TED2014
Tim Berners-Lee: A Magna Carta for the web
Tim Berners-Lee: Wielka Karta Swobód dla internetu
Filmed:
Readability: 3.4
1,149,270 views
Sir Tim Berners-Lee stworzył World Wide Web 25 lat temu, więc warto posłuchać jego ostrzeżenia o zbliżającej się bitwie. Ograniczana neutralność internetu, bańki filtrowe i scentralizowana kontrola korporacyjna zagrażają szeroko otwartej przestrzeni internetowej. Do użytkowników należy wybór, czy walczyć o prawo do dostępu i otwartość . Pytanie brzmi, jakiego internetu chcemy?
Tim Berners-Lee - Inventor
Tim Berners-Lee invented the World Wide Web. He leads the World Wide Web Consortium (W3C), overseeing the Web's standards and development. Full bio
Tim Berners-Lee invented the World Wide Web. He leads the World Wide Web Consortium (W3C), overseeing the Web's standards and development. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
TED is 30.
0
895
1648
TED ma 30 lat.
00:14
The world wide web is celebrating this month
1
2543
2638
W tym miesiącu world wide web
00:17
its 25th anniversary.
2
5181
2272
świętuje 25 urodziny.
00:19
So I've got a question for you.
3
7453
2689
Mam do was pytanie.
00:22
Let's talk about the journey, mainly about the future.
4
10142
4824
Pomówmy o drodze, głównie o przyszłości.
00:26
Let's talk about the state.
5
14966
1715
Pomówmy o państwie.
00:28
Let's talk about what sort of a web we want.
6
16681
2314
Pomówmy o www, jakiego chcemy.
00:30
So 25 years ago, then, I was working at CERN.
7
18995
3320
25 lat temu pracowałem w CERN.
00:34
I got permission in the end after about a year
8
22315
2350
Dostałem po jakimś roku zgodę,
00:36
to basically do it as a side project.
9
24665
2632
żeby realizować to jako dodatkowy projekt.
00:39
I wrote the code.
10
27297
1698
Napisałem kod.
00:40
I was I suppose the first user.
11
28995
2149
Byłem pierwszym użytkownikiem.
00:43
There was a lot of concern
12
31144
2543
Istniały spore obawy,
że ludzie nie będą chcieli
że ludzie nie będą chcieli
00:45
that people didn't want to pick it up
13
33687
1519
z tego korzystać,
00:47
because it would be too complicated.
14
35206
1824
bo będzie za skomplikowane.
00:49
A lot of persuasion, a lot of wonderful
15
37030
1719
Dużo perswazji
00:50
collaboration with other people,
16
38749
1710
oraz wspaniałej współpracy
00:52
and bit by bit, it worked.
17
40459
2429
i krok po kroku, zadziałało.
00:54
It took off. It was pretty cool.
18
42888
1643
Wystartowało. Było naprawdę fajnie.
00:56
And in fact, a few years later in 2000,
19
44531
3217
Po paru latach, w 2000 roku,
00:59
five percent of the world population
20
47748
4202
5% światowej populacji
01:03
were using the world wide web.
21
51950
1819
korzystało z world wide web.
01:05
In 2007, seven years later, 17 percent.
22
53769
2711
Po 7 latach, w 2007 roku, 17%.
01:08
In 2008, we formed the World Wide Web Foundation
23
56480
3340
W 2008 roku utworzyliśmy
World Wide Web Foundation,
World Wide Web Foundation,
01:11
partly to look at that
24
59820
1574
po części po to, żeby śledzić
01:13
and worry about that figure.
25
61394
2850
i martwić się o tę liczbę.
01:16
And now here we are in 2014,
26
64244
2059
Teraz, w 2014 roku,
01:18
and 40 percent of the world
27
66303
2234
40% ludzi na świecie
01:20
are using the world wide web, and counting.
28
68537
4016
używa world wide web.
01:24
Obviously it's increasing.
29
72553
2002
Oczywiście liczba ta rośnie.
01:26
I want you to think about both sides of that.
30
74555
3408
Chcę, żebyście zastanowili się
nad dwoma aspektami tej kwestii.
nad dwoma aspektami tej kwestii.
01:29
Okay, obviously to anybody here at TED,
31
77963
2217
Co oczywiste dla każdego
na konferencji TED,
na konferencji TED,
01:32
the first question you ask is, what can we do
32
80180
2983
pierwsze pytanie brzmi, co zrobić,
01:35
to get the other 60 percent on board
33
83163
2056
żeby pozostałe 60% dołączyło
01:37
as quickly as possible?
34
85219
1320
możliwie jak najszybciej.
01:38
Lots of important things. Obviously
it's going to be around mobile.
it's going to be around mobile.
35
86539
2315
Dużo ważnych rzeczy.
Związanych z mobilnością.
Związanych z mobilnością.
01:40
But also, I want you to think about the 40 percent,
36
88854
1980
Ale chcę, żebyście pomyśleli też o 40%,
01:42
because if you're sitting there yourself
37
90834
1710
bo jeśli do nich należycie
01:44
sort of with a web-enabled life,
38
92544
2626
korzystając z www na co dzień,
nie pamiętacie już różnych rzeczy,
01:47
you don't remember things anymore,
39
95170
1296
01:48
you just look them up,
40
96466
1714
tylko je sprawdzacie,
01:50
then you may feel that it's been a success
41
98180
4083
to możecie mieć poczucie,
że został odniesiony sukces
że został odniesiony sukces
01:54
and we can all sit back.
42
102263
1980
i możemy dać na luz.
01:56
But in fact, yeah, it's been a success,
43
104243
3083
To faktycznie sukces
01:59
there's lots of things, Khan Academy
44
107326
1946
i jest wiele takich rzeczy,
02:01
for crying out loud, there's Wikipedia,
45
109272
2289
Khan Academy, Wikipedia,
02:03
there's a huge number of free e-books
46
111561
1817
mnóstwo darmowych e-booków
02:05
that you can read online,
47
113378
1406
do czytania online,
02:06
lots of wonderful things for education,
48
114784
1768
wiele wspaniałych źródeł do nauki,
02:08
things in many areas.
49
116552
1724
materiałów z różnych dziedzin.
02:10
Online commerce has in some cases
50
118276
2402
E-handel w niektórych przypadkach
02:12
completely turned upside down the
way commerce works altogether,
way commerce works altogether,
51
120678
2791
wywrócił do góry nogami
sposób działania handlu w ogóle
sposób działania handlu w ogóle
02:15
made types of commerce available
52
123469
1555
i umożliwił powstanie
02:17
which weren't available at all before.
53
125024
2326
zupełnie nowych dziedzin.
02:19
Commerce has been almost universally affected.
54
127350
3382
Zmiany w handlu są powszechne.
02:22
Government, not universally affected,
55
130732
2267
W rządach nie zawsze,
02:24
but very affected, and on a good day,
56
132999
2113
ale są bardzo duże i jak dobrze idzie,
02:27
lots of open data, lots of e-government,
57
135112
2968
mamy wiele otwartych danych,
technologii w administracji,
technologii w administracji,
02:30
so lots of things which are visible
58
138080
2703
dużo widocznych rzeczy
02:32
happening on the web.
59
140783
1628
dzieje się on-line.
02:34
Also, lots of things which are less visible.
60
142411
2111
Jest też wiele mniej widocznych rzeczy.
02:36
The healthcare, late at night when they're worried
61
144522
2403
Na przykład gdy późną nocą
02:38
about what sort of cancer
62
146925
1711
ktoś martwi się, jaki rodzaj raka
02:40
somebody they care about might have,
63
148636
2125
może mieć ktoś bliski,
02:42
when they just talk across the Internet to somebody
64
150761
5006
albo rozmawiają przez internet
z bliskimi w innym kraju.
02:47
who they care about very much in another country.
65
155767
4509
02:52
Those sorts of things are not, they're not out there,
66
160276
4219
Takich spraw tam nie widać
02:56
and in fact they've acquired
a certain amount of privacy.
a certain amount of privacy.
67
164495
3220
i zyskały one pewną prywatność.
02:59
So we cannot assume that part of the web,
68
167715
2784
Nie możemy zatem przyjąć,
03:02
part of the deal with the web,
69
170499
1091
że jeśli korzystamy
03:03
is when I use the web,
70
171590
1436
z jakiejś części sieci,
03:05
it's just a transparent, neutral medium.
71
173026
3390
to jest to transparentne,
neutralne medium,
neutralne medium,
03:08
I can talk to you over it without worrying
72
176416
2536
że mogę rozmawiać
z wami przez internet
z wami przez internet
03:10
about what we in fact now know is happening,
73
178952
2859
nie martwiąc się o to,
03:13
without worrying about the fact
74
181811
2450
co wiemy, że ma miejsce,
03:16
that not only will surveillance be happening
75
184261
1946
że nie tylko będziemy inwigilowani,
03:18
but it'll be done by people who may abuse the data.
76
186207
3038
ale też, że będą to robić osoby
mogące nadużyć tych danych.
mogące nadużyć tych danych.
03:21
So in fact, something we realized,
77
189245
1206
Zrozumieliśmy, że nie można używać sieci
03:22
we can't just use the web,
78
190451
1409
03:23
we have to worry about
79
191860
1685
nie interesując się infrastrukturą,
03:25
what the underlying infrastructure of the whole thing,
80
193545
3574
na jakiej opiera się całość.
03:29
is it in fact of a quality that we need?
81
197119
4196
Czy jest ona takiej jakości,
jakiej potrzebujemy?
jakiej potrzebujemy?
03:33
We revel in the fact that we
have this wonderful free speech.
have this wonderful free speech.
82
201315
4949
Jesteśmy upojeni posiadaniem
tej wspaniałej wolności słowa.
tej wspaniałej wolności słowa.
03:38
We can tweet, and oh, lots and lots of people
83
206264
3038
Możemy tweetować, a mnóstwo osób
03:41
can see our tweets, except when they can't,
84
209302
2925
może czytać nasze tweety,
chyba, że nie mogą,
chyba, że nie mogą,
03:44
except when actually Twitter
is blocked from their country,
is blocked from their country,
85
212227
3351
bo Twitter w ich kraju jest zablokowany,
03:47
or in some way the way we try to express ourselves
86
215578
3343
albo sposób, w jaki chcemy się wyrazić,
03:50
has put some information
about the state of ourselves,
about the state of ourselves,
87
218921
2935
przekazuje jakieś informacje
03:53
the state of the country we live in,
88
221856
1363
o naszym kraju,
03:55
which isn't available to anybody else.
89
223219
2484
które są niedostępne dla innych.
03:57
So we must protest and make sure
90
225703
2981
Trzeba protestować
04:00
that censorship is cut down,
91
228684
2124
i dbać o ograniczenie cenzury,
04:02
that the web is opened up
92
230808
1574
o otwarcie sieci tam,
04:04
where there is censorship.
93
232382
2457
gdzie jest cenzurowana.
04:06
We love the fact that the web is open.
94
234839
2710
Cieszy nas to, że sieć jest otwarta.
04:09
It allows us to talk. Anybody can talk to anybody.
95
237549
2205
Pozwala to rozmawiać każdemu z każdym.
04:11
It doesn't matter who we are.
96
239754
1838
Nie ważne, kim jesteśmy.
04:13
And then we join these big
97
241592
1337
A potem dołączamy
04:14
social networking companies
98
242929
2653
do koncernów mediów społecznościowych
04:17
which are in fact effectively built as silos,
99
245582
3362
faktycznie zbudowanych jako silosy,
04:20
so that it's much easier to talk to somebody
100
248944
1789
żeby dużo łatwiej rozmawiać z kimś
04:22
in the same social network
101
250733
1834
w tej samej sieci społecznościowej,
04:24
than it is to talk to somebody in a different one,
102
252567
2323
niż z kimś w innej,
04:26
so in fact we're sometimes limiting ourselves.
103
254890
4374
więc tak naprawdę czasami
ograniczamy sami siebie.
ograniczamy sami siebie.
04:31
And we also have, if you've read
the book about the filter bubble,
the book about the filter bubble,
104
259264
2926
Ponadto istnieje, jeśli znacie
książkę o bańce filtrowej,
książkę o bańce filtrowej,
04:34
the filter bubble phenomenon is that
105
262190
1968
fenomen polegający na tym,
04:36
we love to use machines
106
264158
1802
że uwielbiamy używać urządzeń,
04:37
which help us find stuff we like.
107
265960
2132
które pomagają nam znaleźć to, co lubimy.
04:40
So we love it when we're bathed in
108
268092
2342
Uwielbiamy nurzać się w rzeczach,
04:42
what things we like to click on,
109
270434
1732
w które lubimy klikać,
04:44
and so the machine automatically feeds us
110
272166
2160
i urządzenie automatycznie karmi nas tym,
04:46
the stuff that we like and we end up
111
274326
1484
co lubimy i w efekcie końcowym
04:47
with this rose-colored spectacles view of the world
112
275810
4261
patrzymy na świat przez różowe okulary,
04:52
called a filter bubble.
113
280071
2189
co nazywa się bańką filtrową.
04:54
So here are some of the things which maybe
114
282260
1943
To niektóre z zagrożeń
04:56
threaten the social web we have.
115
284203
3092
w obecnej sieci społecznościowej.
04:59
What sort of web do you want?
116
287295
1929
Jakiej sieci chcecie?
05:01
I want one which is not
fragmented into lots of pieces,
fragmented into lots of pieces,
117
289224
3438
Ja chcę sieci, która nie będzie
podzielona na wiele części,
podzielona na wiele części,
05:04
as some countries have been suggesting
118
292662
2183
jak sugerowały niektóre kraje,
05:06
they should do in reaction to recent surveillance.
119
294845
3100
że tak powinno się zrobić
w odpowiedzi na niedawną inwigilację.
w odpowiedzi na niedawną inwigilację.
05:09
I want a web which has got, for example,
120
297945
3683
Chcę sieci, która na przykład stanowi
05:13
is a really good basis for democracy.
121
301628
2960
dobrą podstawę dla demokracji.
05:16
I want a web where I can use healthcare
122
304588
4577
Chcę sieci, w której mogę korzystać
ze służby zdrowia, zachowując prywatność,
ze służby zdrowia, zachowując prywatność,
05:21
with privacy and where there's a lot
123
309165
1755
i która udostępnia dane o zdrowiu,
05:22
of health data, clinical data is available
124
310920
2170
gdzie naukowcy mają dostęp
do danych klinicznych w celach badawczych.
05:25
to scientists to do research.
125
313090
1930
05:27
I want a web where the other 60 percent
126
315020
3690
Chcę sieci, z której pozostałe 60%
05:30
get on board as fast as possible.
127
318710
2340
zacznie jak najszybciej korzystać.
05:33
I want a web which is such
a powerful basis for innovation
a powerful basis for innovation
128
321050
4618
Chcę sieci będącej
tak mocną bazą dla innowacji,
tak mocną bazą dla innowacji,
05:37
that when something nasty happens,
129
325668
1383
że gdy wydarzy się coś złego,
05:39
some disaster strikes, that we can respond
130
327051
2329
to będziemy mogli zareagować,
05:41
by building stuff to respond to it very quickly.
131
329380
3780
budując odpowiedni sprzęt.
05:45
So this is just some of the things that I want,
132
333160
2930
To część moich życzeń
05:48
from a big list, obviously it's longer.
133
336090
2436
z bardzo długiej listy.
05:50
You have your list.
134
338526
1241
Wy macie swoje listy.
05:51
I want us to use this 25th anniversary
135
339767
2774
Chcę, żebyśmy wykorzystali to 25-lecie
05:54
to think about what sort of a web we want.
136
342541
2993
do przemyślenia, jakiej sieci chcemy.
05:57
You can go to webat25.org
137
345534
1699
Na webat25.org,
znajdziecie trochę linków.
05:59
and find some links.
138
347233
1003
06:00
There are lots of sites where people
139
348236
1056
Jest mnóstwo stron,
06:01
have started to put together a Magna Carta,
140
349292
2712
na których zaczęto
formułować Wielką Kartę,
formułować Wielką Kartę,
06:04
a bill of rights for the web.
141
352004
1526
czyli ustawę praw sieciowych.
06:05
How about we do that?
142
353530
1513
A może tak zrobimy?
06:07
How about we decide, these are, in a way,
143
355043
4627
Może zdecydujemy, że te prawa poniekąd
06:11
becoming fundamental rights, the right
to communicate with whom I want.
to communicate with whom I want.
144
359670
3660
stają się podstawowymi prawami,
jak prawo do komunikacji, z kim chcemy.
jak prawo do komunikacji, z kim chcemy.
06:15
What would be on your list for that Magna Carta?
145
363330
1958
Co wpisalibyście na swoją listę?
06:17
Let's crowdsource a Magna Carta
146
365288
2868
Stwórzmy Wielką Kartę Swobód dla internetu
06:20
for the web.
147
368156
2242
w ramach crowdsourcingu.
06:22
Let's do that this year.
148
370398
2092
Zróbmy to w tym roku.
06:24
Let's use the energy from the 25th anniversary
149
372490
3307
Wykorzystajmy energię 25-lecia
06:27
to crowdsource a Magna Carta
150
375797
2612
do crowdsourcingu Wielkiej Karty
06:30
to the web. (Applause)
151
378409
1482
dla internetu.
(Brawa)
(Brawa)
06:31
Thank you. And do me a favor, will you?
152
379891
4506
Dziękuję. Zrobicie mi przysługę?
06:36
Fight for it for me. Okay? Thanks.
153
384397
2566
Walczcie o to dla mnie. Dzięki.
06:38
(Applause)
154
386963
3987
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Tim Berners-Lee - InventorTim Berners-Lee invented the World Wide Web. He leads the World Wide Web Consortium (W3C), overseeing the Web's standards and development.
Why you should listen
In the 1980s, scientists at CERN were asking themselves how massive, complex, collaborative projects -- like the fledgling LHC -- could be orchestrated and tracked. Tim Berners-Lee, then a contractor, answered by inventing the World Wide Web. This global system of hypertext documents, linked through the Internet, brought about a massive cultural shift ushered in by the new tech and content it made possible: AOL, eBay, Wikipedia, TED.com...
Berners-Lee is now director of the World Wide Web Consortium (W3C), which maintains standards for the Web and continues to refine its design. Recently he has envisioned a "Semantic Web" -- an evolved version of the same system that recognizes the meaning of the information it carries. He's the 3Com Founders Professor of Engineering in the School of Engineering with a joint appointment in the Department of Electrical Engineering and Computer Science at the Laboratory for Computer Science and Artificial Intelligence (CSAIL) at the MIT, where he also heads the Decentralized Information Group (DIG). He is also a Professor in the Electronics and Computer Science Department at the University of Southampton, UK.
Tim Berners-Lee | Speaker | TED.com