TED2010
John Kasaona: How poachers became caretakers
John Kasaona: Những kẻ săn bắt đã trở thành người trông nom như thế nào?
Filmed:
Readability: 4
398,113 views
Ở địa phương Namibia của mình, John Kasaona đã thực hiện một sáng kiến bảo tồn những loài động vật sắp tuyệt chủng: đem đến cho những dân làng (bao gồm cả những kẻ săn bắt trước đây) một trách nhiệm lớn. Và nó đã hiệu quả.
John Kasaona - Conservationist
John Kasaona is a pioneer of community-based conservation -- working with the people who use and live on fragile land to enlist them in protecting it. Full bio
John Kasaona is a pioneer of community-based conservation -- working with the people who use and live on fragile land to enlist them in protecting it. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
In Africa we say,
0
1000
2000
Ở châu Phi, chúng tôi thường nói với nhau
00:18
"God gave the white man a watch
1
3000
3000
Chúa trao cho người da trắng chiếc đồng hồ
00:21
and gave the black man time."
2
6000
2000
nhưng lại gửi tặng người da đen thời gian.
00:23
(Laughter)
3
8000
3000
(cười)
00:27
I think, how is it possible
4
12000
2000
Tôi nghĩ: làm sao để
00:29
for a man with so much time
5
14000
2000
một người bình thường có thể
00:31
to tell his story in 18 minutes?
6
16000
2000
kể lại câu chuyện của mình trong 18 phút?
00:33
I think it will be quite a challenge for me.
7
18000
3000
Tôi nghĩ đây là một thử thách lớn cho mình
00:36
Most African stories these days,
8
21000
2000
Hầu hết những câu chuyện về Châu Phi
00:38
they talk about famine,
9
23000
2000
Họ nói về nạn đói,
00:40
HIV and AIDS,
10
25000
2000
HIV & AIDS
00:42
poverty or war.
11
27000
3000
nghèo nàn hoặc chiến tranh
00:45
But my story that I would like to share with you today
12
30000
2000
Nhưng câu chuyện tôi muốn chia sẻ hôm nay
00:47
is the one about success.
13
32000
3000
là về sự thành công
00:50
It is about a country
14
35000
2000
Nó nói về một quốc gia
00:52
in the southwest of Africa
15
37000
3000
nằm ở vùng Tây Nam châu Phi,
00:55
called Namibia.
16
40000
2000
có tên là Namibia.
00:57
Namibia has got 2.1 million people,
17
42000
3000
Namibia có số dân khoảng 2.1 triệu người
01:01
but it is only twice the size of California.
18
46000
3000
nhưng diện tích chỉ gấp đôi California
01:05
I come from a region
19
50000
2000
Tôi đến từ một vùng đất
01:07
in the remote northwest part of the country.
20
52000
3000
ở vùng Đông Bắc xa xôi của đất nước.
01:10
It's called Kunene region.
21
55000
2000
Vùng đất đó là Kunene.
01:12
And in the center of Kunene region
22
57000
2000
Và ở trung tâm của Kunene
01:14
is the village of Sesfontein. This is where I was born.
23
59000
3000
là ngôi làng Sesfontein nơi tôi sinh ra
01:17
This is where I'm coming from.
24
62000
2000
và lớn lên.
01:19
Most people that are following the story
25
64000
2000
Nếu mọi người theo dõi câu chuyện
01:21
of Angelina Jolie
26
66000
2000
của Angelina Jolie
01:23
and Brad Pitt
27
68000
2000
và Brad Pitt
01:25
will know where Namibia is.
28
70000
3000
sẽ biết Namibia ở đâu.
01:28
They love Namibia
29
73000
2000
Họ yêu Namibia
01:30
for its beautiful dunes,
30
75000
2000
bởi vẻ đẹp của những cồn cát
01:32
that are even taller
31
77000
2000
Chúng thậm chí còn cao hơn
01:34
than the Empire State Building.
32
79000
3000
tòa nhà Đế Chế của Mỹ
01:38
Wind and time have twisted our landscape
33
83000
3000
Thời gian và gió bão đã bào mòn vẻ đẹp ấy
01:42
into very strange shapes,
34
87000
3000
trở nên những hình thù rất kỳ lạ,
01:45
and these shapes are speckled with wildlife
35
90000
3000
và hoang dã điểm cho chúng những lốm đốm
01:48
that has become so adapted
36
93000
2000
để thích nghi
01:50
to this harsh and strange land.
37
95000
3000
với vùng đất khắc nghiệt và kỳ lạ này.
01:53
I'm a Himba.
38
98000
2000
Tôi là một người Himba
01:55
You might wonder, why are you wearing these Western clothes?
39
100000
3000
Bạn có thể sẽ thắc mắc,
vì sao tôi lại mặc bộ Âu Phục này?
vì sao tôi lại mặc bộ Âu Phục này?
01:59
I'm a Himba and Namibian.
40
104000
2000
Tôi thuộc bộ tộc Himba và là người Namibia
02:01
A Himba is one of the 29
41
106000
2000
Himba là một trong 29
02:03
ethnic groups in Namibia.
42
108000
2000
bộ tộc ở Namibia.
02:05
We live a very traditional lifestyle.
43
110000
3000
Chúng tôi sống theo truyền thống.
02:09
I grew up herding,
44
114000
2000
Tôi lớn lên theo kiểu bầy đàn
02:11
looking after our livestock --
45
116000
2000
chăm sóc đàn gia súc
02:13
goats, sheep and cattle.
46
118000
3000
như dê, cừu và trâu bò.
02:16
And one day,
47
121000
3000
Một ngày nọ,
02:19
my father actually took me into the bush.
48
124000
2000
cha tôi dắt tôi vào một bụi rậm.
02:21
He said, "John,
49
126000
2000
Ông nói: "John.
02:23
I want you to become a good herder.
50
128000
3000
Cha muốn con trở thành một người tốt,
02:26
Boy, if you are looking after our livestock
51
131000
3000
Con trai, nếu con đang chăn bầy gia súc,
02:29
and you see a cheetah
52
134000
2000
và nhìn thấy một con báo đốm
02:31
eating our goat --
53
136000
2000
ăn thịt dê của chúng ta,
02:33
cheetah is very nervous --
54
138000
2000
báo đốm rất rụt rè,
02:35
just walk up to it.
55
140000
2000
con hãy đến gần nó,
02:37
Walk up to it and smack it on the backside."
56
142000
3000
đến gần và vỗ vào lưng nó."
02:40
(Laughter)
57
145000
2000
(tiếng cười)
02:42
"And he will let go of the goat
58
147000
2000
"Như thế nó sẽ thả con dê ra
02:44
and run off."
59
149000
2000
rồi chạy mất."
02:46
But then he said,
60
151000
2000
Rồi cha tôi nói tiếp,
02:49
"Boy, if you run into a lion,
61
154000
3000
"Con trai, nhưng nếu đó là lũ sư tử
02:54
don't move.
62
159000
2000
thì đừng cử động.
02:56
Don't move. Stand your ground.
63
161000
3000
Đừng cử động, cứ đứng yên đó,
02:59
Puff up and just look it in the eye
64
164000
3000
Thở đều và nhìn thẳng vào mắt nó,
03:02
and it may not want to fight you."
65
167000
3000
nó sẽ không làm gì con đâu."
03:05
(Laughter)
66
170000
4000
(tiếng cười)
03:09
But then, he said,
67
174000
2000
Rồi, cha nói tiếp,
03:11
"If you see a leopard,
68
176000
3000
"Nếu con nhìn thấy một con báo đen,
03:16
boy, you better run like hell."
69
181000
3000
thì hãy chạy bán sống bán chết đi."
03:19
(Laughter)
70
184000
4000
(tiếng cười)
03:23
"Imagine you run faster than those goats you are looking after."
71
188000
3000
"Cứ nghĩ rằng
con chạy nhanh hơn những con dê nhé."
con chạy nhanh hơn những con dê nhé."
03:26
In this way --
72
191000
2000
Bằng cách này...
03:28
(Laughter)
73
193000
3000
(tiếng cười)
03:31
In this way, I actually started to learn about nature.
74
196000
3000
Bằng cách này,
tôi bắt đầu tìm hiểu thêm về thiên nhiên
tôi bắt đầu tìm hiểu thêm về thiên nhiên
03:35
In addition to being an ordinary Namibian
75
200000
3000
Ngoài việc là một người Namibia,
03:38
and in addition to being a Himba
76
203000
2000
một người con của dân tộc Himba,
03:40
I'm also a trained conservationist.
77
205000
3000
tôi cũng là một nhà bảo tồn thiên nhiên.
03:43
And it is very important if you are in the field
78
208000
3000
Và điều đó rất quan trọng nếu bạn muốn
03:46
to know what to confront
79
211000
2000
biết nên đối đầu với cái gì
03:48
and what to run from.
80
213000
3000
và bỏ chạy khỏi cái gì.
03:51
I was born in 1971.
81
216000
2000
Tôi sinh vào năm 1971.
03:53
We lived under apartheid regime.
82
218000
3000
Chúng tôi sống dưới chế độ Apartheid,
03:57
The whites could farm, graze
83
222000
3000
người da trắng có thể trồng trọt,chăn nuôi
04:00
and hunt as they wished,
84
225000
2000
và săn bắt những gì họ muốn,
04:02
but we black, we were not regarded as responsible
85
227000
3000
nhưng người da đen không có quyền làm gì
04:05
to use wildlife.
86
230000
2000
với thế giới hoang dã.
04:07
Whenever we tried to hunt,
87
232000
2000
Bất cứ khi nào chúng tôi săn bắn,
04:09
we were called poachers.
88
234000
2000
họ sẽ nói chúng tôi ăn trộm.
04:11
And as a result, we were fined and locked up in jail.
89
236000
3000
và họ sẽ bắt chúng tôi vào tù.
04:16
Between 1966 and 1990,
90
241000
3000
Từ năm 1966 đến 1990,
04:19
the U.S. and Soviet interests
91
244000
3000
chính phủ Mỹ và Xô Viết
04:22
fought for control over my country.
92
247000
3000
tranh chấp để chiếm giữ đất nước chúng tôi
04:25
And you know, during war time,
93
250000
2000
Và, trong thời gian chiến tranh
04:27
there are militaries, armies, that are moving around.
94
252000
3000
quân đội, vũ khí ở khắp mọi nơi
04:30
And the army hunted for valuable rhino horns
95
255000
3000
Và, họ săn sừng những con tê giác
04:33
and tusks.
96
258000
2000
và cả ngà voi.
04:35
They could sell these things for anything between
97
260000
3000
Họ có thế bán nó với giá
04:38
$5,000 a kilo.
98
263000
2000
5000$ cho một kilogram.
04:40
During the same year
99
265000
2000
Trong những năm đó,
04:42
almost every Himba had a rifle.
100
267000
3000
người Himba nào cũng có súng trường,
04:45
Because it was wartime,
101
270000
2000
Vì trong thời chiến,
04:47
the British .303 rifle
102
272000
2000
súng trường 303 của Anh
04:49
was just all over the whole country.
103
274000
3000
có mặt ở khắp mọi nơi.
04:53
Then in the same time, around 1980,
104
278000
2000
Vào những năm 1980,
04:55
we had a very big drought.
105
280000
3000
chúng tôi hứng chịu một đợt hạn lớn,
04:58
It killed almost everything that was left.
106
283000
3000
khiến cho mọi thứ như biến mất.
05:01
Our livestock was
107
286000
2000
Gia súc của chúng tôi
05:03
almost at the brink of extinction,
108
288000
2000
gần như đã tuyệt chủng,
05:05
protected as well.
109
290000
2000
dù được bảo vệ.
05:07
We were hungry.
110
292000
2000
Chúng tôi hứng chịu nạn đói.
05:09
I remember a night
111
294000
2000
Tôi nhớ đêm hôm đó,
05:11
when a hungry leopard
112
296000
2000
khi một con báo đen đói
05:13
went into the house
113
298000
2000
xông vào nhà
05:15
of one of our neighbors
114
300000
2000
của một người hàng xóm
05:17
and took a sleeping child out of the bed.
115
302000
2000
và bắt mất đứa bé đang ngủ trên giường.
05:19
It's a very sad story.
116
304000
3000
Đây là một câu chuyện buồn.
05:22
But even today,
117
307000
2000
Và thậm chí đến ngày hôm nay,
05:24
that memory is still in people's minds.
118
309000
2000
câu chuyện đó vẫn in đậm trong tâm trí.
05:26
They can pinpoint the exact location
119
311000
2000
Họ có thể chỉ ra đích danh địa điểm
05:28
where this all happened.
120
313000
3000
nơi câu chuyện diễn ra.
05:31
And then, in the same year,
121
316000
2000
Và, trong những năm đó,
05:33
we almost lost everything.
122
318000
3000
chúng tôi đã mất tất cả.
05:36
And my father said, "Why don't you just go to school?"
123
321000
4000
Cha tôi hỏi: Sao con không tới trường?
05:40
And they sent me off to school, just to get busy somewhere there.
124
325000
3000
Và tôi được gửi đến trường
chỉ để trở nên bận rộn.
chỉ để trở nên bận rộn.
05:43
And the year I went to school,
125
328000
2000
Vào năm tôi đi học,
05:45
my father actually got a job with a non-governmental organization
126
330000
3000
cha tôi làm một tổ chức phi chính phủ
05:48
called IRDNC, Integrated Rural Development and Nature Conservation.
127
333000
4000
gọi là IRDNC.
05:52
They actually spend a lot of time a year in the communities.
128
337000
4000
Họ dành rất nhiều thời gian cho cộng đồng,
05:56
They were trusted by the local communities
129
341000
3000
họ được dân chúng rất tín nhiệm,
05:59
like our leader, Joshua Kangombe.
130
344000
3000
nhất là ngài Joshua Kangombe, chủ tịch.
06:02
Joshua Kangombe saw what was happening:
131
347000
2000
Joshua Kangombe nhìn thấy được thực trạng
06:04
wildlife disappearing,
132
349000
2000
thế giới hoang dã đang biến mất,
06:06
poaching was skyrocketing,
133
351000
3000
nạn săn bắt trộm tràn lan,
06:09
and the situation seemed very hopeless.
134
354000
3000
và mọi thứ đang chìm trong tuyệt vọng.
06:12
Death and despair surrounded Joshua
135
357000
3000
Cái chết và sự chia rẽ đang bao vây
06:15
and our entire communities.
136
360000
3000
cộng đồng của chúng tôi.
06:18
But then, the people from IRDNC proposed to Joshua:
137
363000
5000
Rồi, người từ IRDNC nói với Joshua:
06:23
What if we pay people that you trust
138
368000
4000
Nếu tôi trả tiền cho người ông tin tưởng
06:27
to look after wildlife?
139
372000
3000
để bảo vệ động vật thì sao?
06:30
Do you have anybody in your communities, or people,
140
375000
3000
Ông có biết ai trong cộng đồng
06:33
that know the bush very well
141
378000
2000
mà biết tất cả mọi ngóc ngách, bụi rậm
06:35
and that know wildlife very well?
142
380000
3000
và biết rất rõ về thế giới hoang dã không?
06:38
The headman said: "Yes. Our poachers."
143
383000
4000
Trưởng làng nói: Là mấy người săn trộm đấy
06:42
"Eh? The poachers?"
144
387000
2000
Gì cơ? Mấy người săn trộm?
06:44
"Yes. Our poachers."
145
389000
2000
Phải, bọn săn trộm.
06:46
And that was my father.
146
391000
3000
Và, đó là cha tôi.
06:49
My father has been a poacher for quite a long time.
147
394000
4000
Ông đã săn trộm trong một thời gian dài,
06:53
Instead of shooting poachers dead
148
398000
3000
Thay vì xử tử họ,
06:56
like they were doing elsewhere in Africa,
149
401000
3000
như cách mà người ta làm ở Nam Phi
06:59
IRDNC has helped men reclaim their abilities
150
404000
5000
IRDNC đã giúp họ nhận ra năng lực của mình
07:04
to manage their peoples
151
409000
2000
để điều hành mọi người
07:06
and their rights to own and manage wildlife.
152
411000
3000
và nhận ra quyền bảo vệ cuộc sống hoang dã
07:10
And thus, as people started feeling ownership over wildlife,
153
415000
4000
Do đó, người dân bắt đầu có quyền sở hữu
07:14
wildlife numbers started coming back,
154
419000
3000
và thế giới hoang dã dần quay trở lại,
07:17
and that's actually becoming a foundation for conservation in Namibia.
155
422000
5000
sự bảo tồn ở Namibia dần hình thành.
07:22
With independence, the whole approach of community getting involved
156
427000
3000
Cả một cộng đồng dần xích lại với nhau,
07:25
was embraced by our new government.
157
430000
3000
và được quản lý bởi chính phủ.
07:28
Three things that actually help to build on this foundation:
158
433000
3000
Có 3 lý do chính hình thành nên tổ chức:
07:31
The very first one is
159
436000
2000
Một là:
07:33
honoring of tradition and being open to new ideas.
160
438000
4000
Tôn trọng truyền thống, tiếp thu cái mới
07:37
Here is our tradition:
161
442000
2000
Truyền thống của chúng tôi là:
07:39
At every Himba village, there is a sacred fire.
162
444000
3000
Ngôi làng Himba nào cũng có ngọn lửa thánh
07:43
And at this sacred fire, the spirit of our ancestors
163
448000
3000
Đó là linh hồn của cha ông chúng tôi
07:46
speak through the headman
164
451000
3000
trò chuyện thông qua các bậc tiền bối,
07:49
and advise us where to get water,
165
454000
3000
chỉ dẫn chúng tôi lấy nước ở đâu,
07:52
where to get grazings,
166
457000
2000
chăn nuôi gia súc ở đâu,
07:54
and where to go and hunt.
167
459000
3000
săn bắt ở đâu.
07:57
And I think this is the best way of regulating ourselves
168
462000
3000
Và tôi nghĩ đây là cách tốt nhất
để chỉnh đốn mọi người
để chỉnh đốn mọi người
08:00
on the environment.
169
465000
3000
trong vấn đề môi trường
08:03
And here are the new ideas.
170
468000
3000
Và đây là một số ý tưởng mới.
08:06
Transporting rhinos using helicopters
171
471000
3000
Vận chuyển tê giác bằng trực thăng
08:09
I think is much easier
172
474000
2000
Tôi nghĩ nó dễ hình dung hơn
08:11
than talking through a spirit that you can't see, isn't it?
173
476000
3000
là nói về những niềm tin bạn
không nhìn thấy, phải không?
không nhìn thấy, phải không?
08:14
And these things we were taught by outsiders.
174
479000
3000
Và chúng tôi được dạy bởi những người khác
08:17
We learned these things from outsiders.
175
482000
3000
Chúng tôi học từ những điều bên ngoài
08:20
We needed new boundaries to describe our traditional lands;
176
485000
4000
Chúng tôi cần vạch ra những giới hạn mới
cho vùng đất của mình,
cho vùng đất của mình,
08:24
we needed to learn more things like GPS
177
489000
4000
chúng tôi cần học những thứ như GPS,
08:28
just to see whether --
178
493000
3000
để biết được,
08:31
can GPS really reflect the true reflection of the land
179
496000
3000
liệu GPS có thực sự phản ánh về vùng đất
08:34
or is this just a thing made somewhere in the West?
180
499000
3000
hay nó chỉ là một thứ tạo ra ở phương Tây?
08:37
And we then wanted to see whether we can match our
181
502000
4000
Và chúng tôi muốn biết liệu có thể so sánh
08:41
ancestral maps with digital maps made somewhere in the world.
182
506000
4000
bản đồ cổ với bản đồ kỹ thuật số hay không
08:45
And through this,
183
510000
3000
Và bằng cách đó,
08:48
we actually started realizing our dreams,
184
513000
4000
chúng tôi có thể nhận ra giấc mơ của mình
08:52
and we maintained honoring our traditions
185
517000
3000
và giữ gìn truyền thống dân tộc,
08:55
but we were still open to new ideas.
186
520000
2000
nhưng vẫn sẵn sàng tiếp nhận điều mới.
08:57
The second element is that we wanted to have a life,
187
522000
3000
Thứ hai là chúng tôi muốn có một cuộc sống
09:00
a better life where we can benefit through many things.
188
525000
3000
mà chúng tôi nhận được nhiều thứ tốt hơn.
09:03
Most poachers, like my father,
189
528000
4000
Phần lớn những kẻ săn trộm, như cha tôi,
09:07
were people from our own community.
190
532000
3000
đều là những người địa phương.
09:10
They were not people from outside.
191
535000
2000
Họ không phải là người ngoài.
09:12
These were our own people.
192
537000
2000
Họ là anh em của chúng tôi.
09:14
And sometimes, once they were caught,
193
539000
3000
Nếu họ bị bắt,
09:17
they were treated with respect, brought back into the communities
194
542000
3000
họ nhận được sự tôn trọng, được quay về
09:20
and they were made part of the bigger dreams.
195
545000
3000
và trở thành một phần của giấc mơ lớn.
09:23
The best one, like my father -- I'm not campaigning for my father --
196
548000
3000
Người tốt nhất, như cha tôi,
tôi không có ý vận động cho cha đâu
tôi không có ý vận động cho cha đâu
09:26
(Laughter)
197
551000
2000
(tiếng cười)
09:28
they were put in charge to stop others from poaching.
198
553000
4000
họ chịu trách nhiệm ngăn chặn nạn săn trộm
09:32
And when this thing started going on,
199
557000
3000
Và mọi thứ bắt đầu,
09:35
we started becoming one community,
200
560000
3000
chúng tôi dần trở thành một cộng đồng,
09:38
renewing our connection to nature.
201
563000
2000
kết nối chặt chẽ với thiên nhiên.
09:40
And that was a very strong thing in Namibia.
202
565000
4000
Đó là một mối liên kết rất chặt chẽ.
09:46
The last element that actually helped develop these things
203
571000
3000
Và điều cuối cùng là
09:49
was the partnerships.
204
574000
2000
sự hợp sức kinh doanh.
09:51
Our government has given legal status over our traditional lands.
205
576000
5000
Chính phủ đã hợp thức hóa vùng đất này.
09:56
The other partners that we have got
206
581000
3000
Sự hợp sức kinh doanh khác là
09:59
is business communities.
207
584000
2000
cộng đồng doanh nghiệp địa phương.
10:01
Business communities helped bring Namibia onto the world map
208
586000
5000
Doanh nghiệp đã đưa Namibia ra thế giới
10:06
and they have also helped make wildlife
209
591000
3000
và họ cũng giúp thiên nhiên hoang dã
10:09
a very valuable land use like any other land uses
210
594000
5000
trở thành vùng đất đầy tiềm năng
10:14
such as agriculture.
211
599000
2000
chẳng hạn như bằng nông nghiệp.
10:16
And most of my conservation colleagues today
212
601000
3000
Và phần lớn các đồng nghiệp của tôi
10:19
that you find in Namibia
213
604000
2000
tại Namibia
10:21
have been trained through the initiative,
214
606000
2000
đã được đào tạo từ đây,
10:23
through the involvement of World Wildlife Fund
215
608000
3000
từ sự can thiệp của Quỹ hoang dã,
10:26
in the most up-to-date conservation practices.
216
611000
3000
và các biện pháp hiện đại khác.
10:29
They have also given funding for two decades
217
614000
3000
Họ cũng cung cấp vốn trong 20 năm
10:32
to this whole program.
218
617000
3000
để chương trình có thể hoạt động.
10:35
And so far, with the support of World Wildlife Fund,
219
620000
3000
Đến thời điểm này,
10:38
we've been able to scale up the very small programs
220
623000
3000
từ một chương trình nhỏ, WWF đã phát triển
10:41
to national programs today.
221
626000
2000
thành một chương trìn quốc gia.
10:43
Namibia ... or Sesfontein
222
628000
3000
Namibia...hay Sesfontein
10:46
was no more an isolated village somewhere,
223
631000
3000
không còn là một nơi bị cô lập nữa,
10:49
hidden away in Namibia.
224
634000
3000
không còn là nơi hẻo lánh ở Namibia.
10:52
With these assets we are now part of the global village.
225
637000
3000
Chúng tôi là một ngôi làng toàn cầu,
10:55
Thirty years have passed
226
640000
3000
30 năm đã trôi qua
10:58
since my father's first job as a community game guard.
227
643000
4000
từ khi cha tôi bắt đầu công việc này.Không
11:02
It's very unfortunate that he passed away and he cannot see the success
228
647000
4000
may là ông đã mất khi chưa nhìn thấy
11:06
as I and my children see it today.
229
651000
3000
thành quả ngày hôm nay
11:09
When I finished school in 1995,
230
654000
2000
Tôi hoàn thành chương trình học năm 1995,
11:11
there were only 20 lions in the entire Northwest -- in our area.
231
656000
5000
chỉ có 20 con sư tử trong vùng này.
11:16
But today, there are more than 130 lions.
232
661000
6000
Nhưng hôm nay, có đến hơn 130 cá thể .
11:22
(Applause)
233
667000
6000
(tiếng vỗ tay)
11:28
So please, if you go to Namibia,
234
673000
2000
Vậy nên, nếu bạn đến Namibia,
11:30
make sure that you stay in the tents.
235
675000
2000
hãy đảm bảo rằng bạn ở trong lều,
11:32
Don't walk out at night!
236
677000
2000
và đừng đi ra ngoài vào buổi đêm
11:34
(Laughter)
237
679000
1000
(tiếng cười)
11:35
The black rhino -- they were almost extinct in 1982.
238
680000
5000
Tê giác đen,gần như tuyệt chủng năm 1982
11:40
But today, Kunene has the largest concentration of black rhino --
239
685000
4000
Kunene ngày nay có số lượng tê giác đen
11:44
free-roaming black rhinos -- in the world.
240
689000
3000
lớn nhất trên thế giới
11:47
This is outside the protected area.
241
692000
3000
Thậm chí, đây không phải vùng bảo tồn.
11:50
(Applause)
242
695000
3000
(tiếng vỗ tay)
11:53
The leopard -- they are now in big numbers
243
698000
4000
Báo đen ngày nay có số lượng rất lớn
11:57
but they are now far away from our village,
244
702000
2000
nhưng được tập trung ở một khu vực rất xa
11:59
because the natural plain has multiplied,
245
704000
3000
vì số lượng động vật tăng cao
12:02
like zebras, springboks and everything.
246
707000
3000
như ngựa vằn, linh dương...
12:05
They stay very much far away
247
710000
3000
Chúng sống ở rất xa
12:08
because this other thing has multiplied
248
713000
2000
vì nhiều loài khác đã gia tăng số lượng
12:10
from less than a thousand to tens of thousands of animals.
249
715000
4000
từ ít hơn 1 ngàn đến 10 000 cá thể.
12:14
What started as very small,
250
719000
4000
Từ một xuất phát điểm nhỏ,
12:18
community rangers getting community involved,
251
723000
3000
một cộng đồng bắt đầu hình thành,
12:21
has now grown into something that we call conservancies.
252
726000
4000
và trở thành một ủy ban bảo vệ.
12:25
Conservancies are legally instituted institutions
253
730000
6000
Ủy ban này là một cơ quan hợp pháp,
12:31
by the government,
254
736000
2000
điều hành bởi chính phủ,
12:33
and these are run by the communities themselves, for their benefit.
255
738000
3000
quản lý bởi cộng đồng dân sinh.
12:36
Today, we have got 60 conservancies
256
741000
3000
Ngày hôm nay, chúng tôi có 60 ủy ban
12:39
that manage and protect over 13 million hectares
257
744000
4000
điều hành và bảo vệ hơn 13 triệu héc ta
12:43
of land in Namibia.
258
748000
3000
đất đai tại Namibia
12:46
We have already reshaped conservation in the entire country.
259
751000
5000
Chúng tôi đang dần tái tạo lại đất nước
12:51
Nowhere else in the world
260
756000
2000
Nơi nào trên thế giới này,
12:53
has community-adopted conservation at this scale.
261
758000
4000
có một cộng đồng như thế?
12:57
(Applause)
262
762000
5000
(tiếng vỗ tay)
13:02
In 2008, conservancy generated 5.7 million dollars.
263
767000
5000
Năm 2008,
công tác bảo tồn đem về 5.7 triệu đô.
công tác bảo tồn đem về 5.7 triệu đô.
13:07
This is our new economy --
264
772000
3000
Đó là ngành kinh tế mới của chúng tôi
13:10
an economy based on the respect of our natural resources.
265
775000
3000
dựa trên sự tôn trọng thiên nhiên
13:13
And we are able to use this money for many things:
266
778000
3000
Chúng tôi có thể sử dụng vốn để
13:16
Very importantly, we put it in education.
267
781000
3000
đổi mới giáo dục.
13:19
Secondly, we put it for infrastructure. Food.
268
784000
3000
Thứ hai là cơ sở hạ tầng, lương thực.
13:22
Very important as well -- we invest this money in AIDS and HIV education.
269
787000
5000
Và đầu tư vào tuyên truyền HIV&AIDS
13:27
You know that Africa is being affected by these viruses.
270
792000
4000
Châu Phi bị ảnh hưởng lớn bởi virus này
13:31
And this is the good news from Africa
271
796000
4000
và tin tốt là
13:35
that we have to shout from the rooftops.
272
800000
3000
chúng tôi đã vượt qua.
13:38
(Applause)
273
803000
7000
(vỗ tay)
13:45
And now, what the world really needs
274
810000
4000
Và bây giờ, điều thế giới thật sự cần
13:49
is for you to help me and our partners
275
814000
7000
là các bạn giúp tôi và các cộng sự
13:56
take some of what we have learned in Namibia
276
821000
4000
đưa những gì đã học ở Namibia
14:00
to other places with similar problems:
277
825000
4000
đến những nơi đang gặp vấn đề tương tự:
14:04
places like Mongolia,
278
829000
4000
những nơi như Mongolia
14:08
or even in your own backyards,
279
833000
4000
hay thậm chí ngay sân sau nhà bạn,
14:12
the Northern Great Plains,
280
837000
3000
phía bắc Great Plains,
14:15
where buffalo and other animals have suffered
281
840000
3000
nơi động vật đang chịu nhiều tổn thất
14:18
and many communities are in decline.
282
843000
3000
và nhiều cộng đồng đang bị suy tàn.
14:21
I like that one:
283
846000
3000
Tôi thích thế này:
14:24
Namibia serving as a model to Africa,
284
849000
4000
Namibia đóng vai trò làm mẫu cho châu Phi
14:28
and Africa serving as a model to the United States.
285
853000
5000
và châu Phi cũng sẽ làm mẫu cho nước Mỹ
14:33
(Applause)
286
858000
8000
(vỗ tay)
14:41
We were successful in Namibia
287
866000
2000
Chúng tôi đã thành công ở Namibia
14:43
because we dreamed of a future
288
868000
3000
vì chúng tôi đã mơ đến một tương lai
14:46
that was much more than just a healthy wildlife.
289
871000
5000
lớn hơn một thế giới hoang dã lành mạnh.
14:51
We knew conservation would fail
290
876000
4000
Chúng tôi biết việc bảo tồn sẽ thất bại
14:55
if it doesn't work to improve the lives of the local communities.
291
880000
7000
nếu nó không giúp cải thiện cuộc sống
của cộng đồng địa phương.
của cộng đồng địa phương.
15:02
So, come and talk to me about Namibia,
292
887000
5000
Vì thế, hãy nói chuyện với tôi về Namibia
15:07
and better yet, come to Namibia
293
892000
3000
và tốt hơn hết, hãy đến Namibia
15:10
and see for yourself how we have done it.
294
895000
2000
tận mắt xem chúng tôi đã thực hiện ra sao.
15:12
And please, do visit our website
295
897000
3000
Và xin ghé thăm trang web của chúng tôi
15:15
to learn more and see how you can help CBNRM
296
900000
3000
để học nhiều hơn và xem
mình có thể giúp gì cho CBNRM
mình có thể giúp gì cho CBNRM
15:18
in Africa and across the world.
297
903000
3000
ở châu Phi và trên toàn thế giới.
15:21
Thank you very much.
298
906000
3000
Cảm ơn rất nhiều.
15:24
(Applause)
299
909000
15000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
John Kasaona - ConservationistJohn Kasaona is a pioneer of community-based conservation -- working with the people who use and live on fragile land to enlist them in protecting it.
Why you should listen
John Kasaona is a leader in the drive to reinvent conservation in Namibia -- turning poachers into protectors of species. It’s a standard nature-documentary scenario: a pristine animal habitat under constant threat by the people who live there, hunting, camping, setting fires. But John Kasaona knows there is a better way to see this relationship between people and environment. As the assistant director for the Integrated Rural Development and Nature Conservation (IRDNC) , Kasaona works on ways to improve the lives of rural people in Namibia by involving them in the management of the lands they live on -- and the species that live there with them.
Kasanoa's Community-Based Natural Resource Management (CBNRM) program helps rural villages set up communal conservancies, which manage and use local natural resources in a sustainable manner. Essentially, it's about restoring the balance of land and people to that of pre-colonial times, and allowing the people with the most interest in the survival of their environment to have control of it. His work was featured in the recent film Milking the Rhino.
The World Wildlife Fund has set up a portal for TEDsters to help in John Kasaona's work. Learn more >>
John Kasaona | Speaker | TED.com