TED2011
Rajesh Rao: A Rosetta Stone for a lost language
Ρατζές Ράο: Μια στήλη της Ροζέτας για τη γραφή του Ινδού
Filmed:
Readability: 4.2
2,103,451 views
Ο Ρατζές Ράο γοητεύεται από τη "μητέρα όλων των σταυρολέξων". Πώς να αποκρυπτογραφήσεις την 4.000 χρόνων γραφή του Ινδού. Στο TED 2011 μας εξηγεί πώς επιστρατεύει σύγχρονες υπολογιστικές τεχνικές για να διαβάσει τη γλώσσα του Ινδού, σημείο κλειδί για την κατανόηση αυτού του αρχαίου πολιτισμού.
Rajesh Rao - Computational neuroscientist
Rajesh Rao seeks to understand the human brain through computational modeling, on two fronts: developing computer models of our minds, and using tech to decipher the 4,000-year-old lost script of the Indus Valley civilization. Full bio
Rajesh Rao seeks to understand the human brain through computational modeling, on two fronts: developing computer models of our minds, and using tech to decipher the 4,000-year-old lost script of the Indus Valley civilization. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'd like to begin with a thought experiment.
0
0
3000
Θα ήθελα να ξεκινήσω με ένα νοητικό πείραμα.
00:19
Imagine that it's 4,000 years into the future.
1
4000
3000
Φανταστείτε πως είστε 4.000 χρόνια στο μέλλον.
00:22
Civilization as we know it
2
7000
2000
Ο πολιτισμός όπως τον ξέρουμε
00:24
has ceased to exist --
3
9000
2000
έχει πάψει να υπάρχει --
00:26
no books,
4
11000
2000
δεν υπάρχουν βιβλία,
00:28
no electronic devices,
5
13000
3000
ηλεκτρονικές συσκευές,
00:31
no Facebook or Twitter.
6
16000
3000
Facebook ή Twitter.
00:34
All knowledge of the English language and the English alphabet
7
19000
3000
Όλη η γνώση της αγγλικής γλώσσας και του αγγλικού αλφάβητου
00:37
has been lost.
8
22000
2000
έχει χαθεί.
00:39
Now imagine archeologists
9
24000
2000
Τώρα φανταστείτε τους αρχαιολόγους
00:41
digging through the rubble of one of our cities.
10
26000
2000
να σκάβουν στα ερείπια μιας πόλης μας.
00:43
What might they find?
11
28000
2000
Τι θα μπορούσαν να βρουν;
00:45
Well perhaps some rectangular pieces of plastic
12
30000
3000
Ίσως κάποια ορθογώνια κομμάτια πλαστικού
00:48
with strange symbols on them.
13
33000
3000
με παράξενα σύμβολα πάνω τους.
00:51
Perhaps some circular pieces of metal.
14
36000
3000
Ίσως κάποια κυκλικά μεταλλικά κομμάτια.
00:54
Maybe some cylindrical containers
15
39000
2000
Ίσως κάποια κυλινδρικά δοχεία
00:56
with some symbols on them.
16
41000
2000
με μερικά σύμβολα πάνω τους.
00:58
And perhaps one archeologist becomes an instant celebrity
17
43000
3000
Και ίσως ένας αρχαιολόγος θα γίνει αμέσως διάσημος
01:01
when she discovers --
18
46000
2000
όταν ανακαλύψει --
01:03
buried in the hills somewhere in North America --
19
48000
2000
θαμμένες στους λόφους κάπου στη Βόρεια Αμερική --
01:05
massive versions of these same symbols.
20
50000
3000
τεράστιες εκδοχές των ίδιων συμβόλων.
01:10
Now let's ask ourselves,
21
55000
2000
Τώρα ας αναρωτηθούμε,
01:12
what could such artifacts say about us
22
57000
3000
τι θα μπορούσαν να πουν για μας αυτά τα κατασκευάσματα
01:15
to people 4,000 years into the future?
23
60000
3000
σε ανθρώπους σε 4.000 χρόνια;
01:18
This is no hypothetical question.
24
63000
2000
Αυτό δεν είναι ένα υποθετικό ερώτημα.
01:20
In fact, this is exactly the kind of question we're faced with
25
65000
3000
Είναι ακριβώς το ερώτημα που αντιμετωπίζουμε
01:23
when we try to understand the Indus Valley civilization,
26
68000
3000
όταν προσπαθούμε να καταλάβουμε τον πολιτισμό της κοιλάδας του Ινδού,
01:26
which existed 4,000 years ago.
27
71000
2000
που έζησε πριν από 4.000 χρόνια.
01:28
The Indus civilization was roughly contemporaneous
28
73000
3000
Ο πολιτισμός του Ινδού ήταν σε γενικές γραμμές σύγχρονος
01:31
with the much better known Egyptian and the Mesopotamian civilizations,
29
76000
3000
με τους πολύ πιο γνωστούς πολιτισμούς των Αιγυπτίων και της Μεσοποταμίας,
01:34
but it was actually much larger than either of these two civilizations.
30
79000
3000
άλλα ήταν στην πραγματικότητα πολύ μεγαλύτερος και από τους δύο.
01:37
It occupied the area
31
82000
2000
Καταλάμβανε μια περιοχή
01:39
of approximately one million square kilometers,
32
84000
2000
περίπου ενός εκατομμυρίου τετραγωνικών χιλιομέτρων,
01:41
covering what is now Pakistan,
33
86000
2000
καλύπτοντας το σημερινό Πακιστάν,
01:43
Northwestern India
34
88000
2000
τη βορειοδυτική Ινδία
01:45
and parts of Afghanistan and Iran.
35
90000
2000
και τμήματα του Αφγανιστάν και του Ιράν.
01:47
Given that it was such a vast civilization,
36
92000
2000
Δεδομένου του τεράστιου μεγέθους του πολιτισμού,
01:49
you might expect to find really powerful rulers, kings,
37
94000
4000
θα περίμενε κανείς να βρει πανίσχυρους κυβερνήτες, βασιλιάδες,
01:53
and huge monuments glorifying these powerful kings.
38
98000
3000
και μεγαλιώδη μνημεία που δόξαζαν τους πανίσχυρους αυτούς βασιλιάδες.
01:56
In fact,
39
101000
2000
Στην πραγματικότητα,
01:58
what archeologists have found is none of that.
40
103000
2000
οι αρχαιολόγοι δε βρήκαν τίποτα από αυτά.
02:00
They've found small objects such as these.
41
105000
3000
Βρήκαν μικρά αντικείμενα όπως αυτά.
02:03
Here's an example of one of these objects.
42
108000
3000
Να ένα παράδειγμα αυτών των αντικειμένων.
02:06
Well obviously this is a replica.
43
111000
2000
Προφανώς είναι αντίγραφο.
02:08
But who is this person?
44
113000
3000
Όμως ποιος είναι αυτός;
02:11
A king? A god?
45
116000
2000
Βασιλιάς; Θεός;
02:13
A priest?
46
118000
2000
Ιερέας;
02:15
Or perhaps an ordinary person
47
120000
2000
Ή μήπως ένα συνηθισμένο άτομο
02:17
like you or me?
48
122000
2000
όπως εσείς και εγώ;
02:19
We don't know.
49
124000
2000
Δεν ξέρουμε.
02:21
But the Indus people also left behind artifacts with writing on them.
50
126000
3000
Όμως οι κάτοικοι του Ινδού άφησαν και αντικείμενα που φέρουν γραφή.
02:24
Well no, not pieces of plastic,
51
129000
2000
Όχι βέβαια κομμάτια πλαστικού,
02:26
but stone seals, copper tablets,
52
131000
3000
αλλά πέτρινες σφραγίδες, χάλκινα δισκία,
02:29
pottery and, surprisingly,
53
134000
2000
κεραμικά και, προς έκπληξη,
02:31
one large sign board,
54
136000
2000
μια μεγάλη πινακίδα,
02:33
which was found buried near the gate of a city.
55
138000
2000
που βρέθηκε θαμμένη κοντά στις πύλες μιας πόλης.
02:35
Now we don't know if it says Hollywood,
56
140000
2000
Δεν ξέρουμε αν λέει Χόλυγουντ,
02:37
or even Bollywood for that matter.
57
142000
2000
ή καλύτερα Μπόλυγουντ.
02:39
In fact, we don't even know
58
144000
2000
Στην πραγματικότητα, δεν ξέρουμε τι λέει
02:41
what any of these objects say,
59
146000
2000
κανένα από αυτά τα αντικείμενα.
02:43
and that's because the Indus script is undeciphered.
60
148000
3000
Και αυτό γιατί η γραφή του Ινδού δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί.
02:46
We don't know what any of these symbols mean.
61
151000
2000
Δεν ξέρουμε τι σημαίνει κανένα από αυτά τα σύμβολα.
02:48
The symbols are most commonly found on seals.
62
153000
3000
Τα σύμβολα βρίσκονται συνήθως σε σφραγίδες.
02:51
So you see up there one such object.
63
156000
2000
Βλέπετε ένα αντικείμενο εκεί πάνω.
02:53
It's the square object with the unicorn-like animal on it.
64
158000
3000
Είναι το τετράγωνο αντικείμενο με ένα ζώο σα μονόκερο πάνω του.
02:56
Now that's a magnificent piece of art.
65
161000
2000
Είναι ένα υπέροχο έργο τέχνης.
02:58
So how big do you think that is?
66
163000
2000
Πόσο μεγάλο νομίζετε ότι είναι;
03:00
Perhaps that big?
67
165000
2000
Ίσως τόσο μεγάλο;
03:02
Or maybe that big?
68
167000
2000
Ή μήπως τόσο;
03:04
Well let me show you.
69
169000
2000
Θα σας δείξω.
03:07
Here's a replica of one such seal.
70
172000
3000
Αυτό είναι ένα αντίγραφο μιας τέτοιας σφραγίδας.
03:10
It's only about one inch by one inch in size --
71
175000
2000
Είναι μόλις 2,5 επί 2,5 εκατοστά σε μέγεθος --
03:12
pretty tiny.
72
177000
2000
αρκετά μικροσκοπικό.
03:14
So what were these used for?
73
179000
2000
Σε τι χρησίμευαν λοιπόν;
03:16
We know that these were used for stamping clay tags
74
181000
3000
Ξέρουμε πως τα χρησιμοποιούσαν για να σφραγίζουν πήλινες ετικέτες
03:19
that were attached to bundles of goods that were sent from one place to the other.
75
184000
3000
που συνόδευαν δέματα αγαθών που έστελναν από το ένα μέρος στο άλλο.
03:22
So you know those packing slips you get on your FedEx boxes?
76
187000
3000
Όπως τα δελτία που παίρνετε με τα κούριερ;
03:25
These were used to make those kinds of packing slips.
77
190000
3000
Αυτά χρησιμοποιούνταν για να κάνουν τέτοιου είδους δελτία.
03:28
You might wonder what these objects contain
78
193000
3000
Ίσως αναρωτιέστε τι περιέχουν αυτά τα αντικείμενα
03:31
in terms of their text.
79
196000
2000
σε ό,τι αφορά το κείμενο.
03:33
Perhaps they're the name of the sender
80
198000
2000
Ίσως να είναι το όνομα του αποστολέα
03:35
or some information about the goods
81
200000
2000
ή πληροφορίες σχετικά με τα αγαθά
03:37
that are being sent from one place to the other -- we don't know.
82
202000
3000
που στέλνονται από το ένα μέρος στο άλλο -- δεν ξέρουμε.
03:40
We need to decipher the script to answer that question.
83
205000
2000
Πρέπει να αποκρυπτογραφήσουμε τη γραφή για να απαντήσουμε αυτό το ερώτημα.
03:42
Deciphering the script
84
207000
2000
Η αποκρυπτογράφηση
03:44
is not just an intellectual puzzle;
85
209000
2000
δεν είναι απλά ένα διανοητικό παζλ,
03:46
it's actually become a question
86
211000
2000
έχει γίνει ζήτημα
03:48
that's become deeply intertwined
87
213000
2000
που είναι στενά συνδεδεμένο
03:50
with the politics and the cultural history of South Asia.
88
215000
3000
με την πολιτική και την πολιτισμική ιστορία της Νότιας Ασίας.
03:53
In fact, the script has become a battleground of sorts
89
218000
3000
Η γραφή έχει γίνει πεδίο διαφόρων μαχών
03:56
between three different groups of people.
90
221000
2000
μεταξύ τριών διαφορετικών ομάδων ανθρώπων.
03:58
First, there's a group of people
91
223000
2000
Πρώτα, είναι η ομάδα των ανθρώπων
04:00
who are very passionate in their belief
92
225000
2000
που πιστεύουν παθιασμένα
04:02
that the Indus script
93
227000
2000
πως η γραφή του Ινδού
04:04
does not represent a language at all.
94
229000
2000
δεν αντιπροσωπεύει καμία γλώσσα.
04:06
These people believe that the symbols
95
231000
2000
Αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν πως αυτά τα σύμβολα
04:08
are very similar to the kind of symbols you find on traffic signs
96
233000
3000
είναι παρόμοια με τα σύμβολα στις πινακίδες
04:11
or the emblems you find on shields.
97
236000
3000
ή τους θυρεούς στις ασπίδες.
04:14
There's a second group of people
98
239000
2000
Υπάρχει μια δεύτερη ομάδα ανθρώπων
04:16
who believe that the Indus script represents an Indo-European language.
99
241000
3000
που πιστεύει πως η γραφή του Ινδού αντιπροσωπεύει μια ινδοευρωπαϊκή γλώσσα.
04:19
If you look at a map of India today,
100
244000
2000
Αν κοιτάξετε ένα μοντέρνο χάρτη της Ινδίας,
04:21
you'll see that most of the languages spoken in North India
101
246000
3000
θα δείτε πως οι περισσότερες γλώσσες τις βόρειας Ινδίας
04:24
belong to the Indo-European language family.
102
249000
3000
ανήκουν στην ινδοευρωπαϊκή γλωσσική οικογένεια.
04:27
So some people believe that the Indus script
103
252000
2000
Κάποιοι πιστεύουν πως η γραφή του Ινδού
04:29
represents an ancient Indo-European language such as Sanskrit.
104
254000
3000
αντιπροσωπεύει μια αρχαία ινδοευρωπαϊκή γλώσσα όπως τα σανσκριτικά.
04:32
There's a last group of people
105
257000
2000
Υπάρχει μια τελευταία ομάδα ανθρώπων
04:34
who believe that the Indus people
106
259000
3000
που πιστεύει πως οι κάτοικοι του Ινδού
04:37
were the ancestors of people living in South India today.
107
262000
3000
ήταν οι πρόγονοι των κατοίκων της σημερινής νότιας Ινδίας.
04:40
These people believe that the Indus script
108
265000
2000
Αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν πως η γραφή του Ινδού
04:42
represents an ancient form
109
267000
2000
αντιπροσωπεύει κάποια αρχαία μορφή
04:44
of the Dravidian language family,
110
269000
2000
της δραβιδικής οικογένειας γλωσσών,
04:46
which is the language family spoken in much of South India today.
111
271000
3000
που ομιλείται στο μεγαλύτερο μέρος της σημερινής νότιας Ινδίας.
04:49
And the proponents of this theory
112
274000
2000
Και οι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας
04:51
point to that small pocket of Dravidian-speaking people in the North,
113
276000
3000
επικεντρώνονται στη μικρή ομάδα λαών στα βόρεια κοντά στο Αφγανιστάν,
04:54
actually near Afghanistan,
114
279000
2000
που χρησιμοποιούν δραβιδικές γλωσσες
04:56
and they say that perhaps, sometime in the past,
115
281000
3000
και λένε πως ίσως κάποια στιγμή στο παρελθόν,
04:59
Dravidian languages were spoken all over India
116
284000
3000
οι δραβιδικές γλώσσες χρησιμοποιούνταν σε όλη την Ινδία
05:02
and that this suggests
117
287000
2000
και πως αυτό υποδηλώνει
05:04
that the Indus civilization is perhaps also Dravidian.
118
289000
3000
πως ο πολιτισμός του Ινδού ήταν ίσως και δραβιδικός.
05:07
Which of these hypotheses can be true?
119
292000
3000
Ποια από αυτές τις υποθέσεις είναι αληθής;
05:10
We don't know, but perhaps if you deciphered the script,
120
295000
2000
Δεν ξέρουμε, αν όμως αποκρυπτογραφήσουμε τη γραφή,
05:12
you would be able to answer this question.
121
297000
2000
ίσως μπορέσουμε να απαντήσουμε αυτό το ερώτημα.
05:14
But deciphering the script is a very challenging task.
122
299000
2000
Όμως η αποκρυπτογράφηση της γραφής είναι δύσκολη υπόθεση.
05:16
First, there's no Rosetta Stone.
123
301000
2000
Κατά πρώτον, δεν υπάρχει στήλη της Ροζέτας.
05:18
I don't mean the software;
124
303000
2000
Δεν εννοώ το λογισμικό,
05:20
I mean an ancient artifact
125
305000
2000
εννοώ το αρχαίο κατασκεύασμα
05:22
that contains in the same text
126
307000
2000
που περιλαμβάνει στο ίδιο κείμενο
05:24
both a known text and an unknown text.
127
309000
3000
ένα γνωστό και ένα άγνωστο απόσπασμα.
05:27
We don't have such an artifact for the Indus script.
128
312000
3000
Δε διαθέτουμε τέτοιο κατασκεύασμα για τη γραφή του Ινδού.
05:30
And furthermore, we don't even know what language they spoke.
129
315000
3000
Επιπλέον, δε ξέρουμε καν τι γλώσσα μιλούσαν.
05:33
And to make matters even worse,
130
318000
2000
Και το χειρότερο,
05:35
most of the text that we have are extremely short.
131
320000
2000
το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου που διαθέτουμε είναι πολύ σύντομο.
05:37
So as I showed you, they're usually found on these seals
132
322000
2000
Όπως σας έδειξα, το βρίσκουμε συνήθως σε αυτές τις σφραγίδες
05:39
that are very, very tiny.
133
324000
2000
που είναι πολύ, πολύ μικροσκοπικές.
05:41
And so given these formidable obstacles,
134
326000
2000
Και έτσι, δεδομένων αυτών των σημαντικών δυσκολιών
05:43
one might wonder and worry
135
328000
2000
θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί και να ανησυχήσει
05:45
whether one will ever be able to decipher the Indus script.
136
330000
3000
αν θα αποκρυπτογραφηθεί ποτέ η γραφή του Ινδού.
05:48
In the rest of my talk,
137
333000
2000
Στο υπόλοιπο της ομιλίας μου,
05:50
I'd like to tell you about how I learned to stop worrying
138
335000
2000
θα ήθελα να σας πω για το πώς έμαθα να μην ανησυχώ
05:52
and love the challenge posed by the Indus script.
139
337000
2000
και να αγαπώ την πρόκληση της γραφής του Ινδού.
05:54
I've always been fascinated by the Indus script
140
339000
3000
Πάντα με γοήτευε η γραφή του Ινδού
05:57
ever since I read about it in a middle school textbook.
141
342000
2000
από τη στιγμή που διάβασα γι' αυτή σε ένα βιβλίο του γυμνασίου.
05:59
And why was I fascinated?
142
344000
2000
Και γιατί με γοήτευε;
06:01
Well it's the last major undeciphered script in the ancient world.
143
346000
4000
Είναι η τελευταία σπουδαία γραφή του αρχαίου κόσμου που δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί.
06:05
My career path led me to become a computational neuroscientist,
144
350000
3000
Η καριέρα μου με οδήγησε να γίνω υπολογιστικός νευροεπιστήμονας,
06:08
so in my day job,
145
353000
2000
και έτσι στη δουλειά μου,
06:10
I create computer models of the brain
146
355000
2000
φτιάχνω υπολογιστικά μοντέλα του εγκεφάλου
06:12
to try to understand how the brain makes predictions,
147
357000
3000
ώστε να καταλάβουμε πώς κάνει προβλέψεις ο εγκέφαλος,
06:15
how the brain makes decisions,
148
360000
2000
πώς παίρνει αποφάσεις,
06:17
how the brain learns and so on.
149
362000
2000
πώς μαθαίνει κ.ο.κ.
06:19
But in 2007, my path crossed again with the Indus script.
150
364000
3000
Όμως το 2007, συνάντησα ξανά τη γραφή του Ινδού.
06:22
That's when I was in India,
151
367000
2000
Αυτό συνέβη όταν ήμουν στην Ινδία,
06:24
and I had the wonderful opportunity
152
369000
2000
και είχα την καταπληκτική ευκαιρία
06:26
to meet with some Indian scientists
153
371000
2000
να συναντήσω κάποιους Ινδούς επιστήμονες
06:28
who were using computer models to try to analyze the script.
154
373000
3000
που χρησιμοποιούσαν υπολογιστικά μοντέλα για να αναλύσουν τη γραφή.
06:31
And so it was then that I realized
155
376000
2000
Και τότε συνειδητοποίησα
06:33
there was an opportunity for me to collaborate with these scientists,
156
378000
3000
πως ήταν ευκαιρία να συνεργαστώ με αυτούς τους επιστήμονες,
06:36
and so I jumped at that opportunity.
157
381000
2000
και την εκμεταλλεύτηκα.
06:38
And I'd like to describe some of the results that we have found.
158
383000
2000
Και θα ήθελα να περιγράψω κάποια από τα αποτελέσματά μας.
06:40
Or better yet, let's all collectively decipher.
159
385000
3000
Ή μάλλον καλύτερα, ας τα αποκρυπτογραφήσουμε μαζί.
06:43
Are you ready?
160
388000
2000
Είστε έτοιμοι;
06:45
The first thing that you need to do when you have an undeciphered script
161
390000
3000
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε όταν έχετε μια μη αποκρυπτογραφημένη γραφή
06:48
is try to figure out the direction of writing.
162
393000
2000
είναι να βρείτε την κατεύθυνση της γραφής.
06:50
Here are two texts that contain some symbols on them.
163
395000
3000
Εδώ έχουμε δύο κείμενα με μερικά σύμβολα.
06:53
Can you tell me
164
398000
2000
Μπορείτε να μου πείτε
06:55
if the direction of writing is right to left or left to right?
165
400000
3000
αν η κατεύθυνση είναι από δεξιά προς τα αριστερά ή αντίστροφα;
06:58
I'll give you a couple of seconds.
166
403000
3000
Θα σας δώσω μερικά δευτερόλεπτα.
07:01
Okay. Right to left, how many? Okay.
167
406000
3000
Εντάξει. Δεξιά προς αριστερά πόσοι; Εντάξει.
07:04
Okay. Left to right?
168
409000
2000
Εντάξει. Αριστερά προς δεξιά;
07:06
Oh, it's almost 50/50. Okay.
169
411000
2000
Σχεδόν 50/50. Εντάξει.
07:08
The answer is:
170
413000
2000
Η απάντηση είναι:
07:10
if you look at the left-hand side of the two texts,
171
415000
2000
αν κοιτάξετε την αριστερή μεριά των δύο κειμένων,
07:12
you'll notice that there's a cramping of signs,
172
417000
3000
θα παρατηρήσετε έναν συνωστισμό συμβόλων,
07:15
and it seems like 4,000 years ago,
173
420000
2000
και φαίνεται πως 4.000 χρόνια πριν,
07:17
when the scribe was writing from right to left,
174
422000
2000
όταν οι γραφείς έγραφαν από τα δεξιά προς τα αριστερά,
07:19
they ran out of space.
175
424000
2000
ξέμεναν από χώρο.
07:21
And so they had to cram the sign.
176
426000
2000
Και έτσι έπρεπε να στριμώξουν το σύμβολο.
07:23
One of the signs is also below the text on the top.
177
428000
2000
Ένα από τα σύμβολα είναι επίσης κάτω από το κείμενο στο πάνω μέρος.
07:25
This suggests the direction of writing
178
430000
2000
Αυτό υποδεικνύει πως η κατεύθυνση της γραφής
07:27
was probably from right to left,
179
432000
2000
ήταν πιθανότατα από τα δεξιά προς τα αριστερά.
07:29
and so that's one of the first things we know,
180
434000
2000
Και αυτό είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που ξέρουμε,
07:31
that directionality is a very key aspect of linguistic scripts.
181
436000
3000
πως η κατεύθυνση είναι ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό των γλωσσικών γραφών.
07:34
And the Indus script now has
182
439000
2000
Και η γραφή του Ινδού έχει τώρα
07:36
this particular property.
183
441000
2000
αυτό το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό.
07:38
What other properties of language does the script show?
184
443000
2000
Ποια άλλα γλωσσικά χαρακτηριστικά έχει η γραφή;
07:40
Languages contain patterns.
185
445000
2000
Οι γλώσσες έχουν μοτίβα.
07:42
If I give you the letter Q
186
447000
2000
Αν σας δώσω το γράμμα q
07:44
and ask you to predict the next letter, what do you think that would be?
187
449000
3000
και σας ζητήσω να προβλέψετε το επόμενο γράμμα, ποιό πιστεύετε πως θα είναι;
07:47
Most of you said U, which is right.
188
452000
2000
Οι περισσότεροι είπατε u που είναι το σωστό.
07:49
Now if I asked you to predict one more letter,
189
454000
2000
Τώρα αν σας ζητούσα να προβλέψετε ακόμα ενα γράμμα,
07:51
what do you think that would be?
190
456000
2000
ποιο πιστεύετε πως θα ήταν αυτο;
07:53
Now there's several thoughts. There's E. It could be I. It could be A,
191
458000
3000
Υπάρχουν διάφορες απόψεις. Υπάρχει το e. Θα μπορούσε να είναι το i ή το a,
07:56
but certainly not B, C or D, right?
192
461000
3000
αλλά σίγουρα όχι το το b, το c ή το d, έτσι;
07:59
The Indus script also exhibits similar kinds of patterns.
193
464000
3000
Η γραφή του Ινδού παρουσιάζει παρόμοια μοτίβα.
08:02
There's a lot of text that start with this diamond-shaped symbol.
194
467000
3000
Πολλές φορές το κείμενο ξεκινά με αυτό το σύμβολο σε σχήμα ρόμβου.
08:05
And this in turn tends to be followed
195
470000
2000
Και αυτό με τη σειρά του ακολουθείται
08:07
by this quotation marks-like symbol.
196
472000
2000
από αυτό το σύμβολο που μοιάζει με εισαγωγικά.
08:09
And this is very similar to a Q and U example.
197
474000
2000
Και αυτό είναι ένα παράδειγμα παρόμοιο με το q και u.
08:11
This symbol can in turn be followed
198
476000
2000
Μετά από αυτό το σύμβολο ακολουθούν
08:13
by these fish-like symbols and some other signs,
199
478000
3000
αυτά τα σύμβολα που μοιάζουν με ψάρια και κάποια άλλα σύμβολα,
08:16
but never by these other signs at the bottom.
200
481000
2000
αλλά ποτέ από αυτά τα σύμβολα στο κάτω μέρος.
08:18
And furthermore, there's some signs
201
483000
2000
Και επιπλέον, υπάρχουν μερικά σύμβολα
08:20
that really prefer the end of texts,
202
485000
2000
που πραγματικά προτιμούν το τέλος του κειμένου,
08:22
such as this jar-shaped sign,
203
487000
2000
όπως αυτό το σύμβολο που μοιάζει με βάζο.
08:24
and this sign, in fact, happens to be
204
489000
2000
Και αυτό το σύμβολο είναι στην πραγματικότητα
08:26
the most frequently occurring sign in the script.
205
491000
2000
το πιο συχνό σύμβολο στη γραφή.
08:28
Given such patterns, here was our idea.
206
493000
3000
Δεδομένων αυτών των μοτίβων, αυτή ήταν η ιδέα μας.
08:31
The idea was to use a computer
207
496000
2000
Σκεφτήκαμε να χρησιμοποιήσουμε έναν υπολογιστή
08:33
to learn these patterns,
208
498000
2000
για να μάθουμε αυτά τα μοτίβα,
08:35
and so we gave the computer the existing texts.
209
500000
3000
και έτσι δώσαμε στον υπολογιστή τα υπάρχοντα κείμενα.
08:38
And the computer learned a statistical model
210
503000
2000
Και ο υπολογιστής έμαθε ένα στατιστικό μοντέλο
08:40
of which symbols tend to occur together
211
505000
2000
για το ποια σύμβολα τείνουν να εμφανίζονται μαζί
08:42
and which symbols tend to follow each other.
212
507000
2000
και ποια σύμβολα τείνουν να ακολουθούν το ένα το άλλο.
08:44
Given the computer model,
213
509000
2000
Με το υπολογιστικό μοντέλο,
08:46
we can test the model by essentially quizzing it.
214
511000
3000
μπορούμε να δοκιμάσουμε το μοντέλο ουσιαστικά εξετάζοντάς το.
08:49
So we could deliberately erase some symbols,
215
514000
2000
Μπορούσαμε να σβήνουμε επίτηδες κάποια σύμβολα,
08:51
and we can ask it to predict the missing symbols.
216
516000
3000
και να του ζητάμε να προβλέψει τα σύμβολα που έλειπαν.
08:54
Here are some examples.
217
519000
3000
Αυτά είναι μερικά παραδείγματα.
09:00
You may regard this
218
525000
2000
Θα μπορούσατε να το θεωρήσετε
09:02
as perhaps the most ancient game
219
527000
2000
σαν το πιθανότατα αρχαιότερο παιχνίδι
09:04
of Wheel of Fortune.
220
529000
3000
του Τροχού της Τύχης.
09:08
What we found
221
533000
2000
Βρήκαμε
09:10
was that the computer was successful in 75 percent of the cases
222
535000
2000
πως ο υπολογιστής είχε 75% επιτυχία
09:12
in predicting the correct symbol.
223
537000
2000
στην πρόβλεψη του σωστού συμβόλου.
09:14
In the rest of the cases,
224
539000
2000
Για το υπόλοιπο 25%,
09:16
typically the second best guess or third best guess was the right answer.
225
541000
3000
η δεύτερη ή η τρίτη επιλογή ήταν συνήθως η σωστή απάντηση.
09:19
There's also practical use
226
544000
2000
Υπάρχει και χρηστική αξία
09:21
for this particular procedure.
227
546000
2000
στη συγκεκριμένη διαδικασία.
09:23
There's a lot of these texts that are damaged.
228
548000
2000
Μεγάλο μέρος αυτών των κειμένων έχει καταστραφεί.
09:25
Here's an example of one such text.
229
550000
2000
Να ένα παράδειγμα.
09:27
And we can use the computer model now to try to complete this text
230
552000
3000
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το υπολογιστικό μοντέλο για να συμπληρώσουμε το κείμενο
09:30
and make a best guess prediction.
231
555000
2000
και να κάνουμε την καλύτερη πρόβλεψη.
09:32
Here's an example of a symbol that was predicted.
232
557000
3000
Αυτό είναι ένα παράδειγμα ενός συμβόλου που πρόβλεψε ο υπολογιστής.
09:35
And this could be really useful as we try to decipher the script
233
560000
2000
Αυτό θα μπορούσε να είναι πολύ χρήσιμο καθώς προσπαθούμε να αποκρυπτογραφήσουμε τη γραφή
09:37
by generating more data that we can analyze.
234
562000
3000
παράγοντας περισσότερα δεδομένα απ' όσα μπορούμε να αναλύσουμε.
09:40
Now here's one other thing you can do with the computer model.
235
565000
3000
Υπάρχει άλλο ένα πράγμα που μπορεί να γίνει με το υπολογιστκό μοντέλο.
09:43
So imagine a monkey
236
568000
2000
Φανταστείτε μια μαϊμού
09:45
sitting at a keyboard.
237
570000
2000
να κάθεται σ' ένα πληκτρολόγιο.
09:47
I think you might get a random jumble of letters that looks like this.
238
572000
3000
Νομίζω θα πάρετε ένα τυχαίο συνονθύλευμα γραμμάτων που είναι κάπως έτσι.
09:50
Such a random jumble of letters
239
575000
2000
Ένα τέτοιο τυχαίο συνονθύλευμα γραμμάτων
09:52
is said to have a very high entropy.
240
577000
2000
έχει μεγάλη εντροπία.
09:54
This is a physics and information theory term.
241
579000
2000
Αυτός είναι ένας όρος από τη φυσική και τη θεωρία της πληροφορίας.
09:56
But just imagine it's a really random jumble of letters.
242
581000
3000
Όμως φανταστείτε πως είναι μια πραγματικά τυχαία σειρά γραμμάτων.
09:59
How many of you have ever spilled coffee on a keyboard?
243
584000
4000
Πόσοι από εσάς έχετε χύσει καφέ πάνω στο πληκτρολόγιο;
10:03
You might have encountered the stuck-key problem --
244
588000
2000
Ίσως έχετε αντιμετωπίσει το πρόβλημα του κολλημένου πλήκτρου --
10:05
so basically the same symbol being repeated over and over again.
245
590000
3000
το ίδιο σύμβολο επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά.
10:08
This kind of a sequence is said to have a very low entropy
246
593000
3000
Αυτή η αλληλουχία έχει πολύ μικρή εντροπία
10:11
because there's no variation at all.
247
596000
2000
επειδή δεν υπάρχει καθόλου διαφοροποίηση.
10:13
Language, on the other hand, has an intermediate level of entropy;
248
598000
3000
Η γλώσσα, από την άλλη, έχει ενδιάμεση εντροπία,
10:16
it's neither too rigid,
249
601000
2000
δεν είναι ούτε πολύ αυστηρή,
10:18
nor is it too random.
250
603000
2000
ούτε πολύ τυχαία.
10:20
What about the Indus script?
251
605000
2000
Και η γραφή του Ινδού;
10:22
Here's a graph that plots the entropies of a whole bunch of sequences.
252
607000
4000
Αυτό είναι ένα γράφημα που αναπαριστά τις εντροπίες μιας σειράς ακολουθιών συμβόλων.
10:26
At the very top you find the uniformly random sequence,
253
611000
2000
Στο πάνω μέρος βρίσκεται η ομοιόμορφα τυχαία ακολουθία,
10:28
which is a random jumble of letters --
254
613000
2000
που είναι μια τυχαία σειρά γραμμάτων --
10:30
and interestingly, we also find
255
615000
2000
είναι ενδιαφέρον πως βρίσκουμε επίσης
10:32
the DNA sequence from the human genome and instrumental music.
256
617000
3000
την ακολουθία του DNA του ανθρώπινου γονιδιώματος και την οργανική μουσική.
10:35
And both of these are very, very flexible,
257
620000
2000
Και τα δύο είναι πολύ, πολύ ευέλικτα,
10:37
which is why you find them in the very high range.
258
622000
2000
ο οποίος είναι και ο λόγος που είναι τόσο διαδεδομένα.
10:39
At the lower end of the scale,
259
624000
2000
Στο κάτω μέρος της κλίμακας,
10:41
you find a rigid sequence, a sequence of all A's,
260
626000
2000
βρίσκεται η αυστηρή σειρά, μια σειρά μόνο με Α
10:43
and you also find a computer program,
261
628000
2000
βρίσκεται επίσης και ένα πρόγραμμα υπολογιστή,
10:45
in this case in the language Fortran,
262
630000
2000
σε αυτήν την περίπτωση η γλώσσα Φόρτραν,
10:47
which obeys really strict rules.
263
632000
2000
που ακολουθεί πραγματικά αυστηρούς κανόνες.
10:49
Linguistic scripts
264
634000
2000
Οι γλωσσικές γραφές
10:51
occupy the middle range.
265
636000
2000
καταλαμβάνουν το μέσο χώρο.
10:53
Now what about the Indus script?
266
638000
2000
Τι γίνεται τώρα με τη γραφή του Ινδού;
10:55
We found that the Indus script
267
640000
2000
Βρήκαμε πως η γραφή του Ινδού
10:57
actually falls within the range of the linguistic scripts.
268
642000
2000
ανήκει στην κατηγορία των γλωσσικών γραφών.
10:59
When this result was first published,
269
644000
2000
Όταν δημοσιεύτηκε αυτό το αποτέλεσμα για πρώτη φορά,
11:01
it was highly controversial.
270
646000
3000
ήταν πολύ αμφιλεγόμενο.
11:04
There were people who raised a hue and cry,
271
649000
3000
Υπήρχαν άνθρωποι που διαμαρτυρήθηκαν έντονα
11:07
and these people were the ones who believed
272
652000
2000
και αυτοί ήταν οι άνθρωποι που πίστευαν
11:09
that the Indus script does not represent language.
273
654000
3000
πως η γραφή του Ινδού δεν αντιπροσωπεύει κάποια γλώσσα.
11:12
I even started to get some hate mail.
274
657000
2000
Έλαβα μέχρι και κάποια απειλητικά μηνύματα.
11:14
My students said
275
659000
2000
Οι φοιτητές μου είπαν
11:16
that I should really seriously consider getting some protection.
276
661000
3000
πως θα έπρεπε να σκεφτώ σοβαρά να πάρω προστατευτικά μέτρα.
11:19
Who'd have thought
277
664000
2000
Ποιος θα το πίστευε
11:21
that deciphering could be a dangerous profession?
278
666000
2000
πως η αποκρυπτογράφηση θα μπορούσε να είναι ένα τόσο δύσκολο επάγγελμα;
11:23
What does this result really show?
279
668000
2000
Τι δείχνει αυτό το αποτέλεσμα;
11:25
It shows that the Indus script
280
670000
2000
Δείχνει πως η γραφή του Ινδού
11:27
shares an important property of language.
281
672000
2000
έχει μια σημαντική γλωσσική ιδιότητα.
11:29
So, as the old saying goes,
282
674000
2000
Όπως λέει και το ρητό,
11:31
if it looks like a linguistic script
283
676000
2000
αν μοιάζει με γλωσσική γράφη
11:33
and it acts like a linguistic script,
284
678000
2000
και συμπεριφέρεται σα γλωσσική γραφή,
11:35
then perhaps we may have a linguistic script on our hands.
285
680000
3000
τότε μάλλον έχουμε μια γλωσσική γραφή στα χέρια μας.
11:38
What other evidence is there
286
683000
2000
Τι άλλα στοιχεία υπάρχουν
11:40
that the script could actually encode language?
287
685000
2000
πως η γραφή πράγματι κωδικοποιεί κάποια γλώσσα;
11:42
Well linguistic scripts can actually encode multiple languages.
288
687000
3000
Οι γλωσσικές γραφές μπορούν να κωδικοποιήσουν πολλές γλώσσες.
11:45
So for example, here's the same sentence written in English
289
690000
3000
Για παράδειγμα, αυτή είναι η ίδια πρόταση στα αγγλικά
11:48
and the same sentence written in Dutch
290
693000
2000
και στα ολλανδικά
11:50
using the same letters of the alphabet.
291
695000
2000
χρησιμοποιώντας το ίδιο αλφάβητο.
11:52
If you don't know Dutch and you only know English
292
697000
3000
Αν δε ξέρετε ολλανδικά, αλλά μόνο αγγλικά
11:55
and I give you some words in Dutch,
293
700000
2000
και σας δώσω μερικές λέξεις στα ολλανδικά,
11:57
you'll tell me that these words contain
294
702000
2000
θα μου πείτε πως αυτές οι λέξεις περιέχουν
11:59
some very unusual patterns.
295
704000
2000
κάποια πολύ ασυνήθιστα μοτίβα.
12:01
Some things are not right,
296
706000
2000
Κάποια πράγματα δεν είναι σωστά,
12:03
and you'll say these words are probably not English words.
297
708000
3000
και θα πείτε πως αυτές οι λέξεις πιθανότατα δεν είναι αγγλικές.
12:06
The same thing happens in the case of the Indus script.
298
711000
2000
Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση της γραφής του Ινδού.
12:08
The computer found several texts --
299
713000
2000
Ο υπολογιστής βρήκε αρκετά κείμενα --
12:10
two of them are shown here --
300
715000
2000
δύο από αυτά τα βλέπετε εδώ --
12:12
that have very unusual patterns.
301
717000
2000
που περιείχαν ασυνήθιστα μοτίβα.
12:14
So for example the first text:
302
719000
2000
Για παράδειγμα το πρώτο κείμενο:
12:16
there's a doubling of this jar-shaped sign.
303
721000
3000
υπάρχει διπλασιασμός αυτού του συμβόλου που μοιάζει με βάζο.
12:19
This sign is the most frequently-occurring sign
304
724000
2000
Αυτό είναι το πιο συχνό σύμβολο
12:21
in the Indus script,
305
726000
2000
στη γραφή του Ινδού,
12:23
and it's only in this text
306
728000
2000
και μόνο σε αυτό το κείμενο
12:25
that it occurs as a doubling pair.
307
730000
2000
εμφανίζεται διπλό.
12:27
Why is that the case?
308
732000
2000
Γιατί συμβαίνει αυτό;
12:29
We went back and looked at where these particular texts were found,
309
734000
3000
Αναζητήσαμε που βρέθηκαν αυτά τα συγκεκριμένα κείμενα,
12:32
and it turns out that they were found
310
737000
2000
και βρήκαμε πως βρέθηκαν
12:34
very, very far away from the Indus Valley.
311
739000
2000
πολύ, πολύ μακριά από την κοιλάδα του Ινδού.
12:36
They were found in present day Iraq and Iran.
312
741000
3000
Βρέθηκαν στο σημερινό Ιράκ και Ιράν.
12:39
And why were they found there?
313
744000
2000
Και γιατί βρέθηκαν εκεί;
12:41
What I haven't told you is that
314
746000
2000
Αυτό που δε σας είπα
12:43
the Indus people were very, very enterprising.
315
748000
2000
είναι πως οι κάτοικοι του Ινδού ήταν παρα πολύ επιχειρηματικοί.
12:45
They used to trade with people pretty far away from where they lived,
316
750000
3000
Έκαναν εμπόριο με λαούς πολύ απομακρυσμένους από εκεί που έμεναν.
12:48
and so in this case, they were traveling by sea
317
753000
3000
Και έτσι σε αυτήν την περίπτωση, ταξίδεψαν μέσω θαλάσσης
12:51
all the way to Mesopotamia, present-day Iraq.
318
756000
3000
μέχρι τη Μεσοποταμία και το σημερινό Ιράκ.
12:54
And what seems to have happened here
319
759000
2000
Και αυτό που φαίνεται πως συνέβη εδώ
12:56
is that the Indus traders, the merchants,
320
761000
3000
είναι πως οι έμποροι της κοιλάδας του Ινδού
12:59
were using this script to write a foreign language.
321
764000
3000
χρησιμοποιούσαν αυτή τη γραφή για να γράψουν μια ξένη γλώσσα.
13:02
It's just like our English and Dutch example.
322
767000
2000
Ακρίβως όπως στο παράδειγμα με τα αγγλικά και τα ολλανδικά.
13:04
And that would explain why we have these strange patterns
323
769000
2000
Και αυτό εξηγεί αυτά τα παράξενα μοτίβα
13:06
that are very different from the kinds of patterns you see in the text
324
771000
3000
που είναι πολύ διαφορετικά από αυτά που βλέπετε στα κείμενα
13:09
that are found within the Indus Valley.
325
774000
3000
που βρέθηκαν μέσα στα όρια της κοιλάδας του Ινδού.
13:12
This suggests that the same script, the Indus script,
326
777000
2000
Αυτό υποδεικνύει πως η ίδια γραφή, η γραφή του Ινδού,
13:14
could be used to write different languages.
327
779000
3000
μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να γραφτούν διαφορετικές γλώσσες.
13:17
The results we have so far seem to point to the conclusion
328
782000
3000
Τα αποτελέσματα που έχουμε μέχρι στιγμής δείχνουν
13:20
that the Indus script probably does represent language.
329
785000
3000
πως η γραφή του Ινδού πιθανότατα αντιπροσωπεύει κάποια γλώσσα.
13:23
If it does represent language,
330
788000
2000
Αν όντως αντιπροσωπεύει κάποια γλώσσα,
13:25
then how do we read the symbols?
331
790000
2000
τότε πώς διαβάζονται αυτά τα σύμβολα;
13:27
That's our next big challenge.
332
792000
2000
Αυτή είναι η επόμενη μεγάλη πρόκληση.
13:29
So you'll notice that many of the symbols
333
794000
2000
Θα παρατηρήσετε πως πολλά από τα σύμβολα
13:31
look like pictures of humans, of insects,
334
796000
2000
μοιάζουν με εικόνες ανθρώπων, εντόμων,
13:33
of fishes, of birds.
335
798000
3000
ψαριών, πουλιών.
13:36
Most ancient scripts
336
801000
2000
Οι περισσότερες αρχαίες γραφές
13:38
use the rebus principle,
337
803000
2000
χρησιμοποιούν την αρχή των εικονογρίφων,
13:40
which is, using pictures to represent words.
338
805000
3000
δηλαδή χρησιμοποιούν εικόνες για να αναπαραστήσουν λέξεις.
13:43
So as an example, here's a word.
339
808000
3000
Για παράδειγμα, ορίστε μια λέξη.
13:46
Can you write it using pictures?
340
811000
2000
Μπορείτε να τη γράψετε με εικόνες;
13:48
I'll give you a couple seconds.
341
813000
2000
Θα σας δώσω δυο λεπτά.
13:50
Got it?
342
815000
2000
Το βρήκατε;
13:52
Okay. Great.
343
817000
2000
Εντάξει. Τέλεια.
13:54
Here's my solution.
344
819000
2000
Αυτή είναι η λύση μου.
13:56
You could use the picture of a bee followed by a picture of a leaf --
345
821000
2000
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εικόνα μιας μέλισσας (bee) και ενός φύλλου (leaf) --
13:58
and that's "belief," right.
346
823000
2000
και έχετε τη λέξη "belief".
14:00
There could be other solutions.
347
825000
2000
Υπάρχουν και άλλες λύσεις.
14:02
In the case of the Indus script,
348
827000
2000
Στην περίπτωση της γραφής του Ινδού,
14:04
the problem is the reverse.
349
829000
2000
το πρόβλημα είναι το αντίστροφο.
14:06
You have to figure out the sounds of each of these pictures
350
831000
3000
Πρέπει να βρεθούν οι ήχοι καθεμιάς από αυτές τις εικόνες
14:09
such that the entire sequence makes sense.
351
834000
2000
έτσι ώστε ολόκληρη η αλληλουχία να βγάζει νόημα.
14:11
So this is just like a crossword puzzle,
352
836000
3000
Είναι όπως ένα σταυρόλεξο,
14:14
except that this is the mother of all crossword puzzles
353
839000
3000
με εξαίρεση πως αυτό είναι η μητέρα όλων των σταυρολέξων,
14:17
because the stakes are so high if you solve it.
354
842000
4000
γιατί διακυβεύονται πολλά από την επίλυσή του.
14:21
My colleagues, Iravatham Mahadevan and Asko Parpola,
355
846000
3000
Οι συνεργάτες μου, Ιράβαθαμ Μαχάντεβαν και Άσκο Παρπόλα
14:24
have been making some headway on this particular problem.
356
849000
2000
έχουν κάνει κάποια πρόοδο με αυτό το πρόβλημα.
14:26
And I'd like to give you a quick example of Parpola's work.
357
851000
2000
Και θα ηθέλα να δείξω ένα σύντομο παράδειγμα της δουλειάς του Παρπόλα.
14:28
Here's a really short text.
358
853000
2000
Αυτό είναι ένα πολύ σύντομο κείμενο.
14:30
It contains seven vertical strokes followed by this fish-like sign.
359
855000
3000
Περιλαμβάνει επτά κάθετες χαρακιές που τις ακολουθεί αυτό το σύβολο σα ψάρι.
14:33
And I want to mention that these seals were used
360
858000
2000
Και θέλω να αναφέρω πως αυτές οι σφραγίδες χρησιμοποιήθηκαν
14:35
for stamping clay tags
361
860000
2000
για να σφραγίζονται οι ετικέτες
14:37
that were attached to bundles of goods,
362
862000
2000
που συνόδευαν δέματα αγαθών,
14:39
so it's quite likely that these tags, at least some of them,
363
864000
3000
επομένως είναι πιθανό αυτές οι ετικέτες, τουλάχιστον κάποιες από αυτές,
14:42
contain names of merchants.
364
867000
2000
να περιέχουν ονόματα εμπόρων.
14:44
And it turns out that in India
365
869000
2000
Και αποδεικνύεται πως στην Ινδία
14:46
there's a long tradition
366
871000
2000
υπάρχει μεγάλη παράδοση
14:48
of names being based on horoscopes
367
873000
2000
τα ονόματα να βασίζονται στο ωροσκόπιο
14:50
and star constellations present at the time of birth.
368
875000
3000
και στη θέση των αστερισμών την ώρα της γέννησης.
14:53
In Dravidian languages,
369
878000
2000
Στις δραβιδικές γλώσσες,
14:55
the word for fish is "meen"
370
880000
2000
η λέξη για το ψάρι είναι "meen"
14:57
which happens to sound just like the word for star.
371
882000
3000
που τυχαίνει να ακούγεται ακριβώς όπως η λέξη για το αστέρι.
15:00
And so seven stars
372
885000
2000
Και έτσι επτά αστέρια
15:02
would stand for "elu meen,"
373
887000
2000
θα ήταν "elu meen"
15:04
which is the Dravidian word
374
889000
2000
που είναι η δραβιδική λέξη
15:06
for the Big Dipper star constellation.
375
891000
2000
για τον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου.
15:08
Similarly, there's another sequence of six stars,
376
893000
3000
Παρομοίως, υπάρχει μια άλλη σειρά έξι αστεριών
15:11
and that translates to "aru meen,"
377
896000
2000
που μεταφράζεται ως "aru meen"
15:13
which is the old Dravidian name
378
898000
2000
που είναι η δραβιδική λέξη
15:15
for the star constellation Pleiades.
379
900000
2000
για τον αστερισμό των Πλειάδων.
15:17
And finally, there's other combinations,
380
902000
3000
Και τέλος, υπάρχουν και άλλοι συνδιασμοί,
15:20
such as this fish sign with something that looks like a roof on top of it.
381
905000
3000
όπως αυτό το σύμβολο ψαριού με κάτι που μοιάζει με στέγη από πάνω του.
15:23
And that could be translated into "mey meen,"
382
908000
3000
Και αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί ως "mey meen"
15:26
which is the old Dravidian name for the planet Saturn.
383
911000
3000
που είναι το παλιό δραβιδικό όνομα για τον πλανήτη Κρόνο.
15:29
So that was pretty exciting.
384
914000
2000
Αυτό είναι αρκετά συναρπαστικό.
15:31
It looks like we're getting somewhere.
385
916000
2000
Φαίνεται πως κάτι κάνουμε.
15:33
But does this prove
386
918000
2000
Όμως αποδεικνύει
15:35
that these seals contain Dravidian names
387
920000
2000
πως αυτές οι σφραγίδες περιλαμβάνουν δραβιδικά ονόματα
15:37
based on planets and star constellations?
388
922000
2000
βασισμένα σε πλανήτες και αστερισμούς;
15:39
Well not yet.
389
924000
2000
Όχι ακόμα.
15:41
So we have no way of validating
390
926000
2000
Δεν έχουμε τρόπο για να επικυρώσουμε
15:43
these particular readings,
391
928000
2000
αυτές τις συγκεκριμένες αναλύσεις,
15:45
but if more and more of these readings start making sense,
392
930000
3000
όμως αν όλο και περισσότερες από αυτές τις αναλύσεις αρχίζουν να βγάζουν νόημα,
15:48
and if longer and longer sequences
393
933000
2000
και αν όλο και μεγαλύτερες ακολουθίες
15:50
appear to be correct,
394
935000
2000
αποδεικνύονται σωστές,
15:52
then we know that we are on the right track.
395
937000
2000
τότε ξέρουμε πως είμαστε στο σωστό δρόμο.
15:54
Today,
396
939000
2000
Σήμερα,
15:56
we can write a word such as TED
397
941000
3000
μπορούμε να γράψουμε μια λέξη όπως TED
15:59
in Egyptian hieroglyphics and in cuneiform script,
398
944000
3000
με αιγυπτιακά ιερογλυφικά και με σφηνοειδή γραφή,
16:02
because both of these were deciphered
399
947000
2000
γιατί και τα δύο έχουν αποκρυπτογραφηθεί
16:04
in the 19th century.
400
949000
2000
τον 19ο αιώνα.
16:06
The decipherment of these two scripts
401
951000
2000
Η αποκρυπτογράφηση αυτών των δύο γραφών
16:08
enabled these civilizations to speak to us again directly.
402
953000
3000
έδωσε τη δυνατότητα σε αυτούς τους πολιτισμούς να μας μιλήσουν και πάλι άμεσα.
16:11
The Mayans
403
956000
2000
Οι Μάγια
16:13
started speaking to us in the 20th century,
404
958000
2000
άρχισαν να μας μιλούν τον 20ο αιώνα,
16:15
but the Indus civilization remains silent.
405
960000
3000
όμως ο πολιτισμός του Ινδού παραμένει σιωπηλός.
16:18
Why should we care?
406
963000
2000
Τι μας νοιάζει;
16:20
The Indus civilization does not belong
407
965000
2000
Ο πολιτισμός του Ινδού δεν ανήκει
16:22
to just the South Indians or the North Indians
408
967000
2000
μόνο στους Ινδούς του νότου ή του βορρά
16:24
or the Pakistanis;
409
969000
2000
ή στους Πακιστανούς,
16:26
it belongs to all of us.
410
971000
2000
ανήκει σε όλους μας.
16:28
These are our ancestors --
411
973000
2000
Είναι οι πρόγονοί μας ---
16:30
yours and mine.
412
975000
2000
οι δικοί σας και οι δικοί μου.
16:32
They were silenced
413
977000
2000
Μένουν σιωπηλοί
16:34
by an unfortunate accident of history.
414
979000
2000
λόγω ενός ατυχούς περιστατικού της ιστορίας.
16:36
If we decipher the script,
415
981000
2000
Αν αποκρυπτογραφήσουμε τη γραφή,
16:38
we would enable them to speak to us again.
416
983000
2000
θα τους επιτρέψουμε να μας ξαναμιλήσουν.
16:40
What would they tell us?
417
985000
3000
Τι θα μας έλεγαν;
16:43
What would we find out about them? About us?
418
988000
3000
Τι θα μαθαίναμε για αυτούς; Για εμάς;
16:46
I can't wait to find out.
419
991000
3000
Ανυπομονώ να μάθω.
16:49
Thank you.
420
994000
2000
Ευχαριστώ.
16:51
(Applause)
421
996000
4000
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Rajesh Rao - Computational neuroscientistRajesh Rao seeks to understand the human brain through computational modeling, on two fronts: developing computer models of our minds, and using tech to decipher the 4,000-year-old lost script of the Indus Valley civilization.
Why you should listen
Rajesh Rao is looking for the computational principles underlying the brain's remarkable ability to learn, process and store information -- hoping to apply this knowledge to the task of building adaptive robotic systems and artificially intelligent agents.
Some of the questions that motivate his research include: How does the brain learn efficient representations of novel objects and events occurring in the natural environment? What are the algorithms that allow useful sensorimotor routines and behaviors to be learned? What computational mechanisms allow the brain to adapt to changing circumstances and remain fault-tolerant and robust?
By investigating these questions within a computational and probabilistic framework, it is often possible to derive algorithms that not only provide functional interpretations of neurobiological properties but also suggest solutions to difficult problems in computer vision, speech, robotics and artificial intelligence.
Rajesh Rao | Speaker | TED.com