Business Innovation Factory
Natalie Jeremijenko: The art of the eco-mindshift
Natalie Jeremijenko: Picasso eko-świadomości
Filmed:
Readability: 5.1
458,377 views
Niezwykła pracownia Natalie Jeremijenko zaprzęga sztukę do pracy i wraz z zespołem wolontariuszy łączy wiedzę techniczną ze sztuką użytkową, odnosząc się do problemów środowiska naturalnego. Ich projekty to m.in.: wyprowadzanie kijanek, sms-owanie do ryb, zakładanie ogrodów przy hydrantach i wiele więcej.
Natalie Jeremijenko - Artist and engineer
Natalie Jeremijenko blends art, engineering, environmentalism, biochemistry and more to create real-life experiments that enable social change. Full bio
Natalie Jeremijenko blends art, engineering, environmentalism, biochemistry and more to create real-life experiments that enable social change. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I was informed by this kind of
0
0
3000
Zaszczepiono we mnie tę
00:18
unoriginal and trite idea
1
3000
2000
banalną i oklepaną ideę,
00:20
that new technologies were an opportunity
2
5000
2000
że nowe technologie dają możliwość
00:22
for social transformation,
3
7000
2000
przemian społecznych.
00:24
which is what drove me then,
4
9000
2000
Było to,
00:26
and still, it's a delusion that drives me now.
5
11000
2000
i dalej jest, złudzeniem, które mną kieruje.
00:28
I wanted to update what I've been doing since then --
6
13000
3000
Chciałabym poinformować was o tym, co robiłam od tamtej pory --
00:31
but it's still the same theme song --
7
16000
3000
choć wciąż mam ten sam motyw przewodni --
00:34
and introduce you to my lab and current work,
8
19000
3000
i przedstawić wam moją pracownię i obecne projekty,
00:37
which is the Environmental Health Clinic
9
22000
2000
czyli Klinikę Zdrowia Środowiskowego,
00:39
that I run at NYU.
10
24000
2000
którą prowadzę na Uniwersytecie Nowojorskim [NYU].
00:41
And what it is -- it's a twist on health.
11
26000
2000
Chcę dokonać przewrotu w opiece zdrowotnej.
00:43
Because, really, what I'm trying to do now
12
28000
2000
Ponieważ to, co teraz próbuję osiągnąć,
00:45
is redefine what counts as health.
13
30000
2000
to przedefiniowanie tego, co uważamy za zdrowie.
00:47
It's a clinic like a health clinic at any other university,
14
32000
3000
Jest to klinika, jak na każdym innym uniwersytecie,
00:50
except people come to the clinic
15
35000
2000
z tym wyjątkiem, że ludzie przychodzą
00:52
with environmental health concerns,
16
37000
2000
z problemami związanymi ze zdrowiem środowiskowym
00:54
and they walk out with prescriptions
17
39000
2000
i wychodzą z receptami
00:56
for things they can do to improve environmental health,
18
41000
3000
na poprawienie zdrowia środowiskowego,
00:59
as opposed to coming to a clinic with medical concerns
19
44000
3000
w przeciwieństwie do osób przychodzących do poradni z problemami zdrowotnymi,
01:02
and walking out with prescriptions for pharmaceuticals.
20
47000
3000
aby wyjść z receptą na środki farmakologiczne.
01:05
It's a handy-dandy quote from Hippocrates of the Hippocratic oath
21
50000
3000
Ku mojej uciesze z pomocą przychodzi Hipokrates z jego Przysięgą,
01:08
that says, "The greater part of the soul lays outside the body,
22
53000
3000
według której "Większa część duszy znajduje się poza ciałem,
01:11
treatment of the inner requires treatment of the outer."
23
56000
2000
a leczenie wnętrza wymaga leczenia otoczenia."
01:13
But that suggests the issue
24
58000
2000
I to właśnie sugeruje nam,
01:15
that I'm trying to get at here,
25
60000
2000
do czego tutaj zmierzam -
01:17
that we have an opportunity to redefine what is health.
26
62000
3000
tego, że mamy możliwość przedefiniowania tego, czym jest zdrowie.
01:20
Because this idea that health is internal
27
65000
2000
Ponieważ myśl, że zdrowie jest wewnątrz,
01:22
and atomized and individual
28
67000
3000
złożone z atomów, indywidualne
01:25
and pharmaceutical
29
70000
2000
i farmaceutyczne
01:27
is largely an error.
30
72000
2000
jest w dużej mierze błędem.
01:29
And I would use this study,
31
74000
2000
Wykorzystam najnowsze badania
01:31
a recent study by Philip Landrigan,
32
76000
2000
Philipa Landrigana,
01:33
to motivate a different view of health,
33
78000
2000
by uzasadnić nowe spojrzenie na zdrowie.
01:35
where he went to most of the pediatricians in Manhattan
34
80000
3000
Philip Landrigan udał się do większości pediatrów na Manhattanie
01:38
and the New York area
35
83000
2000
oraz w okolicach Nowego Jorku
01:40
and logged what they spent their patient hours on.
36
85000
3000
i zestawił, na co poświęcają godziny przyjęć dla pacjentów.
01:43
80 to 90 percent of their time
37
88000
2000
80 - 90% tego czasu
01:45
was spent on five things.
38
90000
2000
spędzili na pięciu rzeczach.
01:47
Number one was asthma,
39
92000
2000
Numer jeden. Astma.
01:49
number two was developmental delays,
40
94000
3000
Dwa. Opóźnienie w rozwoju.
01:52
number three was 400-fold increases
41
97000
2000
Trzy. 400-krotnie więcej
01:54
in rare childhood cancers
42
99000
2000
rzadkich przypadków nowotworów u dzieci
01:56
in the last eight to 10, 15 years.
43
101000
3000
w ciągu ostatnich ośmiu do 10 - 15 lat.
01:59
Number four and five were childhood obesity
44
104000
3000
Cztery i pięć. Otyłość u dzieci
02:02
and diabetes-related issues.
45
107000
3000
oraz problemy cukrzycowe.
02:05
So all of those -- what's common about all of those?
46
110000
3000
Zatem, co jest czynnikiem łączącym wszystkie te przypadki?
02:08
The environment is implicated, radically implicated, right.
47
113000
3000
W tym wszystkim widać wpływ środowiska, z całą pewnością.
02:11
This is not the germs
48
116000
2000
To nie zarazki,
02:13
that medicos were trained to deal with;
49
118000
3000
które lekarze nauczyli się zwalczać -
02:16
this is a different definition of health,
50
121000
3000
to zupełnie inna definicja zdrowia.
02:19
health that has a great advantage
51
124000
3000
To zdrowie posiada wielką zaletę,
02:22
because it's external, it's shared,
52
127000
2000
ponieważ jest zewnętrzne, wspólne, więc
02:24
we can do something about it,
53
129000
2000
dlatego możemy coś z tym zrobić,
02:26
as opposed to internal, genetically predetermined
54
131000
3000
w przeciwieństwie do wewnętrznego, zdeterminowanego genetycznie
02:29
or individualized.
55
134000
2000
lub zindywidualizowanego zdrowia.
02:31
People who come to the clinic are called, not patients,
56
136000
2000
Ludzie, którzy przychodzą do kliniki, nie są pacjentami,
02:33
but impatients,
57
138000
2000
lecz "niecierpliwcami",
02:35
because they're too impatient to wait for legislative change
58
140000
3000
ponieważ są zniecierpliwieni czekaniem na zmiany legislacyjne
02:38
to address local and environmental health issues.
59
143000
3000
przeciwdziałające lokalnym i ekologicznym problemom zdrowotnym.
02:41
And I meet them at the University, I also have a few field offices
60
146000
3000
Spotykam ich na Uniwersytecie, mam również kilka filii,
02:44
that I set up in various places
61
149000
2000
które założyłam w różnych miejscach,
02:46
that provide an immersion
62
151000
2000
i które pozwalają się zaangażować w pracę
02:48
in some of the environmental challenges we face.
63
153000
2000
nad niektórymi wyzwaniami rzuconymi nam przez środowisko.
02:50
I like this one from the Belgian field office,
64
155000
3000
Lubię przykład naszego biura w Belgii,
02:53
where we met in a roundabout,
65
158000
2000
gdzie przyjmujemy na rondzie,
02:55
precisely because the roundabout iconified
66
160000
2000
dlatego, że symbolizuje ono
02:57
the headless social movement
67
162000
2000
nieskoordynowany ruch społeczny,
02:59
that informs much social transformation,
68
164000
3000
który ma duży wpływ na przemiany społeczne,
03:02
as opposed to the top-down control
69
167000
2000
w przeciwieństwie do odgórnej kontroli,
03:04
of red light traffic intersections.
70
169000
3000
narzuconej przez światła na skrzyżowaniu
03:07
In this case, of course, the roundabout
71
172000
3000
Tutaj mamy przykład ronda
03:10
with that micro-decisions being made in situ
72
175000
2000
oraz jego mikro-poleceń wykonywanych
03:12
by people not being told what to do.
73
177000
3000
w odpowiednim momencie, bezwiednie przez ludzi.
03:15
But, of course, affords greater throughput,
74
180000
2000
Jednak rondo to większa przepustowość
03:17
fewer accidents,
75
182000
2000
mniej wypadków,
03:19
and an interesting model of social movement.
76
184000
3000
i interesujący schemat ruchu społecznego.
03:22
Some of the things that the monitoring protocols have developed:
77
187000
2000
Niektóre spośród pomysłów, które powstały podczas obserwacji:
03:24
this is the tadpole bureaucrat protocol,
78
189000
3000
pierwszy z nich to reguła kijanki kontrolnej
03:27
or keeping tabs, if you will.
79
192000
3000
lub, innymi słowy, obserwowanie.
03:30
What they are is an addition of tadpoles
80
195000
2000
Mowa o hodowaniu i obserwacji kijanki
03:32
that are named after a local bureaucrat
81
197000
2000
nazwanej imieniem lokalnego urzędnika,
03:34
whose decisions affect your water quality.
82
199000
3000
którego decyzje wpływają na jakość waszej wody.
03:37
So an impatient concern for water quality
83
202000
3000
Dlatego niecierpliwcy zaniepokojeni jakością wody
03:40
would raise a tadpole bureaucrat
84
205000
3000
wyhodują kijanki urzędnicze
03:43
in a sample of water in which they're interested.
85
208000
3000
w próbkach wody, które ich interesują.
03:46
And we give them a couple of things to do that,
86
211000
2000
My damy im kilka przydatnych rzeczy,
03:48
to help them do companion animal devices
87
213000
2000
żeby zwierzęta mogły im zawsze towarzyszyć,
03:50
while they're blogging and doing their email.
88
215000
2000
kiedy uzupełniają blog lub piszą e-maile.
03:52
This is a tadpole walker
89
217000
2000
Oto chodzik dla kijanki,
03:54
to take your tadpole walking in the evening.
90
219000
3000
aby można było wyprowadzić ją wieczorem.
03:57
And the interesting thing that happens --
91
222000
2000
Pojawia się jedno interesujące zagadnienie --
03:59
because we're using tadpoles, of course,
92
224000
2000
używamy kijanek właśnie, dlatego
04:01
because they have the most exquisite biosenses that we have,
93
226000
3000
że ich znakomicie rozwinięte zmysły są lepsze od naszych,
04:04
several orders of magnitude more sensitive
94
229000
2000
kilka tysięcy razy bardziej czułe
04:06
than some of our senses
95
231000
2000
niż niektóre z naszych zmysłów,
04:08
for sensing,
96
233000
3000
odczuwają i
04:11
responding in a biologically meaningful way,
97
236000
2000
reagują w biologicznie uzasadniony sposób
04:13
to that whole class of industrial contaminants
98
238000
2000
na wszystkie rodzaje zanieczyszczeń przemysłowych
04:15
we call endocrine disruptors
99
240000
2000
niszczących gospodarkę hormonalną
04:17
or hormone emulators.
100
242000
2000
lub imitujących hormony.
04:19
But by taking your tadpole out for a walk in the evening --
101
244000
3000
Wracając do tematu... Kiedy weźmiemy naszą kijankę na wieczorny spacer --
04:22
there's a few action shots --
102
247000
2000
tak jak na tych zdjęciach --
04:24
your neighbors are likely to say, "What are you doing?"
103
249000
3000
nasi sąsiedzi z pewnością zapytają: "Co ty wyprawiasz?"
04:27
And then you have to introduce your tadpole
104
252000
3000
Wtedy my musimy przedstawić kijankę
04:30
and who it's named after.
105
255000
2000
i powiedzieć, po kim ma imię.
04:32
You have to explain what you're doing
106
257000
2000
Musimy wytłumaczyć, co robimy,
04:34
and how the developmental events of a tadpole
107
259000
2000
jakie są fazy rozwoju kijanki,
04:36
are, of course, very observable
108
261000
2000
jak te etapy rozróżnić
04:38
and they use the same T3-mediated hormones that we do.
109
263000
3000
i wyjaśnić, że one także posiadają hormony pośredniczące T3.
04:43
And so next time your neighbor sees you
110
268000
3000
I kiedy ponownie spotkacie sąsiadów
04:46
they'll say, "How is that tadpole doing?"
111
271000
3000
zapytają Was: "Jak leci u kijanki?"
04:49
And you can let them social network with your tadpole,
112
274000
3000
Wtedy pozwolicie im na nawiązanie kontaktu z waszą kijanką,
04:52
because the Environmental Health Clinic has a social networking site
113
277000
3000
ponieważ Klinika Zdrowia Środowiskowego leczy również więzi społeczne
04:55
for, not only impatients, humans,
114
280000
3000
i to nie tylko pomiędzy niecierpliwcami,
04:58
but non-humans,
115
283000
2000
ale też między ludźmi i innymi stworzeniami żywymi.
05:00
social networking for humans and non-humans.
116
285000
2000
To trochę jak tworzenie społeczności z ludzi i stworzeń żywych.
05:02
And of course, these endocrine disruptors
117
287000
2000
Oczywiście substancje zaburzające działanie hormonów
05:04
are things that are implicated in the breast cancer epidemic,
118
289000
3000
mają bezpośredni wpływ na rozprzestrzenianie się raka piersi,
05:07
the obesity epidemic,
119
292000
2000
epidemię otyłości,
05:09
the two and a half year drop in the average age of onset of puberty in young girls
120
294000
3000
2,5-roczny spadek w średniej wieku osiągania dojrzałości płciowej u dziewczynek
05:12
and other related things.
121
297000
2000
i inne związane z tym sprawy.
05:14
The culmination of this is if you've successfully raised your tadpole,
122
299000
3000
Punktem kulminacyjnym, zakładając, że z powodzeniem udało wam się wyhodować kijankę,
05:17
observing the behavioral
123
302000
2000
obserwując jej zachowanie
05:19
and developmental events,
124
304000
2000
i fazy rozwoju,
05:21
you will then go and introduce your tadpole
125
306000
2000
jest wybranie się z nią
05:23
to its namesake
126
308000
2000
do jej imiennika/czki
05:25
and discuss the evidence that you've seen.
127
310000
3000
i przedyskutowanie zaobserwowanych przez ciebie oznak.
05:28
Another quick protocol -- and I'm going to go through these quickly,
128
313000
3000
Kolejną regułą -- opowiem o niej w paru słowach,
05:31
but just to give you the material sense of what we're doing here --
129
316000
3000
żebyście mieli względne pojęcie o tym, czym się zajmujemy --
05:34
instead of asking you for urine samples,
130
319000
2000
zamiast prosić was o próbki moczu,
05:36
I'll ask you for a mouse sample.
131
321000
2000
poproszę was o mysie próbki.
05:38
Anyone here lucky enough to share, to cohabit with a mouse --
132
323000
3000
Czy ktoś z was miał szczęście współmieszkać z myszą --
05:41
a domestic partnership with mice?
133
326000
2000
domowe partnerstwo z myszami?
05:43
Very lucky.
134
328000
3000
Szczęściarz.
05:46
Mice, of course, are the quintessential
135
331000
3000
Myszy, oczywiście, są kwintesencją
05:49
model organism.
136
334000
2000
organizmu modelowego.
05:51
They're even better models of environmental health,
137
336000
2000
Są doskonałymi modelami zdrowia środowiskowego.
05:53
because not only the same mammalian biology,
138
338000
2000
ponieważ nie są jedynie ssakami,
05:55
but they share your diet, largely.
139
340000
2000
ale również w dużym stopniu mają tą samą dietę.
05:57
They share your environmental stressors,
140
342000
3000
Działają na nie te same czynniki stresogenne,
06:00
the asbestos levels and lead levels,
141
345000
2000
poziomy azbestu i ołowiu,
06:02
whatever you're exposed to.
142
347000
2000
czy czegokolwiek, na co wy jesteście narażeni.
06:04
And they're geographically more limited than you are,
143
349000
2000
I są geograficznie bardziej ograniczone niż wy,
06:06
because we don't know if you've been exposed
144
351000
2000
ponieważ nie wiemy, czy byliście narażeni na
06:08
to persistent organic pollutants
145
353000
2000
długotrwały kontakt ze stałymi zanieczyszczeniami
06:10
in your home, or occupationally
146
355000
2000
organicznymi w waszych domach, czy też w pracy,
06:12
or as a child.
147
357000
2000
czy jako dziecko.
06:14
Mice are a very good representation.
148
359000
2000
Myszy są bardzo dobrym przykładem.
06:16
So it starts by building a better mousetrap, of course.
149
361000
3000
Wszystko zaczyna się od zbudowania wyrafinowanej łapki na myszy.
06:19
This is one of them.
150
364000
2000
Oto jedna z nich.
06:21
Coping with environmental stressors is tricky.
151
366000
2000
Radzenie sobie ze stresogennymi czynnikami środowiskowymi jest skomplikowane.
06:23
Is anybody here on antidepressants?
152
368000
3000
Czy jest tu ktoś biorący antydepresanty?
06:26
(Laughter)
153
371000
2000
(Śmiech)
06:28
There's a lot of people in Manhattan are.
154
373000
3000
Wielu ludzi na Manhattanie je zażywa.
06:31
And we were testing if the mice
155
376000
2000
Testowaliśmy, czy myszy
06:33
would also self-administer SSRIs.
156
378000
3000
samodzielnie aplikowałyby sobie leki z grupy SSRI.
06:36
So this was Prozac, this was Zoloft,
157
381000
2000
Był Prozac, był Zoloft,
06:38
this was a black jellybean and this was muscle relaxant,
158
383000
3000
to była lukrecja, a to środki zwiotczające mięśnie.
06:41
all of which were the medications that the impatient was taking.
159
386000
3000
Wszystkie te środki to medykamenty, które zażywali niecierpliwcy.
06:44
So do you think the mice
160
389000
2000
Myślicie, że mysz
06:46
self-administered antidepressants?
161
391000
2000
samodzielnie zaaplikuje sobie antydepresanty?
06:48
What's the -- (Audience: Sure. Yes.)
162
393000
3000
Jak myślicie -- (Widownia: Jasne, że tak)
06:51
How did you know that? They did.
163
396000
3000
Skąd wiedzieliście? Zrobiły to.
06:54
This was vodka and solution, gin and solution.
164
399000
2000
To była drink z wódki, drink z dżinu.
06:56
This guy also liked plain water and the muscle relaxant.
165
401000
3000
Ten gość lubił także czystą wodę i środek zwiotczający mięśnie.
06:59
Where's our export?
166
404000
2000
A gdzie nasze rodzime produkty?
07:01
Vodka, gin --
167
406000
2000
Wódka, dżin
07:03
(Audience: [unclear])
168
408000
2000
(Widownia: [szumy])
07:05
Yes. Yes. You know your mice well.
169
410000
3000
Tak. Tak. Widzę tu speca od myszy.
07:08
They did, yes.
170
413000
2000
Tak, zrobiły to.
07:10
So they drank as much vodka as they did plain water,
171
415000
2000
Co jest szczególnie interesujące,
07:12
which was interesting.
172
417000
2000
wypiły tyle samo wódki, co czystej wody.
07:14
Then of course, it goes into the entrapment device.
173
419000
3000
Następnie, zajmiemy się pułapką.
07:17
There's an old cellphone in there -- a good use for old cellphones --
174
422000
2000
Podłączono stary model komórki -- swoją drogą, dobry sposób utylizacji --
07:19
which dials the clinic, we go and pick up the mouse.
175
424000
3000
który wybiera numer kliniki, a my przyjeżdżamy po mysz.
07:22
We take the blood sample
176
427000
2000
Pobieramy próbkę krwi,
07:24
and do the blood work and hair work on the mice.
177
429000
2000
a następnie badamy krew i sierść z tejże myszki.
07:26
And I want to sort of point out the big advantage
178
431000
2000
Chciałabym wskazać ogromną zaletę
07:28
of framing health in this external way.
179
433000
3000
takiego zewnętrznego podejścia do określenia stanu zdrowia.
07:31
But we do have a few prescription products through this.
180
436000
3000
Dzięki temu procesowi otrzymujemy kilka recept.
07:34
It's very different from the medical model.
181
439000
3000
To podejście różni się od przyjętych standardów lekarskich.
07:37
Anything you do to improve your water quality or air quality,
182
442000
3000
Cokolwiek zrobisz, aby polepszyć jakość wody lub powietrza,
07:40
or to understand it or to change it,
183
445000
3000
by ją zrozumieć lub zmienić,
07:43
the benefits are enjoyed by anyone
184
448000
2000
na efektach skorzystają wszyscy,
07:45
you share that water quality or air quality with.
185
450000
3000
z którymi dzielisz tę wodę i powietrze.
07:48
And that aggregating effect,
186
453000
2000
Skumulowany efekt,
07:50
that collective action effect,
187
455000
3000
rezultat wspólnego działania
07:53
is actually something we can use to our advantage.
188
458000
3000
jest właściwie czymś, co możemy użyć dla naszego dobra.
07:56
So I want to show you one prescription product in the clinic
189
461000
3000
Dlatego też chciałabym wam pokazać jedną z recept z naszej kliniki
07:59
called the No Park.
190
464000
2000
o nazwie "Nie zastawiać."
08:01
This is a prescription to improve water quality.
191
466000
3000
To recepta na poprawę jakości wody.
08:04
Many impatients are very concerned for water quality and air quality.
192
469000
3000
Wielu niecierpliwców jest zaniepokojonych jakością wody i powietrza.
08:07
What we do is we take a fire hydrant,
193
472000
2000
A więc my wybieramy hydrant,
08:09
a "no parking" space associated with a fire hydrant,
194
474000
3000
oraz miejsce obok niego, gdzie nie wolno parkować, by go nie zastawić
08:12
and we prescribe the removal of the asphalt
195
477000
3000
i przepisujemy usunięcie nawierzchni
08:15
to create an engineered micro landscape,
196
480000
2000
w celu stworzenia tam oazy zieleni,
08:17
to create an infiltration opportunity.
197
482000
2000
która da możliwość przefiltrowania zanieczyszczeń.
08:19
Because, many of you will know,
198
484000
2000
Pewnie wielu z was wie, że
08:21
that the biggest pollution burden
199
486000
2000
największy ciężar zanieczyszczeń,
08:23
that we have on the New York, New Jersey harbor right now
200
488000
2000
który dotyka Nowy Jork, a teraz także port New Jersey
08:25
is no longer the point sources,
201
490000
2000
nie ma źródła w jednym punkcie,
08:27
no longer the big polluters,
202
492000
2000
to nie ogromne zanieczyszczające kompanie,
08:29
no longer the GEs,
203
494000
2000
to nie GE,
08:31
but that massive network of roads,
204
496000
2000
ale rozległa sieć dróg,
08:33
[those] impervious surfaces,
205
498000
2000
[te] nieprzepuszczalne powierzchnie,
08:35
that collect all that cadmium neurotoxin that comes from your brake liners
206
500000
3000
na których gromadzą się kadmowe neurotoksyny pochodzące ze ścierania hamulców,
08:38
or the oily hydrocarbon waste
207
503000
2000
lub oleiste odpady węglowodorowe.
08:40
in every single storm event and medieval infrastructure
208
505000
3000
Każda burza zmywa te brudy przez średniowieczną infrastrukturę
08:43
washes it straight into the estuary system.
209
508000
2000
wprost do ujęcia wody.
08:45
That doesn't do a lot of good.
210
510000
2000
Raczej nie wychodzi nam to na dobre.
08:47
These are little opportunities to intercept those pollutants
211
512000
3000
To są małe okazje do zatrzymania zanieczyszczeń,
08:50
before they enter the harbor,
212
515000
2000
zanim dostaną się do portu.
08:52
and they're produced by impatients
213
517000
2000
Niecierpliwcy, już, inicjują wiele
08:54
on various city blocks
214
519000
2000
fascynujących projektów
08:56
in some very interesting ways.
215
521000
2000
w różnych rejonach miasta.
08:58
I just want to say it was sort of a rule of thumb though,
216
523000
2000
Zauważmy, że kierujemy się tutaj pewnym doświadczeniem.
09:00
there's about two or three fire hydrants
217
525000
3000
W każdym osiedlu w mieście możemy
09:03
on every city block.
218
528000
2000
znaleźć od 2 - 3 hydrantów.
09:05
By creating engineered micro landscapes to infiltrate in them,
219
530000
3000
Projektując oczyszczające oazy zieleni,
09:08
we don't prevent them from being used
220
533000
2000
nie ograniczamy pojazdom ratunkowym dostępu
09:10
as emergency vehicle parking spaces,
221
535000
2000
do hydrantów
09:12
because, of course, a firetruck can come and park there.
222
537000
3000
ponieważ wóz strażacki może tam spokojnie wjechać.
09:15
They flatten a few plants. No big deal, they'll regenerate.
223
540000
3000
Zniszczy kilka roślin. Wielka mi rzecz. Zregenerują się.
09:19
But if we did this
224
544000
2000
Ale jeżeli posadzimy je
09:21
in every single --
225
546000
3000
przy każdym pojedynczym
09:24
every fire hydrant
226
549000
2000
hydrancie,
09:26
we could redefine the emergency.
227
551000
3000
moglibyśmy przedefiniować frazę "nagła sytuacja".
09:29
That 99 percent of the time
228
554000
2000
99% czasu, kiedy
09:31
when a firetruck is not parking there,
229
556000
3000
wóz strażacki tam nie parkuje,
09:34
it's infiltrating pollutants.
230
559000
2000
oaza filtruje zanieczyszczenia.
09:36
It's also increasing fixing CO2s,
231
561000
3000
Oazy to także kontrolowanie CO2,
09:39
sequestering some of the airborne pollutants.
232
564000
3000
odizolowanie niektórych zanieczyszczeń w powietrzu.
09:42
And aggregated,
233
567000
2000
Kropla do kropli,
09:44
these smaller interceptions
234
569000
2000
a te niewielkie działania
09:46
could actually infiltrate all the roadborne pollution
235
571000
3000
mogą spowodować całkowite oczyszczenie brudu ulicznego,
09:49
that now runs into the estuary system,
236
574000
2000
który obecnie przedostaje się do odpływów,
09:51
up to a seven inch rain event, up to a hundred-year storm.
237
576000
3000
podczas większych opadów lub burzy stulecia.
09:54
So these are small actions
238
579000
2000
A więc te niewielkie kroki
09:56
that can amount to a significant effect
239
581000
2000
mogą przynieść znaczące efekty
09:58
to improve local environmental health.
240
583000
3000
w kierunku polepszenia lokalnego zdrowia środowiskowego.
10:01
This is one of the more ambitious ones.
241
586000
2000
A teraz czas na jeden z ambitniejszych przykładów.
10:03
What the climate crisis has revealed to us
242
588000
3000
Kryzys klimatyczny pozwolił nam odkryć
10:06
is a secondary, more insidious
243
591000
2000
kolejny, bardziej podstępny
10:08
and more pervasive crisis,
244
593000
3000
i wszechobecny kryzys,
10:11
which is the crisis of agency,
245
596000
3000
czyli kryzys działania,
10:14
which is what to do.
246
599000
3000
polegający na niezdecydowaniu w działaniu.
10:17
Somehow buying a local lettuce, changing a light bulb,
247
602000
3000
Z jakiegoś powodu kupowanie lokalnej sałaty, wymiana żarówek,
10:20
driving the speed limit, changing your tires regularly,
248
605000
2000
przestrzeganie zasad ruchu drogowego, regularna zmiana opon
10:22
doesn't seem sufficient
249
607000
2000
wydają się być niedostateczne
10:24
in the face of climate crisis.
250
609000
3000
w obliczu kryzysu klimatycznego.
10:27
And this is an interesting icon that happened --
251
612000
2000
Widzimy tutaj znany wszystkim obrazek --
10:29
you remember these: fallout shelters.
252
614000
3000
zapewne pamiętacie schrony przeciwatomowe.
10:32
What is the fallout shelter
253
617000
2000
Co nazwiemy takim schronem
10:34
for the climate crisis?
254
619000
2000
w sytuacji kryzysu klimatycznego?
10:36
This was civic mobilization.
255
621000
2000
To była społeczna mobiizacja.
10:38
Churches, school groups,
256
623000
2000
Kościoły, szkoły,
10:40
hospitals, private residents --
257
625000
2000
szpitale, zwykli mieszkańcy --
10:42
everyone built one of these in a matter of months.
258
627000
2000
na przestrzeni kilku miesięcy wszyscy wybudowali schrony.
10:44
And they still remain
259
629000
2000
I schrony nadal pozostają
10:46
as icons of civic response
260
631000
3000
ikoną tamtej społecznej reakcji
10:49
in the face of shared, uncertain, collective threat.
261
634000
2000
na wspólne, nieokreślone, zbiorowe zagrożenie.
10:51
Fallout shelter for the climate crisis,
262
636000
2000
Schronem przeciwko kryzysowi klimatycznemu,
10:53
I would say, looks something like this, or this,
263
638000
3000
powiedziałabym, może być coś takiego lub takiego.
10:56
which is an intensive urban agriculture facility
264
641000
2000
Jest to centralna miejska instalacja roślinna
10:58
that's due to go on my lab building at NYU.
265
643000
3000
która powstaje w moim laboratorium uniwersyteckim.
11:01
What it does
266
646000
2000
Podstawą
11:03
is a very simple idea
267
648000
2000
jest bardzo prosty pomysł
11:05
of taking --
268
650000
2000
pobierania --
11:07
80 to 90 percent of the CO2 produced in Manhattan
269
652000
3000
80 - 90% dwutlenku węgla na Manhattanie powstaje
11:10
is building related --
270
655000
2000
w budynkach --
11:12
we take, just like a commercial greenhouse,
271
657000
2000
pobieramy, zupełnie jak w zwykłych szklarniach,
11:14
we take the CO2 from the building --
272
659000
2000
pobieramy CO2 z budynków --
11:16
CO2-enriched air --
273
661000
2000
powietrze z dużą ilością CO2 --
11:18
we force it through the urban agriculture facility,
274
663000
3000
przepuszczamy je przez miejskie instalacje roślinne
11:21
and then we resupply oxygen-enriched air.
275
666000
2000
i otrzymujemy powietrze bogate w tlen.
11:23
You can't actually build much on a roof, they're not designed for that.
276
668000
3000
Właściwie to niewiele można zbudować na dachu, bo nie zostały do tego zaprojektowane,
11:26
So it's on legs,
277
671000
2000
więc instalacje stoją na podporach,
11:28
so it focuses all the load on the masonry walls and the columns.
278
673000
3000
tak by cały ich ciężar skupiał się na ścianach i filarach.
11:31
It's built as a barn raising,
279
676000
2000
Są budowane wspólnie, w czynie społecznym,
11:33
using open source hardware.
280
678000
2000
przy użyciu ogólnodostępnych narzędzi.
11:35
This is the quarter-scale prototype
281
680000
2000
Oto prototyp w skali 1:4,
11:37
that was functioning in Spain.
282
682000
2000
który funkcjonował w Hiszpanii.
11:39
This is what it will look like, fingers crossed,
283
684000
2000
Oto, jak będzie to wyglądało, jeżeli - trzymajcie kciuki -
11:41
NYU willing.
284
686000
2000
wszystko pójdzie po naszej myśli.
11:43
And what I want to show you is --
285
688000
2000
Chciałabym wam coś pokazać --
11:45
actually this is one of the components of it that we've just recently been testing --
286
690000
3000
właściwie jest to jeden z komponentów urządzenia, które właśnie testujemy --
11:48
which is a solar chimney --
287
693000
2000
komin słoneczny --
11:50
we have got 17 of them now put around New York at the moment --
288
695000
2000
aktualnie mamy takich 17 w kilku punktach w Nowym Jorku --
11:52
that passively draws air up.
289
697000
2000
pasywnie kontrolują wentylację.
11:54
You understand a solar chimney.
290
699000
2000
Wiecie, jak działa komin słoneczny.
11:56
Hot air rises.
291
701000
2000
Ciepłe powietrze unosi się.
11:58
You put a bit of black plastic on the side of a building,
292
703000
2000
Ścianę budynku okłada się czarnym plastikiem,
12:00
it'll heat up, and you'll get passive airflow.
293
705000
3000
Plastik nagrzewa się pasywnie, powodując ruch powietrza.
12:03
What we do is actually
294
708000
2000
Naszym zadaniem jest
12:05
put a standard HVAC filter on the top of that.
295
710000
3000
założenie filtru HVAC na wylot komina.
12:08
That actually removes about 95 percent
296
713000
2000
To pozwoli na usunięcie 95%
12:10
of the carbon black,
297
715000
2000
sadzy -
12:12
that stuff that, with ozone,
298
717000
2000
substancji, która wraz z ozonem
12:14
is responsible for about half of global warming's effects,
299
719000
2000
odpowiedzialna jest za połowę skutków globalnego ocieplenia,
12:16
because it changes, it settles on the snow,
300
721000
2000
gdyż prowadzi do zmian, osiada na śniegu,
12:18
it changes the reflectors,
301
723000
2000
zaburza odbijanie światła,
12:20
it changes
302
725000
2000
ma wpływ
12:22
the transmission qualities of the atmosphere.
303
727000
3000
na jakość transmisji w atmosferze.
12:25
Carbon black is that grime
304
730000
2000
Sadza jest brudem,
12:27
that otherwise lodges in your pretty pink lungs,
305
732000
2000
który osadza się w waszych czyściutkich płucach
12:29
and it's associated with.
306
734000
2000
i który jest wchłaniany.
12:31
It's not good stuff, and it's from inefficient combustion,
307
736000
3000
Nie jest to zdrowe; pochodzi z niewydajnego spalania,
12:34
not from combustion itself.
308
739000
2000
a nie ze spalania samego w sobie.
12:36
When we put it through our solar chimney,
309
741000
3000
Kiedy przepuścimy ją przez kominy słoneczne,
12:39
we remove actually about 95 percent of that.
310
744000
3000
faktycznie usuniemy 95% tej substancji.
12:42
And then I swap it out
311
747000
3000
Następnie, wraz ze studentami
12:45
with the students
312
750000
2000
wykorzystujemy odfiltrowaną sadzę,
12:47
and actually re-release that carbon black.
313
752000
2000
przetwarzamy ją i
12:49
And we make pencils the length of which measures the grime
314
754000
3000
robimy ołówki, których długość uzmysławia, jak dużo brudu
12:52
that we've pulled out of the air.
315
757000
2000
usunęliśmy z powietrza.
12:54
Here's one of them that we have up now.
316
759000
2000
Tutaj widać jeden z takich ołówków
12:56
Here's who put them up and who are avid pencil users.
317
761000
3000
A tutaj, kto go wyprodukował i kto go z chęcią wykorzysta.
12:59
Okay, so I want to show you
318
764000
2000
Dobrze, a teraz pokażę wam
13:01
just two more interfaces,
319
766000
2000
dwa następne obszary działania.
13:03
because I think one of our big challenges
320
768000
2000
Uważam, że jednym z wielkich wyzwań
13:05
is re-imagining our relationship to natural systems,
321
770000
3000
jest przemyślenie naszej relacji ze środowiskiem
13:08
not only through this model
322
773000
3000
i to nie tylko przez model
13:11
of twisted personalized health,
323
776000
3000
odwrócenia zdrowia indywidualnego,
13:14
but through the animals
324
779000
2000
ale także poprzez zwierzęta,
13:16
with whom we cohabit.
325
781000
2000
które żyją obok nas.
13:18
We are not alone; the animals are moving in.
326
783000
2000
Nie jesteśmy sami; zwierzęta wprowadzają się do naszych siedlisk.
13:20
In fact, urban migration now describes
327
785000
2000
W rzeczywistości, urbanizacja to także
13:22
the movement of animals formerly known as wild
328
787000
3000
przemieszczanie się zwierząt, dawniej nazywanych dzikimi,
13:25
into urban centers.
329
790000
2000
bliżej centrów miejskich.
13:27
You know, coyote in Central Park, a whale in the Gowanus Canal,
330
792000
2000
Znacie przypadki Kojota w Central Parku, wieloryba w Kanale Gowanus
13:29
elk in Westchester County.
331
794000
2000
łosia w Hrabstwie Westchester.
13:31
It's happening all over the Developed World,
332
796000
2000
Takie rzeczy dzieją się we wszystkich wysoko rozwiniętych krajach -
13:33
probably for loss of habitat,
333
798000
2000
możliwe, że przez to, że odbieramy im środowisko do życia,
13:35
but also because our cities are a little bit more livable
334
800000
2000
ale także dlatego, że nasze miasta są trochę bardziej znośne
13:37
than they have been.
335
802000
2000
niż były kiedyś.
13:39
And every green space we create
336
804000
2000
Stąd, każdy skrawek zieleni, jaki tworzymy
13:41
is an invitation for non-humans to cohabit with us.
337
806000
2000
jest zaproszeniem dla stworzeń żywych do współobcowania z nami.
13:43
But we've kind of lacked imagination
338
808000
2000
Jednak my mamy za płytką wyobraźnię,
13:45
in how we could do that well or interestingly.
339
810000
3000
aby wykorzystać ten fakt w ciekawy sposób.
13:48
And I want to show you a few of the technological interfaces
340
813000
2000
Chcę wam pokazać kilka rozwiązań technologicznych,
13:50
that have been developed under the moniker of OOZ --
341
815000
3000
które powstały pod wspólnym hasłem OOZ --
13:53
which is zoo backwards and without cages --
342
818000
3000
co oznacza "zoo" pisane wspak i nie mające klatek --
13:56
to try and reform
343
821000
2000
jako próba zreformowania
13:58
that relationship.
344
823000
2000
tej relacji.
14:00
This is communication technology for birds. I looks like this.
345
825000
3000
Oto technologia komunikacyjna dla ptaków. Wygląda tak...
14:03
When a bird lands on it, they trigger a sound file.
346
828000
3000
Kiedy ptak na niej ląduje, uruchamia nagranie.
14:06
This is actually in the Whitney Museum, where there were six of them,
347
831000
3000
Sześć takich urządzeń znajduje się w Muzeum Whitney,
14:09
each of which had a different argument on it,
348
834000
2000
a każde z nich zawiera inną wypowiedź,
14:11
different sound file.
349
836000
2000
inny plik dźwiękowy.
14:13
They said things like this.
350
838000
2000
Brzmi to tak:
14:15
(Whistling)
351
840000
2000
(Ptasi śpiew)
14:17
Recorded Voice: Here's what you need to do.
352
842000
3000
Głos z nagrania: Oto co musisz zrobić.
14:20
Go down there and buy some of those health food bars,
353
845000
3000
Idź przed siebie i kup trochę tego zdrowego jedzenia,
14:23
the ones you call bird food,
354
848000
2000
które zwykle nazywasz jedzeniem dla ptaków,
14:25
and bring it here and scatter it around.
355
850000
2000
przynieś je tutaj i rozsyp dookoła.
14:27
There's a good person.
356
852000
3000
Dobry człowiek.
14:30
Natalie Jeremijenko: Okay. (Laugher)
357
855000
3000
Natalie Jeremijenko: Okej. (Śmiech)
14:33
So there was several of these.
358
858000
2000
Takich urządzeń jest kilka.
14:35
The birds were able to jump from one to the other.
359
860000
2000
Ptaki mogły skakać z jednego na drugie.
14:37
These are just your average urban pigeon.
360
862000
3000
To tylko przeciętne miejskie gołębie.
14:40
And an early test
361
865000
2000
A teraz mały test -
14:42
which argument elicited cooperative behavior
362
867000
2000
która wypowiedź wywołała odruch współpracy
14:44
from the people below --
363
869000
3000
w ludziach poniżej --
14:47
about a hundred to one
364
872000
2000
na 101% procent
14:49
decided that this was the argument
365
874000
2000
można stwierdzić, że właśnie to nagranie
14:51
that worked best on us.
366
876000
2000
przyniosło oczekiwany efekt.
14:53
Recorded Voice: Tick, tick, tick.
367
878000
3000
Głos z nagrania: Tik, tak, tik, tak...
14:56
That's the sound of genetic mutations
368
881000
2000
Oto tykanie mutacji genu
14:58
of the avian flu
369
883000
2000
ptasiej grypy,
15:00
becoming a deadly human flu.
370
885000
2000
stającej się śmiertelną ludzką grypą.
15:02
Do you know what slows it down?
371
887000
2000
Wiesz, co może ją spowolnić?
15:04
Healthy sub-populations of birds,
372
889000
2000
Zdrowe populacje ptaków,
15:06
increasing biodiversity generally.
373
891000
3000
zwiększanie bioróżnorodności.
15:09
It is in your interests that I'm healthy,
374
894000
3000
Moje zdrowie, szczęście i dobra dieta
15:12
happy, well-fed.
375
897000
2000
leży w Twoim interesie,
15:14
Hence, you could share some of your nutritional resources
376
899000
3000
Dlatego powinieneś podzielić się zasobami pożywienia,
15:17
instead of monopolizing them.
377
902000
2000
zamiast je monopolizować.
15:19
That is, share your lunch.
378
904000
3000
To znaczy, podziel się lunchem.
15:22
(Laughter)
379
907000
2000
(Śmiech)
15:24
NJ: It worked, and it's true.
380
909000
3000
NJ: Zadziałało, a w dodatku to, co usłyszeliście to szczera prawda.
15:27
The final project I'd like to show you
381
912000
2000
Ostatnim projektem, który chciałabym wam pokazać
15:29
is a new interface for fish
382
914000
2000
jest nowa technologia dla ryb,
15:31
that has just been launched --
383
916000
2000
która właśnie powstała --
15:33
it's actually officially launched next week --
384
918000
2000
właściwie oficjalnie wystartuje w przyszłym tygodniu.
15:35
with a wonderful commission from the Architectural League.
385
920000
2000
Projekt powstał dzięki wspaniałomyślnej pomocy Ligi Architektów.
15:37
You may not have known that you need to communicate with fish,
386
922000
3000
Mogliście nie wiedzieć o waszej potrzebie komunikacji z rybami,
15:40
but there is now a device for you to do so.
387
925000
2000
ale teraz powstało urządzenie, które to umożliwi.
15:42
It looks like this: buoys that float on the water,
388
927000
3000
Jak wygląda; to boje unoszące się na wodzie,
15:45
project three foot up, three foot down.
389
930000
2000
sięgające 3 stopy pod wodę i wystające 3 stopy nad wodę.
15:47
When a fish swims underneath, a light goes on.
390
932000
3000
Kiedy ryba pływa pod boją, zapala się światło.
15:50
This is what it looks like.
391
935000
2000
Dokładnie tak to wygląda.
15:57
So there's another function on here.
392
942000
3000
Widzimy tutaj następującą funkcję.
16:00
This top light is -- I'm sorry if I'm making you seasick --
393
945000
3000
Światło na górze -- przepraszam, jeśli ktoś z was ma chorobę morską --
16:04
this top light is actually a water quality display
394
949000
2000
Światło na górze wskazuje jakość wody i
16:06
that shifts from red, when the dissolved oxygen is low,
395
951000
3000
jeśli jest czerwone, to zawartość tlenu jest niska,
16:09
to a blue/green, when its dissolved oxygen is high.
396
954000
3000
a niebieskie/zielone, kiedy zawartość tlenu jest wysoka.
16:12
And then you can also text the fish.
397
957000
3000
Wtedy też możesz napisać coś rybie sms-em.
16:15
So there's business cards down there
398
960000
2000
Dlatego pod wodą są wizytówki
16:17
that'll give you contact details.
399
962000
2000
z danymi kontaktowymi.
16:19
And they text back.
400
964000
2000
Ryba wam odpisze.
16:21
When the buoys get your text, they wink at you twice to say, we've got your message.
401
966000
3000
Kiedy boja otrzyma waszą wiadomość, zamruga dwa razy, żeby potwierdzić odbiór.
16:24
But perhaps the most popular has been
402
969000
2000
Jednak najciekawszym stał się fakt,
16:26
that we've got another array of these boys in the Bronx River,
403
971000
2000
że zapoczątkowaliśmy nowy etap z bojami na rzece Bronx.
16:28
where the first beaver --
404
973000
2000
Tam, gdzie pierwszy od 250 lat --
16:30
crazy as he is --
405
975000
2000
chyba trochę szurnięty --
16:32
to have moved in and built a lodge in New York
406
977000
2000
bóbr osiedlił się na stałe w Nowym Jorku.
16:34
in 250 years, hangs out.
407
979000
3000
I teraz można z nim pogadać.
16:37
So updates from a beaver.
408
982000
2000
A co do wieści od bobra...
16:39
You can subscribe to updates from him. You can talk to him.
409
984000
3000
Jeśli chcecie, możecie otrzymywać najnowsze wieści; porozmawiać z nim.
16:42
And what I like to think of
410
987000
3000
W tym wszystkim najciekawszy
16:45
is this is an interface
411
990000
3000
jest sposób komunikacji,
16:48
that re-scripts how we interact with natural systems,
412
993000
3000
który programuje naszą interakcję ze środowiskiem naturalnym
16:51
specifically by changing who has information,
413
996000
3000
poprzez decydowanie, kto posiada informację,
16:54
where they have it,
414
999000
2000
gdzie się ona znajduje,
16:56
who can make sense of that information,
415
1001000
2000
kto może zrozumieć tę informację
16:58
and what you can do about it.
416
1003000
2000
i jaki można zrobić z niej użytek.
17:00
In this case, instead of throwing chewing gum,
417
1005000
3000
W tym wypadku, zamiast wyrzucać gumę do żucia,
17:03
or Doritos or whatever you have in your pocket at the fish --
418
1008000
3000
chipsy lub cokolwiek, co macie w waszej kieszeni, a czym karmicie ryby --
17:06
There's a body of water in Iceland that I've been dealing with
419
1011000
2000
W Islandii znajduje się pewien zbiornik wodny, którym się zajmuję.
17:08
that's in the middle of the city,
420
1013000
2000
Jest ulokowany w sercu miasta,
17:10
and the largest pollution burden on it
421
1015000
2000
a tym, co zanieczyszcza go najsilniej
17:12
is not the roadborne pollution,
422
1017000
2000
nie są odpady z dróg,
17:14
it's actually white bread
423
1019000
2000
lecz biały chleb,
17:16
from people feeding the fish and the birds.
424
1021000
2000
którym ludzie karmią ryby i ptaki.
17:18
Instead of doing that actually, we've developed some fish sticks
425
1023000
2000
Stąd wziął się pomysł na paluszki rybne,
17:20
that you can feed the fish.
426
1025000
3000
którymi można karmić ryby.
17:23
They're delicious.
427
1028000
2000
Są pyszne.
17:25
They're cross-species delicious that is,
428
1030000
3000
Są międzygatunkowo pyszne, to znaczy,
17:28
delicious for humans and non-humans.
429
1033000
2000
smakują zarówno ludziom, jak i innym stworzeniom żywym.
17:30
But they also have a chelating agent in them.
430
1035000
2000
Zawarty jest w nich również czynnik chelatujący.
17:32
They're nutritionally appropriate,
431
1037000
2000
Mają wysokie wartości odżywcze -
17:34
not like Doritos.
432
1039000
2000
w przeciwieństwie do chipsów.
17:36
And so every time
433
1041000
3000
Za każdym razem
17:39
that desire to interact with the animals,
434
1044000
3000
to żądza interakcji ze zwierzętami,
17:42
which is at least as ubiquitous
435
1047000
4000
która jest tak powszechna wśród ludzi,
17:46
as that sign: "Do not feed the animals."
436
1051000
2000
jak znak: "Nie dokarmiać zwierząt."
17:48
And there's about three of them on every New York City park.
437
1053000
3000
A takich znaków jest co najmniej trzy w każdym nowojorskim parku.
17:51
And Yellowstone National Park,
438
1056000
2000
W Parku Yellowstone,
17:53
there's more "do not feed the animals" signs
439
1058000
2000
jest więcej znaków z prośbą o niedokarmianie
17:55
than there are animals you might wish to feed.
440
1060000
3000
niż zwierząt, które moglibyśmy uraczyć strawą.
17:58
But in that action, that interaction,
441
1063000
3000
Ale w tej akcji; tej interakcji,
18:01
by re-scripting that,
442
1066000
2000
poprzez przeprogramowanie,
18:03
by changing it into an opportunity
443
1068000
2000
można obecną sytuację obrócić in plus
18:05
to offer food that is nutritionally appropriate,
444
1070000
3000
i dostarczać im odpowiedniego pokarmu,
18:08
that could augment the nutritional resources
445
1073000
2000
tym samym wzbogacając zasoby pożywienia,
18:10
that we ourselves have depleted
446
1075000
2000
które sami wyniszczyliśmy.
18:12
for augmenting the fish population
447
1077000
2000
Możemy zwiększać populację ryb,
18:14
and also adding chelating agent,
448
1079000
2000
dodając czynnik chelatujący,
18:16
which, like any chelating agent that we use medicinally,
449
1081000
4000
który, jak każdy taki czynnik używany w lecznictwie,
18:20
binds to the bioaccumulated heavy metals and PCBs
450
1085000
3000
wiąże metale ciężkie lub PCB gromadzące się
18:23
that are in the fish
451
1088000
2000
w organizmach ryb,
18:25
living in this particular habitat
452
1090000
3000
żyjących w określonym siedlisku,
18:28
and allows them to pass it out as a harmless salt
453
1093000
2000
co umożliwiłoby przetworzenie tego do postaci nieszkodliwej soli,
18:30
where it's complexed by a reactive,
454
1095000
3000
która rozpuszcza się w wodzie, wiąże z czymś innym,
18:33
effectively removing it from bioavailability.
455
1098000
3000
dzięki czemu skutecznie spada jej biodostępność.
18:36
But I wanted to say that interaction,
456
1101000
2000
Jednak chcę dodać, że ta interakcja,
18:38
re-scripting that interaction,
457
1103000
2000
przeprogramowanie tej interakcji,
18:40
into collective action, collective remediative action,
458
1105000
3000
w akcję zbiorową, zbiorową akcję zapobiegawczą,
18:43
very different from the approach
459
1108000
3000
jest zupełnie inne od podejścia
18:46
that's being used on the other side on the Hudson River,
460
1111000
3000
zastosowanego po drugiej stronie rzeki Hudson,
18:49
where we're dredging the PCBs --
461
1114000
3000
gdzie wygrzebujemy PCB --
18:52
after 30 years of legislative and legal struggle,
462
1117000
4000
po 30 latach legislacyjnych i prawnych sporów,
18:56
GE's paying for the dredging
463
1121000
2000
GE płaci za wydobywanie z
18:58
of the largest Superfund site in the world --
464
1123000
3000
największego na świecie obszaru objętego projektem Superfund --
19:01
we're dredging it, and it'll probably get shipped off to Pennsylvania
465
1126000
3000
prowadzimy wydobycie szlamu, który prawdopodobnie trafi do Pensylwanii
19:04
or the nearest Third World country,
466
1129000
2000
lub najbliższego kraju Trzeciego Świata,
19:06
where it will continue to be toxic sludge.
467
1131000
3000
gdzie dalej pozostanie toksycznym odpadem.
19:10
Displacement is not the way to deal with environmental issues.
468
1135000
3000
Przenoszenie nie jest sposobem na rozwiązywanie problemów środowiskowych.
19:14
And that's typically the paradigm
469
1139000
2000
I jest to podstawowy paradygmat,
19:16
under which we've operated.
470
1141000
2000
jakim się kierujemy w działaniach.
19:18
By actually taking the opportunity
471
1143000
2000
Poprzez wykorzystanie okazji,
19:20
that new technologies,
472
1145000
2000
jakie stwarzają nowe technologie,
19:22
new interactive technologies, present
473
1147000
2000
nowe interaktywne technologie do
19:24
to re-script our interactions,
474
1149000
2000
przeprogramowania naszych interakcji,
19:26
to script them,
475
1151000
2000
do programowania ich
19:28
not just as isolated, individuated interactions,
476
1153000
3000
nie tylko jako odizolowanych, zamkniętych interakcji,
19:31
but as collective aggregating actions
477
1156000
4000
ale jako akcji zbiorowych, skupiających ludzi,
19:35
that can amount to something,
478
1160000
2000
które mogą do czegoś prowadzić -
19:37
we can really begin to address
479
1162000
2000
możemy rozpocząć realne działania,
19:39
some of our important environmental challenges.
480
1164000
2000
które skutecznie odpowiedzą na wyzwania związane ze środowiskiem.
19:41
Thank you.
481
1166000
2000
Dziękuję.
19:43
(Applause)
482
1168000
2000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Natalie Jeremijenko - Artist and engineerNatalie Jeremijenko blends art, engineering, environmentalism, biochemistry and more to create real-life experiments that enable social change.
Why you should listen
Bridging the technical and art worlds, Natalie Jeremijenko creates socially conscious experiences that make change, both directly and indirectly. As director of the xDesign Environmental Health Clinic at NYU, she helps prescribe creative health solutions for the environment that are carried out by enthusiastic volunteers. As a professor in NYU’s Visual Art Department, she creates and supervises real-life projects for her students like HowStuffIsMade (a website that details how everyday objects are created) and Feral Robots (packs of robot dogs that have been hacked to monitor pollution or even act as breathalyzers).
Her individual work has been exhibited in the MASS MoCA, the Whitney Museum, and the Cooper-Hewitt Museum, and she is part of an artists' collective called the Bureau of Inverse Technology. Past projects include the Despondency Index -- a motion detector camera was installed on San Francisco’s Bay Bridge to record suicides, which were then graphed in relation to stock market data. Jeremijenko was named as a 1999 Rockefeller Fellow, one of the 40 most influential designers by I.D. Magazine and one of the Top 100 Young Innovators by MIT Technology Review. She was included in both the 2006 Whitney Biennial of American Art and the Cooper Hewitt Smithsonian Design Triennial 2006-7.
Natalie Jeremijenko | Speaker | TED.com