TEDSalon NY2013
Jake Barton: The museum of you
Jake Barton: Sizin müzeniz
Filmed:
Readability: 4.5
815,299 views
Dünyanın üçte biri 11 Eylül 2001 tarihinde Dünya Ticaret Merkezi'nin yerle bir oluşunu canlı izledi; üçte biri 24 saat içinde olaydan haberdar oldu. (Siz nerdeydiniz; hatırlıyor musunuz?) Yakında açılacak olan 9/11 anıtı da o gün yaşanmış farklı tecrübeleri sergisinde bu soru ile biraraya getirecek. Tasarımcı Jake Barton,bu araçlarından ve galerideki ziyaretçiyi aktif bir katılımcı haline getirmeyi amaçlayan projeleriyle dinleyenleri kısa ama heyecanlı bir yolculuğa çıkarıyor.
Jake Barton - Designer and storyteller
Principal of the New York media design firm, Local Projects, Jake Barton creates interactive and digital exhibits for the likes of the 9/11 Memorial Museum, Cleveland Museum of Art and Storycorps. Full bio
Principal of the New York media design firm, Local Projects, Jake Barton creates interactive and digital exhibits for the likes of the 9/11 Memorial Museum, Cleveland Museum of Art and Storycorps. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
This is Charley Williams.
0
1370
1741
Bu Charley Williams.
00:15
He was 94 when this photograph was taken.
1
3111
2276
Bu fotoğraf çekildiğinde 94 yaşındaydı.
00:17
In the 1930s, Roosevelt put
2
5387
3057
1930larda Roosevelt, köprü, tünel ve
00:20
thousands and thousands of Americans back to work
3
8444
1980
altyapı inşa ederek binlerce amerikalıya
00:22
by building bridges and infrastructure and tunnels,
4
10424
2526
iş imkanı sağladı.
00:24
but he also did something interesting,
5
12950
1415
ama o ilginç bir şey daha yaptı;
00:26
which was to hire a few hundred writers
6
14365
2312
Amerikayı gezip sıradan Amerikalıların
00:28
to scour America to capture the stories of ordinary Americans.
7
16677
3961
hikayelerini yazması için birkaç yüz yazar tuttu.
00:32
Charley Williams, a poor sharecropper,
8
20638
2161
Fakir bir hisse ortağı olan Charley Williams
00:34
wouldn't ordinarily be the subject of a big interview,
9
22799
2662
büyük bir röportajın pek de konusu olamaz
00:37
but Charley had actually been a slave
10
25461
2428
ama Charley 22 yaşına kadar
00:39
until he was 22 years old.
11
27889
2558
kölelik yapmıştı.
00:42
And the stories that were captured of his life
12
30447
2314
Ve hayatından çıkarılan öyküler
00:44
make up one of the crown jewels
13
32761
2779
zamanında kölelik yapmış insanlarla dolu
00:47
of histories, of human-lived experiences
14
35540
3325
gerek tarih gerek tecrübe olarak
00:50
filled with ex-slaves.
15
38865
2275
çok değerli parçalar taşımaktadır.
00:53
Anna Deavere Smith famously said that
16
41140
2100
Anne Deavere Smith'in ünlü sözü der ki:
00:55
there's a literature inside of each of us,
17
43240
2488
"Hepimizin içinde edebi bir eser vardır."
00:57
and three generations later, I was part of a project
18
45728
2263
ve 3 jenerasyon sonra, StoryCorps adında
00:59
called StoryCorps,
19
47991
1561
bir projenin parçasıydım.
01:01
which set out to capture
20
49552
1992
Amacımız sıradan Amerikalıların
01:03
the stories of ordinary Americans
21
51544
2025
hikayelerini sokağa kurduğumuz
01:05
by setting up a soundproof booth in public spaces.
22
53569
2897
ses geçirmez bir kabin aracılığıyla kaydetmekti.
01:08
The idea is very, very simple.
23
56466
1230
Fikir oldukça basit.
01:09
You go into these booths, you interview your grandmother
24
57696
2871
Bu kabinlerden birine giriyorsunuz, büyük annenizi
01:12
or relative, you leave with a copy of the interview
25
60567
2288
ya da bir akrabanızı röportaja alıyorsunuz ve ardından bir kopya sizde kalıyor
01:14
and an interview goes into the Library of Congress.
26
62855
2787
bize bıraktığınız kopya ise kütüphane şurasına gönderiliyor.
01:17
It's essentially a way to make a national oral histories archive
27
65642
3358
Oral ulusal tarih arşivleri oluşturmak için
01:21
one conversation at a time.
28
69000
2272
oldukça iyi bir yöntem.
01:23
And the question is, who do you want to remember --
29
71272
2474
Soru da şu: Büyük annenizle sadece 45 dakikanız
01:25
if you had just 45 minutes with your grandmother?
30
73746
3072
olsaydı kimi hatırlamak isterdiniz?
01:28
What's interesting, in conversations with the founder, Dave Isay,
31
76818
2372
İlginç olan, kurucu Dave Isay ile geçen konuşmalarımızda bunun,
01:31
we always actually talked about this
32
79190
1148
hatta bunu hep konuştuk,
01:32
as a little bit of a subversive project,
33
80338
2250
biraz yıkıcı olabilecek bir proje olduğuydu
01:34
because when you think about it,
34
82588
1401
Çünkü düşününce,
01:35
it's actually not really about the stories that are being told,
35
83989
2516
olay anlatılan hikayenin kendisinden çok
01:38
it's about listening,
36
86505
1306
dinlemekle alakalı
01:39
and it's about the questions that you get to ask,
37
87811
2034
ve sorduğunuz sorularla alakalı.
01:41
questions that you may not have permission to
38
89845
2078
başka bir günde sormaya izninizin
01:43
on any other day.
39
91923
1270
olmayacağı sorularla alakalı.
01:45
I'm going to play you just a couple of quick excerpts from the project.
40
93193
4938
Size projeden birkaç küçük alıntı göstereceğim
01:50
[Jesus Melendez talking about poet Pedro Pietri's final moments]
41
98131
1978
[Jesus Melendez şair Pedro Pietri'nin son anlarından bahsediyor]
01:52
Jesus Melendez: We took off, and as we were ascending,
42
100109
2566
Jesus Melendez: Uçağımız kalktı ve yükselirken
01:54
before we had leveled off,
43
102675
1643
düz uçuşa geçmeden önce,
01:56
our level-off point was 45,000 feet,
44
104318
2429
düz uçuş irtifamız 45,000 feet idi,
01:58
so before we had leveled off,
45
106747
1902
düz uçuşa geçmeden önce,
02:00
Pedro began leaving us,
46
108649
2285
Pedro aramızdan ayrılıyordu,
02:02
and the beauty about it
47
110934
2213
ve olayın güzelliği şuydu,
02:05
is that I believe that there's something after life.
48
113147
3832
ben ölümden sonra bir hayat olduğuna inanırım.
02:08
You can see it in Pedro.
49
116979
3294
Bunu Pedro'da görebilirsiniz.
02:12
[Danny Perasa to his wife Annie Perasa married 26 years]
50
120273
3576
[Danny Perasa'dan eşi Annie Perasa'ya 26 yıldır evliler]
02:15
Danny Perasa: See, the thing of it is,
51
123849
1730
Danny Perasa: Bak, olay şu ki,
02:17
I always feel guilty when I say "I love you" to you,
52
125579
2703
Ben hep sana "Seni seviyorum" dediğimde kendimi suçlu hissediyorum
02:20
and I say it so often. I say it to remind you
53
128282
2892
ve bunu oldukça sık yapıyorum. Bunu sana
02:23
that as dumpy as I am, it's coming from me,
54
131174
3054
ne kadar sinir bozucu olursam olayım, bunu ben söylesem de,
02:26
it's like hearing a beautiful song from a busted old radio,
55
134228
4272
bunun darmadağın eski bir radyoda çok güzel bir şarkı duymak gibi bir şey olduğunu hatırlatmak için yapıyorum
02:30
and it's nice of you to keep the radio around the house.
56
138500
2125
ve bu eski radyoyu hala evin bir köşesinde tutman çok hoş.
02:32
(Laughter)
57
140625
2313
(Gülme)
02:34
[Michael Wolmetz with his girlfriend Debora Brakarz]
58
142938
2700
[Michael Wolmetz kız arkadaşı Debora Brakarz ile birlikte]
02:37
Michael Wolmetz: So this is the ring that my father gave to my mother,
59
145638
3058
Michael Wolmetz: İşte bu benim babamın anneme verdiği yüzük,
02:40
and we can leave it there.
60
148696
1532
oraya bırakabiliriz.
02:42
And he saved up and he purchased this,
61
150228
1808
O para biriktirdi ve bunu satın aldı,
02:44
and he proposed to my mother with this,
62
152036
1885
ve anneme bununla evlenme teklif etti
02:45
and so I thought that I would give it to you
63
153921
1941
ve ben de bunu sana vermeyi düşündüm
02:47
so that he could be with us for this also.
64
155862
3730
bu sayede bunun için de bizimle burada olsun diye.
02:51
So I'm going to share a mic with you right now, Debora.
65
159592
3358
O yüzden Debora, seninle şimdi bir mikrofonu paylaşacağım.
02:54
Where's the right finger?
66
162950
1817
Sağ parmak nerede?
02:56
Debora Brakarz: (Crying)
67
164767
1773
Debora Brakarz: (Ağlıyor)
02:58
MW: Debora, will you please marry me?
68
166540
3718
MW: Debora, benimle lütfen evlenir misin?
03:02
DB: Yes. Of course. I love you.
69
170258
3439
DB: Evet. Tabii ki. Seni seviyorum.
03:05
(Kissing)
70
173697
2661
(Öpüşme)
03:08
MW: So kids, this is how your mother and I got married,
71
176358
4561
MW: İşte çocuklar, ben ve anneniz böyle evlendik;
03:12
in a booth in Grand Central Station with my father's ring.
72
180919
3699
Grand Central İstasyonunda bir kabinde, babamın yüzüğü ile.
03:16
My grandfather was a cab driver for 40 years.
73
184618
2134
Büyük babam 40 yıl taksi şöförlüğü yaptı.
03:18
He used to pick people up here every day.
74
186752
2103
Buradan her gün müşteri alırdı.
03:20
So it seems right.
75
188855
2127
O yüzden mantıklı görünüyor.
03:22
Jake Barton: So I have to say
76
190982
1639
Jake Barton: Yani söylemeliyim ki
03:24
I did not actually choose those individual samples to make you cry
77
192621
3007
ben bu parçaları sizi ağlatmak için seçmedim
03:27
because they all make you cry.
78
195628
2000
çünkü tümü sizi ağlatıyor.
03:29
The entire project is predicated on this act of love
79
197628
2714
Tüm proje kendini dinlemek olan
03:32
which is listening itself.
80
200342
1551
sevgi mesajının üstünden ilerledi.
03:33
And that motion of building an institution
81
201893
2785
Sonrasında söz ve sükuttan yola çıkarak
03:36
out of a moment of conversation and listening
82
204678
1841
bir enstitü kurmak tam da benim firmam olan
03:38
is actually a lot of what my firm, Local Projects,
83
206519
1852
Local Projects(Yerel Projeler)'in
03:40
is doing with our engagements in general.
84
208371
2999
genelde yaptığı türden bir iş.
03:43
So we're a media design firm, and we're working
85
211370
1730
Biz bir medya dizayn firmasıyız ve müze ve kamusal alanlar için
03:45
with a broad array of different institutions
86
213100
2149
birçok medya araç gereci yapımında
03:47
building media installations for museums and public spaces.
87
215249
3233
birçok farklı enstitü ile birlikte çalışıyoruz.
03:50
Our latest engagement is the Cleveland Museum of Art,
88
218482
2676
Son işimiz Cleveland Museum of Art(Cleveland Sanat Müzesi)'ndeydi.
03:53
which we've created an engagement called Gallery One for.
89
221158
3080
orada Gallery One(Galeri Bir) adındaki işimizi yaratmıştık.
03:56
And Gallery One is an interesting project
90
224238
2146
Gallery One oldukça ilginç bir proje
03:58
because it started with this massive, $350 million expansion
91
226384
4192
çünkü Cleveland Sanat Müzesinde
04:02
for the Cleveland Museum of Art,
92
230576
1479
350$ değerindeki büyük bir genişleme ile başladı
04:04
and we actually brought in this piece
93
232055
2327
ve bu parçayı özellikle yeni bir kapasite ve
04:06
specifically to grow new capacity, new audiences,
94
234382
2503
yeni bir seyirci kitlesi oluşturmak için getirdik,
04:08
at the same time that the museum itself is growing.
95
236885
2809
bu sırada da müzenin kendisi de büyüyor tabi.
04:11
Glenn Lowry, the head of MoMA, put it best when he said,
96
239694
2204
Glenn Lowry, MoMA'nın başı bunları dediğinde durumu güzelce özetlemişti: "Biz ziyaretçilerilerimizin
04:13
"We want visitors to actually cease being visitors.
97
241898
2854
sadece ziyaretçi olmalarını istemiyoruz. Ziyaretçiler
04:16
Visitors are transient. We want people who live here,
98
244752
2179
gelip geçicidir. Biz insanların burada yaşamalarını ve
04:18
people who have ownership."
99
246931
1673
buraya sahip çıkmalarını istiyoruz."
04:20
And so what we're doing is making a broad array
100
248604
1785
Ve biz de galerilerdeki materyal ile
04:22
of different ways for people to actually engage
101
250389
1698
insanların daha farklı şekillerde etkileşime
04:24
with the material inside of these galleries,
102
252087
2199
girmelerini çeşitli yollarla sağlıyoruz.
04:26
so you can still have a traditional gallery experience,
103
254286
2783
Bu sayede normal bir müze gezintisinin yanında
04:29
but if you're interested, you can actually engage
104
257069
2508
eğer isterseniz herhangi bir sanat eseriyle
04:31
with any individual artwork and see the original context
105
259577
2801
etkileşime geçip orijinal içeriğini ve nerden olduğunu görebiliyor,
04:34
from where it's from, or manipulate the work itself.
106
262378
2742
yada eserin kendisini farklı açılardan inceleyebiliyorsunuz.
04:37
So, for example, you can click on this individual lion head,
107
265120
2715
Örnek vermek gerekirse, bu aslan kafasına tıkladığınızda
04:39
and this is where it originated from, 1300 B.C.
108
267835
3274
M.Ö. 1300 yılından kalma olduğun görebiliyorsunuz.
04:43
Or this individual piece here,
109
271109
2110
Yada bu parça, burada tüm yatak odasını görebiliyorsunuz.
04:45
you can see the actual bedroom. It really changes the way
110
273219
2515
Gerçekten bu tür tempera resimlerine
04:47
you think about this type of a tempera painting.
111
275734
3340
bakış açınızı değiştiriyor.
04:51
This is one of my favorites because you see the studio itself.
112
279074
2498
Bu benim favorilerimden çünkü stüdyonun kendisini görebiliyorsunuz.
04:53
This is Rodin's bust. You get the sense
113
281572
1845
Bu Rodin'in büstü. Bu içi yaratıcılık dolu
04:55
of this incredible factory for creativity.
114
283417
2468
inanılmaz stüdyoyu anlayabiliyorsunuz.
04:57
And it makes you think about literally the hundreds
115
285885
1832
Ve bunların tümü sizi binlerce yıllık insan yaratılığı hakkında
04:59
or thousands of years of human creativity and how
116
287717
2595
meraklandırıyor ve her sanat eserinin
05:02
each individual artwork stands in for part of that story.
117
290312
3055
bu hikayeye nasıl oturduğunu gözler önüne seriyor.
05:05
This is Picasso,
118
293367
1291
Bu Picasso,
05:06
of course embodying so much of it from the 20th century.
119
294658
2978
tabii ki görüntülerimizin çoğu 20. yüzyıldan.
05:09
And so our next interface, which I'll show you,
120
297636
2301
Ve şimdi size göstereceğim bir sonraki arayüzümüz
05:11
actually leverages that idea of this lineage of creativity.
121
299937
3183
az önceki yaratıcılığın soyunu yeni bir seviyeye taşıyor.
05:15
It's an algorithm that actually allows you to browse
122
303120
3618
Bu algoritma sizin müzenin koleksiyonuna
05:18
the actual museum's collection using facial recognition.
123
306738
3199
yüz tanıma fonksiyonuyla ulaşmanızı sağlıyor.
05:21
So this person's making different faces,
124
309937
1926
Mesela bir insan farklı suratlar yapıyor,
05:23
and it's actually drawing forth different objects
125
311863
2407
ve bu sayede nasıl göründüğüne göre
05:26
from the collection that connect with exactly how she's looking.
126
314270
3240
farklı eserlerle karşılaşıyor.
05:29
And so you can imagine that, as people are performing
127
317510
4045
Anlayacağınız, insanlar müzede bu şekilde dolaştıkça
05:33
inside of the museum itself, you get this sense
128
321555
2530
siz de bu duygusal bağlantı
05:36
of this emotional connection,
129
324085
1000
hissine kapılıyorsunuz.
05:37
this way in which our face connects with the thousands
130
325085
2353
Bu sayede on binlerce yılık sanatla
05:39
and tens of thousands of years.
131
327438
1913
yüzümüz bir bağlantı kuruyor.
05:41
This is an interface that actually allows you to draw
132
329351
2195
Bu arayüz sizin çizim yapmanıza da olanak sağlıyor
05:43
and then draws forth objects using those same shapes.
133
331546
3944
ve bu çizdiğiniz şekillere göre eserler çıkarıyor.
05:47
So more and more we're trying to find ways
134
335490
1665
Ve gittikçe insanların müzedeki eserlere katkıda
05:49
for people to actually author things inside of the museums themselves,
135
337155
3086
bulunmalarını sağlayacak yeni yollar arıyoruz,
05:52
to be creative even as they're looking
136
340241
2000
daha başka insanların yaratıcılıklarına bakarken bile
05:54
at other people's creativity and understanding them.
137
342241
2688
yaratıcı ve anlayışlı olmalarını istiyoruz.
05:56
So in this wall, the collections wall,
138
344929
2321
Bu duvarda, koleksiyorun duvarında,
05:59
you can actually see all 3,000 artworks all at the same time,
139
347250
3499
3,000 ayrı sanat eserini aynı anda görebilirsiniz
06:02
and you can actually author your own
140
350749
1876
ve hatta kendinizin müzedeki gezmelerinizi ekleyebilirsiniz,
06:04
individual walking tours of the museum, so you can share them,
141
352625
3365
sonra da bunları paylaşabilirsiniz,
06:07
and someone can take a tour with the museum director
142
355990
2802
bu sayede birisi müzenin yöneticisiyle
06:10
or a tour with their little cousin.
143
358792
2230
yada kuzenleriyle müzeyi gezebilir.
06:13
But all the while that we've been working
144
361022
1090
Ama Cleveland'da çalıştığımız onca zaman
06:14
on this engagement for Cleveland,
145
362112
2138
şu güne kadarki
06:16
we've also been working in the background
146
364250
1435
en önemli işimizi ortaya çıkarmak
06:17
on really our largest engagement to date,
147
365685
2001
için arka planda da çalışıyorduk.
06:19
and that's the 9/11 Memorial and Museum.
148
367686
3584
Bu da 9/11 Memorial and Museum(9/11 Anıt ve Müzesi).
06:23
So we started in 2006
149
371270
2609
2006'da Thinc Dizayn ile
06:25
as part of a team with Thinc Design
150
373879
2544
birlikte bir takımla müzenin orijinal
06:28
to create the original master plan for the museum,
151
376423
2497
şemasını oluşturmak için çalışmaya başladık
06:30
and then we've done all the media design
152
378920
1700
ve hem müze hem de anıt için sonra da medya prodüksiyonu
06:32
both for the museum and the memorial and then the media production.
153
380620
2587
için medya dizaynını bitirdik.
06:35
So the memorial opened in 2011,
154
383207
2870
Ardından anıt 2011'de açıldı,
06:38
and the museum's going to open next year in 2014.
155
386077
2525
ve müze de önümüzdeki yıl 2014'te açılacak.
06:40
And you can see from these images,
156
388602
1284
Resimlerden de görebileceğiniz gibi
06:41
the site is so raw and almost archaeological.
157
389886
3608
bu alan işlenmemiş ve neredeyse arkeolojik.
06:45
And of course the event itself is so recent,
158
393494
1974
Ve olayın kendisi de oldukça taze,
06:47
somewhere between history and current events,
159
395468
2752
şu anki olaylar ve geçmiş arasında,
06:50
it was a huge challenge to imagine
160
398220
1483
böyle bir alanı nasıl dolduracağımız,
06:51
how do you actually live up to a space like this,
161
399703
2950
böyle bir olayın hikayesini nasıl anlatacağımız,
06:54
an event like this, to actually tell that story.
162
402653
2194
bunlar başarması zor hedeflerdi.
06:56
And so what we started with
163
404847
2013
Başlangıçta elimizde olan gerçekten
06:58
was really a new way of thinking about building an institution,
164
406860
3631
Make History adında, sadece yeni bir enstitü inşaa etme sürecine
07:02
through a project called Make History,
165
410491
1507
farklı bir açıdan bakmamızla ortaya çıkan bir projeydi.
07:03
which we launched in 2009.
166
411998
1835
Projeyi 2009 yılında başlattık.
07:05
So it's estimated that a third of the world
167
413833
2933
Tahminlere göre dünyanın 3'te 1'i
07:08
watched 9/11 live,
168
416766
1680
9/11 olaylarını canlı izledi,
07:10
and a third of the world
169
418446
1323
ve 3'te 1'i
07:11
heard about it within 24 hours,
170
419769
1479
24 saat içinde olaydan haberdar oldu,
07:13
making it really by nature of when it happened,
171
421248
2368
bunların tümü bu olayın meydana geldiği anı
07:15
this unprecedented moment of global awareness.
172
423616
3200
eşsiz bir global farkındalık anı haline getirdi.
07:18
And so we launched this to capture the stories
173
426816
2291
Biz de dünya çapındaki bu hikayeleri
07:21
from all around the world,
174
429107
1103
gerek video, gerek fotoğraf
07:22
through video, through photos,
175
430210
1666
gerek yazılı olarak
07:23
through written history,
176
431876
1177
kaydetmek için yola çıktık.
07:25
and so people's experiences on that day,
177
433053
1724
Ve insanların o günkü tecrübeleri
07:26
which was, in fact, this huge risk for the institution
178
434777
2066
bu platformu halka açmakta olan
07:28
to make its first move this open platform.
179
436843
2469
enstitü için büyük bir risk haline geldi.
07:31
But that was coupled together with this oral histories booth,
180
439312
2958
Ama bu risk oral tarih kabinleriyle birleşiyordu,
07:34
really the simplest we've ever made,
181
442270
1117
bu kabinlerin en basitleştirilmiş halinde
07:35
where you locate yourself on a map.
182
443387
1128
kendinizi haritada işaretleyebiliyorsunuz.
07:36
It's in six languages, and you can tell your own story
183
444515
2576
Altı farklı dilde kullabiliyorsunuz ve kendi hikayenizi,
07:39
about what happened to you on that day.
184
447091
2012
o gün size ne olduğunu anlatabiliyorsunuz.
07:41
And when we started seeing the incredible images
185
449103
3357
Ve o inanılmaz resimler ve hikayeler
07:44
and stories that came forth
186
452460
1448
dünyanın dört bir yanından
07:45
from all around the world --
187
453908
1269
ortaya çıktıklarında --
07:47
this is obviously part of the landing gear --
188
455177
2072
bu açıkça iniş takımlarının bir parçası --
07:49
we really started to understand
189
457249
2189
gerçekten anlamaya başladık;
07:51
that there was this amazing symmetry
190
459438
2085
olayın kendisi ve insanların kendi hikayelerini
07:53
between the event itself,
191
461523
1523
anlatışları arasında inanılmaz
07:55
between the way that people were telling the stories of the event,
192
463046
2299
bir simetri olduğunu farkettik.
07:57
and how we ourselves needed to tell that story.
193
465345
3296
ve ayrıca bizim bu hikayeyi nasıl anlatmamız gerektiğini.
08:00
This image in particular really captured
194
468641
2154
Bu resim zamanında
08:02
our attention at the time,
195
470795
1181
gerçekten çok ilgimizi çekmişti,
08:03
because it so much sums up that event.
196
471976
2488
çünkü olayın tamamını özetliyor.
08:06
This is a shot from the Brooklyn-Battery Tunnel.
197
474464
2607
Bu Brooklyn-Battery Tünelinden.
08:09
There's a firefighter that's stuck, actually, in traffic,
198
477071
3129
Bir itfaiyeci trafiğe takılmış
08:12
and so the firefighters themselves are running
199
480200
2828
ve itfaiyeciler olay yerine
08:15
a mile and a half to the site itself
200
483028
1609
sırtlarında 30 kiloluk yükle
08:16
with upwards of 70 pounds of gear on their back.
201
484637
2970
yarım mil (0.8km) koşuyorlar.
08:19
And we got this amazing email that said,
202
487607
2793
Ve bu inanılmaz email'i aldık:
08:22
"While viewing the thousands of photos on the site,
203
490400
1838
"Sitenizdeki binlerce fotoğrafı incelerken
08:24
I unexpectedly found a photo of my son.
204
492238
2973
şans eseri oğlumun fotoğrafını buldum.
08:27
It was a shock emotionally, yet a blessing to find this photo,"
205
495211
2960
Bu ruhsal olarak beni çok sarstı ama bir yandan da bu bir lütuf."
08:30
and he was writing because he said,
206
498171
1321
ve yazma sebebini de şöyle belirtiyordu:
08:31
"I'd like to personally thank the photographer
207
499492
2340
"Bu fotoğrafı siteye yollayan kişiye
08:33
for posting the photo,
208
501832
1149
bizzat teşekkür etmek istiyorum,
08:34
as it meant more than words can describe to me
209
502981
2102
çünkü oğlumun muhtemelen çekilmiş son fotoğrafına
08:37
to have access to what is probably
210
505083
1793
sahip olmak kelimelerle anlatamayacağım
08:38
the last photo ever taken of my son."
211
506876
4443
kadar değerli bir şey."
08:43
And it really made us recognize
212
511319
2301
Ve bu gerçekten bu enstitünün
08:45
what this institution needed to be
213
513620
2601
bu tür hikayeleri anlatmak için
08:48
in order to actually tell that story.
214
516221
2370
sahip olması gerek duruşu bize çok iyi anlattı.
08:50
We can't have just a historian or a curator narrating
215
518591
3796
Olaylara şahit olmuş
08:54
objectively in the third person about an event like that,
216
522387
3247
müzede kendi başlarına gezecek
08:57
when you have the witnesses to history
217
525634
2530
bu kadar insan varken
09:00
who are going to make their way
218
528164
846
bir tarihçi yada müze görevlisinin tarafsızca
09:01
through the actual museum itself.
219
529010
3145
3. kişi bakış açışıyla bu olayı anlatması yanlıştı,
09:04
And so we started imagining the museum,
220
532155
1873
Bu yüzden müzedeki yaratıcı takım ve
09:06
along with the creative team at the museum and the curators,
221
534028
3372
müze görevlileriyle birlikte müzeyi düşünmeye başladık,
09:09
thinking about how the first voice that you would hear
222
537400
1897
ve müzede ilk duyacağınız sesin aslında
09:11
inside the museum would actually be of other visitors.
223
539297
2609
diğer ziyaretçilerinki olduğunu anladık.
09:13
And so we created this idea of an opening gallery
224
541906
2488
Sonra bu açılış galerisini yarattık ve
09:16
called We Remember.
225
544394
1437
adını We Remember (Hatırlıyoruz) koyduk.
09:17
And I'll just play you part of a mockup of it,
226
545831
1825
Size sadece küçük bir parçasını oynatacağım,
09:19
but you get a sense of what it's like to actually enter
227
547656
1947
ama tarihte o ana geri gidip
09:21
into that moment in time
228
549603
1263
o anı tekrar yaşamanın
09:22
and be transported back in history.
229
550866
3253
hissiyatını alacağınızı düşünüyorum.
09:26
(Video) Voice 1: I was in Honolulu, Hawaii.
Voice 2: I was in Cairo, Egypt.
Voice 2: I was in Cairo, Egypt.
230
554119
3811
(Video) Ses 1: Ben Honolulu, Hawaii'deydim.
Ses 2: Ben Kahire, Mısır'daydım.
Ses 2: Ben Kahire, Mısır'daydım.
09:29
Voice 3: Sur les Champs-Élysées, à Paris.
Voice 4: In college, at U.C. Berkeley.
Voice 4: In college, at U.C. Berkeley.
231
557930
3438
Ses 3: Sur les Champs-Élysées, à Paris. (Paris'te Champs-Élysées'deydim.)
Ses 4: Kolejde, U.C. Berkeley'deydim.
Ses 4: Kolejde, U.C. Berkeley'deydim.
09:33
Voice 5: I was in Times Square.
Voice 6: São Paolo, Brazil.
Voice 6: São Paolo, Brazil.
232
561368
3206
Ses 5: Times meydanındaydım.
Ses 6: São Paolo, Brazil.
Ses 6: São Paolo, Brazil.
09:36
(Multiple voices)
233
564574
4616
(Birçok ses)
09:41
Voice 7: It was probably about 11 o'clock at night.
234
569190
2796
Ses 7: Sanırım saat gece 11'di.
09:43
Voice 8: I was driving to work at 5:45 local time in the morning.
235
571986
3748
Ses 8: Yerel saatle sabah 5:45'te arabamla işe gidiyordum.
09:47
Voice 9: We were actually in a meeting
236
575734
1261
Ses 9: İçeri apar topar birisi girip
09:48
when someone barged in and said,
237
576995
1727
"Aman Tanrım, bir uçak Dünya Ticaret Merkezi'ne(WTC) çarptı."
09:50
"Oh my God, a plane has just crashed into the World Trade Center."
238
578722
3793
dediğinde toplantıdaydık.
09:54
Voice 10: Trying to frantically get to a radio.
239
582515
2175
Ses 10: Deli gibi bir radyo arıyordum.
09:56
Voice 11: When I heard it over the radio --
240
584690
1429
Ses 11: Radyoda duyduğumda --
09:58
Voice 12: Heard it on the radio.
241
586119
1376
Ses 12: Radyoda duydum.
09:59
(Multiple voices)
242
587495
1750
(Birçok ses)
10:01
Voice 13: I got a call from my father.
Voice 14: The phone rang, it woke me up.
Voice 14: The phone rang, it woke me up.
243
589245
2934
Ses 13: Babamı aramalıyım.
Ses 14: Telefonumun çalmasna uyandım.
Ses 14: Telefonumun çalmasna uyandım.
10:04
My business partner told me to turn on the television.
244
592179
1941
İş ortağım bana telvizyonu açmamı söyledi.
10:06
Voice 15: So I switched on the television.
245
594120
2369
Ses 15: Ben de televizyonu açtım.
10:08
Voice 16: All channels in Italy were displaying the same thing.
246
596489
2388
Ses 16: İtalyadaki tüm televizyonlar aynı şeyi gösteriyorlardı.
10:10
Voice 17: The Twin Towers.
Voice 18: The Twin Towers.
Voice 18: The Twin Towers.
247
598877
2842
Ses 17: İkiz Kuleler.
Ses 18: İkiz Kuleler.
Ses 18: İkiz Kuleler.
10:13
JB: And you move from there
248
601719
1097
JB: Ve siz ordan çıkıp,
10:14
into that open, cavernous space.
249
602816
2084
mağramsı açık bir alana geliyorsınız.
10:16
This is the so-called slurry wall.
250
604900
1885
Bu o sözde çamurlu duvar.
10:18
It's the original, excavated wall at the base of the World Trade Center
251
606785
3174
Bu orijinal, kulenin dibindeki kazıdan çıkarılmış,
10:21
that withstood the actual pressure from the Hudson River
252
609959
3002
olaydan sonra tam bir yıl Hudson Nehrinin
10:24
for a full year after the event itself.
253
612961
2037
basıncına dayanmış duvar.
10:26
And so we thought about carrying that sense of authenticity,
254
614998
3201
Bu sahiciliği o andan
10:30
of presence of that moment
255
618199
2375
müzedeki sergiye
10:32
into the actual exhibition itself.
256
620574
1525
taşıma kararı aldık.
10:34
And we tell the stories of being inside the towers
257
622099
2750
Kulenin içinde geçmiş hikayeleri de
10:36
through that same audio collage,
258
624849
1534
aynı sesten kolaj ile anlatıyoruz,
10:38
so you're hearing people literally talking about
259
626383
1967
bu sayede insanların bire bir uçakların binalara çarpışı
10:40
seeing the planes as they make their way into the building,
260
628350
2924
yada merdivenlerden kaçışları
10:43
or making their way down the stairwells.
261
631274
2103
hakkında konuştuklarını duyabiliyorsunuz.
10:45
And as you make your way into the exhibition
262
633377
2247
Ve sergide ilerledikçe
10:47
where it talks about the recovery,
263
635624
1846
iyileşme sürecinden bahseden kısma geldiğinizde
10:49
we actually project directly onto these moments
264
637470
2488
insanları direkt olarak enkazın tepesine
10:51
of twisted steel all of the experiences from people
265
639958
3197
kadar kazarak gelmiş insanların tecrübeleriyle
10:55
who literally excavated on top of the pile itself.
266
643155
3335
yüzleştiriyoruz.
10:58
And so you can hear oral histories --
267
646490
2004
Burada oral tarihlerini dinleyebiliyorsunuz --
11:00
so people who were actually working the so-called bucket brigades
268
648494
2471
sözde kova tugaylarında çalışmış
11:02
as you're seeing literally the thousands of experiences
269
650965
3185
insanlar dahil o andan binlerce
11:06
from that moment.
270
654150
1835
tecrübeyle karşılaşıyorsunuz.
11:07
And as you leave that storytelling moment
271
655985
1854
Ve 9/11'i anlamak temalı bu
11:09
understanding about 9/11,
272
657839
1863
anlatı kısmından ayrıldığımızda,
11:11
we then turn the museum back into a moment of listening
273
659702
3048
müzeye gelmiş insanlara dönüyoruz
11:14
and actually talk to the individual visitors
274
662750
2772
ve ziyaretçilere 9/11 ile ilgili
11:17
and ask them their own experiences about 9/11.
275
665522
2631
kendi tecrübelerini soruyoruz.
11:20
And we ask them questions that are actually
276
668153
1217
Ve onlara tam olarak cevaplanamayan,
11:21
not really answerable, the types of questions
277
669370
2038
9/11'in hepimiz içinde uyandırdığı
11:23
that 9/11 itself draws forth for all of us.
278
671408
3496
türden sorular soruyoruz.
11:26
And so these are questions like,
279
674904
1422
Mesela:
11:28
"How can a democracy balance freedom and security?"
280
676326
3157
"Demokrasi nasıl özgürlük ve güvenliği dengeleyebilir?"
11:31
"How could 9/11 have happened?"
281
679483
3574
"9/11 nasıl olabilirdi?"
11:35
"And how did the world change after 9/11?"
282
683057
2135
"9/11'den sonra dünya nasıl değişti?"
11:37
And so these oral histories,
283
685192
1531
Ve bunlar bizim yıllardır
11:38
which we've actually been capturing already for years,
284
686723
2883
kaydını tuttuğumuz
11:41
are then mixed together with interviews
285
689606
2139
Donald Rumsfeld, Bill Clinton, Rudy Giuliani
11:43
that we're doing with people like Donald Rumsfeld,
286
691745
2226
gibi insanlarla yaptığımız
11:45
Bill Clinton, Rudy Giuliani,
287
693971
1872
röportajlarla birleştirdiğimiz oral tarihler,
11:47
and you mix together these different players
288
695843
2120
ve sonunda bu farklı oyuncuları
11:49
and these different experiences,
289
697963
1031
ve bu tecrübeleri, 9/11 ile ilgili
11:50
these different reflection points about 9/11.
290
698994
2366
bu farklı yansımaları birleştiriyorsunuz.
11:53
And suddenly the institution, once again,
291
701360
1695
Ve bir anda bir kez daha enstitü
11:55
turns into a listening experience.
292
703055
2341
bir dinlenceye dönüşüyor.
11:57
So I'll play you just a short excerpt
293
705396
1821
Tekrar birkaç sesle yaptığımız bu
11:59
of a mockup that we made of a couple of these voices,
294
707217
1954
parçalardan birini dinleteceğim.
12:01
but you really get a sense
295
709171
1797
ama bu sefer olayın herkes tarafından yansımasının
12:02
of the poetry of everyone's reflection on the event.
296
710968
3947
oluşturduğu şairane hissi sezebiliyorsunuz.
12:06
(Video) Voice 1: 9/11 was not just a New York experience.
297
714915
3343
(Video) Ses 1: 9/11 sadece New York'ta yaşanmadı.
12:10
Voice 2: It's something that we shared, and it's something that united us.
298
718258
4010
Ses 2: O bizim paylaştığımız, bizi birleştiren bir şeydi.
12:14
Voice 3: And I knew when I saw that,
299
722268
1554
Ses 3:Gördüğümde biliyordum ki,
12:15
people who were there that day who immediately
300
723822
2055
oradaki insanların tanıdık tanımadık
12:17
went to help people known and unknown to them
301
725877
3060
herkesin yardımına koştularmaları
12:20
was something that would pull us through.
302
728937
2018
hepimizi kurtaracak bir güçtü.
12:22
Voice 4: All the outpouring of affection and emotion
303
730955
2819
Ses 4: Bizim ülkemizden gelmiş bu
12:25
that came from our country was something really
304
733774
1968
sevgi ve duygu seli
12:27
that will forever, ever stay with me.
305
735742
2818
sonsuza kadar benimle kalacak bir şey.
12:30
Voice 5: Still today I pray and think about those
306
738560
1746
Ses 5: Bugün bile orada hayatını kaybetmiş
12:32
who lost their lives,
307
740306
1689
ve başkalarına yardım ederken
12:33
and those who gave their lives to help others,
308
741995
2677
hayatlarını kaybetmiş insanları düşünürüm ve dua ederim,
12:36
but I'm also reminded of the fabric of this country,
309
744672
3419
ama öte yandan bu ülkenin temel dokusunu da hatırlarım;
12:40
the love, the compassIon, the strength,
310
748091
2320
tüm o sevgiyi, özveri ve gücü
12:42
and I watched a nation come together
311
750411
2429
ve koca bir ulusun korkunç bir
12:44
in the middle of a terrible tragedy.
312
752840
3559
trajedi ortasında bir araya gelişini izlediğimi...
12:50
JB: And so as people make their way out of the museum,
313
758013
2707
JB: Ardından insanlar müzeden çıkarken tecrübeleri
12:52
reflecting on the experience, reflecting on their own thoughts of it,
314
760720
3088
tecrübeleri ve oluşan fikirleri üzerinde düşünüyorlar
12:55
they then move into the actual space of the memorial itself,
315
763808
3176
ardından anıt alanına geliyorlar,
12:58
because they've gone back up to grade,
316
766984
2078
yukarı çıktıkları için,
13:01
and we actually got involved in the memorial
317
769062
2067
birkaç yıl müzeyle ilgilendikten sonra
13:03
after we'd done the museum for a few years.
318
771129
2239
bizim de anıta katkımız oldu.
13:05
The original designer of the memorial, Michael Arad,
319
773368
2809
Anıtın tasarımcısı, Michael Arad,
13:08
had this image in his mind of all the names appearing
320
776177
2530
tüm isimlerin neredeyse rastgele,
13:10
undifferentiated, almost random,
321
778707
2396
sırasız bir şekilde yazılmasını
13:13
really a poetic reflection on top of the nature
322
781103
3832
istiyordu, oldukça lirik bir bakış açısı
13:16
of a terrorism event itself,
323
784935
1517
hem de bir terör saldırısını olduğunu düşünürseniz,
13:18
but it was a huge challenge for the families, for the foundation,
324
786452
3108
ama bu aileler için, inanılmaz zordu
13:21
certainly for the first responders,
325
789560
1876
özellikle ilk insanların yardımına koşmuş insanlar için,
13:23
and there was a negotiation that went forth
326
791436
2130
sonunda bir pazarlık yapıldı
13:25
and a solution was found
327
793566
1513
ve bir çözüm bulundu;
13:27
to actually create not an order in terms of chronology,
328
795079
3363
isimler ne kronolojik ne de alfabetik olarak
13:30
or in terms of alphabetical,
329
798442
1364
sıralanacaktı,
13:31
but through what's called meaningful adjacency.
330
799806
2146
onun yerine anlamlı bitişiklik diye bir yöntem bulduk.
13:33
So these are groupings of the names themselves
331
801952
2751
Bu isimlerin gruplaşmış hali,
13:36
which appear undifferentiated but actually have an order,
332
804703
2668
sıralanmamış gibi görünseler de bir sıraları var,
13:39
and we, along with Jer Thorp, created an algorithm
333
807371
3236
ve biz, Jer Thorp ile birlikte, büyük ölçüde bilgiyi alıp
13:42
to take massive amounts of data
334
810607
1995
bütün bu isimleri birbirine bağlayacak
13:44
to actually start to connect together all these different names themselves.
335
812602
3325
bir algoritma yarattık.
13:47
So this is an image of the actual algorithm itself
336
815927
3032
Bu resim algoritmayı gösteriyor,
13:50
with the names scrambled for privacy,
337
818959
2356
isimlerin üstü kişisel gizlilik gerekçesiyle karalı
13:53
but you can see that these blocks of color
338
821315
2380
ama renkli bloklardan görebilirsiniz
13:55
are actually the four different flights,
339
823695
1950
burada dört ayrı uçak,
13:57
the two different towers, the first responders,
340
825645
2777
iki ayrı kule, ilk yardıma gelenler ve
14:00
and you can actually see within that different floors,
341
828422
2572
katlar arası ayrımlar var,
14:02
and then the green lines are the interpersonal connections
342
830994
2775
ve yeşil çizgiler de aileler tarafından istenmişti, bunlar
14:05
that were requested by the families themselves.
343
833785
3174
kişisel bağları gösteriyor.
14:08
And so when you go to the memorial,
344
836959
2381
Anıta gittiğinizde
14:11
you can actually see the overarching organization
345
839340
2650
alanın her yanında,
14:13
inside of the individual pools themselves.
346
841990
2884
her havuzun içinde oluşmuş bir uyum görebilirsiniz.
14:16
You can see the way that the geography of the event
347
844874
2370
Olayın coğrafyası anıtın
14:19
is reflected inside of the memorial,
348
847244
2883
tamamında yansımaktadır
14:22
and you can search for an individual name,
349
850127
1828
ve bir isim arayabilirsiniz,
14:23
or in this case an employer, Cantor Fitzgerald,
350
851955
2575
hatta bu durumda bir işveren, Cantor Fitzgerald,
14:26
and see the way in which all of those names,
351
854530
2396
ve tüm o isimlerin nasıl organize bir şekilde
14:28
those hundreds of names, are actually organized
352
856926
2110
anıtın tamamına yayıldığını
14:31
onto the memorial itself,
353
859036
1692
görebilirsiniz
14:32
and use that to navigate the memorial.
354
860728
2618
ve bu şekilde anıtı gezebilirsiniz.
14:35
And more importantly, when you're actually at the site
355
863346
1936
Daha da önemlisi o anıt alanına vardığınızda
14:37
of the memorial, you can see those connections.
356
865282
1479
tüm o bağlantıları görebilirsiniz.
14:38
You can see the relationships between the different names themselves.
357
866761
3620
İsimler arasındaki ilişkileri görebilirsiniz.
14:42
So suddenly what is this undifferentiated, anonymous
358
870381
3269
O anda sırasız, kimliksiz bir grup isim
14:45
group of names springs into reality as an individual life.
359
873650
4678
hayat kazanmışçasına gerçeklikte yer bulabilir.
14:50
In this case, Harry Ramos,
360
878328
2168
Bu durumda, Harry Ramos,
14:52
who was the head trader at an investment bank,
361
880496
2339
bir yatırım bankasının baş tüccarı,
14:54
who stopped to aid Victor Wald on the 55th floor of the South Tower.
362
882835
5038
Victor Wald'a yardım etmek için Güney Kule'nin 55. katında duran kişi.
14:59
And Ramos told Wald, according to witnesses,
363
887873
2685
Ramos Wald'a şahitlere göre demiş ki:
15:02
"I'm not going to leave you."
364
890558
2470
"Seni bırakmayacağım."
15:05
And Wald's widow requested that they be listed next to each other.
365
893028
5576
Ve Wald'ın eşi bunun üzerine yan yana yazılmalarını istemiş.
15:10
Three generations ago, we had to actually get people
366
898604
3202
Üç jenerasyon önce normal insanların
15:13
to go out and capture the stories for common people.
367
901806
3397
hikayelerinin kayda geçmesi için insan tutmamız gerekirdi.
15:17
Today, of course, there's an unprecedented amount of stories
368
905203
3468
Bugün, tabii ki gelecek nesiller için
15:20
for all of us that are being captured for future generations.
369
908671
3898
tarafımızdan kaydedilen görülmemiş sayıda hikaye var.
15:24
And this is our hope, that's there's poetry inside of each of our stories.
370
912569
3513
Ve umut ediyorum ki hepimizin hikayesinde lirik esintiler vardır.
15:28
Thank you very much.
371
916097
924
Çok teşekkür ederim.
15:29
(Applause)
372
917021
4857
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Jake Barton - Designer and storytellerPrincipal of the New York media design firm, Local Projects, Jake Barton creates interactive and digital exhibits for the likes of the 9/11 Memorial Museum, Cleveland Museum of Art and Storycorps.
Why you should listen
Jake Barton is principal and founder of Local Projects, a New York-based design firm which specializes in media design. Since 2006, Barton and his team have been working on creating the media design for the 9/11 Memorial and Museum; they also worked to develop the algorithm used to place names around the 9/11 Memorial itself. Other clients include the Cooper-Hewitt National Design Museum, the Frank Gehry-designed Eisenhower Presidential Memorial and Cleveland Museum of Art.
In 2013, Local Projects was named the National Design Award winner for Interaction Design, while in 2011 it was listed as the second most innovative design firm by Fast Company magazine. Meanwhile, The Atlantic writes of Barton, "At the crux of Barton's work is the idea of collaborative storytelling, which invites museum and memorial visitors to share their own experiences, observations, and memories through interactive technology, turning passive observers into active participants."
Jake Barton | Speaker | TED.com