ABOUT THE SPEAKER
Marc Bamuthi Joseph - Arts activist, spoken word artist
TED Fellow Marc Bamuthi Joseph is a curator of words, ideas and protagonists. His bold, poetically-driven work investigates social issues and cultural identity.

Why you should listen

Marc Bamuthi Joseph is a steadfast believer in empathy as the most valuable currency in building community, and he seeks to spark curiosity and dialogue about freedom, compassion and fearlessness through pioneering arts stewardship and education. A 2017 TEDGlobal Fellow, Bamuthi graced the cover of Smithsonian Magazine as one of America's Top Young Innovators in the Arts and Sciences; artistically directed HBO's "Russell Simmons presents Brave New Voices"; and is an inaugural recipient of the United States Artists Rockefeller Fellowship, which annually recognizes 50 of the country’s greatest living artists. Dance Magazine named him a Top Influencer in 2017.

Bamuthi's evening-length work, red black and GREEN: a blues, was nominated for a 2013 Bessie Award for "Outstanding Production (of a work stretching the boundaries of a traditional form)" and he has won numerous grants including from the National Endowment for the Arts and Creative Capital Foundation. His noted work /peh-LO-tah/ is inspired by soccer and Bamuthi's first generation American experience, intersecting global economics, cross-border fan culture and the politics of joy.

Bamuthi is the founding Program Director of the non-profit Youth Speaks, and he is a co-founder of Life is Living, a national series of one-day festivals which activate under-resourced parks and affirm peaceful urban life. His essays have been published in Harvard Education Press; he has lectured at more than 200 colleges, has carried adjunct professorships at Stanford and Lehigh, among others, and currently serves as Chief of Program and Pedagogy at Yerba Buena Center for the Arts in San Francisco.

More profile about the speaker
Marc Bamuthi Joseph | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2017

Marc Bamuthi Joseph: What soccer can teach us about freedom

Marc Bamuthi Joseph: ဘောလုံးက ကျွန်ုပ်တို့ကို သင်ကြားပေးတဲ့ လွတ်လပ်မှုအကြောင်း

Filmed:
1,005,797 views

"ဘောလုံးဟာ ကျွန်တော်တို့အားလုံး အတူတကွပြုလုပ်နိုင်တဲ့ ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ တစ်ခုတည်းသောအရာပါ" လို့ ပြဇာတ် ဖန်တီးသူနဲ့ TED ဝိုင်းတော်သား Marc Bamuthi Joseph ကဆိုပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ဖျော်ဖြေမှုတွေနဲ့ "ရွေးလျားခြင်းနဲ့ ကမ်းပေးခြင်း" (Moving and Passing) လို့ခေါ်တဲ့ ဆက်စပ်လှုပ်ရှားလည်ပတ်ခြင်း ပဏမခြေလှမ်းကနေ အနုပညာဖန်တီးမှုတွေနဲ့ အားကစားအကြားမှာရှိတဲ့ နားလည်ရလွယ်ပြီး ပျော်စရာကောင်းတဲ့ ဆက်သွယ်မှုတွေကို လှစ်ဟပြဖို့ Joseph ဟာ ဂီတ၊ အကနဲ့ ဘောလုံးကို ပေါင်းစပ်လိုက်ပါတယ်။ ရပ်ရွာကို အားပေးမြှင့်တင်ဖို့နဲ့ ရွေ့ပြောင်းနေထိုင်သူတွေ ကြုံကြရတဲ့ ပြဿနာရပ်တွေကို မီးမောင်းထိုးပြဖို့ လှပတဲ့ ကစားပွဲကို သူဘယ်လိုများ အသုံးပြုနေတယ်ဆိုတာ လေ့လာလိုက်ပါဦး။
- Arts activist, spoken word artist
TED Fellow Marc Bamuthi Joseph is a curator of words, ideas and protagonists. His bold, poetically-driven work investigates social issues and cultural identity. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
The two places
0
880
3216
ကျွန်တော် အလွတ်လပ်ဆုံးလို့
00:16
where I feel most free
1
4120
3480
ခံစားရတဲ့ နေရာနှစ်ခုဟာ
00:20
aren't actually places.
2
8680
2256
တကယ်တော့ နေရာတွေမဟုတ်ဘူး။
00:22
They're moments.
3
10960
1440
ဒါတွေက တဒင်္ဂလေးတွေပါ။
00:25
The first is inside of dance.
4
13640
3120
ပထမတစ်ခုက အကရဲ့ အတွင်းဘက်ပါ။
00:29
Somewhere between
rising up against gravity
5
17360
3216
ကမ္ဘာမြေဆွဲအားကို ဆန့်ကျင်ပြီး
မြင့်တက်လာခြင်းနဲ့
00:32
and the feeling that the air beneath me
6
20600
3496
လေထုက ကျွန်တော့ အောက်ခြေမှာဆိုတာကို
ခံစားခြင်းကြားက နေရာတစ်ခုခုဟာ
00:36
is falling in love with my body's weight.
7
24120
2680
ကျွန်တော့ ကိုယ်ခန္ဓာရဲ့ အလေးချိန်နဲ့
ချစ်မိခြင်းပါ။
00:39
I'm dancing and the air is carrying me
8
27760
3936
ကျွန်တော်က ကနေပြီး
လေထုက ကျွန်တော့ကို သယ်ဆောင်နေတယ်၊
00:43
like I might never come down.
9
31720
1720
ဘယ်တော့မှ ဆင်းမလာနိုင်တာမျိုးပေါ့။
00:46
The second place that I feel free
10
34920
1856
လွတ်လပ်တယ်လို့ခံစားရတဲ့ ဒုတိယနေရာက
00:48
is after scoring a goal
on the soccer pitch.
11
36800
3096
ဘောလုံးကွင်းထဲမှာ ဂိုးဝင်သွားတဲ့
နောက်ပိုင်းပါ။
00:51
My body floods with the chemical
12
39920
2616
ကျွန်တော့ကိုယ်ဟာ လူသေကို ပြန်ရှင်ဖို့
00:54
that they put inside of EpiPens
to revive the dead,
13
42560
3096
EpiPens ရဲ့အတွင်းဘက်ကို သူတို့ထည့်တဲ့
ဓာတုဗေဒနဲ့ ပြည့်လျှမ်းနေတယ်။
00:57
and I am weightless,
14
45680
3040
ကျွန်တော်ဟာ အလေးချိန်မဲ့ပြီး
01:01
raceless.
15
49440
2040
လူမျိုးဆိုတာ ကင်းမဲ့နေတယ်။
01:04
My story is this: I'm a curator
at a contemporary arts center,
16
52840
4056
ကျွန်တော့ ဇာတ်လမ်းက ဒါပါ၊ခေတ်ပြိုင် အနုပညာ
ဗဟိုတစ်ခုကို စောင့်ရှောက်သူပေမဲ့
01:08
but I don't really believe in art
that doesn't bleed or sweat or cry.
17
56920
6280
သွေးမထွက်၊ ချွေးမထွက်၊ မငိုရတဲ့
အနုပညာကို ကျွန်တော် မယုံကြည်ဘူး။
01:16
I imagine that my kids
are going to live in a time
18
64000
2616
စိတ်ကူးမိတာက ကျွန်တော့ကလေးတွေဟာ
တန်ဖိုးအရှိဆုံး
01:18
when the most valuable commodities
are fresh water and empathy.
19
66640
4080
ကုန်စည်တွေဟာ ရေချိုနဲ့
မျှဝေခံစားမှုဖြစ်တဲ့ အချိန်တစ်ခုကိုပါ
01:23
I love pretty dances
and majestic sculpture
20
71560
2416
လှပတဲ့ အကတွေနဲ့ ခမ်းနားတဲ့
ရုပ်ထုတွေကို
01:26
as much as the next guy,
21
74000
1656
ဘေးက ငနဲလောက်ကို
နှစ်သက်တယ်၊
01:27
but give me something else to go with it.
22
75680
2200
ဒါပေမဲ့ ဒါနဲ့လိုက်ဖက်ဖို့
အခြားတစ်ခုကိုပေးပါ။
01:30
Lift me up with the aesthetic sublime
23
78480
2656
သုခုမဆန်တဲ့ ရှုမောဖွယ်ရာနဲ့
ကျွန်တော့ကို မတင်ပြီး
01:33
and give me a practice or some tools
to turn that inspiration
24
81160
4696
ဒါကို စေ့ဆော်မှုကို နားလည်မှု၊ လုပ်ရပ်
အဖြစ်ပြောင်းနိုင်းတဲ့ အလေ့အကျင့် (သို့)
01:37
into understanding and action.
25
85880
2080
ကိရိယာ တစ်ချို့ကိုပေးပါ။
01:41
For instance, I'm a theater maker
who loves sports.
26
89160
4976
ဥပမာ ကျွန်တော်ဟာ အားကစားကို 
ချစ်တဲ့
ပြဇာတ်ဖန်တီးသူပါ။
01:46
When I was making
my latest piece /peh-LO-tah/
27
94160
2256
ကျွန်တော့ နောက်ဆုံးလက်ရာ
/peh-LO-tah/ ဖန်တီးစဉ်
01:48
I thought a lot about how soccer
was a means for my own immigrant family
28
96440
4616
အများကြီးတွေးမိတာက အမေရိကရဲ့ အခြေအနေသစ်
အတွင်းမှာ ဆက်စပ်မှု၊ ပုံမှန်ဖြစ်မှုနဲ့
01:53
to foster a sense of continuity
and normality and community
29
101080
4816
ရပ်ရွာအသိကို အားပေမြှင့်တင်ဖို့
ဘောလုံးဟာကျွန်တော့ရဲ့
01:57
within the new context of the US.
30
105920
2440
ရွေပြောင်း မိသားစုအတွက်
နည်းလမ်တစ်ခုဖြစ်ပုံကိုပါ။
02:01
In this heightened moment of xenophobia
and assault on immigrant identity,
31
109240
5056
အရှိန်တက်နေတဲ့ သူစိမ်းကြောက်မှု ကာလနဲ့
ရွှေ့ပြောင်းမိသားစုလက္ခဏာကို ကျူးလွန်မှုမှာ
02:06
I wanted to think through
32
114320
1576
ကျွန်တော်တွေးချင်ခဲ့တာက
02:07
how the game could serve
as an affirmational tool
33
115920
4056
ဒီကစားပွဲကနေ ပထမမျိုးဆက် အမေရိကန်နဲ့
ရွှေ့ပြောင်းလာတဲ့ ကလေးတွေအတွက်
02:12
for first-generation Americans
and immigrant kids,
34
120000
3496
အခိုင်အမာရပ်တည်ပေးတဲ့ ကိရိယာအဖြစ်
ဆောင်ရွက်နိုင်ပုံကိုပါ၊
02:15
to ask them to consider
movement patterns on the field
35
123520
3416
ကွင်းပြင်ပေါ်က ရွှေ့ပြောင်းမှု အဆင်တွေကို
လူမှုရေးနဲ့ နိုင်ငံရေး နယ်နိမိတ်တွေ
02:18
as kin to migratory patterns
across social and political borders.
36
126960
5280
ပြောင်းရွှေ့မှု ပုံစံတွေကို အမျိုးတွေအဖြစ်
သူတို့ကို တွေးဆစေဖို့ပါ။
02:24
Whether footballers or not,
37
132880
1496
ဘောလုံးသမားတွေ ဟုတ်၊မဟုတ်
02:26
immigrants in the US
play on endangered ground.
38
134400
3480
အမေရိကကို ရွှေ့ပြောင်းလာသူတွေဟာ
ဘေးသင့်နေတဲ့မြေပြင်မှာ ဘောလုံးကစားတယ်။
02:30
I wanted to help the kids understand
39
138880
1856
ကလေးတွေကို နားလည်ဖို့ ကူညီချင်တာက
02:32
that the same muscle
that they use to plan the next goal
40
140760
3856
နောက်ထပ် ရည်မှန်းချက်တစ်ခုကို
အစီအစဉ်ချဖို့ သုံးတဲ့ ကြွက်သားတွေနဲ့ပဲ
02:36
can also be used
to navigate the next block.
41
144640
3160
နောက်အတားအဆီးကို ရှာဖွေဖို့ရာမှာ
သုံးနိုင်တာကိုပါ။
02:41
For me, freedom exists in the body.
42
149160
3520
ကျွန်တော့အတွက်တော့ လွတ်လပ်မှုဟာ
ကိုယ်တွင်းမှာ တည်ရှိပါတယ်။
02:45
We talk about it abstractly
and even divisively,
43
153240
2776
ဒီအကြောင်းကို စိတ်မပါ့တပါနဲ့
သဘောထားကွဲအောင်ကို ပြောတယ်၊
02:48
like "protect our freedom,"
"build this wall,"
44
156040
3776
ဒီလိုပေါ့ "ငါတို့ရဲ့ လွတ်လပ်မှုကို
ကာကွယ်ပါ။" "ဒီတံတိုင်းကို တည်ဆောက်ပါ။"
02:51
"they hate us because of our freedom."
45
159840
2000
"ငါတို့ လွတ်လပ်လို့ သူတို့မုန်းကြတာ။"
02:54
We have all these systems
that are beautifully designed
46
162400
3416
ကျွန်တော်တို့ကို ထောင်ချတာ (သို့)
တိုင်းပြည်ကနှင်ထုတ်ဖို့ လှလှပပ
02:57
to incarcerate us or deport us,
47
165840
2696
ပုံစံထုတ်ထားတဲ့ ဒီစနစ်အားလုံးရှိပေမဲ့
03:00
but how do we design freedom?
48
168560
3040
ကျွန်တော်တို့ လွတ်လပ်မှုကို ဘယ်လို
ပုံစံထုတ်လဲ။
03:04
For these kids, I wanted to track the idea
back to something that exists inside
49
172680
4176
ဒီကလေးတွေအတွက် ဘယ်သူမှ ယူမသွားနိုင်တဲ့
အတွင်းဘက်မှာတည်ရှိတဲ့ စိတ်ကူးဆီကို
03:08
that no one could take away,
50
176880
1376
ပြန်ကောက်ချင်ပါတယ်၊
03:10
so I developed this curriculum
51
178280
1736
ဒီတော့ အနုပညာ ပွဲတော်တစ်ခု အတွင်းက
03:12
that's part poli-sci class,
part soccer tournament,
52
180040
4936
နိုင်ငံရေး စာသင်ခန်းသိပ္ပံအပိုင်း
ဘောလုံး ပြိုင်ပွဲအပိုင်းပါတဲ့
03:17
inside of an arts festival.
53
185000
2440
သင်ရိုးညွှန်းတမ်းတစ်ခုကို ဖန်တီးခဲ့ပါတယ်။
03:20
It accesses /peh-LO-tah/'s
field of inquiry
54
188240
3656
လူငယ်တွေအတွက် နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုကို
အခြေခံတဲ့ အားကစားတစ်ခုကို
03:23
to create a sports-based
political action for young people.
55
191920
3896
ဖန်တီးဖို့ ၎င်းက /peh-LO-tah/' ရဲ့
စုံစမ်းရေးကွင်းဆီ ရောက်ပါတယ်။
03:27
The project is called
"Moving and Passing."
56
195840
2696
ဒီပရောဂျက်ကို "ရွေ့ခြင်းနဲ့
ကမ်းပေးခြင်း" လို့ခေါ်တယ်။
03:30
It intersects curriculum development,
site-specific performance
57
198560
4136
၎င်းဟာ သင်ရိုးညွှန်တမ်း ဖွံ့ဖြိုးရေး၊
နေရာတကျ ဖျော်ဖြေမှုနဲ့ ပျော်ရွှင်မှုရဲ့
03:34
and the politics of joy,
58
202720
1896
နိုင်ငံရေးကို ပေါင်းဆုံပေးပါတယ်။


03:36
while using soccer as a metaphor
for the urgent question
59
204640
4136
ပြောင်းရွှေ့လာတဲ့ လူငယ်တွေကြားက မဲဆန္ဒ
ပေးပိုင်ခွင့်ရဲ့အရေးတကြီး မေးခွန်းအတွက်
03:40
of enfranchisement among immigrant youth.
60
208800
2360
ဥပစာအဖြစ် ဘောလုံးကို အသုံးပြုရင်းပါ။
03:44
Imagine that you are
a 15-year-old kid from Honduras
61
212120
3776
သင်ဟာ အခု Harlem မှာ နေနေတဲ့
Honduras က ၁၅ နှစ်သားလေးလို့
03:47
now living in Harlem,
62
215920
1776
စိတ်ကူးကြည့်ပါ၊

03:49
or you're a 13-year-old girl born in DC
to two Nigerian immigrants.
63
217720
4896
(သို့) Nigerian ရွှေ့ပြောင်းသူ နှစ်ယောက်က
DC မှာမွေးတဲ့ ၁၃ နှစ် သမီးလေးပေါ့။
03:54
You love the game.
64
222640
1336
သင် ဒီကစားပွဲကို နှစ်သက်တယ်။
03:56
You're on the field with your folks.
65
224000
1816
သင်ဟာ သင့်လူတွေနဲ့ ကစားကွင်းထဲမှာလေ။
03:57
You've just been practicing
dribbling through cones
66
225840
2416
သင်ဟာ လာတဲ့ဘောတွေကနေ
၁၅ မိနစ်လောက်
04:00
for, like, 15 minutes,
67
228280
1256
တို့ကာပုတ်ကာနဲ့ပေါ့၊
04:01
and then, all of a sudden,
a marching band comes down the field.
68
229560
3880
နောက်တော့ ရုတ်တရက်ပဲ
ကွင်းထဲကို စစ်ချီတီးဝိုင်းက ဝင်ချလာတယ်။
04:06
I want to associate the joy of the game
with the exuberance of culture,
69
234360
4736
ကစားပွဲထဲက ပျော်ရွှင်မှု တည်နေရာတွေ့ဖို့
ဒီကစားပွဲရဲ့ ပျော်ရွှင်မှုကို
04:11
to locate the site of joy in the game
70
239120
4496
ယဉ်ကျေးမှုရဲ့
ရွှင်မြူးတက်ကြွမှုနဲ့ တွဲဖက်ချင်တယ်၊
04:15
at the same physical coordinate
71
243640
2536
အနုပညာနဲ့ နိုင်ငံရေးအရ သရုပ်ဖော်နေစဉ်
04:18
as being politically informed by art,
72
246200
3856
တူညီတဲ့ ကာယပိုင်း ဟန်ချက်ညီမှုပါ၊
04:22
a grass-laden theater for liberation.
73
250080
3360
လွတ်မြောက်မှုအတွက် မြက်ခင်းထားတဲ့
ပြဇာတ်ရုတစ်ရုံပါ။
04:25
We spend a week
74
253840
1216
အလယ်တန်းတိုက်စစ်မှုးက
04:27
looking at how the midfielder
would explain Black Lives Matter,
75
255080
3536
Black Lives Matter ကို ဘယ်လိုရှင်းပြမလဲ
ဆိုတာကြည့်ရင်း တစ်ပတ်ကုန်ဆုံးတယ်၊
04:30
or how the goalkeeper
would explain gun control,
76
258640
3175
(သို့) ဂိုးသမားက သေနတ်ထိန်းချုပ်မှုကို
ရှင်းပြပုံ၊
04:33
or how a defender's style
is the perfect metaphor
77
261839
4177
(သို့) ခံစစ်သမားဟာ အမေရိကန်
ခြွင်းချက်ဝါဒရဲ့
04:38
for the limits of American exceptionalism.
78
266040
2736
အကန့်အသတ်တွေအတွက်
အကော်းဆုံး ဥပစာဖြစ်တာကိုပေါ့။
04:40
As we study positions on the field,
79
268800
2056
ကွင်းထဲက နေရာတွေကို လေ့လာနေစဉ်
04:42
we also name and imagine our own freedoms.
80
270880
4120
ကျွန်တော်တို့ လွတ်လပ်မှုတွေကို အမည်ပေး၊
စိတ်ကူးကြည့်ပါသေးတယ်။
04:48
I don't know, man, soccer is, like,
81
276720
1736
ဘောလုံးဟာ ဒီလို ကမ္ဘာပေါ် မှာ
04:50
the only thing on this planet
that we can all agree to do together.
82
278480
4536
အားလုံး သဘောတူပြီးလုပ်လို့ရတဲ့
တစ်ခုတည်းသောအရာဆိုတာ မသိပါဘူး။
04:55
You know? It's like the official sport
of this spinning ball.
83
283040
4120
သင်သိလား၊ ဒါဟာ ဒီလည်နေတဲ့ ဘောလုံးရဲ့
တရာဝင် အားကစားလေ။
05:00
I want to be able
to connect the joy of the game
84
288000
5096
ကစားပွဲရဲ့ ပျော်ရွှင်မှုကို
အမြဲ ရွေ့လျားနေတဲ့ ဘောလုံးသမားနဲ့
05:05
to the ever-moving footballer,
85
293120
3256
ဒီ ရွေ့လျားနေတဲ့ ဘောလုံးသမာကို
05:08
to connect that moving footballer
86
296400
2136
ပိုကောင်းတဲ့ နေရာတစ်ခုရဲ့ မြင်ကွင်းကို
05:10
to immigrants who also moved
in sight of a better position.
87
298560
4480
ပြောင်းခဲ့သူ ရွှေ့ပြောင်းလာသူတွေနဲ့လည်း
ဆက်စပ်လို့ ရနိုင်ချင်တယ်။
05:15
Among these kids, I want
to connect their families' histories
88
303720
3656
ဒီကလေးတွေထဲက သူတို့မိသားစု သမိုင်းတွေကို
ဂိုးသွင်းသူတစ်ယောက်ရဲ့
05:19
to the bliss of a goal-scorer's run,
89
307400
2656
အပြေးရဲ့ ပျော်ရွင်မှုနဲ့ ဆက်စပ်ချင်တယ်၊
05:22
family like that feeling
after the ball beats the goalie,
90
310080
4016
ဘောလုံးက ဂိုးသမားကို အနိုင်ယူပြီးနောက်
ခံစားမှုမျိုးနဲ့ မိသားစု၊
05:26
the closest thing going to freedom.
91
314120
2880
လွတ်လပ်မှုဖြစ်တော့မယ့်
အနီးဆုံးအရာပေါ့။
05:30
Thank you.
92
318000
1216
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
05:31
(Applause)
93
319240
5480
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Marc Bamuthi Joseph - Arts activist, spoken word artist
TED Fellow Marc Bamuthi Joseph is a curator of words, ideas and protagonists. His bold, poetically-driven work investigates social issues and cultural identity.

Why you should listen

Marc Bamuthi Joseph is a steadfast believer in empathy as the most valuable currency in building community, and he seeks to spark curiosity and dialogue about freedom, compassion and fearlessness through pioneering arts stewardship and education. A 2017 TEDGlobal Fellow, Bamuthi graced the cover of Smithsonian Magazine as one of America's Top Young Innovators in the Arts and Sciences; artistically directed HBO's "Russell Simmons presents Brave New Voices"; and is an inaugural recipient of the United States Artists Rockefeller Fellowship, which annually recognizes 50 of the country’s greatest living artists. Dance Magazine named him a Top Influencer in 2017.

Bamuthi's evening-length work, red black and GREEN: a blues, was nominated for a 2013 Bessie Award for "Outstanding Production (of a work stretching the boundaries of a traditional form)" and he has won numerous grants including from the National Endowment for the Arts and Creative Capital Foundation. His noted work /peh-LO-tah/ is inspired by soccer and Bamuthi's first generation American experience, intersecting global economics, cross-border fan culture and the politics of joy.

Bamuthi is the founding Program Director of the non-profit Youth Speaks, and he is a co-founder of Life is Living, a national series of one-day festivals which activate under-resourced parks and affirm peaceful urban life. His essays have been published in Harvard Education Press; he has lectured at more than 200 colleges, has carried adjunct professorships at Stanford and Lehigh, among others, and currently serves as Chief of Program and Pedagogy at Yerba Buena Center for the Arts in San Francisco.

More profile about the speaker
Marc Bamuthi Joseph | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee