ABOUT THE SPEAKER
Newton Aduaka - Filmmaker
Newton Aduaka's award-winning Ezra, told through the eyes of a young boy in Sierra Leone, illuminates one of the most harrowing consequences of war: the recruitment of child soldiers.

Why you should listen

Born in Eastern Nigeria, Newton Aduaka and his family moved to Lagos in 1970 at the end of the Biafran War.  In 1985 he left for England to study engineering, but discovered cinema. He graduated from the London International Film School in 1990, and in 1997 established Granite Film Works. In 2001, Aduaka's debut feature film, Rage, became the first wholly independently financed film by a black filmmaker in the history of British cinema to be released nationwide. It opened to critical acclaim. He has made many short films as well.

Between 2005 and 2007, he co-wrote, directed and executive-produced Ezra, his first non-independently funded film, for Arte France. The film won the Grand Jury Prize at several film festivals, including FESPACO, Durban, Amiens and Balafon, and was an official selection at Sundance and Cannes.

More profile about the speaker
Newton Aduaka | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2007

Newton Aduaka: The story of Ezra

Newton Aduaka vertelt het verhaal van Ezra

Filmed:
400,340 views

Filmmaker Newton Aduaka laat fragmenten zien van zijn krachtige, lyrische speelfilm "Ezra", over een kindsoldaat in Sierra Leone.
- Filmmaker
Newton Aduaka's award-winning Ezra, told through the eyes of a young boy in Sierra Leone, illuminates one of the most harrowing consequences of war: the recruitment of child soldiers. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
This is very strangevreemd for me, because I’m not used to doing this:
0
0
3000
Dit is erg vreemd voor me, want ik ben niet gewend om dit te doen.
00:15
I usuallydoorgaans standstand on the other sidekant of the lightlicht,
1
3000
3000
Meestal sta ik aan de andere kant van het licht,
00:18
and now I'm feelinggevoel the pressuredruk I put other people into. And it's hardhard ...
2
6000
7000
en nu voel ik de druk waaronder ik andere mensen zet. Het is zwaar...
00:25
The previousvoorgaand speakerspreker has, I think,
3
13000
3000
De vorige spreker heeft, denk ik,
00:28
really paintedgeschilderd a very good backgroundachtergrond as to
4
16000
6000
een goede achtergrond geschilderd van
00:34
the impulseimpuls behindachter my work and what drivesdrives me, and my sensezin of lossverlies,
5
22000
6000
de impuls achter mijn werk en wat me drijft, en mijn gevoel van verlies,
00:40
and tryingproberen to find the answerantwoord to the biggroot questionsvragen.
6
28000
6000
antwoorden proberen te vinden op de grote vragen.
00:46
But this, for me, I mean, comingkomt eraan here to do this,
7
34000
5000
Maar om hierheen te komen om dit te doen,
00:51
feelsvoelt like -- there’s this sculptorbeeldhouwer that I like very much, GiacomettiGiacometti,
8
39000
8000
voelt als -- er is een beeldhouwer waar ik erg van houd: Giacometti,
00:59
who after manyveel yearsjaar of livingleven in FranceFrankrijk -- and learningaan het leren, you know,
9
47000
5000
die na jaren in Frankrijk te hebben geleefd -- waar hij leerde,
01:04
studyingaan het studeren and workingwerkend -- he returnedteruggekeerd home and he was askedgevraagd, what did you produceproduceren?
10
52000
7000
studeerde en werkte -- naar huis terugkeerde, waar hem gevraagd werd:
01:11
What have you donegedaan with so manyveel yearsjaar of beingwezen away?
11
59000
4000
"Wat heb je gemaakt in al die jaren dat je weg was?"
01:15
And he sortsoort of, he showedtoonden a handfulhandvol of figurinesbeeldjes.
12
63000
3000
Hij liet daarop een handvol beeldjes zien.
01:18
And obviouslyduidelijk they were, "Is this what you spentdoorgebracht yearsjaar doing?
13
66000
5000
Uiteraard zei men: "Is dit waaraan je jarenlang hebt gewerkt?
01:23
And we expectedverwacht hugereusachtig masterpiecesmeesterwerken!"
14
71000
5000
We verwachtten grote meesterwerken!"
01:28
But what struckgeslagen me is the understandingbegrip that in those little piecesstukken
15
76000
6000
Wat me raakte, is het begrip dat die kleine stukken de culminatie waren
01:34
was the culminationhoogtepunt of a man’s life, searchzoeken, thought, everything --
16
82000
6000
van de man zijn leven, zijn zoektocht, gedachten, alles...
01:40
just in a reducedgereduceerd, smallklein versionversie.
17
88000
2000
maar in een gereduceerde vorm.
01:42
In a way, I feel like that.
18
90000
2000
In zekere zin voel ik me zo.
01:44
I feel like I’m comingkomt eraan home to talk about
19
92000
3000
Het voelt alsof ik thuiskom om te praten
01:47
what I’veve been away doing for 20 yearsjaar.
20
95000
4000
over wat ik elders 20 jaar lang gedaan heb.
01:51
And I will startbegin with a briefkort tastervoorproefje of what I’veve been about:
21
99000
6000
Ik begin met een korte impressie van wat ik gedaan heb:
01:57
a handfulhandvol of filmsfilms -- nothing much,
22
105000
2000
een handvol films -- niet erg veel,
01:59
two featurekenmerk filmsfilms and a handfulhandvol of shortkort filmsfilms.
23
107000
3000
twee speelfilms en een handvol korte films.
02:02
So, we’llll go with the first piecestuk.
24
110000
4000
Hier komt het eerste stuk.
02:06
(VideoVideo) WomanVrouw: "I destroyvernietigen liveslevens," mumMama said.
25
114000
9000
(Video) Vrouw: Ik verwoest levens... zei mam.
02:15
I love her, you know.
26
123000
2000
Ik hou van haar, weet je.
02:19
She’s not even my realecht mumMama.
27
127000
2000
Ze is niet eens mijn echte moeder.
02:21
My realecht mumMama and dadpa dumpedgedumpt me
28
129000
4000
Mijn echte mam en pap dumpten me
02:25
and fuckedfucked off back to NigeriaNigeria.
29
133000
2000
en knepen er tussenuit naar Nigeria.
02:32
The devilduivel is in me, CourtHof.
30
140000
4000
De duivel zit in me, Court.
02:36
CourtHof: SleepSlaap.
31
144000
2000
Court: Slaap.
02:40
WomanVrouw: Have you ever been?
32
148000
2000
Vrouw: Ben jij er ooit geweest?
02:42
CourtHof: Where?
33
150000
2000
Court: Waar?
02:44
WomanVrouw: NigeriaNigeria.
34
152000
2000
Vrouw: Nigeria.
02:48
CourtHof: Never.
35
156000
2000
Court: Nooit.
02:50
My mumMama wanted to,
36
158000
3000
Mijn moeder wilde terug, maar
02:53
couldncouldn’t affordveroorloven it.
37
161000
2000
kon het zich niet veroorloven.
02:56
WomanVrouw: WishWens I could.
38
164000
2000
Vrouw: Ik wou dat ik het kon.
02:58
I have this feelinggevoel I’d be happygelukkig there.
39
166000
3000
Ik heb het gevoel dat ik er gelukkig zou zijn.
03:08
Why does everyoneiedereen get ridbevrijden of me?
40
176000
2000
Waarom dumpt iedereen me?
03:12
CourtHof: I don't want to get ridbevrijden of you.
41
180000
2000
Court: Ik ga je niet dumpen.
03:14
WomanVrouw: You don't need me.
42
182000
4000
Vrouw: Je hebt me niet nodig.
03:18
You’reRe just too blindBlind to see it now.
43
186000
3000
Je bent alleen te blind om het al te zien.
03:23
BoyJongen: What do you do all day?
44
191000
3000
Jongen: Wat doe je de hele dag?
03:27
MarcusMarcus: ReadLezen.
45
195000
2000
Marcus: Lezen.
03:29
BoyJongen: Don't you get boredverveeld?
46
197000
2000
Jongen: Raak je niet verveeld?
03:31
And how come you ain'tis niet got a jobbaan anywayin ieder geval?
47
199000
3000
En waarom heb je trouwens geen baan?
03:34
MarcusMarcus: I am retiredmet pensioen.
48
202000
2000
Marcus: Ik ben met pensioen.
03:36
BoyJongen: So?
49
204000
2000
Jongen: Dus..?
03:38
MarcusMarcus: So I've donegedaan my bitbeetje for QueenKoningin and countryland, now I work for myselfmezelf.
50
206000
3000
Marcus: Dus ik heb mijn steentje bijgedragen, nu werk ik voor mezelf.
03:41
BoyJongen: No, now you sitzitten around like a bumbum all day.
51
209000
2000
Jongen: Nee, nu voer je de hele dag geen zak uit.
03:43
MarcusMarcus: Because I do what I like?
52
211000
3000
Marcus: Omdat ik doe wat ik leuk vind?
03:46
BoyJongen: Look man, readinglezing don't feedeten geven no one.
53
214000
2000
Jongen: Luister man, lezen brengt geen brood op de plank.
03:48
And it particularlyvooral don't feedeten geven your spliffSpliff habitgewoonte.
54
216000
2000
En je jointjes al helemaal niet.
03:50
MarcusMarcus: It feedsfeeds my mindgeest and my soulziel.
55
218000
4000
Marcus: Het voedt mijn geest en ziel.
03:54
BoyJongen: ArguingRuzie with you is a wasteverspilling of time, MarcusMarcus.
56
222000
7000
Jongen: Bekvechten met jou is verspilde moeite, Marcus.
04:01
MarcusMarcus: You’reRe a rapperrapper, am I right?
57
229000
2000
Marcus: Jij bent een rapper, toch?
04:03
BoyJongen: Yeah.
58
231000
1000
Jongen: Ja man.
04:04
MarcusMarcus: A modernmodern day poetdichter.
59
232000
1000
Marcus: Een hedendaagse dichter.
04:05
BoyJongen: Yeah, you could say that.
60
233000
1000
Jongen: Ja, dat zou je kunnen zeggen.
04:06
MarcusMarcus: So what do you talk about?
61
234000
2000
Marcus: Dus waar heb je het over?
04:08
BoyJongen: What's that supposedvermeend to mean?
62
236000
2000
Jongen: Wat bedoel je daar nou mee?
04:10
MarcusMarcus: SimpleEenvoudige. What do you raptik about?
63
238000
2000
Marcus: Simpel. Waar rap je over?
04:12
BoyJongen: RealityWerkelijkheid, man.
64
240000
2000
Jongen: De werkelijkheid, man.
04:14
MarcusMarcus: WhoseWaarvan realityrealiteit?
65
242000
1000
Marcus: Wiens werkelijkheid?
04:15
BoyJongen: My fuckin'fuckin ' realityrealiteit.
66
243000
2000
Jongen: Mijn verdomde werkelijkheid!
04:17
MarcusMarcus: Tell me about your realityrealiteit.
67
245000
2000
Marcus: Vertel me over jouw werkelijkheid.
04:19
BoyJongen: RacismRacisme, oppressiononderdrukking, people like me not gettingkrijgen a breakbreken in life.
68
247000
4000
Jongen: Racisme, verdrukking, mensen zoals ik die kansloos zijn.
04:23
MarcusMarcus: So what solutionsoplossingen do you offeraanbod? I mean, the jobbaan of a poetdichter is not just --
69
251000
3000
Marcus: Welke oplossingen draag je aan? De taak van een dichter is niet alleen --
04:26
BoyJongen: Man, fightstrijd the powermacht! SimpleEenvoudige: blowblazen the motherfuckersklootzakken out of the skyhemel.
70
254000
3000
Jongen: Man, vecht tegen het gezag! Simpel: haal die klootzakken allemaal neer.
04:29
MarcusMarcus: With an AK-AK-47?
71
257000
1000
Marcus: Met een AK-47?
04:30
BoyJongen: Man, if I had one, too fuckin'fuckin ' right.
72
258000
2000
Jongen: Man, als ik er eentje had...
04:32
MarcusMarcus: And how manyveel soldierssoldaten have you recruitedaangeworven to fightstrijd this waroorlog with you?
73
260000
3000
Marcus: Hoeveel soldaten heb je opgetrommeld om met jou te strijden?
04:35
BoyJongen: Oh, MarcusMarcus, you know what I mean.
74
263000
3000
Jongen: O, Marcus, je weet wat ik bedoel.
04:38
MarcusMarcus: When a man resortsResorts to profanitiesscheldwoorden,
75
266000
2000
Marcus: Als een man gaat schelden,
04:40
it’s a sure signteken of his inabilityonvermogen to expressuitdrukken himselfzichzelf.
76
268000
4000
bewijst dat zijn onvermogen zichzelf uit te drukken.
04:44
BoyJongen: See man, you’reRe just takingnemen the pisspissen out of me now.
77
272000
3000
Jongen: Zie je, je steekt de draak met me.
04:47
MarcusMarcus: The PanthersPanters.
78
275000
2000
Marcus: De Panters.
04:49
BoyJongen: PanthersPanters?
79
277000
1000
Jongen: Panters?
04:50
AssEzel kickin'Kickin ' guys who were fedgevoed up with all that whitewit supremacistSupremacist, powers-that-bebevoegdheden-die-zijn bullshitbullshit,
80
278000
4000
Keiharde jongens die het blanke racistische machthebberszootje beu waren
04:54
and just wentgegaan in there and kickedgeschopt everybody'svan iedereen arseezel.
81
282000
3000
en ze eens flink op hun flikker gaven.
04:57
FuckinFuckinwickedWicked, man. I saw the moviefilm. BadSlechte! What?
82
285000
4000
Totaal wreed, man. Heb de film gezien. Vet! ..Wat?
05:01
DirectorDirecteur 1: I saw his last filmfilm.
83
289000
4000
Regisseur 1: Ik heb zijn laatste film gezien.
05:05
Épuisepuise, right?
84
293000
2000
Épuisé, toch?
05:07
WomanVrouw 1: Yes.
85
295000
1000
Vrouw: 1: Ja.
05:08
D1: Not to make a badslecht jokegrap, but it was really épuispuisé.
86
296000
7000
R1: Niet om een slechte grap te maken, maar het was echt épuisé.
05:15
EpuisEpuisé -- tiredmoe, exhausteduitgeput, fedgevoed up.
87
303000
7000
Épuisé -- moe, uitgeput, het zat.
05:22
DirectorDirecteur 2: Can you not shutgesloten up?
88
310000
2000
R2: Kun je even je kop houden?
05:24
Now, you talk straightrecht to me, what’s wrongfout with my filmsfilms?
89
312000
2000
Nou, zonder geintjes, wat is er mis met mijn films?
05:26
Let’s go.
90
314000
2000
Kom op.
05:28
W1: They suckzuigen.
91
316000
1000
V1: Erg slecht.
05:29
WomanVrouw 2: They suckzuigen? What about yoursde jouwe?
92
317000
2000
Vrouw 2: Erg slecht? En die van jou?
05:32
What, what, what, what about, what?
93
320000
3000
Wat, wat, wat, wat nou... slecht?
05:35
What do you think about your moviefilm?
94
323000
2000
Wat vind je van je eigen film?
05:37
D1: My moviesfilms, they are OK, fine.
95
325000
2000
R1: Mijn films zijn oké, prima.
05:39
They are better than makingmaking documentariesdocumentaires no one ever seesziet.
96
327000
3000
Beter dan documentaires maken die niemand ooit ziet.
05:42
What the fuckneuken are you talkingpratend about?
97
330000
2000
Waar heb je het verdomme over?
05:44
Did you ever moveverhuizing your fuckin'fuckin ' assezel from HollywoodHollywood
98
332000
3000
Ben je in Hollywood ooit van je reet gekomen
05:47
to go and filmfilm something realecht?
99
335000
2000
om ergens iets echts te filmen?
05:49
You make people fuckin'fuckin ' sleepslaap.
100
337000
2000
Je wiegt mensen in slaap.
05:51
DreamDroom about bullshitbullshit.
101
339000
2000
Dromen over bullshit.
05:53
(ApplauseApplaus)
102
341000
4000
(Applaus)
05:57
NewtonNewton AduakaAduaka: Thank you. The first clipklem, really, is
103
345000
5000
Newton Aduaka: Dank je. Het eerste fragment probeert
06:02
totallyhelemaal tryingproberen to capturevangst what cinemabioscoop is for me,
104
350000
4000
te vangen wat cinema is voor mij, en waar ik
06:06
and where I'm comingkomt eraan from in termstermen of cinemabioscoop.
105
354000
2000
vandaan kom wat film betreft.
06:08
The first piecestuk was, really, there's a youngjong womanvrouw talkingpratend about NigeriaNigeria,
106
356000
5000
In het eerste was een jonge vrouw aan het woord over Nigeria,
06:13
that she has a feelinggevoel she'llze zal be happygelukkig there.
107
361000
3000
dat ze het gevoel had dat ze er gelukkig zou zijn.
06:16
These are the sentimentsgevoelens of someoneiemand that's been away from home.
108
364000
3000
Dit zijn de sentimenten van iemand die van thuis weg is geweest.
06:19
And that was something that I wentgegaan throughdoor, you know, and I'm still going throughdoor.
109
367000
3000
Dat was iets waar ik doorheen ging, en nog steeds.
06:22
I've not been home for quiteheel a while, for about fivevijf yearsjaar now.
110
370000
3000
Ik ben al een hele tijd niet thuis geweest, ongeveer vijf jaar.
06:25
I've been away 20 yearsjaar in totaltotaal.
111
373000
2000
Ik ben in totaal 20 jaar weggeweest.
06:29
And so it’s really --
112
377000
3000
Dus het is echt --
06:32
it's really how suddenlyplotseling, you know, this was madegemaakt in 1997,
113
380000
6000
het is hoe opeens -- dit is gemaakt in 1997,
06:38
whichwelke is the time of AbachaAbacha -- the militaryleger dictatorshipdictatuur,
114
386000
4000
de tijd van Abacha -- de militaire dictatuur,
06:42
the worstslechtst partdeel of NigerianNigeriaanse historygeschiedenis, this post-colonialpostkoloniale historygeschiedenis.
115
390000
5000
het ergste deel van de Nigeriaanse geschiedenis, deze post-koloniale geschiedenis.
06:47
So, for this girlmeisje to have these dreamsdromen
116
395000
2000
Dus de dromen van dit meisje
06:49
is simplyeenvoudigweg how we preservebehouden a sensezin of what home is.
117
397000
4000
zijn simpelweg hoe we het thuisgevoel bewaren.
06:53
How -- and it's sortsoort of, perhapsmisschien romanticromantisch, but I think beautifulmooi,
118
401000
6000
Het is misschien romantisch, maar volgens mij ook mooi,
06:59
because you just need something to holdhouden on to,
119
407000
4000
want je hebt houvast nodig, zeker in een maatschappij
07:03
especiallyvooral in a societymaatschappij where you feel alienatedvervreemd.
120
411000
3000
waarin je je buitenstaander voelt.
07:06
WhichDie takes us to the nextvolgende piecestuk, where the youngjong man
121
414000
3000
Dat brengt ons bij het volgende stuk, waarin de jongeman
07:09
talksgesprekken about lackgebrek of opportunitykans: livingleven as a blackzwart personpersoon in EuropeEuropa,
122
417000
6000
praat over gebrek aan kansen: als zwarte in Europa.
07:15
the glassglas ceilingplafond that we all know about, that we all talk about,
123
423000
4000
Het glazen plafond dat we allemaal kennen, waarover we praten,
07:19
and his realityrealiteit.
124
427000
4000
en zijn werkelijkheid.
07:23
Again, this was my -- this was me talkingpratend about --
125
431000
2000
Weer was dit mijn -- ik was aan het woord --
07:25
this was, again, the time of multiculturalismmulticulturalisme in the UnitedVerenigd KingdomKoninkrijk,
126
433000
4000
het was de tijd van multiculturalisme in het Verenigd Koninkrijk,
07:29
and there was this buzzwordBuzzword -- and it was tryingproberen to say,
127
437000
3000
het was een modewoord -- het wilde zeggen,
07:32
what exactlyprecies does this multiculturalismmulticulturalisme mean in the realecht liveslevens of people?
128
440000
4000
wat betekent multiculturalisme precies in het leven van echte mensen?
07:36
And what would a childkind --
129
444000
3000
Wat zou een kind --
07:39
what does a childkind like JamieJamie -- the youngjong boyjongen -- think,
130
447000
3000
wat denkt een kind als Jamie -- de jongen --
07:42
I mean, with all this angerboosheid that's builtgebouwd up insidebinnen of him?
131
450000
4000
met al die opgekropte woede in hem?
07:46
What happensgebeurt with that?
132
454000
2000
Wat gebeurt daarmee?
07:48
What, of courseCursus, happensgebeurt with that is violencegeweld,
133
456000
2000
Wat daarmee uiteraard gebeurt, is geweld,
07:50
whichwelke we see when we talk about the ghettosgetto
134
458000
4000
wat we zien als we praten over de ghetto's
07:54
and we talk about, you know, SouthSouth CentralCentrale L.A. and this kindsoort of stuffspul,
135
462000
4000
en we praten over South Central L.A. en dat soort dingen,
07:58
and whichwelke eventuallytenslotte, when channeledgekanaliseerd, becomeswordt,
136
466000
3000
dat uiteindelijk, gekanaliseerd
08:01
you know, evolvesevolueert and manifestsmanifesten itselfzelf as riotsrellen --
137
469000
5000
evolueert en zich manifesteert als rellen --
08:06
like the one in FranceFrankrijk two yearsjaar agogeleden, where I liveleven,
138
474000
4000
zoals in Frankrijk twee jaar geleden, waar ik woon.
08:10
whichwelke shockedgeschokt everybodyiedereen, because everyoneiedereen thought, "Oh well,
139
478000
2000
Dat shockeerde iedereen, want iedereen dacht: "O nouja,
08:12
FranceFrankrijk is a liberalliberale societymaatschappij."
140
480000
2000
Frankrijk is een liberale samenleving."
08:14
But I livedleefden in EnglandEngeland for 18 yearsjaar.
141
482000
3000
Maar ik woonde 18 jaar in Engeland.
08:17
I've livedleefden in FranceFrankrijk for about fourvier, and I feel actuallywerkelijk
142
485000
3000
Ik woon zo'n vier jaar in Frankrijk, en ik voel me
08:20
throwngegooid back 20 yearsjaar, livingleven in FranceFrankrijk.
143
488000
5000
20 jaar teruggeworpen, in Frankrijk.
08:25
And then, the thirdderde piecestuk. The thirdderde piecestuk for me is the questionvraag:
144
493000
3000
Dan het derde stuk. Dat is voor mij de vraag:
08:28
What is cinemabioscoop to you? What do you do with cinemabioscoop?
145
496000
3000
Wat is cinema voor jou? Wat doe je met cinema?
08:31
There's a youngjong directorregisseur, HollywoodHollywood directorregisseur, with his friendsvrienden --
146
499000
8000
Daar is een jonge Hollywood-regisseur, met zijn vrienden --
08:39
fellowkameraad filmmakersfilmmakers -- talkingpratend about what cinemabioscoop meansmiddelen.
147
507000
3000
collega-filmmakers -- ze praten over wat cinema betekent.
08:42
I supposeveronderstellen that will take me to my last piecestuk --
148
510000
4000
Dat brengt me bij mijn laatste stuk --
08:46
what cinemabioscoop meansmiddelen for me.
149
514000
2000
wat cinema voor me betekent.
08:48
My life startedbegonnen as a -- I startedbegonnen life in 1966,
150
516000
4000
Mijn leven begon in 1966,
08:52
a fewweinig monthsmaanden before the BiafranBiafra, whichwelke lastedduurde for threedrie yearsjaar
151
520000
3000
enkele maanden voor de Biafraoorlog, die drie jaar duurde;
08:55
and it was threedrie yearsjaar of waroorlog.
152
523000
2000
drie jaar oorlog.
08:57
So that wholegeheel thing,
153
525000
3000
Dus dat hele verhaal,
09:00
that wholegeheel childhoodkinderjaren echoesecho's and takes me into the nextvolgende piecestuk.
154
528000
6000
die hele kindertijd zindert na en brengt me bij het volgende stuk.
09:16
(VideoVideo) VoiceStem: OnichaOnicha, off to schoolschool- with your brotherbroer.
155
544000
3000
(Video) Stem: Onicha, naar school met je broer.
09:19
OnichaOnicha: Yes, mamaMama.
156
547000
2000
Onicha: Ja, mama.
10:09
CommanderCommandant: SoldiersSoldaten, you are going to fightstrijd a battlestrijd,
157
597000
7000
Commandant: Soldaten, jullie gaan een strijd leveren,
10:16
so you mustmoet get readyklaar and willinggewillig to diedood gaan.
158
604000
3000
dus jullie moeten bereid zijn te sterven.
10:19
You mustmoet get -- ?
159
607000
1000
Jullie moeten...?
10:20
ChildKind SoldiersSoldaten: ReadyKlaar and willinggewillig to diedood gaan.
160
608000
3000
Kindsoldaten: Bereid zijn om te sterven.
10:23
C: SuccessSucces, the changeverandering is only comingkomt eraan throughdoor the barrelvat of the gungeweer.
161
611000
6000
C: Succes, de verandering komt door de loop van het geweer.
10:29
CSCS: The barrelvat of the gungeweer!
162
617000
2000
KS: De loop van het geweer!
10:31
C: This is the gungeweer.
163
619000
1000
C: Dit is het geweer.
10:32
CSCS: This is the gungeweer.
164
620000
4000
KS: Dit is het geweer.
10:36
C: This is an AK-AK-47 riflegeweer-. This is your life.
165
624000
2000
C: Dit is een AK-47 geweer. Dit is je leven.
10:38
This is your life. This is ... this is ... this is your life.
166
626000
6000
Dit is je leven. Dit is ... dit is ... dit is je leven.
10:44
EzraEzra: They give us the specialspeciaal drugsdrugs. We call it bubblesbubbels.
167
632000
3000
Ezra: Ze geven ons speciale drugs. We noemen ze bubbels.
10:47
AmphetaminesAmfetaminen.
168
635000
2000
Amfetaminen.
10:50
SoldiersSoldaten: RainRegen come, sunzon come, soldiersoldaat man deyDey go.
169
638000
3000
Soldaten: Regen komt, zon komt, soldaten die gaan door.
10:53
I say rainregen come, sunzon come, soldiersoldaat man deyDey go.
170
641000
3000
Ik zeg regen komt, zon komt, soldaten die gaan door.
10:56
We wentgegaan from one villagedorp to anothereen ander -- threedrie villagesdorpen.
171
644000
2000
We gingen van dorp tot dorp -- drie dorpen.
10:58
I donDon’t rememberonthouden how we got there.
172
646000
2000
Ik herinner me niet hoe we er kwamen.
11:00
WitnessGetuige: We walkedwandelde and walkedwandelde for two daysdagen.
173
648000
3000
Getuige: We liepen en liepen twee dagen lang.
11:03
We didn't eateten.
174
651000
2000
We aten niet.
11:05
There was no foodeten, just little ricerijst.
175
653000
4000
Er was geen eten, alleen een beetje rijst.
11:09
WithoutZonder foodeten -- I was sickziek.
176
657000
2000
Zonder eten was ik ziek.
11:11
The injectioninjectie madegemaakt us not to have mindgeest.
177
659000
3000
Door de injectie konden we niet denken.
11:14
God will forgivevergeven us.
178
662000
2000
God zal ons vergeven.
11:16
He knowsweet we did not know. We did not know!
179
664000
3000
Hij weet dat we het niet wisten. We wisten het niet!
11:35
CommitteeComité ChairmanVoorzitter: Do you rememberonthouden JanuaryJanuari 6thth, 1999?
180
683000
3000
Voorzitter: Herinner je je 6 januari 1999?
11:40
EzraEzra: I donDon’t rememberonthouden.
181
688000
2000
Ezra: Ik weet niet meer.
11:42
VariousVerschillende VoicesStemmen: You will diedood gaan! You will diedood gaan! (ScreamingSchreeuwen)
182
690000
3000
Jongen: Je gaat sterven! Je gaat sterven! (Schreeuwen)
11:45
OnichaOnicha: EzraEzra! (EzraEzra: OnichaOnicha! OnichaOnicha!)
183
693000
2000
Onicha: Ezra! (Ezra: Onicha! Onicha!)
11:47
VariousVerschillende VoicesStemmen: ♫ We don't need no more troublemoeite
184
695000
8000
Stemmen: ♫We hebben genoeg ellende gehad♫
11:55
♫ No more troublemoeite
185
703000
2000
♫Genoeg ellende♫
11:57
They killedgedood my mothermoeder.
186
705000
2000
Ze vermoordden mijn moeder.
11:59
The MendeMende sonszonen of bastardsBastards.
187
707000
2000
Stelletje schoften van Mende.
12:01
(ShoutingSchreeuwen)
188
709000
2000
(Geschreeuw)
12:04
Who is she?
189
712000
2000
Wie is zij?
12:06
Me.
190
714000
1000
Ik.
12:07
Why you givinggeven these to me?
191
715000
1000
Waarom geef je me die?
12:08
So you can stop staringstaren at me.
192
716000
2000
Dan kun je ophouden me aan te gapen.
12:11
My storyverhaal is a little bitbeetje complicatedingewikkeld.
193
719000
3000
Mijn verhaal is een beetje ingewikkeld.
12:14
I’m interestedgeïnteresseerd.
194
722000
2000
Ik ben geïnteresseerd.
12:16
MariamMariam is pregnantzwanger.
195
724000
2000
Mariam is zwanger.
12:18
You know what you are? A crocodilekrokodil.
196
726000
2000
Weet je wat je bent? Een krokodil.
12:20
BigGrote mouthmond. ShortKorte legsbenen.
197
728000
2000
Grote mond. Korte benen.
12:25
In frontvoorkant of RufusRufus you are EzraEzra the cowardlafaard.
198
733000
2000
Bij Rufus ben je Ezra de lafaard.
12:27
He’s not takingnemen carezorg of his troopstroepen.
199
735000
2000
Hij zorgt niet voor zijn troepen.
12:29
TroopTroop, paybetalen your last honoreer. SaluteSalute.
200
737000
5000
Soldaten, bewijs de laatste eer. Saluut.
12:34
OpenOpen your eyesogen, EzraEzra.
201
742000
2000
Open je ogen, Ezra.
12:36
A blindBlind man can see that the diamondsruiten endeinde up in his pocketzak-.
202
744000
2000
Een blinde kan zien dat hij de diamanten achteroverdrukt.
12:38
♫ We don't need no more troublemoeite
203
746000
8000
♫We hebben genoeg ellende gehad♫
12:47
Get that idiotidioot out!
204
755000
2000
Haal die idioot eruit!
12:50
I take you are preparingvoorbereidingen treffen a majorgroot attackaanval?
205
758000
3000
Ik neem aan dat je een grote aanval voorbereidt?
12:53
This mustmoet be the minede mijne.
206
761000
1000
Dit moet de mijn zijn.
12:55
Your girlmeisje is here.
207
763000
1000
Je meisje is hier.
12:56
Well donegedaan, well donegedaan.
208
764000
4000
Goed zo, goed zo.
13:01
That is what you are here for, no?
209
769000
2000
Dit is waarvoor je hier bent, niet?
13:03
You are planningplanning to go back to fightstrijd are you?
210
771000
3000
Wil je teruggaan om te vechten?
13:06
♫ We don't need no more troublemoeite
211
774000
7000
♫We hebben genoeg ellende gehad♫
13:13
♫ No more troublemoeite
212
781000
2000
♫Genoeg ellende♫
13:15
♫ We don't need no more troublemoeite
213
783000
10000
♫We hebben genoeg ellende gehad♫
13:25
♫ No more troublemoeite. ♫
214
793000
3000
♫Genoeg ellende♫
13:28
WakeWekdienst up! EverybodyIedereen wakewekken up. RoadRoad blockblok!
215
796000
3000
Wakker worden! Iedereen wakker worden! Wegversperring!
13:31
♫ We don't need no more ... ♫
216
799000
3000
♫We hebben genoeg ... ♫
14:00
CommitteeComité ChairmanVoorzitter: We hopehoop that, with your help and the help of othersanderen, that this commissioncommissie
217
828000
5000
Voorzitter: We hopen dat met jullie hulp en de hulp van anderen, deze commissie
14:05
will go a long way towardsnaar understandingbegrip the causesoorzaken of the rebelrebel waroorlog.
218
833000
5000
stappen kan zetten in de richting van begrip voor de oorzaken van de burgeroorlog.
14:10
More than that, beginbeginnen a healinggenezing processwerkwijze and finallyTenslotte to --
219
838000
2000
Bovendien: een helingsproces te starten en
14:12
as an acthandelen of closuresluiting to a terribleverschrikkelijk periodperiode in this countryland’s historygeschiedenis.
220
840000
6000
als afsluiting van een vreselijke periode in de geschiedenis van dit land.
14:18
The beginningbegin of hopehoop.
221
846000
1000
Het begin van hoop.
14:19
MrMijnheer. EzraEzra GelehunGelehun, please standstand.
222
847000
4000
Meneer Ezra Gelehun, gaat u staan.
14:31
StateStaat your namenaam and ageleeftijd for the commissioncommissie.
223
859000
5000
Uw naam en leeftijd graag voor de commissie.
14:36
EzraEzra: My namenaam is EzraEzra GelehunGelehun.
224
864000
2000
Ezra: Mijn naam is Ezra Gelehun.
14:38
I am 15 or 16. I donDon’t rememberonthouden.
225
866000
4000
Ik ben 15 of 16. Weet het niet meer.
14:42
AskVragen my sisterzus, she is the witchheks, she knowsweet everything.
226
870000
5000
Vraag maar aan mijn zus, ze is heks, ze weet alles.
14:47
(SisterZuster: 16.)
227
875000
5000
(Zus: 16.)
14:52
CCCC: MrMijnheer. GelehunGelehun, I’d like to remindherinneren you you’reRe not on trialproces here
228
880000
3000
V: Meneer Gelehun, ik herinner u eraan dat u hier niet terecht staat
14:55
for any crimesmisdaden you committedtoegewijd.
229
883000
2000
voor misdaden die u gepleegd hebt.
14:57
E: We were fightingvechten for our freedomvrijheid.
230
885000
2000
E: We vochten voor onze vrijheid.
14:59
If killingdoden in a waroorlog is a crimemisdrijf,
231
887000
3000
Als moorden in een oorlog een misdaad is,
15:02
then you have to chargein rekening brengen everyelk soldiersoldaat in the worldwereld-.
232
890000
4000
zul je elke soldaat ter wereld moeten aanklagen.
15:06
WarOorlog is a crimemisdrijf, yes, but I did not startbegin it.
233
894000
4000
Oorlog is een misdaad, ja, maar ik ben hem niet begonnen.
15:10
You too are a retiredmet pensioen GeneralAlgemene, not so?
234
898000
4000
U bent ook een generaal met pensioen, niet?
15:14
CCCC: Yes, correctcorrect.
235
902000
2000
V: Ja, dat klopt.
15:16
E: So you too mustmoet standstand trialproces then.
236
904000
2000
E: Dan moet u ook terechtstaan.
15:18
Our governmentregering was corruptcorrupt.
237
906000
4000
Onze regering was corrupt.
15:22
LackOntbreken of educationonderwijs was theirhun way to controlcontrole powermacht.
238
910000
5000
Gebrek aan opleiding was hun manier de macht te houden.
15:27
If I maymei askvragen, do you paybetalen for schoolschool- in your countryland?
239
915000
3000
Mag ik vragen of u voor school betaalt in uw land?
15:30
CCCC: No, we donDon’t.
240
918000
5000
V: Nee, dat doen we niet.
15:35
E: You are richerrijker than us.
241
923000
2000
V: U bent rijker dan wij.
15:37
But we paybetalen for schoolschool-.
242
925000
3000
Maar wij betalen voor school.
15:41
Your countryland talksgesprekken about democracydemocratie,
243
929000
2000
Uw land praat over democratie,
15:43
but you supportondersteuning corruptcorrupt governmentsoverheden like my owneigen.
244
931000
4000
Maar u steunt corrupte regimes als deze.
15:47
Why? Because you want our diamonddiamant.
245
935000
3000
Waarom? Omdat u onze diamanten wil.
15:50
AskVragen if anyoneiedereen in this roomkamer have ever seengezien realecht diamonddiamant before?
246
938000
4000
Vraag of iemand in deze ruimte ooit een echte diamant heeft gezien...
15:54
No.
247
942000
2000
Nee!
15:56
CCCC: MrMijnheer. GelehunGelehun, I'd like to remindherinneren you, you're not on trialproces here todayvandaag.
248
944000
6000
V: Meneer Gelehun, zoals ik al zei: u staat niet terecht vandaag.
16:02
You are not on trialproces.
249
950000
1000
U staat niet terecht.
16:03
E: Then let me go.
250
951000
3000
E: Dan laat me gaan.
16:06
CCCC: I can't do that, sonzoon.
251
954000
3000
V: Dat kan ik niet doen, jongen.
16:09
E: So you are a liarleugenaar.
252
957000
2000
E: Dan bent u een leugenaar.
16:11
(ApplauseApplaus)
253
959000
2000
(Applaus)
16:13
NANB: Thank you. Just very quicklysnel to say that my pointpunt really here,
254
961000
3000
NA: Dank je. Nog even om te zeggen dat mijn boodschap hier
16:16
is that while we’reRe makingmaking all these hugereusachtig advancementsvorderingen,
255
964000
2000
is dat terwijl we al die
16:18
what we're doing, whichwelke for me, you know, I think we should --
256
966000
6000
enorme vooruitgang boeken --
16:24
AfricaAfrika should moveverhuizing forwardvooruit, but we should rememberonthouden,
257
972000
4000
Afrika moet vooruitgaan, maar we moeten dit onthouden,
16:28
so we do not go back here again.
258
976000
2000
zodat we het nooit meer laten gebeuren.
16:30
Thank you.
259
978000
1000
Dank je wel.
16:31
EmekaEmeka OkaforOkafor: Thank you, NewtonNewton.
260
979000
2000
Emeka Okafor: Dank je, Newton.
16:33
(ApplauseApplaus)
261
981000
3000
(Applaus)
16:36
One of the themesthema's that comeskomt throughdoor very stronglysterk
262
984000
4000
Een van de thema's die naar voren komen
16:40
in the piecestuk we just watchedbekeken is this sensezin of the psychologicalpsychologisch traumatrauma of the youngjong
263
988000
10000
in het stuk dat we net zagen, is het idee van psychologisch trauma van de jongeren
16:50
that have to playspelen this rolerol of beingwezen childkind soldierssoldaten.
264
998000
5000
die de rol van kindsoldaten moeten spelen.
16:55
And consideringgezien het feit where you are comingkomt eraan from,
265
1003000
4000
In aanmerking nemend waar je vandaan komt,
16:59
and when we consideroverwegen the extentomvang to whichwelke it’s not takeningenomen as seriouslyernstig
266
1007000
6000
en als we zien hoezeer dit allemaal niet zo serieus wordt genomen
17:05
as it should be, what would you have to say about that?
267
1013000
4000
als zou moeten, wat heb je daarover te zeggen?
17:09
NANB: In the processwerkwijze of my researchOnderzoek, I actuallywerkelijk spentdoorgebracht
268
1017000
3000
NA: Tijdens mijn onderzoek bracht ik
17:12
a bitbeetje of time in SierraSierra LeoneLeone researchingonderzoek naar this.
269
1020000
3000
wat tijd door in Sierra Leone.
17:15
And I rememberonthouden I metleerde kennen a lot of childkind soldierssoldaten --
270
1023000
5000
Ik heb veel kindsoldaten ontmoet --
17:20
ex-combatantsoud-strijders, as they like to be calledriep.
271
1028000
4000
ex-strijders, zoals ze genoemd willen worden.
17:26
I metleerde kennen psychosocialpsychosociale workersarbeiders who workedwerkte with them.
272
1034000
5000
Ik ontmoette psychosociale werkers die met hen gewerkt hadden.
17:31
I metleerde kennen psychiatristspsychiaters who spentdoorgebracht time with them,
273
1039000
3000
Ik ontmoette psychiaters die tijd met hen hadden doorgebracht,
17:34
aidsteun workersarbeiders, NGOsNGO 's, the wholegeheel lot.
274
1042000
3000
hulpverleners, ngo's, enzovoort.
17:37
But I rememberonthouden on the flightvlucht back on my last tripreis,
275
1045000
4000
Maar op de terugvlucht van mijn laatste reis,
17:41
I rememberonthouden breakingbreken down in tearstranen and thinkinghet denken to myselfmezelf,
276
1049000
4000
brak ik in tranen uit en dacht bij mezelf:
17:45
if any kidkind in the WestWest, in the westernwestern worldwereld-,
277
1053000
6000
als een westers kind, in de westerse wereld,
17:51
wentgegaan throughdoor a day of what any of those kidskinderen have goneweg throughdoor,
278
1059000
5000
één dag zou meemaken wat deze kinderen hebben meegemaakt,
17:56
they will be in therapybehandeling for the restrust uit of theirhun naturalnatuurlijk liveslevens.
279
1064000
6000
dan zouden ze voor de rest van hun leven in therapie zijn.
18:02
So for me, the thought that we have all these childrenkinderen --
280
1070000
5000
Dus voor mij is de gedachte dat we al deze kinderen --
18:07
it’s a generationgeneratie, we have a wholegeheel generationgeneratie of childrenkinderen --
281
1075000
3000
het is een generatie, we hebben een hele generatie kinderen --
18:10
who have been put throughdoor so much psychologicalpsychologisch traumatrauma or damageschade,
282
1078000
7000
die psychologisch zo getraumatiseerd en beschadigd zijn.
18:17
and AfricaAfrika has to liveleven with that.
283
1085000
2000
Afrika moet daarmee leven.
18:19
But I’m just sayinggezegde to factorfactor that in,
284
1087000
2000
Ik zeg dus dat we dat moeten
18:21
factorfactor that in with all this great advancementvooruitgang,
285
1089000
3000
incalculeren bij alle grote vooruitgang,
18:24
all this pronouncementuitspraak of great achievementprestatie.
286
1092000
2000
alle verkondiging van grote prestaties.
18:28
That’s really my thinkinghet denken.
287
1096000
2000
Dat is wat ik denk.
18:30
EOEO: Well, we thank you again for comingkomt eraan to the TEDTED stagestadium.
288
1098000
3000
EO: Nogmaals hartelijk dank dat je naar TED kwam.
18:33
That was a very movingin beweging piecestuk.
289
1101000
2000
Dat was een zeer aangrijpend stuk.
18:35
NANB: Thank you.
290
1103000
1000
NA: Dank je.
18:36
EOEO: Thank you.
291
1104000
1000
EO: Dank je.
18:37
(ApplauseApplaus)
292
1105000
1000
(Applaus)
Translated by Axel Saffran
Reviewed by Els De Keyser

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Newton Aduaka - Filmmaker
Newton Aduaka's award-winning Ezra, told through the eyes of a young boy in Sierra Leone, illuminates one of the most harrowing consequences of war: the recruitment of child soldiers.

Why you should listen

Born in Eastern Nigeria, Newton Aduaka and his family moved to Lagos in 1970 at the end of the Biafran War.  In 1985 he left for England to study engineering, but discovered cinema. He graduated from the London International Film School in 1990, and in 1997 established Granite Film Works. In 2001, Aduaka's debut feature film, Rage, became the first wholly independently financed film by a black filmmaker in the history of British cinema to be released nationwide. It opened to critical acclaim. He has made many short films as well.

Between 2005 and 2007, he co-wrote, directed and executive-produced Ezra, his first non-independently funded film, for Arte France. The film won the Grand Jury Prize at several film festivals, including FESPACO, Durban, Amiens and Balafon, and was an official selection at Sundance and Cannes.

More profile about the speaker
Newton Aduaka | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee