TEDGlobal 2007
Vusi Mahlasela: "Thula Mama"
Vusi Mahlasela hát bài ca "Thula Mama"
Filmed:
Readability: 3
688,907 views
Ca sĩ - nhạc sĩ Vusi Mahlasela dành tặng bài hát của ông, "Thula Mama," cho mọi người phụ nữ -- đặc biệt là bà của ông, người bà với lòng dũng cảm khôn cùng khi bị cảnh sát áp bức trong thời kì phân biệt chủng tộc apartheid. Câu chuyện, giọng ca và âm nhạc của ông sẽ khiến bạn lặng người.
Vusi Mahlasela - Musician, activist
South African singer-songwriter Vusi Mahlasela was a crucial artistic voice during the fight against apartheid, and now in the new modern-day nation. Blending traditional African music with soul and blues, his music showcases powerful vocals and poetic lyrics. Full bio
South African singer-songwriter Vusi Mahlasela was a crucial artistic voice during the fight against apartheid, and now in the new modern-day nation. Blending traditional African music with soul and blues, his music showcases powerful vocals and poetic lyrics. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
I’d like to dedicate this one to all the women in South Africa --
0
0
6000
Tôi muốn dành tặng bài này cho tất cả phụ nữ ở Nam Phi --
00:31
those women who refused to dwindle in the midst of apartheid.
1
6000
5000
những người phụ nữ đã không chịu lùi bước trong thời kỳ phân biệt chủng tộc (apartheid).
00:36
And, of course, I’m dedicating it also to my grandmother,
2
11000
6000
Và, dĩ nhiên, tôi cũng dành tặng bài hát này cho bà của tôi,
00:42
whom I think really played quite a lot of important roles,
3
17000
3000
người mà tôi tin rằng đã đóng một vai trò rất quan trọng,
00:45
especially for me when I was an activist, and being harassed by the police.
4
20000
6000
đặc biệt với tôi, khi tôi còn là một nhà hoạt động xã hội, và bị cảnh sát quấy rối.
00:51
You will recall that in 1976, June 16, the students of South Africa boycotted
5
26000
5000
Các bạn sẽ nhớ lại rằng năm 1976, ngày 16 tháng 6, học sinh sinh viên Nam Phi đã tẩy chay
00:56
the language of Afrikaans as the medium of the oppressor,
6
31000
4000
ngôn ngữ của Afrikaan, vì nó là phương tiện truyền đạt của những kẻ áp bức,
01:00
as they were sort of like really told
7
35000
3000
trong lúc học sinh sinh viên bị bắt
01:03
that they must do everything in Afrikaans --
8
38000
3000
phải học tất cả các môn bằng tiếng Afrikaan --
01:06
biology, mathematics -- and what about our languages?
9
41000
4000
sinh học, toán học -- thế còn những ngôn ngữ của chúng tôi thì sao?
01:10
And the students wanted to speak to the government,
10
45000
4000
Học sinh sinh viên muốn nói chuyện với chính quyền,
01:14
and police answered with bullets.
11
49000
2000
và cảnh sát đáp lời bằng súng đạn.
01:16
So every year, June 16, we will commemorate
12
51000
2000
Vậy nên hàng năm, ngày 16 tháng 6, chúng tôi sẽ tưởng niệm
01:18
all those comrades or students who died.
13
53000
4000
tất cả những người đồng chí, những học sinh sinh viên đã mất đi.
01:22
And I was very young then. I think I was 11 years,
14
57000
6000
Hồi đó tôi còn rất nhỏ, tôi nghĩ là tôi 11 tuổi,
01:28
and I started asking questions,
15
63000
2000
tôi bắt đầu tự đặt ra nhiều câu hỏi,
01:30
and that’s when my political education started.
16
65000
3000
và đó cũng là lúc việc giáo dục chính trị của tôi bắt đầu.
01:33
And I joined, later on, the youth organization
17
68000
3000
Và sau đó, tôi gia nhập tổ chức thanh niên
01:36
under the African National Congress.
18
71000
3000
trực thuộc Đại hội Dân tộc Châu Phi (African National Congress.).
01:39
So as part of organizing this and whatever,
19
74000
3000
Và, vì chúng tôi là ban tổ chức và đủ thứ vai trò
01:42
this commemoration, the police will round us up
20
77000
3000
của lễ tưởng niệm này, cảnh sát sẽ bố ráp vây bắt chúng tôi
01:45
as they call us leaders.
21
80000
3000
vì họ gọi chúng tôi là những kẻ cầm đầu.
01:48
And I used to run away from home,
22
83000
2000
Tôi đã từng trốn chạy khỏi nhà
01:50
when I know that maybe the police might be coming
23
85000
3000
khi tôi được biết có thể cảnh sát
01:53
around the ninth or 10th of June or so.
24
88000
3000
sẽ đến lùng vào khoảng 9 hay 10 tháng 6 gì đó.
01:56
And my grandmother one time said,
25
91000
2000
Và bà của tôi có lần đã nói,
01:58
"No, look, you’re not going to run away.
26
93000
3000
"Không, xem này, cháu không việc gì phải trốn chạy.
02:01
This is your place, you stay here."
27
96000
4000
Đây là nhà cháu, cháu cứ việc ở."
02:05
And indeed, the police came -- because they’ll just arrest us
28
100000
4000
Và đúng thật, cảnh sát có đến -- bởi vì họ muốn bắt giữ chúng tôi
02:09
and put us in jail and release us whenever they feel like, after the 20th or so.
29
104000
5000
và nhốt chúng tôi vào tù và chỉ thả chúng tôi lúc nào họ thích, sau ngày 20 hay sau đó.
02:14
So it was on the 10th of June, and they came, and they surrounded the house,
30
109000
5000
Thế là vào ngày 10 tháng 6, chúng đến, bao vây ngôi nhà,
02:19
and my grandmother switched off all the lights in the house,
31
114000
6000
còn bà tôi tắt hết điện đóm trong nhà,
02:25
and opened the kitchen door.
32
120000
3000
và mở cửa bếp ra.
02:28
And she said to them, "Vusi's here, and you're not going to take him tonight.
33
123000
5000
Và bà nói với lũ cảnh sát, "Vusi ở đây, và các anh không được bắt nó đi đêm nay.
02:33
I'm tired of you having to come here, harassing us,
34
128000
3000
Tôi quá mệt mỏi với việc các anh cứ đến đây, quấy rầy chúng tôi,
02:36
while your children are sleeping peacefully in your homes.
35
131000
2000
khi con cái các anh đang ngủ yên trong nhà.
02:38
He is here, and you're not going to take him.
36
133000
3000
Cháu tôi ở đây, và các anh sẽ không mang nó đi được đâu.
02:41
I've got a bowl full of boiling water -- the first one who comes in here, gets it."
37
136000
7000
Tôi có một thùng đầy nước sôi -- anh nào xông vào trước tiên sẽ hứng đủ."
02:48
And they left.
38
143000
3000
Và cảnh sát bỏ đi.
02:51
(Applause) (Music)
39
146000
3000
(Tiếng vỗ tay) (Nhạc)
03:24
♫ Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama. ♫
40
179000
5000
♫ Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama. ♫
03:29
♫ Through the mist of the tears in your eyes on my childhood memory, ♫
41
184000
8000
♫ Trong kí ức tuổi thơ con, qua những giọt lệ nhòe mắt bà, ♫
03:37
♫ I know the truth in your smile, ♫
42
192000
4000
♫ con thấy chân lý trong nụ cười của bà, ♫
03:41
♫ I know the truth in your smile, ♫
43
196000
3000
♫ con thấy chân lý trong nụ cười của bà, ♫
03:44
♫ piercing through the gloom of my ignorance. ♫
44
199000
3000
♫ xuyên thấu màn đêm u tối trong sự vô tri của con. ♫
03:47
♫ Oh, there is a mama lying down sleeping ♫
45
202000
5000
♫ Ôi, có một người bà đang nằm nghỉ ♫
03:52
♫ you're very ill and your heart crying. ♫
46
207000
4000
♫ bà ốm đau và trái tim bà rơi lệ. ♫
03:56
♫ Wondering, wondering, wondering, wondering where is this world coming to. ♫
47
211000
8000
♫ Băn khoăn, băn khoăn, băn khoăn, băn khoăn liệu thế giới này đang đi về đâu. ♫
04:04
♫ Is it right the children have to fend for themselves? No, no, no, no, no. no. ♫
48
219000
5000
♫ Lẽ nào chuyện trẻ nhỏ phải tự xoay xở lấy là đúng? Không, không, không, không, không, không. ♫
04:09
♫ Is it right heaping trouble on an old lady's head? ♫
49
224000
4000
♫ Lẽ nào phiền muộn dồn hết lên mái đầu người phụ nữ già là đúng? ♫
04:13
♫ So unlucky faceless people. ♫
50
228000
5000
♫ Những người vô danh bất hạnh. ♫
04:19
♫ Thula Mama Mama, Thula Mama. Thula Mama Mama. ♫
51
234000
3000
♫ Thula Mama Mama, Thula Mama. Thula Mama Mama. ♫
04:51
♫ Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama Mama, Thula Mama ♫
52
266000
5000
♫ Thula Mama, Thula Mama, Thula Mama Mama, Thula Mama. ♫
04:56
♫ Tomorrow it’s going to be better. ♫
53
271000
5000
♫ Ngày mai sẽ tốt đẹp hơn. ♫
05:01
♫ Tomorrow it's going to be better to climb, Mama. ♫
54
276000
5000
♫ Ngày mai trèo đèo lội suối sẽ dễ hơn, bà ơi. ♫
05:06
♫ Thula Mama, Thula Mama. ♫
55
281000
7000
♫ Thula Mama, Thula Mama. ♫
05:46
♫ Am I to break into the song like the blues man or troubadour. ♫
56
321000
7000
♫ Tôi có nên tan vào bài hát này như người đàn ông hát nhạc blues hay một người hát rong. ♫
05:53
♫ And then from long distance in no blues club am I to sing, ♫
57
328000
6000
♫ Và rồi từ rất xa, không phải trong câu lạc bộ nhạc blues nào hết, tôi hát, ♫
05:59
♫ baby, baby, baby, baby, baby, baby, baby, baby, baby, baby, baby, baby. ♫
58
334000
10000
♫ bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi, bé ơi. ♫
06:09
♫ Should I now stop singing of love, ♫
59
344000
6000
♫ Bây giờ tôi có nên ngừng hát về tình yêu ♫
06:15
♫ now that my memory’s surrounded by blood? ♫
60
350000
3000
♫ khi kí ức tôi đã nhuộm đầy máu? ♫
06:18
♫ Sister, why oh why do we at times mistake a pimple for a cancer? ♫
61
353000
10000
♫ Chị em ơi, ồ tại sao có khi ta lại tưởng lầm mụn nhọt là ung thư? ♫
06:37
♫ So who are they who says, no more love poems now? ♫
62
372000
5000
♫ Thế thì, ai lại đi nói, giờ đây không còn bài thơ tình nào nữa? ♫
06:42
♫ I want to sing a song of love ♫
63
377000
3000
♫ Tôi muốn hát một bản tình ca ♫
06:45
♫ for that woman who jumped the fences pregnant ♫
64
380000
3000
♫ cho người phụ nữ có thai đã dám nhảy qua hàng rào ♫
06:48
♫ and still gave birth to a healthy child. ♫
65
383000
3000
♫ và vẫn sinh ra em bé khỏe mạnh. ♫
07:00
♫ Softly I walk into the sun rays of the smile ♫
66
395000
7000
♫ Nhẹ nhàng thôi, tôi đi vào tia nắng của nụ cười ♫
07:07
♫ that will ignite my love song, my song of life, ♫
67
402000
8000
♫ sẽ đốt bùng lên bản tình ca của tôi, bài ca của tôi về cuộc đời, ♫
07:15
♫ my song of love, my song of life, my song of love, ♫
68
410000
10000
♫ bài ca của tôi về tình yêu, bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, ♫
07:25
♫ my song of life, my song of love, my song of life. ♫
69
420000
11000
♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, bài ca của tôi về cuộc đời. ♫
07:37
♫ Ooh, I’ve not tried to run away from song, ♫
70
432000
4000
♫ Ooh, tôi chưa từng cố chạy trốn những bài ca, ♫
07:41
♫ I hear a persistent voice, more powerful than the enemy bombs. ♫
71
436000
6000
♫ tôi nghe tiếng gọi da diết, mạnh mẽ hơn bom đạn kẻ thù. ♫
07:47
♫ The song that washed our lives and the rains of our blood. ♫
72
442000
7000
♫ Bài ca rửa sạch cuộc đời ta và những cơn mưa dòng máu ta. ♫
08:17
♫ My song of love and my song of life, my song of love, ♫
73
472000
7000
♫ Bài ca của tôi về tình yêu và bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, ♫
08:24
♫ my song of life, my song of love, ♫
74
479000
5000
♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, ♫
08:31
♫ my song of life, my song of love -- I want everybody to sing with me -- ♫
75
486000
5000
♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- tôi muốn mọi người cùng hát với tôi nào -- ♫
08:36
♫ my song of life, my song of love, my song of life -- everybody sing with me -- ♫
76
491000
8000
♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, bài ca của tôi về cuộc đời -- mọi người cùng hát với tôi đi -- ♫
08:44
♫ my song of life, my song of love -- I can’t hear you -- ♫
77
499000
5000
♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- tôi không nghe thấy tiếng các bạn -- ♫
08:49
♫ my song of love, my song of life -- you can do better -- ♫
78
504000
5000
♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- tôi biết bạn hát to hơn được mà -- ♫
08:54
♫ my song of life, my song of love -- keep singing, keep singing -- ♫
79
509000
6000
♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- hát nữa, hát nữa nào -- ♫
09:00
♫ my song of love, my song of life, yes, my song of love -- ♫
80
515000
7000
♫ bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu, vâng, bài ca của tôi về tình yêu -- ♫
09:07
♫ you can do better than that -- ♫
81
522000
2000
♫ các bạn hát to hơn được nữa mà -- ♫
09:09
♫ my song of life, yes, my song of love, my song of life, my song of love -- ♫
82
524000
9000
♫ bài ca của tôi về cuộc đời, chính nó, bài ca của tôi về tình yêu, bài ca của tôi về cuộc đời, bài ca của tôi về tình yêu -- ♫
09:18
♫ keep singing, keep singing, keep singing -- my song of love. ♫
83
533000
3000
♫ cứ hát đi, hát đi, hát lên đi -- bài ca của tôi về tình yêu. ♫
09:21
♫ Oh yeah. My song of -- a love song, my song of life. Sing. A love song, my song of life. Sing. ♫
84
536000
14000
♫ Oh yeah. Bài ca -- một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát nào. Một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát lên. ♫
09:35
♫ Love song, my song of life. Sing. Love song, my song of life. Sing. ♫
85
550000
11000
♫ Một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát nào. Một bản tình ca, bài ca của tôi cuộc đời. Hát lên. ♫
09:46
♫ Love song, my song of life. Sing. Love song, my song of life. ♫
86
561000
10000
♫ Một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát nào. Một bản tình ca, bài ca của tôi cuộc đời. ♫
09:56
♫ Love song, my song of life. ♫
87
571000
6000
♫ Một bản tình ca, bài ca của tôi về cuộc đời. Hát lên. ♫
10:02
(Applause)
88
577000
11000
(Tiếng vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Vusi Mahlasela - Musician, activistSouth African singer-songwriter Vusi Mahlasela was a crucial artistic voice during the fight against apartheid, and now in the new modern-day nation. Blending traditional African music with soul and blues, his music showcases powerful vocals and poetic lyrics.
Why you should listen
Vusi Mahlasela has dedicated his life to using music and words to inspire change. As a young boy in South Africa, he was routinely watched by the police because of his anti-apartheid poetry and his open support of student protest. During the final fight against apartheid, his songs of protest and solidarity became anthems -- stirring the South African people to create their new nation.
His lyrics touch on themes of love, family, hope and pride. Working with his own band and an international crew of genre-bending musicians, including Ladysmith Black Mambazo and fellow South African Dave Matthews, Mahlasela crafts a rich, propulsive sound that helps his words reach directly into the heart.
His latest album is Guiding Star (2007), of which Dirty Linen magazine says:
"Contributions by Dave Matthews, Australian didjeridu player Xavier Rudd, Welsh singer/songwriter Jem, and slide guitarist Derek Trucks transforms Guiding Star into an Earth-spanning celebration, but they only enhance Mahlasela's Garfunkel-meets-Marley vocals, harp-like guitar fingerpicking, and mastery of his homeland's diverse musical traditions."
Vusi Mahlasela | Speaker | TED.com