TED2010
Temple Grandin: The world needs all kinds of minds
Темпл Грандин (Temple Grandin): На светот му требаат различни видови на умови
Filmed:
Readability: 3.4
5,588,848 views
Темпл Грандин, дијагностицирана со аутизам како дете, говори за тоа како работи нејзиниот ум -- споделувајќи ја нејзината способност да „размислува во слики“, што и помага да решава проблеми кои оние со типични мозоци може да ги испуштат. Таа поентира дека на светот му требаат луѓе од аутстичкиот спектар: визуелни мислители, мислители во шаблони, вербални мислители и секакви типови на паметни *гиковски* деца.
Temple Grandin - Livestock handling designer, autism activist
Through groundbreaking research and the lens of her own autism, Temple Grandin brings startling insight into two worlds. Full bio
Through groundbreaking research and the lens of her own autism, Temple Grandin brings startling insight into two worlds. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I think I'll start out and just talk a little bit about
0
0
2000
Мислам дека ќе почнам со збор два за тоа
00:17
what exactly autism is.
1
2000
2000
што точно е аутизам.
00:19
Autism is a very big continuum
2
4000
3000
Аутизам е голем дијазапон што
00:22
that goes from very severe -- the child remains non-verbal --
3
7000
3000
оди од многу тешки случаи, кога детето не зборува,
00:25
all the way up to brilliant scientists and engineers.
4
10000
3000
па сѐ до брилијатни научници и инжињери.
00:28
And I actually feel at home here,
5
13000
2000
И всушност тука се чувствувам како дома.
00:30
because there's a lot of autism genetics here.
6
15000
2000
Бидејќи тука има многу аутистичка генетика.
00:32
You wouldn't have any...
7
17000
2000
Се надевам дека немате...
00:34
(Applause)
8
19000
4000
(Аплауз)
00:38
It's a continuum of traits.
9
23000
2000
Тоа е континиум од карактерни особини.
00:40
When does a nerd turn into
10
25000
3000
Кога бубалица се претвара
00:43
Asperger, which is just mild autism?
11
28000
2000
во Аспрегер, што е само блага форма на аутизам?
00:45
I mean, Einstein and Mozart
12
30000
3000
Сакам да кажам дека Ајнштајн и Моцарт
00:48
and Tesla would all be probably diagnosed
13
33000
2000
и Тесла, денеска најверојатно би биле
00:50
as autistic spectrum today.
14
35000
2000
дијагностицирани во аутистички спектар.
00:52
And one of the things that is really going to concern me is
15
37000
3000
И една од работите со кои ќе се занимавам
00:55
getting these kids to be the ones that are going to invent
16
40000
3000
е да ги потикнам овие деца да бидат оние кои ќе ја измислат
00:58
the next energy things,
17
43000
2000
новата енергетска технологија,
01:00
you know, that Bill Gates talked about this morning.
18
45000
4000
за која утрово зборуваше Бил Гејтс.
01:04
OK. Now, if you want to understand
19
49000
2000
Добро. Значи, ако сакате да го разберете
01:06
autism, animals.
20
51000
2000
аутизмот, животни.
01:08
And I want to talk to you now about different ways of thinking.
21
53000
2000
Сега сакам да ви зборувам за различните начини на размислување.
01:10
You have to get away from verbal language.
22
55000
3000
Мора да се одалечите од вербалниот јазик.
01:13
I think in pictures,
23
58000
2000
Јас размислувам во слики.
01:15
I don't think in language.
24
60000
3000
Не размислувам во јазик.
01:18
Now, the thing about the autistic mind
25
63000
2000
Тоа што е специфично за аутистичкиот мозок
01:20
is it attends to details.
26
65000
3000
е штo обрнува внимание на детали.
01:23
OK, this is a test where you either have to
27
68000
2000
Ова е тест во кој треба или
01:25
pick out the big letters, or pick out the little letters,
28
70000
2000
да ги изберете големите или малите букви.
01:27
and the autistic mind picks out the
29
72000
2000
Аутистичкиот мозок побрзо ги забележува
01:29
little letters more quickly.
30
74000
2000
малите букви.
01:31
And the thing is, the normal brain ignores the details.
31
76000
4000
И работата е во тоа што нормалниот мозок игнорира детали.
01:35
Well, if you're building a bridge, details are pretty important
32
80000
2000
Па добро, ако градите мост, деталите се особено значајни,
01:37
because it will fall down if you ignore the details.
33
82000
3000
бидејќи ќе се сруши ако ги игнорирате деталите.
01:40
And one of my big concerns with a lot of policy things today
34
85000
3000
Тоа што најмногу ме загрижува со работите денеска
01:43
is things are getting too abstract.
35
88000
2000
е што работите стануваат премногу абстрактни.
01:45
People are getting away from doing
36
90000
2000
Луѓето избегнуваат да прават
01:47
hands-on stuff.
37
92000
2000
практични работи.
01:49
I'm really concerned that a lot of the schools have taken out
38
94000
2000
Навистина сум загрижена што многу од училиштата ги укинаа
01:51
the hands-on classes,
39
96000
2000
практичните предмети,
01:53
because art, and classes like that,
40
98000
2000
бидејќи ликовно и сличните предмети
01:55
those are the classes where I excelled.
41
100000
2000
се предметите во кои јас се истакнував.
01:57
In my work with cattle,
42
102000
2000
Добро, во мојата работа со добиток
01:59
I noticed a lot of little things that most people don't notice
43
104000
3000
забележував многу од малите работи, кои повеќе од луѓето не ги гледаат,
02:02
would make the cattle balk. Like, for example,
44
107000
2000
и кои го тераат добитокот да застанува. Како, на пример,
02:04
this flag waving, right in front of the veterinary facility.
45
109000
3000
тоа што знамето се вееше баш пред ветеринарната клиника.
02:07
This feed yard was going to tear down their whole veterinary facility;
46
112000
3000
Во план им беше да ја срушат целата клиника,
02:10
all they needed to do was move the flag.
47
115000
2000
но сѐ што требаа да направат е да го мрднат знамето.
02:12
Rapid movement, contrast.
48
117000
3000
Нагли движења, контраст.
02:15
In the early '70s when I started, I got right down
49
120000
2000
Во раните седумдесети кога започнував, Се спуштив
02:17
in the chutes to see what cattle were seeing.
50
122000
2000
долу во водилките за да видам што гледаше добитокот.
02:19
People thought that was crazy. A coat on a fence would make them balk,
51
124000
3000
Луѓето мислеа дека сум луда. Јакна на оградата ги заплашуваше.
02:22
shadows would make them balk, a hose on the floor ...
52
127000
3000
Сенки или јаже на подот ги тераа да застануваат.
02:25
people weren't noticing these things --
53
130000
2000
Луѓето не ги забележуваа овие работи,
02:27
a chain hanging down --
54
132000
2000
ланец што виси,
02:29
and that's shown very, very nicely in the movie.
55
134000
2000
и тоа е прикажано многу, многу убаво во филмот.
02:31
In fact, I loved the movie, how they
56
136000
2000
Всушност го обожавам филмот, како тие успееа
02:33
duplicated all my projects. That's the geek side.
57
138000
2000
да ги реплицираат сите мои проекти. Тоа е поради мојата гиковска страна.
02:35
My drawings got to star in the movie too.
58
140000
3000
И моите цртежи добија можност да играат во филмот.
02:38
And actually it's called "Temple Grandin,"
59
143000
2000
И насловот на филмот е „Темпл Грандин“,
02:40
not "Thinking In Pictures."
60
145000
2000
а не „Мислење во слики“.
02:42
So, what is thinking in pictures? It's literally movies
61
147000
2000
А што е размислување во фотографии? Тоа се буквално
02:44
in your head.
62
149000
2000
филмови во твојата глава.
02:46
My mind works like Google for images.
63
151000
2000
Мојот мозок работи како пребарувањето слики на Гугл.
02:48
Now, when I was a young kid I didn't know my thinking was different.
64
153000
3000
Кога бев мала немав претстава дека моето размислување е различно.
02:51
I thought everybody thought in pictures.
65
156000
2000
Мислев дека сите размислуваат во слики.
02:53
And then when I did my book, "Thinking In Pictures,"
66
158000
2000
И додека ја пишував мојата книга „Размислување во слики“,
02:55
I start interviewing people about how they think.
67
160000
3000
правев интервјуа на луѓе за тоа како тие размислуваат.
02:58
And I was shocked to find out that
68
163000
2000
И бев шокирана кога дознав дека моето размислување
03:00
my thinking was quite different. Like if I say,
69
165000
2000
моето размислување е поприлично различно. Така,
03:02
"Think about a church steeple"
70
167000
2000
ако кажам „замисли си камбанарија“
03:04
most people get this sort of generalized generic one.
71
169000
2000
повеќе од луѓето ќе замислат општа, генерализирана слика.
03:06
Now, maybe that's not true in this room,
72
171000
2000
Добро, можеби не е така во оваа просторија
03:08
but it's going to be true in a lot of different places.
73
173000
4000
но така е во повеќето места.
03:12
I see only specific pictures.
74
177000
2000
Јас гледам само специфични фотографии.
03:14
They flash up into my memory, just like Google for pictures.
75
179000
4000
Тие ми се појавуваат во паметот, исто како во Гугл за слики.
03:18
And in the movie, they've got a great scene in there
76
183000
2000
И во филмот, направија одлична сцена
03:20
where the word "shoe" is said, and a whole bunch of '50s and '60s shoes
77
185000
4000
кога се спомна зборот „кондура“ и еден куп кондури од педесетите и шеесетите
03:24
pop into my imagination.
78
189000
2000
излегуваат од мојата фантазија.
03:26
OK, there is my childhood church,
79
191000
2000
Ова е црквата од моето детство.
03:28
that's specific. There's some more, Fort Collins.
80
193000
3000
Баш специфично. Има и уште, Тврдината Колинс.
03:31
OK, how about famous ones?
81
196000
2000
Добро, а што е со познатите?
03:33
And they just kind of come up, kind of like this.
82
198000
3000
И тие некако ми излегуваат, нешто вака.
03:36
Just really quickly, like Google for pictures.
83
201000
3000
Само многу брзо, како пребарувањето фотографии на Гугл.
03:39
And they come up one at a time,
84
204000
2000
И излегуваат една по една.
03:41
and then I think, "OK, well maybe we can have it snow,
85
206000
2000
И си помислувам, добро можеби може да заврне снег,
03:43
or we can have a thunderstorm,"
86
208000
2000
или да имаме грмотевици,
03:45
and I can hold it there and turn them into videos.
87
210000
3000
и јас можам таквите фотографии да ги претворам во видеа.
03:48
Now, visual thinking was a tremendous asset
88
213000
3000
Визуелното размислување ми беше огромна предност
03:51
in my work designing cattle-handling facilities.
89
216000
3000
при дизајнирањето фабрики за одгледување добиток.
03:54
And I've worked really hard on improving
90
219000
2000
И работев многу напорно во подобрување
03:56
how cattle are treated at the slaughter plant.
91
221000
2000
на односот кон добитокот во кланиците.
03:58
I'm not going to go into any gucky slaughter slides.
92
223000
3000
Нема да ви покажам неудобни слајдови од кланици.
04:01
I've got that stuff up on YouTube if you want to look at it.
93
226000
2000
Ако сакате да ги погледнете, ги имам ставено тие работи на Јутјуб.
04:03
But, one of the things that I was able to do in my design work
94
228000
4000
Но една од работите кои можев да ги правам дизајнирајќи
04:07
is I could actually test run
95
232000
2000
е што можев буквално да тестирам
04:09
a piece of equipment in my mind,
96
234000
2000
дел од опремата во мислите,
04:11
just like a virtual reality computer system.
97
236000
3000
баш како компјутерски систем за виртуелна реалност.
04:14
And this is an aerial view
98
239000
2000
Ова е птичја перспектива
04:16
of a recreation of one of my projects that was used in the movie.
99
241000
3000
од модел на еден од моите проекти што беше користен во филмот.
04:19
That was like just so super cool.
100
244000
2000
Тоа беше баш супер.
04:21
And there were a lot of kind of Asperger types
101
246000
2000
И имаше многу Аспергер типови,
04:23
and autism types working out there on the movie set too.
102
248000
3000
и аутистички типови кои работеа на снимањето на филмот.
04:26
(Laughter)
103
251000
2000
(Смеа)
04:28
But one of the things that really worries me
104
253000
2000
Но една од работите која навистина ме загрижува
04:30
is: Where's the younger version of those kids going today?
105
255000
4000
е каде оди младата верзија на овие деца.
04:34
They're not ending up in Silicon Valley, where they belong.
106
259000
3000
Тие не завршуваат во Силиконската долина, каде им е местото,
04:37
(Laughter)
107
262000
3000
(Смеа)
04:40
(Applause)
108
265000
5000
(Аплауз)
04:45
Now, one of the things I learned very early on because I wasn't that social,
109
270000
3000
Една од работите кои ги научив многу млада, бидејќи не бев баш друштвена,
04:48
is I had to sell my work, and not myself.
110
273000
4000
е дека морам да ја продадам мојата работа, а не себеси.
04:52
And the way I sold livestock jobs
111
277000
2000
А начинот на кој ги продавав проектите со добитокот
04:54
is I showed off my drawings, I showed off pictures of things.
112
279000
3000
е што ги покажував моите цртежи и цртежи на работи.
04:57
Another thing that helped me as a little kid
113
282000
2000
Друга работа што како мало дете ми помогна,
04:59
is, boy, in the '50s, you were taught manners.
114
284000
2000
е, човече, во 50-тите те учеа на манири.
05:01
You were taught you can't pull the merchandise off the shelves
115
286000
2000
Те учеа дека неможеш да ги земаш намирниците од полиците
05:03
in the store and throw it around.
116
288000
2000
во продавница и да ги фрлаш наоколу.
05:05
Now, when kids get to be in third or fourth grade,
117
290000
3000
Кога децата се во трето или четврто одделение
05:08
you might see that this kid's going to be a visual thinker,
118
293000
3000
може да се забележи дека ова дете ќе биде визуелен мислител,
05:11
drawing in perspective. Now, I want to
119
296000
2000
цртајќи во перспектива. Но сакам
05:13
emphasize that not every autistic kid
120
298000
2000
да потенцирам дека не секое дете аутист
05:15
is going to be a visual thinker.
121
300000
2000
ќе биде визуелен мислител.
05:17
Now, I had this brain scan done several years ago,
122
302000
4000
Ја имам направено оваа снимка на мозокот пред неколку години,
05:21
and I used to joke around about having a
123
306000
2000
и често се шегував дека имам
05:23
gigantic Internet trunk line
124
308000
2000
огромен интернет кабел
05:25
going deep into my visual cortex.
125
310000
2000
кој оди длабоко во мојот визуелен кортекс.
05:27
This is tensor imaging.
126
312000
2000
Ова е тензорски приказ.
05:29
And my great big internet trunk line
127
314000
2000
И мојот голем интернет кабел
05:31
is twice as big as the control's.
128
316000
2000
е двапати поголем од оној на контролната фотографија.
05:33
The red lines there are me,
129
318000
2000
Црвените линии се мои,
05:35
and the blue lines are the sex and age-matched control.
130
320000
4000
а сините линии се на личност од ист пол и возраст.
05:39
And there I got a gigantic one,
131
324000
2000
Еве, ова е мојата огромна,
05:41
and the control over there, the blue one,
132
326000
2000
а ова е просечната, сина,
05:43
has got a really small one.
133
328000
4000
која е навистина мала.
05:47
And some of the research now is showing
134
332000
2000
Некои од истражувањата денеска покажуваат
05:49
is that people on the spectrum actually think with primary visual cortex.
135
334000
4000
дека луѓето од спектарот во суштина размислуваат со својот примарен визуелен кортекс.
05:53
Now, the thing is, the visual thinker's just one kind of mind.
136
338000
3000
Работата е во тоа, дека визуелен мислител е само еден тип на ум.
05:56
You see, the autistic mind tends to be a specialist mind --
137
341000
3000
Видете, аутистичкиот ум има тенденција да биде специјализиран ум.
05:59
good at one thing, bad at something else.
138
344000
4000
Добар во една работа, лош во нешто друго.
06:03
And where I was bad was algebra. And I was never allowed
139
348000
2000
А јас бев лоша во алгебра. И никогаш не ми беше дозволено
06:05
to take geometry or trig.
140
350000
2000
да учам геомтрија или тригонометрија.
06:07
Gigantic mistake: I'm finding a lot of kids who need to skip algebra,
141
352000
3000
Огромна грешка. Сретнувам многу деца кои треба да прескокнат учење
06:10
go right to geometry and trig.
142
355000
2000
алгебра и да учат директно геометрија и тригонометрија.
06:12
Now, another kind of mind is the pattern thinker.
143
357000
3000
Друг тип на ум е мислителот во шаблони.
06:15
More abstract. These are your engineers,
144
360000
2000
По абстрактен. Тоа се инжењерите,
06:17
your computer programmers.
145
362000
2000
компјутерските програмери.
06:19
Now, this is pattern thinking. That praying mantis
146
364000
2000
Ова е размислување во шаблони. Оваа богомолка
06:21
is made from a single sheet of paper --
147
366000
2000
е направена од едно парче хартија,
06:23
no scotch tape, no cuts.
148
368000
2000
без лепење, без сечење.
06:25
And there in the background is the pattern for folding it.
149
370000
3000
И во позадина е шаблонот за виткање.
06:28
Here are the types of thinking:
150
373000
2000
Ова се типовите на размислување,
06:30
photo-realistic visual thinkers, like me;
151
375000
3000
фотореалистични визуелни мислители, како мене.
06:33
pattern thinkers, music and math minds.
152
378000
4000
Мислители во шаблони, музички и математички умови.
06:37
Some of these oftentimes have problems with reading.
153
382000
2000
Некои од нив често имаат проблеми со читање.
06:39
You also will see these kind of problems
154
384000
2000
Такви проблеми исто така ќе видите и
06:41
with kids that are dyslexic.
155
386000
3000
кај деца кои се дислексични.
06:44
You'll see these different kinds of minds.
156
389000
2000
Ќе ги сретнете сите овие различни типови на умови.
06:46
And then there's a verbal mind, they know every fact about everything.
157
391000
3000
А има и вербален ум. Тие ги знаат сите факти за сѐ.
06:49
Now, another thing is the sensory issues.
158
394000
2000
Е сега, прашањето со сетилата е нешто друго.
06:51
I was really concerned about having to wear this gadget on my face.
159
396000
4000
Навистина без загрижена што ќе морам да ја носам оваа направа на моето лице.
06:55
And I came in half an hour beforehand
160
400000
3000
И дојдов половина час порано
06:58
so I could have it put on and kind of get used to it,
161
403000
2000
за да ја ставам и да имам време да се навикнам.
07:00
and they got it bent so it's not hitting my chin.
162
405000
3000
Ја свиткаа за да не ми удира во брадата.
07:03
But sensory is an issue. Some kids are bothered by fluorescent lights;
163
408000
3000
Но осетливоста е прашање. На некои деца им пречат флуоресцентни светла;
07:06
others have problems with sound sensitivity.
164
411000
3000
други пак се преосетливи на звуци.
07:09
You know, it's going to be variable.
165
414000
3000
Знаете, тоа ќе биде променлива.
07:12
Now, visual thinking gave me a whole lot of insight
166
417000
4000
Визуелното мислење ми овозможи голем увид
07:16
into the animal mind.
167
421000
2000
во умот на животните.
07:18
Because think about it: An animal is a sensory-based thinker,
168
423000
3000
Бидејќи размислете - животното размислува со сетилата,
07:21
not verbal -- thinks in pictures,
169
426000
4000
не вербално. Размислува во слики.
07:25
thinks in sounds, thinks in smells.
170
430000
3000
Размислува во звуци. Размислува во мириси.
07:28
Think about how much information there is there on the local fire hydrant.
171
433000
3000
Размислете колку многу информации има на еден уличен хидрант.
07:31
He knows who's been there, when they were there.
172
436000
3000
Животното знае кој бил таму, кога биле таму,
07:34
Are they friend or foe? Is there anybody he can go mate with?
173
439000
3000
дали се пријатели или непријатели, дали има некој за парење.
07:37
There's a ton of information on that fire hydrant.
174
442000
3000
Има тон информации на тој хидрант.
07:40
It's all very detailed information,
175
445000
4000
Сѐ се тоа многу детални информации.
07:44
and, looking at these kind of details
176
449000
2000
И набљудувањето на тие детали
07:46
gave me a lot of insight into animals.
177
451000
2000
ми даде голем увид во животните.
07:48
Now, the animal mind, and also my mind,
178
453000
4000
И животинскиот ум и мојот ум
07:52
puts sensory-based information
179
457000
2000
ги става информациите од сетилата
07:54
into categories.
180
459000
2000
во категории.
07:56
Man on a horse
181
461000
2000
Маж на коњ
07:58
and a man on the ground --
182
463000
2000
и маж на земја,
08:00
that is viewed as two totally different things.
183
465000
2000
се перципираат како две сосема различни работи.
08:02
You could have a horse that's been abused by a rider.
184
467000
3000
Може да имате коњ кој бил злоупотребуван од јавачот.
08:05
They'll be absolutely fine with the veterinarian
185
470000
2000
Коњот нема да има никаков проблем со ветеринарот,
08:07
and with the horseshoer, but you can't ride him.
186
472000
3000
ниту со чевларот за коњи, но не ќе може да го јавате.
08:10
You have another horse, where maybe the horseshoer beat him up
187
475000
3000
Имате уште еден коњ, кој можеби бил тепан од чевларот
08:13
and he'll be terrible for anything on the ground,
188
478000
2000
и тој ќе биде ужасен за било што на земја,
08:15
with the veterinarian, but a person can ride him.
189
480000
3000
па и со ветеринарот, но човек ќе може да го јава.
08:18
Cattle are the same way.
190
483000
2000
Добитокот е сосема ист.
08:20
Man on a horse,
191
485000
2000
Човек на коњ,
08:22
a man on foot -- they're two different things.
192
487000
2000
човек кој е пешки, тоа се сосема различни работи.
08:24
You see, it's a different picture.
193
489000
2000
Гледате, тоа се различни фотографии.
08:26
See, I want you to think about just how specific this is.
194
491000
3000
Сакам да размислите колку е тоа специфично.
08:29
Now, this ability to put information into categories,
195
494000
4000
Значи, наоѓам дека оваа способност да се ставаат информации
08:33
I find a lot of people are not very good at this.
196
498000
3000
во категории, на многу луѓе не им оди баш лесно.
08:36
When I'm out troubleshooting equipment
197
501000
2000
Кога поправам некое парче опрема
08:38
or problems with something in a plant,
198
503000
2000
или некаков проблем со нешто во фабрика,
08:40
they don't seem to be able to figure out, "Do I have a training people issue?
199
505000
4000
тие неможат да откријат: „Имам ли проблем со обуката на луѓето?
08:44
Or do I have something wrong with the equipment?"
200
509000
2000
или имам проблем со опремата?“
08:46
In other words, categorize equipment problem
201
511000
2000
Со други зборови, категоризација на проблеми со опремата,
08:48
from a people problem.
202
513000
2000
од проблеми со луѓето.
08:50
I find a lot of people have difficulty doing that.
203
515000
3000
Наоѓам дека многу луѓе имаат проблем да го сторат тоа.
08:53
Now, let's say I figure out it's an equipment problem.
204
518000
3000
Да речеме наоѓам дека е проблем со опремата.
08:56
Is it a minor problem, with something simple I can fix?
205
521000
2000
Дали е незначителен проблем, нешто што може да го поправам едноставно?
08:58
Or is the whole design of the system wrong?
206
523000
3000
Или дизајнот на целиот систем е погрешен?
09:01
People have a hard time figuring that out.
207
526000
3000
Луѓето тешко се снаоѓаат во тоа.
09:04
Let's just look at something like, you know,
208
529000
2000
На пример, да погледнеме нешто друго како
09:06
solving problems with making airlines safer.
209
531000
2000
решавање на проблемот да се направат авионите побезбедни.
09:08
Yeah, I'm a million-mile flier.
210
533000
2000
Да, имам пролетано над милион километри.
09:10
I do lots and lots of flying,
211
535000
2000
Многу летам со авиони,
09:12
and if I was at the FAA,
212
537000
3000
и да бев од Федералната агенција за воздухопловство,
09:15
what would I be doing a lot of direct observation of?
213
540000
4000
што би набљудувала многу внимателно?
09:19
It would be their airplane tails.
214
544000
2000
Тоа се опашките на авионите.
09:21
You know, five fatal wrecks in the last 20 years,
215
546000
3000
Знаете, има пет фатални несреќи во последните 20 години,
09:24
the tail either came off or steering stuff inside the tail broke
216
549000
4000
каде опашката или едноставно паднала, или елементите за управување
09:28
in some way.
217
553000
2000
во опашката се расипале на некој начин.
09:30
It's tails, pure and simple.
218
555000
2000
Проблемот се опашките, јасно и гласно.
09:32
And when the pilots walk around the plane, guess what? They can't see
219
557000
2000
А кога пилотите ги обиколуваат авионите, погодете што?
09:34
that stuff inside the tail.
220
559000
2000
Неможе да видат што има во опашките.
09:36
You know, now as I think about that,
221
561000
2000
Кога ќе размислам околу ова,
09:38
I'm pulling up all of that specific information.
222
563000
3000
јас ги собирам сите овие специфични информации.
09:41
It's specific. See, my thinking's bottom-up.
223
566000
3000
Специфични се. Моето размислување е од дното нагоре.
09:44
I take all the little pieces and I put the pieces together like a puzzle.
224
569000
4000
Јас ги собирам сите тие мали парчиња и ги склопувам како сложувалка.
09:48
Now, here is a horse that was deathly afraid
225
573000
2000
Ова е коњ кој беше смртно преплашен
09:50
of black cowboy hats.
226
575000
2000
од црни каубојски шешири.
09:52
He'd been abused by somebody with a black cowboy hat.
227
577000
2000
Бил малтретиран од некој што носел црн каубојски шешир.
09:54
White cowboy hats, that was absolutely fine.
228
579000
3000
Бели каубоски шешири, тоа беше сосема во ред.
09:57
Now, the thing is, the world is going to need
229
582000
3000
Работата е во тоа што на светот ќе му требаат
10:00
all of the different kinds of minds
230
585000
2000
сите различни умови
10:02
to work together.
231
587000
2000
да работат заедно.
10:04
We've got to work on developing all these different kinds of minds.
232
589000
3000
Мора да работиме на развивање на сите овие типови на умови.
10:07
And one of the things that is driving me really crazy,
233
592000
3000
И една од работите што ме излудува,
10:10
as I travel around and I do autism meetings,
234
595000
2000
на моите патувања и средбите со аутисти,
10:12
is I'm seeing a lot of smart, geeky, nerdy kids,
235
597000
3000
е дека гледам многу од овие паметни но чудни неприлагодени деца.
10:15
and they just aren't very social,
236
600000
3000
И тие едноставно не се многу друштвени,
10:18
and nobody's working on developing their interest
237
603000
2000
и никој не се труди да ги развие нивните интереси
10:20
in something like science.
238
605000
2000
во нешто како наука.
10:22
And this brings up the whole thing of my science teacher.
239
607000
3000
Ова не носи на работите околу мојот учител по природни науки.
10:25
My science teacher is shown absolutely beautifully in the movie.
240
610000
3000
Мојот учител во филмот е преставен апсолутно прекрасно.
10:28
I was a goofball student. When I was in high school
241
613000
2000
Бев забушант како ученик. Кога бев во средно училиште
10:30
I just didn't care at all about studying,
242
615000
3000
едноставно не ми беше грижа за учење,
10:33
until I had Mr. Carlock's science class.
243
618000
3000
се додека не почнав да учав во одделението на г-дин. Карлок.
10:36
He was now Dr. Carlock in the movie.
244
621000
3000
Тој во филмот е преставен како Др. Карлок.
10:39
And he got me challenged
245
624000
3000
Тој ме предизвика да протолкувам
10:42
to figure out an optical illusion room.
246
627000
3000
како работи соба со оптичка илузија.
10:45
This brings up the whole thing of you've got to show kids
247
630000
2000
На децата мора да им покажувате
10:47
interesting stuff.
248
632000
2000
интересни работи.
10:49
You know, one of the things that I think maybe TED ought to do
249
634000
3000
Една од работите што мислам дека TED треба да го прави е
10:52
is tell all the schools about all the great lectures that are on TED,
250
637000
3000
да им укаже на училиштата за сите супер предавања на TED,
10:55
and there's all kinds of great stuff on the Internet
251
640000
2000
а има и тон интересни работи на интернет,
10:57
to get these kids turned on.
252
642000
2000
кои можат да ги заинтигрираат овие деца.
10:59
Because I'm seeing a lot of these geeky nerdy kids,
253
644000
3000
Бидејќи сретнувам многу од овие неприлагодени деца,
11:02
and the teachers out in the Midwest, and the other parts of the country,
254
647000
3000
и наставници на средниот запад, а и во другите делови од земјата,
11:05
when you get away from these tech areas,
255
650000
2000
кога ќе се одалечите од технолошките центри,
11:07
they don't know what to do with these kids.
256
652000
2000
не знаат што треба да прават со овие деца.
11:09
And they're not going down the right path.
257
654000
2000
И тие не одат по вистинската патека.
11:11
The thing is, you can make a mind
258
656000
2000
Работата е во тоа што, можете еден ум
11:13
to be more of a thinking and cognitive mind,
259
658000
3000
да го изградите да биде мисловен и когнитивен.
11:16
or your mind can be wired to be more social.
260
661000
3000
Или твојот ум може да е ожичен за да бидеш подруштвен.
11:19
And what some of the research now has shown in autism
261
664000
2000
Она што покажаа некои нови истражувања за аутизмот,
11:21
is there may by extra wiring back here,
262
666000
2000
е дека може да има некакво дополнително ожичување тука позади
11:23
in the really brilliant mind, and we lose a few social circuits here.
263
668000
3000
во навистина брилијаниот ум, а да изгуби неколку жички за социјализација тука.
11:26
It's kind of a trade-off between thinking and social.
264
671000
4000
Тоа доаѓа како трговија помеѓу размислување и социјализација.
11:30
And then you can get into the point where it's so severe
265
675000
2000
Така може да дојдете до состојба која е толку тешка
11:32
you're going to have a person that's going to be non-verbal.
266
677000
3000
што ќе имате личност која воопшто не зборува.
11:35
In the normal human mind
267
680000
2000
Во нормалниот човечки ум
11:37
language covers up the visual thinking we share with animals.
268
682000
3000
јазикот го покрива визуелното размислување кое го делиме со животните.
11:40
This is the work of Dr. Bruce Miller.
269
685000
3000
Ова е работата на Др. Брус Милер.
11:43
And he studied Alzheimer's patients
270
688000
3000
Тој проучуваше пациенти со Алцхајмерска болест
11:46
that had frontal temporal lobe dementia.
271
691000
2000
кои имаа деменција на предниот дел од мозокот.
11:48
And the dementia ate out the language parts of the brain,
272
693000
3000
И деменцијата ги „изела“ деловите од мозокот одговорни за говор,
11:51
and then this artwork came out of somebody who used to install stereos in cars.
273
696000
5000
а ова е уметничко дело на личност кој порано монтирал радио во автомобили.
11:56
Now, Van Gogh doesn't know anything about physics,
274
701000
4000
Ван Гог незнаел ништо за физика.
12:00
but I think it's very interesting
275
705000
2000
Но мислам дека е многу интересно
12:02
that there was some work done to show that
276
707000
2000
дека се правени истражувања кои покажале
12:04
this eddy pattern in this painting
277
709000
2000
дека шаблонов во сликава
12:06
followed a statistical model of turbulence,
278
711000
3000
следи статистички модел на турбуленција.
12:09
which brings up the whole interesting idea
279
714000
2000
Така доаѓаме до многу интересната идеја
12:11
of maybe some of this mathematical patterns
280
716000
2000
дека можеби некои од овие математчки шаблони
12:13
is in our own head.
281
718000
2000
се во нашите глави.
12:15
And the Wolfram stuff -- I was taking
282
720000
2000
А за Волфрам Алфа фаќав забелешки
12:17
notes and I was writing down all the
283
722000
2000
и ги запишував сите можни
12:19
search words I could use,
284
724000
2000
зборови за пребарување кои можев да ги користам
12:21
because I think that's going to go on in my autism lectures.
285
726000
4000
бидејќи мислам тоа да влезе во моите предавања за аутизам.
12:25
We've got to show these kids interesting stuff.
286
730000
2000
Мора да им покажуваме на овие деца интересни работи.
12:27
And they've taken out the autoshop class
287
732000
2000
А ги исфрлаат часовите за поправки на автомобили
12:29
and the drafting class and the art class.
288
734000
2000
и моделарство, и часовите по уметност.
12:31
I mean art was my best subject in school.
289
736000
3000
Сакам да кажам, уметност беше мојот најдобар предмет во училиште
12:34
We've got to think about all these different kinds of minds,
290
739000
2000
Мораме да мислиме за сите овие различни типови на умови.
12:36
and we've got to absolutely work with these kind of minds,
291
741000
3000
Со нив апсолутно мора да се работи,
12:39
because we absolutely are going to need
292
744000
3000
бидејќи во иднина несомнено ќе
12:42
these kind of people in the future.
293
747000
3000
ни требаат овие типови на личности.
12:45
And let's talk about jobs.
294
750000
2000
Ајде да зборуваме за работни места.
12:47
OK, my science teacher got me studying
295
752000
2000
Мојот учител по наука ме мотивираше да учам
12:49
because I was a goofball that didn't want to study.
296
754000
3000
бидејќи бев забушант кој нејќеше да учи.
12:52
But you know what? I was getting work experience.
297
757000
2000
Но знаете што? Стекнував работно искуство.
12:54
I'm seeing too many of these smart kids who haven't learned basic things,
298
759000
2000
Гледам премногу од овие паметни деца кои ги немаат научени основните работи,
12:56
like how to be on time.
299
761000
2000
како на пример да доаѓаат на време.
12:58
I was taught that when I was eight years old.
300
763000
2000
Тоа ме научија кога бев осум години.
13:00
You know, how to have table manners at granny's Sunday party.
301
765000
3000
Го знаете тоа, да се однесувате пристојно кога одите на неделен ручек кај баба.
13:03
I was taught that when I was very, very young.
302
768000
3000
Тоа ме научија кога бев многу многу млада.
13:06
And when I was 13, I had a job at a dressmaker's shop
303
771000
3000
А кога бев 13 имав работа во кројачница
13:09
sewing clothes.
304
774000
2000
шиејќи облека.
13:11
I did internships in college,
305
776000
3000
Додека бев на факултет одев на пракса.
13:14
I was building things,
306
779000
3000
Градев работи.
13:17
and I also had to learn how to do assignments.
307
782000
3000
И исто така морав да научам како да извршувам задолженија.
13:20
You know, all I wanted to do was draw pictures of horses when I was little.
308
785000
4000
Знаете, единственото нешто што ме интересираше како мала беше да цртам слики на коњи.
13:24
My mother said, "Well let's do a picture of something else."
309
789000
2000
Мајка ми ми рече: „Ајде да нацртаме слика од нешто друго.“
13:26
They've got to learn how to do something else.
310
791000
2000
Тие мора да научат како да прават нешто друго.
13:28
Let's say the kid is fixated on Legos.
311
793000
2000
Да речеме дека детето е фиксирано на Лего коцки.
13:30
Let's get him working on building different things.
312
795000
3000
Да го натераме да гради различни работи.
13:33
The thing about the autistic mind
313
798000
2000
Работата со аутистичкиот ум
13:35
is it tends to be fixated.
314
800000
2000
е што тежнее кон фиксирање.
13:37
Like if a kid loves racecars,
315
802000
2000
Како кога дете обожава тркачки автомобили,
13:39
let's use racecars for math.
316
804000
2000
да ги искористиме тркачките коли за математика.
13:41
Let's figure out how long it takes a racecar to go a certain distance.
317
806000
3000
Да пресметаме колку долго ѝ треба на тркачка кола да помине одредено растојание.
13:44
In other words, use that fixation
318
809000
4000
Со други зборови, да ја искористиме таа фиксација
13:48
in order to motivate that kid, that's one of the things we need to do.
319
813000
3000
за да го мотивираме тоа дете, тоа е една од работите кои треба да ги направиме.
13:51
I really get fed up when they, you know, the teachers,
320
816000
3000
Навистина ми е преку глава од учителите
13:54
especially when you get away from this part of the country,
321
819000
3000
особено кога ќе се отидете во другите делови од земјава,
13:57
they don't know what to do with these smart kids.
322
822000
2000
кои незнаат што да прават со овие паметни деца.
13:59
It just drives me crazy.
323
824000
2000
Едноставно ме излудува.
14:01
What can visual thinkers do when they grow up?
324
826000
2000
Што може да работат визуелните мислители кога ќе пораснат?
14:03
They can do graphic design, all kinds of stuff with computers,
325
828000
3000
Може да работат графички дизајн, секакви работи поврзани со компјутери,
14:06
photography, industrial design.
326
831000
5000
фотографија, индустриски дизајн.
14:11
The pattern thinkers, they're the ones that are going to be
327
836000
2000
Мислителите во шаблони, тие се оние кои ќе бидат
14:13
your mathematicians, your software engineers,
328
838000
3000
вашите математичари, вашите софтверски инжињери,
14:16
your computer programmers, all of those kinds of jobs.
329
841000
4000
вашите компјутерски програмери, сите овие типови на професии.
14:20
And then you've got the word minds. They make great journalists,
330
845000
3000
А потоа ги имате вербалните умови. Тие се одлични новинари.
14:23
and they also make really, really good stage actors.
331
848000
3000
Тие исто така се одлични театарски актери.
14:26
Because the thing about being autistic is,
332
851000
2000
Бидејќи проблемот во тоа да си аутист,
14:28
I had to learn social skills like being in a play.
333
853000
3000
е што морав да ги учам социјалните вештини како да ги глумам.
14:31
It's just kind of -- you just have to learn it.
334
856000
3000
Тоа мора едноставно да го учите.
14:34
And we need to be working with these students.
335
859000
3000
И мора да работиме со таквите ученици.
14:37
And this brings up mentors.
336
862000
2000
Така доаѓаме до прашањето на ментори.
14:39
You know, my science teacher was not an accredited teacher.
337
864000
3000
Знаете, мојот учител по наука не беше акредитиран учител.
14:42
He was a NASA space scientist.
338
867000
2000
Тој беше научник во НАСА.
14:44
Now, some states now are getting it to where
339
869000
2000
Во поново време, некои од државите дојдоа до тоа
14:46
if you have a degree in biology, or a degree in chemistry,
340
871000
2000
да ако имате диплома по биологија или диплома по хемија,
14:48
you can come into the school and teach biology or chemistry.
341
873000
3000
можете да предавате биологија или хемија во училиште.
14:51
We need to be doing that.
342
876000
2000
Треба да го правиме тоа.
14:53
Because what I'm observing is
343
878000
2000
Бидејќи тоа што сум го забележала е дека
14:55
the good teachers, for a lot of these kids,
344
880000
2000
квалитетните учители, за многу од овие деца,
14:57
are out in the community colleges,
345
882000
2000
им се недостапни бидејќи предаваат на факултетите.
14:59
but we need to be getting some of these good teachers into the high schools.
346
884000
3000
Треба некои од тие квалитетни учители да ги донесеме во средните училишта.
15:02
Another thing that can be very, very, very successful is
347
887000
3000
Друга работа, која може да биде многу, многу многу успешна е,
15:05
there is a lot of people that may have retired
348
890000
3000
дека има многу луѓе кои можеби се пензионирале
15:08
from working in the software industry, and they can teach your kid.
349
893000
3000
од работата во софтверската индустрија, и тие може да го учат вашето дете.
15:11
And it doesn't matter if what they teach them is old,
350
896000
3000
И воопшто не е битно ако материјата што ја предаваат е застарена,
15:14
because what you're doing is you're lighting the spark.
351
899000
3000
бидејќи тоа што го правите е палење на искра.
15:17
You're getting that kid turned on.
352
902000
3000
Го будите тоа дете.
15:20
And you get him turned on, then he'll learn all the new stuff.
353
905000
3000
И ако го пробудите, тогаш ќе ги научи сите тие нови работи.
15:23
Mentors are just essential.
354
908000
2000
Менторите се неопходни.
15:25
I cannot emphasize enough
355
910000
2000
Неможам доволно силно да потенцирам
15:27
what my science teacher did for me.
356
912000
3000
што направи мојот учител по наука за мене.
15:30
And we've got to mentor them, hire them.
357
915000
3000
Мора да ги подучувате, вработете ги.
15:33
And if you bring them in for internships in your companies,
358
918000
2000
И ако го земете на пракса во вашите компании,
15:35
the thing about the autism, Asperger-y kind of mind,
359
920000
3000
спецификата со аутистичкиот, Аспрегер тип на ум,
15:38
you've got to give them a specific task. Don't just say, "Design new software."
360
923000
3000
е што мора да им дадете специфична задача. Немојте само да речете: „Дизајнирај нов софтвер.“
15:41
You've got to tell them something a lot more specific:
361
926000
2000
Мора да им кажете нешто многу поспецифично.
15:43
"Well, we're designing a software for a phone
362
928000
3000
„Дизајнираме софтвер за мобилните телефони
15:46
and it has to do some specific thing.
363
931000
2000
и мора да ја прави оваа и оваа специфична работа.
15:48
And it can only use so much memory."
364
933000
2000
И мора да користи само толку меморија.“
15:50
That's the kind of specificity you need.
365
935000
2000
Ви треба такво ниво на детали.
15:52
Well, that's the end of my talk.
366
937000
2000
Па тоа е крајот на мојот говор.
15:54
And I just want to thank everybody for coming.
367
939000
2000
Сакам да им се заблагодарам на сите што дојдоа.
15:56
It was great to be here.
368
941000
2000
Беше одлично што сум тука.
15:58
(Applause)
369
943000
12000
(Aплауз)
16:10
Oh, you've got a question for me? OK.
370
955000
3000
Аха, имате прашање за мене?
16:13
(Applause)
371
958000
1000
(Aплауз)
16:14
Chris Anderson: Thank you so much for that.
372
959000
4000
Крис Андeрсон: Многу Ви благодарам за ова.
16:18
You know, you once wrote, I like this quote,
373
963000
2000
Знаeте, еден пат имате напишано, ми се допаѓа овој цитат,
16:20
"If by some magic, autism had been
374
965000
2000
„Ако аутизмот магично
16:22
eradicated from the face of the Earth,
375
967000
3000
исчезне од лицето на Планетата,
16:25
then men would still be socializing in front of a wood fire
376
970000
3000
тогаш човекот сеуште ќе се социјализираше околу огништето
16:28
at the entrance to a cave."
377
973000
2000
на влезот во пештерата.“
16:30
Temple Grandin: Because who do you think made the first stone spears?
378
975000
2000
Темпл Грандин: Па што мислите кој ги има измислено првите камени копја?
16:32
The Asperger guy. And if you were to get rid of all the autism genetics
379
977000
3000
Тип со Аспергер. И ако ги поправите сите аутистички гени
16:35
there would be no more Silicon Valley,
380
980000
2000
нема повеќе да постои Силиконската долина,
16:37
and the energy crisis would not be solved.
381
982000
2000
и нема да се реши енергетската криза.
16:39
(Applause)
382
984000
3000
(Aплауз)
16:42
CA: So, I want to ask you a couple other questions,
383
987000
2000
КА: Сакав да Ве прашам уште неколку прашања.
16:44
and if any of these feel inappropriate,
384
989000
2000
И ако било кој од нив Ви се чини непримерно,
16:46
it's okay just to say, "Next question."
385
991000
2000
во ред е само да кажете, „Следното прашање.“
16:48
But if there is someone here
386
993000
2000
Но, ако некој тука кој
16:50
who has an autistic child,
387
995000
2000
има дете со аутизам,
16:52
or knows an autistic child
388
997000
2000
или знае дете со аутизам
16:54
and feels kind of cut off from them,
389
999000
3000
и се чуствува некако отсечено од нив,
16:57
what advice would you give them?
390
1002000
2000
кој е советот кој би му го дале?
16:59
TG: Well, first of all, you've got to look at age.
391
1004000
2000
ТГ: Па, најпрво мора да погледнете на која возраст е.
17:01
If you have a two, three or four year old
392
1006000
2000
Ако имате две, три или четири годишно дете
17:03
you know, no speech, no social interaction,
393
1008000
2000
кое не говори и нема социјална интеракција,
17:05
I can't emphasize enough:
394
1010000
2000
неможе доволно да потенцирам,
17:07
Don't wait, you need at least 20 hours a week of one-to-one teaching.
395
1012000
4000
не чекајте. Ви требаат најмалку 20 часа неделно учење - еден на еден.
17:11
You know, the thing is, autism comes in different degrees.
396
1016000
3000
Знате, работата е во тоа што аутизмот доаѓа во различни степени.
17:14
There's going to be about half the people on the spectrum
397
1019000
2000
Ќе има барем половина од луѓето во спектарот
17:16
that are not going to learn to talk, and they're not going to be working
398
1021000
2000
кои нема да научат да говорат, и тие нема да работат
17:18
Silicon Valley, that would not be a reasonable thing for them to do.
399
1023000
3000
во Силиконската долина, тоа би било неразумно да го прават.
17:21
But then you get the smart, geeky kids
400
1026000
2000
Но имате паметни деца
17:23
that have a touch of autism,
401
1028000
2000
со лесен облик на аутизам,
17:25
and that's where you've got to get them turned on
402
1030000
2000
и тука треба да ги разбудите
17:27
with doing interesting things.
403
1032000
2000
правејќи интересни работи.
17:29
I got social interaction through shared interest.
404
1034000
3000
Јас се социјализирав преку заеднички интереси.
17:32
I rode horses with other kids, I made model rockets with other kids,
405
1037000
4000
Јавав коњи со други деца. Правев модели на ракети со други деца,
17:36
did electronics lab with other kids,
406
1041000
2000
работев електроника со други деца,
17:38
and in the '60s, it was gluing mirrors
407
1043000
2000
и во шеесетите лепев огледалца
17:40
onto a rubber membrane on a speaker to make a light show.
408
1045000
3000
на гумена мембрана на звучник за да направам светлечко шоу.
17:43
That was like, we considered that super cool.
409
1048000
3000
Тоа го сметавме за супер финта.
17:46
CA: Is it unrealistic for them
410
1051000
2000
КА: Дали е нереално да се
17:48
to hope or think that that child
411
1053000
2000
надеваат или мислат дека тоа дете
17:50
loves them, as some might, as most, wish?
412
1055000
3000
ги сака, бидејќи некои од нив само се осудуваат да го посакаат тоа
17:53
TG: Well let me tell you, that child will be loyal,
413
1058000
2000
ТГ: Па ќе ви кажам - тоа дете ќе биде лојално.
17:55
and if your house is burning down, they're going to get you out of it.
414
1060000
2000
И ако ви гори куќата, тие ќе ве спасат.
17:57
CA: Wow. So, most people, if you ask them
415
1062000
3000
КА: Повеќето од луѓето, ако ги прашате
18:00
what are they most passionate about, they'd say things like,
416
1065000
2000
која е нивната најголема страст, тие ќе ви кажат работи како
18:02
"My kids" or "My lover."
417
1067000
3000
„Моите деца“ или „Мојот љубовник.“
18:05
What are you most passionate about?
418
1070000
3000
Која е Вашата најголема страст?
18:08
TG: I'm passionate about that the things I do
419
1073000
2000
ТГ: Јас сум страствена во намерата работите кои ги правам
18:10
are going to make the world a better place.
420
1075000
2000
да го направат светот подобро место.
18:12
When I have a mother of an autistic child say,
421
1077000
2000
Кога мајка на дете со аутизам ќе ми рече:
18:14
"My kid went to college because of your book,
422
1079000
2000
„Моето дете се запиша на факултет поради твојата книга,
18:16
or one of your lectures," that makes me happy.
423
1081000
2000
или некои од твоите предавања“. Тоа ме прави среќна.
18:18
You know, the slaughter plants, I've worked with them
424
1083000
3000
Знаете, кланиците со кои работев во
18:21
in the '80s; they were absolutely awful.
425
1086000
2000
'80-тите, беа апсолутно ужасни.
18:23
I developed a really simple scoring system for slaughter plants
426
1088000
4000
Развив многу едноставен систем на бодирање за кланици
18:27
where you just measure outcomes: How many cattle fell down?
427
1092000
2000
во кој се мерат резултати, колку добиток паднал,
18:29
How many cattle got poked with the prodder?
428
1094000
2000
колку бил боден со стап,
18:31
How many cattle are mooing their heads off?
429
1096000
2000
колку од нив мукаат до бесвест?
18:33
And it's very, very simple.
430
1098000
2000
И сѐ е тоа премногу едноставно.
18:35
You directly observe a few simple things.
431
1100000
2000
Директно набљудувате неколку едноставни работи.
18:37
It's worked really well. I get satisfaction out of
432
1102000
2000
Тоа функционираше навистина добро. Задоволна сум кога
18:39
seeing stuff that makes real change
433
1104000
3000
гледам работи кои прават вистински измени
18:42
in the real world. We need a lot more of that,
434
1107000
2000
во светот. Ни треба многу повеќе од тие работи,
18:44
and a lot less abstract stuff.
435
1109000
2000
и многу помалку апстрактни работи.
18:46
(Applause)
436
1111000
7000
(Аплауз)
18:53
CA: When we were talking on the phone, one of the things you said that
437
1118000
2000
КА: Кога разговаравме по телефон, една од работите што ми ја кажавте
18:55
really astonished me was you said one thing
438
1120000
2000
навистина ме фасцинираше. Ми кажавте дека
18:57
you were passionate about was server farms. Tell me about that.
439
1122000
4000
навистина сте пасионирани за серверски фарми. Кажете ми нешто околу тоа.
19:01
TG: Well the reason why I got really excited when I read about that,
440
1126000
3000
ТГ: Па причината зашто се возбудувам кога читам околу тоа
19:04
it contains knowledge.
441
1129000
3000
e што содржи знаење.
19:07
It's libraries.
442
1132000
2000
Тоа се библиотеки.
19:09
And to me, knowledge is something
443
1134000
2000
И за мене знаењето е исклучително
19:11
that is extremely valuable. So, maybe, over 10 years ago
444
1136000
2000
вредно. Па, можеби пред 10-тина години
19:13
now our library got flooded.
445
1138000
2000
се поплавила нашата библиотека.
19:15
And this is before the Internet got really big.
446
1140000
2000
Ова беше пред интернетот да стане толку голем.
19:17
And I was really upset about all the books being wrecked,
447
1142000
2000
И бев многу вознемирена што сите книги беа уништени,
19:19
because it was knowledge being destroyed.
448
1144000
2000
бидејќи тоа беше уништено знаење.
19:21
And server farms, or data centers
449
1146000
2000
А серверските фарми, или дата центрите
19:23
are great libraries of knowledge.
450
1148000
3000
се големи библиотеки на знаење.
19:26
CA: Temple, can I just say it's an absolute delight to have you at TED.
451
1151000
3000
КА: Темпл, може ли да кажам дека ми беше апсолутно задоволство што те имавме на TED.
19:29
TG: Well thank you so much. Thank you.
452
1154000
3000
TG: Многу ви благодарам. Ви благодарам.
19:32
(Applause)
453
1157000
6000
(Аплауз)
ABOUT THE SPEAKER
Temple Grandin - Livestock handling designer, autism activistThrough groundbreaking research and the lens of her own autism, Temple Grandin brings startling insight into two worlds.
Why you should listen
An expert on animal behavior, Temple Grandin has designed humane handling systems for half the cattle-processing facilities in the US, and consults with the meat industry to develop animal welfare guidelines. As PETA wrote when awarding her a 2004 Proggy: “Dr. Grandin's improvements to animal-handling systems found in slaughterhouses have decreased the amount of fear and pain that animals experience in their final hours, and she is widely considered the world's leading expert on the welfare of cattle and pigs.” In 2010, Time Magazine listed her as one of its most Important People of the Year. She is also a member of the American Academy of Arts and Sciences.
Grandin’s books about her interior life as an autistic person have increased the world's understanding of the condition with personal immediacy -- and with import, as rates of autism diagnosis rise. She is revered by animal rights groups and members of autistic community, perhaps because in both regards she is a voice for those who are sometimes challenged to make themselves heard.
Temple Grandin | Speaker | TED.com