Mike Gil: Could fish social networks help us save coral reefs?
Mike Gil: ငါးများရဲ့ စုဝေး နေထိုင်မှုဟာ သန္တာကျောက်တန်းတွေကို ကယ်ဖို့ ကျွန်ုပ်တို့ကို ကူညီပေးနိုင်လား။
TED Fellow Mike Gil conducts field experiments and builds mathematical models to understand how marine ecosystems function. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
by life under the sea?
ဘဝကို စိတ်ဝင်စားလဲ။
of an individual raising a hand
ရိုးရိုးလေး လုပ်ဆောင်မှုက
in a social network
အကျိုးဖြစ်ထွန်းနိုင်တာ အမှန်ပါ။
like the cool kids made you "cool."
အမိုက်စားကလေးတွေလို ဝတ်တာ ပြန်တွေးပါ။
is also common in wild animals.
တောရိုင်း တိရိစ္ဆာန်တွေမှာလည်း ဖြစ်နေကျပါ။
copy the alarm calls of other birds
ချဉ်းကပ်လာနေပြီဆိုတဲ့ သတင်းဖြန့်ပေးဖို့
about approaching predators.
သတိပေး ခေါ်သံတွေကို တုပတယ်။
အပြုအမူ တုပခြင်းဟာ
that we humans depend on?
သက်ရောက်မှုရှိနိုင်လား။
while studying coral reefs,
ဒီမေးခွန်းဆီခေါ်သွားတယ်။
through fisheries and tourism
ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းနဲ့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းတွေကနေ
မှော်ပင်ကိုစားရင်း
by eating algae.
လုပ်ဆောင်နေတဲ့ ငါးတွေကို တည်မှီပါတယ်။
and take over entire coral reefs,
သန္တာကျောက်တန်းတစ်ခုလုံး လွှမ်းနိုင်လို့ပါ
or impossible to reverse.
မဖြစ်နိုင်တဲ့ စရိတ်ကြီးတဲ့ ပြောင်းလဲမှုပါ။
how fish may prevent this,
ဘယ်လို တားဆီးနိုင်တာ နားလည်ဖို့
exposed to predators,
စားဖို့က ငါးတွေအတွက် ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။
how these fish do their job
ငါးတွေ အလုပ်လုပ်ပုံ
put massive video camera stands
မှော်ပင် အများကြီးထွက်ပေမဲ့
ထောင်ပါတယ်။
and precise movements
အပြုအမူနဲ့ တိကျတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို
thousands of fish movements
ထောင်ချီတဲ့ ငါးတွရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို
from different species
these dangerous feeding grounds
ငါးတစ်ကောင်ဝင်လာတာကို
အလားတူ လုပ်စေနိုင်တာမျိုး။
and ate more algae
ဝန်းရံတာခံရတဲ့အခါ
by more feeding fish.
မှော်ပင်တွေ ပိုစားကြတယ်။
by individual fish
ရိုးရိုး လှုပ်ရှားမှုလေးတွေကတောင်
vital information.
အမှုမဲ့အမှတ်မဲ့ ဆက်သွယ်နိုင်တာကိုပါ။
sees a predator and flees,
မြင်လို့ ထွက်ပြေးတယ်ဆိုတာတောင်
အန္တရာယ်ကို သတိပေးနိုင်ပါတယ်။
can show others that the coast is clear.
ငါးတွေကို ဘေးကင်းတယ်လို့ ပြနိုင်တာပါ
these fish are different species,
မျိုးစိတ်တွေ ကွဲပြားနေချိန်မှာတောင်
သတင်းအချက်အလက်ကို ထောက်ပံ့တဲ့
on when it's safe to eat.
ဆက်သွယ်မှုရှိပါတယ်။
copying other fish in their social network
ငါးတွေဟာ ၎င်းတို့ရဲ့ အစုအဝေး ကွန်ရက်တွေမှာ
of the algae eaten by the fish community,
ငါးအစု စားတဲ့ မှော်ပင် ၆၀ % စာရင်းရှိကာ
to the flow of energy and resources
စွမ်းအင်နဲ့ အရင်းအမြစ်စီးဆင်းမှုအတွက်
that overfishing,
သန္တာကျောက်တန်းတွေမှာ ဖြစ်နေကျ ပြဿနာ
the social network of remaining fish,
ကွန်ရက်တွေကိုပါ အဆုံးသတ်နိုင်တာပါ။
စားတာနည်းသွားနိုင်ပါတယ်။
critical information.
အချက်အလက် ပျောက်နေလို့ပါ။
more vulnerable than we currently predict.
သန္တာကျောက်တန်းတွေကိုပို ထိခိုက်စေလိမ့်မယ်
အများဆီ ပျံ့နှံ့စေပြီး
ထောက်ပံ့တဲ့့
points us towards better ways
သန္တာကျောက်တန်းတွေ
by the actions of other humans,
အခြားလူသားတွေရဲ့ လုပ်ရပ်တွေတင်မက
by the actions of individual fish
ငါးတွေရဲ့ ရိုးရိုးလေး တုပတဲ့
ABOUT THE SPEAKER
Mike Gil - Marine biologistTED Fellow Mike Gil conducts field experiments and builds mathematical models to understand how marine ecosystems function.
Why you should listen
Marine biologist, National Geographic Explorer and TED Fellow Mike Gil conducts field experiments and builds mathematical models to understand how marine ecosystems function. This understanding, he says, is crucial for humankind to build a sustainable future. Gil has led research around the world: from coral reefs in the Caribbean, French Polynesia and Southeast Asia, to "microislands" of plastic garbage, teeming with life, in the middle of the Pacific. Currently, Gil uses novel multi-camera systems in the field combined with computer vision technology to explore, at an unprecedented scale and resolution, how coral reef fish behave, socialize and affect entire coral reef ecosystems. Gil's scientific discoveries and his often unorthodox approaches have garnered significant national and international media attention.
In addition to being a National Science Foundation Postdoctoral Research Fellow at the University of California, Davis, Gil is also an avid and award-winning science communicator. As a self-described "science-hater turned scientist" from humble beginnings, he is passionate about diversity and inclusion in STEM fields. To this end, Gil founded and runs the nonprofit SciAll.org, which uses free online videos to bring mass public audiences along for the adventures that come with a career in science. Through his research and outreach, Gil aims to deliver a timely message to humanity: science is exhilarating, accessible and in the service of all.
Mike Gil | Speaker | TED.com