ABOUT THE SPEAKER
JR - Street artist
With a camera, a dedicated wheatpasting crew and the help of whole villages and favelas, 2011 TED Prize winner JR shows the world its true face.

Why you should listen

Working anonymously, pasting his giant images on buildings, trains and bridges, the often-guerrilla artist JR forces us to see each other. Traveling to distant, often dangerous places -- the slums of Kenya, the favelas of Brazil -- he infiltrates communities, befriending inhabitants and recruiting them as models and collaborators. He gets in his subjects’ faces with a 28mm wide-angle lens, resulting in portraits that are unguarded, funny, soulful, real, that capture the sprits of individuals who normally go unseen. The blown-up images pasted on urban surfaces -– the sides of buses, on rooftops -- confront and engage audiences where they least expect it. Images of Parisian thugs are pasted up in bourgeois neighborhoods; photos of Israelis and Palestinians are posted together on both sides of the walls that separate them.


JR's gained widespread attention for his project, "Women Are Heroes," which depicted women "dealing with the effects of war, poverty, violence, and oppression” from Rio de Janeiro, Phnom Penh and Delhi to several cities in Africa. His TED Prize wish opened an even wider lens on the world. With the prize, he launched INSIDE OUT -- a global participatory art project. INSIDE OUT invites everyone to share their portrait and transform messages of personal identity into public art.

More profile about the speaker
JR | Speaker | TED.com
TED2011

JR: My wish: Use art to turn the world inside out

JR'nin TED Prize dileği: Sanatı kullanarak dünyayı ters düz edin

Filmed:
3,222,478 views

Yarı anonim bir Fransız sokak sanatçısı olan JR, insan suratı fotoğraflarını muazzam boyutlardaki tuvallere yapıştırıyor ve dünyanın gerçek yüzünü göstermek için fotoğraf makinesini kullanıyor. TED 2011'de cürektar bir TED Prize dileği diledi: sanatı kullanarak dünyayı ters düz edin. Eserleri hakkında daha fazla bilgi edinmek ve nasıl katkıda bulunabileceğinizi öğrenmek için insideoutproject.net adresini ziyaret edin.
- Street artist
With a camera, a dedicated wheatpasting crew and the help of whole villages and favelas, 2011 TED Prize winner JR shows the world its true face. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
Two weekshaftalar agoönce I was in my studiostüdyo in ParisParis,
0
0
3000
İki hafta önce Paris'teki stüdyo dairemdeydim,
00:18
and the phonetelefon rangçaldı and I heardduymuş,
1
3000
2000
telefon çaldı ve şunu duydum,
00:20
"Hey, JRJR,
2
5000
2000
"Hey, JR,
00:22
you wonwon the TEDTED PrizeÖdülü 2011.
3
7000
2000
2011 TED Prize'yi kazandın.
00:24
You have to make a wishdilek to savekayıt etmek the worldDünya."
4
9000
3000
Dünyayı kurtarmakla ilgili bir dilek dilemelisin."
00:27
I was lostkayıp.
5
12000
2000
Şaşırıp kaldım.
00:29
I mean, I can't savekayıt etmek the worldDünya. NobodyKimse can.
6
14000
3000
Ben dünyayı kurtaramazdım ki, kimse yapamaz.
00:32
The worldDünya is fuckedbecerdin up.
7
17000
2000
Dünya içler acısı bir halde.
00:34
Come on, you have dictatorsdiktatörler rulingiktidar the worldDünya,
8
19000
2000
Diktatörler dünyayı yönetiyor,
00:36
populationnüfus is growingbüyüyen by millionsmilyonlarca,
9
21000
2000
nüfus milyonlarla katlanıyor,
00:38
there's no more fishbalık in the seadeniz,
10
23000
2000
denizlerde balık kalmadı,
00:40
the NorthKuzey PoleKutup is meltingerime
11
25000
2000
Kuzey Kutbu eriyor,
00:42
and as the last TEDTED PrizeÖdülü winnerkazanan said,
12
27000
2000
ve son TED Prize kazananın da dediği gibi,
00:44
we're all becomingolma fatşişman.
13
29000
2000
hepimiz şişmanlıyoruz.
00:46
(LaughterKahkaha)
14
31000
2000
(Kahkaha)
00:48
ExceptHariç maybe FrenchFransızca people.
15
33000
2000
Fransızlar dışında belki...
00:50
WhateverNe olursa olsun.
16
35000
2000
Neyse.
00:52
So I calleddenilen back
17
37000
2000
Sonra geri aradım
00:54
and I told her,
18
39000
2000
ve dedim ki,
00:56
"Look, AmyAmy,
19
41000
2000
"Bak, Amy,
00:58
tell the TEDTED guys I just won'talışkanlık showgöstermek up.
20
43000
2000
TED'nin adamlarına gelmeyeceğimi söyle.
01:00
I can't do anything to savekayıt etmek the worldDünya."
21
45000
2000
Ben dünyayı kurtarmak için hiçbir şey yapamam."
01:02
She said, "Hey, JRJR,
22
47000
2000
O da dedi ki, "Ya JR,
01:04
your wishdilek is not to savekayıt etmek the worldDünya, but to changedeğişiklik the worldDünya."
23
49000
3000
senin dileğin dünyayı kurtarmak değil, onu değiştirmek."
01:07
"Oh, all right."
24
52000
2000
"Ha peki"
01:09
(LaughterKahkaha)
25
54000
2000
(Kahkaha)
01:11
"That's coolgüzel."
26
56000
2000
"Güzel."
01:13
I mean, technologyteknoloji, politicssiyaset, business
27
58000
3000
Yani teknoloji, politika, ticaret,
01:16
do changedeğişiklik the worldDünya --
28
61000
2000
bunlar dünyayı değiştiriyor
01:18
not always in a good way, but they do.
29
63000
2000
her zaman iyi yönde değil ama değiştiriyorlar.
01:20
What about artSanat?
30
65000
2000
Peki ya sanat?
01:22
Could artSanat changedeğişiklik the worldDünya?
31
67000
3000
Sanat dünyayı değiştirebilir mi?
01:26
I startedbaşladı when I was 15 yearsyıl oldeski.
32
71000
2000
15 yaşındayken başladım.
01:28
And at that time, I was not thinkingdüşünme about changingdeğiştirme the worldDünya.
33
73000
3000
Ve o yaşta dünyayı değiştirmek üzerinde düşünmüyordum;
01:31
I was doing graffitigrafiti --
34
76000
2000
graffiti yapıyordum
01:33
writingyazı my nameisim everywhereher yerde,
35
78000
2000
her yere adımı yazıyordum,
01:35
usingkullanma the cityŞehir as a canvastuval.
36
80000
3000
şehri tuval olarak kullanıyordum.
01:39
I was going in the tunnelstüneller of ParisParis,
37
84000
2000
Paris'in tünellerine giriyor,
01:41
on the rooftopsçatılarının with my friendsarkadaşlar.
38
86000
3000
arkadaşlarımla çatıların üzerinde geziyordum.
01:44
EachHer tripgezi was an excursiongezi,
39
89000
2000
Her gezimiz bir keşifti,
01:46
was an adventuremacera.
40
91000
2000
bir maceraydı.
01:48
It was like leavingayrılma our markişaret on societytoplum,
41
93000
2000
Toplum üzerinde izimizi bırakmak,
01:50
to say, "I was here," on the topüst of a buildingbina.
42
95000
3000
bir binanın üzerinde "Ben buradaydım" demek gibiydi.
01:54
So when I foundbulunan a cheapucuz camerakamera on the subwaymetro,
43
99000
3000
Metroda ucuz bir fotoğraf makinesi bulunca
01:57
I startedbaşladı documentingbelgeleme those adventuresmacera with my friendsarkadaşlar
44
102000
4000
Arkadaşlarımla olan bu maceralarımızı belgelemeye başladım
02:01
and gaveverdi them back as photocopiesfotokopileri --
45
106000
3000
ve fotokopi olarak geri verdim
02:04
really smallküçük photosfotoğraflar just that sizeboyut.
46
109000
3000
ufacık fotoğraflar olarak, bu boyutlarda.
02:12
That's how, at 17 yearsyıl oldeski,
47
117000
2000
Bu şekilde 17 yaşımdayken
02:14
I startedbaşladı pastingyapıştırma them.
48
119000
2000
onları yapıştırmaya başladım.
02:16
And I did my first "expoexpo dede rueRue,"
49
121000
2000
Ve ilk "expo de rue"mi gerçekleştirdim,
02:18
whichhangi meansanlamına geliyor sidewalkkaldırım gallerygaleri.
50
123000
2000
yani sokak sergimi.
02:20
And I framedçerçeveli it with colorrenk
51
125000
3000
Boyayla etraflarına çerçeve çizdim ki
02:23
so you would not confusekarıştırmayın it with advertisingreklâm.
52
128000
3000
reklam zannedilmesin.
02:28
I mean, the city'sşehrin the besten iyi gallerygaleri I could imaginehayal etmek.
53
133000
3000
Hayal edebileceğim en güzel galeri şehrin kendisiydi.
02:31
I would never have to make a bookkitap and then presentmevcut it to a gallerygaleri
54
136000
3000
Eserlerimi bir kitap haline getirip galeriye vermem ve
02:34
and let them decidekarar ver
55
139000
2000
insanlara göstermek için yeterince iyi olup olmadığına
02:36
if my work was niceGüzel enoughyeterli to showgöstermek it to people.
56
141000
2000
karar vermelerini beklemem gerekmiyordu.
02:38
I would controlkontrol it directlydirekt olarak with the publichalka açık
57
143000
3000
Eserlerimi sokaklarda,
02:41
in the streetssokaklar.
58
146000
3000
halka doğrudan sunabilirdim.
02:44
So that's ParisParis.
59
149000
2000
Ve burası Paris.
02:46
I would changedeğişiklik --
60
151000
2000
Gittiğim yerlere göre
02:48
dependingbağlı on the placesyerler I would go --
61
153000
2000
serginin başlığını
02:50
the titleBaşlık of the exhibitionsergi.
62
155000
2000
değiştiriyordum.
02:52
That's on the Champs-ElyseesChamps-Elysees.
63
157000
2000
Bu Şanzelize'de.
02:54
I was quiteoldukça proudgururlu of that one.
64
159000
2000
Bununla çok gurur duyuyordum.
02:56
Because I was just 18
65
161000
2000
Çünkü henüz 18 yaşındaydım
02:58
and I was just up there on the topüst of the Champs-ElyseesChamps-Elysees.
66
163000
2000
ve Şanzelize'nin en tepesindeydim.
03:00
Then when the photoFotoğraf left,
67
165000
2000
Daha sonra fotoğraf kaldırıldığında,
03:02
the frameçerçeve was still there.
68
167000
2000
çerçevesi orada kaldı.
03:04
(LaughterKahkaha)
69
169000
2000
(Kahkaha)
03:06
NovemberKasım 2005:
70
171000
2000
Kasım 2005:
03:08
the streetssokaklar are burningyanan.
71
173000
2000
sokaklar yanıyor.
03:10
A largegeniş wavedalga of riotsayaklanmalar
72
175000
2000
Büyük bir isyan dalgası
03:12
had brokenkırık into the first projectsprojeler of ParisParis.
73
177000
3000
Paris'in banliyölerini sardı.
03:16
EveryoneHerkes was gluedyapıştırılmış to the TVTV,
74
181000
2000
Herkes televizyona yapışmış,
03:18
watchingseyretme disturbingrahatsız edici, frighteningkorkutucu imagesGörüntüler
75
183000
4000
mahallelerin uç kısımlarından
03:22
takenalınmış from the edgekenar of the neighborhoodKomşuluk.
76
187000
3000
rahatsız edici, dehşet verici görüntüleri izliyordu.
03:26
I mean, these kidsçocuklar, withoutolmadan controlkontrol,
77
191000
3000
Yani, bu çocuklar kontrolden çıkmış bir şekilde
03:29
throwingatma MolotovMolotof cocktailskokteyller,
78
194000
2000
molotof kokteylleri atıyor,
03:31
attackingsaldırma the copspolisler and the firemenitfaiyeciler,
79
196000
2000
polise ve itfaiyecilere saldırıyor,
03:33
lootingyağma everything they could in the shopsdükkanlar.
80
198000
2000
dükkanları yağmalıyordu.
03:35
These were criminalssuçlular, thugshaydut, dangeroustehlikeli,
81
200000
3000
Bu adamlar sabıkalı, düzenbaz, tehlikeliydi,
03:38
destroyingtahrip theironların ownkendi environmentçevre.
82
203000
3000
kendi çevrelerini yaymaya çalışıyorlardı.
03:41
And then I saw it -- could it be possiblemümkün? --
83
206000
3000
Ve sonra bir de baktım ki... Bu mümkün müydü?
03:44
my photoFotoğraf on a wallduvar
84
209000
3000
benim fotoğrafım bir duvarda
03:47
revealedortaya by a burningyanan cararaba --
85
212000
3000
yanan bir araba sayesinde gözler önündeydi.
03:50
a pastingyapıştırma I'd donetamam a yearyıl earlierdaha erken --
86
215000
2000
Bir sene önce yapıştırmıştım onu,
03:52
an illegalyasadışı one -- still there.
87
217000
3000
kaçak olarak, ve hala oradaydı.
03:55
I mean, these were the facesyüzleri of my friendsarkadaşlar.
88
220000
2000
Bunlar arkadaşlarımın yüzleriydi.
03:57
I know those guys.
89
222000
2000
Onları tanıyorum.
03:59
All of them are not angelsMelekler,
90
224000
2000
Hepsi birer melek değil belki,
04:01
but they're not monsterscanavarlar eitherya.
91
226000
3000
ama bir canavar da değiller.
04:05
So it was kindtür of weirdtuhaf to see
92
230000
2000
Bu yüzden o gözlerin
04:07
those imagesGörüntüler and those eyesgözleri starebakıyorum back at me throughvasitasiyla a televisiontelevizyon.
93
232000
4000
bir televizyon ekranından bana baktıklarını görmek biraz garipti.
04:11
So I wentgitti back there
94
236000
2000
O yüzden oraya
04:13
with a 28 mmmm lenslens.
95
238000
3000
28 mm'lik bir lens ile döndüm.
04:16
It was the only one I had at that time.
96
241000
2000
Zamanında bir tek o lensim vardı.
04:18
But with that lenslens,
97
243000
2000
Fakat onunla fotoğraf çekmek için
04:20
you have to be as closekapat as 10 inchesinç from the personkişi.
98
245000
3000
karşınızdakinden 25 cm mesafede olmanız gerek.
04:23
So you can do it only with theironların trustgüven.
99
248000
3000
Bu yüzden sadece onların güveni ile çekebilirsiniz.
04:26
So I tookaldı fulltam portraitsportreler of people from LeLe BosquetBosquet.
100
251000
4000
Sonra Le Bosquet'ten insanların dört tane portre fotoğrafını çektim.
04:30
They were makingyapma scarykorkutucu facesyüzleri
101
255000
2000
Kendilerini karikatürize etmek için
04:32
to playoyun the caricaturekarikatür of themselveskendilerini.
102
257000
3000
korkunç surat ifadeleri takınıyorlardı.
04:47
And then I pastedyapıştırılan hugeKocaman postersafişler everywhereher yerde
103
272000
3000
Sonra Paris'in burjuva bölgelerinde
04:50
in the bourgeoisburjuva areaalan of ParisParis
104
275000
2000
her tarafa devasa posterlerini astım,
04:52
with the nameisim, ageyaş, even buildingbina numbernumara
105
277000
3000
üzerlerinde adamların ismleri, yaşları
04:55
of these guys.
106
280000
3000
hatta apartman numaraları bile yazıyordu.
05:04
A yearyıl latersonra,
107
289000
2000
Bir sene sonra,
05:06
the exhibitionsergi was displayedgörüntülenen in frontön of the cityŞehir hallsalon of ParisParis.
108
291000
3000
fotoğraflar Paris Belediye Binası'nin önünde sergilendi.
05:09
And we go from thughaydut imagesGörüntüler,
109
294000
3000
Medya tarafından çalınmış
05:12
who'veettik kim been stolençalıntı and distortedbozuk by the mediamedya,
110
297000
3000
ve çapıtılmış fotoğraflardan, kendilerini yansıtan
05:15
who'skim now proudlygururla takingalma over his ownkendi imagegörüntü.
111
300000
3000
fotoğraflara geçiş yapıyoruz.
05:18
That's where I realizedgerçekleştirilen
112
303000
2000
İşte o anda
05:20
the powergüç of paperkâğıt and gluetutkal.
113
305000
3000
kağıt ve yapıştırıcının gücünü keşfettim.
05:30
So could artSanat changedeğişiklik the worldDünya?
114
315000
3000
Sanat dünyayı değiştirebilir mi?
05:33
A yearyıl latersonra,
115
318000
2000
Bir sene sonra
05:35
I was listeningdinleme to all the noisegürültü
116
320000
2000
Orta Doğu'yla ilgili çıkan
05:37
about the MiddleOrta EastDoğu conflictfikir ayrılığı.
117
322000
2000
patırtıları dinliyordum.
05:39
I mean, at that time, trustgüven me,
118
324000
2000
İnanın bana o sıralar
05:41
they were only referringatıfta to the Israeliİsrail and PalestinianFilistin conflictfikir ayrılığı.
119
326000
2000
sadece İsrail ve Filistin arasındaki çatışmadan bahsediyorlardı.
05:43
So with my friendarkadaş MarcoMarco,
120
328000
2000
Biz de Marco diye bir arkadaşımla
05:45
we decidedkarar to go there
121
330000
2000
oraya gidip gerçek İsrailli ve Filistinliler'in
05:47
and see who are the realgerçek PalestiniansFilistinliler and who are the realgerçek Israelisİsrailliler.
122
332000
3000
nasıl insanlar olduğunu görmeye karar verdik.
05:50
Are they so differentfarklı?
123
335000
2000
Gerçekten çok mu farklılar?
05:52
When we got there, we just wentgitti in the streetsokak,
124
337000
3000
Oraya vardığımızda sokağa çıktık ve
05:55
startedbaşladı talkingkonuşma with people everywhereher yerde,
125
340000
3000
etraftaki insanlarla konuşmaya başladık
05:58
and we realizedgerçekleştirilen that things were a bitbit differentfarklı
126
343000
2000
ve fark ettik ki durum medyanın abarttığından
06:00
from the rhetoricretorik we heardduymuş in the mediamedya.
127
345000
3000
biraz daha farklı.
06:03
So we decidedkarar to take portraitsportreler
128
348000
2000
O yüzden aynı işi yapan
06:05
of PalestiniansFilistinliler and Israelisİsrailliler
129
350000
2000
İsrailli ve Filistinliler'in
06:07
doing the sameaynı jobsMeslekler --
130
352000
2000
portre fotoğraflarını çekmeye karar verdik,
06:09
taxi-drivertaksi şoförü, lawyeravukat, cooksaşçılar.
131
354000
3000
taksi şöförü, avukat, aşçı...
06:13
AskedSordu them to make a faceyüz as a signişaret of commitmenttaahhüt.
132
358000
3000
Ve bir surat ifadesi yapmalarını istedik,
06:16
Not a smilegülümseme -- that really doesn't tell
133
361000
2000
Ama gülümseme değil, çünkü bu
06:18
about who you are and what you feel.
134
363000
2000
kim olduğunuzu ve hislerinizi tam olarak anlatmaz.
06:20
They all acceptedkabul edilmiş
135
365000
2000
Hepsi fotoğraflarının
06:22
to be pastedyapıştırılan nextSonraki to the other.
136
367000
3000
yan yana basılmasını kabul etti.
06:25
I decidedkarar to pasteyapıştırmak
137
370000
2000
Sekiz tane İsrail ve Filistin şehrinde
06:27
in eightsekiz Israeliİsrail and PalestinianFilistin citiesşehirler
138
372000
4000
duvarın iki tarafına da
06:31
and on bothher ikisi de sidestaraf of the wallduvar.
139
376000
3000
yapıştırmaya karar verdim.
06:34
We launchedbaşlattı the biggesten büyük illegalyasadışı artSanat exhibitionsergi ever.
140
379000
3000
Dünyanın en büyük yasadışı sanat sergisini başlattık.
06:37
We calleddenilen the projectproje FaceYüz 2 FaceYüz.
141
382000
3000
Adını "Face 2 Face" (Yüz Yüze) Projesi koyduk.
06:40
The expertsuzmanlar said, "No way.
142
385000
3000
Uzmanlar dedi ki "Kesinlikle olmaz.
06:43
The people will not acceptkabul etmek.
143
388000
3000
İnsanlar kabul etmez.
06:46
The armyordu will shootateş etme you, and HamasHamas will kidnapadam kaçırma you."
144
391000
2000
Ordu sizi vurur ya da Hamas kaçırır."
06:48
We said, "Okay, let's try and pushit as faruzak as we can."
145
393000
3000
Biz ise "Tamam, gidebildiğimiz kadar ileri gideriz." dedik.
06:52
I love the way that people will asksormak me,
146
397000
2000
İnsanların bana sormaları çok hoşuma gidiyor,
06:54
"How bigbüyük will my photoFotoğraf be?"
147
399000
2000
"Fotoğrafım ne boyutlarda olacak?"
06:56
"It will be as bigbüyük as your houseev."
148
401000
3000
"Evin kadar büyük olacak."
06:59
When we did the wallduvar, we did the PalestinianFilistin sideyan.
149
404000
3000
Duvarın Filistin tarafına yapıştırdık.
07:02
So we arrivedgeldi with just our laddersMerdivenler
150
407000
2000
Sadece merdivenlerimizle gittik
07:04
and we realizedgerçekleştirilen that they were not highyüksek enoughyeterli.
151
409000
2000
ve fark ettik ki yeterince uzun değiller.
07:06
And so PalestiniansFilistinliler guys say,
152
411000
2000
Filistinliler bize şöyle dedi,
07:08
"CalmSakin down. No wait. I'm going to find you a solutionçözüm."
153
413000
3000
"Sakin olun. Ya da bir dakika. Size bir çözüm bulacağım."
07:11
So he wentgitti to the ChurchKilise of Nativityİsa'nın Doğuşu
154
416000
3000
Doğuş Kilisesi'ne gitti ve
07:14
and broughtgetirdi back an oldeski laddermerdiven
155
419000
2000
eski bir merdiven getirdi,
07:16
that was so oldeski that it could have seengörüldü Jesusİsa beingolmak borndoğmuş.
156
421000
3000
o kadar eskiydi ki İsa'nın doğumunu görmüş bile olabilir.
07:19
(LaughterKahkaha)
157
424000
2000
(Kahkaha)
07:21
We did FaceYüz 2 FaceYüz with only sixaltı friendsarkadaşlar,
158
426000
3000
Face 2 Face'yi sadece altı arkadaş yaptık,
07:24
two laddersMerdivenler, two brushesFırçalar,
159
429000
3000
iki merdiven, iki fırça,
07:27
a rentedkiralanmış cararaba, a camerakamera
160
432000
2000
kiralık bir araba, bir kamera
07:29
and 20,000 squarekare feetayaklar of paperkâğıt.
161
434000
3000
ve 1.900 metrekare kağıt ile.
07:32
We had all sortssıralar of help
162
437000
2000
Her kesimden her insan
07:34
from all walksyürüyüşleri of life.
163
439000
3000
bize yardım etti.
07:39
Okay, for exampleörnek, that's PalestinePalestine.
164
444000
2000
Mesela burası Filistin.
07:41
We're in RamallahRamallah right now.
165
446000
2000
Şimdi Ramallah'tayız.
07:43
We're pastingyapıştırma portraitsportreler --
166
448000
2000
Portreler asıyoruz,
07:45
so bothher ikisi de portraitsportreler in the streetssokaklar in a crowdedkalabalık marketpazar.
167
450000
2000
iki portre de sokakta kalabalık bir pazar yerinde.
07:47
People come around us and startbaşlama askingsormak,
168
452000
3000
İnsanlar gelip sormaya başladı,
07:50
"What are you doing here?"
169
455000
2000
"Ne yapıyorsunuz burada?"
07:52
"Oh, we're actuallyaslında doing an artSanat projectproje
170
457000
2000
"Ya biz bir sanat projesi yapıyoruz
07:54
and we are pastingyapıştırma an Israeliİsrail and a PalestinianFilistin doing the sameaynı job.
171
459000
3000
ve aynı işi yapan bir İsrailli ve bir Filistinli asıyoruz duvara.
07:57
And those onesolanlar are actuallyaslında two taxi-driverstaksi sürücüleri."
172
462000
3000
Bu ikisi taksi şoförü."
08:00
And then there was always a silenceSessizlik.
173
465000
3000
Her seferinde bir sessizlik olurdu.
08:03
"You mean you're pastingyapıştırma an Israeliİsrail faceyüz --
174
468000
3000
"Yani poz vermiş bir İsraillinin suratını mı
08:06
doing a faceyüz -- right here?"
175
471000
2000
yapıştırıyorsunuz buraya?"
08:08
"Well, yeah, yeah, that's partBölüm of the projectproje."
176
473000
3000
"Evet öyle, bu projenin bir parçası."
08:11
And I would always leaveayrılmak that momentan,
177
476000
2000
O anın yaşanmasına izin verirdim,
08:13
and we would asksormak them,
178
478000
2000
ve sonra sorardık,
08:15
"So can you tell me who is who?"
179
480000
3000
"Peki söyleyebilir misin hangisi hangisi ?"
08:18
And mostçoğu of them couldn'tcould say.
180
483000
2000
Ve büyük çoğunluğu ayırt edemezdi.
08:20
(ApplauseAlkış)
181
485000
6000
(Alkış)
08:26
We even pastedyapıştırılan on Israeliİsrail militaryaskeri towerskuleler,
182
491000
3000
İsrail ordusunun kulelerine bile yapıştırdık,
08:29
and nothing happenedolmuş.
183
494000
2000
ve hiçbir şey olmadı.
08:31
When you pasteyapıştırmak an imagegörüntü, it's just paperkâğıt and gluetutkal.
184
496000
3000
Bir fotoğraf yapıştırmak kağıt ve yapıştırıcıdan ibarettir.
08:34
People can teargözyaşı it, tagetiket on it, or even peeişemek on it --
185
499000
3000
İnsanlar bunu yırtabilir, karalayabilir hatta üzerine işeyebilir,
08:37
some are a bitbit highyüksek for that, I agreeanlaşmak --
186
502000
2000
tabii bazıları bunun için falza yüksek ama...
08:39
but the people in the streetsokak,
187
504000
2000
sonuçta galeri sahibi
08:41
they are the curatormüze müdürü.
188
506000
2000
sokaktaki insanlar.
08:43
The rainyağmur and the windrüzgar will take them off anywayneyse.
189
508000
2000
Yağmurla rüzgar onları yırtacak her şekilde.
08:45
They are not meantdemek to staykalmak.
190
510000
2000
Amaç sonsuza kadar kalmaları değil.
08:47
But exactlykesinlikle fourdört yearsyıl after,
191
512000
3000
Ama tam olarak dört yıl sonra
08:50
the photosfotoğraflar, mostçoğu of them are still there.
192
515000
3000
çoğu fotoğraflar hala orada oluyor.
08:53
FaceYüz 2 FaceYüz demonstratedgösterdi
193
518000
2000
Face 2 Face gösterdi ki
08:55
that what we thought impossibleimkansız was possiblemümkün --
194
520000
3000
bizim imkansız sandığımız şey aslında mümkün
08:58
and, you know what, even easykolay.
195
523000
2000
ve biliyor musunuz, kolay da.
09:00
We didn't pushit the limitsınır;
196
525000
2000
Biz sınırları zorlamadık,
09:02
we just showedgösterdi that they were furtherayrıca than anyonekimse thought.
197
527000
3000
sadece herkesin sandığından daha ileride olduğumuzu gösterdik.
09:07
In the MiddleOrta EastDoğu, I experienceddeneyimli my work
198
532000
2000
Orta Doğu'da işimi
09:09
in placesyerler withoutolmadan [manyçok] museumsMüze.
199
534000
2000
pek müze olmayan yerlerde yaptım.
09:11
So the reactionsreaksiyonları in the streetsokak
200
536000
3000
Ve sokaklardaki bu yol
09:14
were kindtür of interestingilginç.
201
539000
2000
çok ilginçti.
09:16
So I decidedkarar to go furtherayrıca in this directionyön
202
541000
2000
Ben de bu yolu takip etmeye ve
09:18
and go in placesyerler where there were zerosıfır museumsMüze.
203
543000
4000
hiç müze olmayan yerlere gitmeye karar verdim.
09:24
When you go in these developinggelişen societiestoplumlar,
204
549000
3000
Bu gelişmekte olan toplumlarda
09:27
womenkadınlar are the pillarssütunlar of theironların communitytoplum,
205
552000
3000
toplumun direği kadınlar,
09:30
but the menerkekler are still the onesolanlar holdingtutma the streetssokaklar.
206
555000
3000
ama sokakları tutan hala erkekler.
09:33
So we were inspiredyaratıcı to createyaratmak a projectproje
207
558000
3000
Biz de erkeklerin kadınlara
09:36
where menerkekler will payödeme tributeharaç to womenkadınlar
208
561000
3000
fotoğraflarını yapıştırarak hürmet ettiği
09:39
by postinggönderme theironların photosfotoğraflar.
209
564000
3000
bir proje başlatmak için esinlendik.
09:42
I calleddenilen that projectproje WomenKadınlar Are HeroesKahramanlar.
210
567000
4000
Bu projeye "Women Are Heroes" (Kadınlar Kahramandır) adını verdim.
09:46
When I listeneddinlenen to all the storieshikayeleri
211
571000
2000
Tüm bu hikayeleri dinlerken
09:48
everywhereher yerde I wentgitti on the continentskıtalar,
212
573000
2000
gittiğim tüm kıtalarda
09:50
I couldn'tcould always understandanlama
213
575000
2000
her zaman anlayamıyordum
09:52
the complicatedkarmaşık circumstanceskoşullar of theironların conflictfikir ayrılığı.
214
577000
3000
çatışmalarının koşulları karmaşıktı.
09:55
I just observedgözlenen.
215
580000
3000
sadece gözlemledim.
09:58
SometimesBazen there was no wordskelimeler,
216
583000
3000
Bazen kelimeler ya da cümleler yoktu,
10:01
no sentencecümle, just tearsgözyaşı.
217
586000
3000
sadece göz yaşları vardı.
10:04
I just tookaldı theironların picturesresimler
218
589000
3000
Sadece fotoğraflarını çektim,
10:07
and pastedyapıştırılan them.
219
592000
3000
ve yapıştırdım.
10:11
WomenKadınlar Are HeroesKahramanlar tookaldı me around the worldDünya.
220
596000
3000
Women Are Heroes beni dünyanın dört bir yanına götürdü.
10:14
MostÇoğu of the placesyerler I wentgitti to,
221
599000
2000
Gittiğim çoğu yere gitmeye
10:16
I decidedkarar to go there
222
601000
2000
medyada duymuş olduğum için
10:18
because I've heardduymuş about it throughvasitasiyla the mediamedya.
223
603000
2000
karar verdim.
10:20
So for exampleörnek, in JuneHaziran 2008,
224
605000
2000
Mesela Haziran 2008'de
10:22
I was watchingseyretme TVTV in ParisParis,
225
607000
2000
Paris'te televizyonumu izliyordum ve
10:24
and then I heardduymuş about this terriblekorkunç thing
226
609000
2000
Rio de Janeiro'da olan korkunç bir olaya
10:26
that happenedolmuş in RioRio dede JaneiroJaneiro --
227
611000
2000
rastladım.
10:28
the first favelaGecekondo of BrazilBrezilya namedadlı ProvidenciaProvidencia.
228
613000
4000
Brezilya'nın ilk kenar mahallesi Providencia'da
10:32
ThreeÜç kidsçocuklar -- that was threeüç studentsöğrencilerin --
229
617000
3000
üç çocuk, yani üç öğrenci
10:35
were [detainedgözaltına alındı] by the armyordu
230
620000
2000
üzerlerinde kimlik olmadığı için
10:37
because they were not carryingtaşıma theironların paperskâğıtlar.
231
622000
2000
ordu tarafından alıkonuyor.
10:39
And the armyordu tookaldı them,
232
624000
2000
Ordu onları alıyor ve
10:41
and insteadyerine of bringinggetiren them to the policepolis stationistasyon,
233
626000
3000
karakola götürmek yerine
10:44
they broughtgetirdi them to an enemydüşman favelaGecekondo
234
629000
3000
düşman bir mahalleye götürüyor ve
10:47
where they get choppeddoğranmış into piecesparçalar.
235
632000
2000
çocuklar orada doğranıyor.
10:49
I was shockedşok.
236
634000
2000
Şok olmuştum.
10:51
All BrazilBrezilya was shockedşok.
237
636000
2000
Tüm Brezilya şok olmuştu.
10:53
I heardduymuş it was one of the mostçoğu violentşiddetli favelasfavelas,
238
638000
3000
En vahşi kenar mahallelerden biri olduğunu duymuştum
10:56
because the largesten büyük drugilaç cartelKartel controlskontroller it.
239
641000
3000
çünkü büyük bir uyuşturucu çetesinin kontrolündeydi.
10:59
So I decidedkarar to go there.
240
644000
2000
Ve oraya gitmeye kara verdim.
11:01
When I arrivedgeldi --
241
646000
2000
Oraya vardığımda
11:03
I mean, I didn't have any contacttemas with any NGOSİVİL TOPLUM ÖRGÜTÜ.
242
648000
3000
herhangi bir sivil toplum kuruluşuyla bağlantım yoktu.
11:06
There was noneYok in placeyer -- no associationbirleşme, no NGOsSivil toplum örgütleri, nothing --
243
651000
3000
Hiçbir şey yoktu, ne turizm acentası, ne bir dernek,
11:09
no eyewitnessesGörgü tanıkları.
244
654000
2000
ne bir tanık, hiçbir şey...
11:11
So we just walkedyürüdü around,
245
656000
2000
Biz sadece sokaklarda dolandık
11:13
and we metmet a womankadın,
246
658000
2000
ve bir kadına rastladık
11:15
and I showedgösterdi her my bookkitap.
247
660000
2000
ona kitabımı gösterdim.
11:17
And she said, "You know what?
248
662000
2000
Dedi ki: "Biliyor musun,
11:19
We're hungry for culturekültür.
249
664000
2000
biz kültüre açız.
11:21
We need culturekültür out there."
250
666000
3000
Bizim kültüre ihtiyacımız var."
11:24
So I wentgitti out and I startedbaşladı with the kidsçocuklar.
251
669000
3000
Ben de dışarı çıktım ve çocuklarla başladım.
11:27
I just tookaldı a fewaz photosfotoğraflar of the kidsçocuklar,
252
672000
2000
Çocukların birkaç fotoğrafını çektim,
11:29
and the nextSonraki day I camegeldi with the postersafişler and we pastedyapıştırılan them.
253
674000
3000
sonraki gün posterlerle çıkageldim ve onları yapıştırdık.
11:32
The day after, I camegeldi back and they were alreadyzaten scratchedçizik.
254
677000
3000
Ertesi gün döndüğümde çoktan üzerleri çizilmişti.
11:35
But that's okay.
255
680000
2000
Ama bu sorun değil.
11:37
I wanted them to feel that this artSanat belongsaittir to them.
256
682000
3000
Bu sanatın onlara ait olduğunu hissetmelerini istedim.
11:41
Then the nextSonraki day, I heldbekletilen a meetingtoplantı on the mainana squarekare
257
686000
3000
Bir sonraki gün ana meydanda bir toplantı yaptım
11:44
and some womenkadınlar camegeldi.
258
689000
2000
ve bazı kadınlar geldi.
11:46
They were all linkedbağlantılı to the threeüç kidsçocuklar that got killedöldürdü.
259
691000
4000
Hepsi de öldürülen üç çocukla bağlantılıydı.
11:51
There was the motheranne, the grandmotherbüyükanne, the besten iyi friendarkadaş --
260
696000
3000
Anne, büyükanne, en yakın arkadaşları oradaydı.
11:54
they all wanted to shoutNot the storyÖykü.
261
699000
3000
Hepsi de hikayeyi haykırmak istiyordu.
11:58
After that day,
262
703000
2000
O günden sonra,
12:00
everyoneherkes in the favelaGecekondo gaveverdi me the greenyeşil lightışık.
263
705000
3000
mahalledeki herkes bana izin verdi.
12:03
I tookaldı more photosfotoğraflar, and we startedbaşladı the projectproje.
264
708000
3000
Daha fazla fotoğraf çektim ve projeye başladık.
12:06
The drugilaç lordsLordlar were kindtür of worriedendişeli
265
711000
2000
Orada film çekmemiz
12:08
about us filmingfilme in the placeyer,
266
713000
2000
uyuşturucu tacirlerini endişelendirmişti,
12:10
so I told them, "You know what?
267
715000
2000
ben de dedim ki, "Biliyor musunuz,
12:12
I'm not interestedilgili in filmingfilme the violenceşiddet and the weaponssilahlar.
268
717000
2000
ben şiddeti ya da silahları çekmekle ilgilenmiyorum.
12:14
You see that enoughyeterli in the mediamedya.
269
719000
2000
Bunları medyada yeterince görüyoruz.
12:16
What I want to showgöstermek is the incredibleinanılmaz life and energyenerji.
270
721000
2000
Benim göstermek istediğim buradaki muhteşem hayat.
12:18
I've been seeinggörme it around me the last fewaz daysgünler."
271
723000
3000
Ve son birkaç gündür bunu etrafımda gözlemledim."
12:22
So that's a really symbolicsembolik pastingyapıştırma,
272
727000
2000
Bu gerçekten sembolik bir işti,
12:24
because that's the first one we did that you couldn'tcould see from the cityŞehir.
273
729000
3000
çünkü şehirden görülemeyen ilk poster yapıştırmamızdı.
12:27
And that's where the threeüç kidsçocuklar got arrestedtutuklandı,
274
732000
3000
Ve burası üç çocuğun tutuklandıkları yer,
12:30
and that's the grandmotherbüyükanne of one of them.
275
735000
3000
bu da içlerinden birinin büyükannesi.
12:33
And on that stairsmerdiven,
276
738000
2000
Ve bu merdivenler de,
12:35
that's where the traffickersKaçakçılar always standdurmak
277
740000
2000
kaçakçıların hep bulunduğu yer
12:37
and there's a lot of exchangedeğiş tokuş of fireateş.
278
742000
2000
ve burada pek çok ateş ediliyor.
12:39
EveryoneHerkes there understoodanladım the projectproje.
279
744000
3000
Oradaki herkes projeyi anlamıştı.
12:43
And then we pastedyapıştırılan everywhereher yerde -- the wholebütün hillTepe.
280
748000
3000
Daha sonra her yere, tüm tepeye yapıştırdık.
12:46
(ApplauseAlkış)
281
751000
10000
(Alkış)
12:56
What was interestingilginç is that the mediamedya couldn'tcould get in.
282
761000
2000
İlginç olan şey, medyanın giremiyor olmasıydı.
12:58
I mean, you should see that.
283
763000
2000
Yani, görmeliydiniz.
13:00
They would have to filmfilm us from a really long distancemesafe by helicopterhelikopter
284
765000
3000
Bizi helikopterle epey uzak bir mesafeden
13:03
and then have a really long lenslens,
285
768000
2000
uzun bir objektifle çekmek zorundalardı,
13:05
and we would see ourselveskendimizi, on TVTV, pastingyapıştırma.
286
770000
2000
ve kendimizi televizyonda yapıştırırken görürdük.
13:07
And they would put a numbernumara: "Please call this numbernumara
287
772000
2000
Ve bir numara verip "Preovidencia' da ne olduğunu
13:09
if you know what's going on in ProvidenciaProvidencia."
288
774000
2000
biliyorsanız lütfen bu numarayı arayın." derlerdi.
13:11
We just did a projectproje and then left
289
776000
3000
Biz sadece projeyi gerçekleştirip döndük
13:14
so the mediamedya wouldn'tolmaz know.
290
779000
2000
o yüzden medyanın haberi olamadı.
13:16
So how can we know about the projectproje?
291
781000
2000
Peki proje hakkında nasıl bir şeyler öğrenebilirlerdi?
13:18
So they had to go and find the womenkadınlar
292
783000
3000
Gidip o kadınları bulmaları ve onlardan
13:21
and get an explanationaçıklama from them.
293
786000
2000
açıklamalarını istemeleri gerekiyordu.
13:23
So you createyaratmak a bridgeköprü betweenarasında the mediamedya
294
788000
3000
Böylece medya ve bu anonim kadınlar arasında
13:26
and the anonymousanonim womenkadınlar.
295
791000
3000
bir köprü yaratmış olduk.
13:29
We kepttuttu travelingseyahat.
296
794000
2000
Gezmeye devam ettik.
13:31
We wentgitti to AfricaAfrika, SudanSudan, SierraSierra LeoneLeone,
297
796000
2000
Afrika'ya, Sudan'a, Sierra Leone'ye,
13:33
LiberiaLiberya, KenyaKenya.
298
798000
2000
Liberya'ya, Kenya'ya gittik.
13:35
In war-tornSavaş yorgunu placesyerler like MonroviaMonrovia,
299
800000
2000
Monrovya gibi savaştan harap olmuş yerlerde
13:37
people come straightDüz to you.
300
802000
2000
insanlar doğrudan size geliyor.
13:39
I mean, they want to know what you're up to.
301
804000
2000
Ne yaptığınızı öğrenmek istiyorlar.
13:41
They kepttuttu askingsormak me, "What is the purposeamaç of your projectproje?
302
806000
3000
Bana sürekli "Projenin amacı nedir?" diye sordular.
13:44
Are you an NGOSİVİL TOPLUM ÖRGÜTÜ? Are you the mediamedya?"
303
809000
3000
"Sivil toplum örgütünden misin, medyadan mısın?"
13:47
ArtSanat. Just doing artSanat.
304
812000
3000
Sanat. Sadece sanat yapıyorum.
13:50
Some people questionsoru, "Why is it in blacksiyah and whitebeyaz?
305
815000
2000
Kimileri "Niye siyah-beyaz?" diye sordu.
13:52
Don't you have colorrenk in FranceFransa?"
306
817000
2000
"Fransa'da renkli boya yok mu?"
13:54
(LaughterKahkaha)
307
819000
2000
(Kahkaha)
13:56
Or they tell you, "Are these people all deadölü?"
308
821000
2000
Ya da "Bu insanların hepsi ölü mü?" diyorlardı.
13:58
Some who understoodanladım the projectproje would explainaçıklamak it to othersdiğerleri.
309
823000
3000
Projeyi anlayanlar diğerlerine açıklıyordu.
14:01
And to a man who did not understandanlama, I heardduymuş someonebirisi say,
310
826000
3000
Ve birisinin, ne olduğunu anlamayan birine şunu dediğini duydum,
14:04
"You know, you've been here for a fewaz hourssaatler
311
829000
3000
"Şimdi birkaç saattir buradasın
14:07
tryingçalışıyor to understandanlama, discussingtartışılması with your fellowsarkadaşlar.
312
832000
3000
arkadaşlarınla tartışıp ne olduğunu anlamaya çalışıyorsun.
14:10
DuringSırasında that time, you haven'tyok thought about
313
835000
2000
Bu süre içinde, yarın ne yiyeceğim diye
14:12
what you're going to eatyemek tomorrowyarın.
314
837000
2000
düşünmedin.
14:14
This is artSanat."
315
839000
3000
Sanat budur."
14:17
I think it's people'sinsanların curiositymerak
316
842000
3000
İnsanları projeye katılmaya
14:20
that motivatesmotive eder them
317
845000
3000
teşvik eden şey
14:23
to come into the projectsprojeler.
318
848000
2000
merak bence.
14:25
And then it becomesolur more.
319
850000
2000
Ve sonra daha büyük bir şeye dönüşüyor,
14:27
It becomesolur a desirearzu etmek, a need, an armorzırh.
320
852000
3000
tutkuya, ihtiyaca...
14:31
On this bridgeköprü that's in MonroviaMonrovia,
321
856000
3000
Monrovya'daki bu köprüde
14:34
ex-rebeleski-asi soldiersaskerler helpedyardım etti us pastingyapıştırma a portraitportre
322
859000
3000
eski isyancı bir asker, savaşta tecavüze uğramış bir kadının
14:37
of a womankadın that mightbelki have been rapedtecavüz duringsırasında the warsavaş.
323
862000
3000
portresini yapıştırmamıza yardım etti.
14:40
WomenKadınlar are always the first onesolanlar targetedHedeflenen
324
865000
2000
Çatışma esnasında ilk hedef alınanlar
14:42
duringsırasında conflictfikir ayrılığı.
325
867000
3000
kadınlar oluyor.
14:45
This is KiberaKibera, KenyaKenya,
326
870000
2000
Burası Kibera, Kenya,
14:47
one of the largesten büyük slumsgecekondu of AfricaAfrika.
327
872000
3000
Afrika'nın en büyük kenar mahallelerinden.
14:50
You mightbelki have seengörüldü imagesGörüntüler about the post-electionseçim sonrası violenceşiddet
328
875000
3000
2008'de gerçekleşen seçim sonrası şiddetle ilgili
14:53
that happenedolmuş there in 2008.
329
878000
3000
fotoğraflar görmüş olabilirsiniz.
14:57
This time we coveredkapalı the roofsçatılar of the housesevler,
330
882000
2000
Bu sefer evlerin çatılarını kapladık,
14:59
but we didn't use paperkâğıt,
331
884000
3000
fakat kağıt kullanmadık,
15:02
because paperkâğıt doesn't preventönlemek the rainyağmur
332
887000
3000
çünkü kağıt yağmurun eve sızmasına
15:05
from leakingsızıntı insideiçeride the houseev --
333
890000
2000
engel olmaz,
15:07
vinylVinil does.
334
892000
2000
ama vinil engeller.
15:09
Then artSanat becomesolur usefulişe yarar.
335
894000
2000
Böylece sanat kullanışlı oluyor.
15:11
So the people kepttuttu it.
336
896000
2000
Bu yüzden insanlar da koruyor.
15:13
You know what I love is, for exampleörnek, when you see the biggesten büyük eyegöz there,
337
898000
3000
En hoşuma giden şey ise, mesela şurada en büyük gözü oluşturan
15:16
there are so [manyçok] housesevler insideiçeride.
338
901000
2000
bir sürü ev var.
15:18
And I wentgitti there a fewaz monthsay agoönce --
339
903000
2000
Ve birkaç ay önce gittiğimde
15:20
photosfotoğraflar are still there -- and it was missingeksik a pieceparça of the eyegöz.
340
905000
3000
fotoğraflar hala oradaydı ama gözün bir parçası eksikti.
15:23
So I askeddiye sordu the people what happenedolmuş.
341
908000
2000
İnsanlara gidip ne olduğunu sordum.
15:25
"Oh, that guy just movedtaşındı."
342
910000
2000
"Ha o mu, o adam taşındı."
15:27
(LaughterKahkaha)
343
912000
4000
(Kahkaha)
15:31
When the roofsçatılar were coveredkapalı, a womankadın said as a jokeşaka,
344
916000
3000
Çatıları kapladığımızda, bir kadın şaka olarak
15:34
"Now God can see me."
345
919000
2000
"Şimdi Tanrı beni görebiliyor." dedi.
15:36
When you look at KiberaKibera now,
346
921000
2000
Şimdi Kibera'ya baktığınızda,
15:38
they look back.
347
923000
2000
onlar da size bakıyor.
15:44
Okay, IndiaHindistan.
348
929000
2000
Hindistan'a gelelim.
15:46
Before I startbaşlama that, just so you know,
349
931000
2000
Anlatmaya başlamadan önce bilmenizi isterim ki
15:48
eachher time we go to a placeyer, we don't have authorizationYetkilendirme,
350
933000
2000
gittiğimiz hiçbir yerde turist rehberimiz olmadı,
15:50
so we setset up like commandosKomando --
351
935000
2000
komandolar gibi giriştik,
15:52
we're a groupgrup of friendsarkadaşlar who arrivevarmak there,
352
937000
2000
oraya gitmiş duvarlara yapıştırmaya çalışan
15:54
and we try to pasteyapıştırmak on the wallsduvarlar.
353
939000
2000
bir grup arkadaştık.
15:56
But there are placesyerler where you just can't pasteyapıştırmak on a wallduvar.
354
941000
3000
Ama böyle yerlerde öylece her istediğinizi yapıştıramıyorsunuz.
15:59
In IndiaHindistan it was just impossibleimkansız to pasteyapıştırmak.
355
944000
3000
Hindistan'da bunu yapmak mümkün değildi.
16:02
I heardduymuş culturallykültürel and because of the lawhukuk,
356
947000
3000
Kültürel ve yasal olarak, yapıştırdığımız ilk posterle
16:05
they would just arresttutuklamak us at the first pastingyapıştırma.
357
950000
3000
bizi tutuklarlardı.
16:08
So we decidedkarar to pasteyapıştırmak whitebeyaz,
358
953000
2000
Biz de beyaz kağıt yapıştırmaya karar verdik.
16:10
whitebeyaz on the wallsduvarlar.
359
955000
2000
Duvarlara beyaz kağıt...
16:12
So imaginehayal etmek whitebeyaz guys pastingyapıştırma whitebeyaz paperskâğıtlar.
360
957000
2000
Düşünün ki beyaz adamlar beyaz kağıt yapıştırıyor.
16:14
So people would come to us and asksormak us,
361
959000
2000
İnsanlar bize gelip sordular,
16:16
"Hey, what are you up to?"
362
961000
2000
"Ne yapıyorsunuz siz?"
16:18
"Oh, you know, we're just doing artSanat." "ArtSanat?"
363
963000
3000
"Hiç, sanat işte." "Sanat?"
16:22
Of coursekurs, they were confusedŞaşkın.
364
967000
2000
Kafaları karışmıştı tabii.
16:24
But you know how IndiaHindistan has a lot of dusttoz in the streetssokaklar,
365
969000
3000
Ama Hindistan'ın sokakları epey tozludur,
16:27
and the more dusttoz you would have
366
972000
2000
ve ne kadar çok toz
16:29
going up in the airhava,
367
974000
2000
havada uçuşursa,
16:31
on the whitebeyaz paperkâğıt you can almostneredeyse see,
368
976000
3000
beyaz kağıt üzerinde neredeyse görebilirsiniz,
16:34
but there is this stickyyapışkan partBölüm
369
979000
2000
ama yapışkan bir kısım da var,
16:36
like when you reverseters a stickeretiket.
370
981000
2000
bir yapıştırmayı tersine çevrimişsiniz gibi.
16:38
So the more dusttoz you have, the more it will revealortaya çıkartmak the photoFotoğraf.
371
983000
3000
Bu yüzden ne kadar çok toz olursa, fotoğrafı o kadar ortaya çıkarır.
16:41
So we could just walkyürümek in the streetsokak duringsırasında the nextSonraki daysgünler
372
986000
3000
Sonraki günler sokakta dolanıp, fotoğrafların kendi kendilerine
16:44
and the photosfotoğraflar would get revealedortaya by themselveskendilerini.
373
989000
2000
belirmelerini izledik.
16:46
(ApplauseAlkış)
374
991000
7000
(Alkış)
16:53
Thank you.
375
998000
2000
Teşekkür ederim.
16:56
So we didn't get caughtyakalandı this time.
376
1001000
2000
Bu sefer yakalanmadık.
17:01
EachHer projectproje -- that's a filmfilm
377
1006000
2000
Her proje,
17:03
from WomenKadınlar Are HeroesKahramanlar.
378
1008000
3000
bu Women Are Heroes'den bir film.
17:06
(MusicMüzik)
379
1011000
3000
(Müzik)
17:09
Okay.
380
1014000
2000
Evet.
17:11
For eachher projectproje we do
381
1016000
2000
Yaptığımız her proje için
17:13
a filmfilm.
382
1018000
2000
bir film.
17:15
And mostçoğu of what you see -- that's a trailerrömork from "WomenKadınlar Are HeroesKahramanlar" --
383
1020000
3000
Ve gördüğünüzün çoğu, bu Women Are Heroes'den bir fragman,
17:18
its imagesGörüntüler, photographyfotoğrafçılık,
384
1023000
3000
resimleri, fotoğrafları,
17:21
takenalınmış one after the other.
385
1026000
3000
birbiri ardına çekildi.
17:42
And the photosfotoğraflar kepttuttu travelingseyahat even withoutolmadan us.
386
1047000
3000
Ve fotoğraf bizden sonra da dolaşmaya devam etti.
18:21
(LaughterKahkaha)
387
1086000
2000
(Kahkaha)
18:23
(ApplauseAlkış)
388
1088000
10000
(Alkış)
18:33
HopefullyUmut verici bir biçimde, you'llEğer olacak see the filmfilm,
389
1098000
2000
Umarım filmi izlersiniz ve
18:35
and you'llEğer olacak understandanlama the scopekapsam of the projectproje
390
1100000
2000
projenin amacını ve insanların bu fotoğrafları gördüklerinde
18:37
and what the people feltkeçe when they saw those photosfotoğraflar.
391
1102000
2000
hissettiklerini anlarsınız.
18:39
Because that's a bigbüyük partBölüm of it. There's layerskatmanlar behindarkasında eachher photoFotoğraf.
392
1104000
3000
Çünkü bu, önemli bir parça. Her fotoğrafın ardında bir katman var.
18:42
BehindArkasında eachher imagegörüntü is a storyÖykü.
393
1107000
3000
Her resimin ardında bir hikaye var.
18:45
WomenKadınlar Are HeroesKahramanlar createdoluşturulan a newyeni dynamicdinamik
394
1110000
2000
Women Are Heroes her toplulukta
18:47
in eachher of the communitiestopluluklar,
395
1112000
2000
yeni bir dinamik oluşturdu,
18:49
and the womenkadınlar kepttuttu that dynamicdinamik after we left.
396
1114000
3000
ve kadınlar bu dinamiği biz gittikten sonra da korudu.
18:52
For exampleörnek, we did bookskitaplar -- not for saleSatılık --
397
1117000
3000
Mesela kitaplar bastık, satmak için değil,
18:55
that all the communitytoplum would get.
398
1120000
2000
o topluluklara dağıtılmak üzere.
18:57
But to get it, they would have to [get] it signedimzalı by one of the womenkadınlar.
399
1122000
4000
Ama almak için, bir kadına imzalatmaları gerekiyordu.
19:01
We did that in mostçoğu of the placesyerler.
400
1126000
2000
Bunu çoğu yerde yaptık.
19:03
We go back regularlydüzenli olarak.
401
1128000
2000
Düzenli olarak ziyaret ediyoruz.
19:05
And so in ProvidenciaProvidencia, for exampleörnek, in the favelaGecekondo,
402
1130000
3000
Mesela Providencia'da, kenar mahallede,
19:08
we have a culturalkültürel centermerkez runningkoşu there.
403
1133000
2000
denetimimizde olan bir merkezimiz var.
19:10
In KiberaKibera, eachher yearyıl we coverkapak more roofsçatılar.
404
1135000
2000
Kibera'da her sene daha çok çatıyı kaplıyoruz.
19:12
Because of coursekurs, when we left, the people who were just at the edgekenar of the projectproje
405
1137000
3000
Çünkü biz döndüğümüzde, projenin kenarındaki evlerdeki insanlar da
19:15
said, "Hey, what about my roofçatı?"
406
1140000
3000
"Ya benim çatım?" dediler.
19:18
So we decidedkarar to come the yearyıl after
407
1143000
2000
Biz de sonraki sene dönüp, projeyi
19:20
and keep doing the projectproje.
408
1145000
3000
devam ettirmeye karar verdik.
19:23
A really importantönemli pointpuan for me
409
1148000
2000
Benim için çok önemli bir nokta da,
19:25
is that I don't use any brandmarka or corporatetüzel sponsorssponsorlar.
410
1150000
3000
herhangi bir marka ya da sponsor kullanmamam.
19:28
So I have no responsibilitysorumluluk
411
1153000
2000
Bu yüzden sorumluğum
19:30
to anyonekimse but myselfkendim
412
1155000
2000
sadece kendime ve
19:32
and the subjectskonular.
413
1157000
2000
oradaki insanlara.
19:34
(ApplauseAlkış)
414
1159000
4000
(Alkış)
19:38
And that is for me
415
1163000
2000
Ve bu da bana göre
19:40
one of the more importantönemli things in the work.
416
1165000
2000
eserin en önemli parçalarından biri.
19:42
I think, todaybugün,
417
1167000
2000
Bence bugün
19:44
as importantönemli as the resultsonuç is the way you do things.
418
1169000
3000
sonuç kadar önemli bir şey de, yapış şekliniz.
19:47
And that has always been a centralmerkezi partBölüm of the work.
419
1172000
3000
Ve bu da hep işin bir parçası olmuştur.
19:51
And what's interestingilginç is that fine linehat that I have
420
1176000
2000
Ve ilginç olan da, benim resimler ve reklam arasındaki
19:53
with imagesGörüntüler and advertisingreklâm.
421
1178000
2000
ince çizgimdir.
19:55
We just did some pastingyapıştırma in LosLos AngelesAngeles
422
1180000
2000
Los Angeles'te de başka bir proje için
19:57
on anotherbir diğeri projectproje in the last weekshaftalar.
423
1182000
3000
yapıştırmalar yaptık.
20:00
And I was even inviteddavet to coverkapak the MOCAMOCA museummüze.
424
1185000
4000
Ve MOCA müzesini kaplamaya bile çağırıldım.
20:04
But yesterdaydün the cityŞehir calleddenilen them and said,
425
1189000
2000
Ama dün aradılar ve dediler ki,
20:06
"Look, you're going to have to teargözyaşı it down.
426
1191000
2000
"Bunları çıkarmak zorundayız.
20:08
Because this can be takenalınmış for advertisingreklâm,
427
1193000
2000
Çünkü reklam zannedilebilir,
20:10
and because of the lawhukuk,
428
1195000
2000
ve yasa yüzünden,
20:12
it has to be takenalınmış down."
429
1197000
2000
çıkarılmak zorunda."
20:14
But tell me, advertisingreklâm for what?
430
1199000
3000
Ama söyler misiniz, neyin reklamı?
20:17
The people I photographfotoğraf
431
1202000
2000
Fotoğrafını çektiğim insanlar
20:19
were proudgururlu to participatekatılmak in the projectproje
432
1204000
2000
projeye katılmaktan ve fotoğraflarının
20:21
and to have theironların photoFotoğraf in the communitytoplum.
433
1206000
2000
toplulukta olmasından gurur duyuyordu.
20:23
But they askeddiye sordu me for a promisesöz vermek basicallytemel olarak.
434
1208000
2000
Ama benden bir söz vermemi istemişlerdi.
20:25
They askeddiye sordu me, "Please, make our storyÖykü travelseyahat with you."
435
1210000
4000
Bana "Lütfen hikayemiz de seninle dolaşsın" dediler.
20:29
So I did. That's ParisParis.
436
1214000
3000
Ben de öyle yaptım. Burası Paris.
20:32
That's RioRio.
437
1217000
2000
Bu Rio.
20:34
In eachher placeyer, we builtinşa edilmiş exhibitionssergiler with a storyÖykü, and the storyÖykü traveledseyahat.
438
1219000
4000
Her yerde, sergileri bir hikaye üzerine kurduk, ve hikaye dolşatı.
20:38
You understandanlama the fulltam scopekapsam of the projectproje.
439
1223000
2000
Projenin esas amacını anlıyorsunuz.
20:40
That's LondonLondra.
440
1225000
3000
Burası Londra,
20:43
NewYeni YorkYork.
441
1228000
2000
New York.
20:45
And todaybugün, they are with you in Long BeachBeach.
442
1230000
3000
Ve bugün, Long Beach'te sizinleler.
20:49
All right, recentlyson günlerde I startedbaşladı a publichalka açık artSanat projectproje
443
1234000
3000
Geçenlerde halka açık bir sanat projesi başlattım
20:52
where I don't use my artworksanat eseri anymoreartık.
444
1237000
3000
ve bu projede kendi eserlerimi kullanmıyorum.
20:55
I use Man RayRay, HelenHelen LevittLevitt,
445
1240000
3000
Man Ray, Helen Levitt, Giacomelli
20:58
GiacomelliGiacomelli, other people'sinsanların artworksanat eseri.
446
1243000
2000
ve diğerlerinden eserler kullanıyorum.
21:00
It doesn't mattermadde todaybugün if it's your photoFotoğraf or not.
447
1245000
3000
Bugün artık fotoğrafın size ait olup olmadığı önemsiz.
21:03
The importanceönem is what you do
448
1248000
2000
Önemli olan bu fotoğraflarla
21:05
with the imagesGörüntüler,
449
1250000
2000
ne yaptığınız
21:07
the statementaçıklama it makesmarkaları where it's pastedyapıştırılan.
450
1252000
3000
ve yapıştırdığınız yerde verdiği mesaj.
21:10
So for exampleörnek, I pastedyapıştırılan the photoFotoğraf of the minaretMinare
451
1255000
3000
Mesela İsviçre'de minareleri yasaklayan oylamadan
21:13
in Switzerlandİsviçre
452
1258000
2000
birkaç hafta sonra
21:15
a fewaz weekshaftalar after they votedolarak the lawhukuk forbiddingyasaklayan minaretsMinare in the countryülke.
453
1260000
4000
bir minare fotoğrafı yapıştırdım.
21:19
(ApplauseAlkış)
454
1264000
6000
(Alkış)
21:25
This imagegörüntü of threeüç menerkekler wearinggiyme gasgaz masksmaskeleri
455
1270000
3000
Gaz maskesi takan üç adamın fotoğrafı
21:28
was takenalınmış in ChernobylChernobyl originallyaslında,
456
1273000
2000
esasen Çernobil'de çekildi
21:30
and I pastedyapıştırılan it in SouthernGüney Italyİtalya,
457
1275000
3000
ve bunu Güney İtalya'da mafyanın
21:33
where the mafiamafya sometimesara sıra burygömmek the garbageçöp underaltında the groundzemin.
458
1278000
4000
toprağa çöp gömdüğü bir yere yapıştırdım.
21:39
In some waysyolları, artSanat can changedeğişiklik the worldDünya.
459
1284000
2000
Bazen sanat dünyayı değiştirebilir.
21:41
ArtSanat is not supposedsözde to changedeğişiklik the worldDünya,
460
1286000
2000
Sanatın dünyayı ve somut şeyleri değil,
21:43
to changedeğişiklik practicalpratik things,
461
1288000
2000
algıları değiştirmesi
21:45
but to changedeğişiklik perceptionsalgılamalar.
462
1290000
2000
gerekir.
21:47
ArtSanat can changedeğişiklik
463
1292000
2000
Sanat, dünyaya bakış açımızı
21:49
the way we see the worldDünya.
464
1294000
2000
değiştirebilir.
21:51
ArtSanat can createyaratmak an analogyanaloji.
465
1296000
3000
Sanat bir mukayese yaratır.
21:54
ActuallyAslında the factgerçek that artSanat cannotyapamam changedeğişiklik things
466
1299000
3000
Sanatın bir şeyleri değiştiremediği gerçeği
21:57
makesmarkaları it a neutralnötr placeyer
467
1302000
2000
onu tarafsız bir bölge yapar
21:59
for exchangesdeğişimleri and discussionstartışmalar,
468
1304000
3000
değiş tokuş ve tartışmaya açık hale getirir,
22:02
and then enablessağlayan you to changedeğişiklik the worldDünya.
469
1307000
3000
ve bu şekilde dünyayı değiştirmenizi sağlar.
22:05
When I do my work,
470
1310000
2000
Ben işimi yaparken
22:07
I have two kindsçeşit of reactionsreaksiyonları.
471
1312000
2000
iki tür tepki alıyorum.
22:09
People say, "Oh, why don't you go in IraqIrak or AfghanistanAfganistan.
472
1314000
3000
İnsanlar ya "Niye Irak'a ya da Afganistan'a gitmiyorsun?
22:12
They would be really usefulişe yarar."
473
1317000
2000
Bu çok yararlı olabilir." diyor,
22:14
Or, "How can we help?"
474
1319000
3000
ya da "Biz nasıl yardım edebiliriz?"
22:17
I presumetahmin ediyorum that you belongait to the secondikinci categorykategori,
475
1322000
3000
Sizin ikinci kategoride olduğunuzu düşünüyorum
22:20
and that's good,
476
1325000
2000
ve bu iyi bir şey
22:22
because for that projectproje,
477
1327000
2000
çünkü bu proje için
22:24
I'm going to asksormak you to take the photosfotoğraflar
478
1329000
2000
fotoğraf çekmenizi ve onları yapıştırmanızı
22:26
and pasteyapıştırmak them.
479
1331000
3000
isteyeceğim.
22:29
So now my wishdilek is:
480
1334000
2000
Sonuç olarak benim dileğim:
22:31
(mocksahte drumdavul rollrulo)
481
1336000
2000
(şakadan trampet çalar)
22:33
(LaughterKahkaha)
482
1338000
2000
(Kahkaha)
22:36
I wishdilek for you to standdurmak up
483
1341000
3000
Küresel bir sanat projesine katılarak
22:39
for what you carebakım about
484
1344000
3000
değer verdiğiniz şeyleri
22:42
by participatingkatılan in a globalglobal artSanat projectproje,
485
1347000
3000
savunmanızı diliyorum,
22:45
and togetherbirlikte we'lliyi turndönüş the worldDünya insideiçeride out.
486
1350000
5000
böylece hep beraber dünyayı ters düz edeceğiz.
22:51
And this startsbaşlar right now.
487
1356000
2000
Ve bu şu an başlıyor.
22:53
Yes, everyoneherkes in the roomoda.
488
1358000
2000
Evet, salondaki herkes.
22:55
EveryoneHerkes watchingseyretme.
489
1360000
3000
İzleyen herkes.
22:58
I wanted that wishdilek
490
1363000
2000
Bu dileğin
23:00
to actuallyaslında startbaşlama now.
491
1365000
2000
şu an başlamasını istedim.
23:02
So a subjectkonu you're passionatetutkulu about, a personkişi who you want to tell theironların storyÖykü
492
1367000
3000
Tutku duyduğunuz bir konu, hikayesini anlatmak istediğiniz bir insan,
23:05
or even your ownkendi photosfotoğraflar --
493
1370000
2000
hatta kendi fotoğraflarınız...
23:07
tell me what you standdurmak for.
494
1372000
2000
bana neyi savunduğunuzu söyleyin.
23:09
Take the photosfotoğraflar, the portraitsportreler,
495
1374000
2000
Fotoğrafları, protreleri alın ve
23:11
uploadyüklemek it -- I'll give you all the detailsayrıntılar --
496
1376000
3000
bilgisayara yükleyin, detayları vereceğim
23:14
and I'll sendgöndermek you back your posterafiş. JoinKatılmak by groupsgruplar
497
1379000
3000
ve size poster halinde göndereceğin. Gruplar halinde katılın
23:17
and revealortaya çıkartmak things to the worldDünya.
498
1382000
3000
ve istediklerinizi dünyanın gözleri önüne serin.
23:20
The fulltam dataveri is on the websiteWeb sitesi --
499
1385000
3000
Tam bilgi bu internet sitesinde:
23:23
insideoutprojectinsideoutproject.net --
500
1388000
2000
insideoutproject.net
23:25
that is launchingfırlatma todaybugün.
501
1390000
3000
ve bugün açılıyor.
23:28
What we see changesdeğişiklikler who we are.
502
1393000
2000
Gördüklerimiz, kim olduğumuzu değiştirir.
23:30
When we actdavranmak togetherbirlikte,
503
1395000
2000
Beraber hareket ettiğimizde
23:32
the wholebütün thing is much more than the sumtoplam of the partsparçalar.
504
1397000
3000
ortaya çıkan, parçaların toplamından çok daha fazlasıdır.
23:36
So I hopeumut that, togetherbirlikte, we'lliyi createyaratmak something
505
1401000
2000
Umarım beraber, tüm dünyanın hatırlayacağı
23:38
that the worldDünya will rememberhatırlamak.
506
1403000
2000
bir şey yaratırız.
23:40
And this startsbaşlar right now and dependsbağlıdır on you.
507
1405000
3000
Bu şimdi başlıyor, ve size bağlı.
23:43
Thank you.
508
1408000
2000
Teşekkür ederim.
23:45
(ApplauseAlkış)
509
1410000
7000
(Alkış)
23:52
Thank you.
510
1417000
2000
Teşekkür ederim.
23:54
(ApplauseAlkış)
511
1419000
8000
(Alkış)
Translated by Meltem Aksu
Reviewed by osman oguz ahsen

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
JR - Street artist
With a camera, a dedicated wheatpasting crew and the help of whole villages and favelas, 2011 TED Prize winner JR shows the world its true face.

Why you should listen

Working anonymously, pasting his giant images on buildings, trains and bridges, the often-guerrilla artist JR forces us to see each other. Traveling to distant, often dangerous places -- the slums of Kenya, the favelas of Brazil -- he infiltrates communities, befriending inhabitants and recruiting them as models and collaborators. He gets in his subjects’ faces with a 28mm wide-angle lens, resulting in portraits that are unguarded, funny, soulful, real, that capture the sprits of individuals who normally go unseen. The blown-up images pasted on urban surfaces -– the sides of buses, on rooftops -- confront and engage audiences where they least expect it. Images of Parisian thugs are pasted up in bourgeois neighborhoods; photos of Israelis and Palestinians are posted together on both sides of the walls that separate them.


JR's gained widespread attention for his project, "Women Are Heroes," which depicted women "dealing with the effects of war, poverty, violence, and oppression” from Rio de Janeiro, Phnom Penh and Delhi to several cities in Africa. His TED Prize wish opened an even wider lens on the world. With the prize, he launched INSIDE OUT -- a global participatory art project. INSIDE OUT invites everyone to share their portrait and transform messages of personal identity into public art.

More profile about the speaker
JR | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee