ABOUT THE SPEAKER
Allan Adams - Theoretical physicist
Allan Adams is a theoretical physicist working at the intersection of fluid dynamics, quantum field theory and string theory.

Why you should listen

Allan Adams is a theoretical physicist working at the intersection of fluid dynamics, quantum field theory and string theory. His research in theoretical physics focuses on string theory both as a model of quantum gravity and as a strong-coupling description of non-gravitational systems.

Like water, string theory enjoys many distinct phases in which the low-energy phenomena take qualitatively different forms. In its most familiar phases, string theory reduces to a perturbative theory of quantum gravity. These phases are useful for studying, for example, the resolution of singularities in classical gravity, or the set of possibilities for the geometry and fields of spacetime. Along these lines, Adams is particularly interested in microscopic quantization of flux vacua, and in the search for constraints on low-energy physics derived from consistency of the stringy UV completion.

In other phases, when the gravitational interactions become strong and a smooth spacetime geometry ceases to be a good approximation, a more convenient description of string theory may be given in terms of a weakly-coupled non-gravitational quantum field theory. Remarkably, these two descriptions—with and without gravity—appear to be completely equivalent, with one remaining weakly-coupled when its dual is strongly interacting. This equivalence, known as gauge-gravity duality, allows us to study strongly-coupled string and quantum field theories by studying perturbative features of their weakly-coupled duals. Gauge-gravity duals have already led to interesting predictions for the quark-gluon plasma studied at RHIC. A major focus of Adams's present research is to use such dualities to find weakly-coupled descriptions of strongly-interacting condensed matter systems which can be realized in the lab.
More profile about the speaker
Allan Adams | Speaker | TED.com
TED2014

Allan Adams: The discovery that could rewrite physics

Allan Adams: Odkrycie, które wywróci fizykę do góry nogami

Filmed:
1,865,923 views

17 marca 2014 r. grupa fizyków ujawniła sensacyjne odkrycie: niezbite dowody na inflacyjną teorię wszechświata, argument za teorią Wielkiego Wybuchu. Co to oznacza dla laików? Allan Adams, specjalnie dla TED, krótko wyjaśnia konsekwencje odkrycia. Improwizację Allana dopełniają rysunki Randalla Munroe z xkcd.
- Theoretical physicist
Allan Adams is a theoretical physicist working at the intersection of fluid dynamics, quantum field theory and string theory. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
If you look deepgłęboki into the night skyniebo,
0
928
3492
Gdy spojrzycie w nocy na niebo,
00:16
you see starsgwiazdy,
1
4420
1616
zobaczycie gwiazdy.
00:18
and if you look furtherdalej, you see more starsgwiazdy,
2
6036
2572
Gdy spojrzycie dalej,
zobaczycie więcej gwiazd.
00:20
and furtherdalej, galaxiesgalaktyki, and
furtherdalej, more galaxiesgalaktyki.
3
8608
2159
Potem galaktyki i jeszcze więcej galaktyk.
00:22
But if you keep looking furtherdalej and furtherdalej,
4
10767
3873
Patrząc coraz dalej,
00:26
eventuallyostatecznie you see nothing for a long while,
5
14640
3116
przez pewien czas
nie będziecie widzieć nic,
00:29
and then finallywreszcie you see a
faintsłaby, fadingzblakły afterglowAfterglow,
6
17756
4462
a potem ukaże się wam
poświata Wielkiego Wybuchu.
00:34
and it's the afterglowAfterglow of the BigDuże BangBang.
7
22218
3024
00:37
Now, the BigDuże BangBang was an eraera in the earlywcześnie universewszechświat
8
25242
2817
Wielki Wybuch
to czas w dziejach wszechświata,
00:40
when everything we see in the night skyniebo
9
28059
2171
gdy wszystko, co widzimy na niebie,
00:42
was condensedskondensowane into an incrediblyniewiarygodnie smallmały,
10
30230
2410
skumulowało się
w bardzo małą, niezwykle gorącą
00:44
incrediblyniewiarygodnie hotgorąco, incrediblyniewiarygodnie roilingwłóczęgostwo massmasa,
11
32640
4326
i stłoczoną masę.
Z masy tej zrodziło się wszystko.
00:48
and from it sprungpowstały everything we see.
12
36966
2692
00:51
Now, we'vemamy mappedmapowane that afterglowAfterglow
13
39658
2859
Zmierzyliśmy poświatę z wielką precyzją.
00:54
with great precisionprecyzja,
14
42517
1679
00:56
and when I say we, I mean people who aren'tnie są me.
15
44196
2044
Mówiąc "my", mam na myśli innych.
00:58
We'veMamy mappedmapowane the afterglowAfterglow
16
46240
1876
Zmierzyliśmy poświatę
nad wyraz precyzyjnie
01:00
with spectacularspektakularny precisionprecyzja,
17
48116
1322
01:01
and one of the shocksamortyzatory about it
18
49438
1548
i zdziwiła nas
01:02
is that it's almostprawie completelycałkowicie uniformmundur.
19
50986
2946
jej prawie zupełna jednorodność.
01:05
FourteenCzternaście billionmiliard lightlekki yearslat that way
20
53932
1958
14 miliardów lat świetlnych w tę stronę,
01:07
and 14 billionmiliard lightlekki yearslat that way,
21
55890
1860
14 miliardów lat świetlnych
w tamtą stronę,
01:09
it's the samepodobnie temperaturetemperatura.
22
57750
1408
a temperatura ta sama.
01:11
Now it's been 14 billionmiliard yearslat
23
59158
3314
Minęło 14 miliardów lat
01:14
sinceod that BigDuże BangBang,
24
62472
1818
od Wielkiego Wybuchu,
01:16
and so it's got faintsłaby and coldzimno.
25
64290
2472
więc blask osłabł, a temperatura spadła.
01:18
It's now 2.7 degreesstopni.
26
66762
2308
Wynosi obecnie 2,7 Kelwina,
01:21
But it's not exactlydokładnie 2.7 degreesstopni.
27
69070
2280
lecz nie dokładnie 2,7 Kelwina.
01:23
It's only 2.7 degreesstopni to about
28
71350
2294
2,7 Kelwina mamy tylko
01:25
10 partsCzęści in a millionmilion.
29
73644
1842
w dziecięciu przypadkach na milion.
01:27
Over here, it's a little hottercieplejsze,
30
75486
994
Tu jest trochę cieplej,
01:28
and over there, it's a little coolerchłodnica,
31
76480
1868
a tam trochę chłodniej.
01:30
and that's incrediblyniewiarygodnie importantważny
to everyonekażdy in this roompokój,
32
78348
3088
To niezwykle ważne
dla wszystkich tu obecnych,
01:33
because where it was a little hottercieplejsze,
33
81436
1724
bo w miejscach,
gdzie jest trochę cieplej,
01:35
there was a little more stuffrzeczy,
34
83160
1696
jest trochę więcej materii,
01:36
and where there was a little more stuffrzeczy,
35
84856
1567
A tam, gdzie jest trochę więcej materii,
01:38
we have galaxiesgalaktyki and clustersklastry of galaxiesgalaktyki
36
86423
1969
powstają galaktyki i gromady galaktyk,
01:40
and superclusterssupergromady
37
88392
1252
supergromady
01:41
and all the structureStruktura you see in the cosmoskosmos.
38
89644
2708
i wszelkie struktury w kosmosie.
01:44
And those smallmały, little, inhomogeneitiesnorodnego,
39
92352
3112
Te małe niejednorodności
01:47
20 partsCzęści in a millionmilion,
40
95464
2282
w 20 przypadkach na milion
01:49
those were formedpowstały by quantumkwant mechanicalmechaniczny wigglesWiggles
41
97746
2754
powstały dzięki
kwantowym, mechanicznym drganiom,
01:52
in that earlywcześnie universewszechświat that were stretchedrozciągnięty
42
100500
1808
z okresu młodego Wszechświata,
01:54
acrossprzez the sizerozmiar of the entireCały cosmoskosmos.
43
102308
2279
które rozciągnęły się
do rozmiarów całego kosmosu.
01:56
That is spectacularspektakularny,
44
104587
1714
To niesamowite,
01:58
and that's not what they founduznany on MondayOd poniedziałku;
45
106301
1665
ale w poniedziałek odkryto coś innego,
01:59
what they founduznany on MondayOd poniedziałku is coolerchłodnica.
46
107966
2036
znacznie ciekawszego.
02:02
So here'soto jest what they founduznany on MondayOd poniedziałku:
47
110002
2266
Oto co odkryto:
02:04
ImagineWyobraź sobie you take a belldzwon,
48
112268
3503
wyobraźcie sobie, że trzymacie dzwonek.
02:07
and you whackwalnięcie the belldzwon with a hammermłot.
49
115771
1611
Uderzacie w niego młotkiem
02:09
What happensdzieje się? It ringspierścienie.
50
117382
1676
i co się dzieje? Dzwoni.
02:11
But if you wait, that ringingdzwonienie fadesznika
51
119058
2208
Ale po chwili dzwoni coraz słabiej
02:13
and fadesznika and fadesznika
52
121266
1620
i słabiej
02:14
untilaż do you don't noticeogłoszenie it anymorejuż.
53
122886
1942
i w końcu przestaje.
02:16
Now, that earlywcześnie universewszechświat was incrediblyniewiarygodnie densegęsty,
54
124828
2648
Młody wszechświat
był niesamowicie gęsty,
02:19
like a metalmetal, way densergęstsze,
55
127476
2079
jak metal albo nawet bardziej.
02:21
and if you hittrafienie it, it would ringpierścień,
56
129555
2405
Gdyby się w niego uderzyło,
to by dzwonił.
02:23
but the thing ringingdzwonienie would be
57
131960
1863
Dzwoniłaby struktura czasoprzestrzeni,
02:25
the structureStruktura of space-timeczasoprzestrzeni itselfsamo,
58
133823
2088
02:27
and the hammermłot would be quantumkwant mechanicsmechanika.
59
135911
2816
a młotkiem byłaby mechanika kwantowa.
02:30
What they founduznany on MondayOd poniedziałku
60
138727
1931
W poniedziałek znaleziono dowody
02:32
was evidencedowód of the ringingdzwonienie
61
140658
2362
na dzwonienie czasoprzestrzeni
na początku wszechświata,
02:35
of the space-timeczasoprzestrzeni of the earlywcześnie universewszechświat,
62
143020
2315
02:37
what we call gravitationalgrawitacyjny wavesfale
63
145335
2105
pod postacią tego,
co określamy falami grawitacyjnymi,
02:39
from the fundamentalfundamentalny eraera,
64
147440
1520
z czasów ery fundamentalnej.
02:40
and here'soto jest how they founduznany it.
65
148960
1975
Oto jak dokonano odkrycia.
02:42
Those wavesfale have long sinceod fadedwyblakłe.
66
150935
2072
Tych fal grawitacyjnych już dawno nie ma.
02:45
If you go for a walkspacerować,
67
153007
1488
Gdy idziesz się przejść,
02:46
you don't wiggleporuszenie.
68
154495
1588
nie wpadasz w drgania.
02:48
Those gravitationalgrawitacyjny wavesfale in the structureStruktura of spaceprzestrzeń
69
156083
2748
Fal grawitacyjnych na ziemi
02:50
are totallycałkowicie invisibleniewidzialny for all practicalpraktyczny purposescele.
70
158831
2774
nie widać z przyczyn praktycznych.
02:53
But earlywcześnie on, when the universewszechświat was makingzrobienie
71
161605
2904
Ale dawno temu,
gdy powstawała poświata,
02:56
that last afterglowAfterglow,
72
164509
2370
02:58
the gravitationalgrawitacyjny wavesfale
73
166879
1558
fale grawitacyjne
03:00
put little twistszakręty in the structureStruktura
74
168437
2863
tworzyły zakrzywienia
03:03
of the lightlekki that we see.
75
171300
1527
światła widzialnego.
03:04
So by looking at the night skyniebo deepergłębiej and deepergłębiej --
76
172827
2966
Patrząc uważnie na nocne niebo,
03:07
in factfakt, these guys spentwydany
threetrzy yearslat on the SouthPołudniowa PolePolak
77
175793
2638
naukowcy spędzili trzy lata
na biegunie południowym.
Obserwowali niebo przez zimne
03:10
looking straightproste up throughprzez the coldestnajzimniejszy, clearestnajczystszy,
78
178431
2589
i możliwie najczystsze powietrze.
03:13
cleanestnajczystsze airpowietrze they possiblymożliwie could find
79
181020
2350
03:15
looking deepgłęboki into the night skyniebo and studyingstudiować
80
183370
2429
Patrzyli na nocne niebo
i badali poświatę,
03:17
that glowblask and looking for the faintsłaby twistszakręty
81
185799
3376
szukali najdrobniejszych drgań,
03:21
whichktóry are the symbolsymbol, the signalsygnał,
82
189175
2348
które świadczą
03:23
of gravitationalgrawitacyjny wavesfale,
83
191523
1820
o występowaniu fal grawitacyjnych,
03:25
the ringingdzwonienie of the earlywcześnie universewszechświat.
84
193343
2341
czyli dzwonieniu początków wszechświata.
03:27
And on MondayOd poniedziałku, they announcedogłosił
85
195684
1787
W poniedziałek naukowcy ogłosili,
03:29
that they had founduznany it.
86
197471
1744
że znaleźli te drgania.
03:31
And the thing that's so spectacularspektakularny about that to me
87
199215
2427
Zadziwia mnie nie tylko dzwonienie,
03:33
is not just the ringingdzwonienie, thoughchociaż that is awesomeniesamowite.
88
201642
2748
choć to też jest super.
03:36
The thing that's totallycałkowicie amazingniesamowity,
89
204390
1358
Najbardziej niesamowita rzecz,
powód dla którego tu jestem,
03:37
the reasonpowód I'm on this stageetap, is because
90
205748
2102
03:39
what that tellsmówi us is something
deepgłęboki about the earlywcześnie universewszechświat.
91
207850
3468
to fakt, jak wiele dowiadujemy się
o początkach wszechświata.
03:43
It tellsmówi us that we
92
211318
1664
Dowiadujemy się, że my
03:44
and everything we see around us
93
212982
1436
i wszystko co nas otacza
03:46
are basicallygruntownie one largeduży bubblebańka --
94
214418
2954
znajdujemy się w wielkim bąblu,
zgodnie z teorią inflacji kosmologicznej,
03:49
and this is the ideapomysł of inflationinflacja
95
217372
1756
03:51
one largeduży bubblebańka surroundedotoczony by something elsejeszcze.
96
219128
3892
wielkim bąblu otoczonym czymś innym.
03:55
This isn't conclusiverozstrzygający evidencedowód for inflationinflacja,
97
223020
2130
To nie jest niezbity dowód na inflację,
03:57
but anything that isn't inflationinflacja that explainswyjaśnia this
98
225150
2174
ale inne wyjaśnienia tego zjawiska
03:59
will look the samepodobnie.
99
227324
1317
są bardzo podobne.
04:00
This is a theoryteoria, an ideapomysł,
100
228641
1645
Ta teoria, idea,
nie jest czymś nowym.
04:02
that has been around for a while,
101
230286
1224
04:03
and we never thought we we'dpoślubić really see it.
102
231510
1725
Myśleliśmy, że nigdy nie znajdziemy drgań,
04:05
For good reasonspowody, we thought we'dpoślubić never see
103
233235
1838
że nie znajdziemy niezbitych dowodów.
04:07
killerzabójca evidencedowód, and this is killerzabójca evidencedowód.
104
235073
2248
A to jest niezbity dowód.
04:09
But the really crazyzwariowany ideapomysł
105
237321
2010
Zwariowanym pomysłem jest to,
04:11
is that our bubblebańka is just one bubblebańka
106
239331
3032
że nasz bąbel to tylko jeden bąbel
04:14
in a much largerwiększy, roilingwłóczęgostwo potgarnek of universaluniwersalny stuffrzeczy.
107
242363
4626
w wielkim,
zmąconym kotle uniwersalnej esencji.
Nigdy nie zobaczymy treści spoza bąbla,
04:18
We're never going to see the stuffrzeczy outsidena zewnątrz,
108
246989
1826
04:20
but by going to the SouthPołudniowa PolePolak
and spendingwydatki threetrzy yearslat
109
248815
2574
ale dzięki wyprawie na biegun południowy
i spędzeniu trzech lat
na wnikliwej obserwacji struktury nieba,
04:23
looking at the detailedszczegółowe structureStruktura of the night skyniebo,
110
251389
2560
04:25
we can figurepostać out
111
253949
1856
możemy dojść do wniosku,
04:27
that we're probablyprawdopodobnie in a universewszechświat
that lookswygląda kinduprzejmy of like that.
112
255805
3090
że nasz wszechświat
wygląda mniej więcej tak.
04:30
And that amazeszadziwia me.
113
258895
2422
I to mnie zadziwia.
04:33
ThanksDzięki a lot.
114
261317
1336
Dziękuje bardzo.
04:34
(ApplauseAplauz)
115
262653
2936
(Oklaski)
Translated by Martyna Łukasz
Reviewed by Mateusz Radziwonowicz

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Allan Adams - Theoretical physicist
Allan Adams is a theoretical physicist working at the intersection of fluid dynamics, quantum field theory and string theory.

Why you should listen

Allan Adams is a theoretical physicist working at the intersection of fluid dynamics, quantum field theory and string theory. His research in theoretical physics focuses on string theory both as a model of quantum gravity and as a strong-coupling description of non-gravitational systems.

Like water, string theory enjoys many distinct phases in which the low-energy phenomena take qualitatively different forms. In its most familiar phases, string theory reduces to a perturbative theory of quantum gravity. These phases are useful for studying, for example, the resolution of singularities in classical gravity, or the set of possibilities for the geometry and fields of spacetime. Along these lines, Adams is particularly interested in microscopic quantization of flux vacua, and in the search for constraints on low-energy physics derived from consistency of the stringy UV completion.

In other phases, when the gravitational interactions become strong and a smooth spacetime geometry ceases to be a good approximation, a more convenient description of string theory may be given in terms of a weakly-coupled non-gravitational quantum field theory. Remarkably, these two descriptions—with and without gravity—appear to be completely equivalent, with one remaining weakly-coupled when its dual is strongly interacting. This equivalence, known as gauge-gravity duality, allows us to study strongly-coupled string and quantum field theories by studying perturbative features of their weakly-coupled duals. Gauge-gravity duals have already led to interesting predictions for the quark-gluon plasma studied at RHIC. A major focus of Adams's present research is to use such dualities to find weakly-coupled descriptions of strongly-interacting condensed matter systems which can be realized in the lab.
More profile about the speaker
Allan Adams | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee