TEDxMileHigh
Carson Bruns: Could a tattoo help you stay healthy?
Carson Bruns: တက်တူးတစ်ခုဟာ သင့်ကို ကျန်းမာနေစေနိုင်လား။
Filmed:
Readability: 4.6
624,671 views
ကျွန်ုပ်တို့ဟာ တက်တူးတွေကို အလှအပအတွက်ရော၊ လက်တွေ့အသုံးဝင်မှုအတွက်ပါ သုံးနိုင်ပါသလား။ နာနိုနည်းပညာရှင် Carson Bruns ကနေပြီး သင်ဟာ နေလောင်တာခံနေရတဲ့အခါ သင့်ကို ပြောပြနိုင်တဲ့ မင်ရောင်ပြောင်းလဲခြင်းလို ၎င်းတို့ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်တဲ့ အဆင့်မြင့်နည်းပညာ တက်တူးနဲ့ ဖန်တီးထားတဲ့ သူ့လက်ရာကို မျှဝေထားပြီး ၎င်းတို့ဟာ သင့်ကျန်းမာရေးအတွက် အချိန်နဲ့တစ်ပြေးညီ သတင်းအချက်အလက်ကို ပို့ဆောင်ပေးနိုင်တဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားစရာ နည်းလမ်းတွေကို ပြသထားပါတယ်။
Carson Bruns - Chemist, visual artist
A creator of color-changing tattoo inks and shape-shifting molecular machines, Carson Bruns uses nanoscience to invent new materials and technologies. Full bio
A creator of color-changing tattoo inks and shape-shifting molecular machines, Carson Bruns uses nanoscience to invent new materials and technologies. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
I'd like to introduce you
to an interesting person named Ötzi.
to an interesting person named Ötzi.
0
1042
5017
Ötzi လို့ခေါ်တဲဘ စိတ်ဝင်စားစရာ
လူတစ်ယောက်နဲ့ မိတ်ဆက်ပေးချင်ပါတယ်။
လူတစ်ယောက်နဲ့ မိတ်ဆက်ပေးချင်ပါတယ်။
00:18
He lives in Italy
1
6083
1518
သူက အီတလီက
00:19
at the South Tyrol Museum of Archaeology
2
7625
2476
South Tyrol Museum of
Archaeology မှာနေတယ်၊
Archaeology မှာနေတယ်၊
00:22
because he's a mummy.
3
10125
1667
အကြောင်းက သူက မမ်မီမို့လိုပါ။
00:24
This is an artist's rendition
of what he might have looked like
of what he might have looked like
4
12833
2976
ဒါက လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၅၃၀၀ က
အသက်ရှင်စဉ်မှာ ဖြစ်လောက်တဲ့
အသက်ရှင်စဉ်မှာ ဖြစ်လောက်တဲ့
00:27
when he was alive 5,300 years ago.
5
15833
1625
သူ့အသွင်ကို ပန်းချီဆရာက
ပုံဖော်ထားတာပါ။
ပုံဖော်ထားတာပါ။
00:30
You want to see what he looks like today?
6
18481
1953
ဒီနေ့ သူဘယ်ပုံပေါက်နေလဲဆိုတာ
မြင်ချင်လား။
မြင်ချင်လား။
00:32
(Laughter)
7
20458
1310
(ရယ်သံများ)
00:33
OK, brace yourselves,
gross mummy pic coming at you.
gross mummy pic coming at you.
8
21792
2875
အိုကေ၊ တောင့်ထားကြပါ၊
ပုံပျက်ပန်းပျက် မမ်မီ သင့်ဆီ လာနေတယ်။
ပုံပျက်ပန်းပျက် မမ်မီ သင့်ဆီ လာနေတယ်။
00:37
So, he's not as handsome as he used to be,
9
25833
4476
ဒီတော့ သူက အရင်ကလောက်
မချောပေမဲ့
မချောပေမဲ့
00:42
but he's actually
in great shape for a mummy
in great shape for a mummy
10
30333
2768
မမ်မီတစ်ခုအတွက်တော့ တကယ့်ကို
ပုံပန်းကျပါတယ်။
ပုံပန်းကျပါတယ်။
00:45
because he was discovered frozen in ice.
11
33125
2292
သူ့ကို ရေခဲထဲမှာ
အေးခဲနေစဉ် တွေ့ရှိခဲ့လို့ပါ။
အေးခဲနေစဉ် တွေ့ရှိခဲ့လို့ပါ။
00:48
Ötzi is the oldest mummy that's been
discovered with preserved skin.
discovered with preserved skin.
12
36417
4226
Ötzi ဟာ ဆေးစိမ်ထားတဲ့ အရေပြားနဲ့
တွေ့ရှိခဲ့တဲ့ သက်တမ်းအရင့်ဆုံး မမ်မီပါ။
တွေ့ရှိခဲ့တဲ့ သက်တမ်းအရင့်ဆုံး မမ်မီပါ။
00:52
5,300 years is super old,
13
40667
2101
နှစ် ၅၃၀၀ ဆိုတော့ အတော် အိုတယ်၊
00:54
older than the Egyptian pyramids,
14
42792
2267
အီဂျစ်ပိရမစ်တွေထက် ပိုသက်တမ်းရင့်ပြီး
00:57
and Ötzi's skin is covered
in 61 black tattoos,
in 61 black tattoos,
15
45083
5935
Ötzi ရဲ့အရေပြားဟာ အနက်ရောင်
တက်တူး ၆၁ ခုနဲ့ ဖုံးနေတယ်၊
တက်တူး ၆၁ ခုနဲ့ ဖုံးနေတယ်၊
01:03
all lines and crosses on parts of his body
16
51042
2476
နာကျင်မှု ခံစားရလောက်မယ့် သူ့ခန္ဓာကိုယ်
01:05
where he might have experienced pain.
17
53542
2851
အစိတ်အပိုင်းတွေပေါ်မှာ
မျဉ်းတွေ၊ ကန့်လန့်ဖြတ်မျဉ်းတွေချည်းပဲ။
မျဉ်းတွေ၊ ကန့်လန့်ဖြတ်မျဉ်းတွေချည်းပဲ။
01:08
So scientists think
that they might have been used
that they might have been used
18
56417
2559
ဒီတော့ ဒါတွေကို အပ်စိုက်ကုထုံးလို
ကုထုံးမျိုးတွေအတွက်
ကုထုံးမျိုးတွေအတွက်
01:11
to mark sites for some kind of therapy,
19
59000
1934
နေရာတွေ မှတ်သားဖို့ သုံးခဲ့လောက်တယ်လို့
01:12
like acupuncture.
20
60958
1250
သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ထင်ကြတယ်။
01:15
So clearly, if the oldest skin we've seen
21
63375
3643
ဒီတော့ ရှင်းတာက ကျွန်တော်တို့တွေရတဲ့
ရှေးအကျဆုံးအရေပြားဟာ
ရှေးအကျဆုံးအရေပြားဟာ
01:19
is all tattooed up,
22
67042
1642
တစ်ခုလုံး တက်တူးထိုးထားတယ်ဆိုရင်
01:20
tattooing is a very ancient practice.
23
68708
2643
တက်တူးထိုးတာက အလွန်ရှေးကျတဲ့
လုပ်ငန်းတစ်ခုပါ။
လုပ်ငန်းတစ်ခုပါ။
01:23
But fast-forward to today
and tattoos are everywhere.
and tattoos are everywhere.
24
71375
3893
ဒါပေမဲ ဒီနေ့ခေတ်ကို အမြန်သွားလိုက်ရင်
တက်တူးဟာ နေရာတိုင်းမှာရှိတယ်။
တက်တူးဟာ နေရာတိုင်းမှာရှိတယ်။
01:27
Almost one in four Americans has a tattoo,
25
75292
2851
အမေရိကန်လေးယောက်မှာ တစ်ယောကက်နီးနီး
တက်တူး တစ်ခုရှိတယ်။
တက်တူး တစ်ခုရှိတယ်။
01:30
it's a multibillion-dollar industry,
26
78167
2684
ဒေါ်လာဘီလီယံများစွာ တန်တဲ့ လုပ်ငန်းပါ၊
01:32
and whether you love tattoos or hate them,
27
80875
2559
သင်ကြိုက်ကြိုက်၊ မုန်းမုန်း
01:35
this talk will change the way
you think about them.
you think about them.
28
83458
2667
ဒီဟောပြောချက်ဟာ
သင်တွေးပုံကို ပြောင်းလဲသွားစေလိမ့်မယ်။
သင်တွေးပုံကို ပြောင်းလဲသွားစေလိမ့်မယ်။
01:38
So, why are tattoos so popular?
29
86833
2417
ဒီတော့ တက်တူးတွေက
ဘာလို့ ဒီလောက် လူကြိုက်များတာလဲ။
ဘာလို့ ဒီလောက် လူကြိုက်များတာလဲ။
01:42
Unlike Ötzi, most of us today use tattoos
for some kind of self-expression.
for some kind of self-expression.
30
90542
4750
Ötzi နဲ့မတူပဲ ဒီနေ့ အများစုက တက်တူးကို
ကိုယ်ပိုင် ဖွင့်ဆိုတာမျိုးအတွက် သုံးတယ်။
ကိုယ်ပိုင် ဖွင့်ဆိုတာမျိုးအတွက် သုံးတယ်။
01:48
Personally, I love tattoos
because I love art
because I love art
31
96333
3060
ကိုယ်တိုင်အနေနဲ့ တက်တူးတွေကို
နှစ်သက်တာက အနုပညာကို နှစ်သက်လို့ပါ။
နှစ်သက်တာက အနုပညာကို နှစ်သက်လို့ပါ။
01:51
and there is something so wonderful to me,
32
99417
2309
ကျွန်တော့အတွက် ထူးဆန်းတာ တစ်ခုခုရှိတယ်၊
01:53
almost romantic, about the way
a tattoo as an art form
a tattoo as an art form
33
101750
3476
စိတ်ကူးယဉ်ဆန်လုလု အနုပညာပုံစံတစ်ခု
အဖြစ်နဲ့ တက်တူးတစ်ခုကို
အဖြစ်နဲ့ တက်တူးတစ်ခုကို
01:57
cannot be commodified.
34
105250
2476
ကုန်ပစ္စည်းအဖြစ် ပြောင်းလို့မရဘူး။
01:59
Right? Your tattoo
lives and dies with you.
lives and dies with you.
35
107750
2518
ဟုတ်လား၊ သင့်တက်တူးက
သင်နဲ့နေပြီး သင်နဲ့သေသွားတာလေ။
သင်နဲ့နေပြီး သင်နဲ့သေသွားတာလေ။
02:02
It can't be bought or sold or traded,
36
110292
2684
ဝယ်လို့၊ ရောင်းလို့၊ လဲလှယ်လို့မရဘူး၊
02:05
so its only value
is really personal to you,
is really personal to you,
37
113000
2268
ဒီတော့ ၎င်းရဲ့တန်ဖိုးက
သင့်တစ်ကိုယ်ရေအတွက်ပဲ၊
သင့်တစ်ကိုယ်ရေအတွက်ပဲ၊
02:07
and I love that.
38
115292
1892
ဒါကို ကျွန်တော် ကြိုက်တယ်။
02:09
Now, I tend to gravitate
towards really colorful tattoos
towards really colorful tattoos
39
117208
2685
အခု တကယ့်ကို အရောင်စုံတဲ့
တက်တူးတွေဘက်ကို ဦးတည်လိုပါတယ်။
တက်တူးတွေဘက်ကို ဦးတည်လိုပါတယ်။
02:11
because I'm obsessed with color.
40
119917
1726
ကျွန်တော်ဟာ
အရောင်ကို စွဲလမ်းလို့ပါ။
အရောင်ကို စွဲလမ်းလို့ပါ။
02:13
I teach a whole course on it
at my university.
at my university.
41
121667
2601
တက္ကသိုလ်မှာ ဒါအကြောင်း
သင်ရိုးအပြည့် ကျွန်တော်သင်တယ်။
သင်ရိုးအပြည့် ကျွန်တော်သင်တယ်။
02:16
But my very first tattoo
was an all-black tattoo
was an all-black tattoo
42
124292
3142
ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော့ ပထမဆုံး
ဆေးမင်ကြောင်က Ötzi ရဲ့ဟာလို
ဆေးမင်ကြောင်က Ötzi ရဲ့ဟာလို
02:19
like Ötzi's.
43
127458
1726
အနက်ရောင် အပြည့်တစ်ခုပါ။
02:21
Yep, I did that clichéd thing
that young people do sometimes
that young people do sometimes
44
129208
3643
အင်း၊ လူငယ်တွေ တစ်ခါတစ်ရံ ထိုးတဲ့
ဖန်တစ်ရာတေနေတာတစ်ခု လုပ်ခဲ့တာပါ၊
ဖန်တစ်ရာတေနေတာတစ်ခု လုပ်ခဲ့တာပါ၊
02:24
and I got a tattoo
in a language I can't even read.
in a language I can't even read.
45
132875
3184
ကျွန်တော်တောင် မဖတ်တတ်တဲ့
ဘာသာစကားတစ်ခုနဲ့ ဆေးမင်ကြောင်ထိုးထားတယ်။
ဘာသာစကားတစ်ခုနဲ့ ဆေးမင်ကြောင်ထိုးထားတယ်။
02:28
(Laughter)
46
136083
1560
(ရယ်သံများ)
02:29
OK, but I was 19 years old,
47
137667
2767
အိုကေ ဒါပေမဲ့ ၁၉ နှစ်သားတုန်းက
02:32
I had just returned
from my first trip overseas,
from my first trip overseas,
48
140458
3101
ကျွန်တော့ရဲ့ပထမဆုံး နိုင်ငံရပ်ခြားခရီးက
ပြန်လာခါစပါ၊
ပြန်လာခါစပါ၊
02:35
I was in Japan in the mountains
49
143583
2393
ကျွန်တော် ဂျပန်က တောင်တွေပေါ်က
02:38
meditating in Buddhist monasteries,
50
146000
2476
ဗုဒ္ဓဘာသာ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာ
တရာထိုင်နေခဲ့တယ်၊
တရာထိုင်နေခဲ့တယ်၊
02:40
and it was a really meaningful
experience to me,
experience to me,
51
148500
2268
ကျွန်တော့အတွက် တကယ်
အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ အတွေ့အကြုံပါ
အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ အတွေ့အကြုံပါ
02:42
so I wanted to commemorate it
with this Japanese and Chinese character
with this Japanese and Chinese character
52
150792
3309
ဒီတော့ "တောင်"အတွက် ဂျပန်နဲ့တရုတ်
အက္ခရာတွေနဲ့
အက္ခရာတွေနဲ့
02:46
for "mountain."
53
154125
1292
ဒါကို အမှတ်တရဖြစ်ချင်တယ်။
02:48
Now, here's what blows my mind.
54
156708
3226
ကဲ ဒီမှာ ကျွန်တော့ကို မှင်တက်မိစေတာပါ။
02:51
My 14-year-old tattoo
55
159958
2435
ကျွန်တော့ရဲ့ ၁၄ နှစ်သက်တမ်း တက်တူးနဲ့
02:54
and Ötzi's 5,300-year-old tattoos
56
162417
3517
Ötzi's ရဲ့ နှစ် ၅၃၀၀ သက်တမ်း တက်တူးတွေဟာ
02:57
are made of the same exact stuff:
57
165958
3060
တစ်မျိုးတည်းသော အရာကနေ ဖန်တီးထားတာပါ။
03:01
soot,
58
169042
1559
ကျပ်ခိုးပါ၊
03:02
that black powdery carbon dust
59
170625
2101
ပစ္စည်းကို မီးရှို့လိုက်တဲ့အခါ
03:04
that gets left behind in the fireplace
when you burn stuff.
when you burn stuff.
60
172750
3601
မီးဖိုမှာ စွဲကျန်ခဲ့တဲ့
ဒီအနက်ရောင် ကာဗွန်မှုန့်ပါ။
ဒီအနက်ရောင် ကာဗွန်မှုန့်ပါ။
03:08
And if you zoom way, way in
on either my tattoo or Ötzi's tattoos,
on either my tattoo or Ötzi's tattoos,
61
176375
4184
အနီးကပ်ဆွဲကြည့်ရင် ကျွန်တော်ရဲ့ တက်တူး
(သို့) Ötzi's ရဲ့ တက်တူးဖြစ်ဖြစ်
(သို့) Ötzi's ရဲ့ တက်တူးဖြစ်ဖြစ်
03:12
you'll find that they all
look something like this.
look something like this.
62
180583
2417
အားလုံးဟာ ဒီလိုမျိုးပုံပေါက်နေတာ
မြင်ရလိမ့်မယ်။
မြင်ရလိမ့်မယ်။
03:16
A tattoo is nothing more
than a bunch of tiny pigment particles,
than a bunch of tiny pigment particles,
63
184167
3559
တက်တူးဟာ သေးငယ်တဲ့
အရောင်အမှုန်လေးတွေရဲ့ အစုတစ်ခု သက်သက်ပါ။
အရောင်အမှုန်လေးတွေရဲ့ အစုတစ်ခု သက်သက်ပါ။
03:19
soot in this case,
64
187750
1726
ဒီအဖြစ်မှာ ကျပ်ခိုးက
03:21
that get trapped in the dermis,
65
189500
1518
အရေပြားထဲမှာ ပိတ်မိနေတယ်၊
03:23
which is the layer of tissue
right underneath the surface of the skin.
right underneath the surface of the skin.
66
191042
3851
ဒါက အရေပြားရဲ့ မျက်နှာပြင်
အောက်တည့်တည့်က တစ်ရှူးအလွာပါ။
အောက်တည့်တည့်က တစ်ရှူးအလွာပါ။
03:26
So in over five thousand years,
67
194917
2726
ဒီတော့ နှစ် ငါးထောင်ကျော်အတွင်း
03:29
we've done very little
to update tattoo technology,
to update tattoo technology,
68
197667
3184
တက်တူး နည်းပညာကို
မဆိုစလောက်ပဲ မွမ်းမံခဲ့တာပါ၊
မဆိုစလောက်ပဲ မွမ်းမံခဲ့တာပါ၊
03:32
apart from getting access to more colors
69
200875
2684
အရောင်တွေ ပိုရလာအောင်၊
03:35
and slightly more efficient
methods of installation.
methods of installation.
70
203583
2792
နည်းနည်းလေး ပိုထိရောက်တဲ့
ဆေးသွင်းခြင်း နည်းတွေကလွဲရင်ပေါ့
ဆေးသွင်းခြင်း နည်းတွေကလွဲရင်ပေါ့
03:39
While I'm an artist, I'm also a scientist,
71
207958
2976
ကျွန်တော်က ပန်းချီပညာရှင်ဆိုပေမဲ့
သိပ္ပံပညာရှင်လည်းဖြစ်ပြီး
သိပ္ပံပညာရှင်လည်းဖြစ်ပြီး
03:42
and I direct a laboratory
that researches nanotechnology,
that researches nanotechnology,
72
210958
3893
နာနိုနည်းပညာကို သုတေသနပြုတဲ့
စမ်းသပ်ခန်းတစ်ခုကို ဦးစီးပါတယ်၊
စမ်းသပ်ခန်းတစ်ခုကို ဦးစီးပါတယ်၊
03:46
which is the science of building things
with ultratiny building blocks,
with ultratiny building blocks,
73
214875
4268
ဒါက လူ့ဆံပင်ရဲ့ဗျက်ထက်တောင်
အဆထောင်ချီသေးငယ်တဲ့
အဆထောင်ချီသေးငယ်တဲ့
03:51
thousands of times smaller even
than the width of a human hair.
than the width of a human hair.
74
219167
3642
အင်မတန်သေးငယ်တဲ့ အခြေခံအုပ်ချပ်တွေနဲ
တည်ဆောက်ရေး အရာတွေရဲ့ သိပ္ပံပါ။
တည်ဆောက်ရေး အရာတွေရဲ့ သိပ္ပံပါ။
03:54
And I began to ask myself,
75
222833
1810
ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် စမေးမိတာက
03:56
how could nanotechnology serve tattooing?
76
224667
2416
တက်တူးထိုးရာမှာ
နာနိုနည်းပညာက ဘယ်လို အသုံးဝင်လဲ။
နာနိုနည်းပညာက ဘယ်လို အသုံးဝင်လဲ။
04:00
If tattoos are just
a bunch of particles in the skin,
a bunch of particles in the skin,
77
228125
3268
တက်တူးတွေဟာ အရေပြားထဲက
အမှုန်တွေရဲ့ အစုတစ်ခုပဲဆိုရင်
အမှုန်တွေရဲ့ အစုတစ်ခုပဲဆိုရင်
04:03
could we swap those particles out for ones
that do something more interesting?
that do something more interesting?
78
231417
4083
ဒီအမှုန်တွေကို ပိုစိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့
တစ်ခုခု လုပ်တာတွေအတွက် ဖလှယ်ထုတ်နိုင်လား။
တစ်ခုခု လုပ်တာတွေအတွက် ဖလှယ်ထုတ်နိုင်လား။
04:08
Here's my big idea:
79
236542
1851
ဒီမှာ ကျွန်တော့ရဲ့ စိတ်ကူးကြီးပါ။
04:10
I believe that tattoos
can give you superpowers.
can give you superpowers.
80
238417
2767
တက်တူးတွေက သင့်ကို
အစွမ်းထူးတွေ ပေးနိုင်တယ်လို့ ယုံကြည်တယ်။
အစွမ်းထူးတွေ ပေးနိုင်တယ်လို့ ယုံကြည်တယ်။
04:13
(Laughter)
81
241208
1643
(ရယ်သံများ)
04:14
Now, I don't mean
they're going to make us fly,
they're going to make us fly,
82
242875
2226
သင့်ကို မိုးပျံအောင်
လုပ်ပေးမယ် မဆိုလိုပါဘူး။
လုပ်ပေးမယ် မဆိုလိုပါဘူး။
04:17
but I do think
that we can have superpowers
that we can have superpowers
83
245125
2268
ဒါပေမဲ့ ဆေးမင်ကြောင်တွေက လောလောဆယ်
04:19
in the sense that tattoos
can give us new abilities
can give us new abilities
84
247417
3809
ကျွန်တော်တို့မှာမရှိတဲ့ စွမ်းရည်သစ်တွေ
ပေးနိုင်တဲ့သဘောရှိတဲ့
ပေးနိုင်တဲ့သဘောရှိတဲ့
04:23
that we don't currently possess.
85
251250
1708
အစွမ်းထူးတွေ
ရှိတယ်လို့တော့ ထင်တယ်။
ရှိတယ်လို့တော့ ထင်တယ်။
04:26
By upgrading the particles,
we can engineer tattooing
we can engineer tattooing
86
254167
3767
အမှုန်တွေကို မွမ်းမံခြင်းနဲ့
အရေပြားရဲ့ အသွင်အပြင်သာမက
အရေပြားရဲ့ အသွင်အပြင်သာမက
04:29
so that it will change
not only the appearance of our skin,
not only the appearance of our skin,
87
257958
3184
အရေပြားရဲ့လုပ်ဆောင်မှုအတွက်ပါ
ပြောင်းလဲသွားစေဖို့
ပြောင်းလဲသွားစေဖို့
04:33
but also the function of our skin.
88
261166
1751
ဆေးမင်ကြောင်ထိုးတာကို စီမံနိုင်တယ်။
04:36
Let me show you.
89
264083
1560
ပြပါရစေ။
04:37
This is a diagram of a microcapsule.
90
265667
2791
ဒါက ဆေးတောင့်လေးရဲ့ ပုံကြမ်းပါ။
04:41
It's a tiny hollow particle
with a protective outer shell,
with a protective outer shell,
91
269083
3101
ကာကွယ်ပေးတဲ့ အပြင်ဘက်အခွံပါတဲ့
တက်တူး ဆိုးဆေးအရွယ်လောက်ရှိတဲ့
တက်တူး ဆိုးဆေးအရွယ်လောက်ရှိတဲ့
04:44
about the size of a tattoo pigment,
92
272208
2060
အခေါင်းပွ အမှုန်လေးတစ်ခုပါ၊
04:46
and you can fill the inside
with practically whatever you want.
with practically whatever you want.
93
274292
3041
ဖြည့်ချင်တာမှန်သမျှ နီးနီးနဲ့
အတွင်းဘက်မှာ ဖြည့်နိုင်ပါတယ်။
အတွင်းဘက်မှာ ဖြည့်နိုင်ပါတယ်။
04:50
So what if we put interesting materials
inside of these microcapsules
inside of these microcapsules
94
278417
4267
ဒီတော့ ဒီဆေးတောင့်လေးတွေထဲမှာ
စိတ်ဝင်စားစရာ ပစ္စည်းတွေထည့်ပြီး
စိတ်ဝင်စားစရာ ပစ္စည်းတွေထည့်ပြီး
04:54
and made tattoo inks with them?
95
282708
1500
ဒါတွေနဲ့ တက်တူးမင် လုပ်ရင်ရော။
04:57
What sorts of things
could we make a tattoo do?
could we make a tattoo do?
96
285083
2500
တက်တူးတစ်ခုကို ဘယ်လို
အရာတွေ ကျွန်တော်တို့ လုပ်ခိုင်းနိုင်လဲ။
အရာတွေ ကျွန်တော်တို့ လုပ်ခိုင်းနိုင်လဲ။
05:00
What problems could we solve?
97
288458
2226
ဘယ်ပြဿနာတွေ ဖြေရှင်းနိုင်လဲ။
05:02
What human limitations could we overcome?
98
290708
2084
ဘယ် လူသား အကန့်အသတ်တွေကို
ကျော်လွှားနိုင်လဲ။
ကျော်လွှားနိုင်လဲ။
05:06
Well, here's one idea:
99
294208
1292
ကဲ၊ ဒီမှာ စိတ်ကူးတစ်ခုပါ။
လူသားအနေနဲ့
ကျွန်တော်တို့ရဲ့အားနည်းချက်က
ကျွန်တော်တို့ရဲ့အားနည်းချက်က
05:08
one of our weaknesses as humans
100
296875
1601
05:10
is that we can't see
ultraviolet, or UV, light.
ultraviolet, or UV, light.
101
298500
3976
ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် (သို့) UV အလင်းကို
ကျွန်တော်တို့ မမြင်နိုင်တာပါ။
ကျွန်တော်တို့ မမြင်နိုင်တာပါ။
05:14
That's the high-energy part of sunlight
102
302500
1893
ဒါက နေလောင်တာနဲ့ အရေပြားကင်ဆာ
05:16
that causes sunburn
and increases our risk of skin cancer.
and increases our risk of skin cancer.
103
304417
3291
အန္တရာယ်တိုးစေတဲ့ နေရောင်ခြည်ရဲ့
စွမ်းအင်မြင့်အပိုင်းပါ။
စွမ်းအင်မြင့်အပိုင်းပါ။
တိရိစ္ဆာန်ပိုးမွှားတွေ UV အလင်းကို
မြင်နိုင်ပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ မမြင်ဘူး။
မြင်နိုင်ပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ မမြင်ဘူး။
05:20
Many animals and insects
can actually see UV light, but we can't.
can actually see UV light, but we can't.
104
308875
3417
05:25
If we could, we'd be able to see sunscreen
when it was applied on our skin.
when it was applied on our skin.
105
313292
3958
မြင်နိုင်ရင်တော့ အရေပြားပေါ် လိမ်းတဲ့အခါ
နေရောင်ခံလိမ်းဆေးကို တွေ့နိုင်မှာပေါ့။
နေရောင်ခံလိမ်းဆေးကို တွေ့နိုင်မှာပေါ့။
05:30
Unfortunately, most of us
don't wear sunscreen,
don't wear sunscreen,
106
318208
3185
ကံဆိုးချင်တော့ ကျွန်တော်တို့အများစုက
နေရောင်ခံလိမ်းဆေး မလိမ်းကြဘူး။
နေရောင်ခံလိမ်းဆေး မလိမ်းကြဘူး။
05:33
and those of us who do
107
321417
1601
လိမ်းတဲ့လူတွေကျတော့လည်း
05:35
can't really tell when it wears off,
because it's invisible.
because it's invisible.
108
323042
3309
ဘယ်အချိန် ပြယ်သွားလည်း တကယ်
မပြောနိုင်ကြဘူး၊ မြင်မှမမြင်ရတာကိုး။
မပြောနိုင်ကြဘူး၊ မြင်မှမမြင်ရတာကိုး။
05:38
It's the main reason
we treat over five million cases
we treat over five million cases
109
326375
2643
ဒါက US မှာတင် နှစ်စဉ် ကာကွယ်နိုင်တဲ့
အရေပြားကင်ဆာ ရောဂါ
အရေပြားကင်ဆာ ရောဂါ
05:41
of preventable skin cancer
every year in the US alone,
every year in the US alone,
110
329042
3767
ငါးသန်းကျော်ကိုကျွန်တော်တို့
ကုသတဲ့ အဓိက အကြောင်းရင်းပါ၊
ကုသတဲ့ အဓိက အကြောင်းရင်းပါ၊
05:44
costing our economy
over five billion dollars annually.
over five billion dollars annually.
111
332833
2917
စီးပွားရေးကိုနှစ်စဉ်
ဒေါ်လာ ငါးဘီလီယံကျော် နစ်နာစေတာပါ။
ဒေါ်လာ ငါးဘီလီယံကျော် နစ်နာစေတာပါ။
05:49
So how could we overcome
this human weakness with a tattoo?
this human weakness with a tattoo?
112
337167
3041
ဒီတော့ ဒီလူသား အားနည်းချက်ကို
တက်တူးနဲ့ ဘယ်လို ကျော်လွှားနိုင်လဲ။
တက်တူးနဲ့ ဘယ်လို ကျော်လွှားနိုင်လဲ။
05:53
Well, if the problem is
that we can't see UV rays,
that we can't see UV rays,
113
341375
4143
ကဲ၊ ပြဿနာက ကျွန်တော်တို့ဟာ
UV ရောင်ခြည်တွေကို မမြင်နိုင်တာပါ၊
UV ရောင်ခြည်တွေကို မမြင်နိုင်တာပါ၊
05:57
maybe we can make a tattoo
detect them for us.
detect them for us.
114
345542
3017
ဒါတွေ ကျွန်တော်တို့အတွက် ရှာပေးဖို့
တက်တူး ဖန်တီးနိုင်လောက်မယ်။
တက်တူး ဖန်တီးနိုင်လောက်မယ်။
06:00
So I thought, why don't we take
some microcapsules,
some microcapsules,
115
348583
3560
ဒီတော့ တွေးမိတာက "UV ဓာတ်ပြုတဲ့
အရောင်းပြောင်း ဆိုးဆေးတစ်ခု ထည့်ထားတဲ့
အရောင်းပြောင်း ဆိုးဆေးတစ်ခု ထည့်ထားတဲ့
06:04
load it up with a UV-sensitive,
color-changing dye,
color-changing dye,
116
352167
3934
ဆေးတောင့်လေးတွေသုံးပြီး
ဒီကနေ တက်တူးမင်ကို
ဒီကနေ တက်တူးမင်ကို
06:08
and make a tattoo ink out of that?
117
356125
1625
လုပ်မယ်ဆိုရင်ရော"လို့ပါ။
06:11
Now, one of the troubles
of being a tattoo technologist
of being a tattoo technologist
118
359167
4351
အခု တက်တူး နည်းပညာရှင်
ဖြစ်ခြင်းရဲ့ဒုက္ခတစ်ခုက
ဖြစ်ခြင်းရဲ့ဒုက္ခတစ်ခုက
06:15
is finding willing test subjects.
119
363542
1976
ပါဝင်ချင်တဲ့ အစမ်းသပ်ခံတွေရှာခြင်းပါ။
06:17
(Laughter)
120
365542
1517
(ရယ်သံများ)
06:19
And when it came time
to test this tattoo ink,
to test this tattoo ink,
121
367083
3476
တက်တူး မင်ကို
စမ်းသပ်ချိန် ရောက်တဲ့အခါ
စမ်းသပ်ချိန် ရောက်တဲ့အခါ
06:22
I thought it best not to torture
my poor graduate students.
my poor graduate students.
122
370583
3810
ကျွန်တော့သနားစရာ ဘွဲ့ရကျောင်းသာတွေကို
မနှိပ်စက်မိဖို့က အကောင်းဆုံးလို့တွေးမိတယ်။
မနှိပ်စက်မိဖို့က အကောင်းဆုံးလို့တွေးမိတယ်။
06:26
So I decided to tattoo
a couple of spots on my own arm instead.
a couple of spots on my own arm instead.
123
374417
4541
ဒါနဲ့ ဒီအစား ကိုယ့်လက်မောင်းပေါ်က တစ်နေရာ၊
နှစ်နေရာမှာ ဆေးမင်ထို့ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။
နှစ်နေရာမှာ ဆေးမင်ထို့ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။
06:31
And It actually worked. Check it out!
124
379875
3184
ဒါက တကယ် အလုပ်ဖြစ်တယ်၊
ကြည့်ကြပါဦး။
ကြည့်ကြပါဦး။
06:35
I call these tattoos solar freckles
125
383083
2310
ဒီတက်တူးတွေကို နေရောင်
မှဲ့ခြောက်တွေလို့ခေါ်တယ်
မှဲ့ခြောက်တွေလို့ခေါ်တယ်
06:37
because they're powered by sunshine.
126
385417
2476
အကြောင်းက နေရောင်ခြည်နဲ့
စွမ်းအားပေးလို့ပါ။
စွမ်းအားပေးလို့ပါ။
06:39
And right now, they're invisible,
127
387917
1601
လောလောဆယ် ဒါတွေကို မမြင်ရပေမဲ့
06:41
but as soon as I expose them
to a UV light, acting as the Sun --
to a UV light, acting as the Sun --
128
389542
3642
နေလိုလုပ်ဆောင်တဲ့ UV အလင်းနဲ့
ထိတွေ့လိုက်တာနဲ့
ထိတွေ့လိုက်တာနဲ့
06:45
there they are, blue spots.
129
393208
1334
အပြာရောင် အပြောက်တွေပေါ်တယ်
06:47
Now, I'm not wearing
sunscreen in this video,
sunscreen in this video,
130
395542
3059
အခု ဒီဗီဒီယိုထဲမှာ နေပူခံလိမ်း
ဆေးလိမ်းမထားဘူး။
ဆေးလိမ်းမထားဘူး။
06:50
but if I was, those blue spots
would not appear,
would not appear,
131
398625
3101
ဒါပေမဲ့ လိမ်းထားရင် ဒီအပြာရောင်
အပြောက်တွေ ပေါ်မှာမဟုတ်ဘဲ
အပြောက်တွေ ပေါ်မှာမဟုတ်ဘဲ
06:53
and then when my sunscreen wore off later,
132
401750
2309
နောက်ပိုင်း နေရောင်ခံလိမ်းဆေး ပြယ်သွားရင်
06:56
the solar freckles
would reappear in UV light
would reappear in UV light
133
404083
2476
နေရောင်ခြည် မှဲ့ခြောက်တွေဟာ
UV အလင်းမှာ ပြန်ပေါ်လာမယ်
UV အလင်းမှာ ပြန်ပေါ်လာမယ်
06:58
and I would know that it was time
to reapply sunscreen.
to reapply sunscreen.
134
406583
3226
ဒါဟာ နေရောင်ခံလိမ်းဆေး
ပြန်လိမ်းချိန်လို့ ကျွန်တော်သိလိမ့်မယ်။
ပြန်လိမ်းချိန်လို့ ကျွန်တော်သိလိမ့်မယ်။
07:01
So these tattoos act
as a real-time, naked-eye indicator
as a real-time, naked-eye indicator
135
409833
3935
ဒီတော့ တက်တူးတွေက သင့်အရေပြားရဲ့
UV ထိတွေ့မှုရဲ့ အချိန်ကိုက်၊ ပကတိမျက်လုံး
UV ထိတွေ့မှုရဲ့ အချိန်ကိုက်၊ ပကတိမျက်လုံး
07:05
of your skin's UV exposure.
136
413792
1708
အညွှန်းအဖြစ် လုပ်ဆောင်တယ်။
07:08
And of course,
137
416583
1310
တကယ်တမ်းက
07:09
I think there are lots of really cool,
artistic things you could do
artistic things you could do
138
417917
4934
ဒီလိုမျိုး အရောင်ပြောင်း တက်တူးနဲ့
သင်လုပ်နိုင်တဲ့ တကယ်မိုက်တဲ့
သင်လုပ်နိုင်တဲ့ တကယ်မိုက်တဲ့
07:14
with a color-changing tattoo like this,
139
422875
2375
အနုပညာဆန်တာတွေ အများကြီးရှိပေမဲ့
07:18
but I hope that it will also
help us solve a big problem
help us solve a big problem
140
426292
3934
ဒါက အရေပြား ကာကွယ်ရေးမှာ ကြီးမားတဲ့
ပြဿနာတစ်ခုကို ကူညီဖြေရှင်းပေးမယ်လို့လည်း
ပြဿနာတစ်ခုကို ကူညီဖြေရှင်းပေးမယ်လို့လည်း
07:22
in skin protection.
141
430250
2059
မျှော်လင့်ပါတယ်။
07:24
(Applause)
142
432333
5209
(လက်ခုပ်သံများ)
07:32
Let me give you another example.
143
440583
2185
နောက်ထပ် နမူနာတစ်ခု ပေးပါရစေ။
07:34
Normal human body temperature
is about 97 to 99 degrees Fahrenheit,
is about 97 to 99 degrees Fahrenheit,
144
442792
5142
သာမန် လူ့ခန္ဓာကိုယ် အပူချိန်က
၉၇ က ၉၉ ဖာရင်ဟိုက်လောက်ပါ၊
၉၇ က ၉၉ ဖာရင်ဟိုက်လောက်ပါ၊
07:39
and if you fall outside of that range,
145
447958
2310
ဒီအပိုင်းအခြားအပြင်ဘက်မှာ ရှိနေရင်
07:42
you need to seek
medical attention right away.
medical attention right away.
146
450292
3017
ဆေးဝါးဆောင်ရွက်မှု ချက်ချင်း
လုပ်ဖို့လိုပါတယ်။
လုပ်ဖို့လိုပါတယ်။
07:45
Now, the problem is that humans
can't detect our own body temperature
can't detect our own body temperature
147
453333
3726
အခု ပြဿနာက ကိုယ့်ခန္ဓာကိုယ်
အပူချိန်ကို သာမိုမီတာမပါဘဲ
အပူချိန်ကို သာမိုမီတာမပါဘဲ
07:49
without a thermometer.
148
457083
1810
သတိမပြုနိုင်တာပါ။
07:50
Sure, you could try the old
hand-on-the-forehead trick,
hand-on-the-forehead trick,
149
458917
2726
သေချာတယ်၊ ရှေးဟောင်း လက်တွေ့
နဖူးကို စမ်းနိုင်ပေမဲ့
နဖူးကို စမ်းနိုင်ပေမဲ့
07:53
but there's zero scientific
evidence to back that up.
evidence to back that up.
150
461667
2517
ဒါကိုထောက်ခံတဲ့ သိပ္ပံနည်းကျ
အထောက်အထားက နတ္ထိပါ။
အထောက်အထားက နတ္ထိပါ။
07:56
(Laughter)
151
464208
1768
(ရယ်သံများ)
07:58
So what if we could create
a tattooable thermometer
a tattooable thermometer
152
466000
2726
ဒီတော့ တက်တူးထိုးနိုင်တဲ့
သာမိုမီတာ ဖန်တီးနိုင်ရင်
သာမိုမီတာ ဖန်တီးနိုင်ရင်
08:00
that you could access anytime?
153
468750
1708
အချိန်တိုင်း သုံးနိုင်မလားပေါ့။
08:03
Well, remember how the solar freckles
used a UV-sensitive dye
used a UV-sensitive dye
154
471333
4268
ကဲ၊ နေရောင်ခြည် မှဲ့ခြောက်တွေ ဆေးတောင့်
အသေးလေးထဲက
အသေးလေးထဲက
08:07
inside of the microcapsules
of the tattoo ink?
of the tattoo ink?
155
475625
3184
UV ဓာတ်ပြုတဲ့ ဆိုးဆေးကို
အသုံးပြုပုံကို သတိရလား။
အသုံးပြုပုံကို သတိရလား။
08:10
Well, you could also put
heat-sensitive dyes
heat-sensitive dyes
156
478833
2601
ကဲ၊ အပူကို ဓာတ်ပြုတဲ့ ဆိုးဆေးတွေလည်း
ထည့်နိုင်ပြီး
ထည့်နိုင်ပြီး
08:13
inside of microcapsules
157
481458
1768
မတူတဲ့အပူချိန်တွေမှာ
08:15
and you could make different tattoo inks
158
483250
1934
အရောင်ပြောင်းတဲ့
မတူတဲ့ တက်တူး မင်ကို
မတူတဲ့ တက်တူး မင်ကို
08:17
that change color
at different temperatures.
at different temperatures.
159
485208
2351
ဆေးတောင့်လေးထွေထဲမှာ
ဖန်တီးနိုင်ပါတယ်။
ဖန်တီးနိုင်ပါတယ်။
08:19
Suppose it was 96, 98,
and a hundred degrees Fahrenheit.
and a hundred degrees Fahrenheit.
160
487583
5084
အပူချိန်က ၉၆၊ ၉၈၊ ၁၀၀ ဒီဂရီ
ဖာရင်ဟိုက် ဆိုပါစို့။
ဖာရင်ဟိုက် ဆိုပါစို့။
08:25
If you place those inks side by side,
161
493417
2267
ဒီမင်တွေကို တွဲပြီးထားလိုက်ရင်
08:27
now you have a temperature scale
162
495708
1893
လူ့ခန္ဓာကိုယ်ဆီ ပြောင်းပေးတဲ့
08:29
tuned to the human body.
163
497625
2000
အပူချိန် စကေးတစ်မျိုးကို ရပါတယ်။
08:32
In this video, you can see
the different patches of tattoos
the different patches of tattoos
164
500500
4643
ဒီဗီဒီယိုမှာ ကျွန်တော်တို့ စမ်းသပ်ခဲ့တဲ့
ဝက်သားရေးကို အပူပေးသလို
ဝက်သားရေးကို အပူပေးသလို
08:37
disappearing sequentially
165
505167
1351
အမျိုးမျိုးသော တက်တူး
08:38
as the pigskin we tested them on
166
506542
2184
အကွက်တွေ စီစဉ်တကျ ပျောက်ကွယ်နေတာ
08:40
is heated up.
167
508750
1726
မြင်နိုင်ပါတယ်။
08:42
So if you were to place a tattoo like this
168
510500
2018
ဒီတော့ ဒီလို တက်တူးကို
08:44
in a location that was stable
to external temperature fluctuations --
to external temperature fluctuations --
169
512542
4766
ပြင်ပ အပူချိန် အတက်အကျတွေကို
တည်ငြိမ်စေတဲ့ နေရာတစ်ခုမှာ ထားလိုက်ရင်
တည်ငြိမ်စေတဲ့ နေရာတစ်ခုမှာ ထားလိုက်ရင်
08:49
maybe inside of the mouth,
perhaps on the back of the lip? --
perhaps on the back of the lip? --
170
517332
3043
ပါးစပ် အတွင်းမှာဖြစ်ဖြစ်
နှုတ်ခမ်းအနောက်မှာဖြစ်ဖြစ်ပေါ့၊
နှုတ်ခမ်းအနောက်မှာဖြစ်ဖြစ်ပေါ့၊
08:53
then you'd be able to read
your body temperature anytime
your body temperature anytime
171
521500
2643
မှန်ထဲက သင့်ဆေးမင်ကြောင်ကို
တစ်ချက်ကြည့်ရုံနဲ့
တစ်ချက်ကြည့်ရုံနဲ့
08:56
by just glancing
at your tattoo in the mirror.
at your tattoo in the mirror.
172
524167
2166
ကိုယ် အပူချိန်ကို အချိန်တိုင်းဖတ်လို့ရတယ်။
08:59
Amazing, right?
173
527042
1250
အံ့သြစရာမို့လား။
09:01
(Applause)
174
529750
1309
(လက်ခုပ်သံများ)
09:03
Thank you.
175
531083
1310
ကျေးဇူးပါ။
09:04
(Applause)
176
532417
3559
(လက်ခုပ်သံများ)
09:08
Another limitation that we have as humans
177
536000
2184
လူသားတွေအနေနဲ့ရှိတဲ့ နောက်ထပ် ကန့်သတ်ချက်က
09:10
is that our skin
doesn't conduct electricity,
doesn't conduct electricity,
178
538208
3268
ကျွန်တော်တို့ အရေပြားဟာ
လျှပ်စစ်ဓာတ် မကူးတာပါ၊
လျှပ်စစ်ဓာတ် မကူးတာပါ၊
09:13
and that can be a good thing,
but not necessarily --
but not necessarily --
179
541500
3059
ကောင်းတာတစ်ခုဖြစ်နိုင်ပေမဲ့
သေချာပေါက်တော့ မဟုတ်ဘူး။
သေချာပေါက်တော့ မဟုတ်ဘူး။
09:16
(Laughter)
180
544583
1601
(ရယ်သံများ)
09:18
if you have an electronic
biomedical implant,
biomedical implant,
181
546208
3851
သင့်မှာ အိလက်ထရွန်းနစ်
ဇီဝေဆေးဝါး အစားထိုးပစ္စည်းတစ်ခုရှိရင်
ဇီဝေဆေးဝါး အစားထိုးပစ္စည်းတစ်ခုရှိရင်
09:22
like a pacemaker for example.
182
550083
2226
ဥပမာ နှုလုံးခုန်စက်တစ်ခုပေါ့၊
09:24
Right now, if you have a pacemaker,
183
552333
2268
လောလောဆယ် သင့်မှာ နှလုံးခုန်စက်တစ်ခုရှိရင်
09:26
you need surgery every five or 10 years
to replace the battery when it dies.
to replace the battery when it dies.
184
554625
4518
ဘက်ထရီကုန်သွားတဲ့အခါ အစားထိုးဖို့ ၅ နှစ်
(သို့) ၁၀ နှစ်တစ်ခါ ခွဲစိတ်ဖို့လိုတယ်။
(သို့) ၁၀ နှစ်တစ်ခါ ခွဲစိတ်ဖို့လိုတယ်။
09:31
And wouldn't it be nice if, instead,
185
559167
2559
ဒီအစား လျှပ်ကူးတဲ့ အရေပြား အကွက်တစ်ခုကနေ
09:33
we could simply recharge the battery
through a patch of conducting skin?
through a patch of conducting skin?
186
561750
3583
ဘက်ထရီကို အားပြန်သွင်းနိုင်မယ်ဆို
မကောင်းဘူးလား။
မကောင်းဘူးလား။
09:38
Well, if you were to try to tackle
that problem with a tattoo,
that problem with a tattoo,
187
566708
3226
အင်း၊ တက်တူးတစ်ခုနဲ့ ဒီပြဿနာကို
ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးစားမယ်ဆိုရင်
ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးစားမယ်ဆိုရင်
09:41
the first step would be to make a tattoo
that conducts electricity.
that conducts electricity.
188
569958
3893
ပထမ ခြေလှမ်းက လျှပ်စစ်ဓာတ်ကို လျှပ်ကူးတဲ့
တက်တူးတစ်ခု ဖန်တီးဖို့ဖြစ်မယ်။
တက်တူးတစ်ခု ဖန်တီးဖို့ဖြစ်မယ်။
09:45
So we've been working on
a conducting tattoo ink in my lab.
a conducting tattoo ink in my lab.
189
573875
3393
ကျွန်တော့လက်တွေ့ခန်းမှာ လျှပ်ကူးနိုင်တဲ့
တက်တူးမင်နဲ့ လုပ်နေတယ်။
တက်တူးမင်နဲ့ လုပ်နေတယ်။
09:49
And right now, we're able to increase
the conductivity of skin over 300-fold
the conductivity of skin over 300-fold
190
577292
5934
လောလောဆယ် လျှပ်ကူးနိုင်တဲ့ ဆေးမင်ကြောင်
မင်နဲ့အရေပြားရဲ့လျှပ်ကူးသတ္တိကို
မင်နဲ့အရေပြားရဲ့လျှပ်ကူးသတ္တိကို
09:55
with our conducting tattoo ink.
191
583250
1875
အဆ ၃၀၀ ကျော် တိုးပွားနိုင်ပါတယ်။
09:57
Now, we have a long way to go
before we reach the conductivity
before we reach the conductivity
192
585833
2935
အခု ကြေးနန်းကြိုးလို တစ်ခုခုရဲ့
လျှပ်ကူးသတ္တိကို မရောက်ခင်
လျှပ်ကူးသတ္တိကို မရောက်ခင်
10:00
of something like a copper wire,
193
588792
1726
ရှေ့ဆက်ဖို့ အဝေးကြီးလိုပါသေးပေမဲ့
10:02
but we're making progress
and I'm really excited about this
and I'm really excited about this
194
590542
3101
တိုးတက်မှုတွေရှိနေပြီး
ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး တကယ်စိတ်လှုပ်ရှားမိတာက
ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး တကယ်စိတ်လှုပ်ရှားမိတာက
10:05
because I think that it could open up
a whole new world of possibility
a whole new world of possibility
195
593667
3517
ဒါဟာ တက်တူးတွေအတွက်
ဖြစ်နိုင်ခြေရဲ့ လောကသစ်တစ်ခုကို
ဖြစ်နိုင်ခြေရဲ့ လောကသစ်တစ်ခုကို
10:09
for tattoos.
196
597208
1893
ဖွင့်ပေးနိုင်တယ်လို့ ထင်လို့ပါ။
10:11
I envision a future
where tattoos enable us --
where tattoos enable us --
197
599125
3934
တက်တူးတွေက ကျွန်တော်တို့ကို
ထောက်ကူပေးတဲ့ အနာဂတ်ကို မှန်းကြည့်ရာမှာ
ထောက်ကူပေးတဲ့ အနာဂတ်ကို မှန်းကြည့်ရာမှာ
10:15
tattooable wires and tattooable
electronics enable us
electronics enable us
198
603083
4018
ကျွန်တော်တို့ခန္ဓာကိုယ်တွေနဲ့
နည်းပညာတွေ ပေါ်ထွက်ဖို့
နည်းပညာတွေ ပေါ်ထွက်ဖို့
10:19
to merge our technologies with our bodies
199
607125
4101
ထောက်ကူပေးတဲ့ တက်တူး ထိုးနိုင်တဲ့
ဝိုင်ယာတွေ၊ အီလက်ထရွန်းနစ်တွေပါ၊
ဝိုင်ယာတွေ၊ အီလက်ထရွန်းနစ်တွေပါ၊
10:23
so that they feel more like
extensions of ourselves
extensions of ourselves
200
611250
2434
ပြင်ပ ကိရိယာတွေထက်
ကျွန်တော်တို့ကိုယ်တိုင်ရဲ့
ကျွန်တော်တို့ကိုယ်တိုင်ရဲ့
10:25
rather than external devices.
201
613708
1542
ကိုယ်ခွဲတွေလို ခံစားနိုင်အောင်ပါ။
10:28
So these are a few examples
of the new abilities that we can gain
of the new abilities that we can gain
202
616958
4143
ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တက်တူးတွေ
ကို ခေတ်မီဖို့ နာနိုနည်းပညာနဲ့
ကို ခေတ်မီဖို့ နာနိုနည်းပညာနဲ့
10:33
by using nanotechnology
to upgrade our tattoos,
to upgrade our tattoos,
203
621125
5059
ကျွန်တော်တို့ ရရှိနိုင်တဲ့ တတ်ကျွမ်းမှု
အသစ်တွေရဲ့ နမူနာ အနည်းငယ်ရှိပေမဲ့
အသစ်တွေရဲ့ နမူနာ အနည်းငယ်ရှိပေမဲ့
10:38
but this really is only the beginning.
204
626208
2268
ဒါက တကယ် အစပဲ ရှိပါသေးတယ်။
10:40
I believe the sky is the limit
for what we can do with high-tech tattoos.
for what we can do with high-tech tattoos.
205
628500
4375
နည်းပညာမြင့် ဆေးမင်ကြောင်နဲ့ လုပ်နိုင်တာ
အတွက် အကန့်အသတ်မရှိဘူးလို့ ယုံကြည်တယ်။
အတွက် အကန့်အသတ်မရှိဘူးလို့ ယုံကြည်တယ်။
10:45
In the future, tattoos
will not only be beautiful,
will not only be beautiful,
206
633708
3643
အနာဂတ်မှာ တက်တူးတွေဟာ
လှပဖို့သာမဟုတ်ပဲ
လှပဖို့သာမဟုတ်ပဲ
10:49
they'll be functional too.
207
637375
1417
လက်တွေ့လည်း အသုံးဝင်မှာပါ။
10:51
Thank you.
208
639833
1476
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
10:53
(Applause)
209
641333
3584
(လက်ခုပ်သံများ)
ABOUT THE SPEAKER
Carson Bruns - Chemist, visual artistA creator of color-changing tattoo inks and shape-shifting molecular machines, Carson Bruns uses nanoscience to invent new materials and technologies.
Why you should listen
Carson Bruns has co-authored more than 30 peer-reviewed scientific publications, including the celebrated book The Nature of the Mechanical Bond: From Molecules to Machines, with Nobel Laureate J. Fraser Stoddart. He is an assistant professor of mechanical engineering in the ATLAS Institute at the University of Colorado Boulder, where he directs the Emergent Nanomaterials Lab. His work has been featured in Inked Magazine, Chemical and Engineering News and Colorado Public Radio.
Carson Bruns | Speaker | TED.com