ABOUT THE SPEAKER
Seth Berkley - Vaccine visionary
Epidemiologist Seth Berkley is leading the charge to make sure vaccines are available to everyone, including those living in the developing world.

Why you should listen

Seth Berkley is an epidemiologist and the CEO of Gavi, the Vaccine Alliance, the global health organization protecting lives by improving access to vaccines in developing countries. Seth joined Gavi in 2011 in a period of rapid acceleration of Gavi’s programs. Now, with more than half a billion children immunized, he is leading Gavi’s efforts to reach a further 300 million children in the next five years and build sustainability into country immunization programs. Prior to Gavi, he spearheaded the development of vaccines for HIV as founder and CEO of the International AIDS Vaccine Initiative.

More profile about the speaker
Seth Berkley | Speaker | TED.com
TED2010

Seth Berkley: HIV and flu -- the vaccine strategy

Seth Berkley: HIV ve grip -- aşı stratejileri

Filmed:
647,763 views

Seth Berkley aşı dizaynı, üretimi ve sevkiyatı konusundaki güncel gelişmeleri ve bunların nasıl olup da dünyayı tehdit eden --- AIDS, Sıtma ve Grip Salgınları--- gibi tehlikeleri alt etmemize ramak kalmasını sağladıklarını açıklıyor.
- Vaccine visionary
Epidemiologist Seth Berkley is leading the charge to make sure vaccines are available to everyone, including those living in the developing world. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:17
Do you worryendişelenmek about what is going to killöldürmek you?
0
2000
3000
Sizi neyin öldüreceğinden endişe eder misiniz?
00:20
HeartKalp diseasehastalık, cancerkanser,
1
5000
2000
Kalp hastalığı, kanser,
00:22
a cararaba accidentkaza?
2
7000
2000
araba kazası?
00:24
MostÇoğu of us worryendişelenmek about things we can't controlkontrol,
3
9000
3000
Pek çoğumuz kontrol edemeyeceğimiz
00:27
like warsavaş, terrorismterörizm,
4
12000
2000
savaş, terörizm,
00:29
the tragictrajik earthquakedeprem that just occurredoluştu in HaitiHaiti.
5
14000
3000
Haiti'deki trajik deprem gibi şeylerden endişe duyarız.
00:32
But what really threatenstehdit humanityinsanlık?
6
17000
3000
Ama insanlığı gerçekten tehdit eden nedir?
00:36
A fewaz yearsyıl agoönce, ProfessorProfesör VaclavVaclav SmilSMIL
7
21000
2000
Bir kaç yıl önce, Prof. Vaclav Smil
00:38
trieddenenmiş to calculatehesaplamak the probabilityolasılık
8
23000
2000
tarihi değiştirmeye yetecek büyüklükte
00:40
of suddenani disastersafetler
9
25000
2000
ani felaketlerin olasılık hesabını
00:42
largegeniş enoughyeterli to changedeğişiklik historytarih.
10
27000
2000
yapmaya çalıştı.
00:44
He calleddenilen these,
11
29000
2000
Bunlara
00:46
"massivelyağır fatalölümcül discontinuitiessüreksizliklerin,"
12
31000
2000
"ağır öldürücü devamsızlıklar"
00:48
meaninganlam that they could killöldürmek
13
33000
2000
adını verdi, yani bunların önümüzdeki
00:50
up to 100 millionmilyon people
14
35000
2000
50 yıl içinde 100 milyon kişiyi
00:52
in the nextSonraki 50 yearsyıl.
15
37000
2000
öldürebileceğini düşündü.
00:54
He lookedbaktı at the oddsolasılık of anotherbir diğeri worldDünya warsavaş,
16
39000
3000
Yeni bir dünya savaşı olasılığını düşündü,
00:57
of a massivemasif volcanicvolkanik eruptionErüpsiyonu,
17
42000
2000
büyük bir volkanik patlamanın,
00:59
even of an asteroidasteroit hittingisabet the EarthDünya.
18
44000
2000
hatta bir asteroid'in dünyaya çarpabileceğini.
01:01
But he placedyerleştirilmiş the likelihoodolasılık of one suchböyle eventolay
19
46000
3000
Ama bütün bunların en tepesine olasılığı en yüksek
01:04
aboveyukarıdaki all othersdiğerleri
20
49000
2000
ihtimal ile yerleştirdiği
01:06
at closekapat to 100 percentyüzde,
21
51000
2000
yani yaklaşık %100 ihtimal verdiği
01:08
and that is a severeşiddetli flugrip pandemicyaygın.
22
53000
3000
şiddetli bir grip salgınıydı.
01:12
Now, you mightbelki think of flugrip
23
57000
2000
Siz grip için şunu düşünebilirsiniz;
01:14
as just a really badkötü coldsoğuk,
24
59000
3000
kötü bir soğuk algınlığı.
01:17
but it can be a deathölüm sentencecümle.
25
62000
2000
Ama grip bir ölüm fermanı da olabilir.
01:19
EveryHer yearyıl, 36,000 people in the UnitedAmerika StatesBirleşik
26
64000
3000
USA'da her sene 36.000 kişi mevsimsel gripten dolayı
01:22
dieölmek of seasonalMevsimlik flugrip.
27
67000
3000
hayatını kaybediyor.
01:25
In the developinggelişen worldDünya, the dataveri is much sketchiersketchier
28
70000
2000
Gelişen ülkelerde veriler çok daha tuhaf ama
01:27
but the deathölüm tollGeçiş ücreti is almostneredeyse
29
72000
2000
ölüm yüzdesi kesinlikle
01:29
certainlykesinlikle higherdaha yüksek.
30
74000
2000
daha yüksek.
01:31
You know, the problemsorun is if
31
76000
2000
Problem bu virüsün ara sıra
01:33
this virusvirüs occasionallybazen mutatesmutasyona
32
78000
2000
çok çarpıcı bir şekilde mutasyona
01:35
so dramaticallydramatik,
33
80000
2000
uğrayıp, aslında
01:37
it essentiallyesasen is a newyeni virusvirüs
34
82000
2000
yeni bir virüs haline gelmesi.
01:39
and then we get a pandemicyaygın.
35
84000
2000
Böyle durumlarda pandemiler oluşuyor
01:43
In 1918, a newyeni virusvirüs appearedortaya çıktı
36
88000
3000
1918'de ortaya çıkan yeni bir virüs
01:46
that killedöldürdü some 50 to 100 millionmilyon people.
37
91000
3000
kontrolsüz bir yangın gibi yayılıp dünyada
01:49
It spreadYAYILMIŞ like wildfiresöndürülmesi güç ateş
38
94000
2000
50-100 milyon kişinin ölümüne neden oldu.
01:51
and some diedvefat etti withiniçinde hourssaatler of developinggelişen symptomssemptomlar.
39
96000
3000
Bazıları belirtilerin ortaya çıkmasından saatler sonra öldüler.
01:54
Are we saferdaha güvenli todaybugün?
40
99000
2000
Bugün güvende miyiz?
01:56
Well, we seemgörünmek to have dodgedpaçayı kurtardın
41
101000
2000
Bu sene hepimizi korkutan öldürücü
01:58
the deadlyölümcül pandemicyaygın this yearyıl
42
103000
2000
pandemiden sıyırmış gibi
02:00
that mostçoğu of us fearedkorkulan,
43
105000
2000
duruyoruz, ama bu tehlike
02:02
but this threattehdit could reappearyeniden görünür at any time.
44
107000
3000
her an tekrar kapımızı çalabilir.
02:05
The good newshaber is that
45
110000
2000
İyi haber ise tarihte şu an
02:07
we're at a momentan in time
46
112000
2000
bilim, teknoloji globalleşmenin
02:09
when scienceBilim, technologyteknoloji, globalizationküreselleşme is convergingyakınsak
47
114000
3000
birbirine yaklaşıp daha önce eşi benzeri görülmemiş
02:12
to createyaratmak an unprecedentedeşi görülmemiş possibilityolasılık:
48
117000
2000
bir şekilde, bütün ölümlerin beşte biri ve
02:14
the possibilityolasılık to make historytarih
49
119000
2000
dünyada emsalsiz acılara yol açan
02:16
by preventingönlenmesi infectiousbulaşıcı diseaseshastalıklar
50
121000
3000
enfeksiyon hastalıklarının
02:19
that still accounthesap for one-fifthbeşte of all deathsölümler
51
124000
3000
önlenebilmesi için beraber çalıştıkları
02:22
and countlesssayısız miserysefalet on EarthDünya.
52
127000
3000
bir süreç yaşamaktayız.
02:25
We can do this.
53
130000
2000
Bunu başarabiliriz.
02:27
We're alreadyzaten preventingönlenmesi millionsmilyonlarca of deathsölümler
54
132000
2000
Var olan aşılar ile zaten milyonlarca ölüme
02:29
with existingmevcut vaccinesaşılar,
55
134000
2000
şu an dahi engel oluyoruz.
02:31
and if we get these to more people,
56
136000
2000
Ve bunları insanlara daha da çok
02:33
we can certainlykesinlikle savekayıt etmek more liveshayatları.
57
138000
3000
ulaştırabilirsek, daha çok yaşam kurtaracağız.
02:36
But with newyeni or better vaccinesaşılar
58
141000
2000
Ama yeni veya daha iyi sıtma, TBC,
02:38
for malariasıtma, TBTB, HIVHIV,
59
143000
3000
HIV, pnömoni, diyare
02:41
pneumoniazatürree, diarrheaishal, flugrip,
60
146000
2000
grip aşıları ile dünya üzerindeki
02:43
we could endson sufferingçile
61
148000
2000
zamanın başlangıcından beri var olan
02:45
that has been on the EarthDünya sincedan beri the beginningbaşlangıç of time.
62
150000
3000
bütün bu acılara bir son da verebiliriz.
02:48
So, I'm here to trumpettrompet vaccinesaşılar for you.
63
153000
2000
Size aşıların ilanı için buradayım.
02:50
But first, I have to explainaçıklamak why they're importantönemli
64
155000
3000
Ama önce, size neden önemli olduklarını anlatmalıyım.
02:53
because vaccinesaşılar, the powergüç of them,
65
158000
3000
Çünkü bu aşılar, aşıların gücü aslında
02:56
is really like a whisperFısıltı.
66
161000
2000
bir fısıltı gibi.
02:58
When they work, they can make historytarih,
67
163000
2000
Aşılar işe yaradıklarında tarih yazarlar,
03:00
but after a while
68
165000
2000
ama bir süre sonra,
03:02
you can barelyzar zor hearduymak them.
69
167000
2000
isimlerini bile nadiren duyarsınız.
03:04
Now, some of us are oldeski enoughyeterli
70
169000
3000
Aramızda bazılarımız kollarında yuvarlak
03:07
to have a smallküçük, circulardairesel scaryara izi on our armssilâh
71
172000
3000
yara izleri olacak kadar yaşlılar, bu izler
03:10
from an inoculationaşı we receivedAlınan as childrençocuklar.
72
175000
3000
çocukken aldıkları bir aşılamanın izi.
03:13
But when was the last time you worriedendişeli about smallpoxÇiçek hastalığı,
73
178000
3000
Çiçek hastalığı, geçen yüzyılda yarım milyardan fazla
03:16
a diseasehastalık that killedöldürdü halfyarım a billionmilyar people last centuryyüzyıl
74
181000
3000
insanın ölümüne neden oldu ve artık aramızda yok, bu konuda
03:19
and no longeruzun is with us?
75
184000
2000
en son ne zaman endişelendiniz?
03:21
Or polioçocuk felci? How manyçok of you rememberhatırlamak the ironDemir lungakciğer?
76
186000
3000
Yada çocuk felci -- kaçınız demir akciğeri anımsıyor?
03:24
We don't see scenessahneler like this anymoreartık
77
189000
3000
Artık böyle sahnelere şahit olmuyoruz
03:27
because of vaccinesaşılar.
78
192000
2000
çünkü aşılar var.
03:29
Now, it's interestingilginç
79
194000
2000
Bilirsiniz, aslında 30 kadar tuhaf
03:31
because there are 30-odd-odd diseaseshastalıklar
80
196000
3000
hastalığı aşı ile tedavi edebiliyoruz ama
03:34
that can be treatedişlenmiş with vaccinesaşılar now,
81
199000
2000
ilginç olan hali hazırda
03:36
but we're still threatenedtehdit by things like HIVHIV and flugrip.
82
201000
3000
HIV ve grip gibi şeyler ile tehdit ediliyor olmamız.
03:39
Why is that?
83
204000
2000
Bu neden?
03:41
Well, here'sburada the dirtykirli little secretgizli.
84
206000
2000
İşte bu işin küçük ve kirli muamması.
03:43
UntilKadar recentlyson günlerde, we haven'tyok had to know
85
208000
2000
Yakın zaman dek, aslında bir aşının
03:45
exactlykesinlikle how a vaccineaşı workedişlenmiş.
86
210000
3000
nasıl çalıştığını bilmemiz gerekmiyordu.
03:48
We knewbiliyordum they workedişlenmiş throughvasitasiyla old-fashionedeski moda trialDeneme and errorhata.
87
213000
3000
Eski model deneme yanılma yolu ile çalışıp çalışmadıklarına bakıyorduk.
03:51
You tookaldı a pathogenpatojen, you modifieddeğiştirilme tarihi it,
88
216000
2000
Bir patojeni alıp, modifiye edersiniz,
03:53
you injectedenjekte it into a personkişi or an animalhayvan
89
218000
3000
bir hayvan veya insana enjekte eder,
03:56
and you saw what happenedolmuş.
90
221000
2000
onlara ne olduğuna bakarsınız.
03:58
This workedişlenmiş well for mostçoğu pathogenspatojenler,
91
223000
3000
Bu yol patojenlerin çoğunda işe yarar,
04:01
somewhatbiraz well for craftykurnaz bugsböcek like flugrip,
92
226000
3000
grip gibi kurnaz böceklerin bir kısmında da,
04:04
but not at all for HIVHIV,
93
229000
2000
ama insanların
04:06
for whichhangi humansinsanlar have no naturaldoğal immunitydokunulmazlık.
94
231000
3000
doğal bağışıklığının hiç olmadığı HIV de asla....
04:09
So let's explorekeşfetmek how vaccinesaşılar work.
95
234000
3000
O zaman aşılar nasıl çalışır bakalım.
04:12
They basicallytemel olarak createyaratmak a cacheönbellek
96
237000
2000
Basit olarak bağışıklık sisteminizde
04:14
of weaponssilahlar for your immunebağışık systemsistem
97
239000
2000
gerektiğinde aktive olacak bir
04:16
whichhangi you can deploydağıtmak when neededgerekli.
98
241000
3000
silah zulası yaratırlar.
04:19
Now, when you get a viralviral infectionenfeksiyon,
99
244000
3000
Yani viral bir enfeksiyona yakalandığınızda
04:22
what normallynormalde happensolur is it takes daysgünler or weekshaftalar
100
247000
2000
normalde bir kaç gün veya haftada vücudunuz buna
04:24
for your bodyvücut to fightkavga back
101
249000
2000
karşı tüm gücüyle
04:26
at fulltam strengthkuvvet,
102
251000
2000
savaşmaya başlar
04:28
and that mightbelki be too lategeç.
103
253000
2000
ve bu çok geç olabilir.
04:30
When you're pre-immunizedönceden aşı,
104
255000
2000
Önceden bağışıklandıysanız,
04:32
what happensolur is you have forcesgüçler in your bodyvücut
105
257000
2000
bu vücudunuzdaki bu spesifik düşmanı hemen
04:34
pre-trainedönceden eğitim to recognizetanımak
106
259000
2000
tanıyacak şekilde bir ön eğitim alan
04:36
and defeatyenilgi specificözel foesdüşmanlar.
107
261000
2000
bir takım güçlere sahip olursunuz.
04:38
So that's really how vaccinesaşılar work.
108
263000
2000
Yani aşılar böyle çalışır.
04:40
Now, let's take a look at a videovideo
109
265000
2000
Şimdi videoya bakalım, bunu topluma
04:42
that we're debutingdebuting at TEDTED, for the first time,
110
267000
3000
ilk defa burada yani TED'de duyuruyoruz,
04:45
on how an effectiveetkili HIVHIV vaccineaşı mightbelki work.
111
270000
3000
başarılı bir HIV aşısı nasıl çalışabilir?
04:49
(MusicMüzik)
112
274000
6000
(müzik)
04:55
NarratorEkran okuyucusu: A vaccineaşı trainstrenler the bodyvücut in advanceilerlemek
113
280000
2000
Bir aşı vücudunuza spesifik bir saldırganı nasıl
04:57
how to recognizetanımak and neutralizeetkisiz hale getirin
114
282000
2000
tanıyacağınız ve nötralize edeceğiniz
04:59
a specificözel invaderistilacı.
115
284000
2000
konusunda eğitim verir.
05:01
After HIVHIV penetratesnüfuz eder the body'svücudun mucosalMukozal barriersengeller,
116
286000
3000
HIV vücudun mukoza bariyerini geçtikten sonra immun
05:04
it infectsbozar immunebağışık cellshücreler to replicatetekrarlamak.
117
289000
3000
hücreleri etkileyerek çoğalmaya başlar.
05:08
The invaderistilacı drawsberabere the attentionDikkat
118
293000
2000
Saldırgan bağışıklık sisteminizin
05:10
of the immunebağışık system'ssistemin front-lineCephe troopsasker.
119
295000
2000
ilk askeri birliklerinin dikkatini çeker.
05:12
DendriticDendritik cellshücreler, or macrophagesmakrofajlar,
120
297000
2000
Dentritik hücreler veya makrofajlar,
05:14
captureele geçirmek the virusvirüs and displayGörüntüle piecesparçalar of it.
121
299000
3000
virüsü ele geçirip, yüzeylerinde parçalarını teşhir eder.
05:18
MemoryBellek cellshücreler generatedoluşturulan by the HIVHIV vaccineaşı
122
303000
3000
HIV aşısı ile oluşturulan bellek hücreler
05:21
are activatedaktif when they learnöğrenmek
123
306000
2000
ön askeri birliklerde HIV olduğunu
05:23
HIVHIV is presentmevcut from the front-lineCephe troopsasker.
124
308000
3000
öğrendiklerinde aktive olurlar.
05:26
These memorybellek cellshücreler immediatelyhemen deploydağıtmak
125
311000
3000
Bu bellek hücreler hemen tam olarak
05:29
the exactkesin weaponssilahlar neededgerekli.
126
314000
3000
gerekli olan silahları harekete geçirirler.
05:32
MemoryBellek B cellshücreler turndönüş into plasmaPlazma cellshücreler,
127
317000
3000
Bellek B hücreler plazma hücrelerine dönüşür,
05:35
whichhangi produceüretmek wavedalga after wavedalga
128
320000
2000
ve üst üste spesifik antikorları
05:37
of the specificözel antibodiesantikorlar
129
322000
2000
salgılamaya başlarlar,
05:39
that latchmandal ontoüstüne HIVHIV
130
324000
2000
bu antikorlar HIV'e yapışır
05:41
to preventönlemek it from infectingbulaşmasını cellshücreler,
131
326000
2000
ve öldürücü T hücre birlikleri
05:43
while squadronsbölükler of killerkatil T cellshücreler
132
328000
2000
HIV ile enfekte olmuş hücreleri
05:45
seekaramak out and destroyyıkmak cellshücreler
133
330000
2000
arayıp imha ederken, yeni hücrelerin
05:47
that are alreadyzaten HIVHIV infectedenfekte.
134
332000
3000
enfekte olması da engellenmiş olur.
05:50
The virusvirüs is defeatedyendi.
135
335000
2000
Virüs yenilir.
05:52
WithoutOlmadan a vaccineaşı,
136
337000
2000
Aşı olmadığında ise,
05:54
these responsesyanıt-e doğru would have takenalınmış more than a weekhafta.
137
339000
3000
bu cevapların oluşması bir haftadan uzun zaman alıyor.
05:57
By that time, the battlesavaş againstkarşısında HIVHIV
138
342000
2000
O zamana dek zaten HIV'e karşı verilen
05:59
would alreadyzaten have been lostkayıp.
139
344000
3000
savaş çoktan kaybedilmiş oluyor.
06:08
SethSeth BerkleyBerkley: Really coolgüzel videovideo, isn't it?
140
353000
3000
Çok havalı bir video, değil mi?
06:11
The antibodiesantikorlar you just saw in this videovideo,
141
356000
3000
Bu videoda iş başında gördüğünüz antikorlar
06:14
in actionaksiyon, are the onesolanlar that make mostçoğu vaccinesaşılar work.
142
359000
3000
çoğu aşının işe yaramasını sağlayan antikorlar.
06:17
So the realgerçek questionsoru then is:
143
362000
2000
Yani buradaki asıl soru şu;
06:19
How do we ensuresağlamak that your bodyvücut makesmarkaları
144
364000
2000
Vücudumuzda tam olarak HIV veya grip için
06:21
the exactkesin onesolanlar that we need to protectkorumak
145
366000
2000
gerekli olan antikorların yapılmasını
06:23
againstkarşısında flugrip and HIVHIV?
146
368000
2000
nasıl sağlayacağız?
06:25
The principalAsıl adı challengemeydan okuma for bothher ikisi de of these virusesvirüsler
147
370000
3000
Bu iki virüs için de en temel sıkıntımız
06:28
is that they're always changingdeğiştirme.
148
373000
2000
onların sürekli değişiyor olması.
06:30
So let's take a look at the flugrip virusvirüs.
149
375000
3000
Grip virüsüne göz atalım.
06:33
In this renderingsıva of the flugrip virusvirüs,
150
378000
2000
Grip virüsü bu görüntüsünde
06:35
these differentfarklı coloredrenkli spikessivri are what it useskullanımları to infectenfekte you.
151
380000
3000
var olan bu değişik renkteki çıkıntılar sayesinde sizi enfekte ediyor.
06:38
And alsoAyrıca, what the antibodiesantikorlar use is a handlesap
152
383000
3000
Ve ayrıca antikorların da bunları yakalamak ve
06:41
to essentiallyesasen grabkapmak and neutralizeetkisiz hale getirin the virusvirüs.
153
386000
3000
virüsü nötralize etmek için bu tutmaçlara ihtiyacı var.
06:44
When these mutatedeğişmek, they changedeğişiklik theironların shapeşekil,
154
389000
3000
Bunlarda bir mutasyon olduğunda şekilleri değişiyor
06:47
and the antibodiesantikorlar don't know what they're looking at anymoreartık.
155
392000
3000
ve antikorlar artık neyi aradıklarını bilemez hale geliyorlar.
06:50
So that's why everyher yearyıl
156
395000
3000
Bu sebeple de her sene
06:53
you can catchyakalamak a slightlyhafifçe differentfarklı strainGerginlik of flugrip.
157
398000
3000
bir parça daha farklı bir grip virüsu suşuna yakalanıyorsunuz.
06:56
It's alsoAyrıca why in the springbahar,
158
401000
2000
Yine bu sebeple bahar aylarında
06:58
we have to make a besten iyi guesstahmin
159
403000
2000
bir sonraki sene hangi yeni üç suşun
07:00
at whichhangi threeüç strainssuşları are going to prevailhakim the nextSonraki yearyıl,
160
405000
3000
bir sene sonrasında hüküm süreceğini tahmin edip, bunları
07:03
put those into a singletek vaccineaşı
161
408000
2000
tek bir şırınganın içine yerleştirip
07:05
and rushacele those into productionüretim for the falldüşmek.
162
410000
3000
sonbahardaki üretime yetiştirmemiz gerekiyor.
07:08
Even worsedaha da kötüsü,
163
413000
2000
Daha da kötüsü,
07:10
the mostçoğu commonortak influenzagrip -- influenzagrip A --
164
415000
3000
en sık görülen grip olan Influenza A
07:13
alsoAyrıca infectsbozar animalshayvanlar
165
418000
2000
insanlarla yakın ilişki içindeki
07:15
that livecanlı in closekapat proximityyakınlık to humansinsanlar,
166
420000
2000
hayvanları da enfekte ediyor ve bunlar
07:17
and they can recombinebirleştireceğimi
167
422000
2000
bu belirli hayvan gruplarında
07:19
in those particularbelirli animalshayvanlar.
168
424000
2000
yeniden birleşebiliyorlar.
07:21
In additionilave, wildvahşi aquaticsuda yaşayan birdskuşlar
169
426000
2000
Ek olarak, vahşi su kuşları
07:23
carrytaşımak all knownbilinen strainssuşları
170
428000
2000
influenzanın bilinen bütün
07:25
of influenzagrip.
171
430000
2000
suşlarını taşıyorlar.
07:27
So, you've got this situationdurum:
172
432000
2000
Yani şöyle bir durum oluyor,
07:29
In 2003,
173
434000
2000
2003'de
07:31
we had an H5N1 virusvirüs
174
436000
3000
H5N1 virüsü vardı ve bu virüs
07:34
that jumpedatladı from birdskuşlar into humansinsanlar
175
439000
3000
kuşlardan insanlara atlayarak, bir kaç
07:37
in a fewaz isolatedyalıtılmış casesvakalar
176
442000
2000
özel durumda mortalite oranı
07:39
with an apparentbelirgin mortalityölüm oranı rateoran of 70 percentyüzde.
177
444000
3000
%70'e varan aşikar durumlara neden oldu.
07:42
Now luckilyiyi ki, that particularbelirli virusvirüs,
178
447000
3000
Şanslıydık ki bu özel virüs o dönemde
07:45
althougholmasına rağmen very scarykorkutucu at the time,
179
450000
2000
çok korku yaratmış olsa da,
07:47
did not transmitiletmek from personkişi to personkişi
180
452000
2000
insandan insana çok daha kolay
07:49
very easilykolayca.
181
454000
2000
bulaşmıyordu.
07:51
This year'syılın H1N1 threattehdit
182
456000
3000
Bu seneki H1N1 tehditi ise
07:54
was actuallyaslında a humaninsan, aviankuş, swinedomuz mixturekarışım
183
459000
4000
aslında insan-kuş-domuz karışımıydı
07:58
that aroseortaya çıkan in MexicoMeksika.
184
463000
2000
ve Mexico'da ortaya çıktı.
08:00
It was easilykolayca transmittedaktarılan,
185
465000
2000
Çok kolay bulaşıyor olmasına rağmen
08:02
but, luckilyiyi ki, was prettygüzel mildhafif.
186
467000
3000
şansımıza orta derecede güçlüydü.
08:05
And so, in a senseduyu,
187
470000
2000
Yani bir açıdan şansımız
08:07
our luckşans is holdingtutma out,
188
472000
2000
gerçekten yaver gidiyor,
08:09
but you know, anotherbir diğeri wildvahşi birdkuş could flyuçmak over at anytimeistediğin zaman.
189
474000
3000
ama her an tepemizden başka bir kuş uçabilir.
08:13
Now let's take a look at HIVHIV.
190
478000
2000
Şimdi de HIV virüsüne bakalım.
08:15
As variabledeğişken as flugrip is,
191
480000
2000
Grip virüsü kadar değişken ama
08:17
HIVHIV makesmarkaları flugrip
192
482000
2000
grip virüsü HIV'e kıyasla
08:19
look like the RockKaya of GibraltarGibraltar.
193
484000
2000
Cebelitarık kayası gibi duruyor.
08:21
The virusvirüs that causesnedenleri AIDSAIDS
194
486000
2000
AIDS'e sebep olan bu virüs
08:23
is the trickiesten zor pathogenpatojen
195
488000
2000
bilim adamlarının şimdiye dek
08:25
scientistsBilim adamları have ever confrontedkarşı karşıya.
196
490000
2000
karşılaştıkları en düzenbaz patojen.
08:27
It mutatesmutasyona furiouslyöfkeyle,
197
492000
2000
Çılgın gibi mutasyona uğruyor.
08:29
it has decoysyem to evadekaçmasına the immunebağışık systemsistem,
198
494000
2000
Bağışıklık sistemini aldatacak hileler yapıyor.
08:31
it attackssaldırılar the very cellshücreler that are tryingçalışıyor to fightkavga it
199
496000
3000
Kendisi ile bizzat savaşacak olan hücrelere saldırıyor.
08:34
and it quicklyhızlı bir şekilde hidesgizler itselfkendisi
200
499000
2000
Ve kendisini de çabucak
08:36
in your genomegenom.
201
501000
2000
genlerinize saklıyor.
08:38
Here'sİşte a slidekaymak looking at
202
503000
2000
Bu slide'da grip virüsünün
08:40
the geneticgenetik variationvaryasyon of flugrip
203
505000
2000
genetik bir çeşidine bakıyorsunuz
08:42
and comparingkarşılaştıran that to HIVHIV,
204
507000
2000
ve bunu HIV ile kıyasladığınızda
08:44
a much wilderWilder targethedef.
205
509000
3000
çok daha vahşi bir hedef görüyorsunuz.
08:47
In the videovideo a momentan agoönce,
206
512000
2000
Bir dakika önceki videoda
08:49
you saw fleetsfiloları of newyeni virusesvirüsler launchingfırlatma from infectedenfekte cellshücreler.
207
514000
3000
enfekte hücrelerden yayılan yeni virüs filoları gördünüz.
08:52
Now realizegerçekleştirmek that in a recentlyson günlerde infectedenfekte personkişi,
208
517000
3000
Yeni enfekte olmuş birinde bu gemilerden
08:55
there are millionsmilyonlarca of these shipsgemiler;
209
520000
2000
milyonlarcasının olduğunu ve her birinin de
08:57
eachher one is just slightlyhafifçe differentfarklı.
210
522000
2000
bir parça daha farklı olduğunu düşünün
08:59
FindingBulma a weaponsilah that recognizestanır
211
524000
2000
Bunların hepsini tanıyacak ve bertaraf
09:01
and sinkslavabo all of them
212
526000
2000
edecek bir silah bulabilmek
09:03
makesmarkaları the job that much harderDaha güçlü.
213
528000
2000
işimizi çok daha zorlaştırıyor.
09:05
Now, in the 27 yearsyıl sincedan beri HIVHIV
214
530000
3000
HIV'in AIDS'in etkeni olduğunun
09:08
was identifiedtespit as the causesebeb olmak of AIDSAIDS,
215
533000
3000
ortaya konmasından sonra geçen bu 27 senede
09:11
we'vebiz ettik developedgelişmiş more drugsilaçlar to treattedavi etmek HIVHIV
216
536000
2000
tüm diğer virüslerin toplamından daha fazla sayıda
09:13
than all other virusesvirüsler put togetherbirlikte.
217
538000
3000
HIV'i tedavi edecek ilaç geliştirdik.
09:16
These drugsilaçlar aren'tdeğil cureskürler,
218
541000
2000
Bu ilaçlar şifa sağlamıyor
09:18
but they representtemsil etmek a hugeKocaman triumphzafer of scienceBilim
219
543000
2000
ama yine de büyük bilimsel zaferlere örnekler,
09:20
because they take away the automaticOtomatik deathölüm sentencecümle
220
545000
2000
çünkü HIV tanısının konmasından sonraki otomatik ölüm
09:22
from a diagnosisTanı of HIVHIV,
221
547000
2000
fermanını, en azından bu ilaçları alanlar için,
09:24
at leasten az for those who can accesserişim them.
222
549000
3000
ortadan kaldırma konusunda başarılılar.
09:27
The vaccineaşı effortçaba thoughgerçi is really quiteoldukça differentfarklı.
223
552000
3000
Aşı çabasıysa aslında biraz daha farklı.
09:30
LargeBüyük companiesşirketler movedtaşındı away from it
224
555000
2000
Büyük firmalar bilimin çok zor olduğu ve
09:32
because they thought the scienceBilim was so difficultzor
225
557000
3000
aşıların da büyük ticari başarı getirmediği düşüncesiyle
09:35
and vaccinesaşılar were seengörüldü as poorfakir business.
226
560000
2000
aşı çalışmalarından uzaklaştılar.
09:38
ManyBirçok thought that it was just impossibleimkansız to make an AIDSAIDS vaccineaşı,
227
563000
3000
Hatta bir çoğu AIDS için bir aşı yapmanın imkansız olduğunu düşündü,
09:41
but todaybugün, evidencekanıt tellsanlatır us otherwiseaksi takdirde.
228
566000
3000
ama bugün yeni bilgiler tam tersini söylüyor.
09:44
In SeptemberEylül,
229
569000
2000
Eylül ayında,
09:46
we had surprisingşaşırtıcı but excitingheyecan verici findingsbulgular
230
571000
3000
Tayland'da yapılan klinik bir deneyden
09:49
from a clinicalklinik trialDeneme that tookaldı placeyer in ThailandTayland.
231
574000
3000
şaşırtıcı ve heyecan verici bilgiler sağladık.
09:52
For the first time, we saw an AIDSAIDS vaccineaşı work in humansinsanlar --
232
577000
3000
İlk defa AIDS aşısının insanlarda işe yaradığını gözlemledik,
09:55
albeitGerçi, quiteoldukça modestlymütevazi --
233
580000
3000
oldukça mütevaziydi ama olsun.
09:58
and that particularbelirli vaccineaşı was madeyapılmış
234
583000
2000
Bu spesifik aşı yaklaşık 10 yıl öncesinde
10:00
almostneredeyse a decadeonyıl agoönce.
235
585000
2000
yapılmış olan bir aşıydı.
10:02
NewerDaha yeni conceptskavramlar and earlyerken testingtest yapmak now
236
587000
2000
Yeni konseptler ve erken deneyler şu an
10:04
showgöstermek even greaterbüyük promisesöz vermek in the besten iyi of our animalhayvan modelsmodeller.
237
589000
3000
hayvan modelleri üstünde çok daha büyük başarı vaad ediyorlar.
10:09
But in the pastgeçmiş fewaz monthsay, researchersaraştırmacılar have alsoAyrıca isolatedyalıtılmış
238
594000
3000
Geçen bir iki ay içinde, araştırmacılar enfekte birinin kanından
10:12
severalbirkaç newyeni broadlyGenel olarak neutralizingnötralize antibodiesantikorlar
239
597000
3000
pek çok yeni ve yok edici antikoru
10:15
from the bloodkan of an HIVHIV infectedenfekte individualbireysel.
240
600000
3000
aşikar şekilde izole etmeyi de başardılar.
10:18
Now, what does this mean?
241
603000
2000
Bu ne demek oluyor?
10:20
We saw earlierdaha erken that HIVHIV
242
605000
2000
Daha önceden HIV'in
10:22
is highlybüyük ölçüde variabledeğişken,
243
607000
2000
değişken olduğunu,
10:24
that a broadgeniş neutralizingnötralize antibodyantikor
244
609000
2000
ve geniş bir nötralize edici antikorun
10:26
latchessürgüler on and disablesdevre dışı bırakır
245
611000
2000
üzerine tutunup virüsün çeşitli
10:28
multipleçoklu variationsvaryasyonlar of the virusvirüs.
246
613000
3000
varyasyonlarını etkisizleştirdiğini biliyorduk.
10:31
If you take these and you put them
247
616000
2000
Bunları alıp maymun modellerinizden
10:33
in the besten iyi of our monkeymaymun modelsmodeller,
248
618000
2000
en iyilerine koyarsanız, enfeksiyona
10:35
they providesağlamak fulltam protectionkoruma from infectionenfeksiyon.
249
620000
3000
tamamen koruma sağlamış olursunuz.
10:38
In additionilave, these researchersaraştırmacılar foundbulunan
250
623000
2000
Ek olarak, bu araştırmacılar HIV'in üzerinde
10:40
a newyeni siteyer on HIVHIV
251
625000
2000
antikorların tutunabileceği
10:42
where the antibodiesantikorlar can grabkapmak ontoüstüne,
252
627000
2000
yeni bir bölge de buldular.
10:44
and what's so specialözel about this spotyer
253
629000
2000
Bu bölge ile çok özel olan şey ise
10:46
is that it changesdeğişiklikler very little
254
631000
2000
virüsun mutasyonu sırasında
10:48
as the virusvirüs mutatesmutasyona.
255
633000
2000
bu bölgenin çok az değişmesi.
10:50
It's like, as manyçok timeszamanlar
256
635000
2000
Yani virüs kıyafetlerini ne kadar
10:52
as the virusvirüs changesdeğişiklikler its clothesçamaşırlar,
257
637000
2000
sıkça değiştirse de, hala aynı
10:54
it's still wearinggiyme the sameaynı socksçorap,
258
639000
1000
çorapları giymeye devam ediyor,
10:55
and now our job is to make sure
259
640000
3000
ve bizim işimiz de insan vücudunu
10:58
we get the bodyvücut to really hatenefret those socksçorap.
260
643000
3000
bu çoraplardan nefret eder hale getirmek.
11:01
So what we'vebiz ettik got is a situationdurum.
261
646000
2000
Yani yeni bir durumumuz var.
11:03
The ThaiTay dili resultsSonuçlar tell us
262
648000
2000
Thai sonuçları bize, AIDS için
11:05
we can make an AIDSAIDS vaccineaşı,
263
650000
2000
bir aşı yapabileceğimizi söylüyor.
11:07
and the antibodyantikor findingsbulgular
264
652000
2000
Ve antikor bulguları da
11:09
tell us how we mightbelki do that.
265
654000
2000
bunu nasıl yapacağımızı anlatıyor.
11:11
This strategystrateji, workingçalışma backwardsgeriye doğru
266
656000
3000
Bu yeni strateji, yani geriye doğru işleyen
11:14
from an antibodyantikor to createyaratmak a vaccineaşı candidateaday,
267
659000
2000
antikordan aşı adayı geliştirme tekniği, daha önce
11:16
has never been donetamam before in vaccineaşı researchAraştırma.
268
661000
3000
aşı araştırmalarında hiç yapılmamıştı.
11:19
It's calleddenilen retro-vaccinologyRetro-vaccinology,
269
664000
3000
Buna retro(geriye doğru)-aşılama deniliyor
11:22
and its implicationsetkileri extenduzatmak
270
667000
2000
ve aslında sadece HIV'den
11:24
way beyondötesinde that of just HIVHIV.
271
669000
3000
çok daha fazlasını içeriyor.
11:27
So think of it this way.
272
672000
2000
Şöyle düşünün.
11:29
We'veBiz ettik got these newyeni antibodiesantikorlar we'vebiz ettik identifiedtespit,
273
674000
3000
Tanımladığımız yeni antikorlarımız var, ve bunlar
11:32
and we know that they latchmandal ontoüstüne manyçok, manyçok variationsvaryasyonlar of the virusvirüs.
274
677000
3000
virüsün pek çok ayrı varyasyonunun üstüne de tutunabiliyor.
11:35
We know that they have to latchmandal ontoüstüne a specificözel partBölüm,
275
680000
3000
Çok özel bir kısıma tutunmaları gerektiğini de biliyoruz,
11:38
so if we can figureşekil out the precisekesin structureyapı of that partBölüm,
276
683000
3000
yani bu çok özel kısmın yapısını tam olarak şekillendirebilirsek
11:41
presentmevcut that throughvasitasiyla a vaccineaşı,
277
686000
2000
ve bunu bir aşı ile verebilirsek,
11:43
what we hopeumut is we can promptistemi
278
688000
2000
bağışıklık sisteminizi uyarıp bunlara
11:45
your immunebağışık systemsistem to make these matchingeşleştirme antibodiesantikorlar.
279
690000
3000
uygun antikorlar yapmalarını sağlayabilmeyi umud ediyoruz.
11:48
And that would createyaratmak
280
693000
2000
Ve bu da evrensel
11:50
a universalevrensel HIVHIV vaccineaşı.
281
695000
2000
bir HIV aşısı yaratmış olmamız demek.
11:52
Now, it soundssesleri easierDaha kolay than it is
282
697000
2000
Kulağa aslında olduğundan daha
11:54
because the structureyapı actuallyaslında looksgörünüyor more like
283
699000
2000
kolay geliyor, çünkü bu yapı aslında sarı bağlanma
11:56
this bluemavi antibodyantikor diagramdiyagram
284
701000
2000
bölgesine bağlı olan şu mavi
11:58
attachedekli to its yellowSarı bindingbağlama siteyer,
285
703000
2000
antikorun şekline benziyor.
12:00
and as you can imaginehayal etmek, these three-dimensional3 boyutlu structuresyapıları
286
705000
2000
Ve hayal edebildiğiniz üzre, bu üç boyutlu yapılar üstünde çalışması
12:02
are much harderDaha güçlü to work on.
287
707000
2000
çok zor olan yapılar.
12:04
And if you guys have ideasfikirler to help us solveçözmek this,
288
709000
2000
Bunu çözmek için fikri olan birileri varsa da
12:06
we'devlenmek love to hearduymak about it.
289
711000
2000
onu dinlemekten mutluluk duyarız.
12:08
But, you know, the researchAraştırma that has occurredoluştu from HIVHIV now
290
713000
3000
Aslında HIV hakkında yapılmaya başlayan çalışmalar, şimdi
12:11
has really helpedyardım etti with innovationyenilik with other diseaseshastalıklar.
291
716000
3000
pek çok hastalık için de yenilik getirmiş durumda.
12:14
So for instanceörnek, a biotechnologybiyoteknoloji companyşirket
292
719000
2000
Örneğin bioteknoloji firmalarından birisi
12:16
has now foundbulunan broadlyGenel olarak neutralizingnötralize
293
721000
2000
influenzaya karşı nötralize edici
12:18
antibodiesantikorlar to influenzagrip,
294
723000
2000
olduğu kadar grip virüsünü de
12:20
as well as a newyeni antibodyantikor targethedef on the flugrip virusvirüs.
295
725000
3000
hedef alan yeni bir antikor buldu.
12:23
They're currentlyşu anda makingyapma a cocktailkokteyl --
296
728000
3000
Şu anda şiddetli ve savaşılamaz
12:26
an antibodyantikor cocktailkokteyl -- that can be used to treattedavi etmek
297
731000
3000
grip vakalarını tedavi edebilmek için yeni bir
12:29
severeşiddetli, overwhelmingezici casesvakalar of flugrip.
298
734000
3000
kokteyl hazırlamakla meşguller.
12:32
In the longeruzun termterim, what they can do
299
737000
2000
Uzun vadede yapabilecekleri şey ise bu
12:34
is use these toolsaraçlar of retro-vaccinologyRetro-vaccinology
300
739000
2000
retro-aşılama araçları ile gribe karşı
12:36
to make a preventiveönleyici flugrip vaccineaşı.
301
741000
3000
koruyucu bir aşı olacak.
12:39
Now, retro-vaccinologyRetro-vaccinology is just one techniqueteknik
302
744000
3000
Akılcı aşı dizaynı denilen alanın içinde
12:42
withiniçinde the ambitmuhit of so-calledsözde rationalakılcı vaccineaşı designdizayn.
303
747000
3000
retro-aşılama kullanılan tekniklerden sadece birisi.
12:45
Let me give you anotherbir diğeri exampleörnek.
304
750000
3000
Size bir örnek daha vereyim.
12:48
We talkedkonuştuk about before the H and N spikessivri
305
753000
2000
Az önce sizinle grip virüsünün üstündeki
12:50
on the surfaceyüzey of the flugrip virusvirüs.
306
755000
2000
H ve M çıkıntılarından bahsetmiştik.
12:52
NoticeUyarı these other, smallerdaha küçük protuberancesprotuberances.
307
757000
3000
Şimdi bu diğer daha küçük kabartılara bakın.
12:55
These are largelybüyük oranda hiddengizli from the immunebağışık systemsistem.
308
760000
3000
Bunlar genellikle bağışıklık sisteminden saklanırlar.
12:58
Now it turnsdönüşler out that these spotsnoktalar
309
763000
2000
Şimdi ortaya çıkan şeyse bunların
13:00
alsoAyrıca don't changedeğişiklik much when the virusvirüs mutatesmutasyona.
310
765000
3000
virüs mutasyonu ile de değişmedikleri.
13:03
If you can cripplesakat these with specificözel antibodiesantikorlar,
311
768000
2000
Bunları spesifik antikorlar ile zayıflatırsanız,
13:05
you could cripplesakat all versionsversiyonları of the flugrip.
312
770000
3000
grip virüsünün bütün çeşitlerini de elimine etmiş olursunuz.
13:08
So faruzak, animalhayvan teststestler indicatebelirtmek
313
773000
2000
Şimdiye kadar yapılan hayvan testleri
13:10
that suchböyle a vaccineaşı could preventönlemek severeşiddetli diseasehastalık,
314
775000
3000
böyle bir aşının ılımlı derecede bir hastalık geçirebilseniz de
13:13
althougholmasına rağmen you mightbelki get a mildhafif casedurum.
315
778000
2000
şiddetli geçebilecek vakaların önünü aldığını gösteriyor.
13:15
So if this worksEserleri in humansinsanlar, what we're talkingkonuşma about
316
780000
3000
Yani bu insanlarda çalışırsa, biz şu anda evrensel bir grip
13:18
is a universalevrensel flugrip vaccineaşı,
317
783000
2000
aşısından bahsediyoruz demektir;
13:20
one that doesn't need to changedeğişiklik everyher yearyıl
318
785000
2000
her sene değişmek zorunda kalmayacak
13:22
and would removeKaldır the threattehdit of deathölüm.
319
787000
3000
ve ölüm tehditini ortadan kaldıracak bir aşı.
13:25
We really could think of flugrip, then,
320
790000
2000
İşte o zaman grip için "sadece kötü bir
13:27
as just a badkötü coldsoğuk.
321
792000
3000
soğukalgınlığı" olarak bahsedebiliriz.
13:30
Of coursekurs, the besten iyi vaccineaşı imaginablehayal
322
795000
2000
Elbette, hayal edilebilecek en iyi aşı ancak onu
13:32
is only valuabledeğerli to the extentderece
323
797000
2000
ihtiyaç duyan herkese ulaştırabilmemiz
13:34
we get it to everyoneherkes who needsihtiyaçlar it.
324
799000
2000
durumunda değerli hale gelecek.
13:36
So to do that, we have to combinebirleştirmek
325
801000
2000
Bunu başarmak için de akıllı aşı dizaynını
13:38
smartakıllı vaccineaşı designdizayn with smartakıllı productionüretim methodsyöntemleri
326
803000
3000
akıllı üretim metodları ile birleştirmemiz gerekiyor,
13:41
and, of coursekurs, smartakıllı deliveryteslim methodsyöntemleri.
327
806000
3000
ve elbette, akıllı dağıtım metodlarıyla da.
13:44
So I want you to think back a fewaz monthsay agoönce.
328
809000
2000
Şimdi bir kaç ay öncesini düşünmenizi istiyorum.
13:46
In JuneHaziran, the WorldDünya HealthSağlık OrganizationOrganizasyon
329
811000
3000
Haziran'da Dünya Sağlık Örgütü 41 yıl içinde
13:49
declaredbeyan the first globalglobal
330
814000
2000
ilk evrensel grip pandemisinin
13:51
flugrip pandemicyaygın in 41 yearsyıl.
331
816000
2000
yaşanacağını bildirdi.
13:53
The U.S. governmenthükümet promisedsöz verdim
332
818000
2000
Amerika hükümeti de grip salgını için
13:55
150 millionmilyon dosesdoz of vaccineaşı
333
820000
2000
150 milyon doz aşıyı Ekim ayının
13:57
by OctoberEkim 15thinci for the flugrip peakzirve.
334
822000
2000
15'inden önce hazır edeceğine söz verdi.
13:59
VaccinesAşılar were promisedsöz verdim to developinggelişen countriesülkeler.
335
824000
2000
Bu aşıları gelişmekte olan ülkelere vermeye söz verdiler.
14:01
HundredsYüzlerce of millionsmilyonlarca of dollarsdolar were spentharcanmış
336
826000
2000
Yüzlerce milyon dolar harcanarak aşı üretiminde
14:03
and flowedaktı to acceleratinghızlanan vaccineaşı manufacturingimalat.
337
828000
3000
mevcut akışın hızlanması sağlandı.
14:06
So what happenedolmuş?
338
831000
2000
Peki ne oldu?
14:08
Well, we first figuredanladım out
339
833000
2000
İlk defa grip aşılarını nasıl yapacağımızı,
14:10
how to make flugrip vaccinesaşılar, how to produceüretmek them,
340
835000
3000
bunları nasıl üretime sokacağımızı 1940'ların
14:13
in the earlyerken 1940s.
341
838000
2000
başında bulduk.
14:15
It was a slowyavaş, cumbersomehantal processsüreç
342
840000
3000
Çok yavaş giden hantal bir işlemdi
14:18
that dependedbağlı on chickentavuk eggsyumurta,
343
843000
3000
ve tavuk yumurtalarına bağımlıydı,
14:21
millionsmilyonlarca of livingyaşam chickentavuk eggsyumurta.
344
846000
3000
milyonlarca canlı tavuk yumurtası.
14:24
VirusesVirüs only growbüyümek in livingyaşam things,
345
849000
2000
Virüsler sadece canlı şeylerin içinde yaşar
14:26
and so it turneddönük out that, for flugrip,
346
851000
2000
ve grip için de tavuk yumurtalarının
14:28
chickentavuk eggsyumurta workedişlenmiş really well.
347
853000
2000
son derece yaralı olduğu ortaya çıkmış oldu.
14:30
For mostçoğu strainssuşları, you could get one to two dosesdoz
348
855000
3000
Suşların çoğu için yumurta başına bir veya iki
14:33
of vaccineaşı perbaşına eggYumurta.
349
858000
2000
doz kadar aşı elde ediliyordu.
14:35
LuckilyNeyse ki for us,
350
860000
2000
Çok şanslıyız ki,
14:37
we livecanlı in an eraçağ of breathtakingnefes kesen
351
862000
2000
nefes kesici biomedikal gelişmeler
14:39
biomedicalBiyomedikal advancesgelişmeler.
352
864000
2000
devrinde yaşıyoruz.
14:41
So todaybugün, we get our flugrip vaccinesaşılar from ...
353
866000
3000
Yani bugün, bizler grip aşılarımızı...
14:44
chickentavuk eggsyumurta,
354
869000
2000
...hala tavuk yumurtaları...
14:46
(LaughterKahkaha)
355
871000
2000
(kahkahalar)
14:48
hundredsyüzlerce of millionsmilyonlarca of chickentavuk eggsyumurta.
356
873000
2000
yüzlerce milyon tavuk yumurtası.
14:50
AlmostNeredeyse nothing has changeddeğişmiş.
357
875000
2000
Yani, neredeyse hiç bir şey değişmedi.
14:52
The systemsistem is reliabledürüst
358
877000
2000
Sistem, bilirsiniz, güvenilir bir sistem.
14:54
but the problemsorun is you never know how well
359
879000
2000
Ama sorun şu ki bir suşun ne kadar iyi
14:56
a strainGerginlik is going to growbüyümek.
360
881000
3000
gelişeceğini tam olarak bilemiyoruz.
14:59
This year'syılın swinedomuz flugrip strainGerginlik
361
884000
2000
Bu senenin domuz gribi suşu
15:01
grewbüyüdü very poorlykötü in earlyerken productionüretim:
362
886000
3000
ilk üretimlerde çok az üredi,
15:04
basicallytemel olarak .6 dosesdoz perbaşına eggYumurta.
363
889000
3000
yani yumurta başına sadece 6 doz.
15:08
So, here'sburada an alarmingendişe verici thought.
364
893000
2000
Ve işte telaşlandıran bir düşünce.
15:10
What if that wildvahşi birdkuş fliessinekler by again?
365
895000
2000
Şu vahşi kuş ya yeniden buralarda uçarsa?
15:12
You could see an aviankuş strainGerginlik
366
897000
2000
Yeni bir kuş suşunun
15:14
that would infectenfekte the poultrykümes hayvanları flockssürüler,
367
899000
2000
kümes hayvanlarını etkilediğini
15:16
and then we would have no eggsyumurta for our vaccinesaşılar.
368
901000
2000
ve aşılar için hiç yumurtamız kalmadığını düşünün.
15:18
So, DanDan [BarberKuaför], if you want
369
903000
2000
Yani, Dan Barber, eğer istiyorsan
15:20
billionsmilyarlarca of chickentavuk pelletsGranül
370
905000
2000
balık çiftliklerinde kullanmak için
15:22
for your fishbalık farmÇiftlik,
371
907000
2000
milyarlarca tavuk topu var,
15:24
I know where to get them.
372
909000
2000
ve nereden alabileceğini biliyorum.
15:26
So right now, the worldDünya can produceüretmek
373
911000
2000
Şu anda dünya 3 suşluk bir grip aşısından
15:28
about 350 millionmilyon dosesdoz
374
913000
2000
senede yaklaşık 350 milyon
15:30
of flugrip vaccineaşı for the threeüç strainssuşları,
375
915000
3000
doz üretmeyi başarabiliyor.
15:33
and we can up that to about 1.2 billionmilyar dosesdoz
376
918000
3000
Ve bunu da yaklaşık 12 milyar doza çıkarabiliriz,
15:36
if we want to targethedef a singletek variantdeğişken
377
921000
2000
özellikle domuz virüsü gibi tek bir çeşit suş
15:38
like swinedomuz flugrip.
378
923000
2000
için üretecek olursak...
15:40
But this assumesvarsayar that our factoriesfabrikalar are humminguğultu
379
925000
3000
Ama bu düşünce fabrikalarımızın da tam gaz çalışması
15:43
because, in 2004,
380
928000
2000
durumunda geçerli,
15:45
the U.S. supplyarz was cutkesim in halfyarım
381
930000
2000
çünkü 2004'de tek bir fabrikanın
15:47
by contaminationkirlenme at one singletek plantbitki.
382
932000
3000
kontamine olmasıyla ABD miktarı yarı yarıya azalmıştı.
15:50
And the processsüreç still takes
383
935000
2000
Ve üretim İşlem de hala
15:52
more than halfyarım a yearyıl.
384
937000
2000
yarım seneden uzun sürüyor.
15:54
So are we better preparedhazırlanmış
385
939000
2000
Yani 1918'de olduğumuzdan
15:56
than we were in 1918?
386
941000
2000
daha mı hazırlıklıyız?
15:58
Well, with the newyeni technologiesteknolojiler emerginggelişmekte olan now,
387
943000
2000
Bu yeni teknolojilerin doğuşu ile aslında
16:00
I hopeumut we can say definitivelykesin olarak, "Yes."
388
945000
2000
kesinlikle "evet" demeyi umud ediyorum.
16:02
ImagineHayal we could produceüretmek enoughyeterli flugrip vaccineaşı
389
947000
3000
Şu an tüm dünyadaki herkes için yetecek
16:05
for everyoneherkes in the entiretüm worldDünya
390
950000
3000
miktarda grip aşısını, Amerika'da
16:08
for lessaz than halfyarım of what we're currentlyşu anda spendingharcama
391
953000
2000
aptığımız harcamanın yarısı maliyetinde
16:10
now in the UnitedAmerika StatesBirleşik.
392
955000
2000
üretebildiğimizi hayal edin.
16:12
With a rangemenzil of newyeni technologiesteknolojiler, we could.
393
957000
3000
Yeni teknolojilerin menzilinde, bunu yapabiliriz.
16:15
Here'sİşte an exampleörnek:
394
960000
2000
Bir örnek.
16:17
A companyşirket I'm engagednişanlı with has foundbulunan
395
962000
2000
Benim bağlı olduğum bir şirket, bağışıklık sistemini de
16:19
a specificözel pieceparça of the H spikebaşak of flugrip
396
964000
2000
uyaran, grip virüsünün H çıkıntısına
16:21
that sparkskıvılcımlar the immunebağışık systemsistem.
397
966000
2000
ait spesifik bir parçayı buldu.
16:23
If you lopLop tavşanı this off and attachiliştirmek it
398
968000
2000
Eğer bunu keserseniz ve
16:25
to the tailkuyruk of a differentfarklı bacteriumbakteri,
399
970000
3000
çok güçlü bağışık yanıt oluşturan
16:28
whichhangi createsyaratır a vigorousdinç immunebağışık responsetepki,
400
973000
2000
farklı bir bakterinin kuyruk kısmına eklerseniz,
16:30
they'veonlar ettik createdoluşturulan a very powerfulgüçlü flugrip fighteravcı.
401
975000
2000
çok güçlü bir grip savaşcısı yaratmış olursunuz.
16:32
This vaccineaşı is so smallküçük
402
977000
2000
Bu aşı o kadar küçük ki,
16:34
it can be grownyetişkin in a commonortak bacteriabakteriler, E. colicoli.
403
979000
3000
E.coli gibi sıradan bakterilerin içinde de büyütülebilir.
16:37
Now, as you know, bacteriabakteriler reproduceçoğaltmak quicklyhızlı bir şekilde --
404
982000
3000
Bildiğiniz gibi bakteriler çok hızlı ürüyorlar.
16:40
it's like makingyapma yogurtyoğurt --
405
985000
2000
Bu yoğurt yapmak gibi.
16:42
and so we could produceüretmek enoughyeterli swinedomuz originMenşei flugrip
406
987000
2000
Yani şu an kullanılan metodların maliyetinin küçük bir kısmı ile
16:44
for the entiretüm worldDünya in a fewaz factoriesfabrikalar, in a fewaz weekshaftalar,
407
989000
3000
bir kaç hafta içinde, bir kaç fabrikada, bütün dünyaya
16:47
with no eggsyumurta,
408
992000
2000
yetecek miktarda
16:49
for a fractionkesir of the costmaliyet of currentşimdiki methodsyöntemleri.
409
994000
3000
aşıyı, hemde hiç yumurta kullanmadan üretmek mümkün.
16:52
(ApplauseAlkış)
410
997000
5000
(alkışlar)
16:57
So here'sburada a comparisonkarşılaştırma of severalbirkaç of these newyeni vaccineaşı technologiesteknolojiler.
411
1002000
3000
Bu çok çeşitli yeni aşı teknikleri ile ilgili bir kıyaslama.
17:00
And, asidebir kenara from the radicallykökünden increasedartmış productionüretim
412
1005000
3000
Ve radikal olarak artmış olan üretimin yanı sıra
17:03
and hugeKocaman costmaliyet savingstasarruf --
413
1008000
2000
ve tabii ki maliyetten edilen karın,
17:05
for exampleörnek, the E. colicoli methodyöntem I just talkedkonuştuk about --
414
1010000
3000
az önce bahsettiğim E.coli yönteminde olduğu gibi
17:08
look at the time savedkaydedilmiş: this would be liveshayatları savedkaydedilmiş.
415
1013000
3000
kazanılan zaman bir bakın--bu kurtarılan hayatlar demek.
17:11
The developinggelişen worldDünya,
416
1016000
2000
Gelişmekte olan dünya ise
17:13
mostlyçoğunlukla left out of the currentşimdiki responsetepki,
417
1018000
3000
çoğunlukla güncel yansımaların haricinde tutuldukları halde
17:16
seesgörür the potentialpotansiyel of these alternateAlternatif technologiesteknolojiler
418
1021000
3000
bu alternatif teknolojilerin potansiyelini görüyor
17:19
and they're leapfroggingleapfrogging the WestBatı.
419
1024000
2000
ve Batı ile birdirbir oynuyor.
17:21
IndiaHindistan, MexicoMeksika and othersdiğerleri are alreadyzaten
420
1026000
2000
Hindistan, Meksiko ve diğerleri
17:23
makingyapma experimentaldeneysel flugrip vaccinesaşılar,
421
1028000
2000
deneysel grip aşıları yapmaya başladılar
17:25
and they mayMayıs ayı be the first placeyer
422
1030000
2000
ve bu aşıların da ilk defa yerlerde
17:27
we see these vaccinesaşılar in use.
423
1032000
2000
kullanıldığını göreceğiz.
17:29
Because these technologiesteknolojiler are so efficientverimli
424
1034000
3000
Çünkü bu yeni teknolojiler göreceli ucuz oldukları
17:32
and relativelyNispeten cheapucuz,
425
1037000
2000
kadar son derece etkililer,
17:34
billionsmilyarlarca of people can have accesserişim to lifesavinghayat kurtarıcı vaccinesaşılar
426
1039000
3000
eğer nasıl dağıtacağımızı bulursak milyarlarca insanın
17:37
if we can figureşekil out how to deliverteslim etmek them.
427
1042000
2000
bu hayat kurtaran aşılara ulaşması mümkün.
17:39
Now think of where this leadspotansiyel müşteriler us.
428
1044000
2000
Bunların bizi götürdüğü yere bakın.
17:41
NewYeni infectiousbulaşıcı diseaseshastalıklar
429
1046000
2000
Her yıl yada bir kaç yılda bir
17:43
appeargörünmek or reappearyeniden görünür
430
1048000
2000
yeni bir enfeksiyon hastalığı
17:45
everyher fewaz yearsyıl.
431
1050000
2000
oluşup yok oluyor.
17:47
Some day, perhapsbelki soonyakında,
432
1052000
2000
Bir gün, muhtemelen de yakın,
17:49
we'lliyi have a virusvirüs that is going to threatentehdit all of us.
433
1054000
3000
hepimizi birdeb tehdit eden bir virüse sahip olacağız.
17:52
Will we be quickhızlı enoughyeterli to reacttepki
434
1057000
2000
Milyonlar ölmeden önce yeteri kadar
17:54
before millionsmilyonlarca dieölmek?
435
1059000
2000
hızlı hareket edebilecek miyiz?
17:56
LuckilyNeyse ki, this year'syılın flugrip was relativelyNispeten mildhafif.
436
1061000
3000
Şansımıza bu seneki virüs saldırgan değildi.
17:59
I say, "luckilyiyi ki" in partBölüm
437
1064000
2000
Bu "şanslıyız" kısmını
18:01
because virtuallyfiilen no one in the developinggelişen worldDünya
438
1066000
3000
gelişmekte olan dünyada hiç kimse aşılanmamış
18:04
was vaccinatedaşı.
439
1069000
2000
olduğu için söylüyorum.
18:06
So if we have the politicalsiyasi and financialmali foresightöngörü
440
1071000
3000
Eğer politik ve finansal öngörü ile yatırımlarımızı
18:09
to sustainsürdürmek our investmentsyatırımlar,
441
1074000
2000
desteklersek, bütün bunlara
18:11
we will masterana these and newyeni toolsaraçlar of vaccinologyvaccinology,
442
1076000
3000
ve aşılama için yeni teknolojik araçlara hükmedebiliriz.
18:14
and with these toolsaraçlar we can produceüretmek
443
1079000
2000
Ve bu araçlar ile, herkes için ucuza mal
18:16
enoughyeterli vaccineaşı for everyoneherkes at lowdüşük costmaliyet
444
1081000
2000
edebileceğimiz miktarda aşı yaparak
18:18
and ensuresağlamak healthysağlıklı productiveüretken liveshayatları.
445
1083000
3000
sağlıklı ve üretken yaşamları garanti altına alabiliriz.
18:21
No longeruzun mustşart flugrip have to killöldürmek halfyarım a millionmilyon people a yearyıl.
446
1086000
3000
Artık grip virüsü senede yarım milyon kişiyi öldürmemeli.
18:24
No longeruzun does AIDSAIDS
447
1089000
2000
AIDS de aynı şekilde
18:26
need to killöldürmek two millionmilyon a yearyıl.
448
1091000
2000
senede 2 milyon kişiyi öldürmemeli.
18:28
No longeruzun do the poorfakir and vulnerablesavunmasız
449
1093000
2000
Artık fakir ve savunmasız kişiler , yada
18:30
need to be threatenedtehdit by infectiousbulaşıcı diseaseshastalıklar,
450
1095000
3000
aslında hiç kimse, bir enfeksiyon hastalığı ile
18:33
or indeedaslında, anybodykimse.
451
1098000
2000
tehdit edilmemeli.
18:35
InsteadBunun yerine of havingsahip olan VaclavVaclav Smil'sSMIL'ın
452
1100000
3000
Vaclav Smil'in öngördüğü şekilde
18:38
"massivelyağır fatalölümcül discontinuitysüreksizlik" of life,
453
1103000
3000
hayata ait "ağır öldürücü devamsızlıklar"ı
18:41
we can ensuresağlamak
454
1106000
2000
yerine hayatın devamlılığını
18:43
the continuitysüreklilik of life.
455
1108000
2000
garanti altına almalıyız.
18:45
What the worldDünya needsihtiyaçlar now are these newyeni vaccinesaşılar,
456
1110000
2000
Şu anda dünyanın bu yeni aşılara ihtiyacı var
18:47
and we can make it happenolmak.
457
1112000
2000
ve bizler bunu başarabiliriz.
18:49
Thank you very much.
458
1114000
2000
Çok teşekkürler.
18:51
(ApplauseAlkış)
459
1116000
8000
(alkışlar)
18:59
ChrisChris AndersonAnderson: Thank you.
460
1124000
2000
CA: Teşekkürler
19:01
(ApplauseAlkış)
461
1126000
5000
(alkışlar)
19:07
Thank you.
462
1132000
2000
Teşekkürler
19:09
So, the scienceBilim is changingdeğiştirme.
463
1134000
3000
Yani, bilim değişiyor.
19:12
In your mindus, SethSeth -- I mean, you mustşart dreamrüya about this --
464
1137000
3000
Aklında, Seth--yani bu konuda bir hayalin vardır--
19:15
what is the kindtür of time scaleölçek
465
1140000
3000
aklındaki zaman skalası nedir
19:18
on, let's startbaşlama with HIVHIV,
466
1143000
2000
yani önce HIV için dersek,
19:20
for a game-changingoyun değişen vaccineaşı that's actuallyaslında out there and usablekullanılabilir?
467
1145000
3000
raflarda duran ve kullanılabilen ve oyunu değiştiren bir aşı için?
19:24
SBSB: The gameoyun changedeğişiklik can come at any time,
468
1149000
2000
SB: Oyun her an değişebilir
19:26
because the problemsorun we have now is
469
1151000
2000
çünkü şu anki sorunumuz, insanlarda işe
19:28
we'vebiz ettik showngösterilen we can get a vaccineaşı to work in humansinsanlar;
470
1153000
2000
yarayan bir aşının varlığını gördük ama şimdi
19:30
we just need a better one.
471
1155000
2000
daha iyisine ihtiyacımız var.
19:32
And with these typestürleri of antibodiesantikorlar, we know humansinsanlar can make them.
472
1157000
2000
Ve bu tip antikorlarla, artık insanların da bunu yapabileceğini biliyoruz.
19:34
So, if we can figureşekil out how to do that,
473
1159000
2000
Eğer bunu yapmanın yolunu bulursak
19:36
then we have the vaccineaşı,
474
1161000
2000
aşıyı bulmuşuz demektir.
19:38
and what's interestingilginç is there alreadyzaten is
475
1163000
2000
Ve ilginç olan aslında problemi de çözmeye
19:40
some evidencekanıt that we're beginningbaşlangıç to crackçatlak that problemsorun.
476
1165000
2000
başladığımıza dair bir takım bulgularımız da mevcut.
19:42
So, the challengemeydan okuma is fulltam speedhız aheadönde.
477
1167000
2000
yani zorluk tam gaz ileriye gitmekte.
19:44
CACA: In your gutbağırsak, do you think it's probablymuhtemelen going to be at leasten az anotherbir diğeri fivebeş yearsyıl?
478
1169000
2000
CA: İçten söylersen, bir beş yıl daha alacak diye düşünüyor musun?
19:46
SBSB: You know, everybodyherkes saysdiyor it's 10 yearsyıl,
479
1171000
2000
SB: Malum herkes 10 yıl diyor, ama son 10 yıldır
19:48
but it's been 10 yearsyıl everyher 10 yearsyıl.
480
1173000
2000
her sene 10 yıldan bahsediliyor.
19:50
So I hatenefret to put a timelinezaman çizelgesi
481
1175000
2000
Bu sebeple de bilimsel buluşlar için
19:52
on scientificilmi innovationyenilik,
482
1177000
2000
belirli bir zaman belirtmekten
19:54
but the investmentsyatırımlar that have occurredoluştu are now payingödeme yapan dividendstemettü.
483
1179000
3000
hiç hoşlanmıyorum ama yapılan yatırımlar artık karşılığını veriyor.
19:57
CACA: And that's the sameaynı with universalevrensel flugrip vaccineaşı, the sameaynı kindtür of thing?
484
1182000
3000
CA: Ve bu evrensel grip aşısı için de geçerli, aynı çeşitte bir şey değil mi?
20:00
SBSB: I think flugrip is differentfarklı. I think what happenedolmuş with flugrip is
485
1185000
2000
SB: Bence grip biraz daha farklı. Grip ile ilgili aslında bir deste
20:02
we'vebiz ettik got a bunchDemet -- I just showedgösterdi some of this --
486
1187000
2000
dolusu--bir kaç tanesinden bahsettim-- gerçekten
20:04
a bunchDemet of really coolgüzel and usefulişe yarar technologiesteknolojiler that are readyhazır to go now.
487
1189000
3000
son derece klas ve kullanışlı yeni teknolojiler artık kullanıma hazır.
20:07
They look good. The problemsorun has been that,
488
1192000
2000
Gayet iyi gözüküyorlar. Aslında şimdiye kadar olan şey
20:09
what we did is we investedyatırım in traditionalgeleneksel technologiesteknolojiler
489
1194000
3000
güvenilir oldukları ve kendimizi rahat hissettirdikleri için geleneksel
20:12
because that's what we were comfortablerahat with.
490
1197000
2000
teknolojilere yatırım yapmış olmamızdan kaynaklanıyor.
20:14
You alsoAyrıca can use adjuvantsadjuvan, whichhangi are chemicalskimyasallar you mixkarıştırmak.
491
1199000
3000
Adjuvanlar da kullanabilirsiniz, bunlar karıştırdığımız kimyasallar.
20:17
That's what EuropeEurope is doing, so we could have dilutedseyreltilmiş out
492
1202000
2000
Şu anda Avrupa'nın yaptığı da bu, elimizdeki grip miktarını sulandırıp
20:19
our supplyarz of flugrip and madeyapılmış more availablemevcut,
493
1204000
2000
daha fazlasını hazır hale getirebilirdik ama
20:21
but, going back to what MichaelMichael SpecterHayalet said,
494
1206000
3000
bugün Michael Specter'ın dediklerine geri dönersek
20:24
the anti-vaccineAnti-aşı crowdkalabalık didn't really want that to happenolmak.
495
1209000
3000
aşı karşıtı kalabalık bunun olmasını pek istemedi.
20:27
CACA: And malaria'sSıtma'nın even furtherayrıca behindarkasında?
496
1212000
2000
CA: Ya sıtma, daha da mı arkada kaldı?
20:29
SBSB: No, malariasıtma, there is a candidateaday
497
1214000
2000
SB: Hayır, sıtma için bir adayımız var
20:31
that actuallyaslında showedgösterdi efficacyetkinlik in an earlierdaha erken trialDeneme
498
1216000
3000
ilk deneylerinde başarılı olduğu ispatlandı ve
20:34
and is currentlyşu anda in phaseAşama threeüç trialsdenemeler now.
499
1219000
2000
şu anda faz üç çalışmalara başlanmış durumda.
20:36
It probablymuhtemelen isn't the perfectmükemmel vaccineaşı, but it's movinghareketli alonguzun bir.
500
1221000
3000
En mükemmel aşı değil ama ilerleme kaydediyor.
20:39
CACA: SethSeth, mostçoğu of us do work where everyher monthay,
501
1224000
2000
CA: Seth, bizler her ay çalıştığımız yerlerde
20:41
we produceüretmek something;
502
1226000
2000
bilirsin birşeyler üretiyoruz ve bundan dolayı da
20:43
we get that kindtür of gratificationhaz.
503
1228000
2000
bir tür memnuniyet duyuyoruz.
20:45
You've been slavingköle gibi away at this for more than a decadeonyıl,
504
1230000
3000
Sen bu konuda 10 yıldan fazladır köle gibi çalışıyorsun,
20:48
and I saluteSelam you and your colleaguesmeslektaşlar for what you do.
505
1233000
3000
bu yüzden seni ve tüm meslektaşlarını selamlıyorum.
20:51
The worldDünya needsihtiyaçlar people like you. Thank you.
506
1236000
2000
Dünyanın senin gibi insanlara ihtiyacı var. Teşekkür ederim.
20:53
SBSB: Thank you.
507
1238000
2000
SB: Teşekkür ederim.
20:55
(ApplauseAlkış)
508
1240000
3000
(Alkışlar)
Translated by Seda Demirel
Reviewed by Sancak Gülgen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Seth Berkley - Vaccine visionary
Epidemiologist Seth Berkley is leading the charge to make sure vaccines are available to everyone, including those living in the developing world.

Why you should listen

Seth Berkley is an epidemiologist and the CEO of Gavi, the Vaccine Alliance, the global health organization protecting lives by improving access to vaccines in developing countries. Seth joined Gavi in 2011 in a period of rapid acceleration of Gavi’s programs. Now, with more than half a billion children immunized, he is leading Gavi’s efforts to reach a further 300 million children in the next five years and build sustainability into country immunization programs. Prior to Gavi, he spearheaded the development of vaccines for HIV as founder and CEO of the International AIDS Vaccine Initiative.

More profile about the speaker
Seth Berkley | Speaker | TED.com