ABOUT THE SPEAKER
Dean Kamen - Inventor
Dean Kamen landed in the limelight with the Segway, but he has been innovating since high school, with more than 150 patents under his belt. Recent projects include portable energy and water purification for the developing world, and a prosthetic arm for maimed soldiers.

Why you should listen

Dean Kamen is an innovator, but not just of things. He hopes to revolutionize attitudes, quality of life, awareness. While an undergraduate, he developed the first portable infusion device, which delivers drug treatments that once required round-the-clock hospital care. And, through his DEKA Research and Development, which he cofounded in 1982, he developed a portable dialysis machine, a vascular stent, and the iBOT -- a motorized wheelchair that climbs stairs (Stephen Colbert took one for a spin).

Yes, he's a college dropout, but he's a huge believer in education, and in 1989 established the nonprofit FIRST (For Inspiration and Recognition of Science and Technology) to inspire teenagers to pursue careers in science. FIRST sponsors lively annual competitions, where students form teams to create the best robot.

His focus now is on off-grid electricity and water purification for developing countries; another recent project, previewed at TED2007, is a prosthetic arm for maimed soldiers (read an update here). He's also working on a power source for the wonderful Think car. And, with more funding in the works, we haven't seen the last of the Segway.

More profile about the speaker
Dean Kamen | Speaker | TED.com
TEDMED 2009

Dean Kamen: The emotion behind invention

Dean Kamen: Cảm xúc sau những phát minh

Filmed:
598,766 views

Những người lính bị thương tật trong lúc phục vụ quân sự, họ phải đối mặt với những khó khăn thường ngày nằm ngoài sức tưởng tượng của hầu hết chúng ta. Tại TEDMED, Dean Kamen kể về những con người và những câu chuyện có tác động sâu sắc đến công việc của ông, khích lệ ông thiết kế ra một cánh tay nhân tạo xuất sắc để trả lại cuộc sống cho họ.
- Inventor
Dean Kamen landed in the limelight with the Segway, but he has been innovating since high school, with more than 150 patents under his belt. Recent projects include portable energy and water purification for the developing world, and a prosthetic arm for maimed soldiers. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
It's not about technologyCông nghệ,
0
0
2000
Không phải chuyện về công nghệ
00:17
it's about people and storiesnhững câu chuyện.
1
2000
2000
mà là về con người và những câu chuyện.
00:19
I could showchỉ you
2
4000
2000
Tôi sẽ kể cho các bạn
00:21
what recentlygần đây was on televisiontivi
3
6000
2000
những gì vừa diễn ra trên truyền hình gần đây
00:23
as a highcao qualityphẩm chất videovideo:
4
8000
2000
như một video chất lượng cao
chương trình '60 phút',
00:25
60 MinutesPhút, manynhiều of you mayTháng Năm have seenđã xem it.
5
10000
3000
có lẽ nhiều người trong các bạn đã xem nó
00:28
And it was the now directorgiám đốc of the entiretoàn bộ piececái
6
13000
3000
Và đó là câu chuyện về chủ tịch hiện thời
của hội cựu chiến binh
00:31
of the veteran'scựu chiến binh administrationquản trị --
7
16000
3000
mà chính bản thân ông đã mất đi một
cánh tay cách đây 39 năm trước
00:34
who, himselfbản thân anh ấy, had lostmất đi an armcánh tay 39 yearsnăm agotrước
8
19000
3000
00:37
in VietnamViệt Nam --
9
22000
3000
ở Việt Nam
Người đã phản đối kịch liệt
các thiết bị điên rồ
00:40
who was adamantlyadamantly opposedphản đối to these crazykhùng devicesthiết bị
10
25000
2000
00:42
that don't work.
11
27000
3000
không hoạt động này.
Và cuối cùng chiếc máy quay 60 phút
chiếu ở bối cảnh,
00:45
And it turnslượt out that with 60 MinutesPhút camerasmáy ảnh rollinglăn in the backgroundlý lịch,
12
30000
3000
00:48
after he prettyđẹp much madethực hiện his positionChức vụ cleartrong sáng on this --
13
33000
3000
sau khi ông ấy đã có thái độ
rõ ràng về việc --
00:51
he had his hookcái móc and he had his --
14
36000
3000
ông có cái móc của ông ấy và ông ấy có --
ông ấy đã gắn cánh tay giả này gần 2 tiếng
00:54
he woređeo this armcánh tay for lessít hơn than two hoursgiờ
15
39000
3000
và đã có thể tự mình rót 1 ly nước
00:57
and was ablecó thể to pourđổ himselfbản thân anh ấy a drinkuống and got quitekhá emotionalđa cảm over the factthực tế
16
42000
3000
và vô cùng xúc động trước một thực tế
01:00
that, quoteTrích dẫn -- his quoteTrích dẫn --
17
45000
3000
Xin trích nguyên văn
01:03
it's the first time he's feltcảm thấy like he's had an armcánh tay in 39 yearsnăm.
18
48000
4000
lần đầu tiên ông cảm nhận được
mình lại có cánh tay sau 39 năm.
01:07
But that would sortsắp xếp of be jumpingnhảy to the middleở giữa of the storycâu chuyện,
19
52000
3000
Nhưng như vậy sẽ là kể đến
đoạn giữa câu chuyện rồi,
Và tôi không định cho các bạn
xem video đã biên tập đó nữa
01:10
and I'm not going to showchỉ you that polishedđánh bóng videovideo.
20
55000
2000
01:12
I'm going to, insteadthay thế, in a minutephút or two,
21
57000
2000
thay vì vậy, tôi sẽ,
trong một hoặc hai phút
01:14
showchỉ you an earlysớm, crudethô videovideo
22
59000
3000
chiếu 1 đoạn phim trước đó
chưa qua chỉnh sửa
vì tôi nghĩ rằng
01:17
because I think it's
23
62000
2000
01:19
a better way to tell a storycâu chuyện.
24
64000
4000
đây là cách tốt hơn để kể câu chuyện này
01:23
A fewvài yearsnăm agotrước I was visitedthăm viếng by
25
68000
2000
Vài năm trước, tôi đã được ghé thăm
01:25
the guy that runschạy DARPADARPA,
26
70000
2000
bởi những người điều hành DARPA,
01:27
the people that fundquỹ all the advancednâng cao technologiescông nghệ
27
72000
3000
những người tài trợ vốn cho
những công nghệ tiên tiến
01:30
that businessescác doanh nghiệp and universitiestrường đại học probablycó lẽ wouldn'tsẽ không take the riskrủi ro of doing.
28
75000
7000
mà các tổ chức kinh doanh và trường
đại học sẽ không dám mạo hiểm đầu tư.
Họ có mối quan tâm đặc biệt đến những
công nghệ giúp ích cho những người lính
01:37
They have a particularcụ thể interestquan tâm in onesnhững người that will help our soldiersbinh lính.
29
82000
4000
01:41
I get this sortsắp xếp of unrequestedthông -- by me anywaydù sao -- visitchuyến thăm,
30
86000
5000
Tôi nhận được -- theo cách nào đó --
một chuyến viếng thăm,
và ngồi trong phòng hội nghị
là 1 bác sĩ phẫu thuật kì cựu
01:46
and sittingngồi in my conferencehội nghị roomphòng is a very seniorcao cấp surgeonbác sĩ phẫu thuật
31
91000
3000
01:49
from the militaryquân đội
32
94000
2000
từ quân đội
01:51
and the guy that runschạy DARPADARPA.
33
96000
4000
và những người điều hành DARPA.
01:55
They proceedtiếp tục to tell me a storycâu chuyện which comesđến down
34
100000
3000
Họ đã để kể tôi nghe một câu chuyện mà về
cơ bản liên quan đến điều sau
01:58
to basicallyvề cơ bản the followingtiếp theo. We have used suchnhư là advancednâng cao technologiescông nghệ
35
103000
3000
Giờ đây chúng ta đã dùng công nghệ
hiện đại như vậy và đem chúng tới
02:01
now and madethực hiện them availablecó sẵn
36
106000
3000
những nơi hoang vu nhất
mà chúng ta đóng quân:
02:04
in the mostphần lớn remotexa placesnơi that we put soldiersbinh lính:
37
109000
3000
02:07
hillsđồi of AfghanistanAfghanistan, IraqIraq ...
38
112000
4000
Những ngọn đồi của Afghanistan, Iraq...
Họ khá tự hào về
02:11
They were quitekhá proudtự hào of the factthực tế that
39
116000
2000
02:13
you know, before the dustbụi bặm clearsxóa,
40
118000
3000
bạn biết đó, trước khi
bụi bẩn được dọn sạch,
02:16
if some soldierlính has been hurtđau
41
121000
2000
nếu có binh lính bị thương
02:18
they will have collectedthu thập him or her, they will have broughtđưa him back,
42
123000
3000
họ sẽ tập hợp anh ta hoặc cô ta,
và đưa quay về,
Binh lính đó sẽ được hưởng dịch vụ chăm sóc
khẩn cấp đẳng cấp nhất thể giới
02:21
they will be gettingnhận được world-classđẳng cấp thế giới triagephân chia emergencytrường hợp khẩn cấp carequan tâm
43
126000
3000
02:24
fasternhanh hơn than you and I would be gettingnhận được it if we were hurtđau
44
129000
4000
nhanh hơn cả bạn và tôi,
nếu chúng ta bị thương
trong một vụ tai nạn xe hơi ở
một thành phố lớn của Mỹ.
02:28
in a carxe hơi accidentTai nạn in a majorchính citythành phố in the UnitedVương StatesTiểu bang.
45
133000
4000
02:32
That's the good newsTin tức.
46
137000
2000
Đó là tin tốt.
02:34
The badxấu newsTin tức is if they'vehọ đã collectedthu thập this personngười
47
139000
3000
Tin xấu là nếu họ nhận người này
02:37
and he or she is missingmất tích an armcánh tay or legchân,
48
142000
3000
và anh ta hay cô ta bị mất đi
một tay hay một chân,
02:40
partphần of the faceđối mặt, it's probablycó lẽ not comingđang đến back.
49
145000
4000
hay một phần của gương mặt,
có lẽ họ sẽ không đưa về đâu.
02:44
So, they startedbắt đầu givingtặng me the statisticssố liệu thống kê on how manynhiều of these kidstrẻ em had lostmất đi an armcánh tay.
50
149000
4000
Cho nên, họ đã đưa tôi xem thống kê về
số những đứa trẻ bị mất một cánh tay.
02:48
And then the surgeonbác sĩ phẫu thuật pointednhọn out, with a lot of angerSự phẫn nộ,
51
153000
3000
Và sau đó vị bác sĩ phẫu thuật chỉ ra,
vô cùng tức giận,
02:51
he said, "Why is it? At the endkết thúc of the CivilDân sự WarChiến tranh,
52
156000
4000
anh ta nói: "Tại sao vậy?
Lúc kết thúc thế chiến thứ II,
02:55
they were shootingchụp eachmỗi other with musketsmuskets. If somebodycó ai lostmất đi an armcánh tay,
53
160000
2000
họ đã dùng súng trường bắn nhau.
Nếu ai đó bị mất đi một cánh tay,
02:57
we gaveđưa ra them a woodengỗ stickgậy with a hookcái móc on it.
54
162000
5000
chúng tôi sẽ đưa họ
một cây gậy gỗ có đầu móc.
03:02
Now we'vechúng tôi đã got F18s and F22s,
55
167000
3000
Bây giờ chúng ta có loại F18 và F22,
03:05
and if somebodycó ai losesmất an armcánh tay,
56
170000
2000
và nếu có ai đó mất đi một cánh tay,
03:07
we give them a plasticnhựa stickgậy with a hookcái móc on it."
57
172000
3000
chúng tôi sẽ đưa họ một
cây gậy nhựa có đầu móc."
03:10
And they basicallyvề cơ bản said, "This is unacceptablekhông thể chấp nhận,"
58
175000
4000
Và cơ bản họ nói rằng, "Điều này
không thể chấp nhận được."
rồi đến câu quyết định, "Vậy thì, Dean,
03:14
and then the punchlinePunchline: "So, DeanDean,
59
179000
2000
chúng tôi ở đây
vì anh tạo ra các dụng cụ y tế.
03:16
we're here because you make medicalY khoa stuffđồ đạc.
60
181000
2000
03:18
You're going to give us an armcánh tay."
61
183000
3000
Anh sẽ giúp chúng tôi
có được một cánh tay."
03:21
And I was waitingđang chờ đợi for the 500 pagestrang of bureaucracyquan liêu,
62
186000
3000
Và tôi đang chờ để được đưa cho 500 trang
03:24
paperworkgiấy tờ and DODsDODs.
63
189000
3000
về bộ máy quan liêu, các giấy tờ và DODs.
03:27
No, the guy saysnói,
64
192000
3000
Người kia nói không phải,
03:30
"We're going to bringmang đến a guy into this conferencehội nghị roomphòng,
65
195000
4000
"Chúng tôi sẽ đưa một người
đến phòng hội nghị,
03:34
and wearingđeo the armcánh tay you're going to give us,
66
199000
3000
và đeo cánh tay mà anh
sẽ tạo cho chúng tôi,
03:37
he or she is going to pickchọn up a raisinNho khô or a grapenho
67
202000
2000
anh ta hoặc cô ta sẽ nhặt một quả nho khô
hoặc một quả nho.
03:39
off this tablebàn.
68
204000
2000
khỏi mặt bàn này.
03:41
If it's the grapenho, they won'tsẽ không breakphá vỡ it."
69
206000
3000
Nếu đó là nho, họ sẽ không bóp nát nó."
03:44
Great he needsnhu cầu efferently tâm, afferenthướng tâm, hapticHaptic responsephản ứng sensorscảm biến.
70
209000
3000
Tốt thôi, anh ta cần bộ cảm biến li tâm,
hướng tâm, chạm và cảm nhận
03:47
"If it's the raisinNho khô, they won'tsẽ không droprơi vãi it."
71
212000
3000
"Nếu đó là nho khô, họ
sẽ không đánh rơi nó."
03:50
So he wants fine motorđộng cơ controlđiều khiển: flexFlex at the wristcổ tay,
72
215000
5000
Vậy là anh ta muốn động cơ điều khiển tốt:
cổ tay có thể gập lại được,
03:55
flexFlex at the elbowkhuỷu tay, abductbắt cóc and flexFlex at the shouldervai.
73
220000
4000
khuỷu tay có thể cong lại được, vai cũng
cử động và co giãn được.
Dù sao thì họ cũng sẽ ăn thôi.
03:59
EitherMột trong hai way they were going to eatăn it.
74
224000
2000
04:01
"Oh, by the way DeanDean. It's going to fitPhù hợp on a 50ththứ percentilepercentile femalegiống cái framekhung --
75
226000
4000
"À, nhân đây Dean. Cánh tay sẽ được gắn
cho một nửa dân số- phụ nữ
04:05
namelycụ thể là 32 inchesinch from the long fingerngón tay --
76
230000
3000
cụ thể là 32 inches từ ngón giữa (~81cm)
04:08
and weighcân lessít hơn than ninechín poundsbảng."
77
233000
3000
và nhẹ hơn 9 pao (~4kg)."
Nhóm phụ nữ đại biểu cho
một nửa cấu trúc dân số
04:11
50ththứ percentilepercentile femalegiống cái framekhung.
78
236000
3000
"Và nó sẽ bao gồm tất cả mọi thứ,
kể cả nguồn năng lượng để vận hành"
04:14
"And it's going to be completelyhoàn toàn selftự containedcó chứa includingkể cả all its powerquyền lực."
79
239000
4000
Và như vậy, họ đã kết thúc câu chuyện.
Còn tôi, như bạn thấy đó,
04:18
So, they finishedđã kết thúc that. And I, as you can tell,
80
243000
2000
04:20
am a bashfulBashful guy.
81
245000
2000
là một người hay e ngại.
04:22
I told them they're nutsquả hạch.
82
247000
2000
Tôi bảo họ, các anh điên rồi.
04:24
(LaughterTiếng cười)
83
249000
2000
(Tiếng cười)
Họ đã xem quá nhiều phim "Kẻ hủy diệt" rồi
04:26
They'veHọ đã been watchingxem too much "TerminatorKẻ hủy diệt."
84
251000
2000
04:28
(LaughterTiếng cười)
85
253000
2000
(Cười)
Sau đó, bác sĩ phẫu thuật nói với tôi,
04:30
Then, the surgeonbác sĩ phẫu thuật saysnói to me,
86
255000
3000
04:33
"DeanDean, you need to know
87
258000
3000
"Dean, anh cần phải biết
04:36
more than two dozen of these kidstrẻ em have come back
88
261000
3000
có hơn 24 những đứa trẻ như vậy đã trở về
04:39
bilateralsong phương."
89
264000
2000
Cụt cả hai cánh tay.”
04:41
Now, I cannotkhông thể imaginetưởng tượng --
90
266000
2000
Giờ, tôi không thể hình dung được,
04:43
I'm sorry, you mayTháng Năm have a better
91
268000
4000
Tôi xin lỗi, bạn có lẽ hình dung được
04:47
imaginationtrí tưởng tượng than I do --
92
272000
2000
tốt hơn tôi ---
04:49
I can't imaginetưởng tượng losingmất my armcánh tay,
93
274000
3000
Tôi không thể tưởng tượng
việc mất đi một cánh tay,
04:52
and typicallythường at 22 yearsnăm old.
94
277000
3000
và đặc biệt là lúc 22 tuổi.
04:55
But comparedso to that, losingmất two?
95
280000
3000
Nhưng so sánh với việc
mất cả hai tay thì sao?
04:58
SeemsCó vẻ như like that would be an inconveniencesự bất tiện.
96
283000
4000
Chắc sẽ không được thuận tiện cho lắm.
05:02
AnywayDù sao, I wentđã đi home that night. I thought about it.
97
287000
3000
Dù sao thì, tối hôm ấy tôi đã
về nhà và nghĩ về chuyện đó.
05:05
I literallynghĩa đen could not sleepngủ
98
290000
2000
Tôi không thể ngủ được.
05:07
thinkingSuy nghĩ about, "I wonderngạc nhiên how you'dbạn muốn rollcuộn over
99
292000
2000
cứ nghĩ về việc, "Làm cách nào
để lật người lại
05:09
with no shouldersvai."
100
294000
4000
mà không có đôi vai."
Vì vậy, tôi quyết định chúng tôi
phải làm chuyện này thôi.
05:13
So, I decidedquyết định we'vechúng tôi đã got to do this.
101
298000
3000
Và tin tôi đi, tôi có công việc cũng như
nhiều việc để làm lắm
05:16
And trustLòng tin me, I've got a day jobviệc làm, I've got a lot of day jobscông việc.
102
301000
2000
05:18
MostHầu hết of my day jobviệc làm keepsgiữ me busybận
103
303000
3000
Hầu hết các việc ấy khiến tôi bận rộn
xây dựng mơ ước như FIRST và nước và điện
05:21
fundingkinh phí my fantasiestưởng tượng like FIRST and waterNước and powerquyền lực ....
104
306000
2000
05:23
And I've got a lot of day jobscông việc.
105
308000
3000
Và tôi có nhiều việc trong ngày lắm.
05:26
But I figuredhình dung I gottagotta do this.
106
311000
4000
Nhưng tôi hiểu tôi phải làm điều này.
05:30
Did a little investigationcuộc điều tra,
107
315000
2000
Tôi đã làm một cuộc khảo sát nhỏ,
05:32
wentđã đi down to WashingtonWashington, told them
108
317000
3000
tôi đến Washington, nói với họ
05:35
I still think they're nutsquả hạch but we're going to do it.
109
320000
5000
tôi vẫn nghĩ các anh điên rồi,
nhưng chúng ta sẽ làm điều đó.
Và tôi nói với họ tôi sẽ
tạo lại cánh tay cho họ
05:40
And I told them I'd buildxây dựng them an armcánh tay.
110
325000
2000
Tôi nói, chắc sẽ mất 5 năm để vượt qua
được FDA (Cục Quản lý Dược phẩm Mỹ)
05:42
I told them it would probablycó lẽ take fivesố năm yearsnăm to get throughxuyên qua the FDAFDA,
111
327000
3000
05:45
and probablycó lẽ 10 yearsnăm to be reasonablyhợp lý functionalchức năng.
112
330000
3000
và có lẽ khoảng 10 năm để
hoạt động được tương đối
Hãy xem phải cần những gì
để tạo ra iPod chẳng hạn
05:48
Look what it takes to make things like iPodsiPod.
113
333000
4000
"Tốt lắm", anh ta nói, "Anh có 2 năm."
05:52
"Great," he said, "You got two yearsnăm."
114
337000
3000
(Tiếng cười)
05:55
(LaughterTiếng cười)
115
340000
1000
05:56
I said, "I'll tell you what. I'll buildxây dựng you an armcánh tay
116
341000
2000
Tôi nói, "Tôi sẽ nói anh nghe
Tôi sẽ tạo cánh tay cho anh
05:58
that's underDưới ninechín poundsbảng
117
343000
2000
nhẹ hơn 9 pao
mà có toàn bộ chức năng
đó trong 1 năm thôi
06:00
that has all that capabilitykhả năng in one yearnăm.
118
345000
2000
Rồi sẽ mất 9 năm nữa để nó
hoạt động được và hữu dụng"
06:02
It will take the other ninechín to make it functionalchức năng and usefulhữu ích."
119
347000
4000
Chúng tôi phân vân giữa
đồng ý và không.
06:06
We sortsắp xếp of agreedđã đồng ý to disagreekhông đồng ý.
120
351000
2000
Tôi đã quay về và bắt đầu
thành lập một nhóm,
06:08
I wentđã đi back and I startedbắt đầu puttingđặt a teamđội togethercùng với nhau,
121
353000
2000
06:10
the besttốt guys I could find with a passionniềm đam mê to do this.
122
355000
3000
những người ưu tú nhất tôi có thể tìm thấy
với đam mê để làm chuyện này
06:13
At the endkết thúc of exactlychính xác one yearnăm
123
358000
3000
Kết thúc, chính xác là 1 năm sau
chúng tôi đã có một thiết bị
với 14 độ xoay chuyển tự do
06:16
we had a devicethiết bị with 14 degreesđộ of freedomsự tự do,
124
361000
2000
06:18
all the sensorscảm biến, all the microprocessorsbộ vi xử lý,
125
363000
3000
tất cả các bộ cảm ứng và vi xử lí,
tất cả các bộ phận bên trong.
06:21
all the stuffđồ đạc insidephía trong.
126
366000
2000
Tôi có thể chỉ cho bạn thấy nó
với lớp vỏ nhân tạo trên đó
06:23
I could showchỉ you it with a cosmesiscosmesis on it
127
368000
2000
06:25
that's so realthực it's eeriekỳ lạ, but then you wouldn'tsẽ không see
128
370000
2000
trông thật đến mức rợn gáy,
nhưng bạn sẽ không thấy
06:27
all this coolmát mẻ stuffđồ đạc.
129
372000
3000
những thứ thú vị này đâu
06:30
I then thought it would be yearsnăm
130
375000
2000
Sau đó tôi nghĩ sẽ mất nhiều năm
06:32
before we'dThứ Tư be ablecó thể to make it really, really usefulhữu ích.
131
377000
5000
trước khi chúng ta có thể khiến nó thật sự,
thật sự trở nên hữu ích.
Cuối cùng, như tôi nghĩ bạn có thể nhìn thấy
06:37
It turnedquay out, as I think you could see
132
382000
2000
06:39
in Aimee'sCủa Aimee capabilitieskhả năng and attitudesthái độ,
133
384000
4000
trong khả năng và thái độ của Aimee,
những người có khao khát làm việc gì đó
06:43
people with a desirekhao khát to do something
134
388000
3000
đều rất phi thường với
bản tính khá dễ thích ứng
06:46
are quitekhá remarkableđáng chú ý and naturethiên nhiên is quitekhá adaptablethích nghi.
135
391000
4000
06:50
AnywayDù sao, with lessít hơn than 10 hoursgiờ of use,
136
395000
4000
Dù sao thì, với ít hơn
10 tiếng đồng hồ sử dụng,
06:54
two guys -- one that's bilateralsong phương.
137
399000
4000
2 người - 1 trong số đó
bị mất cả hai cánh tay
06:58
He's literallynghĩa đen, he's got no shouldervai on one sidebên,
138
403000
3000
Anh ấy, theo nghĩa đen,
anh ấy không có một bên vai,
và anh ấy có một vai nhân tạo
ở bên còn lại.
07:01
and he's highcao trans-humeralTrans-humeral on the other.
139
406000
2000
07:03
And that's ChuckChuck and RandyRandy togethercùng với nhau,
140
408000
5000
Và đó là Chuck cùng Randy
07:08
after 10 hoursgiờ -- were playingđang chơi in our officevăn phòng.
141
413000
3000
sau 10 tiếng đồng hồ - ngồi chơi
trong văn phòng của chúng tôi
07:11
And we tooklấy some prettyđẹp cruddycruddy home moviesphim.
142
416000
4000
Và chúng tôi đã quay vài
đoạn phim gia đình thô sơ
07:15
At the endkết thúc of the one I'm going to showchỉ, it's only about a minutephút
143
420000
2000
Cuối phần này tôi sẽ chiếu nó,
đoạn phim chỉ tầm một phút
07:17
and a couplevợ chồng of secondsgiây long,
144
422000
5000
và vài giây thôi,
07:22
ChuckChuck does something that to this day I'm jealousghen tuông of,
145
427000
3000
Chuck làm một điều mà đến
hôm nay tôi vẫn ghen tỵ
Tôi không thể làm được.
07:25
I can't do it.
146
430000
2000
Anh ấy lấy một cái muỗng, cầm nó lên,
07:27
He picksPicks up a spoonmuỗng, picksPicks it up,
147
432000
2000
07:29
scoopsmuỗng sữa bột out some ShreddedShredded WheatLúa mì and milkSữa,
148
434000
4000
xúc lên một ít ngũ cốc
Shredded Wheat và sữa,
07:33
holdsgiữ the spoonmuỗng levelcấp độ
149
438000
2000
giữ cái muỗng thăng bằng
anh ấy di chuyển nó,
cùng lúc với tất cả các khớp này
07:35
as he translatesDịch it, movingdi chuyển all these jointskhớp nối simultaneouslyđồng thời,
150
440000
3000
đưa lên đến miệng, và anh ấy
không làm rớt giọt sữa nào.
07:38
to his mouthmiệng, and he doesn't droprơi vãi any milkSữa.
151
443000
3000
(Tiếng cười)
07:41
(LaughterTiếng cười)
152
446000
1000
07:42
I cannotkhông thể do that.
153
447000
2000
Tôi không thể làm được thế.
(Tiếng cười)
07:44
(LaughterTiếng cười)
154
449000
2000
07:46
His wifengười vợ was standingđứng behindphía sau me.
155
451000
2000
Vợ anh ấy đang đứng phía sau tôi.
07:48
She's standingđứng behindphía sau me at the time
156
453000
2000
Lúc đó cô ấy đang đứng ngay phía sau tôi
07:50
and she saysnói, "DeanDean,
157
455000
3000
và cô ấy nói, "Dean,
07:53
ChuckChuck hasn'tđã không fedđã nuôi himselfbản thân anh ấy in 19 yearsnăm.
158
458000
4000
Chuck đã không tự mình
ăn được trong 19 năm rồi.
07:57
So, you've got a choicelựa chọn:
159
462000
2000
Thế nên các anh có một lựa chọn:
Chúng tôi giữ cánh tay,
hoặc các anh giữ Chuck."
07:59
We keep the armcánh tay, or you keep ChuckChuck."
160
464000
2000
08:01
(LaughterTiếng cười) (ApplauseVỗ tay)
161
466000
3000
(Tiếng cười) (Vỗ tay)
08:04
So, can we see that?
162
469000
4000
Vậy thì, chúng ta thấy rồi chứ?
Đó là Chuck đang thể hiện những
sự điều khiển đồng thời
08:14
This is ChuckChuck showinghiển thị simultaneousđồng thời controlđiều khiển
163
479000
2000
08:16
of all the jointskhớp nối.
164
481000
2000
của tất cả các khớp nối.
08:18
He's punchingđấm our controlskiểm soát guy. The guy behindphía sau him
165
483000
2000
Anh ấy đang đánh vào người điều khiển
của chúng tôi. Còn phía sau
08:20
is our engineerkỹ sư/surgeonbác sĩ phẫu thuật,
166
485000
2000
là kĩ sư kiêm bác sĩ
phẫu thuật của chúng tôi
08:22
which is a convenienttiện lợi guy to have around.
167
487000
4000
một người phụ tá rất hữu ích
08:26
There's RandyRandy, these guys are passingđi qua a rubbercao su
168
491000
3000
Có Randy, họ đang chuyền tay nhau
một trái banh cao su nhỏ
08:29
little puckPuck betweengiữa them.
169
494000
3000
Và đúng như tinh thần của đội FIRST,
08:32
And just as in the spirittinh thần of FIRST,
170
497000
3000
08:35
graciousduyên dáng professionalismtính chuyên nghiệp, they are quitekhá proudtự hào of this,
171
500000
2000
tác phong chuyên nghiệp,
họ rất tự hào về nó,
08:37
so they decidequyết định to sharechia sẻ a drinkuống.
172
502000
3000
cho nên họ quyết định chia sẻ đồ uống.
08:40
This is a non-trivialPhòng không tầm thường thing to do, by the way.
173
505000
3000
Tiện thể, đây là điều
không bình thường chút nào
08:43
ImagineHãy tưởng tượng doing that with a woodengỗ stickgậy and a hookcái móc on the endkết thúc of it,
174
508000
3000
Tưởng tượng làm việc đó với 1 chiếc
gậy gỗ có đầu móc ở phía cuối
08:46
doing eitherhoặc of those.
175
511000
2000
làm một trong hai việc đó.
08:48
Now ChuckChuck is doing something quitekhá extraordinarybất thường,
176
513000
3000
Bây giờ Chuck đang làm một việc phi thường
08:51
at leastít nhất for my limitedgiới hạn physicalvật lý skillkỹ năng.
177
516000
5000
ít ra là với kĩ năng
thế chất giới hạn của tôi.
Và giờ anh ta sẽ làm theo những gì mà
DARPA yêu cầu tôi thực hiện.
08:56
And now he's going to do what DARPADARPA askedyêu cầu me for.
178
521000
3000
08:59
He's going to pickchọn up a grapenho -- he didn't droprơi vãi it,
179
524000
2000
Anh ấy sẽ nhặt lên một quả nho --
anh ấy đã không làm rơi
09:01
he didn't breakphá vỡ it --
180
526000
3000
anh ấy không làm dập nó --
09:04
and he's going to eatăn it.
181
529000
3000
và anh ấy sẽ ăn nó.
Và đó là những gì chúng tôi đã đạt tới
09:07
So, that's where we were
182
532000
2000
09:09
at the endkết thúc of about 15 monthstháng.
183
534000
2000
sau khoảng 15 tháng.
09:11
(ApplauseVỗ tay)
184
536000
12000
(Vỗ tay)
Nhưng, như tôi đã học được từ Richard,
09:23
But, as I've learnedđã học from RichardRichard,
185
548000
3000
09:26
the technologyCông nghệ, the processorsbộ vi xử lý, the sensorscảm biến, the motorsđộng cơ,
186
551000
5000
công nghệ, bộ vi xử lí,
máy cảm biến, động cơ,
09:31
is not the storycâu chuyện.
187
556000
4000
không phải là câu chuyện.
09:35
I hadn'tđã không dealtxử lý with this kindloại of problemvấn đề
188
560000
3000
Tôi chưa từng gặp vấn đề dạng này
09:38
or franklythẳng thắn, this wholetoàn thể segmentphần
189
563000
3000
hay nói thẳng ra, toàn bộ lĩnh vực này
là của y tế thế giới.
09:41
of the medicalY khoa worldthế giới.
190
566000
2000
09:43
I'll give you some astoundingđáng kinh ngạc things that have happenedđã xảy ra
191
568000
3000
Tôi sẽ chỉ cho bạn thấy những điều
đáng kinh ngạc từng xảy ra
09:46
as we startedbắt đầu this.
192
571000
3000
khi chúng tôi bắt đầu việc này.
09:49
After we were prettyđẹp much convincedthuyết phục we had a good designthiết kế,
193
574000
4000
Sau khi chúng tôi đã khá chắc chắn
mình có 1 thiết kế tốt,
09:53
and we'dThứ Tư have to make all the standardTiêu chuẩn engineeringkỹ thuật trade-offsthương mại you always make --
194
578000
3000
và sẽ phải tiến hành thiết lập những
kĩ thuật tiêu chuẩn, bạn luôn phải
09:56
you can always get threesố ba out of fourbốn of anything you want;
195
581000
3000
lúc nào bạn cũng có thể chọn
3 trong 4 thứ bạn muốn
09:59
the weightcân nặng, the sizekích thước, the costGiá cả, the functionalitychức năng --
196
584000
3000
cân nặng, kích thước, giá cả, chức năng -
Tôi đưa một nhóm người
lên máy bay của mình
10:02
I put a bunch of guys in my planemáy bay
197
587000
2000
và nói, "Chúng ta sẽ bay tới Walter Reed
nói chuyện với những đứa trẻ này
10:04
and I said, "We're flyingbay down to WalterWalter ReedReed, and we're going talk to these kidstrẻ em,
198
589000
3000
10:07
because franklythẳng thắn it doesn't mattervấn đề whetherliệu we like this armcánh tay.
199
592000
2000
vì thật ra, chúng tôi thích cánh tay
hay không chẳng quan trọng.
10:09
It doesn't mattervấn đề whetherliệu the
200
594000
2000
Bộ Quốc Phòng có thích hay không
cũng chẳng quan trọng
10:11
DepartmentTỉnh of DefenseQuốc phòng likesthích this armcánh tay."
201
596000
2000
10:13
When I told them that they weren'tkhông phải entirelyhoàn toàn enthusiasticnhiệt tình,
202
598000
3000
Khi tôi kể với họ thì họ không
nhiệt tình nghe cho lắm,
10:16
but I told them, "It really doesn't mattervấn đề what theirhọ opinionquan điểm is.
203
601000
3000
nhưng tôi đã nói, "Ý kiến của họ
ra sao không quan trọng.
10:19
There is only one opinionquan điểm that mattersvấn đề,
204
604000
2000
Chỉ có duy nhất 1 ý kiến đáng kể,
10:21
the kidstrẻ em that are eitherhoặc going to use it or not."
205
606000
4000
là bọn trẻ sẽ dùng nó hay không thôi."
Tôi nói với các kĩ sư, "Xem này, chúng ta sắp
đi vào Walter Reed,
10:25
I told a bunch of my engineersKỹ sư, "Look we're going to walkđi bộ into WalterWalter ReedReed,
206
610000
3000
10:28
and you're going to see people, lots of them,
207
613000
4000
và các bạn sẽ gặp mọi người,
rất nhiều người nữa,
bị mất đi những bộ phận cơ thể chủ chốt
10:32
missingmất tích majorchính bodythân hình partscác bộ phận.
208
617000
2000
10:34
They're probablycó lẽ going to be angrybực bội, depressedsuy sụp, frustratedbực bội.
209
619000
5000
Họ có thể sẽ rất giận dữ, thất vọng, bực tức,
10:39
We're probablycó lẽ going to have to give them supportủng hộ, encouragementkhuyến khích.
210
624000
3000
Chúng ta có lẽ sẽ cần phải hỗ trợ,
động viên họ.
10:42
But we'vechúng tôi đã got to extracttrích xuất from them
211
627000
3000
Nhưng chúng ta phải tìm hiểu từ họ
10:45
enoughđủ informationthông tin to make sure we're doing the right thing."
212
630000
5000
đầy đủ thông tin để đảm bảo
chúng ta đang làm điều đúng đắn."
Chúng tôi đã đến Walter Reed và tôi
không thể nào sai lầm hơn thế được nữa
10:50
We walkedđi bộ into WalterWalter ReedReed and I could not have been more wrongsai rồi.
213
635000
5000
Chúng tôi quả thật đã thấy 1 nhóm người,
10:55
We did see a bunch of people,
214
640000
2000
10:57
a lot of them missingmất tích a lot of bodythân hình partscác bộ phận,
215
642000
4000
nhiều người trong số đó bị mất
rất nhiều bộ phận trên cơ thể,
và những phần còn lại thì bị cháy xém;
11:01
and partscác bộ phận they had left were burnedđốt;
216
646000
2000
11:03
halfmột nửa a faceđối mặt goneKhông còn, an eartai burnedđốt off.
217
648000
4000
nửa mặt biến dạng, 1 bên tai cháy rụi.
Họ đang ngồi ở bàn.
Họ được đưa tới cho chúng tôi.
11:10
They were sittingngồi at a tablebàn. They were broughtđưa togethercùng với nhau for us.
218
655000
2000
11:12
And we startedbắt đầu askinghỏi them all questionscâu hỏi.
219
657000
2000
Và chúng tôi bắt đầu hỏi họ tất cả mọi thứ
11:14
"Look," I'd say to them, "We're not quitekhá as good as naturethiên nhiên yetchưa.
220
659000
3000
"Nghe này", tôi nói với họ, "Chúng tôi vẫn
chưa làm tốt được như tạo hóa
11:17
I could give you fine motorđộng cơ controlđiều khiển,
221
662000
3000
Tôi có thể đưa cho bạn
động cơ điều khiển tốt,
11:20
or I could let you curlCurl 40 poundsbảng;
222
665000
2000
hoặc tôi có thể giúp bạn
nâng lên hạ xuống 40 pao;
11:22
I probablycó lẽ can't do bothcả hai.
223
667000
2000
tôi có lẽ không làm được cả 2
11:24
I can give you fastNhanh controlđiều khiển
224
669000
2000
Tôi có thể cho bạn điều khiển nhanh
11:26
with lowthấp reductiongiảm ratiostỷ lệ in these gearsbánh răng,
225
671000
2000
với việc giảm tỷ lệ trong trang thiết bị,
11:28
or I can give you powerquyền lực;
226
673000
2000
hoặc tôi có thể cho bạn thể lực
nhưng tôi không thể cho bạn cả 2 được.
11:30
I can't give you bothcả hai.
227
675000
2000
11:32
And we were tryingcố gắng to get them to all help us
228
677000
3000
Và chúng tôi cố gắng nhờ
tất cả bọn họ giúp chúng tôi
11:35
know what to give them.
229
680000
3000
hiểu được cần đưa cho họ thứ gì.
11:38
Not only were they enthusiasticnhiệt tình, they keptgiữ thinkingSuy nghĩ
230
683000
2000
Họ không những nhiệt tình, họ còn nghĩ
11:40
they're there to help us.
231
685000
2000
họ ở đây là để giúp chúng tôi
11:42
"Well, would it help if I ..."
232
687000
2000
"À, có giúp gì không nếu tôi..."
"Các chàng trai và các cô gái,
11:44
"Guys, and womanđàn bà,
233
689000
3000
11:47
you've givenđược enoughđủ.
234
692000
2000
các bạn đã cống hiến đủ rồi.
Chúng tôi ở đây để giúp đỡ mọi người
Chúng tôi cần số liệu để biết
11:49
We're here to help you. We need datadữ liệu. We need to know
235
694000
2000
11:51
what you need."
236
696000
3000
mọi người cần gì."
Sau nửa tiếng đồng hồ, có lẽ vậy,
có 1 người đàn ông ở cuối bàn
11:54
After a halfmột nửa an hourgiờ, maybe, there was one guy at the farxa endkết thúc of the tablebàn
237
699000
3000
11:57
who wasn'tkhông phải là sayingnói much.
238
702000
2000
một người không nói nhiều lắm
Bạn có thể thấy anh ấy bị mất 1 cánh tay,
11:59
You could see he was missingmất tích an armcánh tay.
239
704000
2000
Anh ấy đang dựa vào cánh tay còn lại.
12:01
He was leaningnghiêng on his other armcánh tay.
240
706000
3000
12:04
I calledgọi là down to the endkết thúc, "Hey, you haven'tđã không said much.
241
709000
2000
Tôi gọi với xuống,
"Này, anh vẫn chưa nói gì cả
12:06
If we neededcần this or this, what would you want?"
242
711000
3000
Nếu chúng ta cần mấy thứ này,
anh sẽ muốn cái nào?
12:09
And he said, "You know,
243
714000
2000
Và anh ấy nói, "Anh biết đấy,
12:13
I'm the luckymay mắn guy at this tablebàn.
244
718000
2000
tôi là 1 gã may mắn tại bàn này.
12:15
I lostmất đi my right armcánh tay,
245
720000
2000
Tôi đã mất cánh tay phải,
12:17
but I'm a leftyLefty."
246
722000
2000
nhưng tôi thuận tay trái."
12:19
(LaughterTiếng cười)
247
724000
1000
(Tiếng cười)
12:20
So, he wouldn'tsẽ không say much.
248
725000
2000
Vì vậy, anh ấy sẽ không nói nhiều nữa.
12:22
He had a great spirittinh thần, like all the restnghỉ ngơi of them had great spiritstinh thần.
249
727000
4000
Anh ấy có 1 tinh thần tuyệt vời,
cũng như tất cả những người còn lại
12:26
And he madethực hiện a fewvài commentsbình luận.
250
731000
2000
Và anh ấy đưa ra vài bình luận
Sau đó, cuộc gặp mặt kết thúc.
Chúng tôi chào tạm biệt họ.
12:28
And then the meetinggặp gỡ endedđã kết thúc. We said goodbyeTạm biệt to all these guys.
251
733000
3000
12:31
And that guy pushedđẩy himselfbản thân anh ấy back from the tablebàn ...
252
736000
3000
Và anh ấy đẩy mình về phía sau cái bàn....
12:34
he has no legschân.
253
739000
2000
anh ấy không có chân.
12:40
So, we left.
254
745000
3000
Như thế, chúng tôi rời khỏi.
12:43
And I was thinkingSuy nghĩ,
255
748000
3000
Và tôi đã nghĩ,
12:46
"We didn't give them supportủng hộ and encouragementkhuyến khích;
256
751000
3000
"Chúng tôi không đưa cho họ
sự hỗ trợ hay động viên gì hết;
12:49
they gaveđưa ra it to us.
257
754000
3000
ngược lại họ đã trao nó cho chúng tôi.
12:52
They're not finishedđã kết thúc givingtặng yetchưa."
258
757000
3000
Họ vẫn chưa ngừng cống hiến."
12:55
It was astoundingđáng kinh ngạc.
259
760000
3000
Thật đáng kinh ngạc.
12:58
So, we wentđã đi back.
260
763000
2000
Vậy là chúng tôi quay về.
Và tôi bắt đầu làm việc
tích cực hơn, nhanh hơn.
13:00
And I startedbắt đầu workingđang làm việc harderkhó hơn, fasternhanh hơn.
261
765000
3000
13:06
Then we wentđã đi out to BrookeBrooke ArmyQuân đội MedicalY tế CenterTrung tâm.
262
771000
4000
Sau đó chúng tôi đến
Trung tâm y tế quân đội Brooke.
13:10
And we saw lots of these kidstrẻ em, lots of them.
263
775000
4000
Chúng tôi gặp rất nhiều những
người trẻ như vậy, rất nhiều.
13:14
And it was astoundingđáng kinh ngạc
264
779000
2000
Và thật kinh ngạc
13:16
how positivetích cực they are.
265
781000
4000
bọn trẻ mới tích cực làm sao.
13:20
So, we wentđã đi back,
266
785000
3000
Thế là chúng tôi quay về,
và chúng tôi làm việc chăm chỉ hơn nữa.
13:23
and we'vechúng tôi đã been workingđang làm việc harderkhó hơn yetchưa.
267
788000
2000
13:25
We're in clinicallâm sàng trialsthử nghiệm,
268
790000
2000
Chúng tôi tiến hành thử nghiệm lâm sàng
13:27
we'vechúng tôi đã got fivesố năm of them on people.
269
792000
2000
và gắn năm thiết bị lên
những người tham gia
13:29
We're screamingla hét alongdọc theo.
270
794000
2000
Chúng tôi la hét cùng họ.
13:31
And I get a call and we go back
271
796000
3000
Tôi nhận được 1 cuộc gọi,
sau đó chúng tôi quay trở lại
13:34
to WashingtonWashington.
272
799000
3000
Washington.
13:37
We go back to WalterWalter ReedReed,
273
802000
2000
Chúng tôi trở lại Walter Reed,
13:39
and a kidđứa trẻ, literallynghĩa đen,
274
804000
3000
và 1 người trẻ, thật vậy,
13:42
20 some-oddsome-Odd daysngày before that
275
807000
3000
20 ngày gì đấy trước đó
13:45
was blownthổi up.
276
810000
4000
đã bị thổi bay.
13:49
And they shippedvận chuyển him to GermanyĐức
277
814000
2000
Và họ đưa cậu tới Đức.
13:51
and 24 hoursgiờ latermột lát sau they shippedvận chuyển him from GermanyĐức
278
816000
3000
rồi 24 tiếng sau đó họ đưa cậu từ Đức
13:54
to WalterWalter ReedReed.
279
819000
4000
về Walter Reed.
13:58
And he was there,
280
823000
2000
Và cậu ta đã ở đây,
14:00
and they said we neededcần to come.
281
825000
2000
Họ nói chúng tôi cần phải tới đó.
14:02
And I wentđã đi down
282
827000
2000
Khi tôi tới nơi
14:04
and they rolledcán him into a roomphòng.
283
829000
4000
họ đưa cậu ấy vào 1 cái phòng.
14:08
He's got no legschân.
284
833000
2000
Cậu bé không có chân.
14:10
He's got no armscánh tay.
285
835000
2000
Cậu cũng không có tay.
14:12
He's got a smallnhỏ bé residual limbchân tay on one sidebên.
286
837000
3000
Cậu chỉ còn 1 chi nhỏ dư ra ở 1 bên.
14:15
HalfMột nửa of his faceđối mặt is goneKhông còn,
287
840000
3000
Nửa khuôn mặt bị biến dạng,
14:18
but they said his visiontầm nhìn is comingđang đến back.
288
843000
3000
nhưng họ nói thị giác của
cậu bé đang dần hồi phục
14:21
He had one good eyemắt.
289
846000
3000
Cậu bé có 1 con mắt nguyên vẹn.
14:24
His nameTên is BrandonBrandon MarroccoMarrocco.
290
849000
3000
Tên cậu là Brandon Marrocco.
14:27
And he said,
291
852000
3000
Cậu bé nói,
14:30
"I need your armscánh tay,
292
855000
2000
"Cháu cần cánh tay của chú,
14:32
but I need two of them."
293
857000
3000
nhưng cháu cần 2 tay lận."
14:35
"You'llBạn sẽ get them."
294
860000
2000
"Cháu sẽ có chúng."
14:37
This kidđứa trẻ was from StatenStaten IslandĐảo.
295
862000
3000
Đứa bé ấy đến từ đảo Staten.
14:40
And he said, "I had a truckxe tải,
296
865000
2000
Cậu nói, "Cháu có 1 chiếc xe tải
14:42
before I wentđã đi over there,
297
867000
2000
trước khi cháu tới nơi đó,
14:44
and it had a stickgậy.
298
869000
3000
chiếc xe có 1 cần số.
14:47
You think I'll be ablecó thể to drivelái xe it?"
299
872000
2000
Chú nghĩ cháu có thể lái nó được không?"
14:49
"Sure."
300
874000
2000
"Chắc chắn là được."
14:51
And I turnedquay around and wentđã đi, "How are we going to do this?"
301
876000
2000
Rồi tôi quay đi và ôm đầu, "Chúng ta
phải làm thế nào đây?"
14:53
(LaughterTiếng cười)
302
878000
1000
14:54
AnywayDù sao, he was just like all the restnghỉ ngơi of them.
303
879000
4000
(Cười)
Dù sao thì, cậu bé cũng
giống những người còn lại.
Cậu thật sự không mong muốn nhiều lắm
14:58
He doesn't really want a lot.
304
883000
2000
Cậu muốn được giúp đỡ.
Cậu bé đã nói với tôi
15:00
He wants to help. He told me that
305
885000
2000
15:02
he wanted to go back
306
887000
2000
cậu ta muốn trở lại
15:04
to help his buddiesbạn bè.
307
889000
3000
để giúp những người bạn của mình.
15:09
So, I was on my way out here.
308
894000
3000
Vậy là, trên đường tới đây,
15:12
I was askedyêu cầu to stop at TexasTexas.
309
897000
4000
Tôi được yêu cầu dừng chân tại Texas.
15:16
There were 3,500 people,
310
901000
2000
Ở đó có 3500 người,
15:18
the Veteran'sCựu chiến binh AdministrationQuản trị,
311
903000
2000
Hội Cựu chiến binh,
15:20
U.S. ... just 3,500 at this hugekhổng lồ eventbiến cố
312
905000
3000
ở Mĩ...3500 người ở 1 sự kiện lớn như vậy
15:23
to help the familiescác gia đình
313
908000
3000
để giúp gia đình
15:26
of all the kidstrẻ em --
314
911000
4000
của tất cả bọn trẻ -
15:30
some that have diedchết, some that are
315
915000
2000
một số đã chết, số còn lại thì
15:32
like BrandonBrandon --
316
917000
2000
giống Brandon --
15:34
and they wanted me to speaknói.
317
919000
2000
và họ muốn tôi lên phát biểu.
15:36
I said, "What am I going to say?
318
921000
2000
Tôi kêu lên, "Tôi biết nói gì bây giờ?
15:38
This is not a happyvui mừng thing. Look, if this happensxảy ra to you,
319
923000
2000
Chẳng vui vẻ gì. Nếu
chuyện này xảy đến với bạn,
15:40
I can give you ... This stuffđồ đạc is
320
925000
2000
tôi có thể cho bạn...Thứ này
15:42
still not as good at the originalnguyên equipmentTrang thiết bị."
321
927000
3000
vẫn không tốt bằng thiết bị ban đầu."
15:47
"You need to come."
322
932000
2000
"Anh cần phải đến."
Cho nên, tôi đã đi.
15:49
So, I wentđã đi.
323
934000
2000
15:51
And, as I think you get the pointđiểm,
324
936000
3000
Và, tôi nghĩ là các bạn đã hiểu ý của tôi
15:54
there were a lot people there recoveringphục hồi.
325
939000
3000
có rất nhiều người ở đây đang dần hồi phục
15:57
Some furtherthêm nữa alongdọc theo than othersKhác.
326
942000
3000
Một số phục hồi nhanh hơn những người khác
16:00
But universallyphổ quát, these people that had been throughxuyên qua this
327
945000
3000
Nhưng nhìn chung, những người
đã từng trải qua chuyện này
16:03
had astoundingđáng kinh ngạc attitudesthái độ,
328
948000
3000
có một tâm thế đáng kinh ngạc,
16:06
and just the factthực tế that people carequan tâm
329
951000
5000
Chỉ riêng việc được mọi người quan tâm
16:11
makeslàm cho a hugekhổng lồ differenceSự khác biệt to them.
330
956000
3000
đã tạo sự khác biệt rất lớn đối với họ.
16:14
I'll shutđóng lại up, exceptngoại trừ one messagethông điệp
331
959000
4000
Tôi sẽ ngừng nói, ngoại trừ
có 1 thông điệp
16:21
or concernmối quan ngại I have.
332
966000
2000
hay quan ngại tôi muốn nói.
16:23
I don't think anybodybất kỳ ai does it intentionallycố ý,
333
968000
4000
Tôi không nghĩ có ai lại cố ý làm vậy,
16:27
but there were people there literallynghĩa đen talkingđang nói about,
334
972000
2000
nhưng có nhiều người trực tiếp nói rằng,
16:29
"Well, how much will they get?"
335
974000
3000
"À, họ sẽ nhận được bao nhiêu vậy?"
16:34
You know, this countryQuốc gia is involvedcó tính liên quan as we'vechúng tôi đã all heardnghe,
336
979000
2000
Như chúng ta đều đã nghe,
đất nước này tham gia
16:36
in this great healthcarechăm sóc sức khỏe debatetranh luận.
337
981000
4000
trong cuộc tranh luận vĩ mô
về chăm sóc sức khỏe
16:40
"Who is entitledđược phép to what?
338
985000
3000
"Ai được hưởng quyền lợi gì?
16:43
Who is entitledđược phép to how much?
339
988000
2000
Ai được hưởng bao nhiêu?
Ai sẽ chi trả cho những thứ đó?"
16:45
Who is going to paytrả for it?"
340
990000
4000
16:49
Those are toughkhó khăn questionscâu hỏi.
341
994000
2000
Đó là những câu hỏi hóc búa.
16:51
I don't have an answercâu trả lời to that. Not everybodymọi người
342
996000
2000
Tôi không có câu trả lời.
Không hẳn mọi người
16:53
can be entitledđược phép to everything simplyđơn giản because you were bornsinh ra here.
343
998000
3000
ai cũng được hưởng quyền lợi đơn giản
vì bạn được sinh ra tại đây
16:56
It's not possiblekhả thi. It would be nicetốt đẹp
344
1001000
2000
Đó là điều không thể. Nếu được vậy thì tốt
16:58
but let's be realisticthực tế.
345
1003000
2000
nhưng hãy thực tế một chút.
17:00
They were toughkhó khăn questionscâu hỏi. There's polarizedphân cực groupscác nhóm down there.
346
1005000
2000
Những câu hỏi hóc búa, dưới kia
sẽ có những ý kiến trái chiều
17:02
I don't know the answerscâu trả lời.
347
1007000
3000
Tôi không biết câu trả lời.
17:05
There are other questionscâu hỏi that are toughkhó khăn.
348
1010000
2000
Còn những câu hỏi hóc búa khác nữa.
17:07
"Should we be there?
349
1012000
2000
"Chúng ta có nên ở đó?
17:09
How do we get out?
350
1014000
2000
Làm sao chúng ta tránh khỏi?
Chúng ta cần phải làm gì?"
Câu hỏi này cũng có
17:11
What do we need to do?" There's very polarizedphân cực
351
1016000
2000
17:13
answerscâu trả lời to that questioncâu hỏi too,
352
1018000
1000
nhiều phương hướng trả lời nữa.
17:14
and I don't have any answerscâu trả lời to that.
353
1019000
4000
và tôi cũng không có câu trả lời nào hết.
17:18
Those are politicalchính trị questionscâu hỏi, economicthuộc kinh tế questionscâu hỏi,
354
1023000
2000
Đó là những câu hỏi liên quan
đến chính trị, kinh tế,
17:20
strategicchiến lược questionscâu hỏi.
355
1025000
4000
chiến lược.
17:24
I don't have the answercâu trả lời. But let me give you a simpleđơn giản
356
1029000
3000
Tôi không có đáp án.
Nhưng để tôi gửi cho các bạn
17:27
concernmối quan ngại or maybe statementtuyên bố, then.
357
1032000
3000
một mối quan ngại đơn giản,
hay có thể là 1 lời tuyên bố
17:32
It is an easydễ dàng answercâu trả lời.
358
1037000
3000
Đây là một đáp án dễ dàng.
17:35
I know what these kidstrẻ em deservexứng đáng
359
1040000
3000
Tôi biết những gì bọn trẻ xứng đáng nhận
17:38
on the healthcarechăm sóc sức khỏe sidebên.
360
1043000
3000
về phương diện phúc lợi y tế.
17:41
I was talkingđang nói to one of them,
361
1046000
3000
Tôi đã nói chuyện với
một người trong số đó
và cậu ấy thật sự rất thích cánh tay này -
17:44
and he was really likingtheo ý thích this armcánh tay --
362
1049000
2000
17:46
it's way, way, way better than a plasticnhựa
363
1051000
3000
cái này tốt, tốt, tốt hơn
nhiều cây gậy bằng nhựa
17:49
stickgậy with a hookcái móc on it --
364
1054000
3000
có cái móc trên đó -
17:52
but there's nobodykhông ai in this roomphòng that would ratherhơn have that
365
1057000
2000
nhưng không một ai trong
phòng này sẽ muốn có nó
17:54
than the one you got.
366
1059000
4000
hơn cái mà các bạn đã có rồi đâu.
17:58
But I was sayingnói to him, "You know,
367
1063000
2000
Nhưng tôi nói với cậu, "Cháu biết đó,
18:00
the first airplaneMáy bay
368
1065000
2000
chiếc máy bay đầu tiên
18:02
wentđã đi 100 feetđôi chân in 1903.
369
1067000
3000
bay được 100 feet (~30.48m)
vào năm 1903.
18:05
WilburWilbur and OrvilleOrville.
370
1070000
3000
Wilbur và Orville.
Nhưng cháu biết gì không? Điều đó còn
không làm 1 chú bồ câu già ganh tỵ
18:08
But you know what? It wouldn'tsẽ không have madethực hiện an old pigeonchim bồ câu jealousghen tuông.
371
1073000
3000
18:11
But now we got EaglesĐại bàng out there,
372
1076000
3000
Nhưng giờ chúng ta có
nhiều Đại bàng ngoài kia
18:14
F15s, even that BaldHói EagleĐại bàng.
373
1079000
5000
những chiếc F15, cả chiếc
Đại bàng trọc đầu nữa.
18:19
I've never seenđã xem a birdchim flyingbay around at MachMach 2.
374
1084000
4000
Chú chưa từng thấy chú chim
nào bay tới Mach 2 đâu.
18:23
I think eventuallycuối cùng we'lltốt make these things extraordinarybất thường."
375
1088000
5000
Chú nghĩ cuối cùng chúng ta cũng sẽ
làm những thứ này trở nên phi thường
18:28
And I said to that kidđứa trẻ,
376
1093000
2000
Và tôi đã nói với đứa trẻ đó,
"Chú sẽ ghé thăm khi nào
những người bạn của cháu
18:30
"I'll stop when your buddiesbạn bè
377
1095000
3000
18:33
are enviousganh tị of your LukeLuke armcánh tay
378
1098000
4000
ganh tị với cánh tay Luke của cháu
18:37
because of what it can do, and how it does it.
379
1102000
3000
vì những gì nó có thể làm,
và làm bằng cách nào.
Và chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc.
Và tôi sẽ không ngừng làm việc
18:40
And we'lltốt keep workingđang làm việc. And I'm not going to stop workingđang làm việc
380
1105000
3000
18:43
untilcho đến we do that."
381
1108000
3000
cho tới khi chúng tôi thành công."
18:46
And I think this countryQuốc gia
382
1111000
3000
Và tôi nghĩ đất nước này
18:49
oughtnên to continuetiếp tục its great debatetranh luận,
383
1114000
2000
nên tiếp tục cuộc tranh luận vĩ mô của nó,
18:51
whiningwhining and complainingphàn nàn, "I'm entitledđược phép." "You're a victimnạn nhân."
384
1116000
4000
kêu ca và than phiền, "Tôi có quyền mà"
"Anh là 1 nạn nhân."
18:55
And whiningwhining and complainingphàn nàn about what our foreignngoại quốc policychính sách oughtnên to be.
385
1120000
3000
Và nên kêu ca và than phiền
về chính sách đối ngoại phải nên thế nào.
18:58
But while we have the luxurysang trọng of whiningwhining and complainingphàn nàn about
386
1123000
3000
Nhưng trong khi chúng ta được
kêu ca và than phiền về
19:01
who'sai payingtrả tiền for what and how much we get,
387
1126000
3000
ai thanh toán cho tất cả và chúng ta
được nhận bao nhiêu,
19:04
the people that are out there
388
1129000
2000
những con người ở ngoài kia
19:06
givingtặng us that great privilegeđặc quyền of whiningwhining and complainingphàn nàn,
389
1131000
2000
người cho chúng ta đặc quyền
kêu ca và than phiền,
19:08
I know what they deservexứng đáng:
390
1133000
2000
tôi biết thứ mà họ xứng đáng nhận được:
19:10
everything humanlyhumanly possiblekhả thi.
391
1135000
3000
tất cả mọi thứ trong khả năng của 1 người.
19:13
And we oughtnên to give it to them.
392
1138000
2000
Và chúng ta cần phải đưa cho họ.
(Vỗ tay)
19:15
(ApplauseVỗ tay)
393
1140000
10000
Translated by Amy Nguyen
Reviewed by VI LE THI TUONG

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Dean Kamen - Inventor
Dean Kamen landed in the limelight with the Segway, but he has been innovating since high school, with more than 150 patents under his belt. Recent projects include portable energy and water purification for the developing world, and a prosthetic arm for maimed soldiers.

Why you should listen

Dean Kamen is an innovator, but not just of things. He hopes to revolutionize attitudes, quality of life, awareness. While an undergraduate, he developed the first portable infusion device, which delivers drug treatments that once required round-the-clock hospital care. And, through his DEKA Research and Development, which he cofounded in 1982, he developed a portable dialysis machine, a vascular stent, and the iBOT -- a motorized wheelchair that climbs stairs (Stephen Colbert took one for a spin).

Yes, he's a college dropout, but he's a huge believer in education, and in 1989 established the nonprofit FIRST (For Inspiration and Recognition of Science and Technology) to inspire teenagers to pursue careers in science. FIRST sponsors lively annual competitions, where students form teams to create the best robot.

His focus now is on off-grid electricity and water purification for developing countries; another recent project, previewed at TED2007, is a prosthetic arm for maimed soldiers (read an update here). He's also working on a power source for the wonderful Think car. And, with more funding in the works, we haven't seen the last of the Segway.

More profile about the speaker
Dean Kamen | Speaker | TED.com