TED@NYC
Jill Shargaa: Please, please, people. Let's put the 'awe' back in 'awesome'
Jill Shargaa: Mọi người, làm ơn, trả từ "awe" (sự kinh hãi) về với "awesome"(kinh hãi)
Filmed:
Readability: 3.7
1,597,688 views
Điều nào sau đây là kinh hãi: bữa trưa của bạn hay Kim Tự tháp Giza vĩ đại?
Diễn viên hài Jill Shargaa đưa ra lời gợi ý vui về việc chỉ dành từ "awesome" - (kinh hãi) cho những điều thực sự gây ra sự kinh hãi.
Jill Shargaa - Comedian + Designer
Jill Shargaa is a woman of multiple talents. A seasoned comedian, she founded the all-female comedy revue, Evening of Estrogen. She is also an illustrator and designer who brings a pulp sensibility to her work. Full bio
Jill Shargaa is a woman of multiple talents. A seasoned comedian, she founded the all-female comedy revue, Evening of Estrogen. She is also an illustrator and designer who brings a pulp sensibility to her work. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
How many times have you used
the word "awesome" today?
the word "awesome" today?
0
1315
3047
Bạn dùng từ "awesome"
mấy lần trong ngày hôm nay rồi?
mấy lần trong ngày hôm nay rồi?
00:16
Once? Twice? Seventeen times?
1
4362
4135
1 lần? 2 lần? hay 17 lần?
00:20
Do you remember what you were describing
2
8497
1366
Bạn có nhớ mình dùng từ này
để mô tả gì không?
để mô tả gì không?
00:21
when you used the word?
3
9863
1350
00:23
No, I didn't think so, because
it's come down to this, people:
it's come down to this, people:
4
11213
3240
Tôi không nghĩ là bạn nhớ,
bởi vì mọi người ơi,
bởi vì mọi người ơi,
các bạn đang dùng từ chưa đúng,
và tối nay tôi muốn chia sẻ với các bạn
và tối nay tôi muốn chia sẻ với các bạn
00:26
You're using the word incorrectly,
5
14453
1902
00:28
and tonight I hope to show you
6
16355
2069
làm sao đưa "awe" - sự kinh hãi
trở về với "awesome" - kinh hãi.
trở về với "awesome" - kinh hãi.
00:30
how to put the "awe" back in "awesome."
7
18424
3082
00:33
Recently, I was dining at an outdoor cafe,
8
21506
2824
Gần đây, tôi đi ăn tối
ở 1 tiệm ăn ngoài trời,
ở 1 tiệm ăn ngoài trời,
00:36
and the server came up to our table,
9
24330
1913
người phục vụ
đến bàn và hỏi
đến bàn và hỏi
00:38
and asked us if we had dined there before,
10
26243
1547
liệu chúng tôi
đã từng ăn tối ở đây,
đã từng ăn tối ở đây,
00:39
and I said, "Yes, yes, we have."
11
27790
1949
tôi đáp:
"Vâng, đúng rồi."
"Vâng, đúng rồi."
00:41
And she said, "Awesome."
12
29739
2780
cô ấy thốt lên
"Awesome" - Kinh hãi
"Awesome" - Kinh hãi
00:44
And I thought, "Really?
13
32519
2235
Tôi nghĩ bụng:
"Thật vậy sao?
"Thật vậy sao?
00:46
Awesome or just merely good
14
34754
2622
"kinh hãi"
hay "tuyệt vời"
hay "tuyệt vời"
00:49
that we decided to visit your restaurant again?"
15
37376
4664
khi chúng tôi quyết định
ghé nhà hàng này lần nữa?"
ghé nhà hàng này lần nữa?"
00:54
The other day, one of my coworkers asked me
16
42040
2360
Một ngày,
một đồng nghiệp hỏi
một đồng nghiệp hỏi
00:56
if I could save that file as a PDF,
17
44400
2480
liệu tôi có thể lưu file
dạng PDF được không
dạng PDF được không
00:58
and I said, "Well, of course," and he said, "Awesome."
18
46880
3741
tôi đáp: "Vâng, dĩ nhiên,
"Kinh hãi", anh ta nói.
"Kinh hãi", anh ta nói.
01:02
Seriously, can saving anything as a PDF
19
50621
6227
Thiệt hả,
lưu bất cứ cái gì ở dạng PDF
lưu bất cứ cái gì ở dạng PDF
01:08
be awesome?
20
56848
2948
là kinh hãi ư?
01:11
Sadly, the frequent overuse of the word "awesome"
21
59796
3160
Buồn thay, ta đang lạm dụng
từ "awesome" - kinh hãi
từ "awesome" - kinh hãi
01:14
has now replaced words like "great" and "thank you."
22
62956
4167
thay cho từ "great" - tuyệt vời
và "thank you" - cảm ơn.
và "thank you" - cảm ơn.
01:19
So Webster's dictionary defines the word "awesome"
23
67123
4372
Từ điển Webster định nghĩa
từ "awesome"
từ "awesome"
01:23
as fear mingled with admiration or reverence,
24
71495
4128
là sợ hãi xen lẫn
với ngưỡng mộ hoặc tôn kính,
với ngưỡng mộ hoặc tôn kính,
01:27
a feeling produced by something majestic.
25
75623
3396
cảm giác được tạo ra bởi
điều gì đó uy nghi.
điều gì đó uy nghi.
01:31
Now, with that in mind,
26
79019
1924
Bây giờ, với ý nghĩa đó,
01:32
was your Quiznos sandwich awesome?
27
80943
3297
chiếc sandwich Quiznos của bạn
có kinh hãi hông?
có kinh hãi hông?
01:36
How about that parking space? Was that awesome?
28
84240
2270
Chỗ đậu xe như thế nào?
Có kinh hãi hông?
Có kinh hãi hông?
01:38
Or that game the other day? Was that awesome?
29
86510
2546
Hay ván đấu ngày hôm đó?
Có kinh hãi không?
Có kinh hãi không?
01:41
The answer is no, no and no.
30
89056
2384
Câu trả lời là không,
không và không.
không và không.
01:43
A sandwich can be delicious,
31
91440
1673
Sandwich có thể ngon,
01:45
that parking space can be nearby,
32
93113
2302
chỗ đậu xe có thể ở gần đây,
01:47
and that game can be a blowout,
33
95415
2740
và ván đấu có thể bùng nổ,
01:50
but not everything can be awesome.
34
98155
4225
nhưng không phải thứ gì
cũng có thể được gọi là "kinh khủng".
cũng có thể được gọi là "kinh khủng".
01:54
(Laughter)
35
102380
1630
(Cười)
01:56
So when you use the word "awesome"
36
104010
1649
Vì thế, khi dùng từ "awesome"
01:57
to describe the most mundane of things,
37
105659
3318
để mô tả những sự vật, sự việc
tầm thường,
tầm thường,
02:00
you're taking away the very power of the word.
38
108977
2903
bạn đang lấy đi sức mạnh
vốn có của nó.
vốn có của nó.
02:03
This author says, "Snowy days
39
111880
2418
Tác giả này nói:
"Những ngày tuyết rơi
"Những ngày tuyết rơi
02:06
or finding money in your pants is awesome."
40
114298
4275
hoặc việc tìm tiền trong quần tây
thật đáng kinh hãi."
thật đáng kinh hãi."
02:10
(Laughter)
41
118573
878
(Cười)
02:11
Um, no, it is not,
42
119451
1982
Không, không phải vậy,
02:13
and we need to raise the bar for this poor schmuck.
(Laughter)
(Laughter)
43
121433
6398
và ta cần nâng cao ý thức
cho kẻ đáng thương này. (Cười)
cho kẻ đáng thương này. (Cười)
02:19
So in other words, if you have
everything, you value nothing.
everything, you value nothing.
44
127831
3570
Nói cách khác, nếu có tất cả,
bạn sẽ không coi trọng gì.
bạn sẽ không coi trọng gì.
02:23
It's a lot like drinking from a firehose
45
131401
2370
Không như việc uống nước
ở vòi cứu hỏa
ở vòi cứu hỏa
02:25
like this jackass right here.
46
133771
3948
như chàng ngốc này đây.
02:29
There's no dynamic, there's no highs or lows,
47
137719
2419
Không có động lực,
không cao không thấp,
không cao không thấp,
02:32
if everything is awesome.
48
140138
1862
nếu mọi thứ đều
awesome -kinh hãi.
awesome -kinh hãi.
02:34
Ladies and gentlemen, here are 10 things
49
142000
2165
Thưa quý ông, quý bà,
đây là 10 điều
đây là 10 điều
02:36
that are truly awesome.
50
144165
1918
thực sự kinh hãi.
02:38
Imagine, if you will, having to schlep
51
146083
2683
Tưởng tượng, nếu quý vị
02:40
everything on your back.
52
148766
1461
phải vác mọi thứ trên vai.
02:42
Wouldn't this be easier for me
53
150227
1993
Không phải là dễ hơn nếu tôi
02:44
if I could roll this home?
54
152220
1968
có thể cuộn nó lại
và mang về nhà ư?
và mang về nhà ư?
02:46
Yes, so I think I'll invent the wheel.
55
154188
2329
Vâng, vì vậy
tôi sẽ sáng tạo ra bánh xe.
tôi sẽ sáng tạo ra bánh xe.
02:48
The wheel, ladies and gentlemen.
56
156517
2872
Bánh xe - thưa quý vị.
02:51
Is the wheel awesome? Say it with me.
57
159389
2797
Bánh xe
có đáng kinh hãi không?
có đáng kinh hãi không?
02:54
Yes, the wheel is awesome!
58
162186
3623
Vâng, có!
02:57
The Great Pyramids were the tallest
59
165809
2061
Kim tự tháp là kiến trúc nhân tạo
cao nhất trên thế giới
cao nhất trên thế giới
02:59
man-made structure in the world
60
167870
1618
03:01
for 4,000 years.
61
169488
2384
trong vòng 4.000 năm qua.
03:03
Pharaoh had his slaves move millions of blocks
62
171872
3539
Pharaoh đã ra lệnh cho nô lệ
di chuyển hàng triệu viên đá
di chuyển hàng triệu viên đá
03:07
just to this site to erect a big freaking headstone.
63
175411
4016
đến vị trí xây dựng lăng mộ
Kim tự tháp
có đáng kinh hãi không?
có đáng kinh hãi không?
03:11
Were the Great Pyramids awesome?
64
179427
1353
03:12
Yes, the pyramids were awesome.
65
180780
2250
Vâng, thật đáng kinh hãi.
03:15
The Grand Canyon. Come on.
66
183030
2146
Đại Vực. (Great Canyon)
Thôi nào.
Thôi nào.
03:17
It's almost 80 million years old.
67
185176
3228
Gần 80 triệu năm tuổi.
03:20
Is the Grand Canyon awesome?
68
188404
1767
Đại Vực có kinh hãi không?
03:22
Yes, the Grand Canyon is.
69
190171
1541
Vâng, có.
03:23
Louis Daguerre invented photography in 1829,
70
191712
4758
Năm 1829, Louis Daguerre
phát minh ra nhiếp ảnh,
phát minh ra nhiếp ảnh,
03:28
and earlier today,
71
196470
1519
và ngày nay,
03:29
when you whipped out your smartphone
72
197989
1965
khi lướt màn hình điện thoại
03:31
and you took a shot of your awesome sandwich,
73
199954
2612
và chụp ảnh
chiếc sandwich kinh hãi kia
chiếc sandwich kinh hãi kia
03:34
and you know who you are —
74
202566
1745
bạn biết mình là ai rồi đấy-
03:36
(Laughter) —
75
204311
2216
(Cười)
03:38
wasn't that easier than exposing the image
76
206527
2340
không phải dễ dàng hơn sao
khi phơi ảnh
khi phơi ảnh
03:40
to copper plates coated with iodized silver?
77
208867
2576
lên tấm đồng mạ bạc
được ion hóa?
được ion hóa?
03:43
I mean, come on. Is photography awesome?
78
211443
2072
Vậy thì, nhiếp ảnh
có đáng kinh hãi không?
có đáng kinh hãi không?
03:45
Yes, photography is awesome.
79
213515
1890
Vâng, có.
03:47
D-Day, June 6, 1944,
80
215405
2413
D-Day, ngày 6/6/1944
03:49
the Allied invasion of Normandy,
81
217818
2368
quân đồng minh đổ bộ
vào Normandy.
vào Normandy.
03:52
the largest amphibious invasion in world history.
82
220186
4096
Cuộc xâm lược lớn nhất
trong lịch sử thế giới.
trong lịch sử thế giới.
03:56
Was D-Day awesome? Yes, it was awesome.
83
224282
3140
D-Day có kinh hãi không?
Vâng, có.
Vâng, có.
03:59
Did you eat food today? Did you eat?
84
227422
2551
Bạn đã ăn gì hôm nay?
Bạn có ăn không?
Bạn có ăn không?
04:01
Then you can thank the honeybee, that's the one,
85
229973
2328
Bạn có thể cảm ơn
ong thợ.
ong thợ.
04:04
because if crops aren't pollinated, we can't grow food,
86
232301
3094
Nếu mùa màng không được thụ phấn
sẽ không có lương thực,
sẽ không có lương thực,
04:07
and then we're all going to die.
87
235395
1822
và tất cả chúng ta sẽ chết.
04:09
It's just like that.
88
237217
1120
Kiểu như vậy.
04:10
But it's not like a flower can just get up
89
238337
2345
Nhưng không giống với việc
hoa nở
hoa nở
04:12
and have sex with another flower,
90
240682
2472
và "giao hợp" với hoa khác,
04:15
although that would be awesome.
91
243154
2331
mặc dù điều này
nghe có vẻ kinh hãi.
nghe có vẻ kinh hãi.
04:17
(Laughter)
92
245485
2819
(Cười)
04:20
Bees are awesome. Are you kidding me?
93
248304
2938
Loài ong thật đáng kinh hãi.
Bạn đùa đấy à?
Bạn đùa đấy à?
04:23
Landing on the moon! Come on!
94
251242
3956
Đặt chân lên mặt trăng!
Thôi nào!
Thôi nào!
04:27
Apollo 11. Are you kidding me?
95
255198
2973
Apollo 11. Bạn đùa tôi à?
04:30
Sixty-six years after the Wright Brothers
96
258171
2824
66 năm
sau khi anh em nhà Wright
sau khi anh em nhà Wright
04:32
took off from Kitty Hawk, North Carolina,
97
260995
2610
cất cánh từ Kitty Hawk,
North Carolina,
North Carolina,
04:35
Neil Armstrong was 240,000 miles away.
98
263605
3329
thì Neil Armstrong
đi xa hơn thế 240.000 dặm.
đi xa hơn thế 240.000 dặm.
04:38
That's like from here to the moon.
99
266934
2025
Khoảng cách như
từ đây đến mặt trăng vậy.
từ đây đến mặt trăng vậy.
04:40
(Laughter)
100
268959
2236
(Cười)
04:43
That's one small step for a man,
101
271195
2354
Đó là 1 bước tiến nhỏ
cho loài người,
cho loài người,
04:45
one giant leap for awesome!
102
273549
2582
một bước tiến khổng lồ
cho từ awesome!
cho từ awesome!
04:48
You're damn right, it was.
103
276131
2021
Bạn đúng hoàn toàn.
04:50
Woodstock, 1969: Rolling Stone Magazine said
104
278152
3776
Woodstock, 1969: Tạp chí
Rolling Stone nói rằng:
Rolling Stone nói rằng:
04:53
this changed the history of rock and roll.
105
281928
3169
điều này đã làm thay đổi lịch sử
của Rock & Roll.
của Rock & Roll.
04:57
Tickets were only 24 dollars back then.
106
285097
2610
Tiền vé thời đó chỉ 26$.
04:59
You can't even buy a freaking t-shirt for that now.
107
287707
3632
Với giá đó, giờ bạn không thể mua nổi
một chiếc áo thun.
một chiếc áo thun.
05:03
Jimi Hendrix's version of "The Star-Spangled Banner"
108
291339
3120
Phiên bản của Jimi Hendrix-
"The Star-spangled banner"
"The Star-spangled banner"
05:06
was the most iconic.
109
294459
2231
là tiêu biểu nhất.
05:08
Was Woodstock awesome? Yes, it was awesome.
110
296690
2548
Woodstock có kinh hãi không?
Vâng, có
Vâng, có
05:11
Sharks! They're at the top of the food chain.
111
299238
2749
Cá mập! Chúng đứng đầu
trong chuỗi thực phẩm
trong chuỗi thực phẩm
05:13
Sharks have multiple rows of teeth
112
301987
2437
Cá mập có nhiều hàng răng
05:16
that grow in their jaw
113
304424
1245
mọc ra trong hàm
05:17
and they move forward like a conveyor belt.
114
305669
3398
và đẩy lên phía trước
như băng chuyền.
như băng chuyền.
05:21
Some sharks can lose 30,000 teeth in their lifetime.
115
309067
3693
Một số loài cá mập có thể mất đi
30.000 răng trong suốt cuộc đời.
30.000 răng trong suốt cuộc đời.
05:24
Does awesome inspire fear?
116
312760
2597
Kinh hãi
có gây sợ hãi không?
có gây sợ hãi không?
05:27
Oh, hell yeah, sharks are awesome!
117
315357
3746
Ôi, trời đất,
cá mập thật kinh hãi.
cá mập thật kinh hãi.
05:31
The Internet was born in 1982
118
319103
2827
Internet ra đời năm 1892
05:33
and it instantly took over global communication,
119
321930
3765
và ngay lập tức đảm trách
công việc truyền thông toàn cầu,
công việc truyền thông toàn cầu,
05:37
and later tonight, when all these PowerPoints
120
325695
2103
Tối nay, khi bài trình bày
Powerpoint này
Powerpoint này
05:39
are uplifted to the Internet
121
327798
1958
được đưa lên internet
05:41
so that a guy in Siberia can get drunk
122
329756
2824
để 1 anh chàng say xỉn
ở tận Siberia
ở tận Siberia
05:44
and watch this crap,
123
332580
2969
xem thứ vớ vẩn này,
05:47
the Internet is awesome.
124
335549
2754
Internet thật kinh hãi.
05:50
And finally, finally some of you can't wait
125
338303
2487
Cuối cùng, một vài người
không thể chờ được nữa
không thể chờ được nữa
05:52
to come up and tell me how
awesome my PowerPoint was.
awesome my PowerPoint was.
126
340790
3162
để nói rằng bài Powerpoint
của tôi là kinh hãi.
của tôi là kinh hãi.
05:55
I will save you the time.
127
343952
1668
Tôi sẽ giúp các bạn.
05:57
It was not awesome, but it was true,
128
345620
2662
Nó không kinh hãi,
nhưng đó là sự thật
nhưng đó là sự thật
06:00
and I hope it was entertaining,
129
348282
1778
tôi hy vọng điều này
giúp các bạn vui
giúp các bạn vui
06:02
and out of all the audiences I've ever had,
130
350060
3347
và tất cả những khán giả
trước nay của tôi nữa.
trước nay của tôi nữa.
06:05
y'all are the most recent. Thank you and good night.
131
353407
2700
Xin cảm ơn '
và chúc buổi tối vui vẻ.
và chúc buổi tối vui vẻ.
06:08
(Applause)
132
356107
4000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Jill Shargaa - Comedian + DesignerJill Shargaa is a woman of multiple talents. A seasoned comedian, she founded the all-female comedy revue, Evening of Estrogen. She is also an illustrator and designer who brings a pulp sensibility to her work.
Why you should listen
Jill Shargaa’s comedy career took off in 1979, when she sold a one-liner to Joan Rivers for $9. She’s been making audiences laugh ever since, first as a member of the sketch comedy troupe The Funny Farm in Orlando, Florida, next on the ABC television show America’s Funniest People (she came in third), and now with her all-female comedy revue, Evening of Estrogen.
Jill is also the founder of Shargaa Illustration and Design, and has done work for Universal Studios Creative Resources and Walt Disney Imagineering. Half illustrator and half designer, she favors concepts that, go figure, raise a chuckle.
Jill Shargaa | Speaker | TED.com