TED2014
Louie Schwartzberg: Hidden miracles of the natural world
Loui Şvartzberq: Təbiətin gizli möcüzələri
Filmed:
Readability: 4.7
8,739,873 views
Biz zərif və kövrək şeylərin insan gözünə görünmədiyi gizli gözəllik dünyasında yaşayırıq. Bu görünməz dünyanı işılandırmaq üçün kinorejissor Loui Şvartzber zaman və məkanın sərhhədlərini sürətli kamera, sürətli çəkiliş və mikroskopla istiqamətləndirir. TED2014-də o, son layihəsi olan təbiətin heyrətləndirici möcüzələrini yavaşıdan, sürətləndirən və böyüdən "Görünməz Dünyanın sirləri" 3D filminin əsas məqamlarından danışır.
Louie Schwartzberg - Filmmaker
Louie Schwartzberg is a cinematographer, director and producer who captures breathtaking images that celebrate life -- revealing connections, universal rhythms, patterns and beauty. Full bio
Louie Schwartzberg is a cinematographer, director and producer who captures breathtaking images that celebrate life -- revealing connections, universal rhythms, patterns and beauty. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
What is the intersection
0
709
1610
Texnologiya, incəsənət və
00:14
between technology, art and science?
1
2319
4317
elm arasındakı kəsişmə nədən ibarətdir?
00:18
Curiosity and wonder,
2
6636
2097
Maraq və təəccüb,
00:20
because it drives us to explore,
3
8733
2913
çünki o bizi araşdırmağa vadar edir,
00:23
because we're surrounded by things we can't see.
4
11646
3464
çünki bizi görə bilmədiyimiz şeylər əhatə edir.
00:27
And I love to use film
5
15110
1614
İnsanları zamanın və
00:28
to take us on a journey
6
16724
1336
məkanın qapıları arasından
00:30
through portals of time and space,
7
18060
2880
səyahət etdirmək, görünməyəni göstərmək
00:32
to make the invisible visible,
8
20940
2374
üçün filmdən istifadə etməyi xoşlayıram;
00:35
because what that does,
9
23314
1650
çünki bu, bizim
00:36
it expands our horizons,
10
24964
1923
görüş dairəmizi genişləndirir,
00:38
it transforms our perception,
11
26887
2461
dərketmə qabiliyyətimizi artırır,
00:41
it opens our minds
12
29348
2330
zehnimizi açır
00:43
and it touches our heart.
13
31678
1964
və qəlbimizə işləyir.
00:45
So here are some scenes
14
33642
1439
Beləliklə, bunlar mənim 3D İMAX
00:47
from my 3D IMAX film,
15
35081
1819
filmim "Görünməz Dünyanın sirləri"-dən
00:48
"Mysteries of the Unseen World."
16
36900
2779
bəzi epizodlardır.
00:51
(Music)
17
39679
2514
(Musiqi)
00:54
There is movement which is too slow
18
42193
1584
Burada gözlərimizin aşkar edə bilməyi üçün
00:55
for our eyes to detect,
19
43777
2415
çox yavaş olan hərəkət vardır,
00:58
and time lapse makes us discover
20
46192
2890
və sürətli çəkiliş bizi kəşf etməyə, həmçinin
01:01
and broaden our perspective of life.
21
49082
2708
həyatdakı perspektivlərimizi inkişaf etdirməyə vadar edir.
01:03
We can see how organisms emerge and grow,
22
51790
4140
Biz orqanizmlərin necə peyda olduğunu və böyüdüyünü,
01:07
how a vine survives by creeping from the forest floor
23
55930
3685
tənəyin günəş işığına baxmaq üçün torpaqdan başlayaraq
01:11
to look at the sunlight.
24
59615
2919
necə sarmaşıb həyatına davam etdiyini görə bilərik.
01:15
And at the grand scale,
25
63943
1860
Sürətli çəkiliş bizim böyük şkalada
01:17
time lapse allows us to see our planet in motion.
26
65803
4933
planetimizi hərəkət halında görməyimizə imkan yaradır.
01:22
We can view not only the vast sweep of nature,
27
70736
2777
Biz təkcə əngin təbiət görüntüsünə deyil,
01:25
but the restless movement of humanity.
28
73513
3685
həm də bəşəriyyətin aramsız hərəkətinə də baxa bilərik.
01:29
Each streaking dot represents a passenger plane,
29
77198
3452
Hər sayrışan nöqtə bir sərnişin təyyarəsidir
01:32
and by turning air traffic data
30
80650
1840
və hava nəqliyyatı verilənlərini
01:34
into time-lapse imagery,
31
82490
1502
sürətli çəkiliş görüntüsünə çevirsək,
01:35
we can see something that's above us constantly
32
83992
2568
biz daim üzərimizdə olan lakin görünməyən bir şeyin:
01:38
but invisible:
33
86560
1551
Birləşmiş Ştatların üzərindəki geniş
01:40
the vast network of air travel over the United States.
34
88111
5544
hava səyahəti şəbəkəsinin şahidi ola bilərik.
01:45
We can do the same thing with ships at sea.
35
93655
3171
Bunu dənizdəki gəmilərə də tətbiq edə bilərik.
01:48
We can turn data into a time-lapse view
36
96826
2312
Məlumatı fəaliyyətdə olan
01:51
of a global economy in motion.
37
99138
5123
qlobal iqtisadiyyatın sürətli çəkiliş görüntüsünə çevirə bilərik.
02:01
And decades of data
38
109549
1574
Onilliklərin məlumatı
02:03
give us the view of our entire planet
39
111123
2241
bizə vahid planetimizin
02:05
as a single organism
40
113364
1881
okean boyunca cərəyan edən axınlarla
02:07
sustained by currents circulating
throughout the oceans
throughout the oceans
41
115245
3180
və atmosfer boyu uzanan buludlarla möhkəmlənmiş,
02:10
and by clouds swirling through the atmosphere,
42
118425
4155
ildırımla titrəyən,
02:14
pulsing with lightning,
43
122580
2269
şimal qütb parıltısı ilə taclanan
02:16
crowned by the aurora borealis.
44
124849
2951
tək bir orqanizm kimi görüntüsünü verir.
02:19
It may be the ultimate time-lapse image:
45
127800
4030
Bu, sürətli çəkilişin son həddinin nümunəsi ola bilər:
02:23
the anatomy of Earth brought to life.
46
131830
4032
canlandırılmış Yer Kürəsinin anatomiyası.
02:31
At the other extreme,
47
139441
1692
Digər tərəfdən,
02:33
there are things that move too fast for our eyes,
48
141133
3569
gözlərimiz üçün çox cəld hərəkət edən şeylər də mövcuddur,
02:36
but we have technology that can look into that world
49
144702
2148
ancaq bizim həmin aləmi də təhlil edən
02:38
as well.
50
146850
2853
texnologiyamız var.
02:43
With high-speed cameras,
51
151763
1100
Sürətli kameralarla
02:44
we can do the opposite of time lapse.
52
152863
1956
biz zaman fasiləsinin əksini edə bilərik.
02:46
We can shoot images that are thousands of times
53
154819
2176
Təsəvvürümüzdən min dəfələrlə
02:48
faster than our vision.
54
156995
3806
daha sürətli olan şəkillər çəkə bilərik.
02:52
And we can see how nature's
ingenious devices work,
ingenious devices work,
55
160801
4184
Təbiətin bacarıqlı alətlərinin necə çalışdığını görə bilər və
02:56
and perhaps we can even imitate them.
56
164985
3230
hətta bəlkə də onları yamsılaya bilərik.
03:02
When a dragonfly flutters by,
57
170275
2390
Yanınızda qanad çaldığı zaman
03:04
you may not realize,
58
172665
1797
siz aydınlaşdıra bilməsəniz də,
03:06
but it's the greatest flier in nature.
59
174462
2658
iynəcə ən yaxşı uçan canlıdır.
03:09
It can hover, fly backwards,
60
177120
4031
O pərvaz edə bilər, geriyə doğru,
03:13
even upside down.
61
181151
3325
hətta tərsinə uça bilər.
03:16
And by tracking markers on an insect's wings,
62
184476
3101
Həşəratın qanadlarındakı işarələri izləməklə
03:19
we can visualize the air flow that they produce.
63
187577
3675
əmələ gələn hava axınını görə bilərik.
03:23
Nobody knew the secret,
64
191252
1342
Heç kimin bilməməyinə baxmayaraq,
yüksək sürət, iynəcənin eyni anda
03:24
but high speed shows that a dragonfly
65
192594
2549
03:27
can move all four wings in different directions
66
195143
2227
hər dörd qanadını fərqli istiqamətdə
03:29
at the same time.
67
197370
2310
hərəkət etdirir.
03:31
And what we learn can lead us
68
199680
1578
Öyrəndiklərimiz, mühüm və uzaq
03:33
to new kinds of robotic flyers
69
201258
2034
yerlər haqda təsəvvürümüzü
03:35
that can expand our vision
70
203292
1818
genişləndirən yeni növdə uçucu
03:37
of important and remote places.
71
205110
5814
aparatlara gətirib çıxara bilər.
03:44
We're giants, and we're unaware
72
212138
2158
Bizlər nəhəngik və görə
03:46
of things that are too small for us to see.
73
214296
2450
bilmədiyimiz kiçik şeylərdən bixəbərik.
03:48
The electron microscope fires electrons
74
216746
2976
Elektron mikroskop, əşyaları
03:51
which creates images
75
219722
1647
milyon dəfə böyüdə bilən
03:53
which can magnify things by as much
76
221369
1681
təsvirləri əmələ gətirən
03:55
as a million times.
77
223050
2446
elektronları alovlandırır.
03:57
This is the egg of a butterfly.
78
225496
3714
Bu kəpənək yumurtasıdır.
04:01
And there are unseen creatures
living all over your body,
living all over your body,
79
229210
3334
Bədəninizdə bütün ömrünü kirpiklərdə
04:04
including mites that spend their entire lives
80
232544
2715
məskunlaşaraq keçirən, gecə isə
04:07
dwelling on your eyelashes,
81
235259
2031
dərinizdə sürünən mayt kimi
04:09
crawling over your skin at night.
82
237290
3432
görünməz canlılar yaşayır.
04:12
Can you guess what this is?
83
240722
3028
Tapa bilərsiniz bu nədir?
04:15
Shark skin.
84
243750
2474
Akula dərisi.
04:19
A caterpillar's mouth.
85
247960
2904
Tırtıl ağzı.
04:24
The eye of a fruit fly.
86
252170
3197
Meyvə milçəyinin gözü.
04:29
An eggshell.
87
257283
2964
Yumurta qabığı.
04:34
A flea.
88
262070
2705
Birə.
04:39
A snail's tongue.
89
267293
3914
İlbizin dili.
04:43
We think we know most of the animal kingdom,
90
271995
2478
Heyvan krallığını tanıdığımızı zənn etməyimizə
04:46
but there may be millions of tiny species
91
274473
2412
baxmayaraq, kəşf olunmağı gözləyən
04:48
waiting to be discovered.
92
276885
3618
milyonlarla kiçik növ ola bilər.
04:55
A spider also has great secrets,
93
283151
2628
Hörümçəyin də mükəmməl sirləri var:
04:57
because spider's silk thread is pound for pound
94
285779
2152
belə ki, onun ipək ipliyi poladdan
04:59
stronger than steel
95
287931
1752
möhkəm olsa da,
05:01
but completely elastic.
96
289683
2061
tamamilə elastikdir.
05:03
This journey will take us all the way down
97
291744
2111
Bu səyahət bizi bütün mərhələlər
05:05
to the nano world.
98
293855
2132
boyunca nano aləminə aparacaq.
05:07
The silk is 100 times thinner
99
295987
2784
Bu ipək insan saçından
05:10
than human hair.
100
298771
3522
100 dəfə daha nazikdir.
05:14
On there is bacteria,
101
302293
2727
Orada bakteriya,
05:17
and near that bacteria, 10 times smaller,
102
305020
3201
yanında isə ondan 10 dəfə kiçik
05:20
a virus.
103
308221
2924
olan virus var.
05:23
Inside of that, 10 times smaller,
104
311145
3502
Və bunun içində 10 dəfə kiçik olan
05:26
three strands of DNA,
105
314647
2860
üç DNT teli, həmçinin ən güclü
05:29
and nearing the limit of our
most powerful microscopes,
most powerful microscopes,
106
317507
3390
mikroskoplarımızın limitinə
05:32
single carbon atoms.
107
320897
4962
yaxınlaşdıqca vahid karbon atomları.
05:37
With the tip of a powerful microscope,
108
325859
2076
Əslində biz ən güclü mikroskopun
05:39
we can actually move atoms
109
327935
2004
uc nöqtəsiylə atomları hərəkət etdirə
05:41
and begin to create amazing nano devices.
110
329939
5888
və möhtəşəm nano alətlər yarada bilərik.
Bəziləri nə vaxtsa bədənimizi
05:47
Some could one day patrol our body
111
335827
1992
05:49
for all kinds of diseases
112
337819
2231
hər növ xəstəlikdən qoruya bilər və
05:52
and clean out clogged arteries along the way.
113
340050
4050
yol boyunca tıxalı arteriyaları təmizləyə bilər.
05:56
Tiny chemical machines of the future
114
344100
2845
Gələcəyin kiçik kimyəvi
05:58
can one day, perhaps, repair DNA.
115
346945
3998
aparatları yəqin ki bir gün DNT hazırlaya bilər.
06:02
We are on the threshold of extraordinary advances,
116
350943
3208
Biz həyat sirlərini açmaq istəyimizdən
06:06
born of our drive
117
354151
1750
meydana gələn
06:07
to unveil the mysteries of life.
118
355901
3657
müstəsna tərəqqinin astanasındayıq.
06:12
So under an endless rain of cosmic dust,
119
360618
2864
Beləliklə, sonsuz kosmik toz yağışının
06:15
the air is full of pollen,
120
363482
2197
altında hava digər planetlərdən
06:17
micro-diamonds and jewels from other planets,
121
365679
3074
gələn tozcuq, mikro-almaz, cəvahirat və
06:20
and supernova explosions.
122
368753
2725
supernova püskürmələri ilə doludur.
06:23
People go about their lives
123
371478
2009
İnsanlar görünməzlə əhatə
06:25
surrounded by the unseeable.
124
373487
5154
olunmuş şəkildə həyatlarına davam edirlər.
06:30
Knowing that there's so much around us
125
378641
1743
Ətrafımızda görə bildiklərimizdən daha
06:32
we can see
126
380384
1376
çox şeyin olduğunu bilmək,
06:33
forever changes our understanding of the world,
127
381760
3056
dünyanı dərketmə səviyyəmizi həmişəlik dəyişir;
06:36
and by looking at unseen worlds, we recognize
128
384816
2389
gizli dünyaya nəzər salmaqla əslində canlı bir
06:39
that we exist in the living universe,
129
387205
2059
kainatda mövcud olduğumuzu görürük
06:41
and this new perspective creates wonder
130
389264
3048
və bu yeni perspektiv təəccüb
06:44
and inspires us to become explorers
131
392312
2603
yaratmaqla bizi öz həyətimizin
06:46
in our own backyards.
132
394915
3320
tədqiqatçılarına çevrilməyə sövq edir.
06:50
Who knows what awaits to be seen
133
398235
2561
Kim bilir hələ nələri görə biləcəyik
06:52
and what new wonders will transform our lives.
134
400796
3758
və hələ hansı təəccüblər həyatımızı dəyişəcək.
06:56
We'll just have to see.
135
404554
5494
Bizə isə sadəcə gözləmək qalır.
07:02
(Applause)
136
410048
4904
(Alqış)
07:06
Thank you. (Applause)
137
414952
7188
Təşəkkürlər. (Alqış)
ABOUT THE SPEAKER
Louie Schwartzberg - FilmmakerLouie Schwartzberg is a cinematographer, director and producer who captures breathtaking images that celebrate life -- revealing connections, universal rhythms, patterns and beauty.
Why you should listen
Louie Schwartzberg is a cinematographer, director and producer whose career spans more than four decades of providing breathtaking imagery using his time-lapse, high-speed and macro cinematography techniques. Schwartzberg tells stories that celebrate life and reveal the mysteries and wisdom of nature, people and places.
Schwartzberg's recent theatrical releases include the 3D IMAX film, Mysteries of the Unseen World with National Geographic, narrated by Forest Whitaker, and the documentary Wings of Life for Disneynature, narrated by Meryl Streep. Mysteries of the Unseen World is a journey into invisible worlds that are too slow, too fast, too small and too vast for the human eye to see, while Wings of Life focuses on pollination and the web of life. Schwartzberg also directed Soarin' Around the World, an international update to the original Soarin' ride now showing at Disney Parks in Anaheim, Orlando and Shanghai.
Designed to inspire, educate and evolve our perspective on the world, Schwartzberg creates and curates Moving Art videos, which can be found on your smart phone and Netflix. The Moving Art series will be expanded from six to thirteen videos in early 2017.
Schwartzberg's Gratitude Revealed series of shorts were launched on Oprah.com. Supported by the Templeton Foundation, with science and analytics by the Greater Good Center at UC Berkeley, the series explores the multifaceted virtues of gratitude. Schwartzberg is the first filmmaker to be inducted into the Association for the Advancement of Science and the Lemelson Foundation’s Invention Ambassadors Program.
For Schwartzberg, the greatest satisfaction is creating works that can have a positive effect on the future of the planet. "I hope my films inspire and open people's hearts," he says. "Beauty is nature's tool for survival -- we protect what we love. Nature's beauty can open hearts, and the shift in consciousness we need to sustain and celebrate life."
Louie Schwartzberg | Speaker | TED.com