TED Salon Brightline Initiative
Teresa Bejan: Is civility a sham?
Teresa Bejan: Czy uprzejmość to fikcja?
Filmed:
Readability: 5.2
1,652,624 views
Czym konkretnie jest uprzejmość i czego wymaga? W przemowie pełnej historycznych odniesień teoretyk polityki Teresa Bejan tłumaczy, jak uprzejmość wykorzystano zarówno jako fundament dla tolerancyjnych społeczeństw, jak również jako sposób na uciszanie lub dyskredytację przeciwników politycznych. Bejan radzi, że należy zamiast tego skupić się na "zwykłej uprzejmości": umiejętności całkowitego nie zgadzania się z innymi w taki sposób, by nie zaprzepaścić możliwości wspólnego życia w przyszłości.
Teresa Bejan - Political theorist, author
Teresa Bejan writes about political theory, bringing historical perspectives to bear on contemporary questions. Full bio
Teresa Bejan writes about political theory, bringing historical perspectives to bear on contemporary questions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
This talk contains mature language
Viewer discretion is advised
Viewer discretion is advised
0
136
3810
[Film zawiera treści dla widzów dorosłych
Oglądasz na własną odpowiedzialność]
Oglądasz na własną odpowiedzialność]
Miejmy to za sobą.
00:17
Let's get this out of the way.
1
5293
2833
00:20
I'm here because I wrote
a book about civility,
a book about civility,
2
8150
4200
Jestem tu, ponieważ napisałam
książkę o uprzejmości,
książkę o uprzejmości,
00:24
and because that book came out
3
12374
2344
a ponieważ wydano ją akurat w czasie
00:26
right around the 2016
American presidential election,
American presidential election,
4
14742
3969
wyborów prezydenckich 2016 w USA,
00:30
I started getting lots of invitations
to come and talk about civility
to come and talk about civility
5
18735
5652
zaczęłam dostawać mnóstwo zaproszeń,
żeby rozmawiać o uprzejmości
żeby rozmawiać o uprzejmości
00:36
and why we need more of it
in American politics.
in American politics.
6
24411
3945
i o jej potrzebie w polityce USA.
00:40
So great.
7
28380
1278
To świetnie.
00:42
The only problem was that I had written
that book about civility
that book about civility
8
30737
4056
Problem w tym, że napisałam
tę książkę o uprzejmości,
tę książkę o uprzejmości,
00:46
because I was convinced
that civility is ...
that civility is ...
9
34817
4119
ponieważ byłam przekonana,
że uprzejmość to...
że uprzejmość to...
00:52
bullshit.
10
40222
1158
pic na wodę.
00:53
(Laughter)
11
41404
2048
(Śmiech)
00:55
Now, that may sound
like a highly uncivil thing to say,
like a highly uncivil thing to say,
12
43476
3049
To może brzmieć bardzo nieuprzejmie
00:58
and lucky for you, and for my publisher,
13
46549
2468
i na szczęście dla was i mojego wydawcy
01:01
I did eventually come to change my mind.
14
49041
2759
w końcu jednak zmieniłam zdanie.
01:03
In the course of writing that book
15
51824
2003
W trakcie pisania tej książki
01:05
and studying the long history
of civility and religious tolerance
of civility and religious tolerance
16
53851
3659
i wertowania długiej historii
uprzejmości i tolerancji religijnej
uprzejmości i tolerancji religijnej
01:09
in the 17th century,
17
57534
1730
w XVII wieku przyszło mi odkryć,
01:11
I came to discover
that there is a virtue of civility,
that there is a virtue of civility,
18
59288
4834
że uprzejmość ma dużą wartość
01:16
and far from being bullshit,
it's actually absolutely essential,
it's actually absolutely essential,
19
64146
3897
i nie jest żadną pierdołą,
a wręcz jest absolutnie niezbędna,
a wręcz jest absolutnie niezbędna,
01:20
especially for tolerant societies,
20
68067
2057
zwłaszcza dla tolerancyjnych społeczeństw,
01:22
so societies like this one,
that promise not only to protect diversity
that promise not only to protect diversity
21
70148
5349
czyli takich jak to, które nie tylko
obiecują chronić różnorodność,
obiecują chronić różnorodność,
01:27
but also the heated and sometimes
even hateful disagreements
even hateful disagreements
22
75521
4866
ale również emocjonujące i czasami
nawet pełne nienawiści konflikty,
nawet pełne nienawiści konflikty,
01:32
that that diversity inspires.
23
80411
1625
które ta różnorodność powoduje.
01:35
You see, the thing about disagreement
24
83400
2148
Konflikt ma to do siebie,
01:37
is that there is a reason
25
85572
2352
że nie bez powodu
01:39
that "disagreeable" is a synonym
for "unpleasant."
for "unpleasant."
26
87948
3330
kojarzy się z nieprzyjemnościami.
01:44
As the English philosopher
Thomas Hobbes pointed out
Thomas Hobbes pointed out
27
92337
2858
Angielski filozof Thomas Hobbes
stwierdził już w roku 1642,
01:47
all the way back in 1642,
28
95219
2741
01:49
that's because the mere act
of disagreement is offensive.
of disagreement is offensive.
29
97984
4920
że już sam akt niezgody jest obraźliwy.
01:55
And Hobbes is still right.
It works like this:
It works like this:
30
103972
2454
Hobbes nadal ma rację, a działa to tak:
01:58
so, if you and I disagree,
31
106450
2896
jeśli ty i ja się nie zgadzamy,
02:01
and I'm right, because I always am,
32
109370
3278
a ja mam rację, bo zawsze mam,
02:04
how am I to make sense of the fact
that you are so very, very wrong?
that you are so very, very wrong?
33
112672
5166
to jak mam się pogodzić z faktem,
że ty tak bardzo się mylisz?
że ty tak bardzo się mylisz?
02:10
It couldn't possibly be that you've just
come to a different conclusion
come to a different conclusion
34
118488
3427
Nie mógłbyś dojść do takiego wniosku
w dobrej wierze.
02:13
in good faith?
35
121939
1151
02:15
No, you must be up to something,
you must be stupid,
you must be stupid,
36
123114
3086
Nie, musisz coś knuć, musisz być głupi,
02:18
bigoted, interested.
37
126224
2034
być fanatykiem albo mieć ukryty interes.
02:20
Maybe you're insane.
38
128282
1344
Może jesteś niespełna rozumu.
02:21
And the same goes the other way. Right?
39
129650
1966
I to samo w drugą stronę.
02:23
So the mere fact
of your disagreeing with me
of your disagreeing with me
40
131640
3426
Więc już sam fakt,
że się ze mną nie zgadzasz,
że się ze mną nie zgadzasz,
02:27
is implicitly an insult not only
to my views, but to my intelligence, too.
to my views, but to my intelligence, too.
41
135090
5738
jest domniemaną obelgą,
nie tylko dla moich przekonań,
ale i inteligencji.
ale i inteligencji.
02:32
And things only get worse
when the disagreements at stake
when the disagreements at stake
42
140852
3380
I może być tylko gorzej,
gdy w grę wchodzą konflikty,
gdy w grę wchodzą konflikty,
02:36
are the ones that we somehow
consider to be fundamental,
consider to be fundamental,
43
144256
2937
które w pewien sposób mają
dla nas fundamentalne znaczenie,
dla nas fundamentalne znaczenie,
02:39
whether to our worldviews
or to our identities.
or to our identities.
44
147217
3425
czy to dla naszego światopoglądu
czy to dla naszej tożsamości.
czy to dla naszej tożsamości.
02:42
You know the kinds of disagreement I mean.
45
150666
2564
Wiecie, o jakie konflikty mi chodzi.
02:45
One doesn't discuss religion or politics
46
153254
2654
Nie porusza się tematu religii, polityki,
02:47
or increasingly, the politics
of popular culture, at the dinner table,
of popular culture, at the dinner table,
47
155932
4301
czy też coraz częściej
polityki popkultury przy stole,
polityki popkultury przy stole,
02:52
because these are the disagreements,
48
160257
1745
ponieważ właśnie na te tematy
02:54
these are the things that people
really, seriously disagree about,
really, seriously disagree about,
49
162026
3462
ludzie poważnie potrafią się pokłócić
02:57
and they define themselves against
their opponents in the controversy.
their opponents in the controversy.
50
165512
5115
i ta opozycja staje się
częścią ich tożsamości.
częścią ich tożsamości.
03:03
But of course
those fundamental disagreements
those fundamental disagreements
51
171535
3159
Oczywiście właśnie takie
fundamentalne nieporozumienia
fundamentalne nieporozumienia
03:06
are precisely the ones
that tolerant societies
that tolerant societies
52
174718
2942
tolerancyjne społeczeństwa jak USA
03:09
like the United States
propose to tolerate,
propose to tolerate,
53
177684
3711
chcą tolerować,
03:13
which perhaps explains why,
historically, at least,
historically, at least,
54
181419
3642
co pewnie tłumaczy, dlaczego,
przynajmniej historycznie,
przynajmniej historycznie,
03:17
tolerant societies haven't been
the happy-clappy communities of difference
the happy-clappy communities of difference
55
185085
4612
społeczeństwa tolerancyjne nie są
tak sielankowe i różnorodne,
tak sielankowe i różnorodne,
03:21
that you sometimes hear about.
56
189721
1904
jak czasem się słyszy.
03:23
No, they tend to be places
where people have to hold their noses
where people have to hold their noses
57
191649
4576
Często ich mieszkańcy muszą zacisnąć zęby
03:28
and rub along together
despite their mutual contempt.
despite their mutual contempt.
58
196249
3286
i jakoś się dotrzeć,
pomimo obustronnej pogardy.
pomimo obustronnej pogardy.
03:32
That's what I learned
from studying religious tolerance
from studying religious tolerance
59
200282
2642
Tego nauczyłam się
podczas badań tolerancji religijnej
podczas badań tolerancji religijnej
03:34
in early modern England and America.
60
202948
2549
we wczesnej nowożytnej Anglii i USA.
03:37
And I also learned
that the virtue that makes
that the virtue that makes
61
205521
3270
Dowiedziałam się też, że tym, co umożliwia
03:40
that un-murderous coexistence,
if you will, possible,
if you will, possible,
62
208815
5864
koegzystencję bez chęci mordu
03:46
is the virtue of civility,
63
214703
1921
jest właśnie uprzejmość,
03:48
because civility makes
our disagreements tolerable
our disagreements tolerable
64
216648
4429
ponieważ uprzejmość sprawia,
że da się znosić nieporozumienia,
że da się znosić nieporozumienia,
03:53
so that we can share a life together
even if we don't share a faith --
even if we don't share a faith --
65
221101
6820
dzięki czemu można żyć wspólnie,
nawet bez podzielania poglądów
nawet bez podzielania poglądów
03:59
religious, political or otherwise.
66
227945
2238
religijnych, politycznych lub innych.
04:03
Still, I couldn't help but notice
67
231838
3064
Mimo to nie mogłam nie zauważyć,
04:06
that when most people
talk about civility today --
talk about civility today --
68
234926
3024
że gdy większość ludzi
mówi dzisiaj o uprzejmości,
mówi dzisiaj o uprzejmości,
04:09
and boy, do they talk
about civility a lot --
about civility a lot --
69
237974
2921
i, kurczę, mówią o niej dużo,
04:12
they seem to have something else in mind.
70
240919
1999
wydają się mieć coś innego na myśli.
04:14
So if civility is the virtue that makes it
possible to tolerate disagreement
possible to tolerate disagreement
71
242942
4350
Jeśli uprzejmość jest wartością,
która umożliwia tolerowanie nieporozumień,
która umożliwia tolerowanie nieporozumień,
04:19
so that we can actually
engage with our opponents,
engage with our opponents,
72
247316
3016
żeby dało się dyskutować z przeciwnikami,
04:22
talking about civility
73
250356
1675
mówienie o uprzejmości
04:24
seems to be mainly
a strategy of disengagement.
a strategy of disengagement.
74
252055
2960
wydaje się być głównie
strategią na wycofanie się.
strategią na wycofanie się.
04:27
It's a little bit like threatening
to take your ball and go home
to take your ball and go home
75
255839
3461
Jakby ktoś groził, że weźmie piłkę
i pójdzie do domu
i pójdzie do domu
04:31
when the game isn't going your way.
76
259324
2562
gdy gra nie przebiega po jego myśli.
04:33
Because the funny thing about incivility
77
261910
2089
Bo nieuprzejmość
04:36
is that it's always
the sin of our opponents.
the sin of our opponents.
78
264023
3523
to zawsze grzech naszych przeciwników.
04:40
It's funny.
79
268044
1360
To zabawne.
04:41
When it comes to our own bad behavior,
80
269428
1861
Jeśli chodzi o nasze
własne złe zachowanie,
własne złe zachowanie,
04:43
well, we seem to develop
sudden-onset amnesia,
sudden-onset amnesia,
81
271313
3457
zaczynamy nagle cierpieć na amnezję
04:46
or we can always justify it
as an appropriate response
as an appropriate response
82
274794
5127
lub widzimy w nim uzasadnioną reakcję
04:51
to the latest outrage from our opponents.
83
279945
2802
na najnowszą zniewagę
ze strony przeciwników.
ze strony przeciwników.
04:54
So, "How can I be civil to someone
who is set out to destroy
who is set out to destroy
84
282771
4469
"Jak mam uprzejmy dla kogoś,
kto chce zniszczyć
kto chce zniszczyć
04:59
everything I stand for?
85
287264
1567
wszystko to, za czym stoję?
05:00
And by the way, they started it."
86
288855
1678
I, tak swoją drogą , to on zaczął".
05:03
It's all terrifically convenient.
87
291423
1698
To niezwykle wygodne.
05:06
Also convenient is the fact
that most of today's big civility talkers
that most of today's big civility talkers
88
294160
5294
Równie wygodny jest fakt,
że większość orędowników uprzejmości
że większość orędowników uprzejmości
05:11
tend to be quite vague and fuzzy
89
299478
2425
wypowiada się dosyć mgliście i niejasno
05:13
when it comes to what they think
civility actually entails.
civility actually entails.
90
301927
3997
o tym, czego właściwie uprzejmość wymaga.
05:17
We're told that civility
is simply a synonym for respect,
is simply a synonym for respect,
91
305948
4188
Mówi się, że uprzejmość
to po prostu synonim szacunku,
to po prostu synonim szacunku,
05:22
for good manners, for politeness,
92
310160
2954
dobrych manier, grzeczności,
05:25
but at the same time, it's clear
that to accuse someone of incivility
that to accuse someone of incivility
93
313138
5019
ale jednocześnie jest jasne,
że oskarżenie kogoś o nieuprzejmość
że oskarżenie kogoś o nieuprzejmość
05:30
is much, much worse
than calling them impolite,
than calling them impolite,
94
318181
3929
jest o wiele, wiele gorsze
niż nazwanie go niegrzecznym,
niż nazwanie go niegrzecznym,
05:34
because to be uncivil
is to be potentially intolerable
is to be potentially intolerable
95
322134
5323
ponieważ nieuprzejmość
może być o wiele bardziej nieznośna
może być o wiele bardziej nieznośna
05:39
in a way that merely being rude isn't.
96
327481
3056
niż niegrzeczność.
05:42
So to call someone uncivil,
to accuse them of incivility,
to accuse them of incivility,
97
330561
4008
Nazwanie kogoś nieuprzejmym,
oskarżenie o nieuprzejmość,
oskarżenie o nieuprzejmość,
05:46
is a way of communicating
that they are somehow beyond the pale,
that they are somehow beyond the pale,
98
334593
4627
daje do zrozumienia,
że dane zachowanie jest nie do przyjęcia
05:51
that they're not worth
engaging with at all.
engaging with at all.
99
339244
2373
i nie ma w ogóle sensu
wdawać się w dyskusję.
wdawać się w dyskusję.
05:55
So here's the thing:
100
343820
1246
Sprawa jest następująca:
05:58
civility isn't bullshit,
101
346135
2406
uprzejmość to nie żadna pierdoła
06:00
it's precious because it's the virtue
that makes fundamental disagreement
that makes fundamental disagreement
102
348565
4917
jest cenna, ponieważ dzięki niej
fundamentalny spór jest nie tylko możliwy,
06:06
not only possible but even
sometimes occasionally productive.
sometimes occasionally productive.
103
354554
2928
ale czasem wręcz przydatny.
06:10
It's precious, but it's also
really, really difficult.
really, really difficult.
104
358412
2880
Jest cenna, ale jest również
bardzo, bardzo trudna.
bardzo, bardzo trudna.
06:15
Civility talk, on the other hand,
105
363058
2636
Z drugiej strony mówienie o uprzejmości
06:17
well, that's really easy,
106
365718
2857
jest bardzo, bardzo łatwe,
06:20
really easy,
107
368599
1384
bardzo łatwe,
06:22
and it also is almost always
complete bullshit,
complete bullshit,
108
370007
3508
i jest też prawie zawsze
kompletną bzdurą,
kompletną bzdurą,
06:26
which makes things slightly awkward for me
109
374919
3373
co sprawia, że czuję się niezręcznie
06:30
as I continue to talk to you
about civility.
about civility.
110
378316
2150
opowiadając wam dalej o uprzejmości.
06:33
(Laughter)
111
381165
1612
(Śmiech)
06:34
Anyway, we tend to forget it,
112
382801
3588
Tak czy inaczej, zwykle zapominamy,
06:38
but politicians and intellectuals
have been warning us for decades now
have been warning us for decades now
113
386413
3527
że politycy i intelektualiści
od lat ostrzegają,
od lat ostrzegają,
06:41
that the United States
is facing a crisis of civility,
is facing a crisis of civility,
114
389964
2596
że uprzejmość w USA przechodzi kryzys.
06:44
and they've tended to blame that crisis
on technological developments,
on technological developments,
115
392584
3322
Winią za to rozwój techniczny,
06:47
on things like cable TV,
talk radio, social media.
talk radio, social media.
116
395930
4048
kablówkę, radio, media społecznościowe.
06:52
But any historian will tell you
117
400002
1545
Ale każdy historyk wam powie,
06:53
that there never was a golden age
of disagreement,
of disagreement,
118
401571
2349
że nigdy nie było złotej ery dla niezgody,
06:55
let alone good feelings,
119
403944
1526
nie mówiąc już o dobrej woli,
06:57
not in American politics.
120
405494
1834
na pewno nie w amerykańskiej polityce.
06:59
In my book, though, I argue
that the first modern crisis of civility
that the first modern crisis of civility
121
407352
3541
W swojej książce dowodzę,
że pierwszy nowożytny kryzys uprzejmości
że pierwszy nowożytny kryzys uprzejmości
07:02
actually began about 500 years ago,
122
410917
2820
tak naprawdę rozpoczął się 500 lat temu,
07:05
when a certain professor of theology
named Martin Luther
named Martin Luther
123
413761
3625
za sprawą pewnego
profesora teologii, Marcina Lutra,
profesora teologii, Marcina Lutra,
07:09
took advantage of a recent advancement
in communications technology,
in communications technology,
124
417410
3691
który skorzystał
z ówczesnej nowinki technicznej,
z ówczesnej nowinki technicznej,
07:13
the printing press,
125
421125
1254
prasy drukarskiej,
07:14
to call the Pope the Antichrist,
126
422403
3166
aby nazwać papieża antychrystem
07:18
and thus inadvertently launch
the Protestant Reformation.
the Protestant Reformation.
127
426768
3382
i tym sposobem zapoczątkować
reformację protestancką.
reformację protestancką.
07:22
So think of the press, if you will,
as the Twitter of the 16th century,
as the Twitter of the 16th century,
128
430174
4285
Pomyślcie o druku
jak o Twitterze XVI wieku,
jak o Twitterze XVI wieku,
07:26
and Martin Luther as the original troll.
129
434483
2580
a o Marcinie Lutrze
jako o pierwszym trollu.
jako o pierwszym trollu.
07:29
And I'm not exaggerating here.
130
437087
2145
I wcale tutaj nie przesadzam.
07:31
He once declared himself unable to pray
131
439256
3350
Raz stwierdził, że nie może się modlić
07:34
without at the same time cursing
132
442630
2135
bez przeklinania w tym samym czasie
07:36
his "anti-Christian,"
i.e. Catholic, opponents.
i.e. Catholic, opponents.
133
444789
3358
swoich "anty-chrześcijańskich"
wrogów, czyli katolików.
wrogów, czyli katolików.
07:40
And of course, those Catholic opponents
clutched their pearls
clutched their pearls
134
448171
2918
Oczywiście ci katoliccy wrogowie
łapali się za serce
łapali się za serce
i również wtedy wzywali do uprzejmości,
07:43
and called for civility then, too,
135
451113
1685
07:44
but all the while,
they gave as good as they got
they gave as good as they got
136
452822
2310
ale równocześnie nie zostawali dłużni,
07:47
with traditional slurs like "heretic,"
137
455156
1842
używając takich obelg, jak "heretyk"
07:49
and, worst of all, "Protestant,"
138
457022
2237
lub najgorszej ze wszystkich:
"protestant",
"protestant",
07:52
which began in the 16th century
as an insult.
as an insult.
139
460262
3039
co na początku XVI wieku było wyzwiskiem.
07:57
The thing about
civility talk, then as now,
civility talk, then as now,
140
465377
3123
Robiąc pogadankę
o uprzejmości, i wtedy i teraz,
o uprzejmości, i wtedy i teraz,
08:00
was that you could call out
your opponent for going low,
your opponent for going low,
141
468524
4977
można upomnieć przeciwnika
za niski poziom wypowiedzi,
za niski poziom wypowiedzi,
08:05
and then take advantage
of the moral high ground
of the moral high ground
142
473525
2247
zyskując nad nim przewagę moralną,
08:07
to go as low or lower,
143
475796
2348
stawiając go niżej od siebie,
08:10
because calling for civility
sets up the speaker
sets up the speaker
144
478168
2268
ponieważ wezwanie do uprzejmości
08:12
as a model of decorum
while implicitly, subtly stigmatizing
while implicitly, subtly stigmatizing
145
480460
3787
stawia mówiącego za wzór,
subtelnie stygmatyzując każdego,
subtelnie stygmatyzując każdego,
08:16
anyone with the temerity
to disagree as uncivil.
to disagree as uncivil.
146
484271
2944
kto śmie mu oponować, jako dzikusa.
08:20
And so civility talk in the 17th century
becomes a really effective way
becomes a really effective way
147
488433
4532
Pogadanki o uprzejmości w XVII wieku
stały się skutecznym narzędziem
stały się skutecznym narzędziem
08:24
for members of the religious establishment
148
492989
2136
dla członków ugrupowań religijnych
08:27
to silence, suppress, exclude dissenters
outside of the established church,
outside of the established church,
149
495149
5247
do uciszania, tłumienia,
wykluczania dysydentów poza Kościół,
wykluczania dysydentów poza Kościół,
08:32
especially when they spoke out
against the status quo.
against the status quo.
150
500420
2885
szczególnie, gdy wypowiadali się
przeciwko statusowi quo.
przeciwko statusowi quo.
08:35
So Anglican ministers
could lecture atheists
could lecture atheists
151
503329
2376
Dlatego anglikańscy pastorowie
pouczali ateistów
pouczali ateistów
08:37
on the offensiveness of their discourse.
152
505729
2347
o obraźliwości takiego dyskursu.
08:40
Everyone could complain about the Quakers
153
508100
2326
Wszyscy mogli narzekać na kwakrów
08:42
for refusing to doff and don their hats
154
510450
2167
za to, że nie zdejmowali kapelusza
08:44
or their "uncouth" practice
of shaking hands.
of shaking hands.
155
512641
3055
albo za ich "barbarzyński"
zwyczaj ściskania dłoni.
zwyczaj ściskania dłoni.
08:48
But those accusations of incivility
156
516601
2215
Ale te oskarżenia o nieuprzejmość
08:50
pretty soon became
pretexts for persecution.
pretexts for persecution.
157
518840
2864
szybko stały się pretekstem
do prześladowań.
do prześladowań.
08:54
So far, so familiar, right?
158
522738
2350
Brzmi znajomo, prawda?
08:57
We see that strategy again and again.
159
525112
2563
Widzimy tę strategię cały czas.
08:59
It's used to silence civil rights
protesters in the 20th century.
protesters in the 20th century.
160
527699
5079
Była stosowana, by uciszyć obrońców
praw obywatelskich w XX wieku.
praw obywatelskich w XX wieku.
09:04
And I think it explains
why partisans on both sides of the aisle
why partisans on both sides of the aisle
161
532802
4112
To chyba tłumaczy,
czemu zwolennicy
obu stron sięgają po ten,
obu stron sięgają po ten,
09:08
keep reaching for this,
frankly, antiquated,
frankly, antiquated,
162
536938
2610
szczerze mówiąc, przestarzały,
09:11
early modern language of civility
163
539572
2660
wczesnonowożytny język uprzejmości
09:14
precisely when they want to communicate
that certain people and certain views
that certain people and certain views
164
542256
4201
właśnie po to, żeby zakomunikować,
że pewni ludzie
i pewne poglądy są niżej krytyki,
i pewne poglądy są niżej krytyki,
09:18
are beyond the pale,
165
546481
2093
09:20
but they want to save
themselves the trouble
themselves the trouble
166
548598
2119
jednocześnie oszczędzając sobie kłopotów
09:22
of actually making an argument.
167
550741
2302
faktycznej dyskusji.
09:25
So no wonder skeptics like me
tend to roll our eyes
tend to roll our eyes
168
553067
3468
Nie dziwi więc, że sceptycy,
jak ja, przewracają oczami,
jak ja, przewracają oczami,
09:28
when the calls for
conversational virtue begin,
conversational virtue begin,
169
556559
2747
słysząc wezwania
do tej wartości w konwersacji,
do tej wartości w konwersacji,
09:31
because instead of healing
our social and political divisions,
our social and political divisions,
170
559330
2944
ponieważ zamiast zaleczyć
społeczne i polityczne podziały,
społeczne i polityczne podziały,
09:34
it seems like so much civility talk
is actually making the problem worse.
is actually making the problem worse.
171
562298
3491
mówienie tyle o uprzejmości
chyba tylko pogłębia problem.
chyba tylko pogłębia problem.
09:37
It's saving us the trouble
of actually speaking to each other,
of actually speaking to each other,
172
565813
3421
Ratuje nas przed kłopotem
prawdziwego dialogu,
prawdziwego dialogu,
09:41
allowing us to speak
past each other or at each other
past each other or at each other
173
569258
3937
pozwalając nam mówić
nad głową rozmócy lub do niego,
nad głową rozmócy lub do niego,
09:45
while signaling our superior virtue
174
573219
2395
sygnalizując naszą wyższość
09:47
and letting the audience know
which side we're on.
which side we're on.
175
575638
2525
i dając wszystkim znać,
po której jesteśmy stronie.
po której jesteśmy stronie.
09:51
And given this, I think
one might be forgiven, as I did,
one might be forgiven, as I did,
176
579388
4128
Biorąc to pod uwagę,
chyba można wybaczyć każdemu,
chyba można wybaczyć każdemu,
kto tak jak ja uznał, że skoro
tyle gadania o uprzejmości to bzdury,
tyle gadania o uprzejmości to bzdury,
09:55
for assuming that because
so much civility talk is bullshit,
so much civility talk is bullshit,
177
583540
3159
09:58
well then, the virtue of civility
must be bullshit, too.
must be bullshit, too.
178
586723
2968
to i sama uprzejmość to pic na wodę.
10:02
But here, again, I think a little
historical perspective goes a long way.
historical perspective goes a long way.
179
590675
3725
Ale tu chyba też potrzeba trochę historii.
10:06
Because remember, the same
early modern crisis of civility
early modern crisis of civility
180
594424
3407
Pamiętajcie, że ten sam
wczesnonowożytny kryzys uprzejmości,
wczesnonowożytny kryzys uprzejmości,
10:09
that launched the Reformation
181
597855
1959
który zapoczątkował Reformację,
10:11
also gave birth to tolerant societies,
182
599838
2761
powołał do życia społeczeństwa tolerancji,
10:14
places like Rhode Island, Pennsylvania,
183
602623
2675
miejsca jak Rhode Island, Pensylwanię
10:17
and indeed, eventually the United States,
184
605322
2620
i wreszcie Stany Zjednoczone,
10:19
places that at least aspired
to protect disagreement
to protect disagreement
185
607966
4865
miejsca, które przynajmniej starały się
chronić nieporozumienia,
chronić nieporozumienia,
10:24
as well as diversity,
186
612855
1777
jak również różnorodność,
10:27
and what made that possible
was the virtue of civility.
was the virtue of civility.
187
615997
5380
a wartością, która to umożliwiła,
była właśnie uprzejmość.
była właśnie uprzejmość.
10:33
What made disagreement tolerable,
188
621401
1723
To, dzięki czemu spory są znośne,
10:35
what it made it possible
for us to share a life,
for us to share a life,
189
623148
2917
współżycie społeczne możliwe
10:38
even when we didn't share a faith,
190
626089
2380
mimo różnic w wierze,
10:40
was a virtue,
191
628493
1810
było cnotą
10:42
but one, I think,
that is perhaps less aspirational
that is perhaps less aspirational
192
630327
3230
lecz chyba mniej pożądaną,
a o wiele bardziej kontrowersyjną niż ta,
10:45
and a lot more confrontational
193
633581
1929
10:47
than the one that people
who talk about civility a lot today
who talk about civility a lot today
194
635534
3635
którą ludzie mówiący dziś o uprzejmości
10:51
tend to have in mind.
195
639193
1302
mają na myśli.
10:52
So I like to call that virtue
"mere civility."
"mere civility."
196
640519
3634
Dlatego lubię nazywać tę
wartość "zwykłą uprzejmością".
wartość "zwykłą uprzejmością".
10:57
You may know it as the virtue
that allows us to get through
that allows us to get through
197
645288
3850
Możecie znać ją jako cechę,
która pozwala przetrwać
która pozwala przetrwać
11:01
our relations with an ex-spouse,
198
649162
2436
relacje z byłym małżonkiem
11:03
or a bad neighbor,
199
651622
1508
lub złym sąsiadem,
11:05
not to mention a member
of the other party.
of the other party.
200
653154
2301
nie mówiąc już o członku innej partii.
11:07
Because to be merely civil
is to meet a low bar grudgingly,
is to meet a low bar grudgingly,
201
655973
5233
Ponieważ zwykła uprzejmość
to zgoda na niskie wymagania
to zgoda na niskie wymagania
11:14
and that, again, makes sense,
202
662289
1676
i to znowu ma sens,
11:15
because civility is a virtue
that's meant to help us disagree,
that's meant to help us disagree,
203
663989
3683
bo uprzejmość to wartość,
która ma pomóc nam się nie zgadzać
która ma pomóc nam się nie zgadzać
11:19
and as Hobbes told us
all those centuries ago,
all those centuries ago,
204
667696
3015
i, jak mówił przed wiekami Hobbes,
11:22
disagreeable means unpleasant
for a reason.
for a reason.
205
670735
3777
nie bez powodu "konflikt"
oznacza "nieprzyjemności".
oznacza "nieprzyjemności".
11:28
But if it isn't bullshit,
what exactly is civility or mere civility?
what exactly is civility or mere civility?
206
676576
5010
Jeśli to nie są bzdury,
czym jest uprzejmość i czysta uprzejmość?
11:33
What does it require?
207
681610
1150
Czego wymaga?
11:35
Well, to start, it is not and cannot be
208
683575
4461
Po pierwsze to nie jest
i nie może być to samo,
i nie może być to samo,
11:40
the same thing
as being respectful or polite,
as being respectful or polite,
209
688060
3674
co okazywanie szacunku czy grzeczności,
11:43
because we need civility precisely
when we're dealing with those people
when we're dealing with those people
210
691758
3366
bo potrzebujemy uprzejmości
do radzenia sobie z ludźmi,
do radzenia sobie z ludźmi,
11:47
that we find it the most difficult,
or maybe even impossible, to respect.
or maybe even impossible, to respect.
211
695148
4571
wobec których szacunek
jest bardzo trudny lub nawet niemożliwy.
jest bardzo trudny lub nawet niemożliwy.
11:52
Similarly, being civil
can't be the same as being nice,
can't be the same as being nice,
212
700401
3112
Podobnie bycie uprzejmym
to nie to samo, co bycie miłym,
to nie to samo, co bycie miłym,
11:55
because being nice means not telling
people what you really think about them
people what you really think about them
213
703537
6143
bo miła osoba nie mówi, co myśli o innych
12:01
or their wrong, wrong views.
214
709704
2531
lub o ich jakże mylnych poglądach.
12:04
No, being civil means speaking your mind,
215
712948
3754
Bycie uprzejmym to mówienie, co się myśli,
12:10
but to your opponent's face,
216
718008
3381
ale otwarcie,
12:13
not behind her back.
217
721413
1904
nie za plecami przeciwnika.
12:16
Being merely civil
means not pulling our punches,
means not pulling our punches,
218
724130
4667
Bycie zwyczajnie uprzejmym oznacza,
że nie wstrzymujemy się od uderzeń,
że nie wstrzymujemy się od uderzeń,
12:20
but at the same time, it means maybe
not landing all those punches all at once,
not landing all those punches all at once,
219
728821
3780
ale że jednocześnie
nie uderzamy z pełną siłą,
nie uderzamy z pełną siłą,
12:24
because the point of mere civility
220
732625
2481
ponieważ zasadą zwykłej uprzejmości jest
12:27
is to allow us to disagree,
to disagree fundamentally,
to disagree fundamentally,
221
735130
4082
umożliwienie niezgody,
nawet fundamentalnej,
nawet fundamentalnej,
12:31
but to do so without denying or destroying
the possibility of a common life tomorrow
the possibility of a common life tomorrow
222
739236
6524
ale tak, żeby nie niszczyć
opcji dalszego współżycia
opcji dalszego współżycia
12:37
with the people that we think
are standing in our way today.
are standing in our way today.
223
745784
3817
z osobami, które według nas
stoją nam na drodze.
stoją nam na drodze.
12:42
And in that sense, I think
civility is actually closely related
civility is actually closely related
224
750768
3104
Dlatego też myślę, że uprzejmość
jest blisko spokrewniona
jest blisko spokrewniona
12:45
to another virtue, the virtue of courage.
225
753896
2309
z inną wartością - odwagą.
12:48
So mere civility is having the courage
to make yourself disagreeable,
to make yourself disagreeable,
226
756229
6389
Czysta uprzejmość jest więc odwagą,
by się nie zgodzić i trzymać się tego,
12:54
and to stay that way,
227
762642
1873
12:56
but to do so while staying in the room
228
764539
3499
ale pozostając na polu walki,
13:00
and staying present to your opponents.
229
768062
2722
obecnym wobec przeciwników.
13:03
And it also means that, sometimes,
calling bullshit on people's civility talk
calling bullshit on people's civility talk
230
771745
4683
To oznacza też, że nazwanie głupotą
czyjegoś gadania o uprzejmości,
czyjegoś gadania o uprzejmości,
13:08
is really the only civil thing to do.
231
776452
2165
jest czasem jedyną uprzejmą opcją.
13:11
At least that's what I think.
232
779133
1817
Przynajmniej tak uważam.
13:13
But look, if I've learned anything
from studying the long history
from studying the long history
233
781934
4072
Długa historia tolerancji
religijnej w XVII wieku
religijnej w XVII wieku
13:18
of religious tolerance
in the 17th century, it's this:
in the 17th century, it's this:
234
786030
2857
nauczyła mnie,
że jeśli mówisz o uprzejmości
by uniknąć konfrontacji,
by uniknąć konfrontacji,
13:21
if you're talking about civility
as a way to avoid an argument,
as a way to avoid an argument,
235
789905
4864
13:26
to isolate yourself
in the more agreeable company
in the more agreeable company
236
794793
3928
by się odizolować
w mniej konfliktowym towarzystwie
w mniej konfliktowym towarzystwie
13:30
of the like-minded
who already agree with you,
who already agree with you,
237
798745
2442
osób o poglądach podobnych twoim,
13:34
if you find yourself
never actually speaking to anyone
never actually speaking to anyone
238
802433
3699
jeśli nigdy nie rozmawiasz z kimś,
13:38
who really, truly, fundamentally
disagrees with you,
disagrees with you,
239
806156
4483
kto naprawdę, rzeczywiście,
fundamentalnie się z tobą nie zgadza,
fundamentalnie się z tobą nie zgadza,
13:42
well, you're doing civility wrong.
240
810663
2920
to wyrządzasz uprzejmości krzywdę.
13:47
Thank you.
241
815091
1151
Dziękuję.
13:48
(Applause)
242
816266
4226
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Teresa Bejan - Political theorist, authorTeresa Bejan writes about political theory, bringing historical perspectives to bear on contemporary questions.
Why you should listen
Teresa Bejan is Associate Professor of Political Theory and Fellow of Oriel College at the University of Oxford. She received her PhD with distinction from Yale in 2013 and was awarded the American Political Science Association's 2015 Leo Strauss Award for the best dissertation in political philosophy. In 2016 she was elected as the final Balzan-Skinner Fellow in Modern Intellectual History at Cambridge. Her inaugural lecture, "Acknowledging Equality," can be viewed here. Bejan publishes regularly in popular and scholarly venues and has taught at universities across the US, Canada, and the UK.
Bejan's first book, Mere Civility: Disagreement and the Limits of Toleration (Harvard University Press, 2017) was called "penetrating and sophisticated" by the New York Times, and her work has been featured on PBS, WNYC, CBC radio, Philosophy Bites and other podcasts. In addition to her many articles in academic journals and edited volumes, she has written on free speech and civility for The Atlantic and The Washington Post.
Teresa Bejan | Speaker | TED.com