TED Residency
Bob Stein: A rite of passage for late life
Bob Stein: Hayatın ileri safhaları hakkında manevi bir konuşma
Filmed:
Readability: 3.9
1,199,843 views
Hayatımızın ilk evrelerini kutlamak için doğum günleri ve mezuniyet törenleri gibi ritüelleri kullanıyoruz peki ilerki yıllarda? Hem ileriye hem de geriye bakma konusundaki bu düşündürücü konuşmada Bob Stein yaşlandıkça eşyalarınızı vermenizi (ve sakladıkları hikâyeleri paylaşmanızı), hayatınızın şimdiye kadar olan kısmını düşünmenizi ve sıradakine kapıyı açmanız için yeni bir gelenek önermektedir.
Bob Stein - Publisher
Bob Stein has long been in the vanguard: immersed in radical politics as a young man, he grew into one of the founding fathers of new media. He’s wondering what sorts of new rituals and traditions might emerge as society expands to include increasing numbers of people in their eighties and nineties. Full bio
Bob Stein has long been in the vanguard: immersed in radical politics as a young man, he grew into one of the founding fathers of new media. He’s wondering what sorts of new rituals and traditions might emerge as society expands to include increasing numbers of people in their eighties and nineties. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I grew up white, secular and middle class
0
739
3755
1950'lerde Amerika'da
00:16
in 1950s America.
1
4518
1672
beyaz, laik ve orta bir sınıfta yetiştim.
00:19
That meant watching fireworks
on the Fourth of July,
on the Fourth of July,
2
7080
2840
Bunun anlamı 4 Temmuz'da
havai fişeklerin izlenmesi,
havai fişeklerin izlenmesi,
Cadılar bayramında
''şaka mı şeker mi?'' diye sorulması
''şaka mı şeker mi?'' diye sorulması
00:22
trick-or-treating on Halloween
3
10863
1685
00:24
and putting presents
under a tree at Christmas.
under a tree at Christmas.
4
12572
2227
ve Noel'de bir ağacın altına
hediyelerin konulup sunulmasıdır.
hediyelerin konulup sunulmasıdır.
00:27
But by the time
those traditions got to me,
those traditions got to me,
5
15338
2640
Fakat bu gelenekler, zamanla
00:30
they were hollow, commercial enterprises,
6
18002
2201
beni anlamsızlığa iten
00:32
which just left me feeling empty.
7
20227
1892
içi boş ticari işletmeler oldular.
00:34
So from a relatively young age,
8
22990
1910
Gençliğimden beri,
00:36
I found myself looking to fill
an existential hole,
an existential hole,
9
24924
2829
kendimden daha büyük bir şeyle
bağlantı kurmak için
bağlantı kurmak için
00:40
to connect with something
bigger than myself.
bigger than myself.
10
28407
2467
kendimi varoluşsal bir deliği
doldururken buldum.
doldururken buldum.
00:44
There hadn't been a bar mitzvah
in my family in over a century,
in my family in over a century,
11
32261
3054
Ailemde bir asırdan fazla bir süredir
bar mitzhvah yapılmıyordu.
bar mitzhvah yapılmıyordu.
00:47
so I thought I'd take a shot at that --
12
35339
1951
bu yüzden bir şeyler yapmam
gerektiğini düşündüm
gerektiğini düşündüm
00:49
(Laughter)
13
37314
1314
(Kahkahalar)
00:50
only to be devastated
when my one encounter with the rabbi,
when my one encounter with the rabbi,
14
38652
3407
ve oldukça uzun boylu, ak saçlı,
00:54
a really tall, godlike figure
with flowing white hair,
with flowing white hair,
15
42083
4747
tanrıvari haham
00:58
consisted of him asking me
for my middle name
for my middle name
16
46854
2877
formu doldurmak için
göbek adımı sorduğunda hüsrana uğradım.
01:01
so we could fill out a form.
17
49755
1671
01:04
Yep, that was it.
18
52094
1320
Evet, aynen öyle oldu.
01:05
(Laughter)
19
53438
1063
(Kahkahalar)
01:06
So I got the fountain pen,
20
54525
1814
Bu yüzden dolma kalemimi aldım
01:08
but I didn't get the sense
of belonging and confidence
of belonging and confidence
21
56363
2852
ama güven ve aidiyet duygusunu
01:11
I was searching for.
22
59239
1161
alamadım.
01:13
Many years later,
23
61297
1691
Yıllar sonra,
01:15
I couldn't bear the thought
of my son turning 13
of my son turning 13
24
63012
2716
oğlumun 13 yaşına bir takım
törenler olmadan
törenler olmadan
01:17
without some kind of rite of passage.
25
65752
2785
basacak olması
düşüncesine katlanamadım.
düşüncesine katlanamadım.
01:21
So I came up with the idea
of a 13th birthday trip,
of a 13th birthday trip,
26
69331
3484
Bu yüzden 13. doğum günü gezisi
fikriyle geldim
fikriyle geldim
01:24
and I offered to take Murphy
anywhere in the world
anywhere in the world
27
72839
2508
ve Murphy'e onu dünyada onun için
01:27
that had meaning for him.
28
75371
1358
anlamlı olan herhangi bir yere
götürmeyi önerdim.
götürmeyi önerdim.
01:29
A budding young naturalist
who loved turtles,
who loved turtles,
29
77597
2699
Kaplumbağaları seven yetişmekte olan
genç bir doğa bilimci olarak
genç bir doğa bilimci olarak
01:32
he immediately settled on the Galapagos.
30
80320
2116
hemen Galapagos'a karar verdi.
01:35
And when my daughter, Katie, turned 13,
31
83313
2720
Ve kızım Katie 13 yaşına bastığında,
01:38
she and I spent two weeks
at the bottom of the Grand Canyon,
at the bottom of the Grand Canyon,
32
86057
3339
o ve ben, Katie'in ilk defa
cesaretli ve güçlü olduğunu öğrendiği
cesaretli ve güçlü olduğunu öğrendiği
01:41
where Katie learned for the first time
that she was powerful and brave.
that she was powerful and brave.
33
89420
4571
Büyük Kanyon'un dibinde
2 hafta vakit geçirdik.
2 hafta vakit geçirdik.
01:46
Since then, my partner, Ashton,
and lots of our friends and relatives
and lots of our friends and relatives
34
94790
3803
O zamandan beri ortağım
Ashton ve arkadaşlarımızın,
Ashton ve arkadaşlarımızın,
01:50
have taken their kids
on 13th birthday trips,
on 13th birthday trips,
35
98617
2968
akrabalarımızın birçoğu çocuklarını
13. doğum günü gezisine götürürler
13. doğum günü gezisine götürürler
01:53
with everyone finding it transformative
for both the child and the parent.
for both the child and the parent.
36
101609
4997
bu geziyi herkes hem çocuklar için hem de
ebeveynler için iyileştirici buluyor.
ebeveynler için iyileştirici buluyor.
02:00
I wasn't brought up saying grace.
37
108932
1866
Dindar bir şekilde büyümedim.
02:03
But for the last 20 years,
38
111709
1603
Fakat son 20 yıldır,
02:05
we've been holding hands
before every meal.
before every meal.
39
113917
2356
her yemekten önce el ele tutuşuyoruz.
02:09
It's a beautiful bit of shared silence
40
117200
2094
Bizi hep birlikte bir araya getiren
02:11
that brings us all together in the moment.
41
119318
2291
güzel bir sessizlik.
02:14
Ashton tells everyone
to "pass the squeeze,"
to "pass the squeeze,"
42
122290
2931
Ashton herkese
el ele tutuşmalarını söylerken
el ele tutuşmalarını söylerken
02:17
while she assures them it's not religious.
43
125245
2390
bunun dini bir şey
olmadığının da garantisini veriyor.
olmadığının da garantisini veriyor.
02:19
(Laughter)
44
127659
1464
(Kahkahalar)
02:22
So recently, when my family asked me
45
130441
2181
Son zamanlarda, ailem benden
ömür boyu topladığım
ömür boyu topladığım
02:24
if I could please do something
with the more than 250 boxes of stuff
with the more than 250 boxes of stuff
46
132646
5474
250'den fazla kutuyla bir şeyler
02:30
that I've collected over a lifetime,
47
138144
2033
yapmamı istediğinde,
02:32
my ritual-making impulse kicked in.
48
140819
2400
ritüel yapma içgüdüm beni tetikledi.
02:36
I started wondering if I could go further
than simple death cleaning.
than simple death cleaning.
49
144567
3584
Basit ölüm temizliğinden daha ileri
gidebilir miyim diye merak etmeye başladım
gidebilir miyim diye merak etmeye başladım
02:40
"Death cleaning" is the Swedish term
for clearing our your closets,
for clearing our your closets,
50
148987
3687
"Ölüm temizliği", ölmeden önce
bodrum ve tavan arasında bulunan
bodrum ve tavan arasında bulunan
02:44
your basement and your attic
before you die,
before you die,
51
152698
3596
dolaplarınızı temizlemek anlamına gelen
bir İsveç terimidir,
bir İsveç terimidir,
02:48
so your kids don't have to do it later.
52
156318
2129
böylece çocuklarınız bunu daha sonra
yapmak zorunda kalmaz.
yapmak zorunda kalmaz.
02:50
(Laughter)
53
158471
1927
(Kahkahalar)
02:52
I pictured my children
opening up box after box
opening up box after box
54
160422
3403
Çocuklarımın kutuyu açıp ve sonra
02:55
and wondering why I'd kept
any of that stuff.
any of that stuff.
55
163849
3470
benim neden bu tarz şeyleri sakladığımı
merak ettiklerini hayal ettim.
merak ettiklerini hayal ettim.
02:59
(Laughter)
56
167343
1205
(Kahkahalar)
03:00
And then I imagined them looking
at a specific picture
at a specific picture
57
168572
3408
Ve sonra onların genç güzel kadınla
03:04
of me with a beautiful young woman,
58
172004
2491
bana özel bir resme bakıp:
03:06
and asking, "Who on earth
is that with Dad?"
is that with Dad?"
59
174519
3033
"Bu babamın yanındaki de kim?" diye
sorduğunu hayal ettim.
sorduğunu hayal ettim.
03:09
(Laughter)
60
177576
1396
(Kahkahalar)
03:10
And that was the aha moment.
61
178996
2028
ve işte bu "Aha" dediğim bir andı.
03:13
It wasn't the things I'd saved
that were important;
that were important;
62
181524
3075
Sakladığım şeyler önemli değildi,
03:16
it was the stories that went with them
that gave them meaning.
that gave them meaning.
63
184623
3550
önemli olan onlara anlam katan
hikâyelerdi.
hikâyelerdi.
03:21
Could using the objects
to tell the stories
to tell the stories
64
189554
2962
Hikâyeleri anlatmak için
nesneleri kullanmak,
nesneleri kullanmak,
03:24
be the seed of a new ritual,
65
192540
1673
yeni bir ritüel tohumu ekmek,
03:26
a rite of passage --
not for a 13-year-old,
not for a 13-year-old,
66
194840
3453
13 yaşında olan birinin
törenleri için değil
törenleri için değil
03:30
but for someone much further
down the road?
down the road?
67
198317
2339
yolun çok daha ilerisindeki birisi için?
03:34
So I started experimenting.
68
202468
1530
Bu yüzden denemeye başladım.
03:36
I got a few dozen things out of the boxes,
69
204683
2636
Kutulardan birkaç şey aldım,
03:39
I put them about in a room,
70
207343
1621
onları odaya koydum
03:41
and I invited people to come in
71
209694
1867
ve insanları içeri girip ilginç buldukları
03:44
and ask me about anything
that they found interesting.
that they found interesting.
72
212173
2819
herhangi bir şey hakkında
soru sormaya davet ettim.
soru sormaya davet ettim.
03:48
The results were terrific.
73
216497
1388
Sonuçlar müthişti.
03:50
A good story became a launching pad
for a much deeper discussion,
for a much deeper discussion,
74
218328
5050
İyi bir hikâye ziyaretçilerin
03:55
in which my visitors made
meaningful connections
meaningful connections
75
223402
2432
kendi hayatlarına anlamlı
bağlantılar yaptığı
bağlantılar yaptığı
03:57
to their own lives.
76
225858
1224
daha derin bir tartışma için
bir fırlatma rampası hâline geldi.
bir fırlatma rampası hâline geldi.
04:00
Derrius [Quarles] asked me
about a Leonard Peltier T-shirt
about a Leonard Peltier T-shirt
77
228949
3394
Derrius (Quarles) bana 80'ler de giydiğim
04:04
that I'd worn a lot in the '80s,
78
232367
2034
bir Leonard Peltier tişörtünü sordu,
04:06
that, sadly, is still relevant today.
79
234425
2999
ne yazık ki bugün hâlâ yerinde .
04:09
Our conversation moved quickly,
80
237924
1789
Sohbetimiz
04:12
from a large number of political
prisoners in American jails,
prisoners in American jails,
81
240697
3783
Amerikan hapishanelerindeki
çok sayıda siyasi tutukludan,
çok sayıda siyasi tutukludan,
04:16
to Derrius wondering about the legacy
82
244504
2212
60'ların Siyahi Kurtuluş Hareketi'nin
04:18
of the Black Liberation
Movement of the '60s,
Movement of the '60s,
83
246740
2930
mirasını merak eden Derrius'a
04:21
and how his life might be different
if he'd come of age then,
if he'd come of age then,
84
249694
3454
ve 30 yıl sonra o yaşta yaşasaydı
hayatının nasıl farklı olabileceğine
hayatının nasıl farklı olabileceğine
04:25
instead of 30-odd years later.
85
253172
1920
dair hızla ilerledi.
04:28
At the end of our conversation,
86
256141
1609
Sohbetimizin sonunda,
04:30
Derrius asked me
if he could have the T-shirt.
if he could have the T-shirt.
87
258465
2314
Derrius bana tişörtü
alabilir miyim diye sordu.
alabilir miyim diye sordu.
04:33
And giving it to him felt
just about perfect.
just about perfect.
88
261388
2898
Ve ona onu vermek
sadece mükemmel hissettirirdi.
sadece mükemmel hissettirirdi.
04:37
As these conversations
established common ground,
established common ground,
89
265510
3333
Bu tarz konuşmalar
özellikle nesiller boyunca ortak bir zemin
oluşturduğundan,
oluşturduğundan,
04:40
especially across generations,
90
268867
1900
04:43
I realized I was opening a space
91
271648
2262
insanların kendileri için
gerçekten önemli olan
gerçekten önemli olan
04:45
for people to talk about things
that really mattered to them.
that really mattered to them.
92
273934
2988
şeylerden bahsetmeleri için
bir alan açtığımı fark ettim.
bir alan açtığımı fark ettim.
04:50
And I started seeing myself
with a renewed sense of purpose --
with a renewed sense of purpose --
93
278269
3482
Ve ben kendimi yeni bir amaç
içerisinde görmeye başladım --
içerisinde görmeye başladım --
04:54
not as the old guy on the way out,
94
282419
1893
çıkıştaki yaşlı adam olarak değil,
04:56
but as someone with a role to play
95
284936
1714
ileriye doğru oynayacak bir rolü
04:58
going forward.
96
286674
1150
olan biri olarak.
05:01
When I was growing up,
97
289770
1454
Ben büyürken
05:03
life ended for most people in their 70s.
98
291248
2532
hayat birçok insan için
70'li yaşlarında son bulmuştu.
70'li yaşlarında son bulmuştu.
05:07
People are living far longer now,
99
295535
1824
İnsanlar şimdi daha uzun yaşamakta
05:10
and for the first time in human history,
100
298064
2147
ve insanlık tarihinde ilk defa
05:12
it's common for four generations
to be living side by side.
to be living side by side.
101
300235
3764
4 nesil yan yana yaşıyor.
05:17
I'm 71,
102
305071
1183
71 yaşındayım
05:18
and with a bit of luck,
103
306897
1317
ve biraz şansla,
05:20
I've got 20 or 30 more years ahead of me.
104
308238
2401
önümde 20 veya 30 yıl var.
05:24
Giving away my stuff now
105
312761
1666
Eşyalarımı şimdi vererek
05:27
and sharing it with friends, family,
and I hope strangers, too,
and I hope strangers, too,
106
315031
4450
arkadaşlarımla, ailemle ve
yabancılarla da paylaşmak
yabancılarla da paylaşmak
05:32
seems like the perfect way
to enter this next stage of my life.
to enter this next stage of my life.
107
320067
3442
hayatımın bu yeni aşamasına girmek için
mükemmel bir yol gibi görünüyor.
mükemmel bir yol gibi görünüyor.
05:36
Turns out to be just
what I was looking for:
what I was looking for:
108
324704
2085
Aradığım şeyin
05:39
a ritual that's less about dying
109
327424
2435
daha az ölüm hakkında
05:41
and more about opening the door
110
329883
1943
ve daha çok sonrasında geleceklere
05:43
to whatever comes next.
111
331850
1403
kapılar açmaya dair
bir ritüel olduğu ortaya çıktı.
bir ritüel olduğu ortaya çıktı.
05:46
Thank you.
112
334145
1150
Teşekkürler.
05:47
(Applause)
113
335319
1090
(Alkış)
05:48
Onward!
114
336433
1174
İleri!
05:49
(Applause)
115
337631
2194
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Bob Stein - PublisherBob Stein has long been in the vanguard: immersed in radical politics as a young man, he grew into one of the founding fathers of new media. He’s wondering what sorts of new rituals and traditions might emerge as society expands to include increasing numbers of people in their eighties and nineties.
Why you should listen
Until his early 30's, Bob Stein was a full-time radical activist. In 1981, he spent a year researching and writing a paper for Encyclopedia Britannica -- "EB and the Intellectual Tools of the Future" -- and he has been involved in electronic publishing ever since. In 1984 he founded The Criterion Collection, a critically acclaimed series of definitive films, which included the first supplementary sections and director commentaries and introduced the letterbox format. He also founded The Voyager Company, which in 1989 published one of the first commercial CD-ROMs, "The CD Companion to Beethoven's Ninth Symphony." In 1992 Voyager published the first electronic books, including Douglas Adams's Hitchhikers Guide to the Galaxy and Michael Crichton's Jurassic Park. In 2004 The MacArthur Foundation provided a generous grant with which Stein founded the Institute for the Future of the Book, a small think and do tank aimed at exploring and influencing the evolution of new forms of intellectual expression. In 2005, the Institute published the first "networked books," which an important milestone in the shift to social reading and writing as discourse moves from pages to screens. After waiting 25 years, since he saw the first public demo of VR, Stein is currently working on a platform to present music and art performance in a shared social space.
Bob Stein | Speaker | TED.com