TED2009
Sophal Ear: Escaping the Khmer Rouge
Sophal Ear: Hoe wij de Rode Khmer ontvluchtten
Filmed:
Readability: 4.5
685,840 views
TED Fellow Sophal Ear vertelt het meeslepende verhaal van de vlucht van zijn familie uit het Cambodja ten tijde van het bewind van de Rode Khmer. Hij vertelt over de sluwheid en vastberadenheid waarmee zijn moeder haar kinderen probeerde te redden.
Sophal Ear - Development economist
Sophal Ear leads research on post-conflict countries -- looking at the effectiveness of foreign aid and the challenge of development in places like his native land, Cambodia. Full bio
Sophal Ear leads research on post-conflict countries -- looking at the effectiveness of foreign aid and the challenge of development in places like his native land, Cambodia. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I normally teach courses on
0
0
3000
Normaal gesproken geef ik cursussen over
00:15
how to rebuild states after war.
1
3000
4000
de wederopbouw van staten na een oorlog.
00:19
But today I've got a personal story to share with you.
2
7000
2000
Maar vandaag heb ik een persoonlijk verhaal dat ik met u wil delen.
00:21
This is a picture of my family,
3
9000
3000
Dit is een foto van mijn familie,
00:24
my four siblings -- my mom and I -- taken in 1977.
4
12000
4000
mijn vier broers en zussen, mijn moeder en ik, genomen in 1977.
00:28
And we're actually Cambodians.
5
16000
2000
Wij zijn eigenlijk Cambodjanen
00:30
And this picture is taken in Vietnam.
6
18000
2000
Deze foto is genomen in Vietnam.
00:32
So how did a Cambodian family end up in Vietnam in 1977?
7
20000
4000
Maar hoe is een Cambodjaanse familie in 1977 in Vietnam terechtgekomen?
00:36
Well to explain that, I've got a short video clip
8
24000
3000
Om dat uit te leggen heb ik dit korte filmpje meegenomen
00:39
to explain the Khmer Rouge regime
9
27000
2000
dat het bewind van de Rode Khmer
00:41
during 1975 and 1979.
10
29000
3000
van 1975 tot 1979 uitlegt.
00:44
Video: April 17th, 1975.
11
32000
4000
Video: 17 april 1975.
00:48
The communist Khmer Rouge
12
36000
2000
De communistische Rode Khmer
00:50
enters Phnom Penh to liberate their people
13
38000
3000
trekt Phnom-Penh binnen om zijn volk te bevrijden
00:53
from the encroaching conflict in Vietnam,
14
41000
2000
van het steeds dichterbij komende conflict in Vietnam
00:55
and American bombing campaigns.
15
43000
4000
en de Amerikaanse bombardementen.
00:59
Led by peasant-born Pol Pot,
16
47000
3000
Onder leiding van Pol Pot, die van boerenafkomst is,
01:02
the Khmer Rouge evacuates people to the countryside
17
50000
4000
evacueert de Rode Khmer burgers naar het platteland
01:06
in order to create a rural communist utopia,
18
54000
3000
met als doel een communistisch Utopia op het platteland te creëren,
01:09
much like Mao Tse-tung's Cultural Revolution in China.
19
57000
6000
net als de Culturele Revolutie van Mao Zedong in China.
01:15
The Khmer Rouge closes the doors to the outside world.
20
63000
4000
De Rode Khmer sluit de deur voor de buitenwereld.
01:19
But after four years the grim truth seeps out.
21
67000
4000
Maar na vier jaar sijpelt de gruwelijke waarheid naar buiten.
01:23
In a country of only seven million people,
22
71000
2000
In een land met slechts zeven miljoen inwoners,
01:25
one and a half million were murdered by their own leaders,
23
73000
4000
werden er anderhalf miljoen vermoord door hun eigen leiders,
01:29
their bodies piled in the mass graves of the killing fields.
24
77000
4000
hun lijken stapelden zich op in de massagraven van de killing fields.
01:33
Sophal Ear: So, notwithstanding the 1970s narration,
25
81000
3000
Sophal Ear: niettegenstaande het verhaal over de jaren '70,
01:36
on April 17th 1975
26
84000
2000
woonden we op 17 april 1975
01:38
we lived in Phnom Penh.
27
86000
2000
in Phnom-Penh.
01:40
And my parents were told by the Khmer Rouge
28
88000
3000
De Rode Khmer beval mijn ouders
01:43
to evacuate the city because of impending American bombing for three days.
29
91000
4000
de stad te verlaten vanwege een ophanden zijnd driedaags Amerikaans bombardement.
01:47
And here is a picture of the Khmer Rouge.
30
95000
2000
Dit is een foto van de Rode Khmer.
01:49
They were young soldiers, typically child soldiers.
31
97000
3000
Het waren jonge soldaten. Echte kindsoldaten.
01:52
And this is very normal now, of modern day conflict,
32
100000
3000
Dit is erg gebruikelijk in moderne conflicten,
01:55
because they're easy to bring into wars.
33
103000
3000
omdat ze erg makkelijk een oorlog in zijn te leiden.
01:58
The reason that they gave about American bombing wasn't all that far off.
34
106000
4000
Het argument van de Amerikaanse bombardementen was niet eens zo ver bezijden de waarheid.
02:02
I mean, from 1965 to 1973 there were
35
110000
2000
Ik bedoel maar, tussen 1965 en 1973
02:04
more munitions that fell on Cambodia
36
112000
4000
vielen er meer bommen op Cambodja
02:08
than in all of World War II Japan,
37
116000
2000
dan op Japan gedurende heel WOII,
02:10
including the two nuclear bombs
38
118000
2000
inclusief de twee atoombommen.
02:12
of August 1945.
39
120000
3000
van augustus 1945.
02:15
The Khmer Rouge didn't believe in money.
40
123000
3000
De Rode Khmer geloofde niet in geld.
02:18
So the equivalent of the Federal Reserve Bank
41
126000
2000
Daarom werd de Nationale Bank
02:20
in Cambodia was bombed.
42
128000
2000
in Cambodja gebombardeerd.
02:22
But not just that, they actually banned money.
43
130000
3000
Maar dat niet alleen. Geld werd letterlijk verbannen.
02:25
I think it's the only precedent in which
44
133000
2000
Ik denk dat dit de enige keer is geweest
02:27
money has ever been stopped from being used.
45
135000
2000
dat geld werd afgeschaft.
02:29
And we know money is the root of all evil,
46
137000
2000
We weten allemaal dat geld de wortel van al het kwaad is,
02:31
but it didn't actually stop evil from happening in Cambodia, in fact.
47
139000
4000
maar het kwaad in Cambodja werd er niet mee gestopt.
02:35
My family was moved from Phnom Penh to Pursat province.
48
143000
4000
Mijn familie werd verhuisd van Phnom-Penh naar de provincie Pursat.
02:39
This is a picture of what Pursat looks like.
49
147000
2000
Dit is een foto van hoe Pursat eruit ziet.
02:41
It's actually a very pretty area of Cambodia,
50
149000
3000
Het is eigenlijk een erg mooie streek in Cambodja,
02:44
where rice growing takes place.
51
152000
2000
waar rijst wordt verbouwd.
02:46
And in fact they were forced to work the fields.
52
154000
2000
In feite werden ze gedwongen om op het land te werken.
02:48
So my father and mother ended up in
53
156000
3000
Dus mijn vader en moeder kwamen terecht in
02:51
a sort of concentration camp, labor camp.
54
159000
3000
een soort concentratiekamp, een werkkamp.
02:54
And it was at that time that my mother got word
55
162000
2000
In die periode hoorde mijn moeder
02:56
from the commune chief
56
164000
3000
via het hoofd van de commune
02:59
that the Vietnamese were actually asking
57
167000
2000
dat de Vietnamezen hun burgers vroegen
03:01
for their citizens to go back to Vietnam.
58
169000
3000
terug te gaan naar Vietnam.
03:04
And she spoke some Vietnamese,
59
172000
2000
Ze sprak een paar woorden Vietnamees,
03:06
as a child having grown up with Vietnamese friends.
60
174000
3000
omdat ze opgegroeid was met Vietnamese vrienden.
03:09
And she decided, despite the advice of her neighbors,
61
177000
4000
En ze besloot, ondanks het advies van haar buren,
03:13
that she would take the chance
62
181000
2000
dat ze het risico zou nemen
03:15
and claim to be Vietnamese
63
183000
2000
te beweren dat ze Vietnamees was,
03:17
so that we could have a chance to survive,
64
185000
2000
zodat wij een kans hadden om te overleven.
03:19
because at this point they're forcing everybody to work.
65
187000
2000
Want op dat moment dwongen ze iedereen te werken.
03:21
And they're giving about --
66
189000
2000
En ze geven ---
03:23
in a modern-day, caloric-restriction diet, I guess --
67
191000
3000
wat je tegenwoordig een caloriearm dieet zou kunnen noemen --
03:26
they're giving porridge, with a few grains of rice.
68
194000
4000
ze geven pap met een paar korrels rijst.
03:30
And at about this time actually
69
198000
2000
Rond die tijd
03:32
my father got very sick.
70
200000
2000
werd mijn vader ernstig ziek.
03:34
And he didn't speak Vietnamese.
71
202000
2000
Hij sprak geen Vietnamees.
03:36
So he died actually, in January 1976.
72
204000
3000
Hij stierf in januari van 1976.
03:39
And it made it possible, in fact,
73
207000
3000
Dat maakte het voor ons feitelijk mogelijk
03:42
for us to take on this plan.
74
210000
2000
om het plan uit te voeren.
03:44
So the Khmer Rouge took us
75
212000
2000
De Rode Khmer nam ons mee
03:46
from a place called Pursat to Kaoh Tiev,
76
214000
2000
van Pursat naar Koh Tiev,
03:48
which is across from the border from Vietnam.
77
216000
3000
dat aan de grens met Vietnam ligt.
03:51
And there they had a detention camp
78
219000
2000
En daar hadden ze een detentiekamp
03:53
where alleged Vietnamese would be tested, language tested.
79
221000
4000
waar vermeende Vietnamezen getest zouden worden op hun taal.
03:57
And my mother's Vietnamese was so bad
80
225000
3000
Het Vietnamees van mijn moeder was zo slecht
04:00
that to make our story more credible,
81
228000
4000
dat ze, om ons verhaal geloofwaardiger te maken,
04:04
she'd given all the boys and girls new Vietnamese names.
82
232000
3000
alle jongens en meisjes nieuwe Vietnamese namen had gegeven.
04:07
But she'd given the boys girls' names,
83
235000
2000
Maar ze had de jongens meisjesnamen gegeven
04:09
and the girls boys' names.
84
237000
3000
en de meisjes jongensnamen.
04:12
And it wasn't until she met a Vietnamese lady
85
240000
2000
Pas toen ze een Vietnamese vrouw ontmoette
04:14
who told her this, and then tutored her for two days intensively,
86
242000
4000
die haar dit vertelde en haar twee dagen lang intensief bijles gaf,
04:18
that she was able to go into her exam
87
246000
3000
kon ze het examen afleggen.
04:21
and -- you know, this was a moment of truth.
88
249000
3000
En dat was het moment van de waarheid.
04:24
If she fails, we're all headed to the gallows;
89
252000
3000
Als ze zakt is het gedaan met ons.
04:27
if she passes, we can leave to Vietnam.
90
255000
2000
Als ze slaagt gaan we naar Vietnam.
04:29
And she actually, of course -- I'm here, she passes.
91
257000
4000
En, natuurlijk, ik ben hier, slaagt ze.
04:33
And we end up in Hong Ngu on the Vietnamese side.
92
261000
3000
Zo komen we terecht in Hong Ngu aan de Vietnamese kant
04:36
And then onwards to Chau Doc.
93
264000
2000
en gaan we verder naar Chau Doc.
04:38
And this is a picture of Hong Ngu, Vietnam today.
94
266000
2000
Dit is een recente foto van Hong Ngu, Vietnam.
04:40
A pretty idyllic place on the Mekong Delta.
95
268000
2000
Een aardig idyllische plek in de Mekong Delta.
04:42
But for us it meant freedom.
96
270000
2000
Maar voor ons betekende het vrijheid.
04:44
And freedom from persecution from the Khmer Rouge.
97
272000
5000
Vrijheid van vervolging door de Rode Khmer.
04:49
Last year, the Khmer Rouge Tribunal,
98
277000
3000
Vorig jaar is het Rode Khmer-tribunaal,
04:52
which the U.N. is helping Cambodia take on,
99
280000
2000
dat Cambodja met behulp van de VN op zich neemt,
04:54
started, and I decided that as a matter of record
100
282000
2000
begonnen en ik besloot dat ik om de feiten vast te laten leggen
04:56
I should file a Civil Complaint
101
284000
3000
een civiele vordering zou indienen
04:59
with the Tribunal about my father's passing away.
102
287000
3000
bij het Tribunaal over het overlijden van mijn vader.
05:02
And I got word last month
103
290000
3000
Vorige maand kreeg ik bericht
05:05
that the complaint was officially accepted by the Khmer Rouge Tribunal.
104
293000
3000
dat de vordering officieel is aanvaard door het Rode Khmer-tribunaal.
05:08
And it's for me a matter of justice for history, and accountability for the future,
105
296000
5000
Voor mij gaat het om gerechtigheid voor de geschiedenis en verantwoordelijkheid voor de toekomst.
05:13
because Cambodia remains a pretty lawless place, at times.
106
301000
5000
Want Cambodja blijft soms nog een tamelijk wetteloos land.
05:18
Five years ago my mother and I went back to Chau Doc.
107
306000
4000
Vijf jaar geleden gingen mijn moeder en ik terug naar Chau Doc.
05:22
And she was able to return to a place
108
310000
2000
Zij kon terugkeren naar een plaats
05:24
that for her meant freedom, but also fear,
109
312000
3000
die voor haar zowel vrijheid als angst betekende,
05:27
because we had just come out of Cambodia.
110
315000
3000
omdat we net uit Cambodja waren gekomen.
05:30
I'm happy, actually, today, to present her.
111
318000
4000
Ik ben erg blij dat ik haar vandaag kan voorstellen.
05:34
She's here today with us in the audience.
112
322000
2000
Ze is vandaag bij ons in het publiek.
05:36
Thank you mother.
113
324000
2000
Bedankt moeder.
05:38
(Applause)
114
326000
14000
(Applaus)
ABOUT THE SPEAKER
Sophal Ear - Development economistSophal Ear leads research on post-conflict countries -- looking at the effectiveness of foreign aid and the challenge of development in places like his native land, Cambodia.
Why you should listen
Elected to the Crescenta Valley Town Council in November 2015 for a 3-year term, encompassing more than 20,000 residents in unincorporated La Crescenta and Montrose, California, Sophal Ear, Ph.D., is a tenured Associate Professor of Diplomacy & World Affairs at Occidental College in Los Angeles where he lectures on political economy, security, development and Asia.
Previously, he taught how to rebuild countries after wars at the U.S. Naval Postgraduate School and international development at the Maxwell School of Syracuse University. He consulted for the World Bank, was Assistant Resident Representative for the United Nations in East Timor and Advisor to Cambodia's 1st private equity fund Leopard Capital. A TED Fellow, Fulbright Specialist, Term Member of the Council on Foreign Relations and Young Global Leader of the World Economic Forum, he sits on the board of the Nathan Cummings Foundation, Refugees International, Partners for Development, the Southeast Asia Resource Action Center, the Southeast Asia Development Program, Diagnostic Microbiology Development Program, the Journal of International Relations and Development (Palgrave), the International Public Management Journal (Taylor & Francis), Journal of South-East Asian American Education & Advancement (Purdue), and Politics and the Life Sciences (Cambridge University Press).
He is the author of Aid Dependence in Cambodia: How Foreign Assistance Undermines Democracy (Columbia University Press, 2013) and co-author of The Hungry Dragon: How China’s Resources Quest is Reshaping the World (Routledge, 2013). He wrote and narrated the award-winning documentary film "The End/Beginning: Cambodia" (47 minutes, 2011) based on his 2009 TED Talk and has appeared in four other documentaries.
A graduate of Princeton and Berkeley, he moved to the United States from France as a Cambodian refugee at the age of 10.
Sophal Ear | Speaker | TED.com