TEDGlobal 2012
Vicki Arroyo: Let's prepare for our new climate
Vicki Arroyo: Hãy chuẩn bị cho sự biến đổi khí hậu.
Filmed:
Readability: 5.1
1,170,050 views
Gạt vấn đề chính trị sang một bên: Dữ liệu cho thấy rằng khí hậu đang biến đổi một cách đáng kể. Theo như Viki Arroyo đề cập, đã đến lúc chúng ta cần phải chuẩn bị nhà cửa và thành phố của chúng ta trước sự biến đổi khí hậu, với nguy cơ lũ lụt, hạn hán và những thay đổi không lường trước được ngày càng tăng. Bà Vicki Arroyo minh họa buổi nói chuyện này bằng những dự án táo bạo từ các thành phố trên thế thế giới - và những ví dụ về việc lên kế hoạch cho tương lai.
Vicki Arroyo - Environmental policy influencer
Vicki Arroyo uses environmental law and her background in biology and ecology to help prepare for global climate change. Full bio
Vicki Arroyo uses environmental law and her background in biology and ecology to help prepare for global climate change. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
This is the skyline of my hometown, New Orleans.
0
686
5080
Đây là đường chân trời của quê nhà tôi, thành phố New Orleans.
00:21
It was a great place to grow up,
1
5766
2637
Đó là một nơi rất tuyệt vời mà tại đó tôi đã trưởng thành,
00:24
but it's one of the most vulnerable spots in the world.
2
8403
3735
nhưng nó là một trong những địa điểm rất dễ bị ảnh hưởng bởi thiên tai trên thế giới.
00:28
Half the city is already below sea level.
3
12138
2707
Một nửa thành phố đã thấp hơn mặt nước biển rồi.
00:30
In 2005, the world watched as New Orleans
4
14845
3452
Vào năm 2005, cả thế giới đã chứng kiến New Orleans
00:34
and the Gulf Coast were devastated by Hurricane Katrina.
5
18297
3503
và bờ biển Gulf bị tàn phá bởi cơn bão Katrina.
00:37
One thousand, eight hundred and thirty-six people died. Nearly 300,000 homes were lost.
6
21800
6210
Có 1836 người thiệt mạng. Gần 300,000 ngôi nhà bị hư hại.
00:43
These are my mother's, at the top --
7
28010
2271
Đây là căn nhà của mẹ tôi, ở phía trên -
00:46
although that's not her car,
8
30281
1454
mặc dù cái xe đó không phải của bà ấy,
00:47
it was carried there by floodwaters up to the roof --
9
31735
2499
nhưng nó bị cuốn đến đó bởi nước lũ cao đến tận mái nhà,
00:50
and that's my sister's, below.
10
34234
2147
và ở dưới là nhà của chị tôi.
00:52
Fortunately, they and other family members got out in time,
11
36381
3852
May mắn là họ và những thành viên khác trong gia đình đã ra khỏi nhà kịp lúc,
00:56
but they lost their homes, and as you can see,
12
40233
2189
nhưng họ mất đi nhà cửa của mình, và như bạn thấy đấy,
00:58
just about everything in them.
13
42422
2876
hầu như mất đi tất cả mọi thứ trong nhà.
01:01
Other parts of the world have been hit by storms
14
45298
2154
Những nơi khác trên thế giới đã từng bị bão tàn phá
01:03
in even more devastating ways.
15
47452
2140
ở những mức độ thậm chí còn kinh khủng hơn.
01:05
In 2008, Cyclone Nargis and its aftermath
16
49592
2878
Năm 2008, lốc xoáy Nargis và dư chấn của nó
01:08
killed 138,000 in Myanmar.
17
52470
3342
đã làm thiệt mạng 138000 người ở Myanmar.
01:11
Climate change is affecting our homes, our communities,
18
55812
3432
Sự biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng đến nhà cửa của chúng ta, cộng đồng của chúng ta,
01:15
our way of life. We should be preparing
19
59244
2448
lối sống của chúng ta. Chúng ta nên có sự chuẩn bị kĩ lưỡng
01:17
at every scale and at every opportunity.
20
61692
3657
cho từng mức độ và tại từng thời cơ.
01:21
This talk is about being prepared for, and resilient to
21
65349
3855
Buổi nói chuyện này là về sự chuẩn bị, và thích nghi
01:25
the changes that are coming and that will affect our homes
22
69204
2753
với những thay đổi sắp tới mà sẽ ảnh hưởng đến nhà cửa của chúng ta
01:27
and our collective home, the Earth.
23
71957
2587
và ngôi nhà chung của chúng ta, Trái Đất.
01:30
The changes in these times won't affect us all equally.
24
74544
4352
Các sự thay đổi trong những lần này sẽ có những ảnh hưởng khác nhau đến chúng ta.
01:34
There are important distributional consequences,
25
78896
2152
Có những hậu quả nghiêm trọng
01:36
and they're not what you always might think.
26
81048
2168
và đó không phải là những gì mà có lẽ bạn luôn nghĩ.
01:39
In New Orleans, the elderly and female-headed households
27
83216
3400
Ở New Orleans, những hộ gia đình chỉ toàn người già hoặc phụ nữ
01:42
were among the most vulnerable.
28
86616
2280
nằm trong số những thành phần dễ bị tổn thương nhất.
01:44
For those in vulnerable, low-lying nations,
29
88896
2088
Đối với những quốc gia thấp hơn mặt nước biển,
01:46
how do you put a dollar value on losing your country
30
90984
2848
làm sao mà bạn có thể ước tính giá trị việc đánh mất đất nước của bạn
01:49
where you ancestors are buried? And where will your people go?
31
93832
4520
nơi mà tổ tiên bạn được chôn cất? Và người dân của nước bạn sẽ đi đâu ?
01:54
And how will they cope in a foreign land?
32
98352
2131
Và họ sẽ thích nghi với một vùng đất mới ra sao?
01:56
Will there be tensions over immigration,
33
100483
2077
Sẽ có hay không những sự căng thẳng trong việc nhập cư,
01:58
or conflicts over competition for limited resources?
34
102560
3496
hoặc những cuộc xung đột trong việc tranh chấp những nguồn tài nguyên hạn hẹp?
02:01
It's already fueled conflicts in Chad and Darfur.
35
106056
4992
Nó đã nhem nhóm những cuộc xung đột ở Chad và Darfur.
02:06
Like it or not, ready or not, this is our future.
36
111048
4817
Thích nó hay không, sẵn sàng hay chưa, thì đây vẫn là tương lai của chúng ta.
02:11
Sure, some are looking for opportunities in this new world.
37
115865
3527
Chắc hẳn rồi, có một số người đang tìm kiếm cơ hội trong thế giới mới này.
02:15
That's the Russians planting a flag on the ocean bottom
38
119392
3024
Đó là những người Nga đã cắm cờ dưới đáy đại dương
02:18
to stake a claim for minerals under the receding Arctic sea ice.
39
122416
3432
để khẳng định chủ quyền của những khoáng sản dưới đáy biển Bắc Cực nơi băng đang dần tan chảy.
02:21
But while there might be some short-term individual winners,
40
125848
3263
Tuy nhiên, trong khi những cá nhân có thể có những chiến tích ngắn hạn,
02:25
our collective losses will far outweigh them.
41
129111
3537
thì những tổn thất chung của chúng ta sẽ quan trọng hơn chúng nhiều.
02:28
Look no further than the insurance industry as they struggle
42
132648
2263
Không nhìn đâu xa, ngành bảo hiểm đang rất khó khăn để cố gắng
02:30
to cope with mounting catastrophic losses
43
134911
2056
thích nghi với những tổn thất rất nặng nề
02:32
from extreme weather events.
44
136967
2426
do các hiện tượng thời tiết nguy hiểm gây ra.
02:35
The military gets it. They call climate change
45
139393
2855
Quân đội cũng bị ảnh hưởng. Họ gọi sự biến đổi thời tiết
02:38
a threat multiplier that could harm stability and security,
46
142248
3241
là một mối đe đọa ngày càng tăng lên và nó có thể đe dọa sự vững vàng cũng như an ninh,
02:41
while governments around the world are evaluating
47
145489
2889
trong khi đó các chính phủ trên thế giới đang đánh giá
02:44
how to respond.
48
148378
2047
cách để ứng phó.
02:46
So what can we do? How can we prepare and adapt?
49
150425
4175
Vậy chúng ta có thể làm những gì? Chúng ta có thể chuẩn bị và thích nghi bằng cách nào?
02:50
I'd like to share three sets of examples, starting with
50
154600
3031
Tôi muốn chia sẻ với các bạn 3 ví dụ về những việc chúng ta có thể làm, bắt đầu với việc
02:53
adapting to violent storms and floods.
51
157631
2969
thích ứng với những cơn bão và lũ khắc nghiệt,
02:56
In New Orleans, the I-10 Twin Spans,
52
160600
2688
Ở New Orleans, cây cầu Twin Spans,
02:59
with sections knocked out in Katrina, have been rebuilt
53
163288
2873
bị bão Katrina đánh sập nhiều phần, đã được xây dựng lại
03:02
21 feet higher to allow for greater storm surge.
54
166161
3975
và cao hơn 21 feet so với lúc trước để đề phòng đến những cơn bão biển lớn hơn.
03:06
And these raised and energy-efficient homes
55
170136
2546
Và những ngôi nhà sử dụng năng lượng hiệu quả và nền nhà cách xa mặt đất này
03:08
were developed by Brad Pitt and Make It Right
56
172682
2862
được đề xuất bởi Brad Pitt và Make It Right
03:11
for the hard-hit Ninth Ward.
57
175544
2816
để dùng cho bộ phim nổi tiếng Ninth Ward.
03:14
The devastated church my mom attends has been
58
178360
3096
Nhà thờ mà mẹ tôi thường đi đến, đã từng bị phá hủy, và bây giờ nó
03:17
not only rebuilt higher, it's poised to become
59
181456
2672
không chỉ được xây lại cao hơn, nó còn chuẩn bị trở thành
03:20
the first Energy Star church in the country.
60
184128
2632
nhà thờ Energy Star (sử dụng năng lượng hiệu quả) đầu tiền trên nước Mỹ.
03:22
They're selling electricity back to the grid
61
186760
2016
Họ đang bán lại năng lượng dư cho mạng lưới điện công cộng
03:24
thanks to solar panels, reflective paint and more.
62
188776
3751
điều này làm là nhờ vào các tấm năng lượng mặt trời, sơn phát quang và nhiều thứ khác.
03:28
Their March electricity bill was only 48 dollars.
63
192527
2577
Hóa đơn tiền điện tháng 3 của họ chỉ có 48 đô la.
03:31
Now these are examples of New Orleans rebuilding in this way,
64
195104
4313
Đây là những ví dụ về việc New Orleans đang kiến thiết lại theo cách này,
03:35
but better if others act proactively with these changes in mind.
65
199417
4896
tuy nhiên sẽ tốt hơn nếu những người khác cũng chủ động thay đổi suy nghĩ của mình theo cách này.
03:40
For example, in Galveston, here's a resilient home
66
204313
3783
Ví dụ, ở Galveston, đây là một ngôi nhà kiên cố
03:43
that survived Hurricane Ike,
67
208096
2448
đã tồn tại được sau cơn bão Ike,
03:46
when others on neighboring lots clearly did not.
68
210544
2616
trong khi những ngôi nhà khác trong khu vực lân cận hoàn toàn không thể.
03:49
And around the world, satellites and warning systems
69
213160
3177
Khắp mọi nơi trên thế giới, vệ tinh nhân tạo và hệ thống cảnh báo
03:52
are saving lives in flood-prone areas such as Bangladesh.
70
216337
4408
đang giúp cứu rất nhiều mạng người ở những nơi có nguy cơ lụt cao như Bangladesh.
03:56
But as important as technology and infrastructure are,
71
220745
3112
Tuy nhiên, cũng quan trọng giống như công nghệ và cơ sở hạ tầng,
03:59
perhaps the human element is even more critical.
72
223857
3736
có lẽ yếu tố con người thậm chí còn quan trọng hơn.
04:03
We need better planning and systems for evacuation.
73
227593
3383
Chúng ta cần có những kế hoạch và hệ thống tốt hơn để thực hiện công tác sơ tán
04:06
We need to better understand how people make decisions
74
230976
3089
Chúng ta cần hiểu rõ hơn về cách mà con người đưa ra những quyết định
04:09
in times of crisis, and why.
75
234065
2096
trong lúc cấp bách, và tại sao lại như vậy.
04:12
While it's true that many who died in Katrina did not have access to transportation,
76
236161
4112
Trong khi đúng là có nhiều người chết trong cơn bão Katrina vì không có phương tiện giao thông,
04:16
others who did refused to leave as the storm approached,
77
240273
3200
thì có những người từ chối không chịu rời đi sơ tán khi cơn bão đang ập đến,
04:19
often because available transportation and shelters
78
243473
3822
thường là vì những phương tiện đi lại và chỗ trú sẵn có
04:23
refused to allow them to take their pets.
79
247295
2514
từ chối không chọ ho mang theo vật nuôi của mình.
04:25
Imagine leaving behind your own pet in an evacuation or a rescue.
80
249809
5020
Hình dung việc bỏ lại thú cưng của bạn trong cuộc sơ tán hay cứu hộ.
04:30
Fortunately in 2006, Congress passed
81
254829
2875
May mắn là vào năm 2006, Quốc hội đã thông qua
04:33
the Pet Evacuation and Transportation Standards Act (Laughter)
82
257704
3474
luật cho phép sơ tán và chuyên chở thú nuôi (Tiếng cười)
04:37
— it spells "PETS" — to change that.
83
261178
4538
- viết tắt là "PETS" - để thay đổi điều đó.
04:41
Second, preparing for heat and drought.
84
265716
2885
Tiếp theo, chuẩn bị cho sự nóng dần lên và hạn hán.
04:44
Farmers are facing challenges of drought from Asia
85
268601
2873
Những người nông dân đang đối mặt với những thách thức của hạn hán, từ châu Á
04:47
to Africa, from Australia to Oklahoma,
86
271474
2504
đến châu Phi, từ Úc đến Oklahoma,
04:49
while heat waves linked with climate change
87
273978
2367
khi mà những luồng sóng nhiệt do sự biến đổi thời tiết
04:52
have killed tens of thousands of people
88
276345
2401
đã giết chết hàng vạn người
04:54
in Western Europe in 2003, and again in Russia in 2010.
89
278746
6232
ở phía tây châu Âu vào năm 2003, và lặp lại một lần nữa tại Nga vào năm 2010
05:00
In Ethiopia, 70 percent, that's 7-0 percent of the population,
90
284978
4951
Ở Ethiopia, 70 phần trăm dân số
05:05
depends on rainfall for its livelihood.
91
289929
2609
phụ thuộc sinh kế của mình vào lượng mưa.
05:08
Oxfam and Swiss Re, together with Rockefeller Foundation,
92
292538
3712
Tố chức Oxfam và Swiss Re, cùng với Rockefeller
05:12
are helping farmers like this one build hillside terraces
93
296250
3656
đang giúp đỡ những người nông dân như thế này trồng những cánh đồng ruộng bậc thang
05:15
and find other ways to conserve water,
94
299906
2631
và tìm những cách khác để dự trữ nước,
05:18
but they're also providing for insurance when the droughts do come.
95
302537
4001
nhưng họ cũng hỗ trợ bảo hiểm khi hạn hán xảy ra.
05:22
The stability this provides is giving the farmers
96
306538
2263
Sự ổn định mà điều này đem lại giúp những người nông dân
05:24
the confidence to invest.
97
308801
1921
có đủ tự tin để đầu tư.
05:26
It's giving them access to affordable credit.
98
310722
2642
Nó giúp những người nông dân này có điều kiện để được cho vay vốn.
05:29
It's allowing them to become more productive so that
99
313364
1648
Nó còn giúp họ đạt được năng suất cao hơn để
05:30
they can afford their own insurance over time, without assistance.
100
315012
3910
để dần dần có thể tự mua được bảo hiểm mà không cần sự trợ giúp nào.
05:34
It's a virtuous cycle, and one that could be replicated
101
318922
2523
Đó là một vòng luân chuyển hiệu quả và phương pháp này có thể tái sử dụng
05:37
throughout the developing world.
102
321445
2472
cho những nước đang phát triển trên thế giới.
05:39
After a lethal 1995 heat wave
103
323917
2845
Năm 1995, sau khi một luồng sóng nhiệt gây chết người
05:42
turned refrigerator trucks from the popular
104
326762
2600
biến những chiếc xe tải làm lạnh trong lễ hội nổi tiếng
05:45
Taste of Chicago festival into makeshift morgues,
105
329362
3193
Taste of Chicago thành những cái nhà xác tạm thời,
05:48
Chicago became a recognized leader,
106
332555
2247
Chicago trở thành một thành phố tiên phong,
05:50
tamping down on the urban heat island impact
107
334802
2831
trong việc làm giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị
05:53
through opening cooling centers,
108
337633
2017
bằng cách mở những trung tâm làm mát
05:55
outreach to vulnerable neighborhoods, planting trees,
109
339650
3209
vươn đến cả những vùng lân cận dễ bị ảnh hưởng, trồng nhiều cây xanh,
05:58
creating cool white or vegetated green roofs.
110
342859
2927
lắp đặt những mái nhà được phủ bởi thảm thực vật xanh hoặc được làm bằng chất liệu lạnh.
06:01
This is City Hall's green roof, next to Cook County's [portion of the] roof,
111
345786
3400
Đây là mái nhà được phủ xanh của tòa thị chính, ở ngay cạnh là (một phần) mái nhà của tòa nhà Cook County,
06:05
which is 77 degrees Fahrenheit hotter at the surface.
112
349186
3760
và bề mặt của nó nóng hơn 77 độ F so với mái nhà được phủ xanh.
06:08
Washington, D.C., last year, actually led the nation
113
352946
4096
Vào năm ngoái, thành phố Washington đã dẫn dắt cả nước
06:12
in new green roofs installed, and they're funding this in part
114
357042
3312
vào công cuộc lắp đặt những mái nhà phủ xanh, và họ tài trợ một phần cho việc này
06:16
thanks to a five-cent tax on plastic bags.
115
360354
3454
nhờ vào số tiền thu được từ việc đánh thuế túi ni lông.
06:19
They're splitting the cost of installing these green roofs
116
363808
2442
Một phần phí của việc lắp đặt những mái nhà phủ xanh này
06:22
with home and building owners.
117
366250
2056
sẽ được trả bởi những chủ sở hữu nhà và tòa cao ốc trong thành phố.
06:24
The roofs not only temper urban heat island impact
118
368306
2531
Những mái nhà phủ xanh này không chỉ giúp làm giảm bớt đi hiệu ứng đảo nhiệt đô thị
06:26
but they save energy, and therefore money,
119
370837
2357
mà còn giúp tiết kiệm năng lượng, và cả tiền bạc,
06:29
the emissions that cause climate change,
120
373194
2153
giảm những chất thải khí đã gây ra sự biến đổi khí hậu,
06:31
and they also reduce stormwater runoff.
121
375347
2495
và chúng cũng giảm lượng nước mưa chảy trên mặt đất.
06:33
So some solutions to heat can provide for win-win-wins.
122
377842
4752
Vậy một số giải pháp cho sự nóng lên có thể đem lại rất nhiều hiệu quả cùng một lúc.
06:38
Third, adapting to rising seas.
123
382594
3762
Thứ ba, đó là việc thích nghi với mực nước biển dâng lên.
06:42
Sea level rise threatens coastal ecosystems, agriculture,
124
386356
3646
Mực nước biển dâng lên đe dọa hệ sinh thái ven viển, ngành nông nghiệp,
06:45
even major cities. This is what one to two meters
125
390002
3384
và thậm chí cả những thành phố lớn. Mực nước biển dâng lên từ 1 đến 2 mét
06:49
of sea level rise looks like in the Mekong Delta.
126
393386
3000
sẽ nhìn giống như thế này ở đồng bằng sông Cửu Long.
06:52
That's where half of Vietnam's rice is grown.
127
396386
2651
Đó là nơi mà một nửa lượng gạo của Việt Nam được trồng.
06:54
Infrastructure is going to be affected.
128
399037
3133
Cơ sở hạ tầng sẽ bị ảnh hưởng.
06:58
Airports around the world are located on the coast.
129
402170
2520
Có nhiều sân bay trên thế giới nằm ở ven biển,
07:00
It makes sense, right? There's open space,
130
404690
1764
Điều đó có lý mà phải không? Nó có không gian ngoài trời
07:02
the planes can take off and land without worrying about
131
406454
2905
để những chiếc máy bay có thể cất cánh và hạ cánh mà không phải lo lắng về việc
07:05
creating noise or avoiding tall buildings.
132
409359
2215
gây ra tiếng ồn hay là tránh những tòa nhà cao.
07:07
Here's just one example, San Francisco Airport,
133
411574
3136
Đây là một ví dụ, sân bay San Francisco,
07:10
with 16 inches or more of flooding.
134
414710
2714
bị ngập bởi nước lũ cao khoảng 16 inches hoặc nhiều hơn.
07:13
Imagine the staggering cost of protecting
135
417424
2902
Hãy hình dung chi phí khổng lồ phải trả cho việc đắp đê để bảo vệ
07:16
this vital infrastructure with levees.
136
420326
3354
cơ sở hạ tầng quan trọng này.
07:19
But there might be some changes in store
137
423680
1296
Nhưng có thể sẽ có những thay đổi trong tương lai
07:20
that you might not imagine. For example,
138
424976
2840
mà bạn chưa hình dung ra. Ví dụ,
07:23
planes require more runway for takeoff
139
427816
2561
những chiếc máy bay cần đường băng rộng hơn để cất cánh
07:26
because the heated, less dense air, provides for less lift.
140
430377
3866
vì không khí càng nóng và nhẹ thì sẽ càng làm cho sức nâng của máy bay kém đi.
07:30
San Francisco is also spending 40 million dollars
141
434243
3485
San Francisco cũng đang chi 40 triệu đô la
07:33
to rethink and redesign its water and sewage treatment,
142
437728
3190
để cân nhắc và thiết kế lại hệ thống lọc nước và xử lý nước thải,
07:36
as water outfall pipes like this one can be flooded with seawater,
143
440918
3330
vì nước biển có thể tràn vào những ống dẫn nước thải như thế này,
07:40
causing backups at the plant, harming the bacteria
144
444248
2969
làm ngập nhà máy và gây hại đến vi khuẩn
07:43
that are needed to treat the waste.
145
447217
1647
cần để xử lý rác thải.
07:44
So these outfall pipes have been retrofitted
146
448864
1968
Vì vậy, những ống dẫn nước thải này đã được trang bị thêm những bộ phận mới
07:46
to shut seawater off from entering the system.
147
450832
3352
nhằm ngăn không cho nước biển tràn vào hệ thống xử lý.
07:50
Beyond these technical solutions, our work
148
454184
2928
Ngoài những giải pháp kỹ thuật này ra, công việc của chúng tôi
07:53
at the Georgetown Climate Center with communities
149
457112
1768
tại Trung tâm khí hậu Geogretown còn
07:54
encourages them to look at what existing legal and policy tools are available
150
458880
3768
khuyến khích những người dân tìm xem xét những chính sách và công cụ pháp lý sẵn có nào có thể dùng được
07:58
and to consider how they can accommodate change.
151
462648
3576
và cân nhắc xem họ sẽ thích nghi với sự thay đổi bằng cách nào.
08:02
For example, in land use, which areas do you want
152
466224
2952
Ví dụ, vệc sử dụng đất, những khoảng đất nào mà bạn
08:05
to protect, through adding a seawall, for example,
153
469176
2960
muốn bảo vệ, bằng cách xây thêm một cái đập ngăn nước biển chẳng hạn,
08:08
alter, by raising buildings, or retreat from,
154
472136
3776
cũng có thể biến đổi bằng cách xây dựng những tòa nhà, hoặc lùi chúng ra sau
08:11
to allow the migration of important natural systems,
155
475912
2808
để cho phép sự phát triển của những hệ thống tự nhiên quan trọng
08:14
such as wetlands or beaches?
156
478720
2727
chẳng hạn như những đầm lầy hoặc bãi biển.
08:17
Other examples to consider. In the U.K.,
157
481447
2257
Còn rất nhiều ví dụ khác để xem xét. Ở Anh,
08:19
the Thames Barrier protects London from storm surge.
158
483704
3454
đập Themes giúp bảo vệ thành phố London trước những cơn bão biển.
08:23
The Asian Cities Climate [Change] Resilience Network
159
487158
2546
"Mạng lưới các thành phố ở Châu Á có khả năng chống chịu với Biến đổi Khí hậu"
08:25
is restoring vital ecosystems like forest mangroves.
160
489704
3198
đang khôi phục lại những hệ sinh thái quan trọng, ví dụ như rừng đước.
08:28
These are not only important ecosystems in their own right,
161
492902
3090
Bản thân những hệ sinh thái này vốn đã quan trọng,
08:31
but they also serve as a buffer to protect inland communities.
162
495992
4296
bên cạnh đó, chúng còn như là vật chắn giúp bảo vệ cuộc sống của những người dân trên đất liền.
08:36
New York City is incredibly vulnerable to storms,
163
500288
3712
Thành phố New York cực kì dễ bị ảnh hưởng bởi bão
08:39
as you can see from this clever sign, and to sea level rise,
164
504000
3683
như bạn có thể thấy từ cái biển báo này, và bởi mực nước biển dâng lên,
08:43
and to storm surge, as you can see from the subway flooding.
165
507683
3160
cũng như bởi bão biển, như bạn có thể thấy từ hình ảnh trạm tàu điện ngầm bị ngập nước.
08:46
But back above ground, these raised ventilation grates
166
510843
3410
Tuy nhiên, những lưới sắt thông gió nhô lên trên mặt đất
08:50
for the subway system show that solutions can be both
167
514253
2470
để dùng cho hệ thống tàu điện ngầm này đã chứng tỏ rằng các giải pháp đều có thể
08:52
functional and attractive. In fact, in New York,
168
516723
2744
vừa thực dụng, vừa có tính thẩm mỹ. Hiện giờ, ở New York,
08:55
San Francisco and London, designers have envisioned
169
519467
3152
San Francisco và London, những nhà thiết kế đã hình dung
08:58
ways to better integrate the natural and built environments
170
522619
2888
ra được những cách để cải thiện việc hợp nhất môi trường tự nhiên và nhân tạo
09:01
with climate change in mind.
171
525507
2408
nhưng vẫn ý thức được sự biến đổi khí hậu.
09:03
I think these are inspiring examples of what's possible
172
527915
2904
Tôi nghĩ đây là những ví dụ có thể truyền cảm hứng về những điều có thể làm được
09:06
when we feel empowered to plan for a world that will be different.
173
530819
3120
khi chúng ta được quyền lên kế hoạch cho một thế giới khác hơn trong tương lai.
09:09
But now, a word of caution.
174
533939
3065
Tuy nhiên, bây giờ là một lời cảnh báo.
09:12
Adaptation's too important to be left to the experts.
175
537004
2879
Việc thích nghi quá quan trọng đến nỗi không thể phó mặc hết cho những nhà chuyên gia.
09:15
Why? Well, there are no experts.
176
539883
3352
Tại sao ư? Vì không có nhà chuyên gia nào cả.
09:19
We're entering uncharted territory, and yet
177
543235
3320
Chúng ta đang đặt chân đến những vùng đất chưa từng được thám hiểm,
09:22
our expertise and our systems are based on the past.
178
546555
3896
và những kỹ năng chuyên môn cũng như hệ thống của chúng ta thì lại dựa vào những thứ trong quá khứ.
09:26
"Stationarity" is the notion that we can anticipate the future
179
550451
2880
"Sự tĩnh lại" là một ý niệm mà chúng ta có thể dự đoán cho tương lai
09:29
based on the past, and plan accordingly,
180
553331
2968
dựa vào quá khứ, và lên kế hoạch sao cho phù hợp,
09:32
and this principle governs much of our engineering,
181
556299
2047
và nguyên tắc này chi phối phần lớn kỹ thuật của chúng ta,
09:34
our design of critical infrastructure, city water systems,
182
558346
3049
những thiết kế của chúng ta về cơ sở hạ tầng, hệ thống dẫn nước của thành phố,
09:37
building codes, even water rights and other legal precedents.
183
561395
4527
luật xây dựng, thậm chí cả quyền sử dụng nước và những tiền lệ hợp pháp khác.
09:41
But we can simply no longer rely on established norms.
184
565922
3129
Nhưng chúng ta có thể đơn giản chỉ là không phụ thuộc vào quy tắc tiêu chuẩn đã được thiết lập nữa.
09:44
We're operating outside the bounds of CO2 concentrations
185
569051
4360
Chúng ta đang thải ra vượt quá nồng độ CO2
09:49
that the planet has seen for hundreds of thousands of years.
186
573411
4507
của Trái Đất trong hàng triệu năm qua.
09:53
The larger point I'm trying to make is this.
187
577918
3313
Sau đây là vấn đề lớn hơn mà tôi muốn nêu ra.
09:57
It's up to us to look at our homes and our communities,
188
581231
3696
Trách nhiệm của chúng ta là nhìn vào những ngôi nhà của chúng ta, cộng đồng của chúng ta,
10:00
our vulnerabilities and our exposures to risk,
189
584927
2687
sự dễ bị tác động của chúng ta, và sự đối mặt với rủi ro của chúng ta,
10:03
and to find ways to not just survive, but to thrive,
190
587614
3545
và từ đó tìm cách để không chỉ để sống sót, mà còn để phát triển mạnh hơn nữa,
10:07
and it's up to us to plan and to prepare
191
591159
2744
và trách nhiệm của chúng ta là lập kế hoạch và chuẩn bị
10:09
and to call on our government leaders and require them
192
593903
2504
và gặp những nhà lãnh đạo của chính quyền và yêu cầu họ
10:12
to do the same, even while they address
193
596407
2152
làm việc tương tự, ngay cả khi mà họ chú tâm vào
10:14
the underlying causes of climate change.
194
598559
3239
những nguyên nhân gốc rễ của việc biến đổi khí hậu.
10:17
There are no quick fixes.
195
601798
1656
Không có cách khắc phục cấp tốc nào cả.
10:19
There are no one-size-fits-all solutions.
196
603454
3275
Không có loại giải pháp nào có thể áp dụng cho tất cả mọi trường hợp.
10:22
We're all learning by doing.
197
606729
1909
Chúng ta "học" thông qua "thực hành".
10:24
But the operative word is doing.
198
608638
4105
Nhưng "thực hành" mới là điều quan trọng nhất.
10:28
Thank you. (Applause)
199
612743
2083
Cám ơn các bạn. (Tiếng vỗ tay)
10:30
(Applause)
200
614826
4000
(Tiếng vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Vicki Arroyo - Environmental policy influencerVicki Arroyo uses environmental law and her background in biology and ecology to help prepare for global climate change.
Why you should listen
The climate is quickly changing. Scientists increasingly talk of a new period in the Earth's history, the "anthropocene", in which human impact on the planet has become dominant. Yet we remain unprepared to deal with the consequences: specifically, the disruption and cost. Lawyer Vicki Arroyo, the executive director of the Georgetown Climate Center, works on climate mitigation and adaptation policies as viable solutions to climate change’s inevitable disruptions to current practices. Using the best available science, Arroyo collaborates with US policymakers at both the state and federal level to develop "planetary management" strategies.
For a through (and constantly updated) toolkit of adaptation resources, visit the Georgetown Climate Center >>
Read Vicki's essay on preparing for future disasters in the wake of Hurricane Sandy >>
Vicki Arroyo | Speaker | TED.com