TEDGlobal 2009
Misha Glenny: The real story of McMafia -- how global crime networks work
Миша Глени ги истражува глобалните криминални мрежи
Filmed:
Readability: 4.8
1,063,383 views
Новинарот Миша Глени повеќе години храбро ги истражува мрежите на организираниот криминал по целиот свет, кој нараснал на проценети 15 % од светската економија. Од руската мафија, до големите картели на дрога, негови извори не се само службеници на известувачките и законодавните служби туку и членови на криминалното милје.
Misha Glenny - Underworld investigator
Journalist Misha Glenny leaves no stone unturned (and no failed state unexamined) in his excavation of criminal globalization. Full bio
Journalist Misha Glenny leaves no stone unturned (and no failed state unexamined) in his excavation of criminal globalization. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
These are grim economic times,
0
0
3000
Тешки се времињата за економијата
00:15
fellow TEDsters, grim economic times indeed.
1
3000
3000
колеги ТЕДовци, навистина се тешки.
00:18
And so, I would like to cheer you up
2
6000
3000
И затоа би ве орасположил
00:21
with one of the great, albeit largely unknown,
3
9000
3000
со еден од најголемите, иако не премногу познат,
00:24
commercial success stories
4
12000
2000
комерцијален успех
00:26
of the past 20 years.
5
14000
2000
во последните 20 години.
00:28
Comparable, in its own very peculiar way,
6
16000
3000
Споредлив, на свој посебен начин,
00:31
to the achievements of Microsoft or Google.
7
19000
3000
со успесите на Мајкрософт или Гугл.
00:34
And it's an industry which has bucked the current recession
8
22000
3000
И тоа се работи за индустрија која ја избегна рецесијата
00:37
with equanimity.
9
25000
2000
со леснотија.
00:39
I refer to organized crime.
10
27000
3000
Зборувам за организираниот криминал
00:42
Now organized crime has been around
11
30000
2000
Ќе кажетем, организиран криминал
00:44
for a very long time, I hear you say,
12
32000
3000
постои веќе долго време.
00:47
and these would be wise words, indeed.
13
35000
2000
И би биле во право.
00:49
But in the last two decades,
14
37000
3000
Но во последните две децении
00:52
it has experienced an unprecedented expansion,
15
40000
3000
забележува невидена експанзија.
00:55
now accounting for roughly 15 percent
16
43000
4000
Сега отприлика претставува 15 проценти
00:59
of the world's GDP.
17
47000
2000
од светскиот Бруто Домашен Производ.
01:01
I like to call it the Global Shadow Economy,
18
49000
3000
Јас го нарекувам Глобална Сива Економија,
01:04
or McMafia, for short.
19
52000
3000
или скратено, МекМафија.
01:07
So what triggered this extraordinary growth
20
55000
3000
Од што е поттикнат овој извонреден раст
01:10
in cross-border crime?
21
58000
2000
на прекуграничниот криминал?
01:12
Well, of course, there is globalization,
22
60000
2000
Секако, имаме глобализација,
01:14
technology, communications, all that stuff,
23
62000
3000
Технологија, комуникации, и сето тоа,
01:17
which we'll talk about a little bit later.
24
65000
3000
за што покасно ќе зборуваме.
01:20
But first, I would like to take you back
25
68000
3000
Но прво би ве вратил
01:23
to this event:
26
71000
2000
на следната случка.
01:25
the collapse of communism.
27
73000
2000
Падот на комунизмот.
01:27
All across Eastern Europe, a most momentous episode
28
75000
4000
Во цела источна Европа, многу значаен настан.
01:31
in our post-war history.
29
79000
2000
во повоената историја.
01:33
Now it's time for full disclosure.
30
81000
3000
Време е да се разоткријам.
01:36
This event meant a great deal to me personally.
31
84000
3000
Овој настан мене лично многу ми значеше.
01:39
I had started smuggling books across the Iron Curtain
32
87000
4000
Почнав да криумчарам книги преку железната завеса
01:43
to Democratic opposition groups in Eastern Europe,
33
91000
2000
на демократските опозициски групи во источна Европа,
01:45
like Solidarity in Poland,
34
93000
2000
како Солидарност во Полска,
01:47
when I was in my teens.
35
95000
2000
додека бев тинејџер.
01:49
I then started writing about Eastern Europe,
36
97000
4000
Тогаш почнав да пишувам за источна Европа,
01:53
and eventually I became the BBC's chief correspondent for the region,
37
101000
4000
и конечно станав главен дописник на БиБиСи за регионот.
01:57
which is what I was doing in 1989.
38
105000
4000
Тоа го работев во 1989.
02:01
And so when 425 million people
39
109000
4000
И затоа кога 425 милиони луѓе
02:05
finally won the right
40
113000
2000
конечно добија право
02:07
to choose their own governments,
41
115000
2000
да ја изберат својата влада
02:09
I was ecstatic,
42
117000
3000
бев пресреќен.
02:12
but I was also a touch worried
43
120000
2000
Но исто така бев малку загрижен
02:14
about some of the nastier things
44
122000
2000
од некои опасни работи
02:16
lurking behind the wall.
45
124000
2000
кои ѕиркаа од другата страна на ѕидот.
02:18
It wasn't long, for example,
46
126000
2000
Не требаше долго, на пример,
02:20
before ethnic nationalism
47
128000
2000
етничкиот национализам
02:22
reared its bloody head
48
130000
2000
да ја појави својата крвава глава
02:24
in Yugoslavia.
49
132000
2000
во Југославија.
02:26
And amongst the chaos,
50
134000
2000
И насред хаосот,
02:28
amidst the euphoria,
51
136000
2000
насред еуфоријата,
02:30
it took me a little while to understand
52
138000
2000
малку ми требаше да сватам
02:32
that some of the people who had wielded power
53
140000
3000
дека некои луѓе кои раководеа со власта
02:35
before 1989, in Eastern Europe,
54
143000
4000
пред 1989, во источна Европа,
02:39
continued to do so after the revolutions there.
55
147000
4000
продолжија со тоа и после револуцијата.
02:43
Obviously there were characters like this.
56
151000
4000
Секако, вакви ликови сме имале.
02:47
But there were also some more unexpected people
57
155000
4000
Но, сме имале и други неочекувани луѓе
02:51
who played a critical role in what was going on in Eastern Europe.
58
159000
4000
кои одиграле важни улоги во збиднувањата во источна Европа.
02:55
Like this character. Remember these guys?
59
163000
3000
Како овој лик. Се сеќавате на овие типови?
02:58
They used to win the gold medals in weightlifting
60
166000
2000
Претходно добиваа златни медали во дигање тегови
03:00
and wrestling, every four years in the Olympics,
61
168000
3000
и борење, секои четири години на Олимписките игри.
03:03
and they were the great celebrities of communism,
62
171000
3000
И беа славни личности на комунизмот.
03:06
with a fabulous lifestyle to go with it.
63
174000
3000
Со стил на живот како оној во басна.
03:09
They used to get great apartments in the center of town,
64
177000
2000
Добиваа големи станови во центарот на градот.
03:11
casual sex on tap,
65
179000
2000
Успатен секс на сметка.
03:13
and they could travel to the West very freely,
66
181000
3000
И можеа слободно да патуваат на запад,
03:16
which was a great luxury at the time.
67
184000
3000
што за тоа време беше голем луксуз.
03:19
It may come as a surprise, but they played a critical role
68
187000
4000
Можеби ви звучи чудно, но тие играа значајна улога
03:23
in the emergence of the market economy
69
191000
2000
во постанокот на пазарната економија
03:25
in Eastern Europe.
70
193000
2000
во источна Европа.
03:27
Or as I like to call them, they are
71
195000
2000
Или како јас ги нарекувам, тие се
03:29
the midwives of capitalism.
72
197000
2000
бебиња на капитализмот.
03:31
Here are some of those same weightlifters
73
199000
3000
Еве некои од тие истите дигачи на тегови
03:34
after their 1989 makeover.
74
202000
3000
по 1989.
03:37
Now in Bulgaria --
75
205000
3000
Во Бугарија,
03:40
this photograph was taken in Bulgaria --
76
208000
2000
ова е сликано во Бугарија,
03:42
when communism collapsed all over Eastern Europe,
77
210000
3000
кога комунизмот падна насекаде во источна Европа
03:45
it wasn't just communism;
78
213000
2000
не падна само комунизмот
03:47
it was the state that collapsed as well.
79
215000
2000
падна и државата
03:49
That means your police force wasn't working.
80
217000
2000
Тоа значи дека полицијата не работеше.
03:51
The court system wasn't functioning properly.
81
219000
3000
Судството не функционираше како треба.
03:54
So what was a business man in the brave new world
82
222000
5000
Па што требаше бизнисменот во овој нов див свет
03:59
of East European capitalism going to do
83
227000
2000
на источниот капитализам да направи
04:01
to make sure that his contracts would be honored?
84
229000
4000
за да се осигура дека неговите договори ќе бидат испочитувани?
04:05
Well, he would turn to people who were called, rather prosaically
85
233000
3000
Па, би се свртел кон луѓето кои социолозите ги нарекуваат, поприлично прозаично,
04:08
by sociologists, privatized law enforcement agencies.
86
236000
4000
„приватизирани агенции за спроведување на законот“.
04:12
We prefer to know them as the mafia.
87
240000
4000
Ние најчесто ги нарекуваме „мафија“
04:16
And in Bulgaria, the mafia was soon joined
88
244000
3000
Во Бугарија, мафијата скоро е споена
04:19
with 14,000 people
89
247000
2000
со 14 илјади луѓе
04:21
who were sacked from their jobs in the security services
90
249000
4000
кои се отпуштени од своите работни места во сигурносните служби
04:25
between 1989 and 1991.
91
253000
2000
помеѓу 1989 и 1991 год.
04:27
Now, when your state is collapsing,
92
255000
4000
Значи, државата се распаѓа,
04:31
your economy is heading south at a rate of knots,
93
259000
3000
економијата забрзано почнува да опаѓа,
04:34
the last people you want coming on to the labor market
94
262000
3000
последни луѓе кои сакате да дојдат на берзата на трудот
04:37
are 14,000 men and women whose chief skills
95
265000
3000
се 14 илјади мажи и жени со јаки квалификации
04:40
are surveillance,
96
268000
2000
во набљудување,
04:42
are smuggling, building underground networks
97
270000
3000
шверц, градење на подземни мрежи,
04:45
and killing people.
98
273000
3000
и убивање луѓе.
04:48
But that's what happened all over Eastern Europe.
99
276000
3000
Но тоа се случи во цела источна Европа.
04:51
Now, when I was working in the 1990s,
100
279000
5000
Кога работев во 1990-тите
04:56
I spent most of the time covering
101
284000
3000
во поголемиот дел од времето го пратев
04:59
the appalling conflict in Yugoslavia.
102
287000
3000
грозниот конфликт во Југославија.
05:02
And I couldn't help notice
103
290000
2000
И неможев да не видам
05:04
that the people who were perpetrating the appalling atrocities,
104
292000
4000
дека луѓето кои извршуваа страшни злочини,
05:08
the paramilitary organizations,
105
296000
3000
паравоени организации,
05:11
were actually the same people running
106
299000
2000
се всушност истите луѓе кои ги водеа
05:13
the organized criminal syndicates.
107
301000
3000
мрежите на организираниот криминал.
05:16
And I came to think that behind the violence
108
304000
4000
И ми стана јасно дека позади насилството
05:20
lay a sinister criminal enterprise.
109
308000
3000
стои мрачна криминална економија.
05:23
And so I resolved to travel around the world
110
311000
4000
И затоа одлучив да патувам околу светот
05:27
examining this global criminal underworld
111
315000
3000
и да го истражувам овој глобален криминален подсвет
05:30
by talking to policemen,
112
318000
2000
разговарајќи со полицајците,
05:32
by talking to victims, by talking to consumers
113
320000
3000
разговарајќи со жртвите, разговарајќи со корисниците
05:35
of illicit goods and services.
114
323000
2000
на незаконска роба и услуги.
05:37
But above all else, by talking to the gangsters themselves.
115
325000
5000
Но пред сé, разговарајќи со самите гангстери.
05:42
And the Balkans was a fabulous place to start.
116
330000
3000
За почеток Балканот беше одлично место.
05:45
Why? Well of course
117
333000
2000
Зошто? Па се разбира
05:47
there was the issue of law and order collapsing,
118
335000
2000
постоеше прашањето на пропаѓање на редот и законот
05:49
but also, as they say in the retail trade,
119
337000
2000
Но исто така, како што велат во трговијата,
05:51
it's location, location, location.
120
339000
4000
важна е локацијата, локацијата, локацијата.
05:55
And what I noticed at the beginning of my research
121
343000
2000
И она што го приметив на почетокот на моите истражувања
05:57
that the Balkans had turned into a vast transit zone
122
345000
5000
е дека Балканот стана голема транзитна зона
06:02
for illicit goods and services coming from all over the world.
123
350000
3000
за незаконска роба и услуги од целиот свет.
06:05
Heroin, cocaine,
124
353000
2000
Хероин, кокаин,
06:07
women being trafficked into prostitution
125
355000
3000
продажба на жени во проституцијата
06:10
and precious minerals.
126
358000
2000
и драгоцени минерали.
06:12
And where were they heading?
127
360000
2000
А каде одеа?
06:14
The European Union, which by now
128
362000
2000
Во Европската Унија, која во тоа време
06:16
was beginning to reap the benefits of globalization,
129
364000
4000
почнуваше да ги жнее благодетите од глобализацијата.
06:20
transforming it into
130
368000
2000
Претварајќи се така
06:22
the most affluent consumer market in history,
131
370000
3000
во најголем потрошувачки пазар во историјата.
06:25
eventually comprising some 500 million people.
132
373000
3000
Составен од 500 милиони луѓе.
06:28
And a significant minority
133
376000
3000
Значајно малцинство
06:31
of those 500 million people
134
379000
2000
од тие 500 милиони луѓе,
06:33
like to spend some of their leisure time and spare cash
135
381000
3000
сакаат да го поминуваат своето слободно време и да ги трошат парите
06:36
sleeping with prostitutes,
136
384000
2000
за спиење со проститутки,
06:38
sticking 50 Euro notes up their nose
137
386000
3000
лепење на банкноти од 50 евра на носот
06:41
and employing illegal migrant laborers.
138
389000
3000
и незаконско вработување на работници - емигранти.
06:44
Now, organized crime in a globalizing world
139
392000
4000
Организираниот криминал во глобализираниот свет
06:48
operates in the same way as any other business.
140
396000
2000
функционира на ист начин како и другите работи.
06:50
It has zones of production,
141
398000
3000
Има зони на производство
06:53
like Afghanistan and Columbia.
142
401000
3000
како Авганистан и Колумбија,
06:56
It has zones of distribution,
143
404000
2000
има зони на дистрибуција
06:58
like Mexico and the Balkans.
144
406000
3000
како Мексико и Балканот
07:01
And then, of course, it has zones of consumption,
145
409000
4000
и секако, има потрошувачки зони
07:05
like the European Union, Japan
146
413000
2000
како Европската Унија, Јапонија
07:07
and of course, the United States.
147
415000
3000
и секако, Соединетите Американски Држави.
07:10
The zones of production and distribution
148
418000
3000
Производните и зоните на дистрибуција
07:13
tend to lie in the developing world,
149
421000
3000
обично се наоѓаат во земјите во развој
07:16
and they are often threatened by appalling violence
150
424000
4000
и истите се обично изложени на грозно насилство
07:20
and bloodshed.
151
428000
2000
и крвопролевање.
07:22
Take Mexico, for example.
152
430000
2000
Да го земеме Мексико.
07:24
Six thousand people killed there in the last 18 months
153
432000
4000
Во последните 18 месеци таму се убиени шест илјади луѓе
07:28
as a direct consequence of the cocaine trade.
154
436000
4000
како директна последица на трговијата со кокаин.
07:32
But what about the Democratic Republic of Congo?
155
440000
4000
А каква е ситуацијата со Демократската Република Конго?
07:36
Since 1998, five million people have died there.
156
444000
6000
Од 1998, таму загинале пет милиони луѓе.
07:42
It's not a conflict you read about much in the newspapers,
157
450000
2000
За тој конфликт не пишува многу во весници,
07:44
but it's the biggest conflict on this planet
158
452000
3000
но тоа е најголемиот конфликт на оваа планета
07:47
since the Second World War.
159
455000
2000
од Втората светска војна.
07:49
And why is it? Because mafias from all around the world
160
457000
3000
А зошто постои? Бидејќи мафиите од целиот свет
07:52
cooperate with local paramilitaries
161
460000
3000
соработуваат со локалните паравојски
07:55
in order to seize the supplies
162
463000
3000
за да дојдат до залихи
07:58
of the rich mineral resources
163
466000
2000
од богатите минерални ресурси
08:00
of the region.
164
468000
2000
од тој регион.
08:02
In the year 2000, 80 percent of the world's coltan
165
470000
4000
Во 2000 година, 80 проценти од колтанот
08:06
was sourced to the killing fields
166
474000
2000
доаѓаше од полињата на смртта
08:08
of the eastern Democratic Republic of Congo.
167
476000
4000
во источна Демократска Република Конго.
08:12
Now, coltan you will find in almost every mobile phone,
168
480000
4000
Колтанот се наоѓа во секој мобилен телефон,
08:16
in almost every laptop
169
484000
2000
во скоро секој лаптоп
08:18
and games console.
170
486000
2000
и играчка конзола.
08:20
The Congolese war lords were selling this stuff to the mafia
171
488000
3000
Конговските господари на војната го продаваа на мафијата
08:23
in exchange for weapons,
172
491000
2000
во замена за оружје,
08:25
and the mafia would then sell it on to Western markets.
173
493000
4000
а мафијата понатаму го продаваше на западниот пазар
08:29
And it is this Western desire
174
497000
2000
И токму таа Западна страст
08:31
to consume
175
499000
2000
за потрошувачка
08:33
that is the primary driver
176
501000
3000
е главната причина
08:36
of international organized crime.
177
504000
3000
за меѓународниот организиран криминал.
08:39
Now, let me show you some of my friends in action,
178
507000
4000
Да ви покажам некои од моите пријатели во акција
08:43
caught conveniently on film by the Italian police,
179
511000
3000
снимени од страна на италијанската полиција
08:46
and smuggling duty-not-paid cigarettes.
180
514000
3000
додека шверцуваат неоцаринети цигари.
08:49
Now, cigarettes out the factory gate are very cheap.
181
517000
3000
Цигарите со фабричка цена се многу евтини. Но, откако ќе излезат од фабрика,
08:52
The European Union then imposes the highest taxes on them in the world.
182
520000
4000
Европската Унија им наметнува највисок данок на светот.
08:56
So if you can smuggle them into the E.U.,
183
524000
3000
Значи ако можеш да ги прошверцуваш во Е.У.
08:59
there are very handsome profits to be made,
184
527000
3000
можиш да заработиш големи суми.
09:02
and I want to show you this to demonstrate
185
530000
2000
И сакам да ви го покажам ова како би демонстрирал
09:04
the type of resources available to these groups.
186
532000
3000
колку ресурси имаат овие групи.
09:07
This boat is worth one million Euros when it's new.
187
535000
4000
Овој брод како нов вреди милион евра
09:11
And it's the fastest thing on European waters.
188
539000
4000
и е најбрз во Европските води.
09:15
From 1994, for seven years,
189
543000
3000
Од 1994, веќе седум години,
09:18
20 of these boats
190
546000
2000
20 од овие бродови
09:20
made the trip across the Adriatic,
191
548000
3000
го поминаа Јадранското море
09:23
from Montenegro to Italy, every single night.
192
551000
3000
од Црна Гора до Италија, секоја ноќ
09:26
And as a consequence of this trade,
193
554000
2000
и како последица на оваа трговија
09:28
Britain alone lost eight billion dollars in revenue.
194
556000
5000
само Британија има изгубено приход од осум билиони долари.
09:33
And instead that money went to underwrite the wars in Yugoslavia
195
561000
4000
Наместо ова, тие пари беа употребени за финансирање на војните во Југославија
09:37
and line the pockets of unscrupulous individuals.
196
565000
4000
и полнење на џеповите на бескрупулозни поединци.
09:41
Now Italian police, when this trade started,
197
569000
3000
Кога оваа трговија започнала, Италијанската полиција
09:44
had just two boats which could go at the same speed.
198
572000
4000
имала само два брода кои можеле да се движат со иста брзина,
09:48
And this is very important, because the only way you can catch these guys
199
576000
2000
и ова е многу важно бидејќи единствен начин на кој можеш да ги фатиш овие типови
09:50
is if they run out of gas.
200
578000
3000
е ако останат без гориво.
09:53
Sometimes the gangsters would bring with them
201
581000
2000
Понекогаш гангстерите носеле со себе
09:55
women being trafficked into prostitution,
202
583000
3000
жена која работи во проституција
09:58
and if the police intervened, they would hurl
203
586000
2000
и кога полицијата интервенирала, тие ја
10:00
the women into the sea
204
588000
3000
фрлале жената во морето
10:03
so that the police had to go and save them from drowning,
205
591000
2000
за да ја примораат полицијата да ја спаси од давење
10:05
rather than chasing the bad guys.
206
593000
4000
наместо да ги брка нив.
10:09
So I have shown you this to demonstrate
207
597000
3000
Ви го покажав ова за да демонстрирам
10:12
how many boats, how many vessels it takes
208
600000
2000
колку бродови, колку пловила би биле потребни
10:14
to catch one of these guys.
209
602000
2000
за да фатат еден од овие типови.
10:16
And the answer is six vessels.
210
604000
2000
Одговорот е шест пловила.
10:18
And remember, 20 of these speed boats
211
606000
3000
Запамтите, 20 од овие глисери
10:21
were coming across the Adriatic
212
609000
2000
доаѓале преку Јадранот
10:23
every single night.
213
611000
2000
секоја ноќ
10:25
So what were these guys doing with all the money they were making?
214
613000
4000
и што овие момци работеле со тие пари?
10:29
Well, this is where we come to globalization,
215
617000
4000
Овде доаѓаме до глобализацијата
10:33
because that was not just the deregulation of global trade.
216
621000
3000
бидејќи тоа не е само дерегулација на глобалната трговија,
10:36
It was the liberalization of international financial markets.
217
624000
3000
тоа е либерализација на меѓународните финанскиски пазари
10:39
And boy, did that make it easy
218
627000
3000
И тоа и те како, им ја олесни работата на
10:42
for the money launderers.
219
630000
2000
перачите на пари.
10:44
The last two decades have been the champagne era
220
632000
3000
Последните две децении беа златно доба
10:47
for dirty lucre.
221
635000
2000
на нечесна добивка.
10:49
In the 1990s, we saw financial centers around the world
222
637000
4000
Во 90-тите видовме светски финансиски центри
10:53
competing for their business,
223
641000
3000
како се натпреваруваа за нивните бизниси
10:56
and there was simply no effective mechanism
224
644000
2000
и едноставно не постоеше ефикасен механизам
10:58
to prevent money laundering.
225
646000
2000
за спречување на перењето на пари.
11:00
And a lot of licit banks were also happy
226
648000
3000
И многу од легалните банки исто така со задоволство
11:03
to accept deposits
227
651000
3000
примаа депозити
11:06
from very dubious sources
228
654000
2000
од многу сомнителни извори
11:08
without questions being asked.
229
656000
3000
без никакво прашање.
11:11
But at the heart of this, is the offshore banking network.
230
659000
4000
Но, во срцето на ова е мрежата на offshore банките (банките во странство).
11:15
Now these things
231
663000
3000
Овие работи се
11:18
are an essential part of the money laundering parade,
232
666000
3000
најважниот дел од оваа парада на перење на пари.
11:21
and if you want to do something about illegal tax evasion
233
669000
4000
И, ако сакаш да го спречиш незаконското избегнување на данокот
11:25
and transnational organized crime, money laundering,
234
673000
4000
и меѓународниот организиран криминал, перење на пари
11:29
you have to get rid of them.
235
677000
2000
мораш да се оттарасиш од нив.
11:31
On a positive note, we at last have someone in the White House
236
679000
3000
Позитивно е дека конечно имаме некого во Белата куќа
11:34
who has consistently spoken out
237
682000
3000
кој доследно зборува
11:37
against these corrosive entities.
238
685000
3000
против овие корозивни единки
11:40
And if anyone is concerned about what I believe
239
688000
4000
И ако некој е загрижен за она што јас верувам
11:44
is the necessity for
240
692000
3000
дека е неопходно за донесување на
11:47
new legislation, regulation, effective regulation,
241
695000
3000
нови закони и поефикасна регулатива,
11:50
I say, let's take a look at Bernie Madoff,
242
698000
4000
тогаш тоа е Bernie Madoff,
11:54
who is now going to be spending the rest of his life in jail.
243
702000
4000
кој сега остатокот на својот живот ќе го проведе во затвор.
11:58
Bernie Madoff stole 65 billion dollars.
244
706000
6000
Bernie Madoff украде 65 милијарди долари.
12:04
That puts him up there on the Olympus of gangsters
245
712000
3000
Тоа го направи почесен жител на Олимп-от на гангстерите
12:07
with the Colombian cartels
246
715000
2000
заедно со колумбиските картели
12:09
and the major Russian crime syndicates,
247
717000
3000
и најголемите руски мафии.
12:12
but he did this for decades
248
720000
2000
Но тој тоа го работел една деценија
12:14
in the very heart of Wall Street,
249
722000
2000
во срцето на Wall Street
12:16
and no regulator picked up on it.
250
724000
3000
и ниту еден регулатор ништо не приметил
12:19
So how many other Madoffs are there on Wall Street
251
727000
3000
Уште колку Madoff-и има во Wall Street,
12:22
or in the city of London,
252
730000
2000
или во Лондон,
12:24
fleecing ordinary folk
253
732000
2000
додека го молзат чесниот народ
12:26
and money laundering?
254
734000
2000
и перат пари?
12:28
Well I can tell you, it's quite a few of them.
255
736000
4000
Јас можам да ви кажам дека ги има во поголем број.
12:32
Let me go on to the 101 of international organized crime now.
256
740000
4000
Да ви ги објаснам основите на меѓународниот организиран криминал.
12:36
And that is narcotics. Our second marijuana farm photograph for the morning.
257
744000
4000
А тоа се наркотиците. Друга слика на фарма на марихуана денес.
12:40
This one, however, is in central British Columbia
258
748000
3000
Оваа е од централна Британска Колумбија
12:43
where I photographed it.
259
751000
2000
каде што ја сликав.
12:45
It's one of the tens of thousands
260
753000
2000
Тоа е една од десетината илјади
12:47
of mom-and-pop grow-ops in B.C.
261
755000
3000
фамилијарни фарми во Британска Колумбија
12:50
which ensure that over five percent
262
758000
3000
која овозможува да преку пет проценти
12:53
of the province's GDP is accounted for by this trade.
263
761000
4000
од БДП на оваа провинција дојдат од оваа трговија.
12:57
Now, I was taken by inspector Brian Cantera,
264
765000
5000
Инспекторот Brian Cantera
13:02
of the Royal Canadian Mounted Police,
265
770000
2000
од Кралската канадска полициска коњаница
13:04
to a cavernous warehouse east of Vancouver
266
772000
2000
ме однесе во пештерски магацин источно од Ванкувер
13:06
to see some of the goods which are regularly confiscated
267
774000
4000
да ја видам робата која што редовно се конфискува
13:10
by the RCMP
268
778000
2000
од шверцерите
13:12
from the smugglers who are sending it,
269
780000
2000
кои ја праќаат, се разбира,
13:14
of course, down south to the United States
270
782000
3000
на југ, во Соединетите Американски Држави
13:17
where there is an insatiable market
271
785000
2000
каде се што наоѓа незаситниот пазар
13:19
for B.C. Bud, as it's called,
272
787000
3000
за Б.Ц. Буд (Пуп), како понекогаш го нарекуваат
13:22
in part because it's marketed as organic,
273
790000
2000
бидејќи се рекламира како органска,
13:24
which of course goes down very well in California.
274
792000
4000
што добро поминува во Калифорнија.
13:28
(Laughter)
275
796000
2000
Смеа
13:30
(Applause)
276
798000
1000
Аплауз
13:31
Now, even by the police's admission,
277
799000
3000
И полицијата признава дека
13:34
this makes not a dent in the profits, really,
278
802000
5000
ова всушност нé прави некоја штета врз добивката
13:39
of the major exporters.
279
807000
2000
на големите извезувачи.
13:41
Since the beginning of globalization,
280
809000
2000
Од почетокот на глобализацијата
13:43
the global narcotics market has expanded enormously.
281
811000
4000
глобалниот пазар на наркотици енормно нараснува.
13:47
There has, however, been no concomitant increase
282
815000
3000
Меѓутоа, немаше соодветен раст
13:50
in the resources available
283
818000
3000
на ресурсите достапни
13:53
to police forces.
284
821000
2000
на полициските сили.
13:55
This, however, may all be about to change,
285
823000
5000
Можеби ова ќе се промени
14:00
because something very strange is going on.
286
828000
2000
бидејќи нешто многу чудно се случува
14:02
The United Nations recognized
287
830000
2000
Обединетите нации признаа дека
14:04
earlier this -- it was last month actually --
288
832000
3000
пред еден месец
14:07
that Canada has become a key area of distribution and production
289
835000
6000
Канада станала клучно подрачје за дистрибуција и производство
14:13
of ecstasy and other synthetic drugs.
290
841000
4000
на екстаза и други синтетички дроги
14:17
Interestingly, the market share
291
845000
2000
Интересно, пазарната квота
14:19
of heroin and cocaine is going down,
292
847000
3000
на хероин и кокаин опаѓа
14:22
because the pills are getting ever better at reproducing their highs.
293
850000
5000
бидејќи таблетите почнуваат да дејствуваат сé подобро.
14:27
Now that is a game changer,
294
855000
4000
Ова ја менува целата игра
14:31
because it shifts production away from the developing world
295
859000
4000
бидејќи го префрлува производството од земјите во развој
14:35
and into the Western world.
296
863000
4000
во западниот свет.
14:39
When that happens, it is a trend
297
867000
2000
Кога такво нешто се случува, тоа е тренд
14:41
which is set to overwhelm our policing capacity in the West.
298
869000
4000
кој може да ги прегази можностите на нашата политика овде на запад.
14:45
The drugs policy which we've had in place for 40 years
299
873000
4000
Политиката за дрогите што ја имаме веќе 40 години
14:49
is long overdue for a very serious rethink,
300
877000
5000
мислам дека веќе одамна мораше да донесе
14:54
in my opinion.
301
882000
2000
важни промени.
14:56
Now, the recession.
302
884000
2000
Сега за Рецесијата.
14:58
Well, organized crime has already adapted
303
886000
2000
Организираниот криминал веќе е одлично
15:00
very well to the recession.
304
888000
2000
прилагоден за рецесија.
15:02
Not surprising, the most opportunistic industry
305
890000
2000
Нé e чудно, што е најопортунистичка индустрија
15:04
in the whole world.
306
892000
2000
на светот.
15:06
And it has no rules to its regulatory system.
307
894000
4000
И нема правила во својот регулативен систем.
15:10
Except, of course, it has two business risks:
308
898000
4000
Освен, секако, што има два бизнис ризици,
15:14
arrest by law enforcement,
309
902000
2000
апсење според законот,
15:16
which is, frankly, the least of their worries,
310
904000
2000
што всушност е нивна најмала грижа,
15:18
and competition from other groups,
311
906000
3000
и конкуренција на останатите групи,
15:21
i.e. a bullet in the back of the head.
312
909000
2000
т.е куршум во глава.
15:23
What they've done is they've shifted their operations.
313
911000
3000
Ова што го направија е преместување на своите операции.
15:26
People don't smoke as much dope, or visit prostitutes quite so frequently
314
914000
4000
Луѓете за време на рецесија не пушат толку дрога
15:30
during a recession.
315
918000
2000
и не одат кај проститутки толку често.
15:32
And so instead, they have invaded financial
316
920000
2000
И наместо тоа, тие навлегоа во финансискиот
15:34
and corporate crime in a big way,
317
922000
2000
и бизнис криминалот на голема врата,
15:36
but above all, two sectors,
318
924000
2000
но пред сé, во два сектора
15:38
and that is counterfeit goods
319
926000
3000
а тоа се фалсификација на роба
15:41
and cybercrime.
320
929000
2000
и компјутерски криминал.
15:43
And it's been terribly successful.
321
931000
2000
И многу се успешни
15:45
I would like to introduce you to Mr. Pringle.
322
933000
3000
Би ве запознал со G. Pringle.
15:48
Or perhaps I should say, more accurately, Señor Pringle.
323
936000
4000
или да кажам, поточно, сињор Pringle.
15:52
I was introduced to this bit of kit by a Brazilian cybercriminal.
324
940000
4000
Бразилски компјутерски криминалец ме запозна со таа опрема.
15:56
We sat in a car on the Avenue Paulista
325
944000
2000
Седнавме во автомобилот на авенија Паулиста
15:58
in São Paulo, together.
326
946000
2000
во Сао Паоло, заедно.
16:00
Hooked it up to my laptop,
327
948000
2000
Ја поврза со мојот лаптоп,
16:02
and within about five minutes he had penetrated
328
950000
3000
и за пет минути влезе
16:05
the computer security system
329
953000
2000
во компјутерскиот сигурносен систем
16:07
of a major Brazilian bank.
330
955000
3000
на една голема бразилска банка.
16:10
It's really not that difficult.
331
958000
2000
Не е тоа така тешко
16:12
And it's actually much easier because
332
960000
3000
всушност е многу полесно бидејќи
16:15
the fascinating thing about cybercrime
333
963000
2000
интересното кај компјутерскиот криминал
16:17
is that it's not so much the technology.
334
965000
4000
е дека трикот не е толку во технологијата.
16:21
The key to cybercrime is what we call social engineering.
335
969000
4000
Клучот кај компјутерскиот криминал е во социјалниот инжинеринг.
16:25
Or to use the technical term for it,
336
973000
2000
или технички да се изразам,
16:27
there's one born every minute.
337
975000
3000
будалите ги има на секој чекор
16:30
You would not believe how easy it is
338
978000
3000
Не би верувале колку е лесно
16:33
to persuade people to do things with their computers
339
981000
3000
да се наговорат луѓето да работат на својот компјутер
16:36
which are objectively not in their interest.
340
984000
3000
работи кои не им се во интерес.
16:39
And it was very soon
341
987000
2000
И многу брзо
16:41
when the cybercriminals learned that the quickest way to do this,
342
989000
2000
компјутерските криминалци научиле дека е најлесно да се направи,
16:43
of course, the quickest way to a person's wallet
343
991000
4000
секако, најбрзо ќе дојдеш до нечиј паричник
16:47
is through the promise of sex and love.
344
995000
3000
преку ветувања на секс и љубов.
16:50
I expect some of you remember the ILOVEYOU virus,
345
998000
3000
Верувам дека некои се сеќаваат на вирусот Те-Сакам,
16:53
one of the very great worldwide viruses that came.
346
1001000
4000
еден од најголемите светски вируси.
16:57
I was very fortunate when the ILOVEYOU virus came out,
347
1005000
3000
Имав среќа кога вирусот Те-Сакам излезе.
17:00
because the first person I received it from
348
1008000
3000
Бидејќи првата личност од која го добив
17:03
was an ex-girlfriend of mine.
349
1011000
2000
беше мојата бивша девојка.
17:05
Now, she harbored all sorts of sentiments and emotions towards me at the time,
350
1013000
5000
Во тоа време таа негуваше различни чуства спрема мене
17:10
but love was not amongst them.
351
1018000
2000
но љубовта не беше едно од нив.
17:12
(Laughter)
352
1020000
2000
Смеа
17:14
And so as soon as I saw this drop into my inbox,
353
1022000
4000
И затоа веднаш штом го видов тоа во моето поштенско сандаче
17:18
I dispatched it hastily to the recycle bin
354
1026000
3000
веднаш го фрлив во корпата за отпадоци,
17:21
and spared myself a very nasty infection.
355
1029000
5000
и се спасив од гадна инфекција.
17:26
So, cybercrime, do watch out for it.
356
1034000
4000
Значи, компјутерски криминал, внимавајте на него.
17:30
One thing that we do know that the Internet is doing
357
1038000
2000
Она што знаеме дека интернетот прави
17:32
is the Internet is assisting these guys.
358
1040000
3000
е дека им помага на овие типови.
17:35
These are mosquitos who carry the malarial parasite
359
1043000
3000
Тоа се комарци кои го пренесуваат паразитот на маларијата
17:38
which infests our blood when the mosy has had a free meal
360
1046000
4000
кои ја заразуваат нашата крв кога комарецот добива бесплатен оброк
17:42
at our expense.
361
1050000
2000
на наша сметка.
17:44
Now, Artesunate is a very effective drug
362
1052000
3000
Артесунатот е многу ефективна дрога
17:47
at destroying the parasite in the early days
363
1055000
3000
за уништување на паразитите во раните денови на
17:50
of infection.
364
1058000
2000
инфекцијата.
17:52
But over the past year or so,
365
1060000
2000
Но во последните година дена
17:54
researchers in Cambodia have discovered
366
1062000
3000
истражувачите од Камбоџа откриле
17:57
that what's happening is
367
1065000
3000
дека она што се случува е
18:00
the malarial parasite is developing a resistance.
368
1068000
3000
дека паразитот на маларијата развива отпорност.
18:03
And they fear that the reason why it's developing a resistance
369
1071000
3000
И се плашат дека причината за развој на отпорноста
18:06
is because Cambodians can't afford the drugs on the commercial market,
370
1074000
4000
е таа дека луѓето од Камбоџа не можат да си дозволат да купат лек на трговскиот пазар,
18:10
and so they buy it from the Internet.
371
1078000
3000
па го купуваат преку интернет.
18:13
And these pills contain only low doses
372
1081000
2000
А тие пилули имаат само мала доза
18:15
of the active ingredient.
373
1083000
2000
на активни состојки
18:17
Which is why
374
1085000
2000
Затоа се случува да
18:19
the parasite is beginning to develop a resistance.
375
1087000
4000
паразитот почне да развива отпорност.
18:23
The reason I say this
376
1091000
2000
Причината зошто ви го кажувам ова
18:25
is because we have to know
377
1093000
2000
е таа дека мораме да знаеме
18:27
that organized crime
378
1095000
2000
дека организираниот криминал
18:29
impacts all sorts of areas of our lives.
379
1097000
3000
има влијание на сите подрачја од нашите животи.
18:32
You don't have to sleep with prostitutes
380
1100000
3000
Не треба да спиете со проститутка
18:35
or take drugs
381
1103000
2000
или да користите дрога
18:37
in order to have a relationship with organized crime.
382
1105000
2000
за да имате врска со организираниот криминал.
18:39
They affect our bank accounts.
383
1107000
2000
Тие влијаат на нашата банковна сметка,
18:41
They affect our communications, our pension funds.
384
1109000
2000
Тие влијаат на комуникациите, на пензиските фондови.
18:43
They even affect the food that we eat
385
1111000
4000
Дури влијаат и на храната што ја јадеме
18:47
and our governments.
386
1115000
2000
и на владите.
18:49
This is no longer an issue
387
1117000
3000
Ова веќе не е проблем
18:52
of Sicilians from Palermo and New York.
388
1120000
3000
на Сицилијанците од Палермо и New York.
18:55
There is no romance involved with gangsters
389
1123000
3000
Нема романтика кај гангстерите
18:58
in the 21st Century.
390
1126000
2000
на 21 век.
19:00
This is a mighty industry,
391
1128000
3000
Тоа е силна индустрија
19:03
and it creates instability and violence
392
1131000
3000
и ствара нестабилност и насилство
19:06
wherever it goes.
393
1134000
2000
било каде и да дојде.
19:08
It is a major economic force
394
1136000
2000
Тоа е силна економска сила
19:10
and we need to take it very, very seriously.
395
1138000
4000
и мораме да го сватиме многу, многу сериозно.
19:14
It's been a privilege talking to you.
396
1142000
2000
Ми беше чест да зборувам пред вас.
19:16
Thank you very much.
397
1144000
2000
Ви благодарам многу.
19:18
(Applause)
398
1146000
3000
Аплауз
ABOUT THE SPEAKER
Misha Glenny - Underworld investigatorJournalist Misha Glenny leaves no stone unturned (and no failed state unexamined) in his excavation of criminal globalization.
Why you should listen
In minute detail, Misha Glenny's 2008 book McMafia illuminates the byzantine outlines of global organized crime. Whether it's pot smugglers in British Columbia, oil/weapons/people traffickers in Eastern Europe, Japanese yakuza or Nigerian scammers, to research this magisterial work Glenny penetrated the convoluted, globalized and franchised modern underworld -- often at considerable personal risk.
The book that resulted is an exhaustive look at an unseen industry that Glenny believes may account for 15% of the world's GDP.
Legal society ignores this world at its peril, but Glenny suggests that conventional law enforcement might not be able to combat a problem whose roots lie in global instability.
While covering the Central Europe beat for the Guardian and the BBC, Glenny wrote several acclaimed books on the fall of Yugoslavia and the rise of the Balkan nations. He's researching a new book on cybercrime, of which he says: "The key to cybercrime is what we call social engineering. Or to use the technical term for it, there's one born every minute."
Watch TED's exclusive video Q&A with Glenny: "Behind the Scenes of McMafia" >>
Misha Glenny | Speaker | TED.com