ABOUT THE SPEAKER

Alix Generous - Advocate
Alix Generous is a college student and biology researcher with Asperger syndrome. She stresses the importance of building accepting environments for all kinds of minds.

Why you should listen

Alix Generous has Asperger syndrome, but was misdiagnosed for years. A student and researcher who is passionate about molecular biology and neuroscience, she encourages people like her to share their intelligence and insights. She is a co-owner of the startup AutismSees, which develops technology tools to help all kinds of people give presentations.

At 19, Generous won first place in a nationwide competition for her work in quorum sensing and coral reefs. Her paper titled "Environmental Threats on the Symbiotic Relationship of Coral Reefs and Quorum Sensing," was published in Consilience. In November 2013, she was a youth delegate for the UN Convention of Climate Change (COP19), where she negotiated technology transfers and issues of medical importance. She has assisted neuroscience researchers at the Medical University of South Carolina, Tufts University School of Medicine, and the University of Vermont.

More profile about the speaker
Alix Generous | Speaker | TED.com

TEDWomen 2015

Alix Generous: How I learned to communicate my inner life with Asperger's

Alix Generous: ကိုယ့် အစ္ဇျတ္တဘဝကို ဆက်သွယ်ဖို့ Aspenger's နဲ့ အတူ သင်ယူပုံ။

Filmed: 2015-06-12

Readability: 4.6

1,883,472 views

Alix Generous ဟာ စိတ်ကူးပေါင်း သန်းချီရှိတဲ့ အမျိုးသမီးငယ်လေးပါ။ သူမဟာ သိပ္ပံပညာဆိုင်ရာ ချီးမြင့်ဆုရထားသူဖြစ်ပြီး နည်းပညာသစ်ကို ကူညီဖွံ့ဖြိုးစေပြီး ပေါက်ကရလည်းပြောပါတယ်။ (မြင်ကြရမှာပါ) သူမမှာ Aspenger's ရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ အခြေခံကျတဲ့ ဆက်သွယ်ရေးအတွက် လိုအပ်တဲ့ လူမှုရေးရာ တတ်ပွန်မှုတွေကို ကမောက်ကမ ဖြစ်စေတဲ့ အထီးကျန် စိတ်ဝေဒနာဆိုင်ရာ နယ်ပယ် ကစဉ့်ကလျားဖြစ်ခြင်း ပုံစံတစ်ခုပါ။ သူမရဲ့ စိတ်ကူးတွေကို ကမ္ဘာကြီးနဲ့ ဘယ်လိုမျှဝေလို့ရအောင် သင်ယူဖို့ နှစ်နဲ့ချီပြီး ကြိုးပမ်းအားထုတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီပျော်ရွှင်စရာ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ဟောပြောချက်မှာ သူမရဲ့ ဇာတ်လမ်းကို မျှဝေထားပါတယ်။ ပိုပြီးများပြားတဲ့ လူတွေကို သူတို့ရဲ့ကြီးမားတဲ့ စိတ်ကူးတွေကို အဆက်အသွယ်ပြုရာမှာ အကူအညီပေးတဲ့ ကိရိယာတွေနဲ့ဆိုင်တဲ့ သူမရဲ့အမြင်ပါ။

Alix Generous - Advocate
Alix Generous is a college student and biology researcher with Asperger syndrome. She stresses the importance of building accepting environments for all kinds of minds. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12

Today, I want to talk to you about dreams.

0

746

2627

ဒီနေ့ရှင်တို့ကို အိပ်မက်တွေ
အကြောင်း ပြောချင်ပါတယ်။

00:15

I have been a lucid dreamer my whole life,

1

3999

2717

ကျွန်မဟာ တစ်ဘဝလုံး အိပ်မက်တွေကို
ပြတ်သားစွာ မက်နိုင်ခဲ့တယ်၊

00:18

and it's cooler than in the movies.

2

6740

1976

ဒါက ရုပ်ရှင်တွေထဲမှာထက်
ပိုမိုက်တယ်လေ။

00:20

(Laughter)

3

8740

1943

(ရယ်သံများ)

00:22

Beyond flying, breathing fire,

4

10707

2708

မိုးပေါ်ပျံတာ၊ မီးမှုတ်ထုတ်တာတွေနဲ့
အမိုက်စား

00:25

and making hot men
spontaneously appear ...

5

13439

2841

ယောကျ်ားတွေ ပေါ်စေချင်တာနဲ့
ပေါ်လာတာမျိုး...

00:28

(Laughter)

6

16304

1977

(ရယ်သံများ)

00:30

I can do things like read and write music.

7

18305

2408

ဂီတကို ရေးတာ၊ ဖတ်တာမျိုး လုပ်နိုင်ပါတယ်။

00:33

Fun fact is that I wrote
my personal statement to college

8

21344

3331

ရယ်ရတာက ကောလိပ်ကို ကိုယ့်ရဲ့
ကိုယ်ရေး ကြေညာချက်ကို

00:36

in a dream.

9

24699

1320

အိပ်မက်ထဲမှာ ရေးတာပါ။

00:38

And I did accepted. So, yeah.

10

26043

2755

တကယ်ပဲ လက်ခံသွားခဲ့ပါတယ်။ ဒီတော့ ရှင်

00:41

I am a very visual thinker.

11

29873

1806

ကျွန်မဟာ စက္ခုဆိုင်ရာ အတွေးခေါ်ရှင်ပါ။

00:44

I think in pictures, not words.

12

32393

2249

စကားလုံးတွေ မဟုတ်ပဲ
ရုပ်ပုံတွေနဲ့ တွေးတာပါ။

00:47

To me, words are more like
instincts and language.

13

35174

4231

ကွန်မအတွက်တော့ စကားလုံးတွေဟာ
ဗီဇတွေ၊ ဘာသာစကားတွေ ပိုဆင်နေပါတယ်။

00:51

There are many people like me;

14

39993

1752

ကျွန်မလို လူမျိုးတွေ အများကြီးရှိတယ်။

00:53

Nikola Tesla, for example,

15

41769

2514

ဥပမာ Nicola Tesla ဟာ အရာရာကို

00:56

who could visualize, design,
test, and troubleshoot everything --

16

44307

5015

စိတ်ကူးနဲ့ မြင်ယောင်၊ ဒီဇိုင်းထုတ်၊
စမ်းသပ်၊ ဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့သူပါ။

01:01

all of his inventions --
in his mind, accurately.

17

49346

3406

သူ့စိတ်ထဲက သူ့တီထွင်မှုတွေ အားလုံးဟာ
အတိအကျပဲလေ။

01:06

Language is kind of exclusive
to our species, anyway.

18

54633

3342

ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ဘာသာစကားဟာ ကျွန်မတို့
မျိုးစိတ်အတွက် သီးသန့် ဆန်နေသလိုပဲလေ။

01:09

I am a bit more primitive,

19

57999

2110

ကျွန်မက နည်းနည်း
ပိုအကြမ်းစား ဆန်ပါတယ်။

01:12

like a beta version of Google Translate.

20

60133

2568

Google Translate ရဲ့ အစမ်းသုံးလိုပေါ့။

01:14

(Laughter)

21

62725

2612

(ရယ်သံများ)

01:18

My brain has the ability
to hyper-focus on things that interest me.

22

66741

3883

ကျွန်မ ဦးနှောက်က စိတ်ဝင်စားတဲ့ အရာတွေဆို
အင်မတန်ကို စူးစိုက်နိုင်စွမ်းရှိတယ်။

01:23

For example, once
I had an affair with calculus

23

71307

2667

ဥပမာ တစ်ခါတုန်းက ကဲကုလသင်္ချာကို
အာရုံစွဲညိခဲ့ရာ

01:25

that lasted longer
than some celebrity marriages.

24

73998

2689

ဒါက တချို့အကျော်အမော်
အိမ်ထောင်ရေးတွေထက် ပိုကြာခဲ့တယ်။

01:28

(Laughter)

25

76711

2927

(ရယ်သံများ)

01:32

There are some other
unusual things about me.

26

80527

2516

ကျွန်မနဲ့ ပတ်သက်ပြီး
အခြား ထူးခြားတာတွေ ရှိပါတယ်။

01:36

You may have noticed
that I don't have much inflection

27

84391

2826

ကျွန်မအသံမှာ အသံအနိမ့်အမြင့် သိပ်မများတာ

01:39

in my voice.

28

87241

1214

သတိ ထားမိကြမလားပဲ။

01:40

That's why people
often confuse me with a GPS.

29

88479

3061

ဒါကြောင့်မို့ လူတွေက ကျွန်မကို
GPS နဲ့မကြာခဏ ရောထွေးနေတာပေါ့။

01:43

(Laughter)

30

91564

3874

(ရယ်သံများ)

01:48

This can make basic communication
a challenge, unless you need directions.

31

96034

3947

ဒါက အခြေခံ ဆက်သွယ်ရေးမှာ စိန်ခေါ်မှု
ဖြစ်စေတယ်၊ ညွန်ကြားချက်တွေ မလိုရင်ပေါ့။

01:52

(Laughter)

32

100005

4415

(ရယ်သံများ)

01:56

Thank you.

33

104444

1174

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

01:57

(Applause)

34

105642

4227

(လက်ခုပ်သံများ)

02:02

A few years ago, when I started
doing presentations,

35

110600

3239

လွန်ခဲ့တဲ့ နစ်အနည်းငယ်က
တင်ဆက်မှုတွေ စလုပ်တော့

02:05

I went to get head shots done
for the first time.

36

113863

2629

ပထမဆုံးအနေနဲ့ လိုင်စင်ပုံ ရိုက်ဖို့သွားတယ်

02:09

The photographer told me to look flirty.

37

117381

2743

ဓာတ်ပုံဆရာက ညုတုတုလုပ်ဖို့ပြောတယ်။

02:12

(Laughter)

38

120148

2269

(ရယ်သံများ)

02:14

And I had no idea
what she was talking about.

39

122441

2589

သူမ ဘာပြောနေတယ် ဆိုတာ မသိပါဘူးရှင်။

02:17

(Laughter)

40

125054

1646

(ရယ်သံများ)

02:18

She said, "Do that thing,
you know, with your eyes,

41

126724

2428

သူမက "ဒါလုပ်လိုက်၊
သိပါတယ်၊မျက်လုံးတွေနဲ့လေ၊

02:21

when you're flirting with guys."

42

129176

1901

ကောင်လေးတွေနဲ့ ပြီတီတီလုပ်နေတုန်းပေါ့"

02:23

"What thing?" I asked.

43

131101

2091

"ဒါကဘာလဲ"လို့မေးလိုက်တယ်။

02:25

"You know, squint."

44

133608

1453

"မင်းသိပါတယ်၊ ကြာကြည့်လေ"တဲ့

02:27

And so I tried, really.

45

135553

1684

ဒီတော့ ကြိုးစားကြည့်တယ်၊ တကယ်ပါ။

02:29

It looked something like this.

46

137261

1661

ဒါက ဒီလိုပုံမျိုး ပေါက်တာပေါ့။

02:31

(Laughter)

47

139382

2461

(ရယ်သံများ)

02:33

I looked like I was searching for Waldo.

48

141867

2623

ကျွန်မဟာ Waldo ကိုရှာနေပုံ ပေါက်နေတာပေါ့။

02:36

(Laughter)

49

144514

2386

(ရယ်သံများ)

02:40

There's a reason for this,

50

148582

1732

ဒီအတွက် ဆင်ခြေရှိပါတယ်။

02:42

as there is a reason that Waldo is hiding.

51

150338

2569

Waldo င်္ဖွက်ထားတဲ့ ဆင်ခြေလိုမျိုးပေါ့။

02:44

(Laughter)

52

152931

4447

(ရယ်သံများ)

02:52

I have Asperger's,

53

160918

1588

ကျွန်မမှာ Asperger's ရှိတယ်လေ။

02:54

a high-functioning form of autism

54

162530

1992

အဆင့်မြင်တဲ့ စိတ်ဝေဒနာပုံစံပေါ့။

02:56

that impairs the basic social skills
one is expected to display.

55

164546

3476

ဒါက ပြသဖို့ မျှော်လင့်ထားတဲ့အခြေခံ
လူမှုရေး ကျွမ်းကျင်မှု ထိခိုက်မှုပေါ့။

03:02

It's made life difficult in many ways,

56

170726

3084

ဒါက နည်းလမ်းများစွာနဲ့ ဘဝကို
ခက်ခဲစေတဲ့ အရာပါ။

03:05

and growing up,
I struggled to fit in socially.

57

173834

3740

ကြီးလာတော့ လူမှုရေးအရ
ဝင်ဆန့်အောင် ရုန်းကန်ခဲ့တာပေါ့။

03:09

My friends would tell jokes,
but I didn't understand them.

58

177955

3627

သူငယ်ချင်းတွေ ဟာသတွေ ပြောတော့
နားမလည်ခဲ့ပါဘူး။

03:14

My personal heroes were George Carlin
and Stephen Colbert --

59

182320

4656

ကျွန်မရဲ့ လူစွမ်းကောင်းတွေက George
Calrlin နဲ့ Stephen Colbert တို့ဖြစ်ပြီး

03:19

and they taught me humor.

60

187000

2381

သူတို့က ကျွန်မကို ရယ်စရာ သင်ပေးတယ်။

03:22

My personality switched
from being shy and awkward

61

190881

3806

ရှက်တတ်ပြီး ဂွတီးဂွကျ
စရိုက်ကနေ ပြောင်တင်းတင်း

03:26

to being defiant and cursing out a storm.

62

194711

2793

ဆဲရေးတတ်သူအဖြစ် ပြောင်းသွားတယ်။

03:30

Needless to say,
I did not have many friends.

63

198322

2733

မိတ်ဆွေတွေ အများကြီးမရှိတာတော့
ပြောစရာမလိုပါဘူး။

03:33

I was also hypersensitive to texture.

64

201714

2278

ထိတွေ့မူမှာ ခံနိုင်ရည်မရှိလည်း
ဖြစ်လာခဲ့တယ်

03:36

The feel of water on my skin
was like pins and needles,

65

204722

3687

အရေပြားပေါ်က ရေကိုခံစားမှုဟာ
အပ်ဖျားတွေနဲ့ ထိုးနေသလိုပါပဲ။

03:40

and so for years, I refused to shower.

66

208433

2294

ဒီတော့ နှစ်အတော်ကြာ
ရေချိုးဖို့ ငြင်းဆန်ခဲ့တယ်။

03:43

I can assure you that my hygiene routine
is up to standards now, though.

67

211251

3968

ဒါပေမဲ့ အခုကျွန်မရဲ့ သန့်ရှင်းရေးလုပ်စဉ်က
ပုံမှန်အဆင့် ဆိုတာသေချာပါတယ်။

03:47

(Laughter)

68

215243

1633

(ရယ်သံများ)

03:50

I had to do a lot to get here,
and my parents --

69

218487

4393

ဒီကိုရောက်ဖို့ အတော်လုပ်ယူခဲ့ရတာပါ၊
ပြီးတော့ မိဘတွေ၊

03:54

things kind of got out of control
when I was sexually assaulted by a peer,

70

222904

4629

ရွယ်တူ တစ်ယောက် လိင်ပိုင်းစော်ကား
ခံရတော့ မထိန်းနိုင် ဖြစ်ရတာမျိုးတွေ

03:59

and on top of everything,
it made a difficult situation worse.

71

227557

4800

ပြီး ထိပ်ဆုံးကတော့ ဒါက ခက်တဲ့
အခြေအနေကို ပိုဆိုးအောင် လုပ်လိုက်တာပါ။

04:05

And I had to travel 2,000 miles
across the country to get treatment,

72

233270

5563

ကုသဖို့ တိုင်းပြည်တလွှား
မိုင် ၂၀၀၀ ခရီးထွက်ခဲ့ရပေမယ့်

04:10

but within days of them prescribing
a new medication,

73

238857

3674

ဆေးဝါးသစ် တစခုကို ညွှန်ကြားတုန်း
ရက်တွေအတွင်း

04:14

my life turned into an episode
of the Walking Dead.

74

242555

2752

ကျွန်မဘဝဟာ Walking Dead ဇာတ်ဝင်ခန်းအဖြစ်
ပြောင်းသွားတယ်။

04:18

I became paranoid,
and began to hallucinate

75

246109

3112

သံသယလွန်ကဲသူ ဖြစ်လာတယ်၊ ပုပ်နေတဲ့
လူသေကောင်တွေဟာ

04:21

that rotting corpses
were coming towards me.

76

249245

3024

ကျွန်မဆီ လာနေတယ်လို့
ထင်ယောင်ထင်မှား စဖြစိလာတယ်။

04:24

My family finally rescued me,

77

252769

2842

နောက်ဆုံးတော့ ကျွန်မမိသားစုက
ကျွန်မကို ကယ်လိုက်တာပါ။

04:27

but by that time, I had lost 19 pounds
in those three weeks,

78

255635

4689

ဒါပေမဲ အဲ့ဒီမတိုင်ခင်က
၃ ပတ်အတွင်း ၁၉ ပေါင်ကျသွားခဲ့ပြီး

04:32

as well as developing severe anemia,

79

260348

2429

ပြင်းထန်တဲ့ သွေအားနည်းရောဂါလည်း
ဖြစ်နေခဲ့ပြီး

04:34

and was on the verge of suicide.

80

262801

1761

ကိုယ့်ကိုယ်ကို သေကြောင်းကြံ လုလုပေါ့။

04:38

I transferred to a new treatment center
that understood my aversions,

81

266180

4675

ကုသရေး ဋ္ဌာနသစ်တစ်ခုကို ပြောင်းတော့
ကိုယ့်ရဲ့ မနှစ်သက်မှုတွေ

04:42

my trauma, and my social anxiety,

82

270879

3681

စိတ်ဒဏ်ရာတွေနဲ့ လူမှုရေး ဗျာပါရတွေကို
နားလည်သွားမိတယ်။

04:46

and they knew how to treat it,
and I got the help I finally needed.

83

274584

3316

ဒါကိုကုသဖို့ သိကြလေတော့
နောက်ဆုံး ကျွန်မလိုတဲ့ အကူရခဲ့ပါတယ်။

04:50

And after 18 months of hard work,

84

278202

2572

၁၈ လ ကြိုးစားပမ်းစား လုပ်ပြီးနောက်မှာတော့

04:52

I went on to do incredible things.

85

280798

3092

မယုံနိုင်ဖွယ်ရာတွေ လုပ်ဖို့ ဆက်လက်ခဲ့ပါတယ်။

04:56

One of the things with Asperger's
is that oftentimes,

86

284710

3428

Aspenger's နဲ့ ပတ်သက်လို့ တစ်ခုရှိတာက
အကြိမ်တော်တော် များများမှာ

05:00

these people have
a very complex inner life,

87

288162

2093

ဒီလူတွေမှာ ရှုပ်ထွေးတဲ့ အစ္ဇျတတ္တဘဝရှိပြီး

05:02

and I know for myself,
I have a very colorful personality,

88

290279

2841

အရမ်းရောင်စုံတဲ့ ပင်ကိုယ်စရိုက်၊
ကြွယ်ဝတဲ့ စိတ်ကူးတွေရှိပြီး

05:05

rich ideas, and just a lot
going on in my mind.

89

293144

3704

စိတ်ထဲမှာ အများကြီး ဆက်ဖြစ်နေတာ
ကိုယ်တိုင်သိပါတယ်။

05:08

But there's a gap
between where that stands,

90

296872

3373

ဒါပေမဲ့ ဒါတည်ရှိနေတာနဲ့ ကျန်တဲ့
ကမ္ဘာကိုဘယ်လို

05:12

and how I communicate it
with the rest of the world.

91

300269

2591

ဆက်သွယ်ရမလဲ ဆိုတာကြားမှာ
ကွဟချက်တစ်ခုရှိပါတယ်။

05:15

And this can make
basic communication a challenge.

92

303416

3476

ပြီးဒါက အခြေခံ ဆက်သွယ်ရေးမှာ
စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုကို ဖန်တီးနိုင်ပါတယ်။

05:20

Not many places would hire me,
due to my lack of social skills,

93

308106

3259

လူမှုရေး ကျွမ်းကျင်မှုမရှိလို့ နေရာ
အတော်များများက ကျွန်မကိုမခန့်ဘူး၊

05:23

which is why I applied to Waffle House.

94

311389

2300

ဒါကြောင့် Waffle House မှာ
အလုပ်လျှောက်ခဲ့တာပါ။

05:25

(Laughter)

95

313713

5587

(ရယ်သံများ)

05:32

Waffle House is an exceptional
24-hour diner --

96

320070

3678

Waffle House ဟာ ထူးခြားတဲ့ ၂၄ နာရီ
စားသောက်ဆိုင်ပါ။

05:35

(Laughter)

97

323772

1953

(ရယ်သံများ)

05:37

(Applause)

98

325749

3254

(လက်ခုပ်သံများ)

05:41

thank you --

99

329027

1940

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်၊

05:42

where you can order your hash browns

100

330991

1759

လူတစ်ယောက်က လူသေအလောင်း တစ်လောင်း

05:44

the many ways that someone
would dispose of a human corpse ...

101

332774

3153

ရှင်းထုတ်မယ့် ပုံမျိုးနဲ့
အာလူးဆီပူထိုးတွေ မှာနိုင်တဲ့နေရာလေ။

05:47

(Laughter)

102

335951

1633

(ရယ်သံများ)

05:49

Sliced, diced, peppered, chunked,
topped, capped, and covered.

103

337608

4729

ပါးပါး၊ အတုံးအတစ်လား၊
ငြုပ်ကောင်ဖြူး၊ အအုပ်၊အပိတ်လားပေါ့။

05:54

(Laughter)

104

342361

2103

(ရယ်သံများ)

05:56

As social norms would have it,

105

344488

1445

လူမှုရေး စံနှုန်းတွေအတိုင်း

05:57

you should only go to Waffle House
at an ungodly hour in the night.

106

345957

3497

ညအချိန်တော်၊ မတော် Waffle House ကိုပဲ
သွားသင့်တာပေါ့။

06:01

(Laughter)

107

349478

1151

(ရယ်သံများ)

06:02

So one time, at 2 am, I was chatting
with a waitress, and I asked her,

108

350653

4356

ဒီတော့ တစ်ကြိမ်မှာတော့ စားပွဲထိုးနဲ့
အာလူးဖုတ်ရင်း မေးမိတာက

06:07

"What's the most ridiculous thing
that's happened to you on the job?"

109

355033

3270

အလုပ်မှာ မင်းကြုံရတဲ့ ရယ်စရာ
အကောင်းဆုံးအဖြစ်က ဘာပါလိမ့်။

06:10

And she told me that one time,
a man walked in completely naked.

110

358873

3263

သူမပြောတာက တစ်ခါတော့ ယောကျ်ား
တစ်ယောက် ကိုယ်လုံးတီး ဝင်လာတာပဲ့တဲ့။

06:14

(Laughter)

111

362160

1230

(ရယ်သံများ)

06:15

I said, "Great! Sign me up
for the graveyard shift!"

112

363754

2508

ကဲ၊ သုဿန်အဆိုင်းအတွက်
စာရင်းပေးလိုက်လို့ ပြောလိုက်တယ်

06:18

(Laughter)

113

366286

2604

(ရယ်သံများ)

06:20

Needless to say,
Waffle House did not hire me.

114

368914

2791

ပြောဖို့မလိုတာက Waffle House
က ကျွန်မကို အလုပ်မခန့်ဘူးလေ။

06:25

So in terms of having Asperger's,
it can be viewed as a disadvantage,

115

373838

4380

Aspenger's ဆိုတဲ့အရ အားနည်းချက်
တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ကြပြီး

06:30

and sometimes it is
a real pain in the butt,

116

378242

2167

တစ်ခါတစ်ခါမှာ အရမ်းကို နာကျင်မိပေမယ့်

06:32

but it's also the opposite.

117

380433

1754

ဆန့်ကျင့်ဘက် လည်းဖြစ်တတ်ပါတယ်။

06:34

It's a gift, and it allows me
to think innovatively.

118

382211

3591

ဒါဟာ ပါရမီတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကျွန်မကို
ဆန်းဆန်းပြားပြား တွေးခေါ်ဖြစ်စေတယ်။

06:38

At 19, I won a research competition
for my research on coral reefs,

119

386810

6830

၁၉ နှစ်မှာ ကျွန်မရဲ့ သန္ဆာကျောက်တန်း
သုသေသနဟာ ပြိုင်ပွဲမှာဆုရခဲ့ပြီး

06:45

and I ended up speaking

120

393664

1515

ကုလသမဂ္ဂ ညီလာခံမှာ

06:47

at the UN Convention
of Biological Diversity,

121

395203

2251

ဒီသုသေသနကို တင်ပြထားတဲ့ ဇီဝမျိုးကွဲတွေ

06:49

presenting this research.

122

397478

1496

အကြောင်းပြောတာနဲ့ အဆုံးသတ်ခဲ့တယ်

06:50

(Applause)

123

398998

1688

(လက်ခုပ်သံများ)

06:52

Thank you.

124

400710

1158

ကျေးဇူးပါ။

06:53

(Applause)

125

401892

4898

(လက်ခုပ်သံများ)

06:58

And at 22, I'm getting ready
to graduate college,

126

406814

3995

၂၂ နှစ်မှာ ကောလိပ်ကဘွဲ့ယူဖို့
အသင့် ဖြစ်တော့မှာဖြစ်ပြီး

07:02

and I am a co-founder of a biotech
company called AutismSees.

127

410833

4535

Autismsees ဆိုတဲ့ ဇီဝနည်းပညာ
ကုမ္ပဏီတို တွဲဖက်တည်ထောင်သူပါ။

07:08

(Applause)

128

416275

1008

(လက်ခုပ်သံများ)

07:09

Thank you.

129

417307

1255

ကျေးဇူးပါရှင်။

07:10

(Applause)

130

418586

2677

(လက်ခုပ်သံများ)

07:13

But consider what I had to do to get here:

131

421287

3184

ဒါပေမဲ့ ဒီကိုရောက်ဖို့
ကျွန်မလုပ်ခဲ့ရတာတွေကို စဉ်းစားကြည့်ပါဦး။

07:16

25 therapists, 11 misdiagnoses,
and years of pain and trauma.

132

424495

5291

အထူးကု ၂၅ ဦး၊ မှားယွင်းတွေ့ရှိမှု ၁၁ ခု
ပြီးတော့ နှစ်ချီတဲ့ နာကျင်မှုနဲ့ ဒုက္ခတွေ

07:22

I spent a lot of time thinking
if there's a better way,

133

430698

3071

ပိုကောင်းတဲ့နည်း ရှိလေမလားလို့
အချိန်အများကြီး အကုန်ခံစဉ်းစားခဲ့

07:25

and I think there is:
autism-assistive technology.

134

433793

4052

ရှိတယ်လို့ တွေးမိတယ်။ အထီးကျန်
စိတ်ဝေဒနာ ထောက်ကူရေး နည်းပညာ။

07:30

This technology
could play an integral role

135

438503

2017

ဒီနည်းပညာက ASD အထီးကျန်
စိတ်ဝေဒနာ နယ်ပယ်

07:32

in helping people
with autistic spectrum disorder,

136

440544

2855

ကစဉ့်ကလျား ဖြစ်ချင်တဲ့ လူတွေကို

07:35

or ASD.

137

443423

1154

အဓိကကျတဲ့အခန်းပါ။

07:38

The app Podium, released
by my company, AutismSees,

138

446465

4966

ကျွန်မရဲ့ကုမ္ပဏီ AutismSees က
ထုတ်တဲ့ Podium app မှာ

07:43

has the ability to independently assess
and help develop communication skills.

139

451455

5274

ဆက်ဆံရေး ကျွမ်းကျင်မှုတွေကို
သီးခြားအကဲ ဖြစ်ပြီး တိုးတက်အောင်ကူပေးတဲ့

07:49

In addition to this, it tracks
eye contact through camera

140

457324

4322

အစွမ်းရှိတဲ့အပြင် မျက်လုံးဆက်သွယ်မှုကို
ကင်မရာကနေ ခြေရာခံထားကာ

07:53

and simulates a public-speaking
and job-interview experience.

141

461670

5907

လူအများရှေ့မှာ စကားပြောတာနဲ့ အင်တာဗျူး
အတွေ့အကြုံကို နှိုးဆွပေးပါတယ်။

08:00

And so maybe one day,
Waffle House will hire me,

142

468561

2557

ဒီလိုနဲ့ တစ်နေ့ ဒါကိုကျင့်ပြီးတဲ့အခါ
Waffle House က

08:03

after practicing on it some more.

143

471142

2180

ကျွန်မကို ခန့်ချင်ခန့်မှာပေါ့။

08:05

(Laughter)

144

473346

1181

(ရယ်သံများ)

08:09

And one of the great things
is that I've used Podium

145

477162

5519

ပြောင်မြောက်တာ တစ်ခုက Podium ကို
ယနေ့အတွက် ပြင်ဆင်ရာမှာ

08:14

to help me prepare for today,
and it's been a great help.

146

482705

5086

အထောက်အကူရဖို့ သုံးလိုက်တာ
တော်တော် အကူရပါတယ်။

08:19

But it's more than that.

147

487815

1627

ဒါပေမဲ့ ဒီထက်ပိုပါသေးတယ်။

08:21

There's more that can be done.

148

489466

1554

လုပ်နိုင်တာတွေထက် ပိုများပါသေးတယ်

08:24

For people with ASD --

149

492274

3092

ဥပမာ ASD ရှိတဲ့လူတွေပေါ့၊

08:27

it has been speculated
that many innovative scientists,

150

495390

4517

ဒါဟာ များပြားလှတဲ့ ဆန်းသစ်တဲ့
သိပ္ပံပညာရှင်တွေ၊ သုသေသီတွေ

08:31

researchers, artists,
and engineers have it;

151

499931

4591

အနုပညာရှင်တွေနဲ့ အင်ဂျင်နီယာတွေမှာ
ရှိတယ်လို့ သုံးသပ်ထားကြတယ်။

08:36

like, for example, Emily Dickinson,
Jane Austen, Isaac Newton, and Bill Gates

152

504546

6030

ဥပမာ Emily Dickinson ၊Jane Austin၊
Isaac Newton ၊ Bill Gates

08:42

are some examples.

153

510600

1737

တို့ဟာ နမူနာတစ်ချို့ပေါ့။

08:44

But the problem that's encountered

154

512361

1753

ဒါပေမဲ့ ကြုံတွေ့ရတဲ့ ပြဿနာက

08:46

is that these brilliant ideas
often can't be shared

155

514138

3837

တစ်ခါတစ်ခါမှာ ပြောင်မြောက်တဲ့
စိတ်ကူးတွေဟာ ဆက်သွယ်မှု

08:49

if there are communication roadblocks.

156

517999

2264

လမ်းကြောင်း ပိတ်ဆို့နေရင်
မျှဝေလို့မရဘူးလေ။

08:53

And so, many people with autism
are being overlooked every day,

157

521249

4726

ဒီလိုနဲ့ နေ့စဉ် သတိမူခြင်း မခံရတဲ့အထီးကျန်
စိတ်ဝေဒနာရှင်တွေ အများကြီးရှိပြီး

08:57

and they're being taken advantage of.

158

525999

1810

သူတို့တွေဟာ အမြတ်ထုတ်တာ ခံနေရတယ်။

09:01

So my dream for people with autism
is to change that,

159

529175

6895

ဒီတော့ အထီးကျန် စိတ်ဝေဒနာရှင်တွေ အတွက်
ကျွန်မစိတ်ကူးက

09:08

to remove the roadblocks
that prevent them from succeeding.

160

536094

2927

သူတို့အောင်မြင်မှုကို ကာဆီးထားတဲ့
ပိတ်ဆို့မှုတွေကို ဖယ်ရှားဖို့ပါ။

09:11

One of the reasons I love lucid dreaming

161

539808

2502

အကြောင်းပြချက် တစ်ခုက
ကျွန်မက ကြည်လင်တဲ့ အိပ်မက်တွေကို

09:14

is because it allows me to be free,

162

542334

2882

ကြိုက်တော့ ဒါကကျွန်မကို
လူမှုရေးနဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ

09:17

without judgment of social
and physical consequences.

163

545240

4065

အကျိုးဆက်တွေကို ဝေဖန်ခြင်း
မပါတဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်ပေးတယ်။

09:21

When I'm flying over scenes
that I create in my mind,

164

549638

3002

စိတ်ထဲမှာ ဖန်ဆင်းထားတဲ့ မြင်ကွင်းတွေပေါ်ကို
ပျံသန်းနေတုန်းမှာ

09:24

I am at peace.

165

552664

1229

စိတ်ဟာ ငြိမ်းချမ်းပါတယ်။

09:27

I am free from judgment,

166

555346

2020

ဝေဖန်မှုတွေက ကင်းလွတ်နေတော့

09:29

and so I can do whatever I want, you know?

167

557390

2016

ကိုယ်ကြိုက်တာ ကိုယ်လုပ်လို့ရတယ်မို့လား။

09:31

I'm making out with Brad Pitt,
and Angelina is totally cool with it.

168

559430

4904

ကျွန်မက Brad Pitt နဲ့ ဖက်နေတာကို
Angelina က လုံးဝကို အေးဆေးပဲလေ။

09:36

(Laughter)

169

564358

1880

(ရယ်သံများ)

09:39

But the goal of autism-assistive
technology is bigger than that,

170

567759

3899

ဒါပေမဲ့ စိတ်ဝေဒနာ ထောက်ကူရေး
နည်းပညာ ရည်ရွယ်ချက်ဟာ ဒါထက်ကြီးပြီး

09:43

and more important.

171

571682

1361

ပိုပြီးလည်း အရေးပါပါတယ်။

09:45

My goal is to shift people's perspective

172

573725

3921

ကျွန်မရဲ့ရည်ရွယ်ချက်က အထီးကျန်
စိတ်ဝေဒနာအပေါ် လူတွေရဲ့အမြင်နဲ့

09:49

of autism and people
with higher-functioning Asperger's

173

577670

4980

မြင့်မားတဲ့ စွမ်းဆောင်မှုရှိတဲ့ Aspenger's နဲ့
လူတွေိကို ပြောင်းလဲဖို့ပါ။

09:54

because there is a lot they can do.

174

582674

3864

သူတို့တွေဟာ အတော်များများကို
လုပ်တတ်ကြလို့ပါ။

09:58

I mean, look at
Temple Grandin, for example.

175

586562

3436

ဆိုလိုတာက Temple Grandin ကို
ဥပမာကြည့်လိုက်ပါ။

10:02

And by doing so, we allow people
to share their talents with this world

176

590022

5095

ဒီလိုလုပ်ခြင်းအားဖြင့် လူတွေကို သူတို့ရဲ့
အစွမ်းတွေကို ဒီကမ္ဘာနဲ့မျှဝေခွင့်

10:07

and move this world forward.

177

595141

2367

ပေးလိုက်ပြီး ကမ္ဘာကြီးကို
ရှေ့ဆက် သွားစေတာပေါ့

10:09

In addition, we give them the courage
to pursue their dreams

178

597532

3222

ထပ်ပြီး သူတို့ကို တကယ့်ကမ္ဘာကြီး
ထဲက အချိန်နဲ့တပြေးညီ

10:12

in the real world, in real time.

179

600778

2288

သုတို့ရဲ့အိပ်မက်တွေ နောက်လိုက်ကြဖို့
အားပေးပါတယ်။

10:15

Thank you.

180

603090

1159

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

10:16

(Applause)

181

604273

3648

(လက်ခုပ်သံများ)

10:19

Thank you.

182

607945

1151

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

10:21

(Applause)

183

609120

3840

(လက်ခုပ်သံများ)

Translated by sann tint
Reviewed by Myo Aung

ABOUT THE SPEAKER

Alix Generous - Advocate
Alix Generous is a college student and biology researcher with Asperger syndrome. She stresses the importance of building accepting environments for all kinds of minds.

Why you should listen

Alix Generous has Asperger syndrome, but was misdiagnosed for years. A student and researcher who is passionate about molecular biology and neuroscience, she encourages people like her to share their intelligence and insights. She is a co-owner of the startup AutismSees, which develops technology tools to help all kinds of people give presentations.

At 19, Generous won first place in a nationwide competition for her work in quorum sensing and coral reefs. Her paper titled "Environmental Threats on the Symbiotic Relationship of Coral Reefs and Quorum Sensing," was published in Consilience. In November 2013, she was a youth delegate for the UN Convention of Climate Change (COP19), where she negotiated technology transfers and issues of medical importance. She has assisted neuroscience researchers at the Medical University of South Carolina, Tufts University School of Medicine, and the University of Vermont.

More profile about the speaker
Alix Generous | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Alix Generous: ကိုယ့် အစ္ဇျတ္တဘဝကို ဆက်သွယ်ဖို့ Aspenger's နဲ့ အတူ သင်ယူပုံ။ | TED Talk | TED.com