TED2004
Richard Pyle: A dive into the reef's Twilight Zone
Richard Pyle nurkuje w Strefie mroku rafy koralowej
Filmed:
Readability: 3.7
444,752 views
Richard Pyle w swojej fascynującej opowieści pokazuje nam życie kwitnące na klifach raf koralowych oraz prezentuje autorską, przełomową technologię dla nurków skonstruowaną specjalnie do tego sposobu nurkowania. Richard wraz z zespołem wiele ryzykują, aby odkryć sekrety nieznanych dotąd gatunków.
Richard Pyle - Ichthyologist
Ichthyologist Richard Pyle is a fish nerd. In his quest to discover and document new species of fish, he has also become a trailblazing exploratory diver and a pioneer of database technology. Full bio
Ichthyologist Richard Pyle is a fish nerd. In his quest to discover and document new species of fish, he has also become a trailblazing exploratory diver and a pioneer of database technology. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
This is the first of two rather extraordinary photographs I'm going to show you today.
0
0
4000
To jest pierwsze z dwóch niezwykłych fotografii, które wam dziś pokażę.
00:16
It was taken 18 years ago.
1
4000
2000
Zrobiono je 18 lat temu,
00:18
I was 19 years old at the time.
2
6000
2000
gdy miałem 19 lat.
00:20
I had just returned from one of the deepest dives I'd ever made at that time,
3
8000
2000
Wynurzałem się wtedy z jednego z moich najgłębszych nurkowań w tamtym czasie,
00:22
-- a little over 200 feet --
4
10000
2000
nieco ponad 60 metrów.
00:24
and, I had caught this little fish here.
5
12000
2000
Na głębokości złapałem tę małą rybę,
00:26
It turns out that that particular one was the first live one of that ever taken alive.
6
14000
4000
Później dowiedziałem się, że był pierwszym okazem z tego gatunku, złapany żywy.
00:30
I'm not just an ichthyologist, I'm a bona fide fish nerd.
7
18000
3000
Nie jestem tylko ichtiologiem, jestem prawdziwym maniakiem ryb.
00:33
And to a fish nerd, this is some pretty exciting stuff.
8
21000
2000
A dla maniaka ryb, to naprawdę ekscytujące odkrycie.
00:35
And more exciting was the fact that the person who took this photo
9
23000
3000
Co więcej, ekscytujący jest sam fakt, że to zdjęcie wykonał
00:38
was a guy named Jack Randall,
10
26000
2000
sam Jack Randall,
00:40
the greatest living ichthyologist on Earth,
11
28000
2000
najznakomitszy żyjący ichtiolog na Ziem,
00:42
the Grand Poobah of fish nerds, if you will.
12
30000
3000
gruba ryba wśród miłośników ryb.
00:45
And so, it was really exciting to me to have this moment in time,
13
33000
4000
Ta chwila przepełniła mnie radością do tego stopnia,
00:49
it really set the course for the rest of my life.
14
37000
3000
że właśnie wtedy dostrzegłem mój życiowy cel.
00:52
But really the most significant thing, the most profound thing
15
40000
3000
Ale tak naprawdę pamiętam to zdjęcie, ponieważ
00:55
about this picture is that it was taken two days before
16
43000
2000
zrobiono je dwa dni przed wypadkiem,
00:57
I was completely paralyzed from the neck down.
17
45000
2000
po którym zostałem sparaliżowany całkowicie od szyi w dół.
00:59
I made a really stupid kind of mistake
18
47000
3000
Zrobiłem naprawdę głupi błąd,
01:02
that most 19-year-old males do when they think they're immortal,
19
50000
3000
typowy dla 19 letnich chłopców, przekonanych o swojej nieśmiertelności.
01:05
and I got a bad case of the bends,
20
53000
2000
Skończyło się fatalnym przypadkiem choroby dekompresyjnej
01:07
and was paralyzed, and had to be flown back for treatment.
21
55000
3000
i zostałem sparaliżowany, więc musiałem przejść długą rehabilitację.
01:11
I learned two really important things that day.
22
59000
3000
Tamtego dnia nauczyłem się dwóch ważnych rzeczy.
01:14
The first thing I learned -- well, I'm mortal, that's a really big one.
23
62000
3000
Pierwszej - naprawdę ważnej - cóż, nie jestem nieśmiertelny;
01:17
And the second thing I learned was that I knew, with profound certainty,
24
65000
4000
oraz drugiej - upewniłem się w przekonaniu, że
01:21
that this is exactly what I was going to do for the rest of my life.
25
69000
3000
to jest właśnie to, co zamierzam robić przez resztę mojego życia.
01:24
I had to focus all my energies towards going to find
26
72000
3000
Od tego czasu skupiłem całą swoją energię na poszukiwaniu
01:27
new species of things down on deep coral reefs.
27
75000
3000
nowych gatunków w głębinach pośród raf koralowych.
01:30
Now, when you think of a coral reef, this is what most people think of:
28
78000
3000
Kiedy ktoś myśli rafie koralowej nasuwa mu się taki obraz:
01:33
all these big, hard, elaborate corals and lots of bright, colorful fishes and things.
29
81000
4000
duże, twarde, rozległe koralowce, ławice ryb o jaskrawych kolorach, itp.
01:37
But, this is really just the tip of the iceberg.
30
85000
2000
W rzeczywistości jest to zaledwie wierzchołek góry lodowej.
01:39
If you look at this diagram of a coral reef,
31
87000
3000
Spójrzmy na schemat rafy koralowej.
01:42
we know a lot about that part up near the top,
32
90000
2000
Bardzo dużo wiadomo o górnej części rafy,
01:44
and the reason we know so much about it
33
92000
2000
ponieważ jest to obszar
01:46
is scuba divers can very easily go down there and access it.
34
94000
2000
bardzo łatwo dostępny dla nurków.
01:48
There is a problem with scuba though,
35
96000
3000
Problem z klasycznym nurkowaniem pojawia się,
01:51
in that it imposes some limitations on how deep you can go,
36
99000
3000
kiedy chcemy zejść głębiej. Wtedy okazuje się,
01:54
and it turns out that depth is about 200 feet.
37
102000
2000
że dolną granicą jest około 60 metrów.
01:56
I'll get into why that is in just a minute.
38
104000
3000
Wyjaśnię to za minutę.
01:59
But, the point is that scuba divers generally stay less than 100 feet deep,
39
107000
3000
Nurkowie zwykle nie przekraczają 30 metrów i schodzą niżej
02:02
and very rarely go much below this, at least, not with any kind of sanity.
40
110000
4000
naprawdę rzadko, o ile mają choć odrobinę rozsądku.
02:06
So, to go deeper, most biologists have turned to submersibles.
41
114000
3000
Aby zejść niżej, większość biologów korzysta z batyskafów.
02:09
Now, submersibles are great, wonderful things,
42
117000
2000
Takie łodzie są naprawdę wspaniałym narzędziem,
02:11
but if you're going to spend 30,000 dollars a day to use one of these things,
43
119000
4000
ale jeśli ktoś wydaje 30 000 dolarów za dzień wynajmu,
02:15
and it's capable of going 2,000 feet,
44
123000
2000
i może zanurzyć się w na 600 metrów,
02:17
you're sure not going to go farting around up here in a couple of hundred feet,
45
125000
3000
to nie będzie marnował czasu na kilkudziesięciu metrach,
02:20
you're going to go way, way, way, down deep.
46
128000
2000
ale od razu zanurkuje bardzo, bardzo głęboko.
02:22
So, the bottom line is that almost all research using submersibles
47
130000
3000
Zatem niemal wszystkie naukowe łodzie podwodne
02:25
has taken place well below 500 feet.
48
133000
2000
schodzą sporo poniżej 160 metrów.
02:27
Now, it's pretty obvious at this point that there's this zone here in the middle
49
135000
3000
Właśnie pomiędzy tymi dwoma granicami znajduje się strefa pośrednia,
02:30
and that's the zone that really centers around my own personal pursuit of happiness.
50
138000
4000
która stanowi cel mojego dążenia do szczęśliwości.
02:34
I want to find out what's in this zone.
51
142000
2000
Chcę się dowiedzieć, co się ukrywa w tej strefie.
02:36
We know almost nothing about it.
52
144000
2000
Niewiele o niej wiadomo.
02:38
Scuba divers can't get there, submarines go right on past it.
53
146000
3000
Nurkowie nie mogą tam dotrzeć, a batyskafy szybko ją mijają.
02:41
It took me a year to learn how to walk again after I had my diving accident in Palau
54
149000
3000
Po moim wypadku w Palau ponowna nauka chodzenia zajęła mi rok,
02:44
and during that year I spent a lot of time learning
55
152000
2000
więc wykorzystywałem ten czas na naukę
02:46
about the physics and physiology of diving
56
154000
2000
fizyki i fizjologii nurkowania,
02:48
and figuring out how to overcome these limitations.
57
156000
2000
próbując obejść istniejące ograniczenia.
02:50
So, I'm just going to show you a basic idea.
58
158000
2000
Pokażę wam teraz zarys teoretyczny.
02:52
We're all breathing air right now. Air is a mixture of oxygen and nitrogen,
59
160000
3000
Wszyscy oddychamy powietrzem, czyli mieszaniną tlenu i azotu.
02:55
about 20 percent oxygen. About 80 percent nitrogen is in our lungs.
60
163000
4000
W naszych płucach jest około 20 procent tlenu i około 80 procent azotu.
02:59
And there's a phenomenon called Henry's Law
61
167000
2000
Jednak istnieje fenomen nazywany prawem Henry'ego,
03:01
that says that gases will dissolve into a fluid
62
169000
2000
które mówi, że gaz rozpuszcza się w cieczy
03:03
in proportion to the partial pressures which you're exposing them to.
63
171000
3000
proporcjonalnie do wywieranego na nim ciśnienia.
03:06
So, basically the gas dissolves into our body.
64
174000
3000
Czyli gaz rozpuszcza się w naszym ciele.
03:09
The oxygen is bound by metabolism, we use it for energy.
65
177000
3000
Tlen bierze udział w procesie metabolizmu, wytwarza energię.
03:12
The nitrogen just sort of floats around in our blood and tissues,
66
180000
2000
Azot po prostu płynie w naszej krwi i tkankach,
03:14
and that's all fine, that's how we're designed.
67
182000
2000
jest to norma, tak jesteśmy zaprojektowani.
03:16
The problem happens when you start to go underwater.
68
184000
2000
Problem pojawia się, gdy zaczynamy schodzić pod wodę.
03:18
Now, the deeper you go underwater, the higher the pressure is.
69
186000
3000
Im głębiej schodzimy, tym większe jest ciśnienie.
03:21
If you were to go down to a depth of about 130 feet,
70
189000
3000
Jeśli zejdziemy na głębokość około 40 metrów,
03:24
which is the recommended limit for most scuba divers,
71
192000
2000
która jest granicą rekomendowaną dla większości nurków,
03:26
you get this pressure effect.
72
194000
2000
doświadczymy wzrostu ciśnienia.
03:28
And the effect of that pressure is that you have an increased density
73
196000
3000
Zatem wraz z ciśnieniem wzrasta zagęszczenie
03:31
of gas molecules in every breath you take.
74
199000
2000
molekuł gazu w każdym naszym wdechu.
03:33
Over time, those gas molecules dissolve into your blood and tissues
75
201000
4000
Z upływem czasu cząsteczki gazu rozpuszczają się we krwi i tkankach
03:37
and start to fill you up.
76
205000
2000
i zaczynają wypełniać ciało.
03:39
Now, if you were to go down to, say, 300 feet,
77
207000
2000
Jeśli zejdziecie na głębokość około 90 metrów,
03:41
you don't have five times as many gas molecules in your lungs --
78
209000
2000
cząsteczek gazu w płucach nie będzie 5 razy więcej...
03:43
you've got 10 times as many gas molecules in your lungs.
79
211000
3000
będzie ich 10 razy więcej.
03:46
And, sure enough, they dissolve into your blood, and into your tissues as well.
80
214000
4000
Zapewniam, że one również rozpuszczą się w waszej krwi i tkankach.
03:50
And of course, if you were to down to where there's 15 times as much --
81
218000
3000
A jeżeli zejdziemy do miejsca, gdzie będziemy ich mieli 15-krotnie więcej...
03:53
the deeper you go, the more exacerbating the problem becomes.
82
221000
3000
im głębiej zejdziemy, tym bardziej problem się nasili.
03:56
And the problem, the limitation of diving with air
83
224000
3000
Ograniczeniem podczas nurkowania z tlenem
03:59
is all those dots in your body -- all the nitrogen and all the oxygen.
84
227000
3000
są wszystkie te kropki na ciele, czyli azot i tlen.
04:02
There're three basic limitations of scuba diving.
85
230000
2000
Są trzy podstawowe ograniczenia przy nurkowaniu.
04:04
The first limitation is the oxygen --
86
232000
2000
Pierwszym jest tlen -
04:06
oxygen toxicity.
87
234000
2000
toksyczność tlenu.
04:08
Now, we all know the song: "Love is like oxygen./
88
236000
2000
Wszyscy znamy piosenkę "Miłość jest jak powietrze.
04:10
You get too much, you get too high./
89
238000
2000
masz go za dużo, odlatujesz,
04:12
Not enough, and you're going to die."
90
240000
2000
masz go za mało - umierasz"
04:14
Well, in the context of diving, you get too much, you die also.
91
242000
2000
W kontekście nurkowania, od nadmiernej ilości tlenu też umierasz.
04:16
You die also because oxygen toxicity can cause a seizure --
92
244000
4000
Toksyczność tlenu może spowodować drgawki,
04:20
makes you convulse underwater, not a good thing to happen underwater.
93
248000
3000
a gdy konwulsje wystąpią pod wodą, nie rokuje to zbyt dobrze.
04:23
It happens because there's too much concentration of oxygen in your body.
94
251000
4000
Dzieje się tak, ponieważ powstaje zbyt duża koncentracja tlenu w ciele.
04:27
The nitrogen has two problems.
95
255000
2000
Azot generuje dwa problemy.
04:29
One of them is what Jacques Cousteau called "rapture of the deep."
96
257000
3000
Pierwszy z nich Jacques Cousteau nazwał "zachwytem głębią"
04:32
It's nitrogen narcosis.
97
260000
2000
To narkoza azotowa.
04:34
It makes you loopy.
98
262000
2000
Powoduje, że tracimy świadomość.
04:36
The deeper you go, the loopier you get.
99
264000
2000
Im głębiej zejdziemy, tym bardziej nas odurzy.
04:38
You don't want to drive drunk, you don't want to dive drunk, so that's a real big problem.
100
266000
3000
Nurkowanie po pijanemu jest jak prowadzenie pod wpływem - stwarza duży problem.
04:41
And of course, the third problem is the one I found out the hard way in Palau,
101
269000
3000
I ostatni, trzeci problem, który doświadczyłem w Palau na własnej skórze,
04:44
which is the bends.
102
272000
2000
czyli choroba dekompresyjna.
04:46
Now the one thing that I forgot to mention,
103
274000
2000
Zapomniałem wspomnieć o jednej rzeczy,
04:48
is that to obviate the problem of the nitrogen narcosis --
104
276000
2000
można zapobiec narkozie azotowej,
04:50
all of those blue dots in our body --
105
278000
2000
tym niebieskim kropkom na ciele...
04:52
you remove the nitrogen and you replace it with helium.
106
280000
2000
jeżeli usuniemy azot, a w jego miejsce umieścimy hel.
04:54
Now helium's a gas, there're a lot of reasons why helium's good,
107
282000
3000
Pod wieloma względami hel jest użytecznym gazem,
04:57
it's a tiny molecule, it's inert,
108
285000
2000
Składa się z małych molekuł, jest obojętny
04:59
it doesn't give you narcosis.
109
287000
2000
i nie usypia.
05:01
So that's the basic concept that we use.
110
289000
2000
Jest to jedna z naszych metod rozwiązania problemu.
05:03
But, the theory's relatively easy.
111
291000
2000
Ale teoria jest względnie łatwa.
05:05
The tricky part is the implementation.
112
293000
2000
Wdrożenie pomysłu jest bardziej złożone.
05:07
So, this is how I began, about 15 years ago.
113
295000
2000
Tak zaczynałem około 15 lat temu
05:09
I'll admit, it wasn't exactly the smartest of starts,
114
297000
2000
i teraz przyznaję, że to nie był genialny start,
05:11
but, you know, you got to start somewhere.
115
299000
2000
ale od czegoś trzeba zacząć.
05:13
At the time, I wasn't the only one who didn't know what I was doing --
116
301000
3000
Wtedy jeszcze nie wiedziałem, co robię, ale nie byłem sam...
05:16
almost nobody did.
117
304000
2000
prawie nikt nie wiedział.
05:18
And this rig was actually used for a dive of 300 feet.
118
306000
2000
Ten ekwipunek posłużył mi do nurkowania na 100 metrów.
05:20
Over time we got a little bit better at it,
119
308000
2000
Z upływem czasu udoskonalaliśmy konstrukcje,
05:22
and we came up with this really sophisticated-looking rig
120
310000
2000
aż osiągnęliśmy tę wyszukanie wyglądającą instalację.
05:24
with four scuba tanks and five regulators
121
312000
2000
Posiadała cztery butle i pięć regulatorów
05:27
and all the right gas mixtures and all that good stuff.
122
315000
1000
oraz wszystkie niezbędne mieszanki i dodatki.
05:28
And it was fine and dandy,
123
316000
2000
Było to dobre, śliczne
05:30
and it allowed us to go down and find new species.
124
318000
2000
i pozwoliło nam zejść głębiej i odkryć nowe gatunki.
05:32
This picture was taken 300 feet deep, catching new species of fish.
125
320000
2000
Tutaj łapiemy nowy gatunek ryby na głębokośc 100 metrów.
05:34
But, the problem was that it didn't allow us much time.
126
322000
2000
Jednak to urządzenie nie dawało nam zbyt dużo czasu.
05:36
For all its bulk and size,
127
324000
2000
Mimo swojej objętości i rozmiarów,
05:38
it only gave us about 15 minutes at most down at those sorts of depths.
128
326000
3000
pozwalało nam najwyżej na 15 minut pracy na pełnej głębokości.
05:41
We needed more time.
129
329000
2000
Potrzebowaliśmy więcej czasu.
05:43
There had to be a better way.
130
331000
2000
Musiał być lepszy sposób.
05:45
And, indeed, there is a better way.
131
333000
2000
I rzeczywiście, jest taki sposób.
05:47
In 1994, I was fortunate enough to get access
132
335000
2000
W 1994 uzyskałem dostęp
05:49
to these prototype closed-circuit rebreathers.
133
337000
2000
do prototypu apratu oddechowego o układzie zamkniętym.
05:51
Alright, closed-circuit rebreather --
134
339000
2000
Tak zwana oddycharka.
05:53
what is it about it that makes it different from scuba,
135
341000
2000
Co czyni ją wyjątkową i lepszą
05:55
and why is it better?
136
343000
2000
od tradycyjnych aparatów nurkowych?
05:57
Well, there are three main advantages to a rebreather.
137
345000
2000
Oddycharka ma trzy istotne zalety.
05:59
One, they're quiet, they don't make any noise.
138
347000
2000
Po pierwsze, jest cicha i nie wydaje żadnego dźwięku.
06:01
Two, they allow you to stay underwater longer.
139
349000
2000
Po drugie, pozwala dłużej przebywać pod wodą.
06:03
Three, they allow you to go deeper.
140
351000
2000
Po trzecie, pozwala zejść głębiej.
06:05
How is it that they do that?
141
353000
2000
Skąd się biorą te zalety?
06:07
Well, in order to really understand how they do that
142
355000
2000
Żeby naprawdę zrozumieć jak działają,
06:09
you have to take off the hood, and look underneath and see what's going on.
143
357000
3000
trzeba zdjąć pokrywę i spojrzeć na ich budowę.
06:12
There are three basic systems to a closed- circuit rebreather.
144
360000
2000
Oddycharka ma trzy podstawowe systemy o obiegu zamkniętym.
06:14
The most fundamental of these is called the breathing loop.
145
362000
2000
Pierwszy z nich nazywa się pętlą oddychania,
06:16
It's a breathing loop because you breathe off of it,
146
364000
3000
ponieważ bezpośrednio przez ten system się oddycha.
06:19
and it's a closed loop, and you breathe the same gas around and around and around.
147
367000
3000
Układ pracuje w obiegu ciągłym, czyli cały czas oddycha się tym samym gazem.
06:22
So there's a mouthpiece that you put in your mouth,
148
370000
2000
W ustach umieszcza się ustnik,
06:24
and there's also a counterlung,
149
372000
2000
jest też przeciwpłuco,
06:26
or in this case, two counterlungs.
150
374000
2000
w tym przypadku dwa przeciwpłuca.
06:28
Now, the counterlungs aren't high-tech, they're just simply flexible bags.
151
376000
3000
Przeciwpłuca nie są złożonymi urządzeniami, ale prostymi elastycznymi workami.
06:31
They allow you to mechanically breathe, or mechanically ventilate.
152
379000
3000
Pozwalają na mechaniczne oddychanie, lub mechaniczną wentylację.
06:34
When you exhale your breath, it goes in the exhale counterlung:
153
382000
2000
Kiedy wypuszczamy oddech, trafia on do przeciwpłuca wydechowego,
06:36
when you inhale a breath, it comes from the inhale counterlung.
154
384000
3000
a kiedy nabieramy, powietrze pochodzi z przeciwpłuca wdechowego.
06:39
It's just pure mechanics, allowing you to cycle air through this breathing loop.
155
387000
3000
To tylko czysta mechanika, która pozwala powietrzu krążyć w obiegu zamkniętym.
06:42
And, the other component on a breathing loop
156
390000
3000
Innym elementem pętli oddychania
06:45
is the carbon dioxide absorbent canister.
157
393000
3000
jest zbiornik z pochłaniaczem dwutlenku węgla.
06:48
Now, as we breathe, we produce carbon dioxide,
158
396000
2000
Kiedy oddychamy, wytwarzamy dwutlenek węgla,
06:50
and that carbon dioxide needs to be scrubbed out of the system.
159
398000
3000
który powinien być wydalony z systemu.
06:53
There's a chemical filter in there
160
401000
2000
W środku jest filtr chemiczny,
06:55
that pulls the carbon dioxide out of the breathing gas --
161
403000
3000
który wiąże dwutlenek węgla, usuwając go z obiegu,
06:58
so that, when it comes back to us to breathe again, it's safe to breathe again.
162
406000
3000
dzięki czemu można bezpieczenie zaczerpnąć następny oddech.
07:01
So that's the breathing loop in a nutshell.
163
409000
3000
Tak wygląda w pigułce pętla oddychania.
07:04
The second main component of a closed-circuit rebreather is the gas system.
164
412000
3000
Drugim istotnym elementem oddycharki jest system gazowy.
07:07
The primary purpose of the gas system
165
415000
3000
Podstawową rolą systemu gazowego
07:10
is to provide oxygen, to replenish the oxygen that your body consumes.
166
418000
4000
jest uzupełnianie tlenu, który został zużyty przez organizm.
07:14
So the main tank, the main critical thing,
167
422000
3000
Główny zbiornik - bardzo ważny element -
07:17
is this oxygen gas supply cylinder we have here.
168
425000
2000
to butla z zapasem tlenu.
07:19
But, if we only had an oxygen gas supply cylinder
169
427000
2000
Ale gdybyśmy mieli tylko butlę z zapasem tlenu
07:21
we wouldn't be able to go very deep,
170
429000
2000
nie moglibyśmy zejść zbyt głęboko,
07:23
because we'd run into oxygen toxicity very, very quickly.
171
431000
2000
ponieważ bardzo szybko doświadczylibyśmy toksyczności tlenu.
07:25
So we need another gas, something to dilute the oxygen with.
172
433000
3000
Potrzebujemy więc innego gazu, którym można rozrzedzić tlen,
07:28
And that, fittingly enough, is called the diluent gas supply.
173
436000
4000
a tę rolę bardzo dobrze spełnia zbiornik gazu rozpuszczającego.
07:32
In our applications, we generally put air inside this diluent gas supply,
174
440000
4000
Zwykle, jako gaz rozpuszczający, wykorzystujemy powietrze,
07:36
because it's a very cheap and easy source of nitrogen.
175
444000
3000
ponieważ jest bardzo tanim i łatwo dostępnym źródłem azotu.
07:39
So that's where we get our nitrogen from.
176
447000
2000
To jest nasze źródło azotu.
07:41
But, if we want to go deeper, of course, we need another gas supply.
177
449000
3000
Jeśli chcemy zejść głębiej, potrzebujemy jeszcze jednego zbiornika gazu.
07:44
We need helium, and the helium is what we really need to go deep.
178
452000
2000
Potrzebujemy helu, który jest niezbędny, aby zejść głęboko.
07:46
And usually we'll have a slightly larger cylinder
179
454000
2000
I zwykle będziemy mieć trochę większą butlę,
07:48
mounted exterior on the rebreather, like this.
180
456000
3000
zamocowaną na zewnątrz oddycharki, tak jak tutaj.
07:51
And that's what we use to inject, as we start to do our deep dives.
181
459000
3000
Właśnie ten gaz wykorzystujemy, gdy zaczynamy głębokie nurkowanie.
07:54
We also have a second oxygen cylinder, that's solely as a back-up
182
462000
3000
Mamy też drugi zbiornik z tlenem stanowiący rezerwę bezpieczeństwa.
07:57
in case there's a problem with our first oxygen supply we can continue to breathe.
183
465000
4000
Gdyby wystąpił problem z pierwszą butlą, możemy kontynuować oddychanie.
08:01
And the way you manage all these different gases and all these different gas supplies
184
469000
3000
Wszystkie te butle i gazy są koordynowane za pomocą tego
08:04
is this really high-tech, sophisticated gas block up on the front here,
185
472000
4000
wysoce zaawansowanego technicznie, łatwo dostępnego
08:08
where it's easy to reach.
186
476000
2000
urządzenia z przodu.
08:10
It's got all the valves and knobs and things you need to do
187
478000
2000
Ma wszystkie zawory i pokrętła niezbędne
08:12
to inject the right gases at the right time.
188
480000
2000
do prawidłowego dozowania odpowiednich gazów.
08:14
Now, normally you don't have to do that because all of it's done automatically for you
189
482000
3000
Ogólnie, nie trzeba się tym zajmować, bo pracuje automatycznie, wspomagane przez
08:17
with the electronics, the third system of a rebreather.
190
485000
2000
układ elektroniczny, który stanowi trzeci system oddycharki.
08:19
The most critical part of a rebreather is the oxygen sensors.
191
487000
3000
Najważniejszymi częściami oddycharki są czujniki tlenu.
08:22
You need three of them, so that if one of them goes bad, you know which one it is.
192
490000
3000
Potrzeba trzech - jeśli jeden się zepsuje, będzie wiadomo który.
08:25
You need voting logic.
193
493000
2000
Logika dwóch z trzech.
08:27
You also have three microprocessors.
194
495000
2000
Układ zawiera też trzy mikroprocesory,
08:29
Any one of those computers can run the entire system,
195
497000
2000
każdy z nich może zarządzać całym systemem,
08:31
so if you have to lose two of them,
196
499000
2000
więc dwa stanowią tylko rezerwę bezpieczeństwa.
08:34
there's also back-up power supplies.
197
502000
2000
Jest także zapasowe zasilanie
08:36
And of course there're multiple displays, to get the information to the diver.
198
504000
2000
oraz liczne wyświetlacze dostarczające informacji nurkowi.
08:39
This is the high-tech gadgetry that allows us to do what we do
199
507000
2000
Wszystkie te nowoczesne gadżety pozwalają nam wykonywać pracę
08:41
on these kinds of deep dives.
200
509000
2000
podczas głębokich zanurzeń.
08:43
And I can talk about it all day -- just ask my wife --
201
511000
2000
Mógłbym o tym mówić cały dzień... spytajcie moją żonę...
08:45
but I want to move on to something that's kind of much more interesting.
202
513000
2000
Chciałbym jednak przejść do czegoś o wiele bardziej interesującego.
08:47
I'm going to take you on a deep dive.
203
515000
2000
Zabiorę was w podwodną podróż.
08:49
I'm going to show you what it's like to do one of these dives that we do.
204
517000
2000
Pokażę wam jak się wykonuje jedno z takich nurkowań.
08:51
We start up here on the boat, and for all this high-tech, expensive equipment,
205
519000
3000
Zaczynamy klasycznie na łódce i pomimo całej tej nowoczesnej techniki,
08:54
this is still the best way to get in the water -- just pfft! --
206
522000
2000
ciągle najlepszą metodą wskoczenia do wody jest po prostu... pff!...
08:56
flop over the side of the boat.
207
524000
2000
Przewrót w tył z burty łódki.
08:58
Now, as I showed you in the earlier diagram,
208
526000
3000
Tak jak pokazałem wam wcześniej na wykresie,
09:01
these reefs that we dive on start out near the surface
209
529000
3000
rafy, na których nurkujemy zaczynają się tuż przy powierzchni
09:04
and they go almost vertically, completely straight down.
210
532000
3000
i schodzą niemal pionowo w dół.
09:07
So, we drop in the water, and we just sort of go over the edge of this cliff,
211
535000
3000
Zanurzamy się w wodzie i płyniemy w dół wzdłuż klifu
09:10
and then we just start dropping, dropping, dropping.
212
538000
2000
i opadamy, opadamy, opadamy.
09:12
People have asked me, "It must take a long time to get there?"
213
540000
2000
Ludzie pytają mnie: "Pewnie sporo czasu zabiera, żeby zejść na dół?"
09:14
No, it only takes a couple of minutes to get all the way down
214
542000
2000
To nieprawda, wystarczy kilka minut żeby zejść na dół,
09:16
to three or four hundred feet, which is where we're aiming for.
215
544000
3000
na 100 - 120 metrów, co jest naszym docelowym obszarem.
09:19
It's kind of like skydiving in slow motion.
216
547000
2000
To jak skakanie ze spadochronem w zwolnionym tempie.
09:21
It's really a very interesting --
217
549000
2000
To naprawdę bardzo interesujące...
09:23
you ever see "The Abyss" where Ed Harris, you know,
218
551000
2000
widzieliście kiedyś film "Otchłań", gdzie Ed Harris
09:25
he's sinking down along the side of the wall?
219
553000
2000
opadał wzdłuż ściany?
09:27
That's kind of what it feels like. It's pretty amazing.
220
555000
2000
Czuje się właśnie coś takiego. To bardzo niezwykłe.
09:29
Also, when you get down there, you find that the water is very, very clear.
221
557000
2000
Kiedy dotrzecie na daną głębokość, odkryjecie, że woda jest wyjątkowo czysta.
09:31
It's extremely clear water, because there's hardly any plankton.
222
559000
2000
Woda jest niezwykle czysta, bo nie ma tam prawie planktonu.
09:33
But, when you turn on your light, you look around at the caves,
223
561000
2000
Ale, kiedy włączycie światło i przyjrzycie się jaskiniom,
09:35
and all of a sudden you're confronted with a tremendous amount of diversity,
224
563000
3000
nagle odkryjecie oszałamiającą różnorodność tamtejszego świata.
09:38
much more than anyone used to believe.
225
566000
2000
Trudno uwierzyć osobie, która tam nie była.
09:40
Now not all of it is new species --
226
568000
3000
Nie wszystkie z żyjących tam stworzeń to nowe gatunki,
09:43
like that fish you see with the white stripe,
227
571000
2000
tak jak ta ryba z białym paskiem.
09:45
that's a known species.
228
573000
2000
To znany gatunek.
09:47
But, if you look carefully into the cracks and crevices,
229
575000
2000
Ale, gdy zajrzymy dokładniej w szczeliny i szpary,
09:49
you'll see little things scurrying all over the place.
230
577000
4000
zobaczymy małe rozpierzchające się stworzonka.
09:53
There's a just-unbelievable diversity.
231
581000
2000
Jest tam po prostu niewiarygodna różnorodność.
09:55
It's not just fish, either.
232
583000
2000
Nie dotyczy ona tylko ryb.
09:57
These are crinoids, sponges, black corals. There're some more fishes.
233
585000
3000
To są liliowce, gąbki, czarne korale oraz inne wodne stworzenia.
10:00
And those fishes that you see right now are new species.
234
588000
2000
Wszystkie ryby, które widzicie są nowymi gatunkami.
10:02
They're still new species because I had a video camera on this dive instead of my net,
235
590000
4000
Ciągle nimi są, ponieważ akurat na to nurkowanie wziąłem kamerę zamiast siatki,
10:06
so they're still waiting down there for someone to go find them.
236
594000
3000
tak więc wciąż czekają na dole na swojego odkrywcę.
10:09
But this is what it looks like,
237
597000
2000
Tak to wygląda,
10:11
and this kind of habitat just goes on and on and on for miles.
238
599000
3000
takie siedliska rozciągają się całymi kilometrami.
10:14
This is Papua, New Guinea.
239
602000
2000
To jest Papua, Nowa Gwinea.
10:16
Now little fishes and invertebrates aren't the only things we see down there.
240
604000
3000
Te małe rybki i bezkręgowce nie są jedynymi zaobserwowanymi osobnikami.
10:19
We also see sharks,
241
607000
2000
Widzimy też rekiny
10:21
much more regularly than I would have expected to.
242
609000
3000
i to dużo częściej niż się tego spodziewaliśmy.
10:24
And we're not quite sure why.
243
612000
2000
Sami nie jesteśmy pewni dlaczego.
10:26
But what I want you to do right now is imagine yourself 400 feet underwater,
244
614000
2000
Wyobraźcie sobie, że jesteście teraz 120 metrów pod wodą
10:28
with all this high-tech gear on your back,
245
616000
2000
z całym tym osprzętem na plecach,
10:30
you're in a remote reef off Papua, New Guinea,
246
618000
2000
na odległej rafie w Papui Nowej Gwinei,
10:32
thousands of miles from the nearest recompression chamber,
247
620000
3000
tysiące kilometrów od najbliższej komory dekompresyjnej
10:35
and you're completely surrounded by sharks.
248
623000
3000
i jesteście otoczeni przez rekiny.
10:38
Video: Look at those ...
249
626000
2000
Wideo: Spójrzcie na te ...
10:40
Uh-oh ... uh-oh!
250
628000
2000
Uh-oh ...uh-oh!
10:42
I think we have their attention. (Laughter)
251
630000
4000
Myślę, że zwróciliśmy ich uwagę. (śmiech)
10:46
Richard Pyle: When you start talking like Donald Duck,
252
634000
3000
Richard Pyle: Kiedy zaczynamy mówić jak Kaczor Donald,
10:49
there's no situation in the world that can seem tense.
253
637000
2000
na pewno nie wyczują naszego napięcia.
10:51
(Laughter)
254
639000
3000
(śmiech)
10:54
So, we're down there, and this is at 400 feet --
255
642000
2000
Zatem jesteśmy tam na dole, na 120 metrach,
10:57
that's looking straight up, by the way,
256
645000
1000
przy okazji, tak wygląda widok w górę,
10:58
so you can get a sense of how far away the surface is.
257
646000
2000
możecie poczuć jak daleko jest powierzchnia.
11:00
And if you're a biologist and you know about sharks,
258
648000
2000
Jeśli jesteście biologami, znacie się na rekinach
11:02
and you want to assess, you know, how much jeopardy am I really in here,
259
650000
4000
i chcecie ocenić jakie grozi wam niebezpieczeństwo,
11:06
there's one question that sort of jumps to the forefront of your mind immediately
260
654000
4000
nasuwa się podstawowe pytanie,
11:10
which is --
261
658000
2000
czyli...
11:12
Diver 1 (Video): What kind of sharks?
262
660000
3000
Nurek 1 (Wideo): Jaki to gatunek rekina?
11:15
Diver 2: Uh, silvertip sharks.
263
663000
2000
Nurek 2: żarłacz srebrnopłetwy.
11:17
Diver 1: Oh.
264
665000
1000
Nurek 1: Aha.
11:18
RP: Silvertip sharks -- they're actually three species of sharks here.
265
666000
2000
RP: żarłacze srebrnopłetwe... właściwie są tutaj 3 rodzaje rekinów.
11:20
The silvertips are the one with the white edges on the fin,
266
668000
3000
Srebrnopłetwe to te z białymi krawędziami na płetwie.
11:23
and there're also gray reef sharks and some hammerheads off in the distance.
267
671000
3000
Są też rekiny szare i rafowe oraz kilka rekinów młotów w oddali.
11:26
And yes, it's a little nerve-wracking.
268
674000
3000
Tak. To trochę stresujący widok.
11:30
Diver 2 (Video): Hoo!
269
678000
2000
Diver 2 (Wideo): Hej!
11:33
That little guy is frisky! (Laughter)
270
681000
3000
Ten mały jest rozbrykany! (śmiech)
11:38
Now, you've seen video like this on TV a lot,
271
686000
4000
Pewnie widzieliście niejedno takie nagranie w telewizji.
11:42
and it's very intimidating, and I think it gives the wrong impression about sharks.
272
690000
3000
Potrafią nieźle nastraszyć, ale tak naprawdę tworzą mylne wyobrażenia o rekinach.
11:45
Sharks are actually not very dangerous animals
273
693000
2000
Rekiny nie są bardzo niebezpiecznymi zwierzętami.
11:47
and that's why we weren't worried much, why we were joking around down there.
274
695000
3000
Tak naprawdę, nie martwiliśmy się, ale stroiliśmy sobie z nich żarty tam na dole.
11:50
More people are killed by pigs, more people are killed by lightning strikes,
275
698000
3000
Więcej ludzi zostaje zabitych przez świnie, piorun,
11:53
more people are killed at soccer games in England.
276
701000
3000
albo podczas rozgrywek piłkarskich w Anglii.
11:56
There's a lot of other ways you can die.
277
704000
2000
śmierć może zaskoczyć nas na wiele innych sposobów.
11:58
And I'm not making that stuff up.
278
706000
2000
Wcale nie wymyślam.
12:00
Coconuts! You can get killed by a coconut more likely than killed by a shark.
279
708000
3000
Kokosy! Masz większe szanse zginąć od ich uderzenia niż od ataku rekina.
12:03
So sharks aren't quite as dangerous as most people make them out to be.
280
711000
4000
Rekiny nie są więc tak niebezpieczne, jak wydaje się większości ludzi.
12:07
Now, I don't know if any of you get U.S. News and World Report --
281
715000
3000
Nie wiem czy ktoś z was czytał U.S. News and World Report...
12:10
I got the recent issue.
282
718000
2000
Mam ostatni numer.
12:12
There's a cover story all about the great explorers of our time.
283
720000
2000
Tytułowy temat dotyczy wielkich odkrywców naszych czasów.
12:14
The last article is an article entitled "No New Frontiers."
284
722000
4000
Ostatni artykuł nazywa się "Brak Nowych Granic".
12:18
It questions whether or not there really are any new frontiers out there,
285
726000
4000
Zawarte są tam rozważania czy są jeszcze jakieś białe plamy,
12:22
whether there are any real, true, hardcore discoveries that can still be made.
286
730000
3000
czy można jeszcze dokonać jakiś prawdziwych, hardcorowych odkryć.
12:25
And this is my favorite line from the article.
287
733000
2000
To mój ulubiony cytat z artykułu.
12:27
As a fish nerd, I have to laugh, because you know they don't call us fish nerds for nothing --
288
735000
3000
Jako maniak ryb, wyśmiałem ten artykuł, ponieważ nie nazywają nas tak bez przyczyny;
12:30
we actually do get excited about finding a new dorsal spine in a guppy.
289
738000
5000
naprawdę się ekscytujemy, gdy odkrywamy nowy szkielet grzbietowy w gupiku.
12:35
But, it's much more than that.
290
743000
2000
Ale odkryć jest o wiele więcej.
12:37
And, I want to show you a few of the guppies we've found over the years.
291
745000
4000
Pokażę wam kilka gatunków gupików, które znaleźliśmy na przestrzeni lat.
12:41
This one's -- you know, you can see how ugly it is.
292
749000
3000
Ten okaz... zobaczcie jaki jest brzydki.
12:44
Even if you ignore the scientific value of this thing,
293
752000
4000
Nawet jeśli pominiemy jego wartość naukową,
12:48
just look at the monetary value of this thing.
294
756000
2000
spójrzmy na niego jako na źródło zysku.
12:50
A couple of these ended up getting sold through the aquarium trade to Japan,
295
758000
3000
Kilka z nich zostało sprzedanych do akwariów w Japonii
12:53
where they sold for 15,000 dollars apiece.
296
761000
2000
za 15'000 dolarów za sztukę.
12:55
That's half-a-million dollars per pound.
297
763000
3000
to pół miliona dolarów za pół kilograma rybek.
12:58
Here's another new angelfish we discovered.
298
766000
2000
Oto świeżo odkryty skalar żaglowiec.
13:00
This one we actually first discovered back in the air days -- the bad old air days,
299
768000
4000
Ten okaz odkryliśmy jeszcze w zamierzchłych czasach nurkowania z tlenem,
13:04
as we used to say -- when we were doing these kind of dives with air.
300
772000
2000
jak zwykle mawiamy o okresie przed wynalezieniem oddycharek.
13:06
We were at 360 feet.
301
774000
2000
Nurkowaliśmy na 110 metrach.
13:08
And I remember coming up from one of these deep dives, and I had this fog,
302
776000
3000
Pamiętam powrót z tamtych głębokich zanurzeń, byłem zamroczony
13:11
and the narcosis takes a little while to, you know, fade away.
303
779000
3000
i upłynęło trochę czasu nim narkoza azotowa ustąpiła.
13:14
It's sort of like sobering up.
304
782000
2000
To trochę jak trzeźwienie.
13:16
And I had this vague recollection of seeing these yellow fish with a black spot,
305
784000
2000
Jak przez mgłę pamiętałem, że widziałem takie żółte ryby z czarnymi kropkami,
13:18
and I thought, "Aw, damn. I should have caught one.
306
786000
3000
pomyślałem wtedy "Do diaska, mogłem złapać jedną.
13:21
I think that's a new species."
307
789000
2000
Myślę, że to nowy gatunek"
13:23
And then, eventually, I got around to looking in my bucket.
308
791000
2000
Kiedy doszedłem do siebie, zajrzałem do mojego czerpaka.
13:25
Sure enough, I had caught one -- I just completely forgot that I had caught one. (Laughter)
309
793000
2000
Okazało się, że złapałem ten okaz, ale zupełnie o tym zapomniałem.(śmiech)
13:27
And so this one we decided to give the name Centropyge narcosis to.
310
795000
4000
Zdecydowaliśmy, żeby na pamiątkę nazwać ten gatunek Centropyge narcosis.
13:31
So that's it's official scientific name,
311
799000
2000
To oficjalna nazwa naukowa,
13:33
in reference to its deep-dwelling habits.
312
801000
2000
która podkreśla ich głębinowy styl życia.
13:35
And this is another neat one.
313
803000
2000
Oto następna niezła sztuka.
13:37
When we first found it, we weren't even sure what family this thing belonged to,
314
805000
2000
Kiedy ją złapaliśmy, nie było nawet wiadomo do jakiej rodziny należy,
13:39
so we just called it the Dr. Seuss fish,
315
807000
2000
więc nazwaliśmy ją rybą Dr. Seussa,
13:41
because it looked like something out of one of those books.
316
809000
2000
ponieważ wyglądała tak, jak ryba z jednej z jego książek.
13:43
Now, this one's pretty cool.
317
811000
3000
Ta jest dosyć odlotowa.
13:46
If you go to Papua, New Guinea, and go down 300 feet,
318
814000
2000
Jeśli pojedziecie do Papui-Nowej Gwinei i zejdziecie na 100 metrów,
13:48
you're going to see these big mounds.
319
816000
2000
zobaczycie takie duże kopce.
13:50
And this may be kind of hard to see, but they're about --
320
818000
2000
Być może nie widać tego zbyt dobrze, ale...
13:52
oh, a couple meters in diameter.
321
820000
2000
mają one kilka metrów średnicy.
13:54
If you look closely, you'll see there's
322
822000
2000
Jeśli się przyjrzycie, zobaczycie małą białą
13:56
a little white fish and gray fish that hangs out near them.
323
824000
2000
rybę i szarą rybę, która kręci się koło kamieni.
13:58
Well, it turns out this little white fish builds these giant mounds,
324
826000
2000
Okazało się, że te małe rybki budują te ogromne kopce
14:00
one pebble at a time.
325
828000
2000
kamyk po kamyku.
14:02
It's really extraordinary to find something like this.
326
830000
2000
To rzeczywiście niezwykłe odkrycie.
14:04
It's not just new species: it's new behavior, it's new ecology it's all kind of new things.
327
832000
3000
To nie tylko nowe gatunki, to także nowe zachowania, ekologia itp.
14:07
So, what I'm going to show you right now, very quickly,
328
835000
2000
Pokażę wam teraz bardzo szybko
14:09
is just a sampling of a few of the new species we've discovered.
329
837000
4000
kilka nowych okazów, które odkryliśmy.
14:13
What's extraordinary about this is not just the sheer number of species we're finding --
330
841000
3000
Lecz nie ogromna liczba odkrytych gatunków zadziwia...
14:16
although as you can see that's pretty amazing, this is only half of what we've found --
331
844000
3000
chociaż jest całkiem pokaźna, jest to zaledwie połowa naszych odkryć...
14:19
what's extraordinary is how quickly we find them.
332
847000
4000
Niezwykłe jest tempo w jakim je odkrywamy.
14:23
We're up to seven new species per hour of time we spend at that depth.
333
851000
3000
Nawet do siedmiu nowych gatunków na każdą godzinę spędzoną w głębinach.
14:26
Now, if you go to an Amazon jungle and fog a tree, you may get a lot of bugs,
334
854000
5000
Jeśli pojedziecie do Amazonii i zetniecie drzewo, możecie odkryć mnóstwo nowych robaków,
14:31
but for fishes, there's nowhere in the world
335
859000
2000
ale jeśli chodzi o ryby, jest to niepowtarzalne miejsce,
14:33
you can get seven new species per hour of time.
336
861000
3000
gdzie można odkrywać siedem nowych gatunków na godzinę.
14:36
Now, we've done some back of the envelope calculations,
337
864000
2000
Zrobiliśmy też proste obliczenia
14:38
and we're predicting that there are probably on the order of 2,000 to 2,500 new species
338
866000
4000
i oszacowaliśmy, że może być jeszcze 2000 - 2500 nowych gatunków
14:42
in the Indo-Pacific alone.
339
870000
2000
w samym regionie Indo-Pacyfiku.
14:44
There are only five to six thousand known species.
340
872000
2000
Znamy tylko 5 do 6 tysięcy gatunków,
14:46
So a very large percentage of what is out there isn't really known.
341
874000
4000
tak więc bardzo duży procent tamtejszej przyrody jest nieznany.
14:50
We thought we had a handle on all the reef fish diversity -- evidently not.
342
878000
3000
Myśleliśmy, że poznaliśmy całą różnorodność ryb rafowych...najwyraźniej nie.
14:53
And I'm going to just close on a very somber note.
343
881000
2000
Zakończę prezentację ponurą historią.
14:55
At the beginning I told you that I was going to show you two extraordinary photographs.
344
883000
5000
Na początku powiedziałem wam, że pokażę wam dwie niezwykłe fotografie.
15:00
This is the second extraordinary photograph I'm going to show you.
345
888000
2000
To jest druga z tych fotografii.
15:02
This one was taken at the exact moment I was down there filming those sharks.
346
890000
5000
To zdjęcie zostało zrobione w momencie, kiedy filmowaliśmy tamte rekiny.
15:07
This was taken exactly 300 feet above my head.
347
895000
2000
Wykonano je 100 metrów pod powierzchnią.
15:09
And the reason this photograph is extraordinary
348
897000
3000
Przyczyna, dla której to ujęcie jest niezwykłe
15:12
is because it captures a moment in the very last minute of a person's life.
349
900000
4000
jest fakt, że uchwyciło ostatnią chwilę ludzkiego życia.
15:16
Less than 60 seconds after this picture was taken, this guy was dead.
350
904000
4000
Mniej niż 60 sekund od zrobienia tego zdjęcia ten człowiek był martwy.
15:20
When we recovered his body, we figured out what had gone wrong.
351
908000
4000
Kiedy wydobyliśmy jego ciało, odkryliśmy, co poszło nie tak.
15:24
He had made a very simple mistake.
352
912000
2000
Popełnił bardzo prosty błąd.
15:26
He turned the wrong valve when he filled his cylinder --
353
914000
2000
Przekręcił zły zawór, kiedy napełniał swoją butlę...
15:28
he had 80 percent oxygen in his tank when he should have had 40.
354
916000
2000
miał 80% tlenu w swoim zbiorniku a powinien mieć 40.
15:30
He had an oxygen toxicity seizure and he drowned.
355
918000
3000
Od toksyczności tlenu dostał drgawek, a następnie utonął.
15:33
The reason I show this -- not to put a downer on everything --
356
921000
3000
Pokazuję wam to nie dlatego, żeby was zniechęcić,
15:36
but I just want to use it to key off my philosophy of life in general,
357
924000
5000
ale żeby zilustrować wam filozofię mojego życia,
15:41
which is that we all have two goals.
358
929000
2000
która mówi, że my wszyscy mamy dwa cele.
15:43
The first goal we share with every other living thing on this planet,
359
931000
2000
Pierwszy z nich dotyczy wszystkich stworzeń żyjących na tej planecie,
15:45
which is to survive. I call it perpetuation:
360
933000
2000
czyli przetrwanie - nazywam to uwiecznieniem:
15:47
the survival of the species and survival of ourselves,
361
935000
4000
przetrwaniem innych gatunków i nas samych,
15:51
because they're both about perpetuating the genome.
362
939000
3000
ponieważ obydwoje mamy ten sam cel - uwiecznienie genomu.
15:54
And the second goal, for those of us who have mastered that first goal,
363
942000
2000
Dla tych, którzy opanowali pierwszy cel, pojawia się drugi,
15:56
is to -- you know, you call it spiritual fulfillment, you can call it financial success,
364
944000
5000
czyli... spełnienie duchowe, albo dla niektórych sukces finansowy,
16:01
you can call it any number of different things.
365
949000
2000
możecie to nazywać na wiele różnych sposobów,
16:03
I call it seeking joy --
366
951000
2000
Ja nazywam to...
16:05
this pursuit of happiness.
367
953000
2000
pogonią za szczęściem.
16:07
So, I guess my theme on this is this guy lived his life to the fullest,
368
955000
3000
Przepuszczam, że ten człowiek żył pełnią życia,
16:10
he absolutely did.
369
958000
2000
na pewno tak było.
16:12
You have to balance those two goals.
370
960000
2000
Musicie balansować pomiędzy tymi dwoma celami.
16:14
If you live your whole life in fear --
371
962000
2000
Jeśli będziecie żyli całe życie w strachu...
16:16
I mean, life is a sexually transmitted disease with 100 percent mortality.
372
964000
3000
życie będzie dla was śmiertelną chorobą przenoszoną drogą płciową ze stuprocentową umieralnością.
16:19
So, you can't live your life in fear.
373
967000
3000
Tak więc nie ma sensu żyć w strachu.
16:22
(Laughter)
374
970000
2000
(śmiech)
16:24
I thought that was an old one.
375
972000
2000
Myślałem, że to stary dowcip.
16:26
(Applause)
376
974000
1000
(brawa)
16:27
But, at the same time you don't want to get so focused on rule number two,
377
975000
4000
Ale jednocześnie nie można nadmiernie skupić się na drugim celu,
16:31
or goal number two, that you neglect goal number one.
378
979000
3000
do tego stopnia, że neguje się pierwszy,
16:34
Because once you're dead, you really can't enjoy anything after that.
379
982000
3000
ponieważ jeśli umrzesz, nie możesz cieszyć się z czegokolwiek.
16:37
I wish you all the best of luck in maintaining that balance in your future endeavors.
380
985000
4000
Życzę wam jak najlepiej w poszukiwaniu równowagi w waszych przyszłych dążeniach.
16:41
Thanks.
381
989000
2000
Dziękuję.
16:43
(Applause)
382
991000
1000
(brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Richard Pyle - IchthyologistIchthyologist Richard Pyle is a fish nerd. In his quest to discover and document new species of fish, he has also become a trailblazing exploratory diver and a pioneer of database technology.
Why you should listen
A pioneer of the dive world, Richard Pyle discovers new biodiversity on the cliffs of coral reefs. He was among the first to use rebreather technology to explore depths between 200 and 500 feet, an area often called the "Twilight Zone." During his dives, he has identified and documented hundreds of new species. Author of scientific, technical and popular articles, his expeditions have also been featured in the IMAX film Coral Reef Adventure, the BBC series Pacific Abyss and many more. In 2005, he received the NOGI Award, the most prestigious distinction of the diving world.
Currently, he is continuing his research at the Bernice P. Bishop Museum, outside Honolulu, Hawai'i, and is affiliated with the museum's comprehensive Hawaii Biological Survey. He also serves on the Board of Directors for the Association for Marine Exploration, of which he is a founding member. He continues to explore the sea and spearhead rebreather technology, and is a major contributor to the Encyclopedia of Life.
Richard Pyle | Speaker | TED.com