ABOUT THE SPEAKER
Mike Gil - Marine biologist
TED Fellow Mike Gil conducts field experiments and builds mathematical models to understand how marine ecosystems function.

Why you should listen

Marine biologist, National Geographic Explorer and TED Fellow Mike Gil conducts field experiments and builds mathematical models to understand how marine ecosystems function. This understanding, he says, is crucial for humankind to build a sustainable future. Gil has led research around the world: from coral reefs in the Caribbean, French Polynesia and Southeast Asia, to "microislands" of plastic garbage, teeming with life, in the middle of the Pacific. Currently, Gil uses novel multi-camera systems in the field combined with computer vision technology to explore, at an unprecedented scale and resolution, how coral reef fish behave, socialize and affect entire coral reef ecosystems. Gil's scientific discoveries and his often unorthodox approaches have garnered significant national and international media attention.

In addition to being a National Science Foundation Postdoctoral Research Fellow at the University of California, Davis, Gil is also an avid and award-winning science communicator. As a self-described "science-hater turned scientist" from humble beginnings, he is passionate about diversity and inclusion in STEM fields. To this end, Gil founded and runs the nonprofit SciAll.org, which uses free online videos to bring mass public audiences along for the adventures that come with a career in science. Through his research and outreach, Gil aims to deliver a timely message to humanity: science is exhilarating, accessible and in the service of all.

More profile about the speaker
Mike Gil | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2017

Mike Gil: Could fish social networks help us save coral reefs?

Mike Gil: ငါးများရဲ့ စုဝေး နေထိုင်မှုဟာ သန္တာကျောက်တန်းတွေကို ကယ်ဖို့ ကျွန်ုပ်တို့ကို ကူညီပေးနိုင်လား။

Filmed:
1,010,095 views

Mike Gil ဟာ ဆန်းသစ်တဲ့ ကင်မရာမျိုးစုံစနစ်တွေနဲ့ ကွန်ပြူတာ မြင်ကွင်း နည်းပညာကိုသုံးပြီး ငါးတွေကို စောင့်ကြည့်ပါတယ်။ TED ဝိုင်းတော်သားနဲ့ သူ့ရဲ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေဟာ သန္တာကျောက်တန်း ငါးတွေ ပြုမူပုံ၊ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံပုံနဲ့ ဂေဟစနစ်တွေကို သက်ရောက်မှုရှိပုံတွေကို စူးစမ်းလေ့လာပါတယ်။ အမျိုးမျိုးသော မျိုးစိတ်တွေရဲ့ ငါးတွေ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံမှု ကွန်ရက်တွေကနေ ဆက်သွယ်ပုံအကြောင်းနဲ့ ဒီကွန်ရက်တွေကို အလျင်ပြတ်စေခြင်းဟာ ကျွန်ုပ်တို့ သန်းပေါင်းများစွာကို ကျွေးမွေးပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေးကို ပံ့ပိုးပေးရာမှာကူညီတဲ့ နုနယ်လှတဲ့ ကျောက်တန်းတွေရဲ့ ဂေဟဗေဒအတွက် ဘယ်အဓိပ္ပါယ်ဆောင်နိုင်တာကို ပိုပြီးလေ့လာလိုက်ပါဦး။
- Marine biologist
TED Fellow Mike Gil conducts field experiments and builds mathematical models to understand how marine ecosystems function. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
Who here is fascinated
by life under the sea?
0
1160
3680
ဟောဒီက ဘယ်သူတွေများ ပင်လယ်ရေအောက်က
ဘဝကို စိတ်ဝင်စားလဲ။
00:18
Fantastic.
1
6960
1376
ကောင်းလိုက်တာဗျာ။
00:20
Now, what did we just do?
2
8360
1560
ကဲ ကျွန်တော်တို့ ဘာလုပ်ခဲ့လဲ။
00:22
Let's dissect this for a second.
3
10760
1816
ခဏလောက် ဒါကို စိတ်ဖြာလိုက်ရအောင်။
00:24
The simple action
of an individual raising a hand
4
12600
3496
လက်ထောင်နေသူတစ်ဦးချင်းရဲ့
ရိုးရိုးလေး လုပ်ဆောင်မှုက
00:28
led many others to do the same.
5
16120
1840
အခြားသူတွေကို အလားတူလုပ်ဖြစ်စေပါတယ်။
00:30
Now, it's true that when individuals
in a social network
6
18880
3336
ကဲ လူမှု ကွန်ရက်တစ်ခုထဲက တစ်ဦးချင်းတွေဟာ
00:34
have common priorities,
7
22240
1576
တူညီတဲ့ ဦးစားပေးမှုတွေရှိတဲ့အခါ
00:35
it's often beneficial to copy one another.
8
23840
2976
မကြာခဏတော့ တစ်ဦးကိုတစ်ဦး တုပရင်
အကျိုးဖြစ်ထွန်းနိုင်တာ အမှန်ပါ။
00:38
Think back to grade school and dressing
like the cool kids made you "cool."
9
26840
3856
ကျောင်းကိုပြန်ပြီး၊ "မိုက်တယ်"လို့ ဆိုတဲ
အမိုက်စားကလေးတွေလို ဝတ်တာ ပြန်တွေးပါ။
00:42
But copying behavior
is also common in wild animals.
10
30720
3696
ဒါပေမဲ့ အပြုအမူကို တုပခြင်းဟာ
တောရိုင်း တိရိစ္ဆာန်တွေမှာလည်း ဖြစ်နေကျပါ။
00:46
For example, some birds
copy the alarm calls of other birds
11
34440
3736
ဥပမာ တစ်ချို့ငှက်တွေဟာ ငှက်ရဲတွေ
ချဉ်းကပ်လာနေပြီဆိုတဲ့ သတင်းဖြန့်ပေးဖို့
00:50
to spread information
about approaching predators.
12
38200
2800
အခြားငှက်တွေရဲ့
သတိပေး ခေါ်သံတွေကို တုပတယ်။
00:53
But could copying behavior in wild animals
13
41920
3256
ဒါပေမဲ့ တောရိုင်း တိရိစ္ဆာန်တွေမှာ
အပြုအမူ တုပခြင်းဟာ
00:57
affect entire ecosystems
that we humans depend on?
14
45200
3640
လူသားတွေ တည်မှီနေတဲ့ ဂေဟစနစ်တစ်ခုလုံးကို
သက်ရောက်မှုရှိနိုင်လား။
01:02
I was led to this question
while studying coral reefs,
15
50040
2576
သန္တာကျောက်တန်းတွေ လေ့လာရင်း
ဒီမေးခွန်းဆီခေါ်သွားတယ်။
01:04
which support millions of people
through fisheries and tourism
16
52640
3496
ဟောဒီ အာဖရိကနဲ့ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက
ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းနဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေကနေ
01:08
here in Africa and around the world.
17
56160
2576
လူသန်းများစွားကို ပံ့ပိုးပေးတာတေွပါ။
01:10
But coral reefs depend on fish
18
58760
3256
ဒါပေမဲ့ သန္တာကျောက်တန်းတွေက
မှော်ပင်ကိုစားရင်း
01:14
that perform a critical job
by eating algae.
19
62040
3080
အရေးပါတဲ့ အလုပ်ကို
လုပ်ဆောင်နေတဲ့ ငါးတွေကို တည်မှီပါတယ်။
01:17
Because if left unchecked,
20
65640
1256
အကြောင်းက မစစ်မဆေးပဲထားရင်
01:18
these algae can kill coral
and take over entire coral reefs,
21
66920
3896
မှော်ပင်တွေက သန္တာကောင်တွေကို သတ်ပြီး
သန္တာကျောက်တန်းတစ်ခုလုံး လွှမ်းနိုင်လို့ပါ
01:22
a costly change that is difficult
or impossible to reverse.
22
70840
4600
ပြန်ထိန်းသိမ်းဖို့က ခက်ခဲတဲ့ (သို့)
မဖြစ်နိုင်တဲ့ စရိတ်ကြီးတဲ့ ပြောင်းလဲမှုပါ။
01:28
So to understand
how fish may prevent this,
23
76160
3016
ဒီတော့ ငါးတွေ ဒါကို
ဘယ်လို တားဆီးနိုင်တာ နားလည်ဖို့
01:31
I spy on them
24
79200
1936
ငါးတွေ မှော်ပင် စားနေတုန်း
01:33
while they're eating algae,
25
81160
2056
ကျွန်တော် စောင့်ကြည့်ပါတယ်။
01:35
which can be difficult for them to do
26
83240
2056
သားရဲတွေနဲ့ ထိတွေ့ရတဲ့ ကျောက်တန်းရဲ့
01:37
in open parts of the reef
exposed to predators,
27
85320
3816
ဟင်းလင်းပွင့်နေတဲ့ အပိုင်းတွေမှာ
စားဖို့က ငါးတွေအတွက် ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။
01:41
some of which, on rare occasion,
28
89160
1776
ကြုံတောင့်ကြုံခဲ ကာလမှာ တစ်ချို့ဟာ
01:42
appear to realize I'm watching them.
29
90960
2400
သူတို့ကို စောင့်ကြည့်နေမှန်း သိပုံရတယ်ဗျ။
01:45
(Laughter)
30
93880
4040
(ရယ်သံများ)
01:52
So clearly, clearly, for reef fish,
31
100280
3056
ဒီတော့ ရှင်းနေတာက ကျောက်တန်းငါးတွေအတွက်
01:55
dining out can be scary.
32
103360
2336
ညစာထွက်စားတာက ကြောက်စရာပါ။

01:57
But I wanted to understand
how these fish do their job
33
105720
2536
ဒါပေမဲ့ ဘေးများတဲ့ အခြေအနေတွေမှာ
ငါးတွေ အလုပ်လုပ်ပုံ
02:00
in risky situations.
34
108280
1576
ကျွန်တော် နားလည်ချင်တယ်။
02:01
So my colleagues and I
put massive video camera stands
35
109880
4256
ဒီတော့ ကျွန်တော်နဲ့ လုပ်ဖော်တွေဟာ
မှော်ပင် အများကြီးထွက်ပေမဲ့
02:06
in a coral reef
36
114160
1336
သားရဲတွေနဲ့ ထိတွေ့မှုရှိတဲ့
02:07
to remotely monitor entire feeding grounds
37
115520
2696
စားကျက်တွေအားလုံးကို အဝေးကနေ ကြည့်ဖို့
02:10
that produce a lot of algae
38
118240
1576
ဧရာမ ဗီဒီယိုကင်မရာစင်တွေကို
02:11
but are exposed to predators.
39
119840
2760
သန္တာကျောက်တန်းတစ်ခုထဲမှာ
ထောင်ပါတယ်။
02:15
And this perspective from above
40
123560
2136
အပေါ်ဘက်က ဒီမြင်ကွင်းက
02:17
shows us the feeding behavior
and precise movements
41
125720
3496
များစွာသော ငါးအမျိုးမျိုးရဲ့ စားတဲ့
အပြုအမူနဲ့ တိကျတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို
02:21
of many different fish,
42
129240
1576
ကျွန်တော်တို့ကို ပြသပါတယ်။
02:22
shown here with colored dots.
43
130840
1640
အရောင်ပါ အစက်တွေနဲ့ ပြထားတယ်။
02:25
And by analyzing
thousands of fish movements
44
133240
2896
စားကျက်တစ်ခုမှ တစ်ခု
ထောင်ချီတဲ့ ငါးတွရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို
02:28
to and from feeding grounds,
45
136160
2216
သရုပ်ခွဲခြင်းအားဖြင့်
02:30
we discovered a pattern.
46
138400
1600
ပုံစံတစ်ခုကို ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။
02:32
These fish, despite being
from different species
47
140680
2656
ဒီငါးတွေဟာ မျိုးစိပ်မျိုးစုံကလာပြီး
02:35
and not swimming in schools,
48
143360
1816
အုပ်စုလိုက် ရေမကူးကြပေမဲ့
02:37
were copying one another,
49
145200
2016
တစ်ကောင်ကို တစ်ကောင် တုပနေပါတယ်၊
02:39
such that one fish entering
these dangerous feeding grounds
50
147240
3216
အန္တရာယ်ရှိတဲ့ စားကျက်တွေထဲကို
ငါးတစ်ကောင်ဝင်လာတာကို
02:42
could lead many others to do the same.
51
150480
2400
များစွာသော အခြားငါးတွေ
အလားတူ လုပ်စေနိုင်တာမျိုး။
02:45
And fish stayed for longer
and ate more algae
52
153320
2936
ပိုများတဲ့ ငါးတွေရဲ့
ဝန်းရံတာခံရတဲ့အခါ
02:48
when they were surrounded
by more feeding fish.
53
156280
3016
ငါးတွေဟာ ပိုကြာကြာနေပြီး
မှော်ပင်တွေ ပိုစားကြတယ်။
02:51
Now, this could be happening
54
159320
1936
ကဲ ဒါဖြစ်နေနိုင်တဲ့အကြောင်းက
02:53
because even simple movements
by individual fish
55
161280
2576
ငါးတစ်ကောင်ချင်းရဲ့
ရိုးရိုး လှုပ်ရှားမှုလေးတွေကတောင်
02:55
can inadvertently communicate
vital information.
56
163880
3976
အဓိကကျတဲ့ သတင်းအချက်အလက်ကို
အမှုမဲ့အမှတ်မဲ့ ဆက်သွယ်နိုင်တာကိုပါ။
02:59
For example, if even one fish
sees a predator and flees,
57
167880
3976
ဥပမာ၊ ငါးတစ်ကောင်က သားရဲကို
မြင်လို့ ထွက်ပြေးတယ်ဆိုတာတောင်
03:03
this can alert many others to danger.
58
171880
2736
ဒါက အခြားငါးများစွာကို
အန္တရာယ်ကို သတိပေးနိုင်ပါတယ်။
03:06
And a fish safely entering feeding grounds
can show others that the coast is clear.
59
174640
3920
တစ်ကောင် စားကျက်ဆီ ဘေးကင်းစွာ ဝင်တာက အခြား
ငါးတွေကို ဘေးကင်းတယ်လို့ ပြနိုင်တာပါ
03:11
So it turns out that even when
these fish are different species,
60
179320
4016
ဒီတော့ ဖြစ်သွားတာက ဒီငါးတွေဟာ
မျိုးစိတ်တွေ ကွဲပြားနေချိန်မှာတောင်
03:15
they are connected within social networks
61
183360
3616
ဘယ်အချိန်မှာ စားဖို့ ဘေးကင်းတယ်ဆိုတဲ့
သတင်းအချက်အလက်ကို ထောက်ပံ့တဲ့
03:19
which can provide information
on when it's safe to eat.
62
187000
3000
အစုအဝေး ကွန်ရက်တွေအတွင်းမှာ
ဆက်သွယ်မှုရှိပါတယ်။
03:22
And our analyses indicate that fish simply
copying other fish in their social network
63
190840
4976
ကျွန်တော်တို့ရဲ စိစစ်ချက်တွေက ဖော်ပြတာက
ငါးတွေဟာ ၎င်းတို့ရဲ့ အစုအဝေး ကွန်ရက်တွေမှာ
03:27
could account for over 60 percent
of the algae eaten by the fish community,
64
195840
5056
အခြားငါးတွေကို တုပတာသက်သက်ဟာ
ငါးအစု စားတဲ့ မှော်ပင် ၆၀ % စာရင်းရှိကာ
03:32
and thus could be critical
to the flow of energy and resources
65
200920
5016
ဒီနည်းနဲ့ သန္တာကျောက်တန်း ဂေဟစနစ်တွေက
စွမ်းအင်နဲ့ အရင်းအမြစ်စီးဆင်းမှုအတွက်
03:37
through coral reef ecosystems.
66
205960
2000
အရေးပါနိုင်ပါတယ်။
03:40
But these findings also suggest
that overfishing,
67
208680
2576
ဒီတွေ့ရှိမှုတွေက
သန္တာကျောက်တန်းတွေမှာ ဖြစ်နေကျ ပြဿနာ
03:43
a common problem in coral reefs,
68
211280
1976
အလွန်အကျွံ ငါးဖမ်းခြင်းကိုပါ ညွှန်ပြပါတယ်
03:45
not only removes fish,
69
213280
2456
ငါးတွေကို ဖယ်ရှားတာတင်မက
03:47
but it could break up
the social network of remaining fish,
70
215760
3056
ကျန်နေတဲ့ ငါးတွေရဲ့ အစုအဝေး
ကွန်ရက်တွေကိုပါ အဆုံးသတ်နိုင်တာပါ။
03:50
which may hide more and eat less algae
71
218840
2776
ဒါက ပိုကွယ်သွားကာ မှော်ပင်တွေကို
စားတာနည်းသွားနိုင်ပါတယ်။
03:53
because they're missing
critical information.
72
221640
2536
အကြောင်းက အရေးပါတဲ့ သတင်း
အချက်အလက် ပျောက်နေလို့ပါ။
03:56
And this would make coral reefs
more vulnerable than we currently predict.
73
224200
3960
ဒါလောလောဆယ် ကျွန်တော်တို့ ခန့်မှန်းတာထက်
သန္တာကျောက်တန်းတွေကိုပို ထိခိုက်စေလိမ့်မယ်
04:02
So remarkably, fish social networks
74
230040
4336
ဒီတော့ ထူးခြားစွာပဲ ငါးအစုအဝေးကွန်ရက်တွေက
04:06
allow the actions of one to spread to many
75
234400
2896
တစ်ကောင်ရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို
အများဆီ ပျံ့နှံ့စေပြီး
04:09
and could affect entire coral reefs,
76
237320
1936
သန်းချီတဲ့ ကျွန်တော်တို့ကို ကျွေးမွေးကာ
04:11
which feed millions of us
77
239280
3256
အားလုံးအတွက် ကမ္ဘာ့ စီးပွားရေးကို
ထောက်ပံ့တဲ့့
04:14
and support the global economy
78
242560
1776
သန္တာကျောက်တန်းအားလုံးကို
04:16
for all of us.
79
244360
1480
သက်ရောက်စေနိုင်တာပါ။
04:18
Now, our discovery
points us towards better ways
80
246440
2696
ကျွန်တော်တို့တွေ့ရှိမှုက
သန္တာကျောက်တန်းတွေ
04:21
to sustainably manage coral reefs,
81
249160
2176
အရှည် စီမံဖို့ ပိုကောင်းတဲ့ နည်းလမ်းတွေကို
04:23
but it also shows us,
82
251360
1576
ညွှန်ပြတာတင်မက ပြသ​ေးတာက
04:24
we humans are not just affected
by the actions of other humans,
83
252960
4176
ကျွန်တော်တို့ လူသားတွေဟာ
အခြားလူသားတွေရဲ့ လုပ်ရပ်တွေတင်မက
04:29
but we could be affected
by the actions of individual fish
84
257160
2895
ဝေးလံတဲ့ သန္တာကျောက်တန်းတစ်ခုက
ငါးတွေရဲ့ ရိုးရိုးလေး တုပတဲ့
04:32
on a distant coral reef
85
260079
1777
အပြုအမူက တစ်ကောင်ချင်းစီရဲ့
04:33
through their simple copying behavior.
86
261880
2456
သက်ရောက်တာခံရတာကုိပါ။
04:36
Thank you.
87
264360
1216
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
04:37
(Applause)
88
265600
4720
(လက်ခုပ်သံများ)
Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Mike Gil - Marine biologist
TED Fellow Mike Gil conducts field experiments and builds mathematical models to understand how marine ecosystems function.

Why you should listen

Marine biologist, National Geographic Explorer and TED Fellow Mike Gil conducts field experiments and builds mathematical models to understand how marine ecosystems function. This understanding, he says, is crucial for humankind to build a sustainable future. Gil has led research around the world: from coral reefs in the Caribbean, French Polynesia and Southeast Asia, to "microislands" of plastic garbage, teeming with life, in the middle of the Pacific. Currently, Gil uses novel multi-camera systems in the field combined with computer vision technology to explore, at an unprecedented scale and resolution, how coral reef fish behave, socialize and affect entire coral reef ecosystems. Gil's scientific discoveries and his often unorthodox approaches have garnered significant national and international media attention.

In addition to being a National Science Foundation Postdoctoral Research Fellow at the University of California, Davis, Gil is also an avid and award-winning science communicator. As a self-described "science-hater turned scientist" from humble beginnings, he is passionate about diversity and inclusion in STEM fields. To this end, Gil founded and runs the nonprofit SciAll.org, which uses free online videos to bring mass public audiences along for the adventures that come with a career in science. Through his research and outreach, Gil aims to deliver a timely message to humanity: science is exhilarating, accessible and in the service of all.

More profile about the speaker
Mike Gil | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee