TEDxOslo
Christer Mjåset: 4 questions you should always ask your doctor
Christer Mjåset: Vier vragen die altijd aan je arts moet stellen
Filmed:
Readability: 3.6
1,877,695 views
"Dokter, is dit echt noodzakelijk?" Met ondersteuning van schokkende statistieken over overbehandeling legt neurochirurg Christer Mjåset uit wat de kracht is van deze en andere simpele vragen op het gebied van medische behandelingen en operaties -- en hij vertelt hoe patiënten beter kunnen samenwerken met artsen om de zorg te krijgen die ze nodig hebben.
Christer Mjåset - Neurosurgeon
Christer Mjåset, M.D. is a neurosurgeon, author, columnist and lecturer who currently works as a Harkness fellow in Health Care Policy and Practice at Harvard T.H. Chan School of Public Health in Boston studying value-based health care models. Full bio
Christer Mjåset, M.D. is a neurosurgeon, author, columnist and lecturer who currently works as a Harkness fellow in Health Care Policy and Practice at Harvard T.H. Chan School of Public Health in Boston studying value-based health care models. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I am a neurosurgeon,
0
913
2197
Ik ben een neurochirurg
00:15
and I'm here to tell you today
that people like me need your help.
that people like me need your help.
1
3134
4328
en ik ben hier om je te vertellen
dat mensen zoals ik je hulp nodig hebben.
dat mensen zoals ik je hulp nodig hebben.
Over enkele ogenblikken
zal ik je vertellen hoe.
zal ik je vertellen hoe.
00:20
And in a few moments, I will tell you how.
2
8119
2024
00:22
But first, let me start off by telling you
about a patient of mine.
about a patient of mine.
3
10167
4120
Ik zal beginnen met je te vertellen
over een patiënt van mij.
over een patiënt van mij.
00:26
This was a woman in her 50s,
4
14311
2643
Ze was een vrouw van in de 50,
00:28
she was in generally good shape,
5
16978
2047
in redelijk goede conditie,
00:31
but she had been in and out
of hospital a few times
of hospital a few times
6
19049
2388
die al een paar keer
in het ziekenhuis gelegen had
in het ziekenhuis gelegen had
00:33
due to curative breast cancer treatment.
7
21461
3227
voor curatieve behandeling
van borstkanker.
van borstkanker.
00:37
Now she had gotten a prolapse
from a cervical disc,
from a cervical disc,
8
25768
2873
Ze had een verzakking
van een tussenwervelschijf opgelopen
van een tussenwervelschijf opgelopen
00:40
giving her radiating pain of a tense kind,
9
28665
3674
waardoor ze hevige pijn had
die uitstraalde
naar haar rechterarm.
naar haar rechterarm.
00:44
out into the right arm.
10
32363
1944
00:47
Looking at her MRI
before the consultation,
before the consultation,
11
35061
2762
Ik bekeek haar MRI-scan voor het consult
00:49
I decided to suggest an operation.
12
37847
1769
en besloot een operatie voor te stellen.
00:52
Now, neck operations like these
are standardized, and they're quick.
are standardized, and they're quick.
13
40411
4441
Nekoperaties als deze
zijn gestandaardiseerd en snel uitgevoerd.
zijn gestandaardiseerd en snel uitgevoerd.
00:57
But they carry a certain risk.
14
45279
1611
Maar ze hebben wel een risico.
00:58
You make an incision right here,
15
46914
2150
Je maakt hier een incisie
01:01
and you dissect carefully
past the trachea,
past the trachea,
16
49088
2857
en je ontleed voorzichtig
voorbij de luchtpijp,
voorbij de luchtpijp,
01:03
the esophagus,
17
51969
1338
de slokdarm,
01:05
and you try not to cut
into the internal carotid artery.
into the internal carotid artery.
18
53331
3237
en je probeert niet
in de halsslagader te snijden.
in de halsslagader te snijden.
01:08
(Laughter)
19
56592
1263
(Gelach)
01:09
Then you bring in the microscope,
20
57879
2238
Dan pak je de microscoop
en verwijdert voorzichtig
de wervel en de verzakking
de wervel en de verzakking
01:12
and you carefully remove
the disc and the prolapse
the disc and the prolapse
21
60141
2373
in het zenuwkanaal,
01:14
in the nerve root canal,
22
62538
1190
zonder het merg en
de zenuwwortel te beschadigen
de zenuwwortel te beschadigen
01:15
without damaging the cord
and the nerve root
and the nerve root
23
63752
2119
die daar slechts millimeters onder liggen.
01:17
lying only millimeters underneath.
24
65895
2314
In het slechtste geval
is er schade aan het ruggenmerg,
is er schade aan het ruggenmerg,
01:20
The worst case scenario
is the damage to the cord,
is the damage to the cord,
25
68625
2460
01:23
which can result in paralysis
from the neck down.
from the neck down.
26
71109
4158
wat kan leiden tot verlamming
vanaf de nek naar beneden.
vanaf de nek naar beneden.
01:28
Explaining this to the patient,
she fell silent.
she fell silent.
27
76673
2532
Toen ik dit uitlegde
aan de patiënt werd ze stil.
aan de patiënt werd ze stil.
01:31
And after a few moments,
28
79229
1207
En na een ogenblik
sprak ze een paar belangrijke woorden,
voor mij en voor haar.
voor mij en voor haar.
01:32
she uttered a few very decisive words
for me and for her.
for me and for her.
29
80460
3784
01:37
"Doctor, is this really necessary?"
30
85887
3484
"Dokter, is dit echt noodzakelijk?"
01:41
(Laughter)
31
89395
1488
(Gelach)
01:44
And you know what I realized,
right there and then?
right there and then?
32
92101
2933
Weet je wat ik me
op dat moment realiseerde?
op dat moment realiseerde?
01:47
It was not.
33
95418
1150
Dat was het niet.
01:49
In fact, when I get patients
like this woman,
like this woman,
34
97561
3024
Sterker nog, als ik patiënten
zoals deze vrouw zie,
zoals deze vrouw zie,
01:52
I tend to advise not to operate.
35
100609
2476
adviseer ik normaal geen operatie.
01:55
So what made me do it this time?
36
103665
2133
Waarom deed ik dat deze keer wel?
01:59
Well, you see,
37
107153
1652
Het zit zo.
02:00
this prolapse was so delicate,
38
108829
2236
Deze verzakking was zo kwetsbaar
02:03
I could practically see myself
pulling it out of the nerve root canal
pulling it out of the nerve root canal
39
111089
3691
dat ik al voor me zag hoe ik het
uit het zenuwkanaal zou trekken
uit het zenuwkanaal zou trekken
02:06
before she entered the consultation room.
40
114804
2476
voordat ze de spreekkamer binnenkwam.
02:09
I have to admit it,
I wanted to operate on her.
I wanted to operate on her.
41
117907
3000
Ik moet toegeven
dat ik haar wilde opereren.
dat ik haar wilde opereren.
02:13
I'd love to operate on her.
42
121359
1873
Ik zou haar heel graag willen opereren.
02:15
Operating, after all,
is the most fun part of my job.
is the most fun part of my job.
43
123256
3617
Opereren is het leukste
onderdeel van mijn baan.
onderdeel van mijn baan.
02:18
(Laughter)
44
126897
2634
(Gelach)
02:22
I think you can relate to this feeling.
45
130538
2190
Je kent dit gevoel vast wel.
Mijn buurman is architect en vertelt
dat hij het liefste gewoon gaat zitten
dat hij het liefste gewoon gaat zitten
02:24
My architect neighbor says
he loves to just sit and draw
he loves to just sit and draw
46
132752
3881
en huizen tekent en ontwerpt.
02:28
and design houses.
47
136657
1436
02:30
He'd rather do that all day
48
138117
1373
Dat doet hij veel liever
02:31
than talk to the client
paying for the house
paying for the house
49
139514
3892
dan praten met de klant
die voor het huis betaalt
die voor het huis betaalt
02:35
that might even give him
restrictions on what to do.
restrictions on what to do.
50
143430
2944
en die hem misschien zelfs
beperkingen oplegt.
beperkingen oplegt.
02:39
But like every architect,
51
147073
1275
Zoals elke architect
02:40
every surgeon needs
to look their patient in the eye
to look their patient in the eye
52
148372
2986
moet elke chirurg
zijn patiënt in de ogen kijken.
zijn patiënt in de ogen kijken.
02:43
and together with the patient,
53
151382
1465
Samen met de patiënt
moet hij beslissen wat het beste is
voor de persoon die de operatie ondergaat.
voor de persoon die de operatie ondergaat.
02:44
they need to decide on what is best
for the person having the operation.
for the person having the operation.
54
152871
3994
Dat klinkt misschien makkelijk.
02:50
And that might sound easy.
55
158264
1420
02:51
But let's look at some statistics.
56
159708
2621
Maar laten we eens naar de cijfers kijken.
02:56
The tonsils are the two lumps
in the back of your throat.
in the back of your throat.
57
164009
3098
De amandelen zijn de twee bultjes
achterin je keel.
achterin je keel.
02:59
They can be removed surgically,
58
167419
2150
Ze kunnen operatief verwijderd worden;
03:01
and that's called a tonsillectomy.
59
169593
2056
dit heet een tonsillectomie.
03:03
This chart shows the operation rate
of tonsillectomies in Norway
of tonsillectomies in Norway
60
171673
4301
Op deze grafiek staat hoe vaak
een tonsillectomie uitgevoerd wordt
een tonsillectomie uitgevoerd wordt
in verschillende regio's in Noorwegen.
03:07
in different regions.
61
175998
1429
03:09
What might strike you
is that there is twice the chance
is that there is twice the chance
62
177451
3682
Het valt op dat de kans
twee keer zo groot is dat je kind --
twee keer zo groot is dat je kind --
03:13
that your kid --
because this is for children --
because this is for children --
63
181157
3531
want dit gaat over kinderen --
03:16
will get a tonsillectomy in Finnmark
than in Trondheim.
than in Trondheim.
64
184712
3538
in Finnmark een tonsillectomie
krijgt dan in Trondheim.
krijgt dan in Trondheim.
03:20
The indications
in both regions are the same.
in both regions are the same.
65
188862
2751
De indicaties zijn
in beide regio's hetzelfde.
in beide regio's hetzelfde.
03:24
There should be
no difference, but there is.
no difference, but there is.
66
192196
2256
Er zou geen verschil moeten zijn,
maar dat is er wel.
maar dat is er wel.
03:26
Here's another chart.
67
194759
1452
Hier is nog een grafiek.
03:28
The meniscus helps stabilize the knee
68
196235
2168
De meniscus helpt de knie stabiliseren
03:30
and can be torn or fragmented acutely,
69
198427
2256
en kan acuut scheuren of versplinteren,
03:32
topically during sports like soccer.
70
200707
2400
vaak tijdens sporten zoals voetbal.
03:35
What you see here is the operation rate
for this condition.
for this condition.
71
203625
3236
Hier zie je het aantal operaties
voor deze aandoening.
voor deze aandoening.
03:39
And you see that the operation
rate in Møre og Romsdal
rate in Møre og Romsdal
72
207354
3771
Je ziet dat het aantal operaties
in Møre og Romsdal
in Møre og Romsdal
03:43
is five times the operation
rate in Stavanger.
rate in Stavanger.
73
211149
3685
vijf keer hoger ligt dan
het aantal operaties in Stavanger.
het aantal operaties in Stavanger.
03:47
Five times.
74
215427
1348
Vijf keer.
03:49
How can this be?
75
217133
1285
Hoe kan dit voorkomen?
Hebben de spelers in Møre og Romsdal
03:50
Did the soccer players in Møre og Romsdal
76
218442
1982
ruwer gevoetbald dan elders in het land?
03:52
play more dirty
than elsewhere in the country?
than elsewhere in the country?
77
220448
2151
03:54
(Laughter)
78
222623
1642
(Gelach)
03:56
Probably not.
79
224815
1150
Waarschijnlijk niet.
03:59
I added some information now.
80
227109
2159
Ik heb wat informatie toegevoegd.
04:01
What you see now
is the procedures performed
is the procedures performed
81
229292
2150
Nu zie je het aantal operaties uitgevoerd
04:03
in public hospitals, in light blue,
82
231466
2032
in openbare ziekenhuizen in het blauw
04:05
the ones in private clinics
are light green.
are light green.
83
233522
2984
en in het lichtgroen
de operaties in privéklinieken.
de operaties in privéklinieken.
04:08
There is a lot of activity
in the private clinics
in the private clinics
84
236530
3350
Er is veel activiteit in de privéklinieken
04:11
in Møre og Romsdal, isn't there?
85
239904
1933
in Møre og Romsdal, of niet?
04:14
What does this indicate?
86
242363
1373
Wat toont dit aan?
04:15
A possible economic motivation
to treat the patients.
to treat the patients.
87
243760
3936
Een mogelijke economische motivatie
om de patiënten te behandelen.
om de patiënten te behandelen.
04:20
And there's more.
88
248522
1150
En er is meer.
04:23
Recent research has shown
that the difference of treatment effect
that the difference of treatment effect
89
251577
3763
Recent onderzoek naar het verschil
in resultaat van de behandeling
in resultaat van de behandeling
04:27
between regular physical therapy
and operations for the knee --
and operations for the knee --
90
255364
3451
tussen reguliere fysiotherapie
en knie-operaties --
en knie-operaties --
04:30
there is no difference.
91
258839
1524
er is geen verschil.
04:32
Meaning that most
of the procedures performed
of the procedures performed
92
260387
3755
Wat betekent dat de meeste
van de uitgevoerde operaties
van de uitgevoerde operaties
04:36
on the chart I've just shown
93
264166
2206
op de grafiek die ik zojuist liet zien,
04:38
could have been avoided,
even in Stavanger.
even in Stavanger.
94
266396
2651
vermeden hadden kunnen worden,
zelfs in Stavanger.
zelfs in Stavanger.
04:41
So what am I trying to tell you here?
95
269785
2437
Wat probeer ik je te vertellen?
04:44
Even though most indications
for treatments in the world
for treatments in the world
96
272246
5125
Zelfs al zijn de meeste indicaties
voor behandelingen
voor behandelingen
wereldwijd gestandaardiseerd,
04:49
are standardized,
97
277395
1166
04:50
there is a lot of unnecessary variation
of treatment decisions,
of treatment decisions,
98
278585
4294
dan nog is er onnodig veel variatie
in beslissingen over behandelingen,
in beslissingen over behandelingen,
04:54
especially in the Western world.
99
282903
1833
vooral in de westerse wereld.
04:57
Some people are not getting
the treatment that they need,
the treatment that they need,
100
285572
3176
Sommige mensen krijgen niet
de behandeling die ze nodig hebben,
de behandeling die ze nodig hebben,
05:01
but an even greater portion of you
101
289493
3063
maar nog veel meer van jullie
05:04
are being overtreated.
102
292580
1587
worden overbehandeld.
05:08
"Doctor, is this really necessary?"
103
296649
2785
"Dokter, is dit echt noodzakelijk?"
05:11
I've only heard that question
once in my career.
once in my career.
104
299458
2992
Die vraag heb ik maar een keer
in mijn carrière gehoord.
in mijn carrière gehoord.
05:14
My colleagues say they never heard
these words from a patient.
these words from a patient.
105
302474
3858
Mijn collega's zeggen dat nog geen patiënt
hen dit heeft gevraagd.
hen dit heeft gevraagd.
Laten we dit eens omdraaien.
05:19
And to turn it the other way around,
106
307431
1754
Hoe vaak denk je dat je
'nee' krijgt te horen van een arts
'nee' krijgt te horen van een arts
05:21
how often do you think
you'll get a "no" from a doctor
you'll get a "no" from a doctor
107
309209
2555
als je deze vraag stelt?
05:23
if you ask such a question?
108
311788
1800
05:26
Researchers have investigated this,
109
314487
1709
Onderzoekers hebben dit bestudeerd
05:28
and they come up
with about the same "no" rate
with about the same "no" rate
110
316220
2753
en hebben even vaak 'nee' gehoord
05:30
wherever they go.
111
318997
1167
waar ze ook waren.
05:32
And that is 30 percent.
112
320188
1707
Ongeveer 30 procent.
05:33
Meaning, three out of 10 times,
113
321919
3967
Wat betekent dat drie van de 10 keer
05:37
your doctor prescribes
or suggests something
or suggests something
114
325910
3539
je arts iets voorschrijft of voorstelt
05:41
that is completely unnecessary.
115
329473
2674
dat compleet overbodig is.
05:46
And you know what they claim
the reason for this is?
the reason for this is?
116
334545
2889
Weet je wat ze aangeven
dat hier de reden voor is?
dat hier de reden voor is?
05:50
Patient pressure.
117
338117
1150
Druk vanuit de patiënt.
05:52
In other words, you.
118
340832
1333
Met andere woorden: jij.
05:54
You want something to be done.
119
342943
2000
Jij wilt dat er iets gedaan wordt.
05:58
A friend of mine came to me
for medical advice.
for medical advice.
120
346665
2396
Een vriend kwam naar me toe
voor medisch advies.
voor medisch advies.
06:01
This is a sporty guy,
121
349085
1152
Dit is een sportieve man
06:02
he does a lot of cross-country skiing
in the winter time,
in the winter time,
122
350261
3554
die vaak gaat langlaufen in de winter
06:05
he runs in the summer time.
123
353839
1706
en hardlopen in de zomer.
06:07
And this time, he'd gotten a bad back ache
whenever he went jogging.
whenever he went jogging.
124
355569
4000
Hij had nu heel veel rugpijn
als hij ging hardlopen.
als hij ging hardlopen.
06:11
So much that he had to stop doing it.
125
359593
2193
Zoveel dat hij ermee gestopt is.
06:15
I did an examination,
I questioned him thoroughly,
I questioned him thoroughly,
126
363053
3304
Ik deed een medisch onderzoek
en stelde uitgebreide vragen.
en stelde uitgebreide vragen.
Ik kwam erachter dat hij waarschijnlijk
slijtage in een ruggenwervel had
slijtage in een ruggenwervel had
06:18
and what I found out is
that he probably had a degenerated disc
that he probably had a degenerated disc
127
366381
3134
06:21
in the lower part of his spine.
128
369539
2067
in zijn onderrug.
06:24
Whenever it got strained, it hurt.
129
372087
2363
Als er spanning op kwam, deed het zeer.
06:28
He'd already taken up
swimming instead of jogging,
swimming instead of jogging,
130
376165
2348
Hij was al gaan zwemmen
in plaats van hardlopen.
in plaats van hardlopen.
Er was niets aan te doen,
dus vertelde ik hem:
dus vertelde ik hem:
06:30
there was really nothing to do,
131
378537
1501
06:32
so I told him, "You need
to be more selective
to be more selective
132
380062
2134
"Je moet selectiever zijn
wat betreft je training.
wat betreft je training.
06:34
when it comes to training.
133
382220
1317
Sommige activiteiten zijn goed voor je
06:35
Some activities are good for you,
134
383561
1603
06:37
some are not."
135
385188
1230
en sommige niet."
06:39
His reply was,
136
387665
1292
Zijn reactie was:
06:41
"I want an MRI of my back."
137
389919
1800
"Ik wil een MRI van mijn rug."
06:45
"Why do you want an MRI?"
138
393776
1379
"Waarom wil je een MRI?"
06:48
"I can get it for free
through my insurance at work."
through my insurance at work."
139
396236
2800
"Het wordt vergoed
door de verzekering via mijn werk."
door de verzekering via mijn werk."
06:51
"Come on," I said --
he was also, after all, my friend.
he was also, after all, my friend.
140
399807
3119
"Kom op," zei ik --
hij was tenslotte ook mijn vriend.
hij was tenslotte ook mijn vriend.
06:54
"That's not the real reason."
141
402950
1882
"Dat is niet de echte reden."
06:56
"Well, I think it's going to be good
to see how bad it looks back there."
to see how bad it looks back there."
142
404856
4500
"Ik denk dat het goed is
om te kijken hoe slecht het er uit ziet."
om te kijken hoe slecht het er uit ziet."
07:03
"When did you start interpreting
MRI scans?" I said.
MRI scans?" I said.
143
411094
2945
"Sinds wanneer kan jij
MRI-scans lezen?" zei ik.
MRI-scans lezen?" zei ik.
07:06
(Laughter)
144
414063
2050
(Gelach)
07:08
"Trust me on this.
145
416137
1452
"Vertrouw me maar.
07:10
You're not going to need the scan."
146
418026
2060
Je gaat geen scan nodig hebben."
07:12
"Well," he said,
147
420780
1753
"OK," zei hij,
07:14
and after a while, he continued,
"It could be cancer."
"It could be cancer."
148
422557
2921
en na een tijdje ging hij verder:
"Het zou kanker kunnen zijn."
"Het zou kanker kunnen zijn."
07:17
(Laughter)
149
425869
2204
(Gelach)
07:20
He got the scan, obviously.
150
428097
1800
Hij kreeg natuurlijk de scan.
Dankzij de verzekering van zijn werk
kon hij een van mijn collega's zien
kon hij een van mijn collega's zien
07:22
And through his insurance at work,
151
430907
1634
07:24
he got to see one
of my colleagues at work,
of my colleagues at work,
152
432565
2040
die hem vertelde
over de slijtage aan zijn wervel,
over de slijtage aan zijn wervel,
07:26
telling him about the degenerated disc,
153
434629
2127
07:28
that there was nothing to do,
154
436780
1416
dat er niets aan te doen was
07:30
and that he should keep on swimming
and quit the jogging.
and quit the jogging.
155
438220
3385
en dat hij moest blijven zwemmen
en stoppen met hardlopen.
en stoppen met hardlopen.
Ik sprak hem weer
na een tijdje en hij zei:
na een tijdje en hij zei:
07:36
After a while,
I met him again and he said,
I met him again and he said,
156
444196
2064
"Nu weet ik ten minste wat het is."
07:38
"At least now I know what this is."
157
446284
1953
07:40
But let me ask you a question.
158
448712
1619
Ik wil jullie een vraag stellen.
07:42
What if all of you in this room
with the same symptoms had an MRI?
with the same symptoms had an MRI?
159
450355
4119
Wat als jullie allemaal deze symptomen
hadden en een MRI kregen?
hadden en een MRI kregen?
07:46
And what if all the people in Norway
160
454498
2690
Wat als alle inwoners van Noorwegen
07:49
had an MRI due to occasional back pain?
161
457212
3610
een MRI kregen als ze
af en toe rugpijn hadden?
af en toe rugpijn hadden?
07:54
The waiting list for an MRI
would quadruple, maybe even more.
would quadruple, maybe even more.
162
462061
3612
De wachtlijst voor een MRI
zou op zijn minst verviervoudigen.
zou op zijn minst verviervoudigen.
07:58
And you would all take
the spot on that list
the spot on that list
163
466180
2765
Jullie zouden de plaats
op die wachtlijst innemen
op die wachtlijst innemen
08:00
from someone who really had cancer.
164
468969
2333
van iemand die wel echt kanker had.
08:03
So a good doctor sometimes says no,
165
471919
3572
Een goede arts zegt soms 'nee'.
08:07
but the sensible patient
also turns down, sometimes,
also turns down, sometimes,
166
475515
4349
Een verstandige patiënt slaat soms
ook de mogelijkheid af
ook de mogelijkheid af
08:11
an opportunity
to get diagnosed or treated.
to get diagnosed or treated.
167
479888
2654
om een diagnose of behandeling te krijgen.
08:16
"Doctor, is this really necessary?"
168
484782
3301
"Dokter, is dit echt noodzakelijk?"
08:20
I know this can be
a difficult question to ask.
a difficult question to ask.
169
488472
3317
Dit kan een moeilijke
vraag zijn om te stellen.
vraag zijn om te stellen.
08:24
In fact, if you go back 50 years,
170
492377
1899
50 jaar geleden zou men dit zelfs
onbeleefd gevonden hebben.
onbeleefd gevonden hebben.
08:26
this was even considered rude.
171
494300
2353
08:28
(Laughter)
172
496677
1122
(Gelach)
Als de dokter had besloten
wat hij met je ging doen,
wat hij met je ging doen,
08:29
If the doctor had decided
what to do with you,
what to do with you,
173
497823
2446
08:32
that's what you did.
174
500293
1334
dan was dat wat er gebeurde.
08:35
A colleague of mine,
now a general practitioner,
now a general practitioner,
175
503574
2245
Een collega van me die nu huisarts is,
heeft als kind zes maanden lang
in een tuberculosesanatorium gewoond.
in een tuberculosesanatorium gewoond.
08:37
was sent away to a tuberculosis
sanatorium as a little girl,
sanatorium as a little girl,
176
505843
4341
08:42
for six months.
177
510208
1159
Dit was zeer traumatisch voor haar.
08:43
It was a terrible trauma for her.
178
511391
1857
08:45
She later found out, as a grown-up,
179
513703
2341
Ze kwam er als volwassene achter
08:48
that her tests on tuberculosis
had been negative all along.
had been negative all along.
180
516068
3541
dat haar tuberculosetests
al die tijd negatief waren.
al die tijd negatief waren.
08:52
The doctor had sent her away
on nothing but wrong suspicion.
on nothing but wrong suspicion.
181
520403
3539
De arts had haar daar slechts op basis van
een vermoeden naartoe gestuurd.
een vermoeden naartoe gestuurd.
08:56
No one had dared or even considered
confronting him about it.
confronting him about it.
182
524419
4404
Niemand had gedurfd of zelfs overwogen
om hem daarmee te confronteren.
om hem daarmee te confronteren.
09:01
Not even her parents.
183
529268
1400
Zelfs haar ouders niet.
09:03
Today, the Norwegian health minister
184
531506
3246
Tegenwoordig spreekt de Minister
van Gezondheid van Noorwegen
van Gezondheid van Noorwegen
09:06
talks about the patient
health care service.
health care service.
185
534776
3380
over de gezondheidszorg voor patiënten.
09:10
The patient is supposed to get advice
from the doctor about what to do.
from the doctor about what to do.
186
538680
4406
De patiënt moet advies krijgen
van de arts over wat hij kan doen.
van de arts over wat hij kan doen.
09:16
This is great progress.
187
544340
1841
Dit duidt op een grote vooruitgang.
09:18
But it also puts more
responsibility on you.
responsibility on you.
188
546205
3381
Maar het legt ook meer
verantwoordelijkheid bij jou.
verantwoordelijkheid bij jou.
09:21
You need to get in the front seat
with your doctor
with your doctor
189
549919
2917
Jij moet naast de arts gaan zitten
en samen met hem beslissen
welke richting jullie uitgaan.
welke richting jullie uitgaan.
09:24
and start sharing
decisions on where to go.
decisions on where to go.
190
552860
2147
09:27
So, the next time
you're in a doctor's office,
you're in a doctor's office,
191
555420
3563
De volgende keer
dat je in de spreekkamer zit,
dat je in de spreekkamer zit,
09:31
I want you to ask,
192
559007
1889
wil ik dat je vraagt:
09:32
"Doctor, is this really necessary?"
193
560920
3063
"Dokter, is dit echt noodzakelijk?"
09:36
And in my female patient's case,
194
564315
2309
In het geval van mijn vrouwelijke patiënt
09:38
the answer would be no,
195
566648
2310
zou het antwoord 'nee' zijn,
09:40
but an operation could also be justified.
196
568982
2667
al zou een operatie wel verdedigbaar zijn.
09:44
"So doctors, what are the risks
attached to this operation?"
attached to this operation?"
197
572165
4721
"Dokter, wat zijn de risico's
die aan deze operatie kleven?"
die aan deze operatie kleven?"
09:49
Well, five to ten percent of patients
will have worsening of pain symptoms.
will have worsening of pain symptoms.
198
577488
5454
Bij vijf tot tien procent van de patiënten
zullen de pijnklachten verergeren.
zullen de pijnklachten verergeren.
Bij een tot twee procent van de patiënten
09:55
One to two percent of patients
199
583427
1714
09:57
will have an infection in the wound
or even a rehemorrhage
or even a rehemorrhage
200
585165
3015
zal de wond gaan ontsteken
of zelfs opnieuw gaan bloeden
of zelfs opnieuw gaan bloeden
10:00
that might end up in a re-operation.
201
588204
2400
waardoor nog een operatie nodig is.
10:04
0.5 percent of patients
also experience permanent hoarseness
also experience permanent hoarseness
202
592069
3587
0,5 procent van de patiënten
zal permanent schor zijn
zal permanent schor zijn
en een aantal,
maar nog steeds een aantal
maar nog steeds een aantal
10:07
and a few, but still a few,
203
595680
1794
10:09
will experience reduced function
in the arms or even legs.
in the arms or even legs.
204
597498
4369
zal hun armen of zelfs hun benen
minder goed kunnen gebruiken.
minder goed kunnen gebruiken.
10:15
"Doctor, are there other options?"
205
603163
2452
"Dokter, zijn er andere mogelijkheden?"
10:18
Yes, rest and physical therapy
over some time
over some time
206
606131
3378
Ja, door een periode
van rust en fysiotherapie
van rust en fysiotherapie
10:21
might get you perfectly well.
207
609533
2026
zou je helemaal beter kunnen worden.
10:25
"And what happens if I don't do anything?"
208
613105
2730
"En wat gebeurt er
als ik helemaal niets doe?"
als ik helemaal niets doe?"
10:27
It's not recommended,
209
615859
1175
Dat raad ik niet aan,
10:29
but even then, there's a slight chance
that you will get well.
that you will get well.
210
617058
3031
maar zelfs dan is er
een kleine kans dat je beter wordt.
een kleine kans dat je beter wordt.
10:33
Four questions.
211
621002
1150
Vier vragen.
10:34
Simple questions.
212
622780
1517
Simpele vragen.
10:36
Consider them your new toolbox to help us.
213
624321
4357
Zie deze maar als je nieuwe
gereedschapskist om ons te helpen.
gereedschapskist om ons te helpen.
10:40
Is this really necessary?
214
628702
1611
Is dit echt noodzakelijk?
10:42
What are the risks?
215
630337
1793
Wat zijn de risico's?
10:44
Are there other options?
216
632154
1556
Zijn er andere mogelijkheden?
10:45
And what happens if I don't do anything?
217
633734
3160
Wat gebeurt er als ik niets doe?
10:49
Ask them when your doctor
wants to send you to an MRI,
wants to send you to an MRI,
218
637334
4047
Stel deze vragen als je arts
een MRI wil laten maken,
een MRI wil laten maken,
10:53
when he prescribes antibiotics
219
641405
2293
als hij antibiotica voorschrijft
10:55
or suggests an operation.
220
643722
2103
of een operatie voorstelt.
10:58
What we know from research
221
646282
1708
We weten dankzij onderzoek
11:00
is that one out of five
of you, 20 percent,
of you, 20 percent,
222
648014
3190
dat een op de vijf van jullie, 20 procent,
11:03
will change your opinion on what to do.
223
651228
2531
je mening daardoor aan zal aanpassen.
11:06
And by doing that, you will
not only have made your life
not only have made your life
224
654624
3342
Daardoor wordt je leven niet alleen
11:09
a whole lot easier,
and probably even better,
and probably even better,
225
657990
3562
een heel stuk makkelijker
en waarschijnlijk zelfs beter,
en waarschijnlijk zelfs beter,
11:13
but the whole health care sector
226
661576
1956
maar de hele gezondheidszorg
11:15
will have benefited from your decision.
227
663556
3060
zal baat hebben bij jouw beslissing.
11:19
Thank you.
228
667354
1182
Dank je wel.
11:20
(Applause)
229
668560
3686
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Christer Mjåset - NeurosurgeonChrister Mjåset, M.D. is a neurosurgeon, author, columnist and lecturer who currently works as a Harkness fellow in Health Care Policy and Practice at Harvard T.H. Chan School of Public Health in Boston studying value-based health care models.
Why you should listen
Christer Mjåset, M.D. holds a position as a researcher at the Oslo University Hospital analyzing data from The Norwegian Spine Registry and as a lecturer at the Department of Health Management and Economics, University of Oslo, where he teaches in a leadership program for young physicians. Mjåset was president of the Norwegian Junior Doctors 2015-2019 and the Vice President of the Norwegian Medical Association 2017-2019. This work led him to be involved with the international Choosing Wisely campaign which seeks to advance a national dialogue avoiding unnecessary medical tests, treatments and procedures. From 2017-2019 he was responsible for implementing the campaign in Norway
Mjåset is a published author of five fictional books and several short stories. He won the Oslo City Cultural Scholarship for writers in 2006. He got his medical degree and bachelor’s degree in literature and philosophy at University of Oslo, both in 2000.
Christer Mjåset | Speaker | TED.com