TED2011
Edward Tenner: Unintended consequences
Edward Tenner: Onbedoelde gevolgen
Filmed:
Readability: 4.4
873,460 views
Elke nieuwe uitvinding verandert de wereld - gewild of ongewild. Historicus Edward Tenner vertelt verhalen die de onderschatte kloof illustreert tussen ons vermogen om te innoveren en ons vermogen om de gevolgen te overzien.
Edward Tenner - Historian of technology and culture
Edward Tenner is an independent writer, speaker, and editor analyzing the cultural aspects of technological change. Full bio
Edward Tenner is an independent writer, speaker, and editor analyzing the cultural aspects of technological change. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I didn't always love unintended consequences,
0
0
3000
Ik heb niet altijd van onbedoelde gevolgen gehouden,
00:18
but I've really learned to appreciate them.
1
3000
2000
maar ik heb wel geleerd om ze naar waarde te schatten.
00:20
I've learned that they're really the essence
2
5000
2000
Ik heb geleerd dat ze de essentie
00:22
of what makes for progress,
3
7000
2000
van vooruitgang zijn,
00:24
even when they seem to be terrible.
4
9000
3000
zelfs als ze verschrikkelijk zijn.
00:27
And I'd like to review
5
12000
2000
Ik wil met jullie overlopen
00:29
just how unintended consequences
6
14000
3000
hoe onbedoelde gevolgen
00:32
play the part that they do.
7
17000
3000
hun duit in het zakje doen.
00:35
Let's go to 40,000 years before the present,
8
20000
5000
Laten we eens teruggaan naar 40.000 jaar voor vandaag,
00:40
to the time of the cultural explosion,
9
25000
4000
naar de tijd van de culturele explosie
00:44
when music, art, technology,
10
29000
5000
toen muziek, kunst, technologie ontstonden.
00:49
so many of the things that we're enjoying today,
11
34000
2000
Zo veel van de dingen
00:51
so many of the things that are being demonstrated at TED
12
36000
3000
waar we vandaag van genieten, zo veel van de dingen
00:54
were born.
13
39000
2000
die bij TED worden gedemonstreerd.
00:56
And the anthropologist Randall White
14
41000
3000
De antropoloog Randall White
00:59
has made a very interesting observation:
15
44000
3000
maakte ooit een zeer interessante opmerking:
01:02
that if our ancestors
16
47000
2000
als onze voorouders
01:04
40,000 years ago
17
49000
2000
40.000 jaar geleden
01:06
had been able to see
18
51000
3000
hadden kunnen zien
01:09
what they had done,
19
54000
2000
wat ze gedaan hadden,
01:11
they wouldn't have really understood it.
20
56000
2000
zouden ze het niet hebben begrepen.
01:13
They were responding
21
58000
2000
Ze waren bezig met te reageren
01:15
to immediate concerns.
22
60000
3000
op hun onmiddellijke behoeften.
01:18
They were making it possible for us
23
63000
2000
Ze maakten het voor ons mogelijk
01:20
to do what they do,
24
65000
2000
om te doen wat ze doen
01:22
and yet, they didn't really understand
25
67000
2000
en toch begrepen ze niet echt
01:24
how they did it.
26
69000
2000
hoe ze het deden.
01:26
Now let's advance to 10,000 years before the present.
27
71000
5000
Laten we nu verder gaan naar 10.000 jaar voor het heden.
01:31
And this is when it really gets interesting.
28
76000
2000
Dan wordt het pas echt interessant.
01:33
What about the domestication of grains?
29
78000
3000
Hoe zit het met de domesticatie van graan?
01:36
What about the origins of agriculture?
30
81000
3000
Hoe zit het met de oorsprong van de landbouw?
01:39
What would our ancestors 10,000 years ago
31
84000
3000
Wat zouden onze voorouders 10.000 jaar geleden
01:42
have said
32
87000
2000
hebben gezegd
01:44
if they really had technology assessment?
33
89000
2000
als ze technologie zouden evalueren?
01:46
And I could just imagine the committees
34
91000
2000
Ik kan me best voorstellen wat de commissies
01:48
reporting back to them
35
93000
2000
in hun rapport hen zouden vertellen
01:50
on where agriculture was going to take humanity,
36
95000
3000
over waar de landbouw de mensheid naartoe zou leiden.
01:53
at least in the next few hundred years.
37
98000
3000
Tenminste in de volgende paar honderd jaar.
01:56
It was really bad news.
38
101000
2000
Het was echt slecht nieuws.
01:58
First of all, worse nutrition,
39
103000
2000
In de eerste plaats slechtere voeding,
02:00
maybe shorter life spans.
40
105000
2000
misschien een kortere levensduur.
02:02
It was simply awful for women.
41
107000
2000
Het was gewoon vreselijk voor de vrouwen.
02:04
The skeletal remains from that period
42
109000
2000
De skeletresten uit die periode
02:06
have shown that they were grinding grain morning, noon and night.
43
111000
5000
hebben aangetoond dat ze de hele dag door bezig waren met graan malen.
02:11
And politically, it was awful.
44
116000
3000
Ook op politiek gebied was het vreselijk.
02:14
It was the beginning of a much higher degree
45
119000
3000
Het was het begin van een veel hogere mate
02:17
of inequality among people.
46
122000
3000
van ongelijkheid tussen de mensen.
02:20
If there had been rational technology assessment then,
47
125000
3000
Als technologie toen rationeel was geëvalueerd,
02:23
I think they very well might have said,
48
128000
2000
dan denk ik dat ze heel goed hadden kunnen zeggen:
02:25
"Let's call the whole thing off."
49
130000
3000
"Laten we dat zaakje maar afblazen."
02:28
Even now, our choices are having unintended effects.
50
133000
4000
Zelfs nu hebben onze keuzes onbedoelde effecten.
02:32
Historically, for example,
51
137000
2000
Historisch gezien, bijvoorbeeld,
02:34
chopsticks -- according to one Japanese anthropologist
52
139000
3000
resulteerde het gebruik van eetstokjes - volgens een Japans antropoloog
02:37
who wrote a dissertation about it
53
142000
2000
die er een proefschrift over schreef
02:39
at the University of Michigan --
54
144000
2000
aan de Universiteit van Michigan -
02:41
resulted in long-term changes
55
146000
3000
op lange termijn in veranderingen
02:44
in the dentition, in the teeth,
56
149000
2000
van het gebit, de tanden,
02:46
of the Japanese public.
57
151000
2000
van de Japanse bevolking.
02:48
And we are also changing our teeth right now.
58
153000
3000
Ook onze tanden zijn op dit moment aan het veranderen.
02:51
There is evidence
59
156000
2000
Er is bewijs
02:53
that the human mouth and teeth
60
158000
2000
dat de menselijke mond en tanden
02:55
are growing smaller all the time.
61
160000
2000
geleidelijk aan kleiner worden.
02:57
That's not necessarily a bad unintended consequence.
62
162000
3000
Dat is niet per se een slecht onbedoeld gevolg.
03:00
But I think from the point of view of a Neanderthal,
63
165000
2000
Maar ik denk dat een Neanderthaler
03:02
there would have been a lot of disapproval
64
167000
2000
nogal afkeurend zou kijken
03:04
of the wimpish choppers that we now have.
65
169000
3000
naar de slappe bijtertjes die we nu hebben.
03:07
So these things are kind of relative
66
172000
3000
Dit hangt allemaal af
03:10
to where you or your ancestors happen to stand.
67
175000
4000
van de positie die jullie of jullie voorouders innemen.
03:14
In the ancient world
68
179000
2000
In de antieke wereld
03:16
there was a lot of respect for unintended consequences,
69
181000
3000
was er veel respect voor onbedoelde gevolgen.
03:19
and there was a very healthy sense of caution,
70
184000
3000
Er is een zeer gezond gevoel van voorzichtigheid
03:22
reflected in the Tree of Knowledge,
71
187000
2000
weerspiegeld in de Boom der Kennis,
03:24
in Pandora's Box,
72
189000
2000
in de Doos van Pandora,
03:26
and especially in the myth of Prometheus
73
191000
2000
en vooral in de mythe van Prometheus
03:28
that's been so important
74
193000
2000
die zo’n belangrijke plaats inneemt
03:30
in recent metaphors about technology.
75
195000
2000
in de recente metaforen over technologie.
03:32
And that's all very true.
76
197000
3000
Dat is allemaal heel erg waar.
03:35
The physicians of the ancient world --
77
200000
2000
De artsen van de oude wereld -
03:37
especially the Egyptians,
78
202000
2000
in het bijzonder de Egyptenaren,
03:39
who started medicine as we know it --
79
204000
2000
die begonnen met de geneeskunde zoals wij die kennen -
03:41
were very conscious
80
206000
2000
waren zich zeer bewust
03:43
of what they could and couldn't treat.
81
208000
2000
van wat zij al dan niet konden behandelen.
03:45
And the translations of the surviving texts say,
82
210000
5000
De vertalingen van de overgeleverde teksten zeggen:
03:50
"This I will not treat. This I cannot treat."
83
215000
2000
"Dit zal ik niet behandelen. Dat kan ik niet behandelen."
03:52
They were very conscious.
84
217000
2000
Ze waren zich daar zeer bewust van.
03:54
So were the followers of Hippocrates.
85
219000
2000
Zo ook de volgelingen van Hippocrates.
03:56
The Hippocratic manuscripts also --
86
221000
2000
De Hippocratische manuscripten laten ook -
03:58
repeatedly, according to recent studies --
87
223000
3000
herhaaldelijk, volgens recente studies -
04:01
show how important it is not to do harm.
88
226000
3000
zien hoe belangrijk het is geen kwaad te doen.
04:04
More recently,
89
229000
2000
Meer recent
04:06
Harvey Cushing,
90
231000
2000
ontwikkelde Harvey Cushing
04:08
who really developed neurosurgery as we know it,
91
233000
2000
de neurochirurgie tot de vorm zoals wij die nu kennen.
04:10
who changed it from a field of medicine
92
235000
3000
Hij veranderde het van een gebied van de geneeskunde
04:13
that had a majority of deaths resulting from surgery
93
238000
4000
met een meerderheid aan sterfgevallen als gevolg van een operatie
04:17
to one in which there was a hopeful outlook,
94
242000
3000
naar een situatie waarin er hoopvolle vooruitzichten waren.
04:20
he was very conscious
95
245000
2000
Hij was zich zeer bewust
04:22
that he was not always going to do the right thing.
96
247000
3000
dat hij niet altijd het juiste ging doen.
04:25
But he did his best,
97
250000
2000
Maar hij deed zijn best
04:27
and he kept meticulous records
98
252000
2000
en hij hield een uiterst nauwgezette administratie bij.
04:29
that let him transform that branch of medicine.
99
254000
3000
Daardoor kon hij die tak van de geneeskunde hervormen.
04:32
Now if we look forward a bit
100
257000
3000
Als we een beetje vooruitlopen
04:35
to the 19th century,
101
260000
2000
naar de 19e eeuw
04:37
we find a new style of technology.
102
262000
2000
komen we een nieuwe stijl van technologie tegen.
04:39
What we find is,
103
264000
2000
Wij vinden
04:41
no longer simple tools,
104
266000
3000
niet langer eenvoudig gereedschap,
04:44
but systems.
105
269000
2000
maar systemen.
04:46
We find more and more
106
271000
2000
We vinden meer en meer
04:48
complex arrangements of machines
107
273000
2000
complexe arrangementen van machines
04:50
that make it harder and harder
108
275000
2000
waarbij het steeds moeilijker wordt
04:52
to diagnose what's going on.
109
277000
2000
om uit te maken wat er misgaat.
04:54
And the first people who saw that
110
279000
2000
De eerste mensen die dat inzagen
04:56
were the telegraphers of the mid-19th century,
111
281000
3000
waren de telegrafisten van het midden van de 19e eeuw.
04:59
who were the original hackers.
112
284000
2000
Dat waren de oorspronkelijke hackers.
05:01
Thomas Edison would have been very, very comfortable
113
286000
3000
Thomas Edison zou zich zeer op zijn gemak hebben gevoeld
05:04
in the atmosphere of a software firm today.
114
289000
3000
in de sfeer van een softwarebedrijf van vandaag.
05:07
And these hackers had a word
115
292000
3000
Deze hackers hadden een woord
05:10
for those mysterious bugs in telegraph systems
116
295000
3000
voor die mysterieuze bugs in telegraafsystemen
05:13
that they called bugs.
117
298000
2000
die ze 'bugs' noemden.
05:15
That was the origin of the word "bug."
118
300000
4000
Dat was de oorsprong van het woord 'bug'.
05:19
This consciousness, though,
119
304000
2000
Dit bewustzijn sijpelde
05:21
was a little slow to seep through the general population,
120
306000
3000
een beetje traag door naar de algemene bevolking.
05:24
even people who were very, very well informed.
121
309000
3000
Zelfs naar mensen die zeer, zeer goed geïnformeerd waren.
05:27
Samuel Clemens, Mark Twain,
122
312000
2000
Samuel Clemens, Mark Twain,
05:29
was a big investor
123
314000
2000
was een grote investeerder
05:31
in the most complex machine of all times --
124
316000
3000
in de meest complexe machine ooit
05:34
at least until 1918 --
125
319000
2000
- in ieder geval tot 1918 -
05:36
registered with the U.S. Patent Office.
126
321000
2000
geregistreerd bij de US Patent Office.
05:38
That was the Paige typesetter.
127
323000
2000
Dat was de Paige-letterzetter.
05:40
The Paige typesetter
128
325000
2000
De Paige-letterzetter
05:42
had 18,000 parts.
129
327000
2000
had 18.000 onderdelen.
05:44
The patent had 64 pages of text
130
329000
3000
Het patent besloeg 64 pagina's tekst
05:47
and 271 figures.
131
332000
4000
en 271 figuren.
05:51
It was such a beautiful machine
132
336000
2000
Het was zo'n mooie machine
05:53
because it did everything that a human being did
133
338000
3000
omdat ze alles deed wat een mens deed
05:56
in setting type --
134
341000
2000
bij het letterzetten -
05:58
including returning the type to its place,
135
343000
2000
ook het terugplaatsen van de letters naar hun bakjes,
06:00
which was a very difficult thing.
136
345000
2000
wat zeer moeilijk was.
06:02
And Mark Twain, who knew all about typesetting,
137
347000
2000
Mark Twain, die alles wist over typografie,
06:04
really was smitten by this machine.
138
349000
3000
was echt weg van deze machine.
06:07
Unfortunately, he was smitten in more ways than one,
139
352000
3000
Helaas was hij in meer dan één opzicht weg
06:10
because it made him bankrupt,
140
355000
2000
want ze veroorzaakte zijn failliet.
06:12
and he had to tour the world speaking
141
357000
2000
Hij moest zijn geld terugverdienen
06:14
to recoup his money.
142
359000
3000
met het geven van voordrachten over de hele wereld.
06:17
And this was an important thing
143
362000
2000
Dit was een belangrijke les
06:19
about 19th century technology,
144
364000
2000
over de 19e-eeuwse technologie:
06:21
that all these relationships among parts
145
366000
2000
dat al deze relaties tussen onderdelen
06:23
could make the most brilliant idea fall apart,
146
368000
4000
het meest briljante idee konden laten stranden
06:27
even when judged by the most expert people.
147
372000
2000
zelfs wanneer het beoordeeld werd door de meest deskundige mensen.
06:29
Now there is something else, though, in the early 20th century
148
374000
3000
Nu is er iets anders dat in het begin van de 20e eeuw
06:32
that made things even more complicated.
149
377000
3000
alles nog ingewikkelder maakte.
06:35
And that was that safety technology itself
150
380000
3000
De veiligheidtechnologie kan zelf
06:38
could be a source of danger.
151
383000
2000
een bron van gevaar zijn.
06:40
The lesson of the Titanic, for a lot of the contemporaries,
152
385000
3000
De les van de Titanic was voor een groot deel van de tijdgenoten
06:43
was that you must have enough lifeboats
153
388000
2000
dat je genoeg reddingsboten moest hebben
06:45
for everyone on the ship.
154
390000
2000
voor iedereen op het schip.
06:47
And this was the result
155
392000
3000
Dit was het resultaat
06:50
of the tragic loss of lives
156
395000
2000
van het tragische verlies van levens
06:52
of people who could not get into them.
157
397000
2000
van mensen die er niet in konden geraken.
06:54
However, there was another case, the Eastland,
158
399000
3000
Er was echter een ander geval, de Eastland.
06:57
a ship that capsized in Chicago Harbor in 1915,
159
402000
4000
Het schip kapseisde in 1915 in Chicago Harbor
07:01
and it killed 841 people --
160
406000
3000
waarbij 841 mensen de dood vonden -
07:04
that was 14 more
161
409000
2000
dat waren er 14 meer
07:06
than the passenger toll of the Titanic.
162
411000
3000
dan het dodental van de Titanic.
07:09
The reason for it, in part, was
163
414000
2000
Voor een deel was de reden daarvoor
07:11
the extra life boats that were added
164
416000
3000
dat extra reddingsboten werden toegevoegd.
07:14
that made this already unstable ship
165
419000
3000
Wat dit toch al instabiele schip
07:17
even more unstable.
166
422000
2000
nog onstabieler maakte.
07:19
And that again proves
167
424000
2000
Dat bewijst opnieuw
07:21
that when you're talking about unintended consequences,
168
426000
3000
dat wanneer je het hebt over onbedoelde gevolgen,
07:24
it's not that easy to know
169
429000
2000
het niet zo is gemakkelijk om er
07:26
the right lessons to draw.
170
431000
2000
de juiste lessen uit te trekken.
07:28
It's really a question of the system, how the ship was loaded,
171
433000
3000
Het is echt een kwestie van het systeem, hoe het schip was geladen,
07:31
the ballast and many other things.
172
436000
3000
de ballast en vele andere dingen.
07:35
So the 20th century, then,
173
440000
3000
De 20e eeuw leerde inzien
07:38
saw how much more complex reality was,
174
443000
2000
dat de werkelijkheid veel complexer was
07:40
but it also saw a positive side.
175
445000
3000
maar er was ook een positieve kant aan.
07:43
It saw that invention
176
448000
3000
Ze zag dat inventiviteit haar voordeel
07:46
could actually benefit from emergencies.
177
451000
2000
kon doen met noodgevallen.
07:48
It could benefit
178
453000
2000
We konden profijt trekken
07:50
from tragedies.
179
455000
3000
uit tragedies.
07:53
And my favorite example of that --
180
458000
2000
Mijn favoriete voorbeeld hiervan -
07:55
which is not really widely known
181
460000
2000
niet echt bekend
07:57
as a technological miracle,
182
462000
2000
als een technologisch wonder,
07:59
but it may be one of the greatest of all times,
183
464000
3000
maar het zou een van de grootste aller tijden kunnen zijn -
08:02
was the scaling up of penicillin in the Second World War.
184
467000
4000
was het opschalen van penicilline in de Tweede Wereldoorlog.
08:06
Penicillin was discovered in 1928,
185
471000
3000
Penicilline werd ontdekt in 1928,
08:09
but even by 1940,
186
474000
2000
maar zelfs tegen 1940 werden er nog
08:11
no commercially and medically useful quantities of it
187
476000
3000
geen commercieel en medisch nuttige hoeveelheden
08:14
were being produced.
188
479000
2000
van geproduceerd.
08:16
A number of pharmaceutical companies were working on it.
189
481000
3000
Een aantal farmaceutische bedrijven was er mee bezig.
08:19
They were working on it independently,
190
484000
2000
Allemaal op zichzelf
08:21
and they weren't getting anywhere.
191
486000
2000
en ze kwamen geen meter vooruit.
08:23
And the Government Research Bureau
192
488000
2000
Het Research Bureau van de regering
08:25
brought representatives together
193
490000
2000
bracht vertegenwoordigers bij elkaar
08:27
and told them that this is something
194
492000
2000
en vertelde hen dat dit iets was
08:29
that has to be done.
195
494000
2000
dat moest worden gedaan.
08:31
And not only did they do it,
196
496000
2000
Niet alleen deden zij het
08:33
but within two years,
197
498000
2000
maar binnen de twee jaar
08:35
they scaled up penicillin
198
500000
2000
schaalden ze de bereiding van penicilline op
08:37
from preparation in one-liter flasks
199
502000
3000
van literflessen
08:40
to 10,000-gallon vats.
200
505000
4000
naar vaten van veertig kubieke meter.
08:44
That was how quickly penicillin was produced
201
509000
4000
Daardoor werd penicilline snel geproduceerd
08:48
and became one of the greatest medical advances of all time.
202
513000
4000
en werd het een van de grootste medische vooruitgangen aller tijden.
08:52
In the Second World War, too,
203
517000
2000
Ook in de Tweede Wereldoorlog
08:54
the existence
204
519000
2000
werd het bestaan
08:56
of solar radiation
205
521000
2000
van radiostraling door de zon
08:58
was demonstrated by studies of interference
206
523000
3000
aangetoond door studies van storingen
09:01
that was detected by the radar stations of Great Britain.
207
526000
4000
die werden gedetecteerd door de radarstations van Groot-Brittannië.
09:05
So there were benefits in calamities --
208
530000
3000
Uit die rampen kwamen dus voordelen -
09:08
benefits to pure science,
209
533000
2000
voordelen voor de zuivere wetenschap,
09:10
as well as to applied science
210
535000
2000
de toegepaste wetenschap
09:12
and medicine.
211
537000
3000
en de geneeskunde.
09:15
Now when we come to the period after the Second World War,
212
540000
3000
Nu komen we tot de periode na de Tweede Wereldoorlog
09:18
unintended consequences get even more interesting.
213
543000
4000
waar onbedoelde gevolgen nog interessanter werden.
09:22
And my favorite example of that
214
547000
2000
Mijn favoriete voorbeeld daarvan
09:24
occurred beginning in 1976,
215
549000
3000
kwam begin 1976
09:27
when it was discovered
216
552000
2000
toen werd ontdekt
09:29
that the bacteria causing Legionnaires disease
217
554000
3000
dat de bacterie die veteranenziekte veroorzaakte,
09:32
had always been present in natural waters,
218
557000
3000
altijd al aanwezig was in natuurlijke wateren.
09:35
but it was the precise temperature of the water
219
560000
4000
Het had te maken met de temperatuur van het water.
09:39
in heating, ventilating and air conditioning systems
220
564000
3000
In verwarmings-, ventilatie- en airconditioningsystemen
09:42
that raised the right temperature
221
567000
4000
werd de temperatuur zodanig verhoogd
09:46
for the maximum reproduction
222
571000
3000
dat de maximale reproductie
09:49
of Legionella bacillus.
223
574000
2000
van de Legionellabacil er het gevolg van was.
09:51
Well, technology to the rescue.
224
576000
2000
Technologie moest het oplossen.
09:53
So chemists got to work,
225
578000
2000
Dus gingen chemici aan het werk
09:55
and they developed a bactericide
226
580000
2000
en ze ontwikkelden een bactericide
09:57
that became widely used in those systems.
227
582000
3000
voor toepassing in deze systemen.
10:00
But something else happened in the early 1980s,
228
585000
4000
Maar iets anders gebeurde in de vroege jaren '80.
10:04
and that was that there was a mysterious epidemic
229
589000
2000
Er was een mysterieuze epidemie
10:06
of failures of tape drives
230
591000
3000
van uitvallen van computer-bandrecorders
10:09
all over the United States.
231
594000
2000
overal in de Verenigde Staten.
10:11
And IBM, which made them,
232
596000
3000
Bij de fabrikant IBM
10:14
just didn't know what to do.
233
599000
3000
wisten ze gewoon niet wat doen.
10:17
They commissioned a group of their best scientists
234
602000
3000
Ze gaven een groep van hun beste wetenschappers de opdracht
10:20
to investigate,
235
605000
2000
om het te onderzoeken.
10:22
and what they found was
236
607000
2000
Wat ze ontdekten,
10:24
that all these tape drives
237
609000
2000
was dat al deze computer-bandrecorders
10:26
were located near ventilation ducts.
238
611000
3000
in de buurt van ventilatiekanalen stonden.
10:29
What happened was the bactericide was formulated
239
614000
3000
Het erin toegepaste bactericide bevatte
10:32
with minute traces of tin.
240
617000
2000
minieme sporen van tin.
10:34
And these tin particles were deposited on the tape heads
241
619000
3000
Deze tindeeltjes werden afgezet op de koppen
10:37
and were crashing the tape heads.
242
622000
3000
en deden de koppen crashen.
10:40
So they reformulated the bactericide.
243
625000
3000
Ze herformuleerden het bactericide.
10:43
But what's interesting to me
244
628000
2000
Maar het interessante voor mij was
10:45
is that this was the first case
245
630000
2000
dat dit het eerste geval was
10:47
of a mechanical device
246
632000
2000
van een mechanisch apparaat
10:49
suffering, at least indirectly, from a human disease.
247
634000
3000
dat, onrechtstreeks dan toch, leed aan een menselijke ziekte.
10:52
So it shows that we're really all in this together.
248
637000
3000
Dit laat zien dat we allemaal echt in hetzelfde schuitje zitten.
10:55
(Laughter)
249
640000
2000
(Gelach)
10:57
In fact, it also shows something interesting,
250
642000
3000
Sterker nog, het toont ook iets interessants.
11:00
that although our capabilities and technology
251
645000
3000
Onze mogelijkheden en technologie
11:03
have been expanding geometrically,
252
648000
2000
breiden zich geometrisch uit.
11:05
unfortunately, our ability to model their long-term behavior,
253
650000
3000
Maar helaas, ons vermogen om hun lange-termijngedrag -
11:08
which has also been increasing,
254
653000
2000
en daarvan is er ook steeds meer - te voorspellen
11:10
has been increasing only arithmetically.
255
655000
3000
neemt alleen maar rekenkundig toe.
11:13
So one of the characteristic problems of our time
256
658000
3000
Een van de kenmerkende problemen van onze tijd
11:16
is how to close this gap
257
661000
2000
is hoe deze kloof te dichten
11:18
between capabilities and foresight.
258
663000
3000
tussen mogelijkheden en vooruitziendheid.
11:21
One other very positive consequence
259
666000
3000
Een ander zeer positief gevolg
11:24
of 20th century technology, though,
260
669000
3000
van de 20e-eeuwse technologie
11:27
was the way in which other kinds of calamities
261
672000
4000
was de manier waarop andere vormen van calamiteiten
11:31
could lead to positive advances.
262
676000
3000
tot positieve ontwikkelingen kunnen leiden.
11:34
There are two historians of business
263
679000
3000
Er zijn twee economiehistorici
11:37
at the University of Maryland,
264
682000
2000
aan de Universiteit van Maryland,
11:39
Brent Goldfarb and David Kirsch,
265
684000
2000
Brent Goldfarb en David Kirsch,
11:41
who have done some extremely interesting work,
266
686000
2000
die heel wat interessant werk hebben gedaan,
11:43
much of it still unpublished,
267
688000
3000
veel ervan nog ongepubliceerd,
11:46
on the history of major innovations.
268
691000
2000
over de geschiedenis van de grote innovaties.
11:48
They have combined the list of major innovations,
269
693000
3000
Zij hebben de lijsten van belangrijke innovaties samengesteld
11:51
and they've discovered that the greatest number, the greatest decade,
270
696000
3000
en hebben ontdekt dat het grootste aantal, het grootste decennium,
11:54
for fundamental innovations,
271
699000
2000
voor fundamentele innovaties,
11:56
as reflected in all of the lists that others have made --
272
701000
4000
zoals weerspiegeld in alle lijsten die anderen hebben gemaakt -
12:00
a number of lists that they have merged --
273
705000
2000
een aantal lijsten die ze hebben samengevoegd -
12:02
was the Great Depression.
274
707000
3000
de Grote Depressie was.
12:05
And nobody knows just why this was so,
275
710000
3000
Niemand weet precies waarom dit zo was
12:08
but one story can reflect something of it.
276
713000
3000
maar een verhaal kan daar iets van weergeven.
12:11
It was the origin of the Xerox copier,
277
716000
3000
Het was de oorsprong van de Xerox-kopieermachine,
12:14
which celebrated its 50th anniversary
278
719000
3000
die vorig jaar haar
12:17
last year.
279
722000
2000
50ste verjaardag vierde.
12:19
And Chester Carlson, the inventor,
280
724000
5000
Chester Carlson, de uitvinder,
12:24
was a patent attorney.
281
729000
3000
was een octrooigemachtigde.
12:27
He really was not intending
282
732000
3000
Hij was echt niet van plan
12:30
to work in patent research,
283
735000
2000
om te gaan werken in octrooionderzoek
12:32
but he couldn't really find an alternative technical job.
284
737000
4000
maar hij kon geen andere technische baan vinden.
12:36
So this was the best job he could get.
285
741000
2000
Dit was de beste baan die hij kon krijgen.
12:38
He was upset by the low quality and high cost
286
743000
4000
Hij was geschokt door de lage kwaliteit en de hoge kosten
12:42
of existing patent reproductions,
287
747000
3000
van bestaande octrooireproducties
12:45
and so he started to develop
288
750000
3000
en begon een systeem
12:48
a system of dry photocopying,
289
753000
3000
voor droog fotokopiëren te ontwikkelen.
12:51
which he patented in the late 1930s --
290
756000
3000
Hij patenteerde het in de late jaren ‘30 -
12:54
and which became the first dry photocopier
291
759000
4000
en dat werd in 1960
12:58
that was commercially practical
292
763000
2000
de eerste commercieel praktische
13:00
in 1960.
293
765000
2000
droge kopieermachine.
13:02
So we see that sometimes,
294
767000
2000
Zo zien we dat soms
13:04
as a result of these dislocations,
295
769000
2000
door deze tegenvallers
13:06
as a result of people
296
771000
2000
mensen
13:08
leaving their original intended career
297
773000
3000
hun oorspronkelijk bedoelde carrière mislopen.
13:11
and going into something else
298
776000
2000
Ze komen ergens anders terecht
13:13
where their creativity could make a difference,
299
778000
2000
waar hun creativiteit het verschil kan uitmaken.
13:15
that depressions
300
780000
2000
Op die manier kunnen depressies
13:17
and all kinds of other unfortunate events
301
782000
3000
en allerlei andere ongelukkige gebeurtenissen
13:20
can have a paradoxically stimulating effect
302
785000
3000
paradoxaal genoeg een stimulerend effect hebben
13:23
on creativity.
303
788000
2000
op creativiteit.
13:25
What does this mean?
304
790000
2000
Wat betekent dit?
13:27
It means, I think,
305
792000
2000
Het betekent, denk ik,
13:29
that we're living in a time of unexpected possibilities.
306
794000
2000
dat we leven in een tijd van onverwachte mogelijkheden.
13:31
Think of the financial world, for example.
307
796000
3000
Denk aan de financiële wereld bijvoorbeeld.
13:34
The mentor of Warren Buffett, Benjamin Graham,
308
799000
3000
De mentor van Warren Buffett, Benjamin Graham,
13:37
developed his system of value investing
309
802000
5000
ontwikkelde zijn investeringssysteem
13:42
as a result of his own losses
310
807000
2000
door zijn eigen verliezen
13:44
in the 1929 crash.
311
809000
2000
in de crash van 1929.
13:46
And he published that book
312
811000
2000
Hij publiceerde zijn boek
13:48
in the early 1930s,
313
813000
3000
in de vroege jaren ‘30.
13:51
and the book still exists in further editions
314
816000
2000
Dat boek bestaat nog steeds in verdere edities
13:53
and is still a fundamental textbook.
315
818000
2000
en is nog steeds een fundamenteel leerboek.
13:55
So many important creative things can happen
316
820000
4000
Veel belangrijke creatieve dingen
13:59
when people learn from disasters.
317
824000
3000
zijn het gevolg van tegenslag.
14:02
Now think of the large and small plagues that we have now --
318
827000
4000
Denk eens aan de grote en kleine plagen waar we nu mee zitten -
14:06
bed bugs, killer bees, spam --
319
831000
5000
bedwantsen, killerbijen, spam -
14:11
and it's very possible that the solutions to those
320
836000
3000
en het is heel goed mogelijk dat de oplossingen ervoor
14:14
will really extend well beyond the immediate question.
321
839000
3000
veel verder zullen gaan dan de oplossing van het probleem.
14:17
If we think, for example, of Louis Pasteur,
322
842000
3000
Denk bijvoorbeeld aan Louis Pasteur.
14:20
who in the 1860s
323
845000
2000
Hij werd in de jaren 1860
14:22
was asked to study
324
847000
2000
gevraagd om
14:24
the diseases of silk worms for the silk industry,
325
849000
4000
de ziekten van de zijderupsen voor de zijde-industrie te bestuderen.
14:28
and his discoveries were really the beginning
326
853000
3000
Zijn ontdekkingen waren het begin
14:31
of the germ theory of disease.
327
856000
2000
van de kiemtheorie van ziektes.
14:33
So very often, some kind of disaster --
328
858000
3000
Zo vaak kan een of andere tegenvaller -
14:36
sometimes the consequence, for example,
329
861000
3000
soms het gevolg, bijvoorbeeld,
14:39
of over-cultivation of silk worms,
330
864000
3000
van het overmatig kweken van zijderupsen,
14:42
which was a problem in Europe at the time --
331
867000
2000
zoals toen in Europa -
14:44
can be the key to something much bigger.
332
869000
2000
de sleutel tot iets veel groter worden.
14:46
So this means
333
871000
2000
Dit betekent
14:48
that we need to take a different view
334
873000
2000
dat we onbedoelde gevolgen
14:50
of unintended consequences.
335
875000
2000
anders moeten gaan bekijken.
14:52
We need to take a really positive view.
336
877000
3000
We moeten een positief standpunt innemen.
14:55
We need to see what they can do for us.
337
880000
3000
We moeten zien wat ze voor ons kunnen doen.
14:58
We need to learn
338
883000
2000
We moeten iets leren
15:00
from those figures that I mentioned.
339
885000
2000
van die cijfers die ik vernoemde.
15:02
We need to learn, for example, from Dr. Cushing,
340
887000
3000
We moeten bijvoorbeeld leren van Dr. Cushing,
15:05
who killed patients
341
890000
2000
die patiënten doodde
15:07
in the course of his early operations.
342
892000
2000
in de loop van zijn vroege operaties.
15:09
He had to have some errors. He had to have some mistakes.
343
894000
3000
Hij moest een aantal fouten maken. Hij moest een aantal missers hebben.
15:12
And he learned meticulously from his mistakes.
344
897000
3000
En hij leerde nauwgezet van zijn fouten.
15:15
And as a result,
345
900000
2000
Als we nu zeggen
15:17
when we say, "This isn't brain surgery,"
346
902000
3000
"Dit is geen hersenchirurgie"
15:20
that pays tribute to how difficult it was
347
905000
3000
dan is dat een eerbetoon aan hoe moeilijk het
15:23
for anyone to learn from their mistakes
348
908000
2000
voor iedereen was om te leren van hun fouten
15:25
in a field of medicine
349
910000
2000
op een gebied van de geneeskunde
15:27
that was considered so discouraging in its prospects.
350
912000
3000
dat zulke ontmoedigende vooruitzichten had.
15:30
And we can also remember
351
915000
3000
We mogen ook niet vergeten
15:33
how the pharmaceutical companies
352
918000
2000
hoe de farmaceutische bedrijven
15:35
were willing to pool their knowledge,
353
920000
2000
bereid waren om hun kennis
15:37
to share their knowledge,
354
922000
2000
met elkaar te delen
15:39
in the face of an emergency,
355
924000
2000
in een noodsituatie.
15:41
which they hadn't really been for years and years.
356
926000
3000
Dat hadden ze nooit eerder gedaan.
15:44
They might have been able to do it earlier.
357
929000
3000
Het had eerder gekund.
15:47
The message, then, for me,
358
932000
3000
Voor mij is de boodschap
15:50
about unintended consequences
359
935000
2000
uit die onbedoelde gevolgen:
15:52
is chaos happens;
360
937000
3000
chaos komt voor.
15:55
let's make better use of it.
361
940000
2000
Laten we er beter gebruik van maken.
15:57
Thank you very much.
362
942000
2000
Heel hartelijk bedankt.
15:59
(Applause)
363
944000
4000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Edward Tenner - Historian of technology and cultureEdward Tenner is an independent writer, speaker, and editor analyzing the cultural aspects of technological change.
Why you should listen
Edward Tenner is an independent writer and speaker on the history of technology and the unintended consequences of innovation. He writes for The Atlantic on history and current events, and was a founding advisor of Smithsonian's Lemelson Center, where he remains a senior research associate. He was executive editor for physical science and history at Princeton University Press, he has been a visiting lecturer at Princeton and has held visiting research positions at the Institute for Advanced Study, Woodrow Wilson International Center for Scholars, and the Princeton Center for Information Technology Policy. He is now a visiting scholar in the Rutgers School of Communication and Information and an affiliate of the Center for Arts and Cultural Policy of Princeton's Woodrow Wilson School.
Edward Tenner | Speaker | TED.com