TED2012
Al Vernacchio: Sex needs a new metaphor. Here's one ...
Al Vernacchio: Seks potrzebuje nowej metafory. Oto ona
Filmed:
Readability: 3.8
2,110,982 views
Według Ala Vernacchio, edukatora seksualnego, z nieznanych powodów terminologia baseballowa zdominowała w USA metaforyczny język odnoszący się do seksualności. Niestety ukazuje to seks jako rywalizację, w której ktoś przegrywa, a ktoś inny odnosi zwycięstwo. Alternatywa, którą proponuje Vernacchio, to metafora odwołująca się do wspólnej przyjemności, komunikacji, zgody, satysfakcji i spełnienia. Co powiecie na... pizzę?
Al Vernacchio - Sexuality educator
In his 12th-grade Sexuality and Society class, Al Vernacchio speaks honestly and positively about human sexuality. Full bio
In his 12th-grade Sexuality and Society class, Al Vernacchio speaks honestly and positively about human sexuality. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I'd like to talk to you today
0
581
2270
Będę dziś mówił
00:14
about a whole new way to think about sexual activity
1
2851
4186
o nowym podejściu do aktywności
00:19
and sexuality education, by comparison.
2
7037
4073
i edukacji seksualnej.
00:23
If you talk to someone today in America
3
11110
2666
Rozmawiając o seksie
00:25
about sexual activity,
4
13776
1824
w Ameryce
00:27
you'll find pretty soon you're not just talking
5
15600
3648
szybko zrozumiesz, że rozmawiasz
00:31
about sexual activity.
6
19248
1658
nie tylko o seksie
00:32
You're also talking about baseball.
7
20906
3046
ale o baseballu.
00:35
Because baseball is the dominant cultural metaphor
8
23952
4234
Baseball jest główną metaforą
00:40
that Americans use to think about
9
28186
2518
seksualnej aktywności
00:42
and talk about sexual activity,
10
30704
2849
w amerykańskiej kulturze.
00:45
and we know that because there's
11
33553
1524
Dowiadujemy się o tym
00:47
all this language in English
12
35077
2608
słuchając angielskich zwrotów,
00:49
that seems to be talking about baseball
13
37685
2945
które pozornie mówią o baseballu,
00:52
but that's really talking about sexual activity.
14
40630
3859
a faktycznie o czynnościach seksualnych.
00:56
So, for example, you can be a pitcher or a catcher,
15
44489
3199
Możesz być miotaczem lub łapaczem,
00:59
and that corresponds to whether you
16
47688
1927
czyli aktywnym lub pasywnym
01:01
perform a sexual act or receive a sexual act.
17
49615
3768
uczestnikiem aktu seksualnego,
01:05
Of course, there are the bases,
18
53383
1006
Bazy odnoszą się
01:06
which refer to specific sexual activities
19
54389
3218
do ustalonej kolejności
01:09
that happen in a very specific order,
20
57607
3215
angażowania się w pieszczoty,
01:12
ultimately resulting in scoring a run
21
60822
2778
zwieńczone zdobyciem punktu
01:15
or hitting a home run,
22
63600
1004
lub zaliczeniem
01:16
which is usually having vaginal intercourse
23
64604
2308
czyli stosunkiem genitalnym
01:18
to the point of orgasm,
24
66912
1712
który kończy orgazm,
01:20
at least for the guy.
25
68624
2393
przynajmniej dla faceta.
01:23
(Laughter)
26
71017
1929
(Śmiech)
01:24
You can strike out, which means
27
72946
1458
Możesz zaliczyć skuchę
01:26
you don't get to have any sexual activity.
28
74404
2528
i stracić szansę na stosunek.
01:28
And if you're a benchwarmer,
29
76932
1212
Siedzenie na rezerwie
01:30
you might be a virgin or somebody who for
30
78144
2561
oznacza dziewictwo lub kogoś,
01:32
whatever reason isn't in the game,
31
80705
2249
kto wypada z gry
01:34
maybe because of your age or because of your ability
32
82954
3165
ze względu na wiek, możliwości
01:38
or because of your skillset.
33
86119
3046
lub umiejętności.
01:41
A bat's a penis,
34
89165
1618
Pałka to penis,
01:42
and a nappy dugout is a vulva, or a vagina.
35
90783
4069
a szatnia to srom lub wagina.
01:46
A glove or a catcher's mitt is a condom.
36
94852
3108
Kondom można nazwać rękawicą.
01:49
A switch-hitter is a bisexual person,
37
97960
2917
Biseksualistę - oburęcznym graczem,
01:52
and we gay and lesbian folks play for the other team.
38
100877
3692
a my, homoseksualiści,
gramy dla "tamtych".
gramy dla "tamtych".
01:56
And then there's this one:
39
104569
2599
I jeszcze jedno:
01:59
"if there's grass on the field, play ball."
40
107168
4024
"Jest murawa, można grać".
02:03
And that usually refers to
41
111192
2404
Co oznacza,
02:05
if a young person, specifically often a young woman,
42
113596
3357
że jeśli ktoś, zwykle kobieta,
02:08
is old enough to have pubic hair,
43
116953
1732
ma już włosy łonowe,
02:10
she's old enough to have sex with.
44
118685
2725
to jest w odpowiednim wieku
do uprawiania seksu.
do uprawiania seksu.
02:13
This baseball model is incredibly problematic.
45
121410
2983
Model baseballowy jest problematyczny.
02:16
It's sexist. It's heterosexist.
46
124393
2351
Jest seksistowski, heteroseksistowski.
02:18
It's competitive. It's goal-directed.
47
126744
2376
Skupiony na rywalizacji i celu.
02:21
And it can't result in healthy sexuality
48
129120
2783
Nie może prowadzić do rozwoju
02:23
developing in young people or in adults.
49
131903
3048
zdrowych związków seksualnych.
02:26
So we need a new model.
50
134951
1722
Potrzebne jest nowe podejście.
02:28
I'm here today to offer you that new model.
51
136673
2559
Chcę zaproponować model
02:31
And it's based on
52
139232
1775
oparty na...
02:33
pizza.
53
141007
1826
...pizzy.
02:34
Now pizza is something that is universally understood
54
142833
3447
Pizza jest powszechnie znana
02:38
and that most people associate with a positive experience.
55
146280
2897
i większości kojarzy się pozytywnie.
02:41
So let's do this.
56
149177
980
Spróbujmy.
02:42
Let's take baseball and pizza and compare it
57
150157
2969
Porównajmy baseball i pizzę
02:45
when talking about three aspects of sexual activity:
58
153126
3444
w odniesieniu do trzech aspektów
aktywności seksualnej:
aktywności seksualnej:
02:48
the trigger for sexual activity,
59
156570
1653
tym, co ją wywołuje,
02:50
what happens during sexual activity,
60
158223
2218
co dzieje się w trakcie,
02:52
and the expected outcome of sexual activity.
61
160441
3152
i oczekiwanym rezultacie.
02:55
So when do you play baseball?
62
163593
2808
Kiedy gra się w baseball?
02:58
You play baseball when it's baseball season
63
166401
2440
W sezonie,
03:00
and when there's a game on the schedule.
64
168841
2282
zgodnie z terminarzem spotkań.
03:03
It's not exactly your choice.
65
171123
2310
To nie twój wybór.
03:05
So if it's prom night or a wedding night
66
173433
2896
Bal studniówkowy, noc poślubna
03:08
or at a party or if our parents aren't home,
67
176329
3070
impreza albo "wolna chata".
03:11
hey, it's just batter up.
68
179399
2732
"Zająć pozycje!".
03:14
Can you imagine saying to your coach,
69
182131
1699
Nie da się powiedzieć trenerowi:
03:15
"Uh, I'm not really feeling it today,
70
183830
2588
"Nie jestem w nastroju,
03:18
I think I'll sit this game out."
71
186418
2067
chyba dziś odpuszczę".
03:20
That's just not the way it happens.
72
188485
2092
To tak nie działa.
03:22
And when you get together to play baseball,
73
190577
1523
Kiedy grasz z kimś w baseball,
03:24
immediately you're with two opposing teams,
74
192100
3000
jesteście przeciwnikami,
03:27
one playing offense, one playing defense,
75
195100
2330
ktoś w obronie, ktoś w ataku,
03:29
somebody's trying to move deeper into the field.
76
197430
2795
ktoś stwarza zagrożenie,
03:32
That's usually a sign to the boy.
77
200225
1933
to zwykle przypada chłopakowi.
03:34
Somebody's trying to defend people moving into the field.
78
202158
3036
Ktoś stosuje blokady i uniki.
03:37
That's often given to the girl.
79
205194
2229
To często przypada dziewczynie.
03:39
It's competitive.
80
207423
1035
Rywalizujemy.
03:40
We're not playing with each other.
81
208458
1789
Nie gramy razem,
03:42
We're playing against each other.
82
210247
1407
ale przeciwko sobie.
03:43
And when you show up to play baseball,
83
211654
1932
Kiedy umawiasz się na mecz,
03:45
nobody needs to talk about what we're going to do
84
213586
2544
nie trzeba ustalać,
co się będzie działo
co się będzie działo
03:48
or how this baseball game might be good for us.
85
216130
2541
i jakie korzyści przyniesie nam gra.
03:50
Everybody knows the rules.
86
218671
1186
Zasady są jasne.
03:51
You just take your position and play the game.
87
219857
4456
Zajmujesz pozycję i grasz.
03:56
But when do you have pizza?
88
224313
2360
A kiedy je się pizzę?
03:58
Well, you have pizza when you're hungry for pizza.
89
226673
4242
Kiedy ma się ochotę.
04:02
It starts with an internal sense, an internal desire, or a need.
90
230915
4094
Zaczyna się od wewnętrznego pragnienia.
04:07
"Huh. I could go for some pizza."
91
235009
3672
"Mam ochotę na pizzę".
04:10
(Laughter)
92
238681
2257
(Śmiech)
04:12
And because it's an internal desire,
93
240938
2977
Mamy kontrolę nad tym
04:15
we actually have some sense of control over that.
94
243915
1944
wewnętrznym pragnieniem.
04:17
I could decide that I'm hungry
95
245859
1968
Mogę być głodny,
04:19
but know that it's not a great time to eat.
96
247827
3531
ale wiedzieć, że to zły moment.
04:23
And then when we get together with someone for pizza,
97
251358
2662
Kiedy umawiamy się z kimś na pizzę,
04:26
we're not competing with them,
98
254020
2850
nie rywalizujemy.
04:28
we're looking for an experience
99
256870
1239
Chodzi nam o wspólne przeżycie
04:30
that both of us will share
100
258109
1286
i obopólną satysfakcję.
04:31
that's satisfying for both of us,
101
259395
2235
04:33
and when you get together for pizza with somebody,
102
261630
3005
Gdy idziesz z kimś na pizzę,
04:36
what's the first thing you do?
103
264635
1548
od czego zaczynacie?
04:38
You talk about it.
104
266183
1922
Od rozmowy:
04:40
You talk about what you want.
105
268105
1531
na co macie ochotę,
04:41
You talk about what you like.
106
269636
1493
co lubicie.
04:43
You may even negotiate it.
107
271129
1556
Możecie negocjować.
04:44
"How do you feel about pepperoni?" (Laughter)
108
272685
2769
"Co powiesz na pepperoni?" (Śmiech)
04:47
"Not so much, I'm kind of a mushroom guy myself."
109
275454
2627
"Nie bardzo, mam słabość do grzybów".
04:50
"Well, maybe we can go half and half."
110
278081
2066
"Możemy wziąć po połowie".
04:52
And even if you've had pizza with somebody
111
280147
1951
Nawet jeśli jadacie razem pizzę
04:54
for a very long time,
112
282098
3108
od dawna,
04:57
don't you still say things like,
113
285206
2062
mówi się:
04:59
"Should we get the usual?"
114
287268
1993
"Bierzemy to, co zwykle?",
05:01
(Laughter)
115
289261
1163
(Śmiech)
05:02
"Or maybe something a little more adventurous?"
116
290424
3757
"Czy może zaszalejemy?".
05:06
Okay, so when you're playing baseball,
117
294181
1828
Kiedy już gracie w baseball,
05:08
so if we talk about during sexual activity,
118
296009
2124
czyli w trakcie seksu,
05:10
when you're playing baseball,
119
298133
1374
05:11
you're just supposed to round the bases
120
299507
2559
trzeba zaliczyć bazy
05:14
in the proper order one at a time.
121
302066
2480
po kolei, jedną po drugiej.
05:16
You can't hit the ball and run to right field.
122
304546
2085
Nie można odbić piłki
i biec, gdzie chcesz.
i biec, gdzie chcesz.
05:18
That doesn't work.
123
306631
1352
Nie wolno.
05:19
And you also can't get to second base and say,
124
307983
2318
Nie można stanąć przy drugiej bazie:
05:22
"I like it here. I'm going to stay here."
125
310301
4400
"Fajnie tu. Chyba zostanę".
05:26
No.
126
314701
1421
Nie.
05:28
And also, of course, with baseball, there's, like,
127
316122
2055
W baseballu liczą się też
05:30
the specific equipment and a specific skill set.
128
318177
2500
sprzęt i umiejętności.
05:32
Not everybody can play baseball. It's pretty exclusive.
129
320677
3977
Nie każdy może zostać graczem.
05:36
Okay, but what about pizza?
130
324654
1658
A co z pizzą?
05:38
When we're trying to figure out what's good for pizza,
131
326312
2104
Oczekiwania wobec pizzy
05:40
isn't it all about what's our pleasure?
132
328416
3177
odnoszą się do przyjemności.
05:43
There are a million different kinds of pizza.
133
331593
1732
Są miliony rodzajów pizzy
05:45
There's a million different toppings.
134
333325
1686
i różnych dodatków.
05:47
There's a million different ways to eat pizza.
135
335011
2402
Niezliczone sposoby jej jedzenia
05:49
And none of them are wrong. They're different.
136
337413
2949
Żaden nie jest zły. Są różne.
05:52
And in this case, difference is good,
137
340362
2448
Ta różnorodność jest dobra,
05:54
because that's going to increase the chance
138
342810
1820
bo zwiększa szanse
05:56
that we're having a satisfying experience.
139
344630
2836
na satysfakcjonujące doznania.
05:59
And lastly, what's the expected outcome of baseball?
140
347466
2960
Jaki jest rezultat gry w baseball?
06:02
Well, in baseball, you play to win.
141
350426
3698
Celem jest zwycięstwo.
06:06
You score as many runs as you can.
142
354124
2533
Zdobywasz tyle punktów, ile się da.
06:08
There's always a winner in baseball,
143
356657
1988
Zawsze ktoś wygrywa,
06:10
and that means there's always a loser in baseball.
144
358645
3421
a ktoś przegrywa.
06:14
But what about pizza?
145
362066
1656
A z pizzą?
06:15
Well, in pizza, we're not really --
146
363722
2211
Cóż, nie ma zwycięzców.
06:17
there's no winning. How do you win pizza?
147
365933
3667
Jak wygrać w pizzę?
06:21
You don't. But you do look for,
148
369600
3255
Nie da się. Ale można zapytać:
06:24
"Are we satisfied?"
149
372855
1721
"Podobało się nam?".
06:26
And sometimes that can be different amounts
150
374576
1893
Może być lepiej lub gorzej,
06:28
over different times or with different people
151
376469
1911
w różnym momencie, z różnymi ludźmi
06:30
or on different days.
152
378380
2352
i w różne dni.
06:32
And we get to decide when we feel satisfied.
153
380732
3130
Sami decydujemy, czy się nam podobało.
06:35
If we're still hungry, we might have some more.
154
383862
2838
W razie potrzeby można zjeść więcej.
06:38
If you eat too much, though,
155
386700
1538
Ale jeśli przesadzimy,
06:40
you just feel gross.
156
388238
1905
czujemy się okropnie.
06:42
(Laughter)
157
390143
2409
(Śmiech)
06:44
So what if we could take this pizza model
158
392552
2686
Czy możemy przyjąć ten model
06:47
and overlay it on top of sexuality education?
159
395238
3372
i wykorzystać w edukacji seksualnej?
06:50
A lot of sexuality education that happens today
160
398610
2539
Edukacja seksualna obecnie
06:53
is so influenced by the baseball model,
161
401149
3426
czerpie z baseballowej metafory
06:56
and it sets up education that can't help
162
404575
3793
i nieuchronnie wykształca u młodych
07:00
but produce unhealthy sexuality in young people.
163
408368
3733
zaburzone wzorce seksualne.
07:04
And those young people become older people.
164
412101
2263
A młodzi dojrzewają.
07:06
But if we could create sexuality education
165
414364
3459
Edukacja seksualna
07:09
that was more like pizza,
166
417823
2349
bliższa pizzy
07:12
we could create education that invites people
167
420172
3448
mogłaby zachęcać ludzi
07:15
to think about their own desires,
168
423620
2295
do skupienia się na pragnieniach,
07:17
to make deliberate decisions about what they want,
169
425915
3252
i świadomych decyzjach, czego chcą
07:21
to talk about it with their partners,
170
429167
2632
i komunikacji z partnerami,
07:23
and to ultimately look for
171
431799
1673
bez dążenia
07:25
not some external outcome
172
433472
3144
do narzuconego rezultatu,
07:28
but for what feels satisfying,
173
436616
3157
ale do satysfakcji
07:31
and we get to decide that.
174
439773
2519
we własnej ocenie.
07:34
You may have noticed
175
442292
761
Porównując baseball i pizzę widać,
07:35
in the baseball and pizza comparison,
176
443053
2879
07:37
under the baseball, it's all commands.
177
445932
2840
że baseball to komendy,
07:40
They're all exclamation points.
178
448772
2097
nakazy.
07:42
But under the pizza model, they're questions.
179
450869
3069
Metafora pizzy zawiera pytania.
07:45
And who gets to answer those questions?
180
453938
1848
Kto na nie odpowiada?
07:47
You do. I do.
181
455786
3694
Ty. Ja.
07:51
So remember, when we're thinking about
182
459480
1900
Pamiętaj,
07:53
sexuality education and sexual activity,
183
461380
2746
w edukacji i praktyce seksualnej,
07:56
baseball, you're out.
184
464126
2190
baseball wypada z gry.
07:58
Pizza is the way to think about healthy,
185
466316
3232
Pizza to nowa metafora zdrowego,
08:01
satisfying sexual activity,
186
469548
2440
udanego seksu
08:03
and good, comprehensive sexuality education.
187
471988
2940
i wszechstronnej edukacji seksualnej.
08:06
Thank you very much for your time.
188
474928
2230
Dziękuję za uwagę.
08:09
(Applause)
189
477158
4662
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Al Vernacchio - Sexuality educatorIn his 12th-grade Sexuality and Society class, Al Vernacchio speaks honestly and positively about human sexuality.
Why you should listen
Al Vernacchio teaches at Friends’ Central, a private Quaker school just outside Philadelphia. His positive, enthusiastic and often humorous approach to comprehensive sexuality education (rather than abstinence-only education) has made “Mr. V.” a popular speaker -- and has recently brought him to the attention of the New York Times Magazine, which profiled his class in the November 20, 2011, cover story "Teaching Good Sex". When not talking about sexuality, Vernacchio teaches English and is the faculty moderator of the school's Gay-Straight Alliance. He's also a seasoned wedding officiant.
Al Vernacchio | Speaker | TED.com