TED2008
Paul Collier: The "bottom billion"
Paul Collier, Dipteki Milyar
Filmed:
Readability: 4.4
1,479,650 views
Dünyanın çevresinde, bir milyar insan yoksulluk ve yoksunluk kapanına sıkışmış durumda. Nasıl yardımcı olabiliriz? Ekonomist Paul Collier, zengin ve yoksul arasındaki açığı kapatacak cüretkar ve tutkulu planını açıklıyor.
Paul Collier - Economist
Paul Collier’s book The Bottom Billion shows what is happening to the poorest people in the world, and offers ideas for opening up opportunities to all. Full bio
Paul Collier’s book The Bottom Billion shows what is happening to the poorest people in the world, and offers ideas for opening up opportunities to all. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:19
So, can we dare to be optimistic?
0
1000
3000
Pekala, iyimser olmaya cesaretimiz var mı?
00:22
Well, the thesis of "The Bottom Billion"
1
4000
1000
Dipteki Milyar tezi,
00:23
is that a billion people have been stuck living
2
5000
5000
40 yıldır ekonomisi durgun ülkelerde sıkışıp kalmış olan
00:28
in economies that have been stagnant for 40 years,
3
10000
5000
bir milyar insanın, dünyadaki diğer insanlardan
00:33
and hence diverging from the rest of mankind.
4
15000
4000
ayrılmakta olduğunu söyler.
00:37
And so, the real question to pose is not, "Can we be optimistic?"
5
19000
3000
"İyimser olabilir miyiz?" sorusu bu durumda sorulacak doğru soru değil.
00:40
It's, "How can we give credible hope to that billion people?"
6
22000
5000
Doğrusu, "Bu insanlara nasıl ciddi bir vaadde bulunuruz?" olmalıdır.
00:45
That, to my mind, is the fundamental challenge now of development.
7
27000
6000
Bu sorun, benim fikrimce, gelişmenin önündeki temel engel.
00:51
What I'm going to offer you is a recipe,
8
33000
3000
Şimdi size sunacağım şey bir reçete,
00:54
a combination of the two forces that changed the world for good,
9
36000
5000
dünyayı iyi bir yer yapan iki kuvvetin karması:
00:59
which is the alliance of compassion and enlightened self-interest.
10
41000
7000
Toplu merhamet duygusu ve Kişisel çıkarın toplumsallaşması.
01:06
Compassion, because a billion people are living in societies
11
48000
5000
Merhamet etmeliyiz; çünkü unutulmuş topraklarda yaşayan bir milyar insana
01:11
that have not offered credible hope.
12
53000
5000
güvenilir, muteber bir ümit vaad edilmeli.
01:16
That is a human tragedy.
13
58000
3000
Bu bir insanlık faciası.
01:19
Enlightened self-interest, because if that economic divergence
14
61000
5000
Kişisel çıkarların toplumsallaşması; çünkü
01:24
continues for another 40 years,
15
66000
5000
gelir farkı 40 yıl daha açılmaya devam ederse,
01:29
combined with social integration globally,
16
71000
4000
sosyal bütünleşmenin küreselleşmesiyle,
01:33
it will build a nightmare for our children.
17
75000
4000
çocuklarımıza kabus günler bırakacağız.
01:37
We need compassion to get ourselves started,
18
79000
4000
Merhamete duygusuna ihtiyacımız var ki, bizi harekete geçirsin.
01:41
and enlightened self-interest to get ourselves serious.
19
83000
6000
Kişisel çıkarlarımızı, toplumsal boyutta düşünelim ki işin ciddiyetini anlayalım.
01:47
That's the alliance that changes the world.
20
89000
3000
Bu ikili ittifak dünyayı değiştirebilecek kuvvetteler.
01:50
So, what does it mean to get serious about providing hope for the bottom billion?
21
92000
7000
Peki, dipteki milyara ciddi bir ümit vaad etmek, ne demek?
01:57
What can we actually do?
22
99000
4000
Tam olarak ne yapabiliriz?
02:01
Well, a good guide is to think,
23
103000
3000
Peki ala, size düşünmek için bir rehber.
02:04
"What did we do last time the rich world got serious
24
106000
5000
Bildiğimiz, zengin dünyanın, zamanın gelişen dünya için
02:09
about developing another region of the world?"
25
111000
4000
yaptığı en son şey neydi?
02:13
That gives us, it turns out, quite a good clue,
26
115000
4000
Bu konu bize bir ip ucu verecektir.
02:17
except you have to go back quite a long time.
27
119000
3000
Cevap için, uzun zaman önceye gitmemiz gerekiyor.
02:20
The last time the rich world got serious
28
122000
2000
Zengin dünyanın, gelişen dünya için kayda değer şeyler yaptığı
02:22
about developing another region was in the late 1940s.
29
124000
6000
son tarihi 1940'ların sonrarıydı.
02:28
The rich world was you, America,
30
130000
5000
Zengin dünya sizlerdiniz, Amerika,
02:33
and the region that needed to be developed was my world, Europe.
31
135000
5000
gelişmekte olan, gelişmeye ihtiyacı olan dünya ise bizim düynamızdı, Avrupa.
02:38
That was post-War Europe.
32
140000
3000
Avrupa savaştan yeni çıkmıştı.
02:41
Why did America get serious?
33
143000
3000
Amerika bu konuyu ciddiye aldı? Neden?
02:44
It wasn't just compassion for Europe, though there was that.
34
146000
4000
Nedeni sadece Avrupa'ya duyduğu merhamet değildi,
02:48
It was that you knew you had to,
35
150000
3000
bunu yapmaya mecburdu.
02:51
because, in the late 1940s, country after country in Central Europe
36
153000
5000
Çünkü 1940'ların sonlarına doğru, Orta Avrupa,
02:56
was falling into the Soviet bloc, and so you knew you'd no choice.
37
158000
6000
Sovyet bloğunun içine düşüyordu, başka çaresi yoktu.
03:02
Europe had to be dragged into economic development.
38
164000
3000
Avrupa'nın ekonomik kalkınma programının içine çekilmesi gerekliydi.
03:05
So, what did you do, last time you got serious?
39
167000
4000
Peki bu çok ciddi konuda ne yaptınız?
03:09
Well, yes, you had a big aid program. Thank you very much.
40
171000
4000
Büyük bir yardım programı kurdunuz. Teşekkürler.
03:13
That was Marshall aid: we need to do it again. Aid is part of the solution.
41
175000
5000
Marshall Yardımları çözümün bir parçasıydı. Bunu yeniden yapabiliriz.
03:18
But what else did you do?
42
180000
3000
Peki başka ne yaptınız?
03:21
Well, you tore up your trade policy, and totally reversed it.
43
183000
7000
Ticaret politikanızı ters yüz ettiniz, yani baştan sonra tersine çevirdiniz.
03:28
Before the war, America had been highly protectionist.
44
190000
4000
Savaştan önce, Amerika içine kapalı bir ülkeydi.
03:32
After the war, you opened your markets to Europe,
45
194000
4000
Savaştan sonra pazarınızı Avrupa'ya açtınız.
03:36
you dragged Europe into the then-global economy, which was your economy,
46
198000
4000
Avrupa'yı, global ekonominin içine çektiniz. sizin olan ekonominin.
03:40
and you institutionalized that trade liberalization
47
202000
2000
Ticaret ve Ücretler Genel Anlaşmasını (GATT Anlaşması) kurarak,
03:42
through founding the General Agreement on Tariffs and Trade.
48
204000
4000
ticaretin özgürleşmesini sağladınız.
03:46
So, total reversal of trade policy.
49
208000
3000
Ticaret politikası tamamen tersine döndü.
03:49
Did you do anything else?
50
211000
1000
Başka ne yaptınız?
03:50
Yes, you totally reversed your security policy.
51
212000
3000
Güvenlik politikanızı da ters yüz ettiniz.
03:53
Before the war, your security policy had been isolationist.
52
215000
4000
Savaştan önce, güvenlik politikanız izole olmak üzerineydi.
03:57
After the war, you tear that up, you put 100,000 troops in Europe
53
219000
6000
Savaştan sonra, Avrupa'nın çeşitli yerlerine 100.000 bölük yerleştirdiniz.
04:03
for over 40 years.
54
225000
2000
Ve bu 40 yıldır devam ediyor.
04:05
So, total reversal of security policy. Anything else?
55
227000
5000
Güvenlik politikası da ters yüz edildi. Başka?
04:10
Yes, you tear up the "Eleventh Commandment" --
56
232000
4000
Evet, Onbirinci Emri kaldırdınız;
04:14
national sovereignty.
57
236000
3000
Ulusal egemenlik.
04:17
Before the war, you treated national sovereignty as so sacrosanct
58
239000
5000
Savaştan önce, ulusal egemenlik sizin için çok kutsaldı.
04:22
that you weren't even willing to join the League of Nations.
59
244000
3000
Bu yüzden, Milletler Cemiyetine girmek istemiyordunuz.
04:25
After the war, you found the United Nations,
60
247000
3000
Savaştan sonra, Birleşmiş Milletleri kurdunuz.
04:28
you found the Organization for Economic Cooperation and Development,
61
250000
4000
OECD'yi kurdunuz. (Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü)
04:32
you found the IMF, you encouraged Europe to create the European Community --
62
254000
5000
IMF'yi kurdunuz. Avrupa'nın Ortak Pazarı kurmasını teşvik ettiniz.
04:37
all systems for mutual government support.
63
259000
4000
Karşılıklı yönetim desteği ile ilgili her türlü düzeni getirdiniz.
04:41
That is still the waterfront of effective policies:
64
263000
6000
Yardım, ticaret, güvenlik ve hükümetler;
04:47
aid, trade, security, governments.
65
269000
4000
etkin politikanın dörtlü faktörü.
04:51
Of course, the details of policy are going to be different,
66
273000
3000
Tabi, aynı politikaları yeniden uygulamak olmaz.
04:54
because the challenge is different.
67
276000
2000
çünkü bu sefer mücadele farklı.
04:56
It's not rebuilding Europe, it's reversing the divergence
68
278000
6000
Konumuz Avrupa'yı kurmak değil, dünyanın bölünmesini durdurmak.
05:02
for the bottom billion, so that they actually catch up.
69
284000
3000
Bunu dipteki milyar için yapmak, bu sayede onlar da bizi yakalasınlar.
05:05
Is that easier or harder?
70
287000
4000
Daha mı kolay ya da zor?
05:09
We need to be at least as serious as we were then.
71
291000
5000
En azından, bu konuyu o zamanlar olduğu gibi ciddiye almalıyız.
05:14
Now, today I'm going to take just one of those four.
72
296000
5000
Bugün, bu dört faktörden sadece birini ele alacağım.
05:19
I'm going to take the one that sounds the weakest,
73
301000
3000
İçlerinden, en zayıf olanı,
05:22
the one that's just motherhood and apple pie --
74
304000
3000
içinde anaçlık olanı irdelemek istiyorum.
05:25
governments, mutual systems of support for governments --
75
307000
3000
Hükümetler ve destekleşmek için kurulan karşılıklı sistemler.
05:28
and I'm going to show you one idea
76
310000
4000
Size bu konuda bir ip ucu vereceğim.
05:32
in how we could do something to strengthen governance,
77
314000
5000
Yönetimi kuvvetlendirmeyi sağlayacak ne yapabiliriz?
05:37
and I'm going to show you that that is enormously important now.
78
319000
7000
Bunun müthiş önemli bir konu olduğunu birazdan göstereceğim.
05:44
The opportunity we're going to look to
79
326000
5000
Dipteki milyar konusunda iyimserlik de sağlayacak
05:49
is a genuine basis for optimism about the bottom billion,
80
331000
6000
çok temel bir konu:
05:55
and that is the commodity booms.
81
337000
3000
Emtiya ihtiyacının artması.
05:58
The commodity booms are pumping unprecedented amounts of money
82
340000
6000
Emtiya ihtiyacı, dipteki milyarın olduğu ülkelere, hepsine olmasa da çoğuna
06:04
into many, though not all, of the countries of the bottom billion.
83
346000
6000
emsalsiz para girişi sağlıyor.
06:10
Partly, they're pumping money in because commodity prices are high,
84
352000
4000
Emtia fiyatları yüksel oldukları için, kısmen para pompalanıyor.
06:14
but it's not just that. There's also a range of new discoveries.
85
356000
7000
bunun dışında yeni ham madde keşifleri de yapılıyor.
06:21
Uganda has just discovered oil, in about the most disastrous location on Earth;
86
363000
6000
Uganda yakın zamanda petrol buldu; dünyanın en feci bölgesinde petrol.
06:27
Ghana has discovered oil;
87
369000
2000
Gana da petrol buldu.
06:29
Guinea has got a huge new exploitation of iron ore coming out of the ground.
88
371000
5000
Gine, yüzeye yakın yerde büyük demir madenleri keşfetti.
06:34
So, a mass of new discoveries.
89
376000
3000
Yığınla yeni keşifler...
06:37
Between them, these new revenue flows dwarf aid.
90
379000
5000
Yapılan yardımlar, buralardan sağlanan paraların yanında devede kulak kalıyor.
06:42
Just to give you one example:
91
384000
3000
Bir örnekle ifade etmek gerekirse:
06:45
Angola alone is getting 50 billion dollars a year in oil revenue.
92
387000
5000
Tek başına Angola'nın petrol gelirleri yılda 50 milyar doları buluyorken,
06:50
The entire aid flows to the 60 countries of the bottom billion last year were 34 billion.
93
392000
6000
dipteki milyarın olduğu 60 ülkeye yapılan toplam yardım, geçen yıl 34 milyar dolardı.
06:56
So, the flow of resources from the commodity booms
94
398000
5000
Dipteki milyara, emtiyaların satışından akan kaynaklar
07:01
to the bottom billion are without precedent.
95
403000
5000
emsalsizdirler.
07:06
So there's the optimism.
96
408000
2000
İşte iyimserlik burada.
07:08
The question is, how is it going to help their development?
97
410000
4000
Sorunumuz, bu kaynağın onların gelişimine nasıl katkı sağlayacağı?
07:12
It's a huge opportunity for transformational development.
98
414000
4000
Bu aslında 'dönüşümcü gelişme' için büyük bir fırsat.
07:16
Will it be taken?
99
418000
2000
Tutar mı?
07:18
So, here comes a bit of science, and this is a bit of science I've done
100
420000
4000
Biraz bilimsel konuşalım. Dipteki milyar yeni birşey olduğu için
07:22
since "The Bottom Billion," so it's new.
101
424000
3000
size minik bir araştırma ileteyim.
07:25
I've looked to see what is the relationship between
102
427000
4000
Yüksek emtia fiyatları ile ihracat yapan ülkeler ile
07:29
higher commodity prices of exports,
103
431000
3000
emtia ihracatı yapan ülkelerin büyüme oranları
07:32
and the growth of commodity-exporting countries.
104
434000
2000
arasındaki ilişkiyi inceledim.
07:34
And I've looked globally, I've taken all the countries in the world
105
436000
3000
Global ölçekte baktım ve dünyadaki bütün ülkeleri kattım.
07:37
for the last 40 years,
106
439000
2000
Son 40 yılda,
07:39
and looked to see what the relationship is.
107
441000
3000
ikisi arasındaki ilişkiyi rakamlara döktüm.
07:42
And the short run -- say, the first five to seven years -- is just great.
108
444000
9000
Kısa vadede, diyelimki 5-7 yılda, rakamlar harikaydı.
07:51
In fact, it's hunky dory: everything goes up.
109
453000
5000
Aslıda ilk 5-7 yıl, al gülüm - ver gülüm. Rakamlar yükseliyor.
07:56
You get more money because your terms of trade have improved,
110
458000
2000
Daha çok para alıyorsun, çünkü kendi ticaretin de gelişiyor.
07:58
but also that drives up output across the board.
111
460000
3000
Ama bu aynı zamanda dünyadaki her ülkenin çıktılarını da tırmandırıyor.
08:01
So GDP goes up a lot -- fantastic! That's the short run.
112
463000
6000
GSMH yukarı çıkıyor, harika! Ama kısa vadede böyle.
08:07
And how about the long run?
113
469000
2000
Peki uzun vadede?
08:09
Come back 15 years later.
114
471000
3000
15 sene sonrasına bakalım.
08:12
Well, the short run, it's hunky dory,
115
474000
2000
Evet, kısa vadede al gülüm - ver gülüm,
08:14
but the long run, it's humpty dumpty.
116
476000
5000
uzun vadede, bugün git - yarın gel.
08:19
You go up in the short run, but then most societies
117
481000
4000
Kısa vadede yukarı çıkıyorsun, ama diğer bir çok ülke,
08:23
historically have ended up worse than if they'd had no booms at all.
118
485000
5000
ellerinde emtia bulunmayanlar, başlangıç seviyesinin de altına düşüyor.
08:28
That is not a forecast about how commodity prices go;
119
490000
4000
Bu emtia fiyatlarının nasıl değişeceğine dair öngörü değil;
08:32
it's a forecast of the consequences, the long-term consequences,
120
494000
4000
Fiyatlardaki yükselişinin doğurduğu sonuçların sonucu,
08:36
for growth of an increase in prices.
121
498000
5000
uzun vadeli sonuçların...
08:41
So, what goes wrong? Why is there this "resource curse," as it's called?
122
503000
5000
Peki ters giden ne? Neden "kaynak laneti" var? (kaynak paradoksu)
08:46
And again, I've looked at that, and it turns out
123
508000
3000
Yeniden baktım, şu çıktı ki,
08:49
that the critical issue is the level of governance,
124
511000
4000
sorunun asıl kritik yönü yönetim.
08:53
the initial level of economic governance,
125
515000
2000
Ekonomik yönetimin başlangıç safhası;
08:55
when the resource booms accrue.
126
517000
3000
kaynak patlamasının kime kazandıracağı.
08:58
In fact, if you've got good enough governance,
127
520000
2000
Aslında, eğer düzeyli bir yönetime sahipseniz,
09:00
there is no resource boom.
128
522000
2000
kaynak patlaması diye bir şey yaşamıyorsunuz.
09:02
You go up in the short term, and then you go up even more in the long term.
129
524000
5000
Kısa vadede büyüyorsun, sonra uzun vadede bekli daha çok büyüyorsun.
09:07
That's Norway, the richest country in Europe. It's Australia. It's Canada.
130
529000
6000
Avrupa'nın en zengin ülkesi Norveç, Avustralya, Kanada bu şekilde.
09:13
The resource curse is entirely confined to countries
131
535000
2000
"Kaynak laneti" bu ülkelerde yok gibi,
09:15
below a threshold of governance.
132
537000
2000
yönetimin belirlediği eşiğin altında tutuluyor.
09:17
They still go up in the short run.
133
539000
2000
Hala kısa vadedeki büyümelerini sürdürüyorlar.
09:19
That's what we're seeing across the bottom billion at the moment.
134
541000
4000
Dipteki milyarda gördüğümüz şey ise
09:23
The best growth rates they've had -- ever.
135
545000
3000
Bugüne kadar sahip oldukları en iyi büyüme oranlarındalar.
09:26
And the question is whether the short run will persist.
136
548000
6000
Sorun kısa vade yaşananların ne kadar süreceğinde.
09:32
And with bad governance historically, over the last 40 years, it hasn't.
137
554000
4000
40 yıllık tarihe bakacak olursak, yönetim kötü ise, uzun sürmemiş.
09:36
It's countries like Nigeria, which are worse off than if they'd never had oil.
138
558000
8000
Nijerya gibi ülkeler, ellerinde petrol olunca daha kötü yönetiliyorlar.
09:44
So, there's a threshold level above which you go up in the long term,
139
566000
5000
Uzun vadeli yükselişin bir üst eşiği var,
09:49
and below which you go down.
140
571000
2000
kısa vadeli yükselişin de alt eşiği var.
09:51
Just to benchmark that threshold,
141
573000
2000
Sadece bu eşikleri kıyaslamak adına,
09:53
it's about the governance level of Portugal in the mid 1980s.
142
575000
7000
1980'larin ortalarındaki Portekiz'in yönetim seviyesine bakın.
10:00
So, the question is, are the bottom billion above or below that threshold?
143
582000
5000
Peki, dipteki milyar, bu eşiğin altında mı, üstünde mi?
10:05
Now, there's one big change since the commodity booms of the 1970s,
144
587000
5000
Şu anda, 1970'lerdeki emtia fiyatlarının patlamasından sonra yeni bir şansımız var,
10:10
and that is the spread of democracy.
145
592000
3000
o da demoktasının yaygınlaşması.
10:13
So I thought, well, maybe that is the thing
146
595000
2000
Düşünüyorum da, belki, bu dipteki milyarın olduğu
10:15
which has transformed governance in the bottom billion.
147
597000
2000
ülkelerde yönetimi dönüştürmek için bir şans olabilir.
10:17
Maybe we can be more optimistic because of the spread of democracy.
148
599000
4000
Belki sadece demokrasinin yayılıyor olması konusunda iyimser olabiliriz.
10:21
So, I looked. Democracy does have significant effects --
149
603000
5000
Demokrasinin ciddi bir pozitif etkisi varken,
10:26
and unfortunately, they're adverse.
150
608000
3000
maalesef dipteki milyar için tam tersi oluyor.
10:29
Democracies make even more of a mess of these resource booms than autocracies.
151
611000
6000
Otokrasiye nazaran, demokrasi, emtia patlamasını daha da karmaşık hale getiriyor.
10:35
At that stage I just wanted to abandon the research, but --
152
617000
3000
Tam bu noktada, araştırmayı bırakmak isterim, ama
10:38
(Laughter)
153
620000
2000
(gülüşmeler)
10:40
-- it turns out that democracy is a little bit more complicated than that.
154
622000
3000
gördüm ki, demokrasi göründüğünden daha karmaşık bir konu.
10:43
Because there are two distinct aspects of democracy:
155
625000
4000
Çünkü demokrasinin birbirine zıt iki yönü var.
10:47
there's electoral competition, which determines how you acquire power,
156
629000
5000
Birisi gücün kimin ele geçireceğine karar veren seçim yarışları;
10:52
and there are checks and balances, which determine how you use power.
157
634000
6000
Diğeri parayı ve gücü kimin nasıl kullanacağına kadar veren mali yönetim.
10:58
It turns out that electoral competition is the thing
158
640000
2000
Demokrasiye zarar veren şeyin,
11:00
that's doing the damage with democracy,
159
642000
2000
seçim yarışları ve oy kapmak olduğu ortaya çıktı.
11:02
whereas strong checks and balances make resource booms good.
160
644000
5000
Diğer tarafta, mali yönetim, kaynak patlamaları için iyi bir şey.
11:07
And so, what the countries of the bottom billion need
161
649000
3000
İşte, dipteki milyarın olduğu ülkelerin ihtiyacı olan da bu,
11:10
is very strong checks and balances.
162
652000
2000
çok güçlü mali yönetim, disiplin, hesap, kitap, para, kredi.
11:12
They haven't got them.
163
654000
2000
Ellerinde bu yok.
11:14
They got instant democracy in the 1990s:
164
656000
3000
1990'larda hazır demokrasi ellerine verildi.
11:17
elections without checks and balances.
165
659000
3000
mali yönetim yapılmadan seçimlere gidildi.
11:20
How can we help improve governance and introduce checks and balances?
166
662000
6000
Yönetimlerini iyileştirme ve mali yönetim konularında nasıl yardımcı olabiliriz?
11:26
In all the societies of the bottom billion,
167
668000
2000
Dipteki milyarda yaşayan herkes
11:28
there are intense struggles to do just that.
168
670000
5000
bu konuda yoğun çaba sarf ediyor.
11:33
The simple proposal is that we should have some international standards,
169
675000
5000
Temel öneri, bu alanda bazı uluslararası standartlar belirlememiz.
11:38
which will be voluntary, but which would spell out the key decision points
170
680000
5000
Tamamen gönüllü olacak ama bazı anahtar karar noktalarını belirleyecek.
11:43
that need to be taken in order
171
685000
3000
Kaynak gelirlerinin kullanımı
11:46
to harness these resource revenues.
172
688000
3000
ve dağıtımı konusunda bir düzen belirleyecek.
11:49
We know these international standards work
173
691000
2000
Bizler uluslararası standartların çalıştığını
11:51
because we've already got one.
174
693000
2000
iyi biliyoruz, lakin biz onlara tabiyiz.
11:53
It's called the Extractive Industries Transparency Initiative.
175
695000
3000
Adı da Doğal Maddeleri İşleme Endüstrisi Şeffaflık İnisiyatifi.
11:56
That is the very simple idea that governments should report
176
698000
5000
Hükümetlerin, doğal kaynaklardan elde ettikleri gelirleri
12:01
to their citizens what revenues they have.
177
703000
3000
vatandaşa rapor ettikleri basit bir girişim.
12:04
No sooner was it proposed
178
706000
2000
Teklif edildikten hemen sonra
12:06
than reformers in Nigeria adopted it, pushed it and published the revenues in the paper.
179
708000
7000
Nijerya'daki reformcular, düzenlemeyi yaptı, uyum sağladı ve gelir raporlarını yayınlıyorlar.
12:13
Nigerian newspapers circulations spiked.
180
715000
2000
Nijerya gazetelerinin tirajları da fırladı.
12:15
People wanted to know what their government was getting
181
717000
3000
İnsanlar, yöneticilerin, mali kararlarını.
12:18
in terms of revenue.
182
720000
3000
bilmek istiyorlar.
12:21
So, we know it works. What would the content be of these international standards?
183
723000
7000
Yani bunun işlediğini biliyoruz. Peki bu uluslararası standartların içeriği ne olmalı?
12:28
I can't go through all of them, but I'll give you an example.
184
730000
5000
Hepsini burada sayamam ama bir tane örnek vereceğim.
12:33
The first is how to take the resources out of the ground --
185
735000
4000
Birincisi, kaynakların nasıl çıkartılacağı ile ilgili.
12:37
the economic processes, taking the resources out of the ground
186
739000
3000
Kaynakların topraktan çıkartılması ve varlıkların toprak üzerine konmasıyla ilgili,
12:40
and putting assets on top of the ground.
187
742000
3000
mali işlemlerle ilgili.
12:43
And the first step in that is selling the rights to resource extraction.
188
745000
4000
Birinci adım, madenleri işletme hakkının satılması.
12:47
You know how rights to resource extraction are being sold at the moment,
189
749000
4000
Şu anda ve son 40 yıldır yapıldığı gibi
12:51
how they've been sold over the last 40 years?
190
753000
2000
işletme haklarının nasıl satıldığını biliyor musunuz?
12:53
A company flies in, does a deal with a minister.
191
755000
4000
Bir şirket gelir, başbakanla anlaşma yapar,
12:57
And that's great for the company,
192
759000
2000
şirket için harika bir şeydir
12:59
and it's quite often great for the minister --
193
761000
2000
başbakan için çok daha harikadır.
13:01
(Laughter)
194
763000
1000
(gülüşler)
13:02
-- and it's not great for their country.
195
764000
3000
ancak ülke için harika değildir.
13:05
There's a very simple institutional technology
196
767000
2000
Bunu dönüştürecek, basit, uygulanabilir
13:07
which can transform that,
197
769000
2000
bir ihale sistemi var,
13:09
and it's called verified auctions.
198
771000
5000
adı tasdikli açık arttırma.
13:14
The public agency with the greatest expertise on Earth
199
776000
6000
Dünyadaki en deneyimli kamu kurumu
13:20
is of course the treasury -- that is, the British Treasury.
200
782000
3000
hazinedir, tabi ki İngiliz Hazinesi.
13:23
And the British Treasury decided that it would sell the rights
201
785000
3000
İngiliz Hazinesi, 3. Nesil cep telefonları işletme hakkını
13:26
to third-generation mobile phones
202
788000
2000
satmaya karar verdi.
13:28
by working out what those rights were worth.
203
790000
3000
Bu hakkın ne kadar olacağına dair çalışmalar yaptı.
13:31
They worked out they were worth two billion pounds.
204
793000
3000
Çalışmaların sonucunda, lisans hakları 2 milyar Pound olarak belirlendi.
13:34
Just in time, a set of economists got there and said,
205
796000
3000
Tam o sırada, bir dizi ekonomist dedi ki:
13:37
"Why not try an auction? It'll reveal the value."
206
799000
3000
"Neden açık arttırma yapmıyorsunuz? Gerçek değerini öyle bulur."
13:40
It went for 20 billion pounds through auction.
207
802000
4000
Lisanslar açık arttırmayla 20 milyar Pound 'a verildi!
13:44
If the British Treasury can be out by a factor of 10,
208
806000
3000
İngiltere Hazinesi, 10 kat zarar edecekti,
13:47
think what the ministry of finance in Sierra Leone is going to be like.
209
809000
3000
Sierra Leone'nin ekonomi bakanı nasıl olurdu bir düşünün.
13:50
(Laughter)
210
812000
1000
(gülüşler)
13:51
When I put that to the President of Sierra Leone,
211
813000
2000
Sierra Leone Başkanına gittim ve bunu anlattım.
13:53
the next day he asked the World Bank to send him a team
212
815000
3000
Ertesi gün, Dünya Bankasını aradı ve bir takım istedi,
13:56
to give expertise on how to conduct auctions.
213
818000
5000
ülkesinde açık arttırma yapılması için çalışma takımı...
14:01
There are five such decision points;
214
823000
2000
Burada sadece 5 tane karar noktası var:
14:03
each one needs an international standard.
215
825000
4000
Her bir şeyin uluslararası standardı olmalı.
14:07
If we could do it, we would change the world.
216
829000
4000
Bunu yapabilirsek, dünyayı değiştirebiliriz.
14:11
We would be helping the reformers in these societies,
217
833000
4000
Bu dünyadaki reformculara yardımcı olmuş oluruz.
14:15
who are struggling for change.
218
837000
3000
değişim için can atan reformculara.
14:18
That's our modest role. We cannot change these societies,
219
840000
4000
Mütevazi bir görev. Bizler bu dünyayı değiştiremeyeceğiz
14:22
but we can help the people in these societies
220
844000
3000
ama çırpınan ve başaramayan bu insanlara
14:25
who are struggling and usually failing,
221
847000
3000
yardımcı olabiliriz.
14:28
because the odds are so stacked against them.
222
850000
6000
Aksilikler peşlerini bırakmıyor.
14:34
And yet, we've not got these rules.
223
856000
3000
Elimizde bu kurallar henüz yok.
14:37
If you think about it, the cost of promulgating international rules
224
859000
4000
Ama düşünecek olursanız, uluslararası standartlar belirlemenin maliyeti
14:41
is zilch -- nothing.
225
863000
3000
mafiş, hiç birşey!
14:44
Why on Earth are they not there?
226
866000
4000
Peki neden bunlar hiç yapılmadı?
14:48
I realized that the reason they're not there
227
870000
4000
Neden yapılmadığını fark ettim
14:52
is that until we have a critical mass of informed citizens in our own societies,
228
874000
6000
toplumlarda, bilgilendirilmiş, bilinçli insan sayısı kritik eşiği geçmeden
14:58
politicians will get away with gestures.
229
880000
3000
politikacılar bu konuları geçiştiriyor.
15:01
That unless we have an informed society,
230
883000
5000
Toplum bu konularda bilgilendirilmedikçe,
15:06
what politicians do, especially in relation to Africa, is gestures:
231
888000
6000
politikacılar, özellikle Afrika'ya yönelik konularda, içi boş niyet sergilerler:
15:12
things that look good, but don't work.
232
894000
3000
görünüşte iyi ama içi boş şeyler...
15:15
And so I realized we had to go through the business
233
897000
3000
Bir de fark ettim ki, bilgilendirilmiş toplum kurmak için
15:18
of building an informed citizenry.
234
900000
4000
bizim de iş hayatının üzerinden geçmemiz gerekiyor.
15:22
That's why I broke all the professional rules of conduct for an economist,
235
904000
5000
Bu yüzden, bir ekonomistin bütün profesyonel kurallarını yıktım ve
15:27
and I wrote an economics book that you could read on a beach.
236
909000
3000
kumsalda serile serpe uzanıp okunabilecek bir ekonomi kitabı yazdım.
15:30
(Laughter).
237
912000
5000
(gülüşler)
15:35
However, I have to say, the process of communication
238
917000
4000
Amma ve lakin, söylemek isterim ki, iletişimin süreçleri
15:39
does not come naturally to me.
239
921000
2000
bana doğal gelmiyor.
15:41
This is why I'm on this stage, but it's alarming.
240
923000
4000
Zaten bu yüzden sahneye çıkıyorum. Ama bu konu alarm veriyor.
15:45
I grew up in a culture of self-effacement.
241
927000
8000
Ağır başlılığın yoğun olduğu bir kültürde büyüdüm.
15:53
My wife showed me a blog comment on one of my last talks,
242
935000
4000
Karım bana konuşmalarımdan birinin üzerine yapılmış blog yorumunu gösterdi.
15:57
and the blog comment said, "Collier is not charismatic --
243
939000
6000
Diyordu ki, "Collier karizmatik biri değil,"
16:03
(Laughter)
244
945000
3000
(gülüşler)
16:06
-- but his arguments are compelling."
245
948000
3000
ama savunduğu konular saygı uyandırıyor."
16:09
(Laughter)
246
951000
4000
(gülüşler)
16:13
(Applause)
247
955000
7000
(alkışlar)
16:20
If you agree with that sentiment,
248
962000
3000
Bu yorumu siz de onaylıyorsanız,
16:23
and if you agree that we need a critical mass of informed citizenry,
249
965000
6000
ve siz de, kritik kitleye erişene kadar, toplumun bilgilendirilmesine katılıyorsanız,
16:29
you will realize that I need you.
250
971000
4000
size ihtiyacım olduğunu fark etmişsinizdir.
16:33
Please, become ambassadors.
251
975000
2000
Lütfen sefirim olunuz.
16:35
Thank you.
252
977000
2000
Teşekkür ederim.
16:37
(Applause)
253
979000
13000
(alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Paul Collier - EconomistPaul Collier’s book The Bottom Billion shows what is happening to the poorest people in the world, and offers ideas for opening up opportunities to all.
Why you should listen
Paul Collier studies the political and economic problems of the very poorest countries: 50 societies, many in sub-Saharan Africa, that are stagnating or in decline, and taking a billion people down with them. His book The Bottom Billion identifies the four traps that keep such countries mired in poverty, and outlines ways to help them escape, with a mix of direct aid and external support for internal change.
From 1998 to 2003, Collier was the director of the World Bank's Development Research Group; he now directs the Centre for the Study of African Economies at Oxford, where he continues to advise policymakers.
Paul Collier | Speaker | TED.com