TED2014
Louie Schwartzberg: Hidden miracles of the natural world
Louie Schwartzberg: Điều kì diệu tiềm ẩn của thế giới tự nhiên
Filmed:
Readability: 4.7
8,739,873 views
Chúng ta đang sống trong một thế giới với vẻ đẹp vô hình, tinh tế, tao nhã nhưng lại không thể nhận thấy được bằng mắt thường. Để đưa thế giới vô hình này ra ánh sáng, nhà làm phim Louie Schwartzberg đã xoá nhoà ranh giới không gian và thời gian với máy ảnh tốc độ cao, kĩ thuật tua nhanh và kính hiển vi. Tại TED2014, ông chia sẻ điểm nổi bật từ dự án mới nhất của mình, bộ phim 3D mang tên "Những bí ẩn của thế giới vô hình," với kĩ thuật làm chậm, tăng tốc, và phóng to các kỳ quan đáng kinh ngạc của tự nhiên.
Louie Schwartzberg - Filmmaker
Louie Schwartzberg is a cinematographer, director and producer who captures breathtaking images that celebrate life -- revealing connections, universal rhythms, patterns and beauty. Full bio
Louie Schwartzberg is a cinematographer, director and producer who captures breathtaking images that celebrate life -- revealing connections, universal rhythms, patterns and beauty. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
What is the intersection
0
709
1610
Đâu là điểm chung
00:14
between technology, art and science?
1
2319
4317
giữa công nghệ, mỹ thuật và khoa học?
00:18
Curiosity and wonder,
2
6636
2097
Đó là sự tò mò
00:20
because it drives us to explore,
3
8733
2913
Sự tò mò dẫn chúng ta đến với
những khám phá mới
những khám phá mới
00:23
because we're surrounded by things we can't see.
4
11646
3464
mà mắt thường không thể thấy
00:27
And I love to use film
5
15110
1614
Và tôi thích dùng phim ảnh
00:28
to take us on a journey
6
16724
1336
để đưa mọi người đến với
00:30
through portals of time and space,
7
18060
2880
cuộc hành trình
vượt không gian và thời gian
vượt không gian và thời gian
00:32
to make the invisible visible,
8
20940
2374
biến những thứ vô hình
thành hữu hình
thành hữu hình
00:35
because what that does,
9
23314
1650
Nó mở rộng chân trời
00:36
it expands our horizons,
10
24964
1923
00:38
it transforms our perception,
11
26887
2461
thay đổi nhận thức
00:41
it opens our minds
12
29348
2330
làm chúng ta cởi mở hơn
00:43
and it touches our heart.
13
31678
1964
và chạm đến trái tim của mỗi người
00:45
So here are some scenes
14
33642
1439
Sau đây là một số cảnh quay
từ bộ phim 3D của tôi
00:47
from my 3D IMAX film,
15
35081
1819
00:48
"Mysteries of the Unseen World."
16
36900
2779
có tên "Những điều bí ẩn
của thế giới vô hình"
của thế giới vô hình"
00:51
(Music)
17
39679
2514
(Nhạc)
00:54
There is movement which is too slow
18
42193
1584
Có những biến đổi quá chậm
00:55
for our eyes to detect,
19
43777
2415
để mắt người có thể nhận ra,
00:58
and time lapse makes us discover
20
46192
2890
và kĩ thuật "tua nhanh" giúp chúng ta
01:01
and broaden our perspective of life.
21
49082
2708
mở rộng góc nhìn về cuộc sống.
01:03
We can see how organisms emerge and grow,
22
51790
4140
Chúng ta có thể thấy
sự phát triển của sinh vật,
sự phát triển của sinh vật,
01:07
how a vine survives by creeping from the forest floor
23
55930
3685
bằng cách nào mà cây leo có thể sống sót
qua những tầng rừng
qua những tầng rừng
01:11
to look at the sunlight.
24
59615
2919
để nhìn thấy ánh sáng mặt trời.
01:15
And at the grand scale,
25
63943
1860
Ở quy mô lớn hơn,
01:17
time lapse allows us to see our planet in motion.
26
65803
4933
"tua nhanh" giúp chúng ta
nhìn thấy sự chuyển động của thế giới
nhìn thấy sự chuyển động của thế giới
01:22
We can view not only the vast sweep of nature,
27
70736
2777
không chỉ dừng lại ở
những bước tiến dài của tự nhiên
những bước tiến dài của tự nhiên
01:25
but the restless movement of humanity.
28
73513
3685
mà còn cả những tiến bộ
không ngừng nghỉ của nhân loại
không ngừng nghỉ của nhân loại
01:29
Each streaking dot represents a passenger plane,
29
77198
3452
Mỗi vệt chấm đại diện cho
một máy bay chở khách
một máy bay chở khách
01:32
and by turning air traffic data
30
80650
1840
nhờ vào dữ liệu không lưu
01:34
into time-lapse imagery,
31
82490
1502
cùng với kĩ thuật "tua nhanh"
01:35
we can see something that's above us constantly
32
83992
2568
ta có thể nhìn thấy
thứ luôn ở trên chúng ta
thứ luôn ở trên chúng ta
01:38
but invisible:
33
86560
1551
nhưng lại vô hình
01:40
the vast network of air travel over the United States.
34
88111
5544
Đó là mạng lưới hàng không
đi qua nước Mỹ.
đi qua nước Mỹ.
01:45
We can do the same thing with ships at sea.
35
93655
3171
Ta có thể làm điều tương tự
với những con tàu
với những con tàu
01:48
We can turn data into a time-lapse view
36
96826
2312
Biến dữ liệu thành góc nhìn tua nhanh
01:51
of a global economy in motion.
37
99138
5123
ghi lại chuyển động của nền kinh tế thế giới
02:01
And decades of data
38
109549
1574
Những dữ liệu trong hàng thập kỉ
02:03
give us the view of our entire planet
39
111123
2241
cho ta cái nhìn về toàn bộ hành tinh
02:05
as a single organism
40
113364
1881
như một sinh vật sống
02:07
sustained by currents circulating
throughout the oceans
throughout the oceans
41
115245
3180
bền vững nhờ các dòng hải lưu
02:10
and by clouds swirling through the atmosphere,
42
118425
4155
và những đám mây xoáy trên bầu khí quyển,
02:14
pulsing with lightning,
43
122580
2269
với sấm sét,
02:16
crowned by the aurora borealis.
44
124849
2951
với bắc cực quang.
02:19
It may be the ultimate time-lapse image:
45
127800
4030
Đây là một hình ảnh đỉnh cao
của "tua nhanh"
của "tua nhanh"
02:23
the anatomy of Earth brought to life.
46
131830
4032
thể hiện sống động
cấu trúc giải phẫu của trái đất.
cấu trúc giải phẫu của trái đất.
02:31
At the other extreme,
47
139441
1692
Ở một thái cực khác,
02:33
there are things that move too fast for our eyes,
48
141133
3569
Có những thứ di chuyển quá nhanh
so với mắt người,
so với mắt người,
02:36
but we have technology that can look into that world
49
144702
2148
và cũng có những công nghệ
để khám phá thế giới đó
để khám phá thế giới đó
02:38
as well.
50
146850
2853
02:43
With high-speed cameras,
51
151763
1100
Với camera siêu tốc,
02:44
we can do the opposite of time lapse.
52
152863
1956
Ta có thể làm chậm thời gian
02:46
We can shoot images that are thousands of times
53
154819
2176
chụp những bức ảnh nhanh hơn
02:48
faster than our vision.
54
156995
3806
hàng nghìn lần tốc độ
mà mắt người có thể ghi nhận.
mà mắt người có thể ghi nhận.
02:52
And we can see how nature's
ingenious devices work,
ingenious devices work,
55
160801
4184
Và chúng ta có thể thấy
cách mà các sinh vật hoạt động,
cách mà các sinh vật hoạt động,
02:56
and perhaps we can even imitate them.
56
164985
3230
và có lẽ còn bắt chước được chúng.
03:02
When a dragonfly flutters by,
57
170275
2390
bạn có thể không nhận ra
03:04
you may not realize,
58
172665
1797
một con chuồn chuồn đang bay,
03:06
but it's the greatest flier in nature.
59
174462
2658
nhưng nó là chiếc máy bay
03:09
It can hover, fly backwards,
60
177120
4031
tuyệt vời nhất của tự nhiên.
Nó có thể liệng, bay ngược,
Nó có thể liệng, bay ngược,
03:13
even upside down.
61
181151
3325
thậm chí là lộn nhào.
03:16
And by tracking markers on an insect's wings,
62
184476
3101
Bằng cách theo dõi
điểm đánh dấu trên cánh côn trùng,
điểm đánh dấu trên cánh côn trùng,
03:19
we can visualize the air flow that they produce.
63
187577
3675
ta có thể hình dung được
luồng khí mà chúng tạo ra.
luồng khí mà chúng tạo ra.
03:23
Nobody knew the secret,
64
191252
1342
Đó là một bí mật,
03:24
but high speed shows that a dragonfly
65
192594
2549
nhưng camera siêu tốc
đã tiết lộ rằng
đã tiết lộ rằng
03:27
can move all four wings in different directions
66
195143
2227
tại cùng một thời điểm.
chuồn chuồn
chuồn chuồn
03:29
at the same time.
67
197370
2310
chuyển động 4 cánh
theo hướng khác nhau
theo hướng khác nhau
03:31
And what we learn can lead us
68
199680
1578
Điều này giúp ta phát triển
03:33
to new kinds of robotic flyers
69
201258
2034
một loại robot bay mới
03:35
that can expand our vision
70
203292
1818
giúp mở rộng tầm nhìn
03:37
of important and remote places.
71
205110
5814
tới các vùng quan trọng
hay xa xôi hẻo lánh
hay xa xôi hẻo lánh
03:44
We're giants, and we're unaware
72
212138
2158
Chúng ta quá lớn, và không nhận ra
03:46
of things that are too small for us to see.
73
214296
2450
sự tồn tại của những vật quá bé nhỏ
03:48
The electron microscope fires electrons
74
216746
2976
Máy hiển vi điện tử bắn ra các electron
03:51
which creates images
75
219722
1647
nhờ đó tạo ra hình ảnh
03:53
which can magnify things by as much
76
221369
1681
phóng đại các vật thể
03:55
as a million times.
77
223050
2446
lên tới hàng triệu lần.
03:57
This is the egg of a butterfly.
78
225496
3714
Đây là một quả trứng bướm,
04:01
And there are unseen creatures
living all over your body,
living all over your body,
79
229210
3334
những sinh vật bé nhỏ sống
trong cơ thể chúng ta.
trong cơ thể chúng ta.
04:04
including mites that spend their entire lives
80
232544
2715
bao gồm cả những con ve
04:07
dwelling on your eyelashes,
81
235259
2031
sống bám trên lông mi,
04:09
crawling over your skin at night.
82
237290
3432
bò trên da vào ban đêm.
04:12
Can you guess what this is?
83
240722
3028
Thử đoán xem đây là cái gì?
04:15
Shark skin.
84
243750
2474
Da cá mập đấy.
04:19
A caterpillar's mouth.
85
247960
2904
Miệng của một con sâu bướm.
04:24
The eye of a fruit fly.
86
252170
3197
Mắt của ruồi giấm.
04:29
An eggshell.
87
257283
2964
1 cái vỏ trứng.
04:34
A flea.
88
262070
2705
1 con bọ chét
04:39
A snail's tongue.
89
267293
3914
và lưỡi của con ốc sên.
04:43
We think we know most of the animal kingdom,
90
271995
2478
Chúng ta nghĩ rằng mình biết gần hết
04:46
but there may be millions of tiny species
91
274473
2412
về thế giới loài vật
nhưng thực tế còn hàng triệu
nhưng thực tế còn hàng triệu
04:48
waiting to be discovered.
92
276885
3618
loài nhỏ bé đang chờ được khám phá.
04:55
A spider also has great secrets,
93
283151
2628
Nhện cũng có một bí mật lớn.
04:57
because spider's silk thread is pound for pound
94
285779
2152
Tơ nhện tính trên
cùng 1 đơn vị khối lượng
cùng 1 đơn vị khối lượng
04:59
stronger than steel
95
287931
1752
còn bền chắc hơn cả thép
05:01
but completely elastic.
96
289683
2061
lại rất mềm dẻo.
05:03
This journey will take us all the way down
97
291744
2111
Và cuộc hành trình này sẽ đưa ta
05:05
to the nano world.
98
293855
2132
đến với thế giới nano.
05:07
The silk is 100 times thinner
99
295987
2784
Sợi tơ nhện này chỉ mảnh
bằng 1% tóc người.
05:10
than human hair.
100
298771
3522
05:14
On there is bacteria,
101
302293
2727
Trên đó là các vi khuẩn,
05:17
and near that bacteria, 10 times smaller,
102
305020
3201
gần con vi khuẩn, phóng đại lên 10 lần
05:20
a virus.
103
308221
2924
là một 1 con virus.
05:23
Inside of that, 10 times smaller,
104
311145
3502
Bên trong nó, thêm 10 lần phóng đại
05:26
three strands of DNA,
105
314647
2860
là 3 chuỗi ADN.
05:29
and nearing the limit of our
most powerful microscopes,
most powerful microscopes,
106
317507
3390
và gần như đạt đến giới hạn của
kính hiển vi hiện đại nhất
kính hiển vi hiện đại nhất
05:32
single carbon atoms.
107
320897
4962
một phân tử cacbon.
05:37
With the tip of a powerful microscope,
108
325859
2076
Sử dụng "tip" của kính hiển vi điện tử,
05:39
we can actually move atoms
109
327935
2004
ta thực sự có thể di chuyển
các nguyên tử
các nguyên tử
05:41
and begin to create amazing nano devices.
110
329939
5888
và chế tạo ra các thiết bị nano tuyệt vời.
05:47
Some could one day patrol our body
111
335827
1992
Ngày nào đó, một số thiết bị
05:49
for all kinds of diseases
112
337819
2231
có thể giúp kiểm tra toàn diện
05:52
and clean out clogged arteries along the way.
113
340050
4050
tất cả các bệnh và khơi thông
động mạch bị tắc nghẽn
động mạch bị tắc nghẽn
05:56
Tiny chemical machines of the future
114
344100
2845
Những cỗ máy hóa học siêu nhỏ
của tương lai
của tương lai
05:58
can one day, perhaps, repair DNA.
115
346945
3998
có thể, một ngày nào đó,
sửa được lỗi ADN.
sửa được lỗi ADN.
06:02
We are on the threshold of extraordinary advances,
116
350943
3208
Ta đang trên ngưỡng
của những tiến bộ phi thường,
của những tiến bộ phi thường,
06:06
born of our drive
117
354151
1750
trên con đường
06:07
to unveil the mysteries of life.
118
355901
3657
hé lộ những bí mật của cuộc sống
06:12
So under an endless rain of cosmic dust,
119
360618
2864
Trong một cơn mưa bụi vũ trụ bất tận,
06:15
the air is full of pollen,
120
363482
2197
không khí đầy phấn hoa,
06:17
micro-diamonds and jewels from other planets,
121
365679
3074
kim cương siêu nhỏ và châu báu
từ những hành tinh khác
từ những hành tinh khác
06:20
and supernova explosions.
122
368753
2725
và các vụ nổ siêu tân tinh.
06:23
People go about their lives
123
371478
2009
Mọi người tất bật với cuộc sống
06:25
surrounded by the unseeable.
124
373487
5154
được bao quanh bởi những thứ vô hình.
06:30
Knowing that there's so much around us
125
378641
1743
Việc biết rằng có rất nhiều thứ
06:32
we can see
126
380384
1376
xung quanh chúng ta
có thể
có thể
06:33
forever changes our understanding of the world,
127
381760
3056
khiến ta thay đổi góc nhìn về thế giới,
06:36
and by looking at unseen worlds, we recognize
128
384816
2389
nhận ra mình tồn tại
06:39
that we exist in the living universe,
129
387205
2059
trong một vũ trụ sống động,
06:41
and this new perspective creates wonder
130
389264
3048
khơi gợi sự tò mò
06:44
and inspires us to become explorers
131
392312
2603
cũng như truyền cảm hứng
để ta trở thành
để ta trở thành
06:46
in our own backyards.
132
394915
3320
nhà thám hiểm
trong chính khu vườn nhà.
trong chính khu vườn nhà.
06:50
Who knows what awaits to be seen
133
398235
2561
Ai biết được điều gì đang chờ đợi
để được khám phá
để được khám phá
06:52
and what new wonders will transform our lives.
134
400796
3758
và những gì sẽ làm thay đổi
cuộc sống của chúng ta.
cuộc sống của chúng ta.
06:56
We'll just have to see.
135
404554
5494
Chúng ta đơn giản chỉ cần
nhìn thấy chúng.
nhìn thấy chúng.
07:02
(Applause)
136
410048
4904
07:06
Thank you. (Applause)
137
414952
7188
Xin cảm ơn.
ABOUT THE SPEAKER
Louie Schwartzberg - FilmmakerLouie Schwartzberg is a cinematographer, director and producer who captures breathtaking images that celebrate life -- revealing connections, universal rhythms, patterns and beauty.
Why you should listen
Louie Schwartzberg is a cinematographer, director and producer whose career spans more than four decades of providing breathtaking imagery using his time-lapse, high-speed and macro cinematography techniques. Schwartzberg tells stories that celebrate life and reveal the mysteries and wisdom of nature, people and places.
Schwartzberg's recent theatrical releases include the 3D IMAX film, Mysteries of the Unseen World with National Geographic, narrated by Forest Whitaker, and the documentary Wings of Life for Disneynature, narrated by Meryl Streep. Mysteries of the Unseen World is a journey into invisible worlds that are too slow, too fast, too small and too vast for the human eye to see, while Wings of Life focuses on pollination and the web of life. Schwartzberg also directed Soarin' Around the World, an international update to the original Soarin' ride now showing at Disney Parks in Anaheim, Orlando and Shanghai.
Designed to inspire, educate and evolve our perspective on the world, Schwartzberg creates and curates Moving Art videos, which can be found on your smart phone and Netflix. The Moving Art series will be expanded from six to thirteen videos in early 2017.
Schwartzberg's Gratitude Revealed series of shorts were launched on Oprah.com. Supported by the Templeton Foundation, with science and analytics by the Greater Good Center at UC Berkeley, the series explores the multifaceted virtues of gratitude. Schwartzberg is the first filmmaker to be inducted into the Association for the Advancement of Science and the Lemelson Foundation’s Invention Ambassadors Program.
For Schwartzberg, the greatest satisfaction is creating works that can have a positive effect on the future of the planet. "I hope my films inspire and open people's hearts," he says. "Beauty is nature's tool for survival -- we protect what we love. Nature's beauty can open hearts, and the shift in consciousness we need to sustain and celebrate life."
Louie Schwartzberg | Speaker | TED.com