TEDWomen 2010
Eve Ensler: Suddenly, my body
Eve Ensler: Nagle, moje ciało
Filmed:
Readability: 3.3
1,526,914 views
Poetka, pisarka, aktywistka Eve Ensler żyła swoimi myślami. W tym mocnym wykładzie z TEDWomen mówi o swoim życiowym oddzieleniu od własnego ciała i jak dwa wstrząsające wydarzenia pomogły jej nawiązać kontakt z rzeczywistością, fizycznością bycia człowiekiem.
Eve Ensler - Playwright, activist
Eve Ensler created the ground-breaking "Vagina Monologues," whose success propelled her to found V-Day -- a movement to end violence against women and girls everywhere. Full bio
Eve Ensler created the ground-breaking "Vagina Monologues," whose success propelled her to found V-Day -- a movement to end violence against women and girls everywhere. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
For a long time,
0
0
2000
Od dawna
00:17
there was me, and my body.
1
2000
3000
byłam ja i moje ciało.
00:21
Me was composed of stories,
2
6000
3000
Ja było złożone z opowieści,
00:24
of cravings, of strivings,
3
9000
2000
żądz, dążeń,
00:26
of desires of the future.
4
11000
2000
pragnień przyszłości.
00:28
Me was trying
5
13000
2000
Ja próbowało
00:30
not to be an outcome of my violent past,
6
15000
3000
nie być wynikiem mojej burzliwej przeszłości,
00:33
but the separation that had already occurred
7
18000
2000
ale rozdzielenie ja i mojego ciała,
00:35
between me and my body
8
20000
2000
które już się wydarzyło
00:37
was a pretty significant outcome.
9
22000
3000
było całkiem istotnym wynikiem.
00:40
Me was always trying to become something, somebody.
10
25000
3000
Ja zawsze starało się zostać czymś, kimś.
00:43
Me only existed in the trying.
11
28000
3000
Ja istniało tylko w próbach.
00:46
My body was often in the way.
12
31000
3000
Moje ciało często stało na przeszkodzie.
00:49
Me was a floating head.
13
34000
2000
Ja było unoszącą się głową.
00:51
For years, I actually only wore hats.
14
36000
3000
Przez lata nosiłam tylko kapepusze.
00:54
It was a way of keeping my head attached.
15
39000
2000
Był to sposób na dołączenie głowy do reszty ciała.
00:56
It was a way of locating myself.
16
41000
3000
Sposób umiejscowienia siebie.
00:59
I worried that [if] I took my hat off
17
44000
2000
Obawiałam się, że jeśli zdejmę kapelusz
01:01
I wouldn't be here anymore.
18
46000
2000
to zniknę.
01:03
I actually had a therapist who once said to me,
19
48000
3000
Miałam nawet terapeutę, który raz powiedział do mnie:
01:06
"Eve, you've been coming here for two years,
20
51000
2000
"Eve, przychodzisz tu od dwóch lat,
01:08
and, to be honest, it never occurred to me that you had a body."
21
53000
3000
i, szczerze, nigdy nie przyszło mi do głowy, że masz ciało."
01:11
All this time I lived in the city
22
56000
2000
Przez cały ten czas żyłam w mieście,
01:13
because, to be honest,
23
58000
2000
ponieważ, uczciwie,
01:15
I was afraid of trees.
24
60000
2000
obawiałam się drzew.
01:17
I never had babies
25
62000
2000
Nigdy nie miałam dzieci,
01:19
because heads cannot give birth.
26
64000
2000
bo głowy nie rodzą.
01:21
Babies actually don't come out of your mouth.
27
66000
3000
Dzieci nie wyskakują z ust.
01:24
As I had no reference point for my body,
28
69000
3000
Ponieważ nie miałam punktu odniesienia dla swojego ciała
01:27
I began to ask other women about their bodies --
29
72000
3000
zaczęłam pytać inne kobiety o ich ciała --
01:30
in particular, their vaginas,
30
75000
2000
w szczególności ich pochwy,
01:32
because I thought vaginas were kind of important.
31
77000
2000
ponieważ wydawało mi się, że waginy są dość istotne.
01:34
This led to me writing "The Vagina Monologues,"
32
79000
2000
To doprowadziło mnie do napisania "Monologów waginy",
01:36
which led to me obsessively and incessantly
33
81000
3000
co spowodowało, że obsesyjnie i nieustająco
01:39
talking about vaginas everywhere I could.
34
84000
3000
mówiłam o waginach, gdzie tylko mogłam.
01:42
I did this in front of many strangers.
35
87000
3000
Robiłam to przed wieloma obcymi.
01:45
One night on stage,
36
90000
2000
Pewnej nocy na scenie,
01:47
I actually entered my vagina.
37
92000
3000
wręcz weszłam do swojej pochwy.
01:50
It was an ecstatic experience.
38
95000
3000
To było ekstatyczne doświadczenie.
01:53
It scared me, it energized me,
39
98000
3000
Wystraszyło mnie, naenergetyzowało
01:56
and then I became a driven person,
40
101000
3000
i stałam się zmotywowaną osobą,
01:59
a driven vagina.
41
104000
2000
zmotywowaną waginą.
02:01
I began to see my body like a thing,
42
106000
3000
Zaczęłam postrzegać swoje ciało jako rzecz,
02:04
a thing that could move fast,
43
109000
2000
rzecz, która może się szybko poruszać,
02:06
like a thing that could accomplish other things,
44
111000
2000
jako rzecz, która może osiągnąć inne rzeczy,
02:08
many things, all at once.
45
113000
3000
różne rzeczy, wszystkie na raz.
02:11
I began to see my body like an iPad or a car.
46
116000
3000
Zaczęłam postrzegać swoje ciało jak iPad lub samochód.
02:14
I would drive it and demand things from it.
47
119000
2000
Prowadzę je i wymagam od niego rzeczy.
02:16
It had no limits. It was invincible.
48
121000
3000
Nie miało ograniczeń. Było niezwyciężone.
02:19
It was to be conquered and mastered like the Earth herself.
49
124000
3000
Miało być podbijane i opanowywane jak sama Ziemia.
02:22
I didn't heed it;
50
127000
2000
Nie zważałam na nie.
02:24
no, I organized it and I directed it.
51
129000
2000
Nie, organizowałam je i kierowałam nim.
02:26
I didn't have patience for my body;
52
131000
2000
Nie miałam cierpliwości dla swojego ciała,
02:28
I snapped it into shape.
53
133000
2000
wtłaczałam je w dany kształt.
02:30
I was greedy.
54
135000
2000
Byłam zachłanna.
02:32
I took more than my body had to offer.
55
137000
2000
Brałam więcej niż ciało mogło dać.
02:34
If I was tired, I drank more espressos.
56
139000
3000
Jeśli byłam zmęczona, piłam więcej kawy z ekspresu.
02:37
If I was afraid, I went to more dangerous places.
57
142000
3000
Jeśli się bałam, szłam w niebezpieczniejsze miejsca.
02:40
Oh sure, sure, I had moments of appreciation of my body,
58
145000
3000
O pewnie, pewnie, momentami doceniałam swoje ciało,
02:43
the way an abusive parent
59
148000
2000
tak jak srogi rodzic
02:45
can sometimes have a moment of kindness.
60
150000
2000
może mieć czasem moment życzliwości.
02:47
My father was really kind to me
61
152000
2000
Mój ojciec był naprawdę dobry dla mnie
02:49
on my 16th birthday, for example.
62
154000
2000
na przykład na moje 16-te urodziny.
02:51
I heard people murmur from time to time
63
156000
2000
Słyszałam od czasu do czasu mruczenie innych,
02:53
that I should love my body,
64
158000
2000
że powinnam kochać swoje ciało,
02:55
so I learned how to do this.
65
160000
2000
więc nauczyłam się, jak to robić.
02:57
I was a vegetarian, I was sober, I didn't smoke.
66
162000
3000
Byłam wegetarianką, byłam trzeźwa, nie paliłam.
03:00
But all that was just a more sophisticated way
67
165000
2000
Ale było to tylko bardziej wyrafinowanym sposobem
03:02
to manipulate my body --
68
167000
2000
manipulowania moim ciałem --
03:04
a further disassociation,
69
169000
2000
dalsza dysocjacja,
03:06
like planting a vegetable field on a freeway.
70
171000
4000
jak sadzenie pola warzyw na autostradzie.
03:11
As a result of me talking so much about my vagina,
71
176000
3000
W wyniku mojego mówienia tak wiele o własnej waginie,
03:14
many women started to tell me about theirs --
72
179000
3000
wiele kobiet zaczęło mi mówić o swoich --
03:17
their stories about their bodies.
73
182000
2000
ich historie o ich ciałach.
03:19
Actually, these stories compelled me around the world,
74
184000
3000
To te historie skłoniły mnie do podróżowania
03:22
and I've been to over 60 countries.
75
187000
2000
i odwiedziłam ponad 60 krajów.
03:24
I heard thousands of stories,
76
189000
2000
Słyszałam setki historii.
03:26
and I have to tell you, there was always this moment
77
191000
2000
I muszę wam powiedzieć, że zawsze następował ten moment,
03:28
where the women shared with me
78
193000
2000
kiedy kobiety dzieliły się ze mną
03:30
that particular moment when she separated from her body --
79
195000
4000
tą szczególną chwilą, kiedy oddzielały się od ciała --
03:34
when she left home.
80
199000
2000
kiedy opuszczały dom.
03:36
I heard about women being molested in their beds,
81
201000
4000
Słyszałam o kobietach molestowanych w ich łóżkach,
03:40
flogged in their burqas,
82
205000
2000
biczowanych w burkach,
03:42
left for dead in parking lots,
83
207000
2000
zostawianych na śmierć na parkingach,
03:44
acid burned in their kitchens.
84
209000
2000
oparzonych kwasem w kuchniach.
03:46
Some women became quiet and disappeared.
85
211000
3000
Niektóre kobiety cichły i zanikały.
03:49
Other women became mad, driven machines like me.
86
214000
3000
Inne kobiety stawały się dzikimi, zmotywowanymi maszynami jak ja.
03:53
In the middle of my traveling,
87
218000
2000
W środku moich podróży
03:55
I turned 40 and I began to hate my body,
88
220000
2000
skończyłam 40 lat i zaczęłam nienawidzić swojego ciała,
03:57
which was actually progress,
89
222000
2000
co w rzeczywistości było postępem,
03:59
because at least my body existed enough to hate it.
90
224000
3000
ponieważ moje ciało przynajmniej istniało dostatecznie, by go nienawidzić.
04:02
Well my stomach -- it was my stomach I hated.
91
227000
3000
Mój brzuch -- to swojego brzucha nienawidziłam.
04:05
It was proof that I had not measured up,
92
230000
3000
Był to dowód na to, że nie dorosłam do swoich oczekiwań,
04:08
that I was old and not fabulous and not perfect
93
233000
3000
że byłam stara, a nie fantastyczna ani idealna
04:11
or able to fit into the predetermined corporate image in shape.
94
236000
4000
lub zdolna do wpasowania się w kolektywną wizję figury.
04:15
My stomach was proof that I had failed,
95
240000
3000
Mój brzuch był dowodem na to, że zawiodłam,
04:18
that it had failed me, that it was broken.
96
243000
3000
i że on mnie zawiódł.
04:21
My life became about getting rid of it and obsessing about getting rid of it.
97
246000
3000
Moje życie zaczęło się koncentrować na tym, żeby się go pozbyć i obsesyjnie do tego dążyłam.
04:24
In fact, it became so extreme
98
249000
2000
W rzeczywistości stało się to tak radykalne,
04:26
I wrote a play about it.
99
251000
2000
że napisałam o tym sztukę.
04:28
But the more I talked about it,
100
253000
2000
Ale im więcej o tym mówiłam,
04:30
the more objectified and fragmented my body became.
101
255000
3000
tym bardziej uprzedmiotowione i rozfragmentowane stawało się moje ciało.
04:33
It became entertainment; it became a new kind of commodity,
102
258000
3000
Stało się rozrywką, nowym rodzajem dobra,
04:36
something I was selling.
103
261000
3000
czymś na sprzedaż.
04:39
Then I went somewhere else.
104
264000
2000
Potem przeszłam gdzie indziej.
04:41
I went outside
105
266000
2000
Wyszłam poza
04:43
what I thought I knew.
106
268000
2000
to, co myślałam, że wiem.
04:45
I went to the Democratic Republic of Congo.
107
270000
4000
Pojechałam do Demokratycznej Republiki Konga.
04:49
And I heard stories
108
274000
2000
I usłyszałam opowieści,
04:51
that shattered all the other stories.
109
276000
2000
które zdruzgotały wszystkie inne opowieści.
04:53
I heard stories
110
278000
2000
Słyszałam historie,
04:55
that got inside my body.
111
280000
2000
które weszły mi w ciało.
04:57
I heard about a little girl
112
282000
2000
Słyszałam o małej dziewczynce,
04:59
who couldn't stop peeing on herself
113
284000
2000
która nie mogła przestać się moczyć,
05:01
because so many grown soldiers
114
286000
2000
ponieważ tak wielu dorosłych żołnierzy
05:03
had shoved themselves inside her.
115
288000
3000
weszło w jej ciało.
05:06
I heard an 80-year-old woman
116
291000
2000
Słyszałam 80-latkę,
05:08
whose legs were broken and pulled out of her sockets
117
293000
3000
której nogi zostały złamane i wyciągnięte ze stawów
05:11
and twisted up on her head
118
296000
2000
i zarzucone na jej głowę,
05:13
as the soldiers raped her like that.
119
298000
2000
kiedy żołnierze gwałcili ją w ten sposób.
05:15
There are thousands of these stories,
120
300000
2000
Są tysiące takich historii.
05:17
and many of the women had holes in their bodies --
121
302000
3000
I wiele tych kobiet miało dziury w ciałach --
05:20
holes, fistula --
122
305000
2000
otwory, przetoki --
05:22
that were the violation of war --
123
307000
3000
które były nadużyciem wojny --
05:25
holes in the fabric of their souls.
124
310000
3000
otwory w materii ich duszy.
05:28
These stories saturated my cells and nerves,
125
313000
3000
Te historie przeniknęły moje komórki i nerwy.
05:31
and to be honest,
126
316000
2000
I szczerze
05:33
I stopped sleeping for three years.
127
318000
2000
przestałam spać na trzy lata.
05:35
All the stories began to bleed together.
128
320000
3000
Wszystkie te opowieści krwawiły naraz.
05:38
The raping of the Earth,
129
323000
2000
Gwałt Ziemi,
05:40
the pillaging of minerals,
130
325000
2000
grabieże minerałów,
05:42
the destruction of vaginas --
131
327000
2000
niszczenie wagin --
05:44
none of these were separate anymore
132
329000
3000
żadne z tych nie było już odrębne
05:47
from each other or me.
133
332000
2000
od siebie lub mnie.
05:49
Militias were raping six-month-old babies
134
334000
3000
Żołnierze gwałcili sześciomiesięczne niemowlęta,
05:52
so that countries far away
135
337000
2000
by dalekie kraje
05:54
could get access to gold and coltan
136
339000
2000
miały dostęp do złota i koltanu
05:56
for their iPhones and computers.
137
341000
3000
do swoich iPhone'ów i komputerów.
05:59
My body had not only become a driven machine,
138
344000
3000
Moje ciało stało się nie tylko zmotywowaną maszyną,
06:02
but it was responsible now
139
347000
2000
ale było teraz także odpowiedzialne
06:04
for destroying other women's bodies
140
349000
2000
za niszczenie ciał innych kobiet
06:06
in its mad quest to make more machines
141
351000
2000
w swoim szalonym poszukiwaniu, by produkować więcej maszyn,
06:08
to support the speed and efficiency of my machine.
142
353000
4000
by wspierać szybkość i wydajność mojej maszyny.
06:12
Then I got cancer --
143
357000
2000
Potem zachorowałam na raka --
06:14
or I found out I had cancer.
144
359000
2000
lub dowiedziałam się, że mam raka.
06:16
It arrived like a speeding bird
145
361000
2000
To przyszło jak szybko lecący ptak
06:18
smashing into a windowpane.
146
363000
3000
roztrzaskujący się o szybę.
06:21
Suddenly, I had a body,
147
366000
2000
Nagle miałam ciało,
06:23
a body that was pricked
148
368000
2000
które było kłute
06:25
and poked and punctured,
149
370000
2000
i szturchane i przebijane.
06:27
a body that was cut wide open,
150
372000
3000
Ciało, które było rozcinane,
06:30
a body that had organs removed
151
375000
2000
ciało, z którego usuwano narządy
06:32
and transported and rearranged and reconstructed,
152
377000
3000
i przenoszono je i przekładano i rekonstruowano.
06:35
a body that was scanned
153
380000
2000
Ciało, które było skanowane
06:37
and had tubes shoved down it,
154
382000
2000
i do którego wprowadzano rury.
06:39
a body that was burning from chemicals.
155
384000
3000
Ciało, które paliło od chemii.
06:42
Cancer exploded
156
387000
2000
Rak rozsadził
06:44
the wall of my disconnection.
157
389000
3000
ścianę mojego odłączenia.
06:47
I suddenly understood that the crisis in my body
158
392000
3000
Nagle zrozumiałam, że kryzys mojego ciała,
06:50
was the crisis in the world,
159
395000
2000
był kryzysem na świecie
06:52
and it wasn't happening later,
160
397000
2000
i nie działo się to później,
06:54
it was happening now.
161
399000
2000
a teraz.
06:56
Suddenly, my cancer was a cancer that was everywhere,
162
401000
3000
Nagle mój rak był rakiem, który jest wszędzie,
06:59
the cancer of cruelty, the cancer of greed,
163
404000
3000
rakiem okrucieństwa, rakiem zachłanności,
07:02
the cancer that gets inside people
164
407000
2000
rakiem, który dostaje się do ludzi,
07:04
who live down the streets from chemical plants -- and they're usually poor --
165
409000
4000
którzy żyją na ulicach z substancji chemicznych zawartych w roślinach, a ci ludzie są zwykle biedni,
07:08
the cancer inside the coal miner's lungs,
166
413000
2000
rakiem w płucach górnika,
07:10
the cancer of stress for not achieving enough,
167
415000
3000
rakiem ze stresu spowodowanego niedostatecznymi osiągnięciami,
07:13
the cancer of buried trauma,
168
418000
2000
rakiem ukrytej traumy,
07:15
the cancer in caged chickens and polluted fish,
169
420000
3000
rakiem kurcząt w klatkach i zanieczyszczonych ryb,
07:18
the cancer in women's uteruses from being raped,
170
423000
3000
rakiem w macicach kobiet, które zostały zgwałcone,
07:21
the cancer that is everywhere from our carelessness.
171
426000
3000
rakiem, który jest wszędzie z powodu naszej niefrasobliwości.
07:24
In his new and visionary book,
172
429000
3000
W swojej nowej i wizjonerskiej książce,
07:27
"New Self, New World,"
173
432000
2000
"New Self, New World" ("Nowe Ja, nowy świat")
07:29
the writer Philip Shepherd says,
174
434000
2000
pisarz Philip Shepherd mówi,
07:31
"If you are divided from your body,
175
436000
3000
"Jeśli jesteś oddzielony od swojego ciała,
07:34
you are also divided from the body of the world,
176
439000
3000
jesteś także oddzielony od ciała świata,
07:37
which then appears to be other than you
177
442000
2000
który wówczas wydaje się inny niż ty
07:39
or separate from you,
178
444000
2000
lub odrębnym od ciebie,
07:41
rather than the living continuum
179
446000
2000
raczej niż będący żywą ciągłością,
07:43
to which you belong."
180
448000
2000
do której należysz."
07:45
Before cancer,
181
450000
2000
Przed rakiem
07:47
the world was something other.
182
452000
2000
świat był czymś innym.
07:49
It was as if I was living in a stagnant pool
183
454000
3000
To było jak gdybym żyła w stojącym stawie,
07:52
and cancer dynamited the boulder
184
457000
2000
a rak wysadziłby kamień,
07:54
that was separating me from the larger sea.
185
459000
3000
który oddzielał mnie od większego morza.
07:57
Now I am swimming in it.
186
462000
3000
Teraz w nim pływam.
08:00
Now I lay down in the grass
187
465000
2000
Teraz leżę na trawie
08:02
and I rub my body in it,
188
467000
2000
i ocieram się o nią
08:04
and I love the mud on my legs and feet.
189
469000
3000
i kocham błoto na nogach i stopach.
08:07
Now I make a daily pilgrimage
190
472000
3000
Teraz odbywam codzienną pielgrzymkę
08:10
to visit a particular weeping willow by the Seine,
191
475000
3000
by odwiedzić pewną wierzbę płaczącą w Seine
08:13
and I hunger for the green fields
192
478000
2000
i tęsknię za zielonymi polami
08:15
in the bush outside Bukavu.
193
480000
2000
między krzakami poza Bukavu.
08:17
And when it rains hard rain,
194
482000
2000
A kiedy mocno pada,
08:19
I scream and I run in circles.
195
484000
3000
krzyczę i biegam w kółko.
08:22
I know that everything is connected,
196
487000
4000
Wiem, że wszystko jest powiązane,
08:26
and the scar that runs the length of my torso
197
491000
3000
a blizna, która przebiega przez mój tors
08:29
is the markings of the earthquake.
198
494000
2000
jest śladem po trzęsieniu ziemi.
08:31
And I am there with the three million in the streets of Port-au-Prince.
199
496000
4000
I jestem z trzema milionami innych ludzi na ulicach Port-au-Prince.
08:35
And the fire that burned in me
200
500000
2000
A ogień, który we mnie płonie
08:37
on day three through six of chemo
201
502000
3000
od trzeciego do szóstego dnia chemioterapii,
08:40
is the fire that is burning
202
505000
2000
jest ogniem, który płonie
08:42
in the forests of the world.
203
507000
2000
w lasach świata.
08:44
I know that the abscess
204
509000
2000
Wiem, że ropień,
08:46
that grew around my wound after the operation,
205
511000
3000
który rozwinął się wokół mojej rany po operacji,
08:49
the 16 ounces of puss,
206
514000
2000
16 uncji ropy,
08:51
is the contaminated Gulf of Mexico,
207
516000
3000
jest zanieczyszczoną Zatoką Meksykańską.
08:54
and there were oil-drenched pelicans inside me
208
519000
3000
I były we mnie przesiąknięte ropą pelikany
08:57
and dead floating fish.
209
522000
2000
i zdechłe ryby.
08:59
And the catheters they shoved into me without proper medication
210
524000
3000
I cewniki, które wprowadzano we mnie bez odpowiedniego znieczulenia,
09:02
made me scream out
211
527000
2000
sprawiały, że krzyczałam tak,
09:04
the way the Earth cries out from the drilling.
212
529000
4000
jak Ziemia krzyczy z powodu odwiertów.
09:08
In my second chemo,
213
533000
2000
Podczas mojej drugiej chemioterapii,
09:10
my mother got very sick
214
535000
2000
moja matka bardzo się rozchorowała
09:12
and I went to see her.
215
537000
2000
i pojechałam ją odwiedzić.
09:14
And in the name of connectedness,
216
539000
2000
I w imieniu połączenia,
09:16
the only thing she wanted before she died
217
541000
3000
jedyną rzeczą, której pragnęła przed śmiercią
09:19
was to be brought home
218
544000
2000
było sprowadzenie jej do domu
09:21
by her beloved Gulf of Mexico.
219
546000
3000
nad ukochaną Zatokę Meksykańską.
09:24
So we brought her home,
220
549000
2000
Więc sprowadziliśmy ją do domu
09:26
and I prayed that the oil wouldn't wash up on her beach
221
551000
2000
i modliłam się, by ropa nie zalała jej plaży
09:28
before she died.
222
553000
2000
zanim umarła.
09:30
And gratefully, it didn't.
223
555000
2000
Szczęśliwie się to nie stało.
09:32
And she died quietly in her favorite place.
224
557000
3000
I ona zmarła cicho w swoim ulubionym miejscu.
09:35
And a few weeks later, I was in New Orleans,
225
560000
2000
A kilka tygodni potem byłam w Nowym Orleanie
09:37
and this beautiful, spiritual friend
226
562000
2000
i ta piękna, uduchowiona koleżanka
09:39
told me she wanted to do a healing for me.
227
564000
2000
powiedziała mi, że chce mnie uzdrawiać.
09:41
And I was honored.
228
566000
2000
Byłam tym zaszczycona.
09:43
And I went to her house, and it was morning,
229
568000
2000
Poszłam do jej domu, a był to ranek,
09:45
and the morning New Orleans sun was filtering through the curtains.
230
570000
3000
i rankiem słońce Nowego Orleanu przechodziło przez zasłony.
09:48
And my friend was preparing this big bowl,
231
573000
2000
A moja koleżanka przygotowywała wielką miskę.
09:50
and I said, "What is it?"
232
575000
2000
Powiedziałam: "Co to jest?".
09:52
And she said, "It's for you.
233
577000
2000
A ona powiedziała: "To dla ciebie.
09:54
The flowers make it beautiful,
234
579000
3000
Kwiaty ją upiększają,
09:57
and the honey makes it sweet."
235
582000
2000
a miód osładza."
09:59
And I said, "But what's the water part?"
236
584000
2000
I powiedziałam: "A co z tą wodą?"
10:01
And in the name of connectedness,
237
586000
2000
I w imieniu łączności,
10:03
she said, "Oh, it's the Gulf of Mexico."
238
588000
3000
ona powiedziała: "Ach! To Zatoka Meksykańska."
10:06
And I said, "Of course it is."
239
591000
2000
a ja powiedziałam: "Oczywiście.".
10:08
And the other women arrived and they sat in a circle,
240
593000
2000
Przyszły inne kobiety i usiadły w kręgu
10:10
and Michaela bathed my head with the sacred water.
241
595000
3000
i Michaela umyła moją głowę poświęconą wodą.
10:13
And she sang -- I mean her whole body sang.
242
598000
3000
I śpiewała -- chodzi mi o to, że całe jej ciało śpiewało.
10:16
And the other women sang
243
601000
2000
I inne kobiety śpiewały
10:18
and they prayed for me and my mother.
244
603000
2000
i modliły się za mnie i moją matkę.
10:20
And as the warm Gulf washed over my naked head,
245
605000
3000
I kiedy ciepła Zatoka spływała po mojej nagiej głowie
10:23
I realized that it held
246
608000
2000
zrozumiałam, że zawiera w sobie
10:25
the best and the worst of us.
247
610000
3000
to, co jest w nas najlepsze i najgorsze.
10:28
It was the greed and recklessness
248
613000
2000
Była tam chciwość i lekkomyślność,
10:30
that led to the drilling explosion.
249
615000
3000
które prowadziły do eksplozji odwiertów.
10:33
It was all the lies that got told
250
618000
2000
Były tam wszystkie kłamstwa wypowiedziane
10:35
before and after.
251
620000
2000
przed i po.
10:37
It was the honey in the water that made it sweet,
252
622000
2000
Miód w wodzie ją osładzał,
10:39
it was the oil that made it sick.
253
624000
3000
olej sprawiał, że chorowała.
10:42
It was my head that was bald --
254
627000
2000
To moja głowa była łysa
10:44
and comfortable now without a hat.
255
629000
2000
i dobrze się czułam bez kapelusza.
10:46
It was my whole self
256
631000
2000
Całe moje ja
10:48
melting into Michaela's lap.
257
633000
2000
wtapiało się w kolana Michaeli.
10:50
It was the tears that were indistinguishable from the Gulf
258
635000
3000
Łzy nieodróżnialne od Zatoki
10:53
that were falling down my cheek.
259
638000
2000
spływały po moich policzkach.
10:55
It was finally being in my body.
260
640000
5000
W końcu było to moje ciało.
11:00
It was the sorrow
261
645000
2000
To żal
11:02
that's taken so long.
262
647000
2000
zabrał tyle czasu.
11:04
It was finding my place
263
649000
2000
Odnalezienie własnego miejsca
11:06
and the huge responsibility
264
651000
2000
i wielka odpowiedzialność
11:08
that comes with connection.
265
653000
2000
przychodzą z łącznością.
11:10
It was the continuing devastating war in the Congo
266
655000
3000
To była ciągła wyniszczająca wojna w Kongo
11:13
and the indifference of the world.
267
658000
2000
i obojętność świata.
11:15
It was the Congolese women
268
660000
2000
To kobiety z Kongo,
11:17
who are now rising up.
269
662000
2000
które teraz powstają.
11:19
It was my mother leaving,
270
664000
2000
To było odejście mojej matki
11:21
just at the moment
271
666000
2000
właśnie w chwili,
11:23
that I was being born.
272
668000
2000
kiedy się rodziłam.
11:25
It was the realization
273
670000
2000
Była to świadomość,
11:27
that I had come very close to dying --
274
672000
2000
że bardzo zbliżyłam się do umierania --
11:29
in the same way that the Earth, our mother,
275
674000
3000
tak, jak Ziemia, nasza matka,
11:32
is barely holding on,
276
677000
3000
ledwo daje radę,
11:35
in the same way that 75 percent of the planet
277
680000
4000
jak 75% planety
11:39
are hardly scraping by,
278
684000
3000
ledwo udaje się przetrwać.
11:42
in the same way
279
687000
2000
Tak,
11:44
that there is a recipe for survival.
280
689000
3000
jak jest recepta na przetrwanie.
11:47
What I learned
281
692000
2000
Nauczyłam się,
11:49
is it has to do with attention and resources
282
694000
3000
że jest to związane z uwagą i zasobami,
11:52
that everybody deserves.
283
697000
2000
na które wszyscy zasługują.
11:54
It was advocating friends
284
699000
2000
To wspierający przyjaciele
11:56
and a doting sister.
285
701000
2000
i kochająca siostra.
11:58
It was wise doctors and advanced medicine
286
703000
2000
To mądrzy lekarze i zaawansowana medycyna
12:00
and surgeons who knew what to do with their hands.
287
705000
3000
i chirurdzy, którzy wiedzieli co robić.
12:03
It was underpaid and really loving nurses.
288
708000
4000
To niedofinansowane i naprawdę kochające pielęgniarki.
12:07
It was magic healers and aromatic oils.
289
712000
3000
To uzdrowiciele i aromatyczne olejki.
12:10
It was people who came with spells and rituals.
290
715000
2000
To ludzi, którzy rzucali czary i odmawiali rytuały.
12:12
It was having a vision of the future
291
717000
3000
To posiadanie wizji przyszłości
12:15
and something to fight for,
292
720000
2000
i czegoś, o co warto walczyć,
12:17
because I know this struggle isn't my own.
293
722000
3000
ponieważ wiem, że ta walka dotyczy nie tylko mnie.
12:20
It was a million prayers.
294
725000
2000
To miliony modlitw.
12:22
It was a thousand hallelujahs
295
727000
2000
Tysiące "alleluja"
12:24
and a million oms.
296
729000
2000
i milion "om".
12:26
It was a lot of anger,
297
731000
2000
To wiele złości,
12:28
insane humor,
298
733000
2000
szalonego humoru,
12:30
a lot of attention, outrage.
299
735000
2000
wiele uwagi, oburzenia.
12:32
It was energy, love and joy.
300
737000
3000
To była energia, miłość i radość.
12:35
It was all these things.
301
740000
2000
To było wszystkimi tymi rzeczami.
12:37
It was all these things.
302
742000
2000
To wszystkie te rzeczy.
12:39
It was all these things
303
744000
2000
To wszystkie te rzeczy
12:41
in the water, in the world, in my body.
304
746000
3000
w wodzie, na świecie, w moim ciele.
12:44
(Applause)
305
749000
8000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Eve Ensler - Playwright, activistEve Ensler created the ground-breaking "Vagina Monologues," whose success propelled her to found V-Day -- a movement to end violence against women and girls everywhere.
Why you should listen
Inspired by intimate conversations with friends, Eve Ensler wrote The Vagina Monologues. The play recounts tender, funny, gripping and horrifying stories she gathered from hundreds of women about their bodies, their sexual experiences, and yes, their vaginas. Since its first staging in 1996, it has been translated into more than 45 languages, performed in more than 120 countries and re-created as an HBO film.
The Vagina Monologues' success allowed Ensler to create V-Day, a global activist movement to end violence against women and girls, which has so far raised $85 million to prevent violence and protect abused women. In February 2011, Ensler received the Isabelle Stephenson Tony Award for her philanthropic work. Ensler has also drawn praise for The Good Body, a play that cuts to women's obsession with their appearance, and her film What I Want My Words to Do to You, which portrays a writing group she leads at a correctional facility for women. Today, she continues to find new projects and push the envelope. Her latest play, I Am an Emotional Creature: The Secret Life of Girls Around the World, hit the New York Times bestseller list and just wrapped a workshop production in Johannesburg -- nest stop is Paris and then Berkeley in June 2012.
Eve Ensler | Speaker | TED.com