applause)
4
18000
2000
(Vỗ tay)
00:37
But as far as being a performer,
5
22000
3000
Thế nhưng cùng với việc là một nghệ sĩ biểu diễn,
00:40
I'm also diagnosed
6
25000
3000
tôi cũng là một người bị chẩn đoán
00:43
bipolar.
7
28000
2000
rối loạn lưỡng cực.
00:50
I reframe that as a positive
8
35000
2000
Tôi lại coi đó là một yếu tố tích cực,
00:52
because the crazier I get onstage,
9
37000
2000
vì ở trên sân khấu, tôi càng điên loạn bao nhiêu
00:54
the more entertaining I become.
10
39000
3000
thì tôi càng trở nên thú vị bấy nhiêu.
00:57
When I was 16 in San Francisco,
11
42000
2000
Lúc tôi 16 tuối, ở San Francisco,
00:59
I had my breakthrough manic episode
12
44000
2000
trong cơn hưng cảm sốc nhất
01:01
in which I thought I was Jesus Christ.
13
46000
3000
tôi đã tưởng mình là Chúa Giê-su.
01:05
Maybe you thought that was scary,
14
50000
4000
Có thể bạn thấy điều đó đáng sợ,
01:09
but actually there's no amount of drugs you can take
15
54000
3000
nhưng thành thực mà nói, không loại thuốc phiện nào với liều lượng lớn cỡ nào
01:12
that can get you as high
16
57000
2000
có thể khiến bạn đê mê như thế
01:14
as if you think you're Jesus Christ.
17
59000
2000
như khi bạn tưởng rằng mình là Chúa Giê-su.
01:16
(Laughter)
18
61000
3000
(Tiếng cười)
01:20
I was sent to a place,
19
65000
3000
Tôi bị đưa đến một nơi,
01:23
a psych ward,
20
68000
2000
một bệnh viện tâm thần,
01:25
and in the psych ward,
21
70000
2000
và trong viện tâm thần,
01:27
everyone is doing their own one-man show.
22
72000
4000
tất cả mọi người đều đang thực hiện show diễn solo của riêng họ.
01:31
(Laughter)
23
76000
5000
(Tiếng cười)
01:36
There's no audience like this
24
81000
2000
Không có khán giả như ở đây
01:38
to justify their rehearsal time.
25
83000
3000
để đánh giá lần diễn tập của họ.
01:41
They're just practicing.
26
86000
2000
Họ chỉ đang luyện tập.
01:43
One day they'll get here.
27
88000
3000
Một ngày nào đó có lẽ họ sẽ có mặt ở đây.
01:47
Now when I got out,
28
92000
2000
Khi ra khỏi đó,
01:49
I was diagnosed
29
94000
2000
tôi được chẩn
01:51
and I was given medications
30
96000
2000
trị
01:53
by a psychiatrist.
31
98000
2000
bởi một bác sĩ tâm lý.
01:55
"Okay, Josh, why don't we give you some --
32
100000
2000
“Được rồi, Josh, sao ta không cho cháu một chút –
01:57
why don't we give you some Zyprexa.
33
102000
3000
sao ta không cho cháu một chút Zyprexa.
02:00
Okay? Mmhmm?
34
105000
3000
Nhỉ? Ừm?
02:05
At least that's what it says on my pen."
35
110000
2000
Ít nhất thì trên cái bút của ta có ghi như vậy…”
02:07
(Laughter)
36
112000
5000
(Tiếng cười)
02:12
Some of you are in the field, I can see.
37
117000
3000
Tại đây có nhiều người trong nghề, tôi biết.
02:15
I can feel your noise.
38
120000
2000
Tôi có thể thấy các bạn đang giận dữ.
02:19
The first half of high school
39
124000
3000
Nửa đầu trung học
02:22
was the struggle of the manic episode,
40
127000
3000
là cuộc chiến của những cơn hưng cảm,
02:25
and the second half
41
130000
2000
và nửa sau
02:27
was the overmedications of these drugs,
42
132000
3000
chìm nghỉm trong những thứ thuốc điều trị,
02:30
where I was sleeping through high school.
43
135000
2000
khiến tôi ngủ suốt cả thời trung học.
02:32
The second half was just one big nap, pretty much, in class.
44
137000
4000
Quãng thời gian ấy quả thực chỉ là một cơn ngủ say trong lớp học, không hơn.
02:37
When I got out
45
142000
2000
Tới khi ra trường,
02:39
I had a choice.
46
144000
2000
tôi đã quyết định.
02:41
I could either deny
47
146000
3000
Rằng tôi có thể - một mặt, xóa bỏ
02:44
my mental illness
48
149000
2000
chứng tâm thần của mình;
02:46
or embrace
49
151000
4000
mặt khác, nuôi dưỡng
02:50
my mental skillness.
50
155000
2000
cái thiên bẩm của mình.
02:52
(Bugle sound)
51
157000
2000
(Tiếng tù và)
02:56
There's a movement going on right now
52
161000
2000
Hiện nay đang dấy lên phong trào
02:58
to reframe mental illness as a positive --
53
163000
3000
xem chứng tâm thần như một yếu tố tích cực
03:01
at least the hypomanic edge part of it.
54
166000
3000
ít ra là phần hưng cảm của nó.
03:04
Now if you don't know what hypomania is,
55
169000
3000
Trong trường hợp bạn chưa biết gì về chứng hưng cảm,
03:07
it's like an engine that's out of control,
56
172000
2000
nó giống như một động cơ bị mất điều khiển –
03:09
maybe a Ferrari engine, with no breaks.
57
174000
3000
một động cơ Ferrari chẳng hạn, chạy không ngừng nghỉ.
03:12
Many of the speakers here, many of you in the audience,
58
177000
3000
Rất nhiều diễn giả ở đây, và nhiều người trong số các bạn - những thính giả,
03:15
have that creative edge,
59
180000
2000
có năng lực sáng tạo phi thường đó,
03:17
if you know what I'm talking about.
60
182000
2000
nếu bạn hiểu điều tôi đang nói tới.
03:19
You're driven to do something
61
184000
2000
Bạn có sức mạnh để làm những điều
03:21
that everyone has told you is impossible.
62
186000
2000
mà ai cũng đều cho là không thể.
03:23
And there's a book -- John Gartner.
63
188000
2000
Có một cuốn sách của John Gartner.
03:25
John Gartner wrote this book called "The Hypomanic Edge"
64
190000
3000
Trong cuốn sách với tựa đề "Ranh giới của thiên tài” đó,
03:28
in which Christopher Columbus and Ted Turner and Steve Jobs
65
193000
3000
Christopher Columbus, Ted Turner, Steve Jobs
03:31
and all these business minds
66
196000
2000
và tất cả những bộ óc kinh doanh vĩ dại
03:33
have this edge to compete.
67
198000
2000
đều có năng lực đó để cạnh tranh.
03:35
A different book was written not too long ago
68
200000
2000
Một cuốn sách khác được viết cách đây không lâu –
03:37
in the mid-90s
69
202000
2000
khoảng giữa những năm 90,
03:39
called "Touched With Fire" by Kay Redfield Jamison
70
204000
3000
có tên là “Chạm phải lửa” của tác giả Kay Redfield Jamison
03:42
in which it was looked at in a creative sense
71
207000
3000
đã đưa ra một cái nhìn mới mẻ,
03:45
in which Mozart and Beethoven and Van Gogh
72
210000
3000
rằng cả Mozart, Beethoven và Van Gogh
03:48
all have this manic depression that they were suffering with.
73
213000
3000
đều đã phải chịu đựng chứng lưỡng cực.
03:51
Some of them committed suicide.
74
216000
2000
Một vài người trong số họ đã tự kết liễu đời mình.
03:53
So it wasn't all
75
218000
2000
Do vậy
03:55
the good side of the illness.
76
220000
3000
chứng bệnh này cũng không chỉ có mặt tích cực.
03:58
Now recently,
77
223000
3000
Thời gian gần đây,
04:01
there's been development in this field.
78
226000
3000
đã có nhiều tiến bộ trong lĩnh vực này.
04:04
And there was an article written in the New York Times,
79
229000
3000
Và có một bài báo trong tờ New York Times,
04:07
September 2010,
80
232000
2000
số ra tháng 9 năm 2010
04:09
that stated:
81
234000
3000
đã viết:
04:12
"Just Manic Enough."
82
237000
2000
“Hãy chỉ điên đủ độ.”
04:14
Just be manic enough
83
239000
2000
Hãy điên ở mức độ vừa phải
04:16
in which investors who are looking for entrepreneurs
84
241000
3000
mà những nhà đầu tư đang tìm kiếm những doanh nhân
04:19
that have this kind of spectrum --
85
244000
3000
có khả năng đó –
04:22
you know what I'm talking about --
86
247000
2000
bạn hiểu ý tôi chứ - .
04:24
not maybe full bipolar,
87
249000
3000
có thể không hẳn là chứng lưỡng cực,
04:27
but they're in the bipolar spectrum --
88
252000
4000
nhưng họ cũng mắc phải chứng rối loạn cảm xúc -
04:31
where on one side,
89
256000
2000
mà trong đó, một mặt,
04:33
maybe you think you're Jesus,
90
258000
4000
bạn tưởng mình là Chúa Giê-su;
04:37
and on the other side
91
262000
3000
mặt khác,
04:40
maybe they just make you a lot of money.
92
265000
2000
bạn kiếm được rất nhiều tiền.
04:42
(Laughter)
93
267000
3000
(Tiếng cười)
04:45
Your call. Your call.
94
270000
3000
Cờ đã phất. Cờ đã phất.
04:48
And everyone's somewhere in the middle.
95
273000
2000
Và mọi người đều ở đâu đó giữa các ranh giới.
04:50
Everyone's somewhere in the middle.
96
275000
3000
Mọi người đều ở đâu đó giữa các ranh giới.
04:53
So maybe, you know,
97
278000
3000
Vì vậy mà có lẽ, bạn biết đấy,
04:56
there's no such thing
98
281000
2000
không có ai
04:58
as crazy,
99
283000
2000
điên cả,
05:00
and being diagnosed with a mental illness
100
285000
3000
và kể cả bị chẩn đóan là mắc bệnh thần kinh
05:03
doesn't mean you're crazy.
101
288000
2000
không có nghĩa là bạn bị điên.
05:05
But maybe it just means
102
290000
2000
Nhưng cũng có thể, đó chỉ là do
05:07
you're more sensitive
103
292000
2000
bạn nhạy cảm hơn
05:09
to what most people can't see
104
294000
2000
với những gì mà người thường không thể thấy
05:11
or feel.
105
296000
2000
hoặc cảm nhận.
05:13
Maybe no one's really crazy.
106
298000
4000
Có thể không ai thực sự bị điên.
05:17
Everyone is just a little bit mad.
107
302000
5000
Mà ai cũng đều hơi khùng một chút.
05:26
How much
108
311000
3000
Mức độ thế nào
05:29
depends on where you fall in the spectrum.
109
314000
3000
tùy thuộc vào việc bạn ở mức nào trong phổ của các rối loạn.
05:33
How much
110
318000
2000
Mức độ thế nào
05:35
depends on how lucky you are.
111
320000
4000
tùy thuộc vào việc bạn may mắn đến đâu.
05:39
Thank you.
112
324000
2000
Xin cảm ơn.
05:41
(Applause)
113
326000
4000
(Tiếng vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Joshua Walters - Comedian, activistJoshua Walters is a bipolar comedian whose work explores language, creativity, beatboxing and madness ...
Why you should listen
Joshua Walters is a comedian, poet, educator and performer. He incorporates elements of spoken word and beatbox into his shows in a mash-up of comedy, intimate reflection and unpredictable antics. In the last two years, Walters has performed at theaters and universities throughout North America, Europe and the Middle East.
His eclectic combination of performance disciplines and activity as an educator in mental health has given Walters a national platform and audience. In 2002, Walters co-founded the DBSA (Depression Bipolar Support Alliance) Young Adults Chapter in San Francisco, one of the few support groups specifically for mentally ill young adults in the country. As a facilitator, Walters developed humor to address the subject of mental illness, reframing it as a positive. Walters speaks as a mental health educator and has engaged in mental health advocacy at conventions and in classrooms nationwide.
Joshua Walters | Speaker | TED.com