ABOUT THE SPEAKER
Mallika Sarabhai - Dancer, actor, activist
As the leader of Darpana, Mallika Sarabhai is a pioneer in using dance and the arts for social change.

Why you should listen

Mallika Sarabhai is a powerhouse of communication and the arts in India. Educated in business, she now leads the Darpana dance company, which works in the Bharatanatyam and Kuchipudi forms. She's also a writer, publisher, actor, producer, anchorwoman ... and all her varied forms of artistic engagement are wrapped around a deep social conscience.

In the mid-1980s, she spent five years playing the lead character Draupadi in Peter Brook's Mahabharata in venues around the world. Returning to India, she entered a fertile period of choreography and creativity, starting with the dance Shakti: The Power of Women. She has founded a TV production company that produces activist programming in Gujarati, and runs Mapin, a publisher of books on art and design.

This spring, she made a run for the Lok Sabha, campaigning on a platform of social responsibility, and focusing on the problems of average people in India regardless of caste or language. She came third in her district, Gandhinagar, in Gujarat, but she has continued her campaign to promote social justice there and in the rest of India.

More profile about the speaker
Mallika Sarabhai | Speaker | TED.com
TEDIndia 2009

Mallika Sarabhai: Dance to change the world

Mallika Sarabhai: Tańcz aby zmienić świat.

Filmed:
591,517 views

Na konferencji TEDIndia Malika Sarabhai - tancerka, aktorka, polityk, przedstawia za pomocą tańca zmieniającą się historię i przekonuje, że sztuka może być najsilniejszym narzędziem zmian, politycznych, społecznych jak i indywidualnych.
- Dancer, actor, activist
As the leader of Darpana, Mallika Sarabhai is a pioneer in using dance and the arts for social change. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
One day a one-eyedJednooki monkeymałpa cameoprawa ołowiana witrażu into the forestlas.
0
0
4000
Pewnego dnia, jednooka małpa przybyła do lasu.
00:19
UnderPod a treedrzewo she saw a womankobieta
1
4000
2000
Pod drzewem ujrzała kobietę
00:21
meditatingmedytacji furiouslywściekle.
2
6000
3000
żarliwie medytującą.
00:24
The one-eyedJednooki monkeymałpa recognizeduznane the womankobieta, a SekhriSekri.
3
9000
3000
Jednooka małpa rozpoznała kobietę, Sekhri.
00:29
She was the wifeżona of an even more famoussławny BrahminBramin.
4
14000
3000
Była ona żoną jeszcze sławniejszego Brahmina.
00:35
To watch her better, the one-eyedJednooki monkeymałpa climbedwspiął się ontona the treedrzewo.
5
20000
4000
Aby przyjrzeć jej się lepiej, jednooka małpa wspięła się na drzewo.
00:41
Just then, with a loudgłośny banghuk,
6
26000
2000
Wtedy to, z wielkim hukiem
00:43
the heavensniebiosa openedotwierany. (ClapsKlaszcze)
7
28000
2000
otwarły się niebiosa.
00:46
And the god IndraIndra jumpedprzeskoczył into the clearingCzyszczenie.
8
31000
2000
Bóg Indra zeskoczył na polanę.
00:50
IndraIndra saw the womankobieta, a SekhriSekri.
9
35000
2000
Indra zobaczył kobietę, Sekhri.
00:52
Ah-hahAh ha.
10
37000
2000
Ah-hah.
00:54
The womankobieta paidpłatny him no heednależy przestrzegać.
11
39000
3000
Kobieta nie zwróciła na niego najmniejszej uwagi.
00:57
So, IndraIndra, attractedprzyciąga, threwrzucił her ontona the floorpiętro,
12
42000
2000
Zatem, Indra, zachęcony, rzucił ją na ziemię
00:59
and proceededudał się to raperzepak her.
13
44000
2000
i zaczął gwałcić.
01:06
Then IndraIndra disappearedzniknął. (ClapCLAP! ClapCLAP!)
14
51000
4000
Potem Indra zniknął. (Klaśnięcie! Klaśnięcie!)
01:10
And the woman'skobiety husbandmąż, the BrahminBramin, appearedpojawił się.
15
55000
3000
Pojawił się mąż kobiety, Brahim.
01:16
He realizedrealizowany at oncepewnego razu what had happenedstało się.
16
61000
2000
Od razu zdał sobie sprawę z tego, co się wydarzyło.
01:18
So, he petitionedpetycje the higherwyższy godsbogowie
17
63000
2000
Zatem zwrócił się do wyższych bogów,
01:20
so that he maymoże have justicesprawiedliwość.
18
65000
4000
aby wymierzyli sprawiedliwość.
01:24
So, the god VishnuWisznu arrivedprzybył.
19
69000
3000
Tak więc, przybył bóg Vishnu.
01:29
"Are there any witnessesświadkowie?"
20
74000
3000
"Czy są jacyś świadkowie?"
01:32
"Just a one-eyedJednooki monkeymałpa," said the BrahminBramin.
21
77000
2000
"Tylko jednooka małpa" - stwierdził Brahim.
01:34
Now, the one-eyedJednooki monkeymałpa
22
79000
2000
Teraz, jednooka małpa
01:36
really wanted for the womankobieta, a SekhriSekri, to get justicesprawiedliwość,
23
81000
4000
naprawdę zapragnęła dla kobiety, Sekri, sprawiedliwości,
01:40
so she retoldopowiadana eventswydarzenia exactlydokładnie as they had happenedstało się.
24
85000
3000
więc powtórzyła dokładnie wszystko co się wydarzyło.
01:51
VishnuWisznu gavedał his judgmentosąd.
25
96000
3000
Vishnu wydał osąd.
01:54
"The god IndraIndra has sinnedzgrzeszył,
26
99000
2000
"Bóg Indra zgrzeszył.
01:56
in that he has sinnedzgrzeszył againstprzeciwko ... a BrahminBramin.
27
101000
4000
Zgrzeszył przeciw... Brahimowi.
02:00
MayMoże he be callednazywa to washmyć się away his sinsgrzechy."
28
105000
4000
Niech zmyje swoje grzechy".
02:04
So, IndraIndra arrivedprzybył,
29
109000
2000
Tak więc przybył Indra
02:06
and performedwykonany the sacrificepoświęcać się of the horsekoń.
30
111000
3000
i złożył ofiarę w postaci konia.
02:09
And so it transpiredna jaw
31
114000
2000
Okazało się,
02:11
that a horsekoń was killedzabity,
32
116000
2000
że koń został zabity,
02:13
a god was madezrobiony sin-freebez grzechu,
33
118000
4000
a bóg został rozgrzeszony.
02:17
a Brahmin'sBraminów egoego was appeasedzaspokojony,
34
122000
3000
ego Brahima zostało zaspokojone.
02:20
a womankobieta ... was ruinedzrujnowany,
35
125000
3000
a kobieta ... była zgubiona,
02:23
and a one-eyedJednooki monkeymałpa was left ...
36
128000
4000
a jednooka małpa zamarła
02:32
very confusedzmieszany at what we humansludzie call justicesprawiedliwość.
37
137000
6000
zdumiona tym, co ludzie nazywają sprawiedliwością.
02:38
In IndiaIndie there is a raperzepak everykażdy threetrzy minutesminuty.
38
143000
5000
W Indiach, dochodzi do gwałtu co trzy minuty.
02:43
In IndiaIndie, only 25 percentprocent of rapesgwałty
39
148000
5000
W Indiach, tylko 25 procent gwałtów
02:48
come to a policePolicja stationstacja,
40
153000
2000
jest zgłaszana na policję.
02:50
and of these 25 percentprocent that come to a policePolicja stationstacja,
41
155000
5000
i z tych 25 procent zgłaszanych
02:55
convictionswyroków skazujących are only in fourcztery percentprocent of the casesprzypadki.
42
160000
4000
tylko w 4 procentach przypadków wyrok jest skazujący.
02:59
That's a lot of womenkobiety who don't get justicesprawiedliwość.
43
164000
3000
Jest wiele kobiet, które nie mogą doczekać się sprawiedliwości.
03:02
And it's not only about womenkobiety.
44
167000
2000
Ta historia nie dotyczy tylko tej jednej kobiety.
03:04
Look around you, look at your ownwłasny countrieskraje.
45
169000
3000
Spójrzcie dookoła siebie, popatrzcie na swoje własne kraje.
03:07
There is a certainpewny patternwzór in who getsdostaje chargednaładowany with crimeszbrodnie.
46
172000
5000
Istnieje określony schemat, według którego można określić kto zostanie oskarżony o przestępstwo.
03:12
If you're in AustraliaAustralia, it's mostlyprzeważnie aboriginalsAborygeni who are in jailwięzienie.
47
177000
5000
W Australii głównie Aborygeni trafiają do więzienia.
03:17
If you're in IndiaIndie, it's eitherzarówno MuslimsMuzułmanie or AdivasisAdivasis,
48
182000
3000
W Indiach są to Muzułmanie, czy też Adiwasi,
03:20
our tribalsTribals, the NaxalitesNaksalici.
49
185000
2000
lub nasze plemiona, Naksalici.
03:22
If you're in the U.S., it's mostlyprzeważnie the blacksczarni.
50
187000
5000
W Stanach Zjednoczonych są to zazwyczaj czarni.
03:27
There is a trendtendencja here.
51
192000
2000
Jest to trend.
03:29
And the BrahminsBramini and the godsbogowie, like in my storyfabuła,
52
194000
3000
Brahimowie i bogowie, tak jak w mojej historii,
03:32
always get to tell theirich truthprawda as The TruthPrawda.
53
197000
3000
zawsze przedstawiają swoją prawdę jako Tę Prawdę.
03:35
So, have we all becomestają się
54
200000
3000
Tak więc, czyżbyśmy wszyscy stali się
03:38
one-eyedJednooki -- two-eyeddwa eyed insteadzamiast of one-eyedJednooki -- monkeysmałpy?
55
203000
3000
jednoocy, dwuocy, zamiast tacy, jak jednooka małpa?
03:41
Have we stoppedzatrzymany seeingwidzenie injusticeniesprawiedliwość?
56
206000
4000
Czyżbyśmy przestali zauważać niesprawiedliwość?
03:45
Good morningranek.
57
210000
2000
Dzień dobry.
03:48
(ApplauseAplauz)
58
213000
4000
(Aplauz)
03:52
You know, I have told this storyfabuła
59
217000
5000
Jak wiecie, opowiedziałam tą historię
03:57
closeblisko to 550 timesczasy,
60
222000
2000
prawie 550 razy,
03:59
in audiencesodbiorców in 40 countrieskraje,
61
224000
2000
widzom w 40 krajach,
04:01
to schoolszkoła studentsstudenci, to black-tieBlack-Tie dinnerskolacje at the SmithsonianSmithsonian, and so on and so forthnaprzód,
62
226000
5000
uczniom, na oficjalnych kolacjach w Instytucie Smithsonian, i tak dalej, i tak dalej,
04:06
and everykażdy time it hitstrafienia something.
63
231000
2000
i za każdym razem trafia w sedno.
04:08
Now, if I were to go into the samepodobnie crowdtłum
64
233000
2000
Teraz, gdybym miała wystąpić przed tymi samymi ludźmi
04:10
and say, "I want to lecturewykład you about justicesprawiedliwość and injusticeniesprawiedliwość,"
65
235000
3000
i powiedziała: "Chcę przeprowadzić z wami wykład o sprawiedliwości i niesprawiedliwości"
04:13
they would say, "Thank you very much, we have other things to do."
66
238000
3000
stwierdziliby: "Dziękujemy bardzo, mamy inne rzeczy do roboty".
04:16
And that is the astonishingzadziwiający powermoc of artsztuka.
67
241000
4000
I to jest właśnie ta zadziwiająca moc sztuki.
04:20
ArtSztuka can go throughprzez where other things can't.
68
245000
3000
Sztuka może dotrzeć tam, gdzie inne rzeczy nie są w stanie.
04:23
You can't have barriersbariery, because it breaksprzerwy throughprzez your prejudicesuprzedzeń,
69
248000
4000
Nie możecie mieć barier, ponieważ ona przedziera się przez wasze uprzedzenia,
04:27
breaksprzerwy throughprzez everything that you have as your maskmaska,
70
252000
3000
przebija się przez wszystko, co stanowi waszą maskę,
04:30
that saysmówi, "I am this, I am that, I am that."
71
255000
3000
która mówi: "Jestem taka, siaka i owaka".
04:33
No. It breaksprzerwy throughprzez those.
72
258000
2000
Ona przełamuje je wszystkie.
04:35
And it reachessięga somewheregdzieś where other things don't.
73
260000
2000
I dociera tam, gdzie inne rzeczy nie mogą.
04:37
And in a worldświat where attitudespostawy are so difficulttrudny to changezmiana,
74
262000
3000
I w świecie w którym tak trudno jest zmienić nastawienie
04:40
we need a languagejęzyk that reachessięga throughprzez.
75
265000
4000
potrzebujemy języka, który dociera.
04:45
HitlerHitler knewwiedziałem it; he used WagnerWagner
76
270000
2000
Hitler wiedział o tym; używał Wagnera
04:47
to make all the NazisNaziści feel wonderfulwspaniale and AryanAryan.
77
272000
4000
by wszyscy Naziści czuli się wspaniałymi Aryjczykami.
04:51
And MrMr. BerlusconiBerlusconi knowswie it, as he sitssiedzi atopna szczycie
78
276000
2000
Również minister Berlusconi wie o tym, jako że siedzi na szczycie
04:53
this hugeolbrzymi empireimperium of mediagłoska bezdźwięczna and televisiontelewizja and so on and so forthnaprzód.
79
278000
4000
wielkiego imperium medialnego i telewizyjnego, i tak dalej, i tak dalej.
04:57
And all of the wonderfulwspaniale creativetwórczy mindsumysły who are in all the advertisingreklama agenciesagencje,
80
282000
4000
Także wszystkie te kreatywne umysły pracujące w agencjach reklamowych,
05:01
and who help corporatezbiorowy sellSprzedać us things we absolutelyabsolutnie don't requirewymagać,
81
286000
4000
i te, które pomagają korporacjom w sprzedawaniu nam rzeczy, których w ogóle nie potrzebujemy,
05:05
they alsorównież know the powermoc of the artssztuka.
82
290000
3000
one również znają siłę sztuki.
05:08
For me it cameoprawa ołowiana witrażu very earlywcześnie.
83
293000
3000
Zdałam sobie z tego sprawę bardzo wcześnie.
05:11
When I was a youngmłody childdziecko, my mothermama, who was a choreographerchoreograf,
84
296000
2000
Kiedy byłam małym dzieckiem, moja mama, która była choreografem,
05:13
cameoprawa ołowiana witrażu uponna a phenomenonzjawisko that worriedzmartwiony her.
85
298000
3000
zauważyła zjawisko, które ją zaniepokoiło.
05:16
It was a phenomenonzjawisko where youngmłody bridesPanna Młoda
86
301000
2000
Zjawisko to polegało na tym, iż panny młode
05:18
were committingzobowiązanie się suicidesamobójstwo in ruralwiejski GujaratGujarat,
87
303000
2000
popełniały samobójstwo w wiejskim Gudżarat,
05:20
because they were beingistota forcedwymuszony to bringprzynieść more and more moneypieniądze for theirich in-laws'teściów familiesrodziny.
88
305000
5000
ponieważ były zmuszane do przynoszenia coraz większej ilości pieniędzy dla swoich powinowatych.
05:25
And she createdstworzony a dancetaniec piecekawałek whichktóry then PrimePrime MinisterMinister NehruNehru saw.
89
310000
4000
Stworzyła ona taniec, który zobaczył wicepremier Nehru.
05:29
He cameoprawa ołowiana witrażu to talk to her and said, "What is this about?"
90
314000
2000
Przyszedł do niej aby porozmawiać i zapytał:" O czym to jest?".
05:31
She told him and he setzestaw out the first inquiryzapytanie ofertowe
91
316000
4000
Opowiedziała mu, a on przeprowadził pierwsze dochodzenie
05:35
into what todaydzisiaj we call DowryPosag DanceTaniec.
92
320000
3000
w sprawie tego co dzisiaj nazywamy Tańcem Posagowym.
05:38
ImagineWyobraź sobie a dancetaniec piecekawałek
93
323000
2000
Wyobraźcie sobie taniec,
05:40
for the first inquiryzapytanie ofertowe into something
94
325000
2000
który przyczynił się do pierwszego śledztwa w sprawie,
05:42
that even todaydzisiaj killszabija thousandstysiące of womenkobiety.
95
327000
5000
która nawet w dzisiejszych czasach zabija tysiące kobiet.
05:47
ManyWiele yearslat laterpóźniej, when I was workingpracujący with the directordyrektor PeterPeter BrookBrook
96
332000
3000
Wiele lat później, kiedy pracowałam z reżyserem Peterem Brookiem
05:50
in "The MahabharataMahabharata" playinggra this feistyFeisty femininekobiecy feministfeminista
97
335000
4000
nad "Mahabharata", grając zadziorną, kobiecą feministkę
05:54
callednazywa DraupadiDrupada, I had similarpodobny experienceswzruszenie religijne.
98
339000
3000
o imieniu Draupadi, miałam podobne doświadczenia.
05:57
BigDuże fatgruby blackczarny mamasMamas in the BronxBronx
99
342000
2000
Wielkie, grube mamuśki z Bronksu
05:59
used to come and say, "Hey girldziewczyna, that's it!"
100
344000
3000
przychodziły i mówiły: "Hej dziewczyno, to jest to!"
06:02
And then these trendymodny youngmłody things in the SorbonneSorbonne would say,
101
347000
2000
Następnie modne, młode dziewczyny na Sorbonie stwierdzały:
06:04
"MadameMadame DraupadiDrupada, on n'estn'est pasPas feministefeministe, maisMais ça? Ça!"
102
349000
5000
"Pani Draupadi, nie jest Pani feministką, ale to? To jest to!".
06:09
And then aboriginalAborygeńskiej womenkobiety in AfricaAfryka
103
354000
2000
Również aborygeńskie kobiety w Afryce
06:11
would come and say, "This is it!"
104
356000
4000
przychodziły i mówiły: "To jest to!".
06:15
And I thought, "This is what we need,
105
360000
3000
A ja myślałam: "To jest to, czego potrzebujemy
06:18
as a languagejęzyk."
106
363000
3000
jako języka".
06:21
We had somebodyktoś from publicpubliczny healthzdrowie. And DevduttDevdutt alsorównież mentionedwzmiankowany publicpubliczny healthzdrowie.
107
366000
4000
Mieliśmy kogoś ze zdrowia publicznego. Devdutt również wspomniał zdrowie publiczne.
06:25
Well, millionsmiliony of people around the worldświat dieumierać
108
370000
3000
Cóż, miliony ludzi na świecie umierają
06:28
of waterbornewodorozcieńczalny diseasechoroba everykażdy yearrok.
109
373000
2000
każdego roku z powodu chorób przenoszonych przez wodę.
06:30
And that's because there is no cleanczysty waterwoda to drinkdrink,
110
375000
3000
Dzieje się tak, ponieważ nie ma czystej wody do picia,
06:33
or in countrieskraje like IndiaIndie,
111
378000
2000
lub też w krajach takich jak Indie
06:35
people don't know that they need to soapmydło theirich handsręce before defecationdefekacji.
112
380000
3000
ludzie nie wiedzą, że powinni myć ręce po wypróżnieniu się.
06:38
So, what do they do?
113
383000
2000
Więc, cóż oni robią?
06:40
They drinkdrink the waterwoda they know is dirtybrudny,
114
385000
2000
Piją wodę, o której wiedzą, że jest brudna,
06:42
they get choleracholera, they get diarrheabiegunka, they get jaundiceżółtaczka
115
387000
3000
nabawiają się cholery, dostają biegunki, żółtaczki
06:45
and they dieumierać.
116
390000
2000
i umierają.
06:47
And governmentsrządy have not been ablezdolny to providezapewniać cleanczysty waterwoda.
117
392000
5000
Rządy nie są w stanie zapewnić czystej wody.
06:52
They try and buildbudować it. They try and buildbudować pipelinesrurociągi; it doesn't happenzdarzyć.
118
397000
3000
Próbują i budują. Próbują zbudować rurociągi; jednak nic z tego nie wychodzi.
06:55
And the MNCsPrzedsiębiorstwa wielonarodowe give them machinesmaszyny that they cannotnie może affordpozwolić sobie.
119
400000
4000
Międzynarodowe korporacje udostępniają maszyny na które rządy nie mogą sobie pozwolić.
06:59
So what do you do? Do you let them dieumierać?
120
404000
2000
Więc co robicie? Pozwalacie im umrzeć?
07:01
Well, somebodyktoś had a great ideapomysł.
121
406000
2000
Cóż, ktoś wpadł na wspaniały pomysł.
07:03
And it was a simpleprosty ideapomysł. It was an ideapomysł that could not profitzysk anybodyktoś
122
408000
3000
I był to pomysł prosty. Był to zamiar, który nie przyniósłby zysku nikomu,
07:06
but would help healthzdrowie in everykażdy fieldpole.
123
411000
4000
lecz pomógłby zdrowiu pod każdym względem.
07:10
MostWiększość housesdomy in AsiaAsia and IndiaIndie
124
415000
2000
W większości domów w Azji i w Indiach
07:12
have a cottonbawełna garmentOdzież.
125
417000
2000
jest bawełniana odzież.
07:14
And it was discoveredodkryty, and WHO endorsespopiera this,
126
419000
4000
Odkryto, a Światowa Organizacja Zdrowia to potwierdza,
07:18
that a cleanczysty cottonbawełna garmentOdzież foldedfałdowy eightosiem timesczasy over,
127
423000
3000
iż czysta bawełniana odzież złożona osiem razy,
07:21
can reducezmniejszyć bacteriabakteria up to 80 percentprocent from waterwoda sievedprzesiane throughprzez.
128
426000
4000
może zredukować do 80 procent bakterii w przelewanej przez nią wodzie.
07:25
So, why aren'tnie są governmentsrządy blaringrozbrzmiewa this on televisiontelewizja?
129
430000
4000
Dlaczegóż więc rządy nie grzmią o tym w telewizji?
07:29
Why isn't it on everykażdy posterplakat acrossprzez the thirdtrzeci worldświat?
130
434000
4000
Dlaczego nie piszą o tym na każdym plakacie w krajach trzeciego świata?
07:33
Because there is no profitzysk in it.
131
438000
2000
Ponieważ nie ma z tego zysku.
07:35
Because nobodynikt can get a kickbackodrzut.
132
440000
2000
Bowiem nikt nie może dostać łapówki.
07:37
But it still needswymagania to get to people.
133
442000
2000
Lecz to nadal musi trafić do ludzi.
07:39
And here is one of the wayssposoby we get it to people.
134
444000
2000
I to jest właśnie jeden ze sposobów dotarcia do ludzi.
07:41
[VideoWideo] WomanKobieta: Then get me one of those fancyfantazyjny waterwoda purifiersOczyszczalnie.
135
446000
3000
[Film] Kobieta: Więc kup mi jeden z tych wymyślnych oczyszczaczy wody.
07:44
Man: You know how expensivedrogi those are.
136
449000
3000
Mężczyzna: Wiesz jakie one są drogie.
07:47
I have a solutionrozwiązanie that requireswymaga neitherani machinemaszyna,
137
452000
4000
Mam rozwiązanie, które nie wymaga, ani maszyny,
07:51
norani wooddrewno, norani cookinggotowanie gasgaz.
138
456000
5000
ani drewna, ani butli z gazem.
07:57
WomanKobieta: What solutionrozwiązanie?
139
462000
2000
Kobieta: Jakież to rozwiązanie?
07:59
Man: Listen, go fetchFetch that cottonbawełna sariSari you have.
140
464000
3000
Mężczyzna: Słuchaj, idź przynieś swoje bawełniane sari.
08:02
BoyChłopiec: Grand-dadGrand tata, tell me the solutionrozwiązanie please.
141
467000
2000
Chłopiec: Dziadku, wyjaw mi to rozwiązanie, proszę.
08:04
Man: I will tell all of you. Just wait.
142
469000
2000
Mężczyzna: Wyjawię je wam wszystkim. Tylko zaczekaj.
08:06
WomanKobieta: Here fatherojciec. (Man: Is it cleanczysty?) WomanKobieta: Yes, of coursekurs.
143
471000
3000
Kobieta: Proszę ojcze. (Mężczyzna: czy sari jest czyste?) Kobieta: Tak, oczywiście.
08:09
Man: Then do as I tell you. FoldFold the sariSari into eightosiem foldsfałdy.
144
474000
3000
Mężczyzna: Zrób to co ci powiem. Złóż sari osiem razy.
08:12
WomanKobieta: All right, fatherojciec.
145
477000
2000
Kobieta: Dobrze ojcze.
08:14
Man: And you, you countliczyć that she does it right. (BoyChłopiec: All right, grand-dadGrand tata.)
146
479000
3000
Mężczyzna: A ty, ty licz czy ona robi to dobrze. (Chłopiec: Dobrze, dziadku.)
08:17
Man: One, two, threetrzy, fourcztery foldsfałdy we make.
147
482000
2000
Mężczyzna: Jeden, dwa, trzy, cztery razy składamy.
08:19
All the germszarazki from the waterwoda we take.
148
484000
3000
Wszystkie zarazki z wody usuwamy.
08:22
ChorusChór: One, two, threetrzy, fourcztery foldsfałdy we make.
149
487000
2000
Chór: Jeden, dwa, trzy, cztery razy składamy.
08:24
All the germszarazki from the waterwoda we take.
150
489000
3000
Wszystkie zarazki z wody usuwamy.
08:27
FivePięć, sixsześć, sevensiedem, eightosiem foldsfałdy we make.
151
492000
2000
Pięć, sześć, siedem osiem razy składamy.
08:29
Our drinkingpicie waterwoda safebezpieczny we make.
152
494000
3000
Naszą wodę w pitną zamieniamy.
08:32
FivePięć, sixsześć, sevensiedem, eightosiem foldsfałdy we make.
153
497000
2000
Pięć, sześć, siedem osiem razy składamy.
08:34
Our drinkingpicie waterwoda safebezpieczny we make.
154
499000
3000
Naszą wodę w pitną zamieniamy.
08:37
WomanKobieta: Here, fatherojciec, your eight-timesosiem razy foldedfałdowy cottonbawełna sariSari.
155
502000
2000
Kobieta: Proszę, ojcze, twoje osiem razy złożone bawełniane sari
08:39
Man: So this is the cottonbawełna sariSari.
156
504000
3000
Mężczyzna: Zatem jest to bawełniane sari
08:42
And throughprzez this we will have cleanczysty waterwoda.
157
507000
3000
Dzięki niemu będziemy mieli czystą wodę.
08:45
(ApplauseAplauz)
158
510000
4000
(Aplauz)
08:49
I think it's safebezpieczny to say that all of us here
159
514000
2000
Myślę, że można bezpiecznie stwierdzić, iż my wszyscy tutaj
08:51
are deeplygłęboko concernedzaniepokojony about the escalatingeskalacji violenceprzemoc in our dailycodziennie liveszyje.
160
516000
5000
jesteśmy głęboko przejęci nasilającą się falą przemocy w naszym życiu codziennym.
08:56
While universitiesuniwersytety are tryingpróbować to deviseopracowania courseskursy in conflictkonflikt resolutionrozkład,
161
521000
3000
Podczas gdy uniwersytety starają się wymyślać kursy dotyczące rozwiązywania konfliktów,
08:59
and governmentsrządy are tryingpróbować to stop skirmishespotyczki at bordersgranice,
162
524000
4000
a rządy próbują powstrzymać zbrojne starcia na granicach,
09:03
we are surroundedotoczony by violenceprzemoc, whetherczy it's roadDroga ragewściekłość,
163
528000
3000
my jesteśmy otoczeni przez przemoc, niezależnie od tego czy jest to napaść drogowa,
09:06
or whetherczy it's domestickrajowy violenceprzemoc,
164
531000
2000
czy jest to przemoc domowa,
09:08
whetherczy it's a teachernauczyciel beatingbicie up a studentstudent and killingzabicie her
165
533000
4000
czy też jest to nauczyciel bijący uczennicę i tępiący ją
09:12
because she hasn'tnie ma doneGotowe her homeworkPraca domowa, it's everywherewszędzie.
166
537000
3000
za to, że nie zrobiła swojej pracy domowej, tak jest wszędzie.
09:15
So, why are we not doing something
167
540000
2000
Więc, dlaczego nie robimy czegoś,
09:17
to actuallytak właściwie attenduczestniczyć w that problemproblem on a day to day basispodstawa?
168
542000
2000
ażeby faktycznie zająć się tym problemem na co dzień?
09:19
What are we doing to try and make childrendzieci
169
544000
3000
Co robimy by spróbować uprzytomnić dzieciom
09:22
and youngmłody people realizerealizować
170
547000
2000
i młodym ludziom,
09:24
that violenceprzemoc is something that we indulgeZatrzymajcie się in,
171
549000
3000
że przemoc jest czymś w czym się pogrążamy,
09:27
that we can stop,
172
552000
2000
czymś co możemy zatrzymać,
09:29
and that there are other wayssposoby of actuallytak właściwie
173
554000
2000
że są inne drogi faktycznego
09:31
takingnabierający violenceprzemoc, takingnabierający angergniew, takingnabierający frustrationsfrustracje
174
556000
4000
uwalniania się od przemocy, pozbywania się złości, dawania upustu frustracji
09:35
into differentróżne things that do not harmszkoda other people.
175
560000
3000
w sposób, który nie krzywdzi innych ludzi.
09:38
Well, here is one suchtaki way.
176
563000
3000
Cóż, oto jeden z takich sposobów.
09:41
(VideoWideo) (LaughsŚmieje się) You are peacefulspokojna people.
177
566000
5000
(Wideo)(Śmiechy) Jesteście spokojnymi ludźmi.
09:46
Your parentsrodzice were peacefulspokojna people.
178
571000
4000
Wasi rodzice byli spokojnymi ludźmi.
09:50
Your grandparentsdziadkowie were peacefulspokojna people.
179
575000
4000
Wasi dziadkowie byli spokojnymi ludźmi.
09:54
So much peacepokój in one placemiejsce?
180
579000
4000
Tyle spokoju w jednym miejscu?
09:58
How could it be otherwisew przeciwnym razie?
181
583000
3000
Jak to możliwe, że było inaczej?
10:01
(MusicMuzyka)
182
586000
4000
(Muzyka)
10:05
But, what if ...
183
590000
5000
(Ale, co jeżeli...)
10:10
Yes. What if ...
184
595000
5000
Tak. Co jeżeli ...
10:15
One little genegen in you
185
600000
2000
Jeden, mały gen w was
10:17
has been tryingpróbować to get throughprzez?
186
602000
3000
próbował się wydostać?
10:20
From your beginningspoczątki in AfricaAfryka,
187
605000
2000
Od waszych początków w Afryce,
10:22
throughprzez eachkażdy generationgeneracja, maymoże be passedminęło on to you,
188
607000
3000
przez każde pokolenie, mógł być przekazywany wam,
10:25
in your creationkreacja. It's a secretsekret urgepopęd, hidingUkrywanie deepgłęboki in you.
189
610000
4000
w procesie waszego stworzenia. To jest sekretny impuls, kryjący się głęboko w was.
10:29
And if it's in you, then it's in me too. Oh, deardrogi.
190
614000
6000
I jeśli on jest w was, wobec tego jest również we mnie. Ojej.
10:35
It's what madezrobiony you smackzadatki your babydziecko brotherbrat,
191
620000
4000
To jest to, co zmusiło was by uderzyć waszego młodszego brata,
10:39
stampznaczek on a cockroachkaraluch, scratchzadraśnięcie your mothermama.
192
624000
3000
nadepnąć na karalucha, zadrapać waszą mamę.
10:42
It's the feelinguczucie that wellsstudnie up from deepgłęboki insidewewnątrz,
193
627000
3000
To jest to uczucie, które wzbiera głęboko w środku,
10:45
when your husbandmąż comespochodzi home drunkpijany and you wannaChcę tanTan his hideukryć.
194
630000
5000
kiedy wasz mąż przychodzi do domu pijany, a wy chcecie zbić go na kwaśne jabłko.
10:50
Want to killzabić that cyclistrowerzysta on the way to work,
195
635000
3000
Chcecie zabić tego rowerzystę w drodze do pracy
10:53
and stringstrunowy up your cousinkuzyn 'causebo she's suchtaki a jerkkretyn. Oh, deardrogi.
196
638000
7000
i powiesić waszego kuzyna, ponieważ jest takim kretynem. Ojej.
11:00
And as for outsidersosoby z zewnątrz, whitebiały, blackczarny or brownbrązowy,
197
645000
3000
A co do innych osób, czarnych, białych czy brązowych
11:03
tartar and featherpióro them, and whipbat them out of townmiasto.
198
648000
3000
otoczyć je w smole i w pierzu i wyrzucić z miasta.
11:06
It's that little genegen. It's smallmały and it's mean.
199
651000
3000
To jest sprawka tego niewielkiego genu. Jest on mały i wredny.
11:09
Too smallmały for detectionwykrycie, it's your built-inWbudowany protectionochrona.
200
654000
4000
Zbyt mały, aby go wykryć, jest wbudowaną w was osłoną.
11:13
AdrenalineAdrenalina, killzabić. It'llBędzie to give you the will.
201
658000
3000
Adrenalina, zabij. To da wam wolę.
11:16
Yes, you'dty byś better facetwarz it 'causebo you can't displacewypierać it.
202
661000
3000
Cóż, lepiej zmierzcie się z tym, ponieważ nie możecie się tego wyprzeć.
11:19
You're V-I-O-L-E-N-TV-I-O-L-E-N-T.
203
664000
3000
Jesteście B-R-U-T-A-L-N-I.
11:22
CausePrzyczyna you're eitherzarówno a victimofiara, or on topTop, like me.
204
667000
7000
Ponieważ jesteście, albo na dole, albo na górze, tak jak ja.
11:42
GoodbyeŻegnaj, AbrahamAbraham LincolnLincoln.
205
687000
5000
Do widzenia Abrahamie Lincolnie.
11:47
GoodbyeŻegnaj, MahatmaMahatma GandhiGandhi.
206
692000
4000
Do widzenia Mahatmo Gandhi.
11:51
GoodbyeŻegnaj, MartinMartin LutherLuter KingKról.
207
696000
4000
Do widzenia Martinie Lutherze Kingu.
11:55
HelloCześć, gangsgangi from this neighborhoodsąsiedztwo
208
700000
4000
Witajcie gangi z tej dzielnicy
11:59
killingzabicie gangsgangi from that neighborhoodsąsiedztwo.
209
704000
4000
zabijające gangi z innej dzielnicy.
12:03
HelloCześć governmentsrządy of richbogaty countrieskraje
210
708000
3000
Witajcie rządy bogatych krajów,
12:06
sellingsprzedawanie armsramiona to governmentsrządy of poorubogi countrieskraje
211
711000
4000
sprzedające broń rządom krajów biednych,
12:10
who can't even affordpozwolić sobie to give them foodjedzenie.
212
715000
4000
wy, których nie stać na podarowanie im jedzenia.
12:14
HelloCześć civilizationcywilizacja. HelloCześć, 21stul centurystulecie.
213
719000
5000
Witaj cywilizacjo. Witaj 21 wieku.
12:19
Look what we'vemamy ...
214
724000
5000
Spójrzcie co my,,,
12:24
look what they'veoni doneGotowe.
215
729000
5000
Spójrzcie co wy zrobiliście.
12:29
(ApplauseAplauz)
216
734000
6000
(Aplauz)
12:35
MainstreamGłównego nurtu artsztuka, cinemakino,
217
740000
3000
Główny nurt w sztuce, kinie
12:38
has been used acrossprzez the worldświat to talk about socialspołeczny issuesproblemy.
218
743000
4000
był wykorzystywany na świecie do poruszania spraw społecznych.
12:42
A fewkilka yearslat agotemu we had a filmfilm callednazywa RangRang DeDe BasantiBasanti,
219
747000
3000
Kilka lat temu powstał film "Kolor szafranu",
12:45
whichktóry suddenlynagle spawnedzrodził się thousandstysiące of youngmłody people
220
750000
4000
który nagle zrodził tysiące młodych ludzi
12:49
wantingbrakujący to volunteerwolontariusz for socialspołeczny changezmiana.
221
754000
2000
chcących podjąć się wolontariatu, aby przyczynić się do zmian społecznych.
12:51
In VenezuelaWenezuela, one of the mostwiększość popularpopularny
222
756000
2000
W Wenezueli, w jednej z najbardziej popularnych
12:53
soapmydło operasOpera i balet has a heroinebohaterka callednazywa CrystalKryształ.
223
758000
2000
telenowel, występuje bohaterka o imieniu Crystal.
12:55
And when, onscreenna ekranie, CrystalKryształ got breastpierś cancernowotwór,
224
760000
4000
Kiedy na ekranie okazało się, że Crystal miała raka
12:59
75,000 more youngmłody womenkobiety wentposzedł to have mammographiesmammographies doneGotowe.
225
764000
6000
o 75,000 więcej kobiet zrobiło sobie badania mammograficzne.
13:05
And of coursekurs, "The VaginaPochwy MonologuesMonologi" we know about.
226
770000
2000
Oczywiście znamy "Dialogi waginy".
13:07
And there are stand-upWstań comicsKomiksy
227
772000
2000
Są też artyści kabaretowi,
13:09
who are talkingmówić about racialrasowy issuesproblemy, about ethnicetniczny issuesproblemy.
228
774000
3000
którzy mówią o problemach rasowych i etnicznych.
13:12
So, why is it,
229
777000
2000
Więc jak to możliwe,
13:14
that if we think that we all agreeZgodzić się
230
779000
3000
że kiedy myślimy, że wszyscy się zgadzamy,
13:17
that we need a better worldświat,
231
782000
2000
że potrzebujemy lepszego świata,
13:19
we need a more just worldświat,
232
784000
2000
że koniecznym jest dla nas coś więcej niż ten świat,
13:21
why is it that we are not usingza pomocą the one languagejęzyk
233
786000
2000
dlaczego więc nie używamy jedynego języka,
13:23
that has consistentlykonsekwentnie showedpokazał us
234
788000
2000
który konsekwentnie pokazywał nam,
13:25
that we can breakprzerwa down barriersbariery, that we can reachdosięgnąć people?
235
790000
4000
że możemy pokonać bariery, że jesteśmy w stanie dotrzeć do ludzi?
13:29
What I need to say to the plannersplaniści of the worldświat,
236
794000
3000
To, co chcę powiedzieć architektom świata,
13:32
the governmentsrządy, the strategistsstrategów
237
797000
2000
rządom, strategom
13:34
is, "You have treatedleczony the artssztuka as the cherrywiśnia on the cakeciasto.
238
799000
5000
to: "Traktowaliście sztukę jak wisienkę na torcie,
13:39
It needswymagania to be the yeastdrożdże."
239
804000
2000
a ona musi być drożdżami".
13:41
Because, any futureprzyszłość planningplanowanie,
240
806000
3000
Ponieważ wszelkie plany dotyczące przyszłości;
13:44
if 2048 is when we want to get there,
241
809000
3000
jeżeli do 2048 chcemy je wypełnić,
13:47
unlesschyba że the artssztuka are put with the scientistsnaukowcy,
242
812000
3000
a sztuki będą w rękach naukowców,
13:50
with the economistsekonomiści,
243
815000
2000
ekonomistów,
13:52
with all those who prepareprzygotować for the futureprzyszłość, badlyźle,
244
817000
5000
oraz wszystkich, którzy źle przygotowują się na przyszłość;
13:57
we're not going to get there.
245
822000
3000
spełzną na niczym.
14:00
And unlesschyba że this is actuallytak właściwie internalizedzinternalizowany, it won'tprzyzwyczajenie happenzdarzyć.
246
825000
4000
Nie wydarzy się to, jeżeli rzeczywiście nie zostanie przyswojone.
14:04
So, what is it that we requirewymagać? What is it that we need?
247
829000
3000
Więc czegóż my wymagamy? Co jest nam potrzebne?
14:07
We need to breakprzerwa down our visionwizja
248
832000
3000
Koniecznym jest zniszczenie naszej wizji
14:10
of what plannersplaniści are,
249
835000
2000
tego, kim są architekci,
14:12
of what the correctpoprawny way of a pathścieżka is.
250
837000
3000
tego, która ścieżka jest prawidłowa.
14:15
And to say all these yearslat of tryingpróbować
251
840000
2000
Koniecznym jest stwierdzenie, że przez te wszystkie lata prób
14:17
to make a better worldświat, and we have failednie udało się.
252
842000
2000
ulepszania świata ponieśliśmy porażkę.
14:19
There are more people beingistota rapedzgwałcony. There are more warswojny.
253
844000
3000
Coraz więcej ludzi pada ofiarami gwałtów. Jest więcej wojen.
14:22
There are more people dyingumierający of simpleprosty things.
254
847000
3000
Coraz więcej ludzi umiera z prostych powodów.
14:25
So, something has got to give. And that is what I want.
255
850000
3000
Zatem muszą nastąpić jakieś zmiany. I to jest to, czego chcę.
14:28
Can I have my last audioaudio tracktor please?
256
853000
3000
Czy mogę prosić o moją ostatnią ścieżkę audio?
14:33
OnceRaz there was a princessKsiężniczka who whistledgwizdała beautifullyestetycznie.
257
858000
4000
Pewnego razu była sobie księżniczka, która pięknie gwizdała.
14:37
(WhistlingGwizd)
258
862000
3000
(Gwizdanie)
14:40
Her fatherojciec the kingkról said, "Don't whistlegwizdek."
259
865000
3000
Jej ojciec, król, mówił: "Nie gwiżdż."
14:43
Her mothermama the queenkrólowa said, "HaiHai, don't whistlegwizdek."
260
868000
3000
Matka jej, królowa, mówiła: "Hai, nie gwiżdż".
14:46
But the princessKsiężniczka continuednieprzerwany whistlinggwizd.
261
871000
3000
Lecz księżniczka nadal gwizdała.
14:49
(WhistlingGwizd)
262
874000
4000
(Gwizdanie)
14:53
The yearslat wentposzedł by and the princessKsiężniczka grewrósł up
263
878000
2000
Minęły lata i księżniczka wyrosła
14:55
into a beautifulpiękny youngmłody womankobieta,
264
880000
2000
na przepiękną, młodą kobietę,
14:57
who whistledgwizdała even more beautifullyestetycznie.
265
882000
2000
która gwizdała jeszcze piękniej.
14:59
(WhistlingGwizd)
266
884000
5000
(Gwizdanie)
15:04
Her fatherojciec the kingkról said, "Who will marryżenić się a whistlinggwizd princessKsiężniczka?"
267
889000
4000
Jej ojciec, król, mówił: "Kto weźmie za żonę gwiżdżącą księżniczkę?".
15:08
Her mothermama the queenkrólowa said, "Who will marryżenić się a whistlinggwizd princessKsiężniczka?"
268
893000
4000
Matka jej, królowa, mówiła:"Kto weźmie za żonę gwiżdżącą księżniczkę?".
15:12
But the kingkról had an ideapomysł.
269
897000
2000
Lecz król wpadł na pomysł.
15:14
He announcedogłosił a SwayamvaraSwayamvara.
270
899000
2000
Ogłosił on Swaramwarę.
15:16
He invitedzaproszony all the princesksiążęta to come and defeatPokonać his daughtercórka at whistlinggwizd.
271
901000
4000
Zaprosił wszystkich książąt, aby przybyli i pokonali jego córkę w gwizdaniu.
15:20
"WhoeverTen, kto defeatsporażek my daughtercórka shallpowinien have halfpół my kingdomKrólestwo
272
905000
3000
"Ktokolwiek pokona mą córkę, otrzyma połowę królestwa,
15:23
and her handdłoń in marriagemałżeństwo!"
273
908000
3000
a także jej rękę".
15:26
SoonWkrótce the palacePałac filledwypełniony with princesksiążęta whistlinggwizd.
274
911000
5000
Wkrótce zamek zapełnił się gwiżdżącymi książętami.
15:31
(WhistlingGwizd)
275
916000
2000
(Gwizdanie)
15:33
Some whistledgwizdała badlyźle.
276
918000
3000
Jedni gwizdali źle.
15:36
Some whistledgwizdała well.
277
921000
2000
Inni gwizdali dobrze.
15:38
But nobodynikt could defeatPokonać the princessKsiężniczka.
278
923000
4000
Ale nikt nie mógł pokonać księżniczki.
15:42
"Now what shallpowinien we do?" said the kingkról.
279
927000
3000
"Cóż teraz uczynimy?" powiedział król.
15:45
"Now what shallpowinien we do?" said the queenkrólowa.
280
930000
2000
"Cóż teraz uczynimy?" powiedziała królowa.
15:47
But the princessKsiężniczka said, "FatherOjciec, MotherMatka, don't worrymartwić się.
281
932000
3000
Lecz księżniczka stwierdziła: "Matko, Ojcze, nie martwcie sie.
15:50
I have an ideapomysł. I am going to go to eachkażdy of these youngmłody menmężczyźni
282
935000
3000
Mam pomysł. Zamierzam zwrócić się do każdego z tych młodych mężczyzn
15:53
and I am going to askzapytać them
283
938000
2000
i zapytam ich
15:55
if they defeatedpokonał correctlyprawidłowo.
284
940000
2000
czy przegrali oni słusznie.
15:57
And if somebodyktoś answersodpowiedzi, that shallpowinien be my wishżyczenie."
285
942000
3000
Jeżeli któryś z nich tak odpowie, ten będzie moim życzeniem".
16:00
So she wentposzedł up to eachkażdy and said, "Do you acceptzaakceptować that I have defeatedpokonał you?"
286
945000
4000
Poszła więc i zapytała każdego: "Czy akceptujesz to, że cię pokonałam?"
16:04
And they said, "Me? DefeatedPokonał by a womankobieta?
287
949000
2000
Oni odpowiadali: "Mnie? Pokonany przez kobietę?
16:06
No way, that's impossibleniemożliwy! No no no no no! That's not possiblemożliwy."
288
951000
4000
Nigdy w życiu, to nie możliwe! Nie, nie, nie, nie, nie! To nie możliwe".
16:10
Till finallywreszcie one princeksiążę said,
289
955000
2000
Dopóki wreszcie jeden książę nie odpowiedział:
16:12
"PrincessKsiężniczka, I acceptzaakceptować, you have defeatedpokonał me."
290
957000
4000
"Księżniczko, zgadzam się, pokonałaś mnie".
16:18
"Uh-huhAcha ..." she said.
291
963000
2000
"Uh-huh..." powiedziała.
16:20
"FatherOjciec, mothermama, this man shallpowinien be my wifeżona."
292
965000
4000
"Matko, Ojcze, ten mężczyzna będzie moją żoną".
16:24
(WhistlingGwizd)
293
969000
5000
(Gwizdanie)
16:29
Thank you.
294
974000
2000
Dziękuję.
16:31
(ApplauseAplauz)
295
976000
15000
(Aplauz)
Translated by Magdalena Ługowska
Reviewed by Marcin Kasiak

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Mallika Sarabhai - Dancer, actor, activist
As the leader of Darpana, Mallika Sarabhai is a pioneer in using dance and the arts for social change.

Why you should listen

Mallika Sarabhai is a powerhouse of communication and the arts in India. Educated in business, she now leads the Darpana dance company, which works in the Bharatanatyam and Kuchipudi forms. She's also a writer, publisher, actor, producer, anchorwoman ... and all her varied forms of artistic engagement are wrapped around a deep social conscience.

In the mid-1980s, she spent five years playing the lead character Draupadi in Peter Brook's Mahabharata in venues around the world. Returning to India, she entered a fertile period of choreography and creativity, starting with the dance Shakti: The Power of Women. She has founded a TV production company that produces activist programming in Gujarati, and runs Mapin, a publisher of books on art and design.

This spring, she made a run for the Lok Sabha, campaigning on a platform of social responsibility, and focusing on the problems of average people in India regardless of caste or language. She came third in her district, Gandhinagar, in Gujarat, but she has continued her campaign to promote social justice there and in the rest of India.

More profile about the speaker
Mallika Sarabhai | Speaker | TED.com