TEDxJaffa 2012
Ronny Edry: Israel and Iran: A love story?
Izrael i Iran - Miłosna historia?
Filmed:
Readability: 3.1
2,101,296 views
Kiedy wojna pomiędzy Iranem i Izraelem wisiała w powietrzu, Ronny Edry, izraelski grafik komputerowy zamieścił na Facbooku śmiałą wiadomość: " Irańczycy my [sercem] was"
Inni Izraelczycy szybko stworzyli własne plakaty z podobnym przekazem... A Irańczycy odpowiedzieli życzliwością. Ta prosta wymiana wiadomości zainspirowała grupy Facebookowe jak: "Israel loves Iran," "Iran loves Israel" czy nawet "Palestine loves Israel."
Ronny Edry - Graphic Designer
Ronny Edry of Israel created The Peace Factory, an online movement for peace in the Middle East, when he posted a Facebook image that declared "Iranians, we will never bomb your country." Full bio
Ronny Edry of Israel created The Peace Factory, an online movement for peace in the Middle East, when he posted a Facebook image that declared "Iranians, we will never bomb your country." Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
On March 14, this year,
0
619
2799
14 marca bieżącego roku
00:19
I posted this poster on Facebook.
1
3418
2880
zamieściłem na Facebooku ten plakat.
00:22
This is an image of me and my daughter
2
6298
2425
To ja i moja córka,
00:24
holding the Israeli flag.
3
8723
2734
trzymająca izraelską flagę.
00:27
I will try to explain to you about the context of why
4
11503
3039
Spróbuję wyjaśnić Wam kontekst dlaczego
00:30
and when I posted.
5
14542
2606
i kiedy go zamieściłem.
00:33
A few days ago, I was sitting waiting
6
17148
3121
Kilka dni wcześniej,
00:36
on the line at the grocery store,
7
20269
2304
stałem w kolejce w warzywniaku,
00:38
and the owner and one of the clients
8
22573
3286
a właściciel i jeden z klientów rozmawiali.
00:41
were talking to each other,
9
25859
1690
a właściciel i jeden z klientów rozmawiali.
00:43
and the owner was explaining to the client
10
27549
2058
Właściciel wyjaśniał klientowi,
00:45
that we're going to get 10,000 missiles on Israel.
11
29607
3476
że na Izrael spadnie 10 tys. pocisków.
00:48
And the client was saying, no, it's 10,000 a day.
12
33083
4713
A klient twierdził, że 10 tys. na dzień.
00:53
(Laughter)
13
37796
2661
(Śmiech)
00:56
("10,000 missiles") This is the context. This is where we are now in Israel.
14
40457
5001
("10 000 pocisków") Oto kontekst. Oto co mamy w Izraelu.
01:01
We have this war with Iran coming for 10 years now,
15
45458
3588
Mamy wojnę z Iranem, która zagraża nam już 10 lat,
01:04
and we have people, you know, afraid.
16
49046
3375
i mamy ludzi, wiecie, którzy się boją.
01:08
It's like every year it's the last minute
17
52421
3563
To tak, jakby co rok jest ostatnia minuta
01:11
that we can do something about the war with Iran.
18
55984
2475
w której możemy zrobić coś z wojną w Iranie.
01:14
It's like, if we don't act now, it's too late forever,
19
58459
3672
Na zasadzie, jeśli czegoś nie zrobimy teraz, będzie za późno na zawsze,
01:18
for 10 years now.
20
62131
2252
I tak od 10 lat.
01:20
So at some point it became, you know, to me,
21
64383
2397
W którymś momencie to do mnie dotarło,
01:22
I'm a graphic designer, so I made posters about it
22
66780
3050
a że jestem grafikiem, to zrobiłem plakaty o tym
01:25
and I posted the one I just showed you before.
23
69830
3975
i ten, który wam wcześniej pokazałem, zamieściłem.
01:29
Most of the time, I make posters, I post them on Facebook,
24
73805
3062
Zazwyczaj tworzę plakaty i rozpowszechniam na Facebooku.
01:32
my friends like it, don't like it,
25
76867
1657
Moi znajomym się podobają, bądź nie,
01:34
most of the time don't like it, don't share it,
26
78524
1731
zazwyczaj nie...Nie podobają się i nie dzielą się nimi,
01:36
don't nothing,
27
80255
2223
nie robią nic i tak mija kolejny dzień.
01:38
and it's another day.
28
82478
1993
nie robią nic i tak mija kolejny dzień.
01:40
So I went to sleep, and that was it for me.
29
84471
3952
Położyłem się spać i to było tyle dla mnie.
01:44
And later on in the night, I woke up
30
88423
2916
Obudziłem się w środku nocy, jak zwykle,
01:47
because I'm always waking up in the night,
31
91339
1833
Obudziłem się w środku nocy, jak zwykle,
01:49
and I went by the computer and I see all these red dots,
32
93172
2575
otworzyłem komputer i widzę te wszystkie facebook'owe
01:51
you know, on Facebook, which I've never seen before.
33
95747
3152
czerwone kropki, których nigdy wcześniej nie widziałem.
01:54
(Laughter)
34
98899
1083
(Śmiech)
01:55
And I was like, "What's going on?"
35
99982
2337
I to tak na zasadzie: "Co jest grane?"
01:58
So I come to the computer and I start looking on,
36
102319
3504
Więc podchodzę do komputera i patrzę na ekran i nagle widzę
02:01
and suddenly I see many people talking to me,
37
105823
3025
mnóstwo osób piszących do mnie,
02:04
most of them I don't know,
38
108848
2363
w większości nieznanych,
02:07
and a few of them from Iran,
39
111211
2585
w tym kilka z Iranu,
02:09
which is -- What?
40
113796
3481
'Co?!'
02:13
Because you have to understand,
41
117277
2617
Ponieważ musicie zrozumieć,
02:15
in Israel we don't talk with people from Iran.
42
119894
3654
że my, Izraelczycy nie rozmawiamy z Irańczykami.
02:19
We don't know people from Iran.
43
123548
1970
Nie znamy ich.
02:21
It's like, on Facebook, you have friends only from --
44
125518
4365
To tak, jakbyś na Facebooku miał przyjaciół tylko z...
02:25
it's like your neighbors are your friends on Facebook.
45
129883
3454
to tak jakby twoi sąsiedzi byli twoimi przyjaciółmi na Facebooku.
02:29
And now people from Iran are talking to me.
46
133337
2737
A teraz, ludzie z Iranu do mnie piszą.
02:31
So I start answering this girl, and she's telling me
47
136074
3509
Więc zaczynam odpowiadać jednej dziewczynie,
02:35
she saw the poster and she asked her family to come,
48
139583
4860
która pisze, że zobaczyła plakat
02:40
because they don't have a computer, she asked her family
49
144443
1616
i zaprosiła rodzinę, która nie ma komputera,
02:41
to come to see the poster, and they're all sitting in the living room crying.
50
146059
4548
by przyszła go zobaczyć, a teraz siedzą w salonie i płaczą.
02:46
So I'm like, whoa.
51
150607
1682
Wow...
02:48
I ask my wife to come, and I tell her, you have to see that.
52
152289
3418
Wołam moją żonę, i mówię: "Musisz to zobaczyć!
02:51
People are crying, and she came, she read the text,
53
155707
3049
Ludzie płaczą!" Przyszła, przeczytała
02:54
and she started to cry.
54
158756
2700
i sama zaczęła płakać.
02:57
And everybody's crying now. (Laughter)
55
161456
2638
I teraz wszyscy płaczą. (Śmiech)
02:59
So I don't know what to do, so my first reflex,
56
164094
2800
Nie wiem co robić, w pierwszym odruchu,
03:02
as a graphic designer, is, you know, to show everybody
57
166894
3314
jako grafik chcę wszystkim pokazać
03:06
what I'd just seen, and people started to see them
58
170208
3698
co właśnie zobaczyłem. Ludzie zaczęli to oglądać,
03:09
and to share them, and that's how it started.
59
173906
2600
udostępniać i tak to się zaczęło.
03:12
The day after, when really it became a lot of talking,
60
176506
3739
Dzień później, gdy zrobiło się już o tym głośno,
03:16
I said to myself, and my wife said to me,
61
180245
2223
Powiedziałem sobie, i moja żona powiedziała do mnie,
03:18
I also want a poster,
62
182468
1266
"Ja także chcę plakat",
03:19
so this is her. (Laughter)
63
183734
3462
Oto ona. (Śmiech)
03:23
Because it's working, put me in a poster now.
64
187196
4982
"To działa, daj mnie na plakat!"
03:28
But more seriously, I was like, okay, these ones work,
65
192178
3110
Ale na poważnie, to rzeczywiście działa,
03:31
but it's not just about me, it's about people from Israel
66
195288
3298
ale tu nie chodzi o mnie, a o ludzi z Izraela,
03:34
who want to say something.
67
198586
903
którzy chcą coś przekazać.
03:35
So I'm going to shoot all the people I know, if they want,
68
199489
2837
Postanawiam sfotografować wszystkich, których zam,
03:38
and I'm going to put them in a poster and I'm going to share them.
69
202326
2088
jeśli tego chcą i zrobić plakaty z nimi i je opublikować.
03:40
So I went to my neighbors and friends and students
70
204414
3682
Poszedłem do sąsiadów,znajomych, studentów
03:43
and I just asked them, give me a picture, I will make you a poster.
71
208096
4091
i po prostu poprosiłem o zdjęcia, by zrobić plakaty.
03:48
And that's how it started. And that's how, really,
72
212187
2897
I tak to się zaczęło. I tak jak, naprawdę
03:50
it's unleashed, because suddenly people
73
215084
3413
to się rozpętało, ponieważ nagle ludzie
03:54
from Facebook, friends and others,
74
218497
2450
z Facebooka, znajomi i inni,
03:56
just understand that they can be part of it.
75
220947
2957
zrozumieli, że mogą w tym uczestniczyć.
03:59
It's not just one dude making one poster,
76
223904
1734
Nie tylko jakiś tam koleś, co zrobił plakat.
04:01
it's -- we can be part of it, so they start sending me pictures
77
225638
3513
to jak - My też możemy być tego częścią.
Więc zaczęli przysyłać zdjęcia
Więc zaczęli przysyłać zdjęcia
04:05
and ask me, "Make me a poster. Post it.
78
229151
2376
i prosić: "Zrób ze mną plakat. Udostępnij go.
04:07
Tell the Iranians we from Israel love you too."
79
231527
4634
i powiedz Irańczykom, że my Izraelczycy też ich kochamy".
04:12
It became, you know, at some point it was really, really intense.
80
236161
3368
W pewnym momencie sprawa nabrała takiego rozmachu,
04:15
I mean, so many pictures, so I asked friends
81
239529
4315
napływało tyle zdjęć, że poprosiłem znajomych grafików
04:19
to come, graphic designers most of them,
82
243844
3123
napływało tyle zdjęć, że poprosiłem znajomych grafików
04:22
to make posters with me, because I didn't have the time.
83
246967
2603
o pomoc przy plakatach, bo brakowało mi czasu.
04:25
It was a huge amount of pictures.
84
249570
2656
Napływała ogromna ilość zdjęć.
04:28
So for a few days, that's how my living room was.
85
252226
3395
Przez kilka dni, mój salon wyglądał właśnie tak.
04:31
And we received Israeli posters, Israeli images,
86
255621
4523
Otrzymaliśmy mnóstwo plakatów, zdjęć Izraelczyków,
04:36
but also lots of comments, lots of messages from Iran.
87
260144
4686
oraz komentarzy i wiadomości z Iranu.
04:40
And we took these messages and we made posters out of it,
88
264830
3682
Zebraliśmy je i zrobiliśmy z nich plakaty,
04:44
because I know people: They don't read, they see images.
89
268512
3465
ponieważ wiem, że ludzie wolą obraz niż tekst.
04:47
If it's an image, they may read it.
90
271977
2976
Jeśli to obraz, to mogą go przeczytać.
04:50
So here are a few of them.
91
274953
2717
Oto kilka z nich.
04:53
("You are my first Israelian friend. I wish we both get rid of our idiot politicians, anyway nice to see you!")
92
277670
2273
("Jesteś moim pierwszym izraelskim znajomym. Gdybyśmy mogli pozbyć się naszych zidiociałych polityków. Miło cię poznać")
04:55
("I love that blue. I love that star. I love that flag.") This one is really moving for me because it's the story
93
279943
3536
("Kocham ten niebieski kolor, gwiazdę i tą flagę")
Ten jest wyjątkowo wzruszający, ponieważ to historia
Ten jest wyjątkowo wzruszający, ponieważ to historia
04:59
of a girl who has been raised in Iran
94
283479
3814
która dotyczy dziewczyny,
05:03
to walk on an Israeli flag to enter her school every morning,
95
287293
5278
której kazano przechodzić po izraelskiej fladze każdego dnia przy wejściu do szkoły,
05:08
and now that she sees the posters that we're sending,
96
292571
3331
a teraz kiedy zobaczyła nasz plakat
05:11
she starts -- she said that she changed her mind,
97
295902
2675
zmieniła zdanie
05:14
and now she loves that blue, she loves that star,
98
298577
3341
i uwielbia niebieski kolor, gwiazdę i całą flagę
05:17
and she loves that flag, talking about the Israeli flag,
99
301918
2335
mówi o Izraelskiej fladze
05:20
and she wished that we'd meet and come to visit one another,
100
304253
3820
i że chciałaby abyśmy mogli się wzajemnie odwiedzić.
05:23
and just a few days after I posted the first poster.
101
308073
5083
A było to zaledwie kilka dni
po tym jak wypostowałem pierwszy plakat.
po tym jak wypostowałem pierwszy plakat.
05:29
The day after,
102
313156
2612
Dzień później Irańczycy
05:31
Iranians started to respond with their own posters.
103
315768
2717
zaczęli odpowiadać własnymi plakatami.
05:34
They have graphic designers. What? (Laughter)
104
318485
3426
Oni mają grafików! Co?! (Śmiech)
05:37
Crazy, crazy.
105
321911
2342
Szaleństwo.
05:40
So you can see they are still shy, they don't want to show their faces,
106
324253
3525
Jak widzicie, są nadal nieśmiali, nie pokazują twarzy,
05:43
but they want to spread the message.
107
327778
1572
ale chcą przekazać nam wiadomość.
05:45
They want to respond. They want to say the same thing.
108
329350
2136
Odpowiedzieć... W podobny sposób.
05:47
So. And now it's communication.
109
331486
3105
Teraz to komunikacja.
05:50
It's a two-way story. It's Israelis and Iranians
110
334591
3426
Dwukierunkowa. Izraelczycy i Irańczycy
05:53
sending the same message, one to each other.
111
338017
2656
przesyłają sobie wzajemnie wiadomości.
05:56
("My Israeli Friends. I don't hate you. I don't want War.")
112
340673
1678
("Moi Izraelscy przyjaciele. Nie nienawidzę was. Nie chcę wojny.")
05:58
This never happened before, and this is two people
113
342351
4160
To się nigdy wcześniej nie stało, ci ludzie
06:02
supposed to be enemies, we're on the verge of a war,
114
346511
2917
winni być wrogami, na skraju wojny,
06:05
and suddenly people on Facebook are starting to say,
115
349428
2619
a tu nagle jacyś ludzie na Facebooku piszą:
06:07
"I like this guy. I love those guys."
116
352047
4151
"Lubię tego faceta. Kocham tych ludzi".
06:12
And it became really big at some point.
117
356198
4438
Nadszedł moment, że nabrało to takiego rozmachu,
06:16
And then it became news.
118
360636
3312
że stało się newsem.
06:19
Because when you're seeing the Middle East, you see only the bad news.
119
363948
4200
Bo gdy patrzy się na Bliski Wschód
widzi się jedynie złe rzeczy.
widzi się jedynie złe rzeczy.
06:24
And suddenly, there is something that was happening
120
368148
2299
A tu nagle dzieje się coś dobrego.
06:26
that was good news. So the guys on the news,
121
370447
2826
Ludzie w mediach mówią:
06:29
they say, "Okay, let's talk about this."
122
373273
1688
"Ok, powiedzmy o tym".
06:30
And they just came, and it was so much,
123
374961
3199
Zaczęli tłumnie przychodzić
06:34
I remember one day, Michal,
124
378160
2439
i któregoś dnia, pamiętam, Michal,
06:36
she was talking with the journalist, and she was asking him,
125
380599
2800
rozmawiała z dziennikarzem i spytała:
06:39
"Who's gonna see the show?"And he said, "Everybody."
126
383399
4058
"Kto to będzie oglądać?"
Odpowiedział:"Wszyscy".
Odpowiedział:"Wszyscy".
06:43
So she said, "Everybody in Palestine, in where? Israel?
127
387457
5497
Ona na to: "Wszyscy w Palestynie, Izraelu? Gdzie?
06:48
Who is everybody?""Everybody."
128
392954
2916
Co to znaczy wszyscy?" "Wszyscy."
06:51
They said, "Syria?" "Syria."
129
395870
1614
"W Syrii?" "Tak, Syrii".
06:53
"Lebanon?""Lebanon."
130
397484
1740
"W Libanie?" "Tak, w Libanie".
06:55
At some point, he just said, "40 million people are going to see you today.
131
399224
3971
"Obejrzy was dzisiaj 40 milionów widzów.
06:59
It's everybody." The Chinese.
132
403195
2712
Wszyscy. Chińczycy również".
07:01
And we were just at the beginning of the story.
133
405907
5626
A to był dopiero początek historii.
07:07
Something crazy also happened.
134
411533
2082
Wydarzyło się coś niesamowitego.
07:09
Every time a country started talking about it,
135
413615
3188
Za każdym razem, kiedy mówiono o nas w jakimś kraju,
07:12
like Germany, America, wherever,
136
416803
3269
w Niemczech, Ameryce, gdziekolwiek,
07:15
a page on Facebook popped up with the same logo
137
420072
5428
na Facebooku pojawiała się grupa,
z podobnym logiem,
z podobnym logiem,
07:21
with the same stories, so at the beginning
138
425500
1757
podobnym przekazem. Na początku mieliśmy
07:23
we had "Iran-Loves-Israel," which is an Iranian
139
427257
3815
"Iran-Loves-Israel," założona przez Irańczyka
07:26
sitting in Tehran, saying, "Okay, Israel loves Iran?
140
431072
5078
z Teheranu, na zasadzie, "Ok. Izrael kocha Iran?
07:32
I give you Iran-Loves-Israel."
141
436150
1910
Iran tez kocha izrael".
07:33
You have Palestine-Loves-Israel.
142
438060
1602
Jest też Palestyna-Kocha-Izrael
(Palestine-Loves-Israel.)
(Palestine-Loves-Israel.)
07:35
You have Lebanon that just -- a few days ago.
143
439662
2628
Od kilku dni jest też i Liban.
07:38
And this whole list of pages on Facebook
144
442290
3468
Cały szereg grup facebook'owych
07:41
dedicated to the same message,
145
445758
2100
z tym samym przekazem,
07:43
to people sending their love, one to each other.
146
447858
5837
wzajemnej miłości.
07:49
The moment I really understood that something was happening,
147
453695
3696
Tak naprawdę zrozumiałem co się dzieje,
07:53
a friend of mine told me,
148
457391
2450
kiedy znajomy powiedział mi:
07:55
"Google the word 'Israel.'"
149
459841
2002
"Wygoogluj słowo "Izrael".
07:57
And those were the first images on those days
150
461843
3707
Oto co pojawiało się w tamtym czasie po wpisaniu
08:01
that popped up from Google
151
465550
2279
w Google haseł: "Israel" czy "Iran".
08:03
when you were typing, "Israel" or "Iran."
152
467829
3606
w Google haseł: "Israel" czy "Iran".
08:07
We really changed how people see the Middle East.
153
471435
4314
Naprawdę zmieniliśmy postrzeganie Bliskiego Wschodu.
08:11
Because you're not in the Middle East.
154
475749
1769
Ponieważ, nie ma cię na Bliskim Wschodzie.
08:13
You're somewhere over there, and then you want to see the Middle East,
155
477518
2291
Jesteś gdzieś indziej, a później chcesz zobaczyć Bliski Wschód,
08:15
so you go on Google and you say, "Israel,"
156
479809
1656
więc wpisujesz w Google "Izrael"
08:17
and they give you the bad stuff.
157
481465
1209
i wyskakują same złe rzeczy.
08:18
And for a few days you got those images.
158
482674
4769
A tu przez kilka dni pojawiają się te obrazy.
08:23
Today the Israel-Loves-Iran page
159
487443
2399
Dzisiaj strona Izrael-Kocha-Iran
(Israel-Loves-Iran)
(Israel-Loves-Iran)
08:25
is this number, 80,831, and two million people last week
160
489842
5388
liczy sobie 80,831, a 2 miliony ludzi w zeszłym tygodniu
08:31
went on the page and shared, liked, I don't know,
161
495230
2863
weszło na stronę, polubiło, udostępniło,
08:33
commented on one of the photos.
162
498093
2592
czy skomentowało, któreś ze zdjęć.
08:36
So for five months now, that's what we are doing,
163
500685
4508
Oto czym zajmujemy się od 5 miesięcy.
08:41
me, Michal, a few of my friends, are just making images.
164
505193
4750
Ja, Michal, kilkoro znajomych, robimy obrazy,
08:45
We're showing a new reality
165
509943
2287
pokazując dzięki temu nową rzeczywistość
08:48
by just making images
166
512230
2203
przez robienie obrazków.
08:50
because that's how the world perceives us.
167
514433
2897
Tak widzi nas świat.
08:53
They see images of us, and they see bad images.
168
517330
2801
Widzi się same złe obrazy.
08:56
So we're working on making good images. End of story.
169
520131
5051
A my pracujemy nad dobrymi. Koniec historii.
09:01
Look at this one. This is the Iran-Loves-Israel page.
170
525182
4915
Spójrzcie na to. To strona Iran-Kocha-Izrael
(Iran-Loves-Israel).
(Iran-Loves-Israel).
09:05
This is not the Israel-Loves-Iran. This is not my page.
171
530097
2518
Nie Izrael-Kocha-Iran (Israel-Loves-Iran).
To nie moja strona.
To nie moja strona.
09:08
This is a guy in Tehran on the day of remembrance
172
532615
3779
To facet z Teheranu, w dniu Pamięci
09:12
of the Israeli fallen soldier
173
536394
2542
Poległych Izraelskich Żołnierzy,
09:14
putting an image of an Israeli soldier on his page.
174
538936
3963
postuje obraz izraelskiego żołnierza na swojej stronie.
09:18
This is the enemy.
175
542899
3391
To wróg.
09:22
What?
176
546290
1472
Co?
09:23
("Our heartfelt condolences to the families who lost their dearests in terror attack in Bulgaria")
177
547762
2042
("Najszczersze kondolencje dla rodzin, które straciły najbliższych w ataku terrorystycznym w Bułgarii")
09:25
And it's going both ways.
178
549804
1705
To działa w dwie strony.
09:27
It's like, we are showing respect, one to each other.
179
551509
4538
Okazujemy sobie wzajemnie szacunek
09:31
And we're understanding. And you show compassion.
180
556047
4986
zrozumienie i współczucie.
09:36
And you become friends.
181
561033
4761
Zaprzyjaźniamy się.
09:41
And at some point, you become friends on Facebook,
182
565794
3227
Czy to na Facebooku, czy w realnym świecie.
09:44
and you become friends in life.
183
569021
1777
Czy to na Facebooku, czy w realnym świecie.
09:46
You can go and travel and meet people.
184
570798
2816
Można podróżować i poznawać ludzi.
09:49
And I was in Munich a few weeks ago.
185
573614
3378
Kilka tygodni temu byłem w Monachium.
09:52
I went there to open an exposition about Iran
186
576992
3827
by otworzyć wystawę na temat Iranu.
09:56
and I met there with people from the page
187
580819
2457
Spotkałem tam mnóstwo ludzi ze strony,
09:59
that told me, "Okay, you're going to be in Europe,
188
583276
2306
Mówili: "Przylatujesz do Europy.
10:01
I'm coming. I'm coming from France, from Holland,
189
585582
2604
Ja też przyjeżdżam z Francji, Holandii, Niemiec.
10:04
from Germany," of course, and from Israel people came,
190
588186
2721
Inni Izraelczycy też przyjechali.
10:06
and we just met there for the first time in real life.
191
590907
4575
Spotkaliśmy się po raz pierwszy w życiu.
10:11
I met with people that are supposed to be my enemies
192
595482
4517
Spotkałem ludzi, którzy powinni być moimi wrogami.
10:15
for the first time. And we just shake hands,
193
599999
2614
Uścisnęliśmy sobie ręce,
10:18
and have a coffee and a nice discussion,
194
602613
2003
i przy kawie dyskutowaliśmy
10:20
and we talk about food and basketball.
195
604616
2720
i rozmawialiśmy jedzeniu i koszykówce.
10:23
And that was the end of it.
196
607336
1738
I tyle.
10:24
Remember that image from the beginning?
197
609074
2754
Pamiętacie plakat z początku?
10:27
At some point we met in real life, and we became friends.
198
611828
8381
Kiedyś spotkamy się i zostaniemy przyjaciółmi.
10:36
And it goes the other way around.
199
620209
2664
Jedna dziewczyna, którą poznaliśmy na Facebooku,
10:38
Some girl that we met on Facebook
200
622873
2793
która nigdy nie była w Izraelu,
urodzona i wychowana w Iranie,
urodzona i wychowana w Iranie,
10:41
never been in Israel, born and raised in Iran,
201
625666
2910
a mieszkająca w Niemczech, obawiająca się Izraelczyków,
10:44
lives in Germany, afraid of Israelis
202
628576
3558
ze względu na informacje, które miała o nas,
10:48
because of what she knows about us,
203
632134
2230
decyduje się, po kilku miesiącach internetowych rozmów
10:50
decides after a few months of talking on the Internet
204
634364
3614
z Izraelczykami, przyjechać do Izraela.
10:53
with some Israelis to come to Israel,
205
637978
3044
Wysiada na lotnisku Ben Guriona
10:56
and she gets on the plane and arrives at Ben Gurion
206
641022
4497
i mówi: "OK, nic wielkiego".
11:01
and says, "Okay, not that big a deal."
207
645519
6127
i mówi "OK, nic wielkiego".
11:07
So a few weeks ago, the stress is getting higher,
208
651646
3587
Kilka tygodni napięcie zaczyna wzrastać,
11:11
so we start this new campaign
209
655233
2473
dlatego zaczynamy nową kampanię
11:13
called "Not ready to die in your war."
210
657706
3372
"Nie jestem gotowy/a zginąć w waszej wojnie"
11:16
I mean, it's plus/minus the same message,
211
661078
2813
.Przekaz mniej więcej podobny,
11:19
but we wanted really to add some aggressivity to it.
212
663891
3674
jednak trochę ostrzejszy.
11:23
And again, something amazing happened,
213
667565
2951
Podobnie, dzieje się coś niezwykłego,
11:26
something that we didn't have on the first wave of the campaign.
214
670516
3338
czego nie miała pierwsza fala kampanii.
11:29
Now people from Iran, the same ones who were shy
215
673854
4270
Ci sami Irańczycy, którzy wstydliwie
11:34
at the first campaign and just sent, you know,
216
678124
2105
w pierwszej kampanii pokazywali
11:36
their foot and half their faces,
217
680229
2188
zaledwie pół twarzy czy stopy,
11:38
now they're sending their faces, and they're saying,
218
682417
2400
nagle pokazują twarze mówiąc,
11:40
"Okay, no problem, we're into it. We are with you."
219
684817
9065
:"OK, nie ma problemu. Jesteśmy z wami".
11:49
Just read where those guys are from.
220
693882
3520
Przeczytajcie skąd są.
11:53
And for every guy from Israel,
221
697402
2315
.A na każdego Izraelczyka
11:55
you've got someone from Iran.
222
699717
3291
przypada ktoś z Iranu.
12:06
Just people sending their pictures.
223
711084
2724
Po prostu ludzie przysyłający swoje zdjęcia.
12:27
Crazy, yes?
224
731131
2183
.Niesamowite, nie?
12:29
So --
225
733314
1636
Więc...
12:30
(Applause)
226
734950
8342
(Brawa)
12:40
So you may ask yourself, who is this dude?
227
744207
7397
Pewnie pytacie się: "Kim jest ten koleś?"
12:47
My name is Ronny Edry, and I'm 41, I'm an Israeli,
228
751604
3654
Nazywam się Ronny Edry, mam 41 lat, jestem Izraelczykiem,
12:51
I'm a father of two, I'm a husband,
229
755258
4280
ojcem dwójki, mężem,
12:55
and I'm a graphic designer. I'm teaching graphic design.
230
759538
4980
i jestem grafikiem. Uczę grafiki komputerowej.
13:00
And I'm not that naive, because a lot of the time
231
764518
3768
Nie jestem naiwny, choć często mówią mi:
13:04
I've been asked, many times I've been asked, "Yeah, but,
232
768286
3383
"Tak, ale.
13:07
this is really naive, sending flowers over, I mean — "
233
771669
3226
to bardzo naiwne, wysyłają kwiaty, Ja wiem..."
13:10
I was in the army. I was in the paratroopers for three years,
234
774895
4051
Służyłem w armii. Trzy lata byłem spadochroniarzemi
13:14
and I know how it looks from the ground.
235
778946
3550
wiem jak to wygląda w praktyce.
13:18
I know how it can look really bad.
236
782496
4326
Jak źle może to wyglądać.
13:22
So to me, this is the courageous thing to do,
237
786822
4137
Uważam, że to szczyt odwagi,
13:26
to try to reach the other side before it's too late,
238
790959
3439
spróbować dotrzeć do drugiej strony zanim będzie za późno.
13:30
because when it's going to be too late, it's going to be too late.
239
794398
1915
Bo za późno oznacza za późno.
13:32
And sometimes war is inevitable, sometimes,
240
796313
4421
Czasami wojna rzeczywiście jest nieunikniona... Czasami.
13:36
but maybe [with] effort, we can avoid it.
241
800734
4070
.Ale może przy odrobinie wysiłku, uda się jej uniknąć.
13:40
Maybe as people, because especially in Israel,
242
804804
3355
Szczególnie w Izraelu,
13:44
we're in a democracy. We have the freedom of speech,
243
808159
3413
gdzie mamy demokrację, wolność słowa,t
13:47
and maybe that little thing can change something.
244
811572
3443
a drobna rzecz może coś zmienić.
13:50
And really, we can be our own ambassadors.
245
815015
4345
Naprawdę możemy być ambasadorami własnej sprawy
13:55
We can just send a message and hope for the best.
246
819360
6736
.Możemy wysłać wiadomość i w nadziei czekać
14:01
So I want to ask Michal, my wife, to come with me
247
826096
2342
.Poproszę teraz moją żonę, Michal, na scenę,
14:04
on the stage just to make with you one image,
248
828438
4780
by zrobić z wami zdjęcie.
14:09
because it's all about images.
249
833218
2125
Bo chodzi tu głównie o zdjęcia.
14:11
And maybe that image will help us change something.
250
835343
4571
Może właśnie ono pozwoli nam coś zmienić.
14:15
Just raise that. Exactly.
251
839914
3507
Podnieście je, a ja zrobię zdjęcie
14:19
And I'm just going to take a picture of it,
252
843421
2501
Zrobię tylko zdjęcie temu
14:21
and I'm just going to post it on Facebook
253
845922
2802
i zamieszczę je na Facebooku
14:24
with kind of "Israelis for peace" or something.
254
848724
5131
z napisem :Izraelczycy dla pokoju" czy podobnie.
14:32
Oh my God.
255
856640
2510
O Boże.
14:35
Don't cry.
256
859150
2362
Nie płacz.
14:37
Thank you guys.
257
861512
1691
Dziękuje wam.
14:39
(Applause)
258
863203
12038
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Ronny Edry - Graphic DesignerRonny Edry of Israel created The Peace Factory, an online movement for peace in the Middle East, when he posted a Facebook image that declared "Iranians, we will never bomb your country."
Why you should listen
Ronny Edry is a graphic designer, teacher and father. While he often posted images on Facebook without much fanfare, in March of 2012 one of his images garnered international attention. The image showed him with his daughter, along with the words “Iranians, we will never bomb your country. We heart you.” The image became a catalyst for dialogue between the people of two nations on the brink of war -- and started an online movement. Today, The Peace Factory is connecting people throughout the Middle East, giving them a voice and a face.
Edry grew up in Paris, France, and has lived in Israel since 1989. Along with his work on the Peace Factory, he is the owner and founder of Pushpin, a school for art and design in Tel Aviv. He himself graduated with honors from the BezIalel Academy of Art and Design, and he is a staff member teaching visual communication in design academies in Israel. He has received awards for his works as a graphic designer and is also an illustrator and author of graphic novels.
Ronny Edry | Speaker | TED.com