TED2010
Denis Dutton: A Darwinian theory of beauty
Dennis Dutton: Een Darwiniaanse theorie van schoonheid
Filmed:
Readability: 5.4
2,492,039 views
TED werkt samen met animator Andrew Park om Denis Dutton's provocatieve schoonheidstheorie - dat kunst, muziek en andere mooie dingen, ver van alleen maar te zitten "in het oog van de toeschouwer", een essentieel onderdeel zijn van de menselijke natuur met diepe evolutionaire wortels.
Denis Dutton - Philosopher
Denis Dutton was a philosophy professor and the editor of Arts & Letters Daily. In his book The Art Instinct, he suggested that humans are hard-wired to seek beauty. Full bio
Denis Dutton was a philosophy professor and the editor of Arts & Letters Daily. In his book The Art Instinct, he suggested that humans are hard-wired to seek beauty. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Delighted to be here
0
0
3000
Leuk om hier te zijn
00:18
and to talk to you about a subject dear to my heart,
1
3000
2000
om met jullie te praten over een onderwerp
00:20
which is beauty.
2
5000
3000
dat mij na aan het hart ligt, namelijk schoonheid.
00:23
I do the philosophy of art, aesthetics,
3
8000
3000
Ik hou me bezig met de filosofie van kunst en esthetiek,
00:26
actually, for a living.
4
11000
2000
eigenlijk, als broodwinning.
00:28
I try to figure out intellectually,
5
13000
2000
Ik probeer filosofisch en
00:30
philosophically, psychologically,
6
15000
2000
psychologisch te begrijpen,
00:32
what the experience of beauty is,
7
17000
3000
wat de ervaring van schoonheid is,
00:35
what sensibly can be said about it
8
20000
3000
wat er verstandig over kan worden gezegd
00:38
and how people go off the rails in trying to understand it.
9
23000
3000
en hoe mensen de weg kwijtraken in het proberen te begrijpen.
00:41
Now this is an extremely complicated subject,
10
26000
3000
Nu is dit een uiterst gecompliceerd onderwerp,
00:44
in part because the things that we call beautiful
11
29000
3000
deels omdat de dingen die we mooi noemen
00:47
are so different.
12
32000
2000
zo verschillend zijn.
00:49
I mean just think of the sheer variety --
13
34000
2000
Denk maar aan de enorme verscheidenheid -
00:51
a baby's face,
14
36000
2000
een kindergezichtje,
00:53
Berlioz's "Harold in Italy,"
15
38000
2000
Berlioz' "Harold in Italië",
00:55
movies like "The Wizard of Oz"
16
40000
2000
films als "The Wizard of Oz",
00:57
or the plays of Chekhov,
17
42000
2000
of de toneelstukken van Tsjechov,
00:59
a central California landscape,
18
44000
2000
een Centraal Californisch landschap,
01:01
a Hokusai view of Mt. Fuji,
19
46000
3000
een zicht op de Fuji-berg van Hokusai,
01:04
"Der Rosenkavalier,"
20
49000
2000
"Der Rosenkavalier",
01:06
a stunning match-winning goal
21
51000
2000
een prachtig wedstrijdwinnend doelpunt
01:08
in a World Cup soccer match,
22
53000
2000
in een wereldbekerwedstrijd,
01:10
Van Gogh's "Starry Night,"
23
55000
2000
Van Gogh's "Sterrennacht",
01:12
a Jane Austen novel,
24
57000
2000
een roman van Jane Austen,
01:14
Fred Astaire dancing across the screen.
25
59000
3000
Fred Astaire dansend over het scherm.
01:17
This brief list includes human beings,
26
62000
3000
Deze korte lijst omvat mensen,
01:20
natural landforms,
27
65000
2000
natuurlijke terreinvormen,
01:22
works of art and skilled human actions.
28
67000
3000
kunstwerken en kunstig menselijk handelen.
01:25
An account that explains the presence of beauty
29
70000
3000
Een uitleg geven die de aanwezigheid van schoonheid
01:28
in everything on this list
30
73000
2000
in alles op deze lijst verklaart
01:30
is not going to be easy.
31
75000
2000
zal niet eenvoudig zijn.
01:32
I can, however, give you at least a taste
32
77000
3000
Ik kan jullie echter tenminste een voorproefje geven
01:35
of what I regard
33
80000
2000
van wat ik beschouw
01:37
as the most powerful theory of beauty
34
82000
2000
als de meest krachtige theorie van schoonheid
01:39
we yet have.
35
84000
2000
die wij totnogtoe hebben.
01:41
And we get it not from a philosopher of art,
36
86000
2000
En we krijgen ze dit keer niet van een kunstfilosoof
01:43
not from a postmodern art theorist
37
88000
2000
noch van een postmoderne kunsttheoreticus
01:45
or a bigwig art critic.
38
90000
2000
of een vooraanstaand kunstcriticus.
01:47
No, this theory
39
92000
2000
Nee, deze theorie
01:49
comes from an expert
40
94000
2000
komt van een deskundige
01:51
on barnacles and worms and pigeon breeding,
41
96000
3000
in zeepokken, wormen en duiven fokken.
01:57
and you know who I mean:
42
102000
3000
En jullie weten wie ik bedoel -
02:00
Charles Darwin.
43
105000
2000
Charles Darwin.
02:02
Of course, a lot of people think they already know
44
107000
3000
Natuurlijk, veel mensen denken dat ze
02:05
the proper answer to the question,
45
110000
3000
het goede antwoord op de vraag
02:08
"What is beauty?"
46
113000
2000
"Wat is schoonheid?" al weten.
02:11
It's in the eye of the beholder.
47
116000
2000
Ze ligt in het oog van de toeschouwer.
02:13
It's whatever moves you personally.
48
118000
2000
Het is wat je persoonlijk beweegt.
02:15
Or, as some people,
49
120000
2000
Of, zoals sommige mensen -
02:17
especially academics prefer,
50
122000
2000
met name academici - verkiezen,
02:19
beauty is in the culturally conditioned
51
124000
3000
schoonheid ligt in het cultureel geconditioneerde
02:22
eye of the beholder.
52
127000
2000
oog van de toeschouwer.
02:24
People agree that paintings or movies or music
53
129000
3000
Mensen zijn het erover eens dat schilderijen,
02:27
are beautiful
54
132000
2000
films of muziek mooi zijn omdat hun culturen
02:29
because their cultures determine a uniformity of aesthetic taste.
55
134000
4000
de uniformiteit van de esthetische smaak bepalen.
02:33
Taste for both natural beauty and for the arts
56
138000
3000
Smaak voor zowel natuurlijke schoonheid
02:36
travel across cultures
57
141000
2000
en de kunsten overbrugt
02:38
with great ease.
58
143000
2000
de culturen met groot gemak.
02:40
Beethoven is adored in Japan.
59
145000
2000
Beethoven wordt aanbeden in Japan.
02:42
Peruvians love Japanese woodblock prints.
60
147000
3000
Peruanen houden van Japanse houtsneden.
02:45
Inca sculptures are regarded as treasures
61
150000
2000
Inca-sculpturen worden als schatten beschouwd
02:47
in British museums,
62
152000
2000
in Britse musea,
02:49
while Shakespeare is translated
63
154000
2000
terwijl Shakespeare is vertaald
02:51
into every major language of the Earth.
64
156000
3000
in elke grote taal van de aarde.
02:54
Or just think about American jazz
65
159000
2000
Of denk maar aan Amerikaanse jazz
02:56
or American movies --
66
161000
2000
of Amerikaanse films -
02:58
they go everywhere.
67
163000
2000
je vindt ze overal.
03:00
There are many differences among the arts,
68
165000
3000
Er zijn veel verschillen tussen de kunsten,
03:03
but there are also universal,
69
168000
2000
maar er zijn ook universele,
03:05
cross-cultural aesthetic pleasures
70
170000
2000
cross-culturele esthetische genoegens
03:07
and values.
71
172000
2000
en waarden.
03:09
How can we explain
72
174000
3000
Hoe kunnen we deze
03:12
this universality?
73
177000
3000
universaliteit verklaren?
03:15
The best answer lies in trying to reconstruct
74
180000
2000
Het beste antwoord ligt in het proberen
03:17
a Darwinian evolutionary history
75
182000
3000
de darwinistische evolutionaire geschiedenis
03:20
of our artistic and aesthetic tastes.
76
185000
3000
van onze artistieke en esthetische smaak te reconstrueren.
03:23
We need to reverse-engineer
77
188000
2000
We moeten proberen te achterhalen hoe onze huidige
03:25
our present artistic tastes and preferences
78
190000
3000
artistieke smaak en voorkeuren zich hebben ontwikkeld
03:28
and explain how they came
79
193000
2000
en uitleggen hoe ze zo
03:30
to be engraved in our minds
80
195000
3000
in onze geesten werden vastgelegd.
03:33
by the actions of both our prehistoric,
81
198000
3000
Door de acties van zowel onze prehistorische,
03:36
largely pleistocene environments,
82
201000
2000
grotendeels Pleistocene omgevingen,
03:38
where we became fully human,
83
203000
2000
waar we volledig mens werden,
03:40
but also by the social situations
84
205000
2000
maar ook door de sociale situaties
03:42
in which we evolved.
85
207000
2000
waarin we evolueerden.
03:44
This reverse engineering
86
209000
2000
Deze 'reverse engineering'
03:46
can also enlist help
87
211000
3000
kan ook een beroep doen op de hulp
03:49
from the human record
88
214000
2000
van het menselijk archief
03:51
preserved in prehistory.
89
216000
2000
bewaard in de prehistorie.
03:53
I mean fossils, cave paintings and so forth.
90
218000
3000
Ik bedoel fossielen, grotschilderingen enzovoort.
03:56
And it should take into account
91
221000
2000
En we moeten rekening houden met
03:58
what we know of the aesthetic interests
92
223000
2000
wat we weten van de esthetische interesses
04:00
of isolated hunter-gatherer bands
93
225000
3000
van geïsoleerde groepen van jager-verzamelaars
04:03
that survived into the 19th and the 20th centuries.
94
228000
3000
die overleefden tot in de 19e en 20e eeuw.
04:07
Now, I personally
95
232000
2000
Ik heb persoonlijk
04:09
have no doubt whatsoever
96
234000
2000
niet de minste twijfel
04:11
that the experience of beauty,
97
236000
2000
dat de ervaring van schoonheid,
04:13
with its emotional intensity and pleasure,
98
238000
3000
met haar emotionele intensiteit en genot,
04:16
belongs to our evolved human psychology.
99
241000
3000
behoort tot onze geëvolueerde menselijke psychologie.
04:20
The experience of beauty is one component
100
245000
3000
De ervaring van schoonheid is een onderdeel
04:23
in a whole series of Darwinian adaptations.
101
248000
3000
in een hele reeks van Darwinistische aanpassingen.
04:27
Beauty is an adaptive effect,
102
252000
2000
Schoonheid is een adaptief gevolg,
04:29
which we extend
103
254000
2000
dat we uitbreiden
04:31
and intensify
104
256000
2000
en intensifiëren
04:33
in the creation and enjoyment
105
258000
2000
in het creëren en het genieten
04:35
of works of art and entertainment.
106
260000
3000
van werken van kunst en vermaak.
04:39
As many of you will know,
107
264000
2000
Zoals velen van jullie wel zullen weten,
04:41
evolution operates by two main primary mechanisms.
108
266000
3000
werkt evolutie middels twee belangrijke primaire mechanismen.
04:44
The first of these is natural selection --
109
269000
3000
De eerste hiervan is natuurlijke selectie -
04:47
that's random mutation and selective retention --
110
272000
3000
dat is een willekeurige mutatie en selectief behoud -
04:50
along with our basic anatomy and physiology --
111
275000
3000
samen met onze anatomie en fysiologie -
04:53
the evolution of the pancreas or the eye or the fingernails.
112
278000
3000
zoals de evolutie van de alvleesklier of het oog of de vingernagels.
04:56
Natural selection also explains
113
281000
3000
Natuurlijke selectie verklaart ook
04:59
many basic revulsions,
114
284000
2000
waarom we van bepaalde zaken walgen
05:01
such as the horrid smell of rotting meat,
115
286000
2000
zoals de vreselijke geur van rottend vlees,
05:03
or fears, such as the fear of snakes
116
288000
3000
of angsten, zoals de angst voor slangen
05:06
or standing close to the edge of a cliff.
117
291000
3000
of dicht bij de rand van een klif staan.
05:09
Natural selection also explains pleasures --
118
294000
3000
Natuurlijke selectie verklaart ook genoegens -
05:12
sexual pleasure,
119
297000
2000
seksueel genot,
05:14
our liking for sweet, fat and proteins,
120
299000
3000
onze voorliefde voor zoet, vet en eiwitten,
05:17
which in turn explains a lot of popular foods,
121
302000
3000
wat op zijn beurt weer al die populaire voedingsmiddelen verklaart,
05:20
from ripe fruits through chocolate malts
122
305000
3000
van rijpe vruchten en chocolade
05:23
and barbecued ribs.
123
308000
3000
tot barbecue-ribben.
05:26
The other great principle of evolution
124
311000
2000
Het andere grote principe van de evolutie
05:28
is sexual selection,
125
313000
2000
is de seksuele selectie,
05:30
and it operates very differently.
126
315000
2000
die heel anders werkt.
05:32
The peacock's magnificent tail
127
317000
3000
De prachtige staart van de pauw
05:35
is the most famous example of this.
128
320000
3000
is daar het meest bekende voorbeeld van.
05:38
It did not evolve for natural survival.
129
323000
3000
Die evolueerde niet voor het natuurlijke overleven.
05:41
In fact, it goes against natural survival.
130
326000
3000
In feite gaat die tegen de natuurlijke overleving in.
05:44
No, the peacock's tail
131
329000
2000
Nee, de pauwenstaart is
05:46
results from the mating choices
132
331000
2000
het resultaat van de paringkeuzes
05:48
made by peahens.
133
333000
2000
van pauwinnen.
05:50
It's quite a familiar story.
134
335000
2000
Het is een nogal bekend verhaal.
05:52
It's women who actually push history forward.
135
337000
3000
Het zijn vrouwen die de geschiedenis richting geven.
05:56
Darwin himself, by the way,
136
341000
2000
Darwin zelf had er geen twijfels over
05:58
had no doubts that the peacock's tail
137
343000
2000
dat de pauwenstaart
06:00
was beautiful in the eyes of the peahen.
138
345000
2000
mooi was in de ogen van de pauwin.
06:02
He actually used that word.
139
347000
3000
Hij gebruikte letterlijk dat woord.
06:05
Now, keeping these ideas firmly in mind,
140
350000
3000
Met deze ideeën stevig in het achterhoofd,
06:08
we can say that the experience of beauty
141
353000
3000
kunnen we zeggen dat de ervaring van schoonheid
06:11
is one of the ways that evolution has
142
356000
3000
een van de manieren is waarop de evolutie zorgt
06:14
of arousing and sustaining
143
359000
2000
voor het opwekken en in stand houden van
06:16
interest or fascination,
144
361000
2000
interesse of fascinatie,
06:18
even obsession,
145
363000
2000
zelfs obsessie,
06:20
in order to encourage us
146
365000
2000
om ons aan te moedigen
06:22
toward making the most adaptive decisions
147
367000
3000
de meest adaptieve beslissingen
06:25
for survival and reproduction.
148
370000
3000
voor overleving en voortplanting te nemen.
06:29
Beauty is nature's way
149
374000
2000
Schoonheid is de manier waarop de natuur
06:31
of acting at a distance,
150
376000
3000
op afstand te werkt,
06:34
so to speak.
151
379000
2000
bij wijze van spreken.
06:36
I mean, you can't expect to eat
152
381000
2000
Ik bedoel, jullie kunt niet verwachten dat
06:38
an adaptively beneficial landscape.
153
383000
2000
je een adaptief voordelig landschap kan eten.
06:40
It would hardly do to eat your baby
154
385000
2000
En ook niet je baby
06:42
or your lover.
155
387000
2000
of je geliefde.
06:44
So evolution's trick
156
389000
2000
Dus de evolutionaire truc bestaat erin
06:46
is to make them beautiful,
157
391000
2000
om ze mooi te maken,
06:48
to have them exert a kind of magnetism
158
393000
3000
om ze een soort van magnetisme te laten uitoefenen
06:51
to give you the pleasure of simply looking at them.
159
396000
3000
waardoor het alleen al een genot is naar hen te kijken.
06:55
Consider briefly an important source of aesthetic pleasure,
160
400000
3000
Denk even aan een belangrijke bron van esthetisch plezier,
06:58
the magnetic pull
161
403000
2000
de magnetische aantrekkingskracht
07:00
of beautiful landscapes.
162
405000
2000
van mooie landschappen.
07:02
People in very different cultures
163
407000
2000
Mensen in zeer verschillende culturen
07:04
all over the world
164
409000
2000
over de hele wereld hebben
07:06
tend to like a particular kind of landscape,
165
411000
3000
de neiging om te houden van een bepaald soort landschap,
07:09
a landscape that just happens to be similar
166
414000
3000
een landschap dat toevallig gelijkt
07:12
to the pleistocene savannas where we evolved.
167
417000
3000
op de Pleistocene savannes waarin we zijn geëvolueerd.
07:15
This landscape shows up today
168
420000
2000
Dit landschap vind je vandaag nog
07:17
on calendars, on postcards,
169
422000
3000
op kalenders, kaarten,
07:20
in the design of golf courses and public parks
170
425000
3000
in het ontwerp van golfbanen en openbare parken
07:23
and in gold-framed pictures
171
428000
2000
en in de in goud ingelijste foto's
07:25
that hang in living rooms
172
430000
2000
die in huiskamers
07:27
from New York to New Zealand.
173
432000
3000
van New York tot Nieuw-Zeeland hangen.
07:30
It's a kind of Hudson River school landscape
174
435000
3000
Het is een soort van Hudson River School-landschap
07:33
featuring open spaces
175
438000
2000
met open ruimten
07:35
of low grasses
176
440000
2000
van lage grassen
07:37
interspersed with copses of trees.
177
442000
3000
afgewisseld met bosjes van bomen.
07:40
The trees, by the way, are often preferred
178
445000
2000
De bomen, tussen haakjes, zien we het liefst
07:42
if they fork near the ground,
179
447000
2000
met takken tot dicht bij de grond,
07:44
that is to say, if they're trees you could scramble up
180
449000
3000
dat wil zeggen, dat je er makkelijk kon inklimmen
07:47
if you were in a tight fix.
181
452000
3000
in een noodsituatie.
07:50
The landscape shows the presence
182
455000
2000
Het landschap toont de aanwezigheid
07:52
of water directly in view,
183
457000
2000
van rechtstreeks zichtbaar water,
07:54
or evidence of water in a bluish distance,
184
459000
3000
of een teken van water in de blauwachtige verte,
07:58
indications of animal or bird life
185
463000
3000
aanduidingen van dierlijk leven
08:01
as well as diverse greenery
186
466000
2000
evenals diverse soorten groen
08:03
and finally -- get this --
187
468000
3000
en ten slotte - let op -
08:06
a path
188
471000
2000
een pad
08:08
or a road,
189
473000
2000
of een weg,
08:10
perhaps a riverbank or a shoreline,
190
475000
3000
misschien een rivieroever of een kustlijn,
08:13
that extends into the distance,
191
478000
3000
die zich uitstrekt in de verte,
08:16
almost inviting you to follow it.
192
481000
3000
en je bijna uitnodigt om het te volgen.
08:20
This landscape type is regarded as beautiful,
193
485000
3000
Dit soort landschap wordt mooi gevonden,
08:23
even by people in countries
194
488000
2000
zelfs door mensen in landen
08:25
that don't have it.
195
490000
2000
waar het niet voorkomt.
08:27
The ideal savanna landscape
196
492000
2000
Het ideale savannelandschap
08:29
is one of the clearest examples
197
494000
2000
is een van de duidelijkste voorbeelden
08:31
where human beings everywhere
198
496000
2000
waar mensen van overal
08:33
find beauty
199
498000
2000
schoonheid vinden
08:35
in similar visual experience.
200
500000
2000
in een vergelijkbare visuele ervaring.
08:37
But, someone might argue,
201
502000
2000
Maar, zou iemand kunnen beweren,
08:39
that's natural beauty.
202
504000
2000
dat is natuurlijke schoonheid.
08:41
How about artistic beauty?
203
506000
3000
Hoe zit het met artistieke schoonheid?
08:44
Isn't that exhaustively cultural?
204
509000
3000
Is dat niet volledig cultureel bepaald?
08:47
No, I don't think it is.
205
512000
2000
Ik denk het niet.
08:49
And once again, I'd like to look back to prehistory
206
514000
3000
En nogmaals wil ik terug kijken naar de prehistorie
08:52
to say something about it.
207
517000
2000
om er iets over te zeggen.
08:54
It is widely assumed
208
519000
2000
Het wordt algemeen aangenomen
08:56
that the earliest human artworks
209
521000
2000
dat de vroegste menselijke kunstwerken
08:58
are the stupendously skillful cave paintings
210
523000
3000
de verbazend bekwame grotschilderingen zijn
09:01
that we all know from Lascaux
211
526000
2000
die we allemaal kennen van Lascaux
09:03
and Chauvet.
212
528000
2000
en Chauvet.
09:06
Chauvet caves
213
531000
2000
De grotten van Chauvet
09:08
are about 32,000 years old,
214
533000
2000
zijn ongeveer 32.000 jaar oud,
09:10
along with a few small, realistic sculptures
215
535000
3000
evenals een paar kleine, realistische beelden
09:13
of women and animals from the same period.
216
538000
3000
van vrouwen en dieren uit dezelfde periode.
09:20
But artistic and decorative skills
217
545000
2000
Maar artistieke en decoratieve vaardigheden
09:22
are actually much older than that.
218
547000
3000
zijn eigenlijk veel ouder dan dat.
09:26
Beautiful shell necklaces
219
551000
2000
Mooie halssnoeren van schelpen
09:28
that look like something you'd see at an arts and crafts fair,
220
553000
3000
die eruit zien als iets wat je zou vinden bij een ambachtenbeurs.
09:31
as well as ochre body paint,
221
556000
2000
Ook oker bodypaint,
09:33
have been found
222
558000
2000
van ongeveer 100.000 jaar
09:35
from around 100,000 years ago.
223
560000
2000
geleden is gevonden.
09:37
But the most intriguing prehistoric artifacts
224
562000
3000
Maar de meest intrigerende prehistorische artefacten
09:40
are older even than this.
225
565000
2000
zijn nog ouder dan dit.
09:42
I have in mind
226
567000
2000
Ik denk aan
09:44
the so-called Acheulian hand axes.
227
569000
3000
de zogenaamde Acheuliaanse vuistbijlen.
09:48
The oldest stone tools are choppers
228
573000
3000
De oudste stenen werktuigen zijn hakkers
09:51
from the Olduvai Gorge in East Africa.
229
576000
2000
uit de Olduvaikloof in Oost-Afrika.
09:53
They go back about two-and-a-half-million years.
230
578000
3000
Ze gaan ongeveer tot twee en een half miljoen jaar terug.
09:56
These crude tools
231
581000
2000
Deze ruwe gereedschappen
09:58
were around for thousands of centuries,
232
583000
3000
waren duizenden eeuwen lang te vinden,
10:01
until around 1.4 million years ago
233
586000
3000
tot ongeveer 1,4 miljoen jaar geleden
10:04
when Homo erectus
234
589000
2000
toen Homo erectus
10:06
started shaping
235
591000
2000
begon met het vormgeven
10:08
single, thin stone blades,
236
593000
2000
van losse, dunne stenen messen,
10:10
sometimes rounded ovals,
237
595000
3000
soms afgeronde ovalen,
10:13
but often in what are to our eyes
238
598000
2000
maar die vaak voor onze ogen,
10:15
an arresting, symmetrical pointed leaf
239
600000
3000
een boeiend, symmetrisch blad
10:18
or teardrop form.
240
603000
2000
in druppelvorm vertoonden.
10:20
These Acheulian hand axes --
241
605000
2000
Deze Acheuliaanse vuistbijlen -
10:22
they're named after St. Acheul in France,
242
607000
2000
ze zijn vernoemd naar Saint-Acheul in Frankrijk,
10:24
where finds were made in 19th century --
243
609000
3000
waar ze in de 19de eeuw werden gevonden -
10:27
have been unearthed in their thousands,
244
612000
3000
zijn met duizenden opgegraven,
10:30
scattered across Asia, Europe and Africa,
245
615000
3000
verspreid over Azië, Europa en Afrika,
10:33
almost everywhere Homo erectus
246
618000
3000
bijna overal waar Homo erectus
10:36
and Homo ergaster roamed.
247
621000
3000
en Homo ergaster rondzwierven.
10:39
Now, the sheer numbers of these hand axes
248
624000
3000
Nu, de enorme aantallen van deze vuistbijlen
10:42
shows that they can't have been made
249
627000
2000
wijzen erop dat ze niet werden gemaakt
10:44
for butchering animals.
250
629000
2000
voor het slachten van dieren.
10:46
And the plot really thickens when you realize
251
631000
3000
En nog meer evidentie voor deze stelling is
10:49
that, unlike other pleistocene tools,
252
634000
3000
dat, in tegenstelling tot andere Pleistocene werktuigen,
10:52
the hand axes often exhibit
253
637000
2000
deze handbijlen vaak
10:54
no evidence of wear
254
639000
2000
geen tekenen van slijtage vertonen
10:56
on their delicate blade edges.
255
641000
2000
op hun tere scherpe kanten.
10:58
And some, in any event, are too big
256
643000
2000
En sommige zijn in elk geval te groot
11:00
to use for butchery.
257
645000
2000
om te gebruiken voor de slagerij.
11:03
Their symmetry, their attractive materials
258
648000
2000
Hun symmetrie, hun aantrekkelijke materialen
11:05
and, above all,
259
650000
2000
en, bovenal,
11:07
their meticulous workmanship
260
652000
2000
hun zorgvuldige afwerking
11:09
are simply quite beautiful
261
654000
3000
zijn gewoon heel mooi
11:12
to our eyes, even today.
262
657000
3000
voor onze ogen, zelfs vandaag de dag.
11:15
So what were these ancient --
263
660000
3000
Dus waar dienden deze oude -
11:19
I mean, they're ancient, they're foreign,
264
664000
2000
ik bedoel, ze zijn oud en vreemd,
11:21
but they're at the same time
265
666000
2000
maar ze zijn tegelijkertijd op de
11:23
somehow familiar.
266
668000
2000
een of andere manier vertrouwd -
11:25
What were these artifacts for?
267
670000
3000
waar dienden deze artefacten voor?
11:28
The best available answer
268
673000
2000
Het best beschikbare antwoord
11:30
is that they were literally
269
675000
2000
is dat ze letterlijk
11:32
the earliest known works of art,
270
677000
2000
de vroegst bekende kunstwerken zijn,
11:34
practical tools transformed
271
679000
2000
praktische hulpmiddelen getransformeerd
11:36
into captivating aesthetic objects,
272
681000
3000
tot boeiende esthetische objecten,
11:39
contemplated both for their elegant shape
273
684000
2000
in aanzien om zowel hun elegante vorm
11:41
and their virtuoso craftsmanship.
274
686000
3000
als hun virtuoze vakmanschap.
11:45
Hand axes mark
275
690000
2000
Vuistbijlen bakenen
11:47
an evolutionary advance in human history --
276
692000
2000
een evolutionaire vooruitgang in de menselijke geschiedenis af-
11:49
tools fashioned to function
277
694000
2000
hulpmiddelen gemaakt om te dienen voor
11:51
as what Darwinians call "fitness signals" --
278
696000
3000
wat Darwinisten 'fitnesssignalen' noemen -
11:54
that is to say, displays
279
699000
2000
dat wil zeggen, sierstukken,
11:56
that are performances
280
701000
2000
om te pronken
11:58
like the peacock's tail,
281
703000
2000
zoals de pauw met zijn staart,
12:00
except that, unlike hair and feathers,
282
705000
3000
met dien verstande dat, in tegenstelling tot haren en veren,
12:03
the hand axes are consciously
283
708000
2000
de vuistbijlen bewust
12:05
cleverly crafted.
284
710000
2000
zijn ontworpen.
12:07
Competently made hand axes
285
712000
2000
Competent gemaakt vuistbijlen
12:09
indicated desirable personal qualities --
286
714000
3000
duidden op wenselijke persoonlijke kwaliteiten-
12:13
intelligence, fine motor control,
287
718000
3000
intelligentie, fijne motoriek,
12:16
planning ability,
288
721000
2000
het vermogen om te plannen,
12:18
conscientiousness
289
723000
2000
nauwgezetheid
12:20
and sometimes access to rare materials.
290
725000
3000
en soms de toegang tot zeldzame materialen.
12:23
Over tens of thousands of generations,
291
728000
3000
Meer dan tienduizenden generaties lang,
12:26
such skills increased the status
292
731000
2000
verhoogden dergelijke vaardigheden de status
12:28
of those who displayed them
293
733000
2000
van degenen die hen tentoonspreidden
12:30
and gained a reproductive advantage
294
735000
2000
en zo een reproductief voordeel kregen
12:32
over the less capable.
295
737000
2000
over de minder vaardigen.
12:34
You know, it's an old line,
296
739000
2000
Het is een oud trucje,
12:36
but it has been shown to work --
297
741000
2000
maar het is aangetoond dat het werkt -
12:38
"Why don't you come up to my cave, so I can show you my hand axes?"
298
743000
3000
"Kom eens naar mijn grot, dan kan ik je mijn vuistbijlen laten zien."
12:41
(Laughter)
299
746000
2000
(Gelach)
12:43
Except, of course, what's interesting about this
300
748000
3000
Behalve, natuurlijk, wat er nog interessant aan is,
12:46
is that we can't be sure how that idea was conveyed,
301
751000
3000
is dat we niet zeker weten hoe dat idee werd overgebracht,
12:49
because the Homo erectus
302
754000
2000
omdat Homo erectus
12:51
that made these objects
303
756000
3000
die deze objecten maakte
12:54
did not have language.
304
759000
2000
niet over taal beschikte.
12:56
It's hard to grasp,
305
761000
2000
Het is moeilijk te begrijpen,
12:58
but it's an incredible fact.
306
763000
3000
maar het is een ongelooflijk feit.
13:01
This object was made
307
766000
2000
Dit object is gemaakt
13:03
by a hominid ancestor,
308
768000
3000
door een hominide voorvader -
13:06
Homo erectus or Homo ergaster,
309
771000
3000
Homo erectus of Homo ergaster -
13:10
between 50,000 and 100,000 years
310
775000
3000
50 tot 100.000 jaar geleden
13:13
before language.
311
778000
2000
voordat taal zich had ontwikkeld.
13:16
Stretching over a million years,
312
781000
2000
Zich uitstrekkend over een miljoen jaar,
13:18
the hand axe tradition
313
783000
2000
is de vuistbijl traditie
13:20
is the longest artistic tradition
314
785000
3000
de langste artistieke traditie
13:23
in human and proto-human history.
315
788000
3000
in de menselijke en voormenselijke geschiedenis.
13:26
By the end of the hand axe epic, Homo sapiens --
316
791000
3000
Tegen het einde van het vuistbijltijdperk, vond Homo sapiens -
13:29
as they were then called, finally --
317
794000
2000
zoals ze vanaf toen werden genoemd, eindelijk -
13:31
were doubtless finding new ways
318
796000
2000
ongetwijfeld nieuwe manieren
13:33
to amuse and amaze each other
319
798000
3000
om elkaar te vermaken en te verbazen
13:36
by, who knows, telling jokes,
320
801000
2000
door, wie weet, het vertellen van moppen,
13:38
storytelling, dancing, or hairstyling.
321
803000
3000
verhalen, dansen of haartooi.
13:41
Yes, hairstyling -- I insist on that.
322
806000
3000
Ja, haartooi - daar druk ik op.
13:44
For us moderns,
323
809000
2000
Voor ons moderne mensen,
13:46
virtuoso technique
324
811000
2000
worden virtuoze technieken
13:48
is used to create imaginary worlds
325
813000
2000
gebruikt om imaginaire werelden te creëren
13:50
in fiction and in movies,
326
815000
2000
in fictie en in films,
13:52
to express intense emotions
327
817000
2000
om intense emoties te uiten
13:54
with music, painting and dance.
328
819000
3000
met muziek, schilderkunst en dans.
13:57
But still,
329
822000
2000
Maar toch,
13:59
one fundamental trait
330
824000
2000
een fundamentele eigenschap
14:01
of the ancestral personality persists
331
826000
2000
van de voorouderlijke persoonlijkheid blijft bestaan
14:03
in our aesthetic cravings:
332
828000
3000
in ons esthetische hunkeren:
14:06
the beauty we find
333
831000
2000
de schoonheid die we vinden
14:08
in skilled performances.
334
833000
2000
in kunstige voorstellingen.
14:10
From Lascaux to the Louvre
335
835000
2000
Van Lascaux en het Louvre
14:12
to Carnegie Hall,
336
837000
2000
tot Carnegie Hall,
14:14
human beings
337
839000
2000
hebben mensen
14:16
have a permanent innate taste
338
841000
2000
een permanente ingeboren smaak
14:18
for virtuoso displays in the arts.
339
843000
3000
voor het virtuoze tentoonspreiden van kunst.
14:22
We find beauty
340
847000
2000
Wij vinden schoonheid
14:24
in something done well.
341
849000
2000
in iets dat goed werd gedaan.
14:28
So the next time you pass a jewelry shop window
342
853000
2000
Dus de volgende keer dat je in de etalage van een juwelier
14:30
displaying a beautifully cut
343
855000
2000
een mooi gesneden
14:32
teardrop-shaped stone,
344
857000
2000
traanvormige steen ziet,
14:34
don't be so sure
345
859000
2000
wees er dan niet zo zeker van
14:36
it's just your culture telling you
346
861000
2000
dat het alleen maar je cultuur is die je vertelt
14:38
that that sparkling jewel is beautiful.
347
863000
2000
dat dit fonkelende juweel mooi is.
14:40
Your distant ancestors loved that shape
348
865000
3000
Je verre voorouders hielden van die vorm
14:43
and found beauty in the skill needed to make it,
349
868000
3000
en vonden schoonheid in de vaardigheden die nodig zijn om het te maken,
14:46
even before
350
871000
2000
zelfs voordat
14:48
they could put their love into words.
351
873000
2000
ze hun liefde konden verwoorden.
14:50
Is beauty in the eye of the beholder?
352
875000
3000
Zit schoonheid in het oog van de toeschouwer?
14:53
No, it's deep in our minds.
353
878000
3000
Nee, ze zit diep in onze geest.
14:56
It's a gift handed down from the intelligent skills
354
881000
3000
Het is een geschenk, doorgegeven vanuit de intelligente vaardigheden
14:59
and rich emotional lives
355
884000
2000
en het rijke gevoelsleven
15:01
of our most ancient ancestors.
356
886000
3000
van onze oudste voorouders.
15:04
Our powerful reaction to images,
357
889000
2000
Onze krachtige reactie op beelden,
15:06
to the expression of emotion in art,
358
891000
3000
op de expressie van emotie in de kunst,
15:09
to the beauty of music, to the night sky,
359
894000
3000
op de schoonheid van muziek en op de nachtelijke hemel,
15:12
will be with us and our descendants
360
897000
3000
zal ons en onze nakomelingen bijblijven
15:15
for as long as the human race exists.
361
900000
3000
zolang als de mensheid zal bestaan.
15:18
Thank you.
362
903000
2000
Dank je.
15:20
(Applause)
363
905000
7000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Denis Dutton - PhilosopherDenis Dutton was a philosophy professor and the editor of Arts & Letters Daily. In his book The Art Instinct, he suggested that humans are hard-wired to seek beauty.
Why you should listen
Why do humans take pleasure in making art? In his 2009 book The Art Instinct, philosopher Denis Dutton suggested that art is a need built into our systems, a complex and subtle evolutionary adaptation comparable to our facility for language. We humans evolved to love art because it helps us survive; for example, a well-expressed appreciation of art can -- even in modern times -- help us to find a mate. It’s a bold argument to make, bolstered by examples from the breadth of art history that Dutton kept at his fingertips.
Dutton taught philosophy at the University of Canterbury in New Zealand, and was the editor of Arts & Letters Daily, a three-column compendium of culture news from all over the web. (His own homepage is another storehouse of tidbits from his wide-ranging explorations in philosophy and culture.) He was on the advisory board of Cybereditions, a publisher specializing in ebooks and print-on-demand editions of nonfiction works. And he was an editor of Climate Debate Daily, a lively blog that takes a skeptical view of some climate-change arguments.
Dutton died from cancer in December 2010.
Denis Dutton | Speaker | TED.com