Business Innovation Factory
Natalie Jeremijenko: The art of the eco-mindshift
Natalie Jeremijenko: Ekolojik zihin değişimi sanatı
Filmed:
Readability: 5.1
458,377 views
Natalie Jeremijenko'nun sıradışı laboratuvarı sanatı faaliyete geçiriyor ve teknik mühendislik bilgilerini, toplum sanatı ve bir gönüllüler takımıyla birleştirerek çevre sorunlarına hitap ediyor. Bu gerçek yaşam deneyleri; yürüyen kurbağa yavruları, mesaj çeken balıkları, yangın musluğu bahçeleri kurmayı ve daha da fazlasını içermektedir.
Natalie Jeremijenko - Artist and engineer
Natalie Jeremijenko blends art, engineering, environmentalism, biochemistry and more to create real-life experiments that enable social change. Full bio
Natalie Jeremijenko blends art, engineering, environmentalism, biochemistry and more to create real-life experiments that enable social change. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I was informed by this kind of
0
0
3000
Yeni teknolojilerin sosyal dönüşüm için
00:18
unoriginal and trite idea
1
3000
2000
bir fırsat olduğunun
00:20
that new technologies were an opportunity
2
5000
2000
sıradan ve bayat türde bir fikir olduğu
00:22
for social transformation,
3
7000
2000
konusunda uyarılmıştım,
00:24
which is what drove me then,
4
9000
2000
ki beni o zaman çileden çıkartmıştı
00:26
and still, it's a delusion that drives me now.
5
11000
2000
ve hâlâ da beni çileden çıkartan bir yanılgı.
00:28
I wanted to update what I've been doing since then --
6
13000
3000
O zamandan bu yana ne yaptıklarım hakkındaki bilgileri güncellemek
00:31
but it's still the same theme song --
7
16000
3000
-- ancak konu hala aynı --
00:34
and introduce you to my lab and current work,
8
19000
3000
ve size laboratuarımı ve şu anda üzerinde çalıştığım işim olan,
00:37
which is the Environmental Health Clinic
9
22000
2000
NYU'da yöneticiliğin yaptığım
00:39
that I run at NYU.
10
24000
2000
Çevresel Sağlık Kliniği'ni tanıtmak istedim.
00:41
And what it is -- it's a twist on health.
11
26000
2000
Ve bu - bu sağlık için bir dönüm noktası
00:43
Because, really, what I'm trying to do now
12
28000
2000
Çünkü, aslında, benim şu anda yapmaya çalıştığım
00:45
is redefine what counts as health.
13
30000
2000
sağlık teriminin neleri kapsadığını yeniden tanımlamak.
00:47
It's a clinic like a health clinic at any other university,
14
32000
3000
Bu, diğer birçok üniversitedeki gibi bir klinik,
00:50
except people come to the clinic
15
35000
2000
ama medikal endişelerle gelinen,
00:52
with environmental health concerns,
16
37000
2000
ve ilaç reçeteleriyle çıkılan kliniklerin aksine,
00:54
and they walk out with prescriptions
17
39000
2000
insanlar bu kliniğe çevresel sağlık endişeleriyle geliyorlar
00:56
for things they can do to improve environmental health,
18
41000
3000
ve klinikten çevresel sağlığı geliştirmek için
00:59
as opposed to coming to a clinic with medical concerns
19
44000
3000
yapabilecekleri şeyleri içeren reçetelerle
01:02
and walking out with prescriptions for pharmaceuticals.
20
47000
3000
çıkıyorlar.
01:05
It's a handy-dandy quote from Hippocrates of the Hippocratic oath
21
50000
3000
Hipokrat'ın Hipokrat yemininde geçen yararlı bir alıntı der ki:
01:08
that says, "The greater part of the soul lays outside the body,
22
53000
3000
"Ruhun büyük bir kısmı vücudun dışındadır,
01:11
treatment of the inner requires treatment of the outer."
23
56000
2000
içinin iyileştirilmesi, dışının da iyileştirilmesini gerektirir."
01:13
But that suggests the issue
24
58000
2000
Bu, burada varmaya çalıştığım sorunu
01:15
that I'm trying to get at here,
25
60000
2000
ortaya koyuyor:
01:17
that we have an opportunity to redefine what is health.
26
62000
3000
sağlığın ne olduğunu tekrar tanımlamak için bir fırsatımız olduğu.
01:20
Because this idea that health is internal
27
65000
2000
Çünkü sağlığın içsel,
01:22
and atomized and individual
28
67000
3000
parçalanmış, bireysel
01:25
and pharmaceutical
29
70000
2000
ve medikal olduğunu düşünmek
01:27
is largely an error.
30
72000
2000
büyük ölçüde bir hata.
01:29
And I would use this study,
31
74000
2000
Sağlık konusunda farklı bir bakış açısını harekete geçirmek için
01:31
a recent study by Philip Landrigan,
32
76000
2000
kullanacağım çalışma,
01:33
to motivate a different view of health,
33
78000
2000
Philip Landrigan'ın güncel bir araştırması olurdu.
01:35
where he went to most of the pediatricians in Manhattan
34
80000
3000
Manhattan ve New York bölgesindeki
01:38
and the New York area
35
83000
2000
çocuk doktorlarının çoğuna gitti
01:40
and logged what they spent their patient hours on.
36
85000
3000
ve hasta kabul saatlerini en çok nelerle harcadıklarını kaydetti.
01:43
80 to 90 percent of their time
37
88000
2000
Zamanlarının yüzde 80-90'ı
01:45
was spent on five things.
38
90000
2000
5 şeye harcanıyordu.
01:47
Number one was asthma,
39
92000
2000
İlk sırada astım vardı.
01:49
number two was developmental delays,
40
94000
3000
İkinci olarak gelişmişlikteki gecikmeler.
01:52
number three was 400-fold increases
41
97000
2000
Üçüncü sırada son 8-15 yılda
01:54
in rare childhood cancers
42
99000
2000
nadir görülen çocukluk çağı kanserlerindeki
01:56
in the last eight to 10, 15 years.
43
101000
3000
400 kat artış.
01:59
Number four and five were childhood obesity
44
104000
3000
Dördüncü ve beşinci, çocuklukta görülen obezite
02:02
and diabetes-related issues.
45
107000
3000
ve diyabetle alakalı sorunlardı.
02:05
So all of those -- what's common about all of those?
46
110000
3000
Peki tüm bunların -- tüm bunlarda ortak olan ne?
02:08
The environment is implicated, radically implicated, right.
47
113000
3000
Çevrenin rolü var, temel olarak rolü var, doğru.
02:11
This is not the germs
48
116000
2000
Bu, doktorların halletmek için eğitildikleri
02:13
that medicos were trained to deal with;
49
118000
3000
mikroplar değil;
02:16
this is a different definition of health,
50
121000
3000
bu, değişik bir sağlık tanımı,
02:19
health that has a great advantage
51
124000
3000
dışsal olduğu, paylaşıldığı ve
02:22
because it's external, it's shared,
52
127000
2000
hakkında bir şeyler yapabildiğimiz için
02:24
we can do something about it,
53
129000
2000
büyük bir avantajı olan bir sağlık tanımı,
02:26
as opposed to internal, genetically predetermined
54
131000
3000
içsel, genetik olarak belirlenmiş
02:29
or individualized.
55
134000
2000
ya da bireyselleştirilmiş olanın aksine.
02:31
People who come to the clinic are called, not patients,
56
136000
2000
Kliniğe gelenlere "hasta" değil de
02:33
but impatients,
57
138000
2000
"sabırsız" deniyor,
02:35
because they're too impatient to wait for legislative change
58
140000
3000
çünkü onlar yerel ve çevresel sağlık sorunlarına
02:38
to address local and environmental health issues.
59
143000
3000
değinen yasal değişiklikleri bekleyemeyecek kadar sabırsızlar.
02:41
And I meet them at the University, I also have a few field offices
60
146000
3000
Onlarla üniversitede tanıştım, ayrıca
02:44
that I set up in various places
61
149000
2000
çeşitli yerlerde kurduğum
02:46
that provide an immersion
62
151000
2000
ve karşı karşı geldiğimiz bazı çevresel zorluklarla
02:48
in some of the environmental challenges we face.
63
153000
2000
yüzleşmeyi sağlayan birkaç saha ofisim var.
02:50
I like this one from the Belgian field office,
64
155000
3000
Belçika alan ofisinden gelen
02:53
where we met in a roundabout,
65
158000
2000
ve bir döner kavşakta tanıştığımız, bunu seviyorum,
02:55
precisely because the roundabout iconified
66
160000
2000
çünkü, tam anlamıyla, bu döner kavşak,
02:57
the headless social movement
67
162000
2000
sosyal değişim hakkında bilgi veren
02:59
that informs much social transformation,
68
164000
3000
başsız bir sosyal hareketi simgelemekte,
03:02
as opposed to the top-down control
69
167000
2000
kırmızı ışıklı trafik kesişimlerin
03:04
of red light traffic intersections.
70
169000
3000
yukarıdan aşağı kontrolünün aksine.
03:07
In this case, of course, the roundabout
71
172000
3000
Bu durumda, tabii ki, döner kavşak,
03:10
with that micro-decisions being made in situ
72
175000
2000
ne yapması gerektiği kendisine söylenmeyen insanlarca
03:12
by people not being told what to do.
73
177000
3000
mikro kararların uygun yerde yapılmasıdır.
03:15
But, of course, affords greater throughput,
74
180000
2000
Ancak, tabii ki, daha fazla üretim çıktısına,
03:17
fewer accidents,
75
182000
2000
daha az kazaya,
03:19
and an interesting model of social movement.
76
184000
3000
ve ilginç bir sosyal değişim modeline vesile olmaktadır.
03:22
Some of the things that the monitoring protocols have developed:
77
187000
2000
Bu denetleme protokülünün geliştirdiği şeylerden bazıları:
03:24
this is the tadpole bureaucrat protocol,
78
189000
3000
bu yavru kurbağa bürokrat protokolü,
03:27
or keeping tabs, if you will.
79
192000
3000
ya da "kontrol altında tutmak", siz ne derseniz artık.
03:30
What they are is an addition of tadpoles
80
195000
2000
Kurbağa yavruları olmalarına ek olarak her birine,
03:32
that are named after a local bureaucrat
81
197000
2000
kararlarının sizin suyunuz kalitesini etkilediği
03:34
whose decisions affect your water quality.
82
199000
3000
yerel bürokratların isimleri verilmiş.
03:37
So an impatient concern for water quality
83
202000
3000
Yani suyun kalitesi hakkında endişeli bir "sabırsız"
03:40
would raise a tadpole bureaucrat
84
205000
3000
ilgilendiği bu su örneği içinde
03:43
in a sample of water in which they're interested.
85
208000
3000
bir kurbağa yavrusu bürokratı yetiştirecektir.
03:46
And we give them a couple of things to do that,
86
211000
2000
Onlar, bloglarına yazarken ve e-postalarına bakarken
03:48
to help them do companion animal devices
87
213000
2000
onlara, yoldaş hayvan aletleri yapmalarında yardımcı olmak için
03:50
while they're blogging and doing their email.
88
215000
2000
bazı şeyler veriyoruz.
03:52
This is a tadpole walker
89
217000
2000
Bu, kurbağa yavrunuzu akşam yürüyüşe çıkarmanız için
03:54
to take your tadpole walking in the evening.
90
219000
3000
bir yavru kurbağa yürütücüsü.
03:57
And the interesting thing that happens --
91
222000
2000
Ve ilginç olan şey --
03:59
because we're using tadpoles, of course,
92
224000
2000
yavru kurbağaları kullandığımız için, tabii ki,
04:01
because they have the most exquisite biosenses that we have,
93
226000
3000
çünkü sahip olduğumuzdan çok daha hassas biyolojik algıları olduğu için,
04:04
several orders of magnitude more sensitive
94
229000
2000
hissetmek için olan bazı duyularımızdan
04:06
than some of our senses
95
231000
2000
onlarca kat daha duyarlılar,
04:08
for sensing,
96
233000
3000
ve endokrin bozucular
04:11
responding in a biologically meaningful way,
97
236000
2000
ya da hormon emülatörleri adını verdiğimiz
04:13
to that whole class of industrial contaminants
98
238000
2000
tüm endüstriyel kirleticiler sınıfına
04:15
we call endocrine disruptors
99
240000
2000
anlamlı biyolojik bir yolla
04:17
or hormone emulators.
100
242000
2000
cevap verebiliyorlar.
04:19
But by taking your tadpole out for a walk in the evening --
101
244000
3000
Ancak yavru kurbağanızı akşam yürüyüşe çıkarınca
04:22
there's a few action shots --
102
247000
2000
-- işte bazı hareket kareleri --
04:24
your neighbors are likely to say, "What are you doing?"
103
249000
3000
komşularınızın, "Ne yapıyorsun?" demesi olası.
04:27
And then you have to introduce your tadpole
104
252000
3000
Bunu ardından, yavru kurbağanızı onla tanıştırmalısınız ve
04:30
and who it's named after.
105
255000
2000
ona kimin adını verdiğinizi söylemelisiniz.
04:32
You have to explain what you're doing
106
257000
2000
Ne yaptığınızı ve
04:34
and how the developmental events of a tadpole
107
259000
2000
bir kurbağa yavrusunun gelişim aşamalarının
04:36
are, of course, very observable
108
261000
2000
oldukça gözlemlenebilir olduğunu
04:38
and they use the same T3-mediated hormones that we do.
109
263000
3000
ve bizimle aynı T3 hormonlarını kullandıklarını açıklamalısınız.
04:43
And so next time your neighbor sees you
110
268000
3000
Böylece komşunuz sizi bir daha gördüğünde
04:46
they'll say, "How is that tadpole doing?"
111
271000
3000
"Yavru kurbağa nasıl?" diye soracak
04:49
And you can let them social network with your tadpole,
112
274000
3000
ve siz de onların kurbağa yavrunuzla sosyal iletişime girmelerine izin vereceksiniz,
04:52
because the Environmental Health Clinic has a social networking site
113
277000
3000
çünkü Çevresel Sağlık Kliniği'nin sosyal ağı
04:55
for, not only impatients, humans,
114
280000
3000
sadece sabırsızlar, insanlar, için değil;
04:58
but non-humans,
115
283000
2000
aynı zamanda insan dışı canlılar için de:
05:00
social networking for humans and non-humans.
116
285000
2000
insan ve insan dışı varlıklar için sosyal ağ.
05:02
And of course, these endocrine disruptors
117
287000
2000
Ve tabii ki, bu endokrin bozucular,
05:04
are things that are implicated in the breast cancer epidemic,
118
289000
3000
göğüs kanseri salgınına,
05:07
the obesity epidemic,
119
292000
2000
obezite salgınına,
05:09
the two and a half year drop in the average age of onset of puberty in young girls
120
294000
3000
kızların ergenliğe girme yaşlarının 2.5 yıl erkene kaymasında
05:12
and other related things.
121
297000
2000
ve benzeri şeylerde rol oynamaktadırlar.
05:14
The culmination of this is if you've successfully raised your tadpole,
122
299000
3000
Tüm bunların sonunda, eğer kurbağa yavrunuzu,
05:17
observing the behavioral
123
302000
2000
davranışsal ve gelişimsel olaylarını gözleyerek
05:19
and developmental events,
124
304000
2000
başarıyla büyüttüyseniz,
05:21
you will then go and introduce your tadpole
125
306000
2000
gidip yavru kurbağanızı
05:23
to its namesake
126
308000
2000
adaşıyla tanıştıracak
05:25
and discuss the evidence that you've seen.
127
310000
3000
ve bulduğunuz kanıtları tartışacaksınız.
05:28
Another quick protocol -- and I'm going to go through these quickly,
128
313000
3000
Bir diğer protokol ise -- bunları hızlıca geçeceğim,
05:31
but just to give you the material sense of what we're doing here --
129
316000
3000
sadece ne yaptığımıza ilişkin somut bir çerçeve çizmek için --
05:34
instead of asking you for urine samples,
130
319000
2000
size idrar örnekleri sormak yerine,
05:36
I'll ask you for a mouse sample.
131
321000
2000
size bir fare örneği soracağım.
05:38
Anyone here lucky enough to share, to cohabit with a mouse --
132
323000
3000
Burada bir fare ile aynı ortamı paylaşmış, birlikte yaşama şansına erişmiş kimse var mı --
05:41
a domestic partnership with mice?
133
326000
2000
farelerle evcil bir ortaklığı olan?
05:43
Very lucky.
134
328000
3000
Çok şanslı.
05:46
Mice, of course, are the quintessential
135
331000
3000
Fareler, elbette, en mükemmel
05:49
model organism.
136
334000
2000
model organizmalardır.
05:51
They're even better models of environmental health,
137
336000
2000
Onlar çevresel sağlığın kurbağa yavrularından daha da iyi modelleridir,
05:53
because not only the same mammalian biology,
138
338000
2000
çünkü onlar bizimle aynı memeliler ailesinden gelmenin yanı sıra
05:55
but they share your diet, largely.
139
340000
2000
büyük oranda beslenme düzeninize ortak olurlar.
05:57
They share your environmental stressors,
140
342000
3000
Çevresel streslerinizi,
06:00
the asbestos levels and lead levels,
141
345000
2000
asbest seviyelerinizi ve kurşun seviyelerinizi
06:02
whatever you're exposed to.
142
347000
2000
her neye maruz kaldıysanız, paylaşırlar.
06:04
And they're geographically more limited than you are,
143
349000
2000
Ve coğrafi olarak sizden çok daha kısıtlıdırlar,
06:06
because we don't know if you've been exposed
144
351000
2000
çünkü biz sizin evde ya da iş yerinizde ya da çocukken
06:08
to persistent organic pollutants
145
353000
2000
inatçı organik kirliliklere
06:10
in your home, or occupationally
146
355000
2000
maruz kalıp kalmadığınızı
06:12
or as a child.
147
357000
2000
bilmiyoruz.
06:14
Mice are a very good representation.
148
359000
2000
Fareler bunun çok iyi bir göstergesi.
06:16
So it starts by building a better mousetrap, of course.
149
361000
3000
Tabii ki, her şey daha iyi bir fare kapanı yapmakla başlıyor.
06:19
This is one of them.
150
364000
2000
Bu onlardan biri.
06:21
Coping with environmental stressors is tricky.
151
366000
2000
Çevresel stres kaynaklarıyla başa çıkabilmek zordur.
06:23
Is anybody here on antidepressants?
152
368000
3000
İçinizde anti-depresan kullanan var mı?
06:26
(Laughter)
153
371000
2000
(Gülüşme)
06:28
There's a lot of people in Manhattan are.
154
373000
3000
Manhattan'da kullanan birçok insan var.
06:31
And we were testing if the mice
155
376000
2000
Farelerin de selektif serotonin gerialım inhibitörlerini
06:33
would also self-administer SSRIs.
156
378000
3000
kendilerinin kontrol edip etmediğini test ediyorduk.
06:36
So this was Prozac, this was Zoloft,
157
381000
2000
Pekala, bu Prozactı, bu Zoloft,
06:38
this was a black jellybean and this was muscle relaxant,
158
383000
3000
bu siyah jöleli şeker ve bu da kas gevşeticiydi,
06:41
all of which were the medications that the impatient was taking.
159
386000
3000
ve bunların hepsi sabırsızın aldığı ilaçlardı.
06:44
So do you think the mice
160
389000
2000
Peki, sizce fareler
06:46
self-administered antidepressants?
161
391000
2000
kendi kendilerine anti-depresan almışlar mıdır?
06:48
What's the -- (Audience: Sure. Yes.)
162
393000
3000
Sizce-- (Seyirciler: Kesinlikle. Evet.)
06:51
How did you know that? They did.
163
396000
3000
Nereden bildiniz? Evet, aldılar.
06:54
This was vodka and solution, gin and solution.
164
399000
2000
Bu vodka ve solüsyondu, gin ve solüsyon.
06:56
This guy also liked plain water and the muscle relaxant.
165
401000
3000
Buradaki adam, saf suyu ve kas gevşeticiyi de seviyordu.
06:59
Where's our export?
166
404000
2000
Bizim çıkarımımız ne?
07:01
Vodka, gin --
167
406000
2000
Vodka, cin --
07:03
(Audience: [unclear])
168
408000
2000
(Seyirciler: [belirsiz])
07:05
Yes. Yes. You know your mice well.
169
410000
3000
Evet. Evet. Farelerinizi iyi tanıyorsunuz.
07:08
They did, yes.
170
413000
2000
Öyle yaptılar, evet.
07:10
So they drank as much vodka as they did plain water,
171
415000
2000
Yani, saf su içtikleri kadar votka içtiler
07:12
which was interesting.
172
417000
2000
ki bu ilginçti.
07:14
Then of course, it goes into the entrapment device.
173
419000
3000
Ardından fare, bu tuzak mekanizmasına gidiyor.
07:17
There's an old cellphone in there -- a good use for old cellphones --
174
422000
2000
Orada eski bir cep telefonu var, kliniği arayan, -- eski cep telefonları için iyi bir işlev --
07:19
which dials the clinic, we go and pick up the mouse.
175
424000
3000
gidiyoruz ve fareyi alıyoruz.
07:22
We take the blood sample
176
427000
2000
Kan örneği alıyoruz
07:24
and do the blood work and hair work on the mice.
177
429000
2000
ve fare üzerinde kan ve saç deneylerini yapıyoruz.
07:26
And I want to sort of point out the big advantage
178
431000
2000
Böyle dışsal bir biçimde, sağlığı çerçevelemenin
07:28
of framing health in this external way.
179
433000
3000
büyük avantajına işaret etmek istiyorum.
07:31
But we do have a few prescription products through this.
180
436000
3000
Ama, bunun aracılığıyla birkaç reçeteli ürünümüz var.
07:34
It's very different from the medical model.
181
439000
3000
Bu tıbbi modelden oldukça farklı.
07:37
Anything you do to improve your water quality or air quality,
182
442000
3000
Havanızın ya da suyunuzun kalitesini geliştirmek için
07:40
or to understand it or to change it,
183
445000
3000
onu anlamak için ya da onu değiştirmek için yaptığınız
07:43
the benefits are enjoyed by anyone
184
448000
2000
herhangi bir şeyin faydalarından, o suyu ya da hava kalitesini paylaştığınız
07:45
you share that water quality or air quality with.
185
450000
3000
herhangi bir kişi yararlanıyor.
07:48
And that aggregating effect,
186
453000
2000
Ve bu artan etki,
07:50
that collective action effect,
187
455000
3000
bu toplu hareket etkisi
07:53
is actually something we can use to our advantage.
188
458000
3000
bizim yararımıza kullanabileceğimiz bir şey.
07:56
So I want to show you one prescription product in the clinic
189
461000
3000
Şimdi size klinikte "Park Yok" denilen
07:59
called the No Park.
190
464000
2000
reçeteli bir ürününü göstermek istiyorum.
08:01
This is a prescription to improve water quality.
191
466000
3000
Bu su kalitesini iyileştirmek için bir reçete.
08:04
Many impatients are very concerned for water quality and air quality.
192
469000
3000
Birçok sabırsız su ve hava kalitesine ilişkin çok endişeliler.
08:07
What we do is we take a fire hydrant,
193
472000
2000
Yaptığımız, bir yangın musluğunu ele almak,
08:09
a "no parking" space associated with a fire hydrant,
194
474000
3000
ve o yangın musluğuyla ilişkili bir "park yapılamaz" alanı,
08:12
and we prescribe the removal of the asphalt
195
477000
3000
ve tasarlanmış bir mikro peyzaj yaratmak ve
08:15
to create an engineered micro landscape,
196
480000
2000
bir müdahale fırsatı yaratmak için
08:17
to create an infiltration opportunity.
197
482000
2000
asfaltın çıkarılmasını öneren bir reçete yazıyoruz.
08:19
Because, many of you will know,
198
484000
2000
Çünkü, birçoğunuzun bildiği gibi
08:21
that the biggest pollution burden
199
486000
2000
New York, New Hersey limanındaki
08:23
that we have on the New York, New Jersey harbor right now
200
488000
2000
en büyük kirlilik
08:25
is no longer the point sources,
201
490000
2000
artık noktasal kaynaklar
08:27
no longer the big polluters,
202
492000
2000
büyük kirleticiler,
08:29
no longer the GEs,
203
494000
2000
ya da GE'ler değil
08:31
but that massive network of roads,
204
496000
2000
ama o devasa yol ağları,
08:33
[those] impervious surfaces,
205
498000
2000
fren silindirlerinizden gelen cadmium nörotoksinleri toplayan
08:35
that collect all that cadmium neurotoxin that comes from your brake liners
206
500000
3000
[o] geçirimsiz yüzeyler
08:38
or the oily hydrocarbon waste
207
503000
2000
ya da her fırtına olayındaki hidrokarbon atıklar
08:40
in every single storm event and medieval infrastructure
208
505000
3000
ve bunları doğrudan nehrin ağzına doğru taşıyan
08:43
washes it straight into the estuary system.
209
508000
2000
ortaçağsal altyapı.
08:45
That doesn't do a lot of good.
210
510000
2000
Bu, pek iyi bir şey değildir.
08:47
These are little opportunities to intercept those pollutants
211
512000
3000
Bunlar, kirleticileri limana girmeden önce
08:50
before they enter the harbor,
212
515000
2000
engellemek için küçük fırsatlardır
08:52
and they're produced by impatients
213
517000
2000
ve sabırsızlar tarafından
08:54
on various city blocks
214
519000
2000
çeşitli şehir bloklarında
08:56
in some very interesting ways.
215
521000
2000
birçok ilginç şekilde üretilmektedirler.
08:58
I just want to say it was sort of a rule of thumb though,
216
523000
2000
Benim söylemek istediğim, bu bir bakıma pratik bir yaklaşımdı,
09:00
there's about two or three fire hydrants
217
525000
3000
her şehir bloğunda yaklaşık
09:03
on every city block.
218
528000
2000
iki ya da üç yangın musluğu bulunmaktadır.
09:05
By creating engineered micro landscapes to infiltrate in them,
219
530000
3000
Onlara sızmak için tasarlanmış mikro peyzajlar yaratınca
09:08
we don't prevent them from being used
220
533000
2000
onların acil durum aracı park alanı olarak kullanılmalarını
09:10
as emergency vehicle parking spaces,
221
535000
2000
engellemiş olmuyoruz;
09:12
because, of course, a firetruck can come and park there.
222
537000
3000
çünkü, tabii ki, bir itfaiye aracı gelebilir ve oraya park edebilir.
09:15
They flatten a few plants. No big deal, they'll regenerate.
223
540000
3000
Birkaç bitkiyi dümdüz edebilirler. Ama önemli değil, onlar kendilerini yeniler.
09:19
But if we did this
224
544000
2000
Ama eğer biz bunu
09:21
in every single --
225
546000
3000
her bir
09:24
every fire hydrant
226
549000
2000
yangın musluğu için yapsaydık,
09:26
we could redefine the emergency.
227
551000
3000
acil kelimesini yeniden tanımlayabilirdik.
09:29
That 99 percent of the time
228
554000
2000
Bir itfaiye aracının orada park etmediği
09:31
when a firetruck is not parking there,
229
556000
3000
zamanın yüzde 99'unda
09:34
it's infiltrating pollutants.
230
559000
2000
kirleticileri süzmektedir.
09:36
It's also increasing fixing CO2s,
231
561000
3000
Ayrıca CO2 bağlanmasını arttırmakta,
09:39
sequestering some of the airborne pollutants.
232
564000
3000
havadaki bazı kirleticileri tutmaktadır.
09:42
And aggregated,
233
567000
2000
Bir arada,
09:44
these smaller interceptions
234
569000
2000
bu küçük önlemler,
09:46
could actually infiltrate all the roadborne pollution
235
571000
3000
aslında nehir ağzı sistemlerine akan
09:49
that now runs into the estuary system,
236
574000
2000
yedi inçlik yağmurdan 100 yıllık fırtınaya kadar
09:51
up to a seven inch rain event, up to a hundred-year storm.
237
576000
3000
tüm yol bazlı kirlilikleri engelleyebilirler.
09:54
So these are small actions
238
579000
2000
Yani, bunlar, yerel çevresel sağlığı geliştirmek için
09:56
that can amount to a significant effect
239
581000
2000
kayda değer bir etkiye ulaşabilecek
09:58
to improve local environmental health.
240
583000
3000
küçük hareketler.
10:01
This is one of the more ambitious ones.
241
586000
2000
Bu en hırslı olanlarından.
10:03
What the climate crisis has revealed to us
242
588000
3000
İklim krizinin bizim için ortaya çıkardığı
10:06
is a secondary, more insidious
243
591000
2000
ikinci dereceden, daha hain
10:08
and more pervasive crisis,
244
593000
3000
ve daha yayılmacı bir kriz
10:11
which is the crisis of agency,
245
596000
3000
ki bu da aracılık krizidir
10:14
which is what to do.
246
599000
3000
yani ne yapılacağı krizidir.
10:17
Somehow buying a local lettuce, changing a light bulb,
247
602000
3000
Her nasılsa yerel bir marul almak, bir ampülü değiştirmek,
10:20
driving the speed limit, changing your tires regularly,
248
605000
2000
hız sınırında araba kullanmak, lastiklerinizi düzenli değiştirmek
10:22
doesn't seem sufficient
249
607000
2000
iklim krizi karşısında
10:24
in the face of climate crisis.
250
609000
3000
yeterli gibi görünmemektedir.
10:27
And this is an interesting icon that happened --
251
612000
2000
Bu, ortaya çıkmış ilginç bir ikon --
10:29
you remember these: fallout shelters.
252
614000
3000
bunları hatırlarsınız: radyoaktif serpinti sığınakları.
10:32
What is the fallout shelter
253
617000
2000
İklim krizinin
10:34
for the climate crisis?
254
619000
2000
sığınağı nedir?
10:36
This was civic mobilization.
255
621000
2000
Bu sivil bir seferberlikti.
10:38
Churches, school groups,
256
623000
2000
Kiliseler, okul grupları,
10:40
hospitals, private residents --
257
625000
2000
hastahaneler, özel mülkü olan ahali --
10:42
everyone built one of these in a matter of months.
258
627000
2000
herkes birkaç ay içinde bunlardan bir tane inşa etti.
10:44
And they still remain
259
629000
2000
Bunlar hala ortak, belirsiz, toplu tehdite cevap veren
10:46
as icons of civic response
260
631000
3000
toplumsal tepkinin bir simgeleri olarak
10:49
in the face of shared, uncertain, collective threat.
261
634000
2000
durmaktalar.
10:51
Fallout shelter for the climate crisis,
262
636000
2000
İklim krizi sığınakları,
10:53
I would say, looks something like this, or this,
263
638000
3000
diyebilirim ki, bunun ya da bunun gibi görünüyorlar
10:56
which is an intensive urban agriculture facility
264
641000
2000
ki NYU'daki laboratuvar binamın üstüne yerleşmesi planlanan
10:58
that's due to go on my lab building at NYU.
265
643000
3000
yoğun kentsel tarım tesisidir.
11:01
What it does
266
646000
2000
Yaptığı şey,
11:03
is a very simple idea
267
648000
2000
basit olarak,
11:05
of taking --
268
650000
2000
aldığımız --
11:07
80 to 90 percent of the CO2 produced in Manhattan
269
652000
3000
Manhattan'da üretilen CO2 'in yüzde 80-90'ını
11:10
is building related --
270
655000
2000
binalarla ilişkilidir --
11:12
we take, just like a commercial greenhouse,
271
657000
2000
tıpkı ticari sera gazı gibi,
11:14
we take the CO2 from the building --
272
659000
2000
binadan CO2'yi alıyoruz --
11:16
CO2-enriched air --
273
661000
2000
zengin CO2'li havayı --
11:18
we force it through the urban agriculture facility,
274
663000
3000
onu şehir tarım tesisinin içinden geçiriyoruz ve
11:21
and then we resupply oxygen-enriched air.
275
666000
2000
oksijenle zenginleştirilmiş havayı binaya geri veriyoruz.
11:23
You can't actually build much on a roof, they're not designed for that.
276
668000
3000
Aslında çatıya çok fazla şey inşa edemezsin, bunun için tasarlanmamışlardır.
11:26
So it's on legs,
277
671000
2000
Bu nedenle bacakların üzerine,
11:28
so it focuses all the load on the masonry walls and the columns.
278
673000
3000
böylece tüm yükü yığma duvarlara ve kolonlara aktarmaktadır.
11:31
It's built as a barn raising,
279
676000
2000
Açık kaynaklı donanımları kullanarak
11:33
using open source hardware.
280
678000
2000
yükselen bir ahır gibi inşa edilmiştir.
11:35
This is the quarter-scale prototype
281
680000
2000
Bu İspanya'da işler durumda olan
11:37
that was functioning in Spain.
282
682000
2000
dörtte bir ölçekte bir prototip.
11:39
This is what it will look like, fingers crossed,
283
684000
2000
Bu da nasıl görüneceği, şans dileyin,
11:41
NYU willing.
284
686000
2000
NYU istekli.
11:43
And what I want to show you is --
285
688000
2000
Size göstermek istediğim,
11:45
actually this is one of the components of it that we've just recently been testing --
286
690000
3000
aslında, son zamanlarda test etmekte olduğumuz bileşenlerinden bir tanesi --
11:48
which is a solar chimney --
287
693000
2000
ki bu bir güneş bacası --
11:50
we have got 17 of them now put around New York at the moment --
288
695000
2000
şu anda New York'da çeşitli yerlere bunlardan 17 tane koyduk --
11:52
that passively draws air up.
289
697000
2000
bu, havayı pasif olarak düzenlemektedir.
11:54
You understand a solar chimney.
290
699000
2000
Güneş bacasının ne olduğunu anlıyorsunuz.
11:56
Hot air rises.
291
701000
2000
Sıcak hava yükselir.
11:58
You put a bit of black plastic on the side of a building,
292
703000
2000
Binanın yanına bir parça siyah plastik koyun,
12:00
it'll heat up, and you'll get passive airflow.
293
705000
3000
ısınacaktır ve pasif bir hava akımınız olacaktır.
12:03
What we do is actually
294
708000
2000
Bizim asıl yaptığımız
12:05
put a standard HVAC filter on the top of that.
295
710000
3000
bunun üzerine standart bir HVAC filtresi koymak.
12:08
That actually removes about 95 percent
296
713000
2000
Bu, aslında, "karbon siyahı"nın
12:10
of the carbon black,
297
715000
2000
yaklaşık yüzde 95'ini tutuyor,
12:12
that stuff that, with ozone,
298
717000
2000
ki "karbon siyahı", ozonlar birlikte
12:14
is responsible for about half of global warming's effects,
299
719000
2000
küresel ısınmanın etkilerinin neredeyse yarısından sorumlu,
12:16
because it changes, it settles on the snow,
300
721000
2000
çünkü değişiyor, karın üzerine yerleşiyor,
12:18
it changes the reflectors,
301
723000
2000
yansıtıcıları değiştiriyor,
12:20
it changes
302
725000
2000
atmosferin geçirgenlik kalitesini
12:22
the transmission qualities of the atmosphere.
303
727000
3000
değiştiriyor.
12:25
Carbon black is that grime
304
730000
2000
"Karbon siyahı", işte o kir tabakası,
12:27
that otherwise lodges in your pretty pink lungs,
305
732000
2000
diğer türlü, güzel pembe akciğerlerinize
12:29
and it's associated with.
306
734000
2000
yerleşmesiyle ilişkilendirilen.
12:31
It's not good stuff, and it's from inefficient combustion,
307
736000
3000
Bu iyi bir şey değil ve verimsiz yanmadan kaynaklanıyor,
12:34
not from combustion itself.
308
739000
2000
yanmanın kendisinden değil.
12:36
When we put it through our solar chimney,
309
741000
3000
Bunu güneş bacamızdan geçirdiğimizde,
12:39
we remove actually about 95 percent of that.
310
744000
3000
"karbon siyahı"nın yüzde 95'ini yakalayabiliyoruz.
12:42
And then I swap it out
311
747000
3000
Sonra filtreyi öğrencilerle
12:45
with the students
312
750000
2000
değiştiriyorum
12:47
and actually re-release that carbon black.
313
752000
2000
ve aslında "karbon siyahı"nı tekrar serbest bırakıyorum.
12:49
And we make pencils the length of which measures the grime
314
754000
3000
Havadan yakaladığımız kirlerin tabakasının uzunluğunda
12:52
that we've pulled out of the air.
315
757000
2000
kurşun kalemler yapıyoruz.
12:54
Here's one of them that we have up now.
316
759000
2000
İşte, şu an kullanılmakta olan bir tanesi.
12:56
Here's who put them up and who are avid pencil users.
317
761000
3000
İşte burada da onları yerleştirenler, açgözlü kurşun kalem kullanıcıları.
12:59
Okay, so I want to show you
318
764000
2000
Pekala, şimdi sizlere sadece iki tane daha
13:01
just two more interfaces,
319
766000
2000
arayüz göstermek istiyorum,
13:03
because I think one of our big challenges
320
768000
2000
çünkü bence en büyük zorluklarımızdan bir tanesi
13:05
is re-imagining our relationship to natural systems,
321
770000
3000
doğal sistemlerle olan ilişkimizi yeniden hayal etmek,
13:08
not only through this model
322
773000
3000
sadece bu çarpık bireyselleşmiş
13:11
of twisted personalized health,
323
776000
3000
sağlık modeliyle değil
13:14
but through the animals
324
779000
2000
ama doğayı paylaştığımız
13:16
with whom we cohabit.
325
781000
2000
hayvanlar yoluyla.
13:18
We are not alone; the animals are moving in.
326
783000
2000
Bizler yalnız değiliz, hayvanlar da taşınıyor.
13:20
In fact, urban migration now describes
327
785000
2000
Aslında, kete göç, şu anda
13:22
the movement of animals formerly known as wild
328
787000
3000
önceden vahşi olarak bildiğimiz hayvanların
13:25
into urban centers.
329
790000
2000
şehir merkezlerine doğru hareketleri olarak tanımlanıyor.
13:27
You know, coyote in Central Park, a whale in the Gowanus Canal,
330
792000
2000
Central Park'taki çakalı, Gowanus Kanalı'ndaki balinayı,
13:29
elk in Westchester County.
331
794000
2000
Westchester County'deki Kanada geyiğini biliyorsunuz.
13:31
It's happening all over the Developed World,
332
796000
2000
Bunların hepsi Gelişmiş Dünya'nın dört bir yanında oluyor,
13:33
probably for loss of habitat,
333
798000
2000
büyük ihtimalle doğal ortamların kaybı nedeniyle,
13:35
but also because our cities are a little bit more livable
334
800000
2000
ama aynı zamanda şehirlerimiz artık eskiye göre
13:37
than they have been.
335
802000
2000
biraz daha yaşanılabilir olduğu için.
13:39
And every green space we create
336
804000
2000
Yarattığımız her yeşil alan
13:41
is an invitation for non-humans to cohabit with us.
337
806000
2000
bizimle beraber yaşayan insan dışı her canlı için bir davetiye.
13:43
But we've kind of lacked imagination
338
808000
2000
Ancak biz bunu daha iyi ya da nasıl daha ilginç yapabileceğimiz konusunda
13:45
in how we could do that well or interestingly.
339
810000
3000
hayal gücünden yoksunduk.
13:48
And I want to show you a few of the technological interfaces
340
813000
2000
Şimdi size bu ilişkiyi denemek
13:50
that have been developed under the moniker of OOZ --
341
815000
3000
ve yeniden ele almak için
13:53
which is zoo backwards and without cages --
342
818000
3000
OOZ adı altında --
13:56
to try and reform
343
821000
2000
ki bu hayvanat bahçesi anlamına gelen "zoo"nun tersten yazılmışı ve kafesleri yok --
13:58
that relationship.
344
823000
2000
geliştirilmiş bazı teknolojik arayüzleri göstermek istiyorum.
14:00
This is communication technology for birds. I looks like this.
345
825000
3000
Bu kuşlar için bir iletişim teknolojisi. Böyle görünüyor.
14:03
When a bird lands on it, they trigger a sound file.
346
828000
3000
Üzerine bir kuş indiği zaman, bir ses dosyasını tetikliyor.
14:06
This is actually in the Whitney Museum, where there were six of them,
347
831000
3000
Bu aslında Whitney Müzesinde, orada bunlardan 6 tane var,
14:09
each of which had a different argument on it,
348
834000
2000
her birinin üstünde değişik bir argümanı,
14:11
different sound file.
349
836000
2000
değişik bir ses dosyası var.
14:13
They said things like this.
350
838000
2000
Bunun gibi şeyler söylediler.
14:15
(Whistling)
351
840000
2000
(Islıklar)
14:17
Recorded Voice: Here's what you need to do.
352
842000
3000
Kaydedilmiş ses: İşte yapmanız gereken şey:
14:20
Go down there and buy some of those health food bars,
353
845000
3000
Aşağı in, kuş yemi dediğiniz
14:23
the ones you call bird food,
354
848000
2000
o sağlıklı yiyeceklerden al,
14:25
and bring it here and scatter it around.
355
850000
2000
buraya getir ve etrafa saç.
14:27
There's a good person.
356
852000
3000
İşte iyi bir insan.
14:30
Natalie Jeremijenko: Okay. (Laugher)
357
855000
3000
Natalie Jeremijenko: Tamam. (Gülüşmeler)
14:33
So there was several of these.
358
858000
2000
Bunlardan birkaç tane vardı.
14:35
The birds were able to jump from one to the other.
359
860000
2000
Kuşlar birinden ötekine atlayabiliyorlardı.
14:37
These are just your average urban pigeon.
360
862000
3000
Bunlar yalnızca sıradan şehir güvercinleri.
14:40
And an early test
361
865000
2000
Aslında bir testti,
14:42
which argument elicited cooperative behavior
362
867000
2000
hangi konunun, işbirlikçi davranışı en çok tetiklediğini aydınlatmak için --
14:44
from the people below --
363
869000
3000
aşağıdaki insanlar,
14:47
about a hundred to one
364
872000
2000
yaklaşık bire yüz oranında
14:49
decided that this was the argument
365
874000
2000
üzerimizde en iyi işleyen argümanın
14:51
that worked best on us.
366
876000
2000
bu olduğuna karar verdiler.
14:53
Recorded Voice: Tick, tick, tick.
367
878000
3000
Kaydedilmiş Ses: Tik, tik, tik.
14:56
That's the sound of genetic mutations
368
881000
2000
Bu kuş gribinin
14:58
of the avian flu
369
883000
2000
insanlar için ölümcül bir virüs haline gelişindeki
15:00
becoming a deadly human flu.
370
885000
2000
genetik mutasyonların sesi.
15:02
Do you know what slows it down?
371
887000
2000
Bunu ne yavaşlatır biliyor musunuz?
15:04
Healthy sub-populations of birds,
372
889000
2000
Kuşların sağlıklı alt-nüfusları,
15:06
increasing biodiversity generally.
373
891000
3000
genellikle, artan bir biyolojik çeşitlilik.
15:09
It is in your interests that I'm healthy,
374
894000
3000
Benim sağlıklı, mutlu ve tok olmam
15:12
happy, well-fed.
375
897000
2000
senin çıkarına.
15:14
Hence, you could share some of your nutritional resources
376
899000
3000
Bu yüzden, hepsini tekelinize almak yerine,
15:17
instead of monopolizing them.
377
902000
2000
besin kaynaklarınızın bir kısmını benimle paylaşabilirsin.
15:19
That is, share your lunch.
378
904000
3000
Yani, öğle yemeğini paylaş.
15:22
(Laughter)
379
907000
2000
(Gülüşmeler)
15:24
NJ: It worked, and it's true.
380
909000
3000
NJ: İşe yaradı ve bu doğru.
15:27
The final project I'd like to show you
381
912000
2000
Size göstermek istediğim son proje ise
15:29
is a new interface for fish
382
914000
2000
balıklar için yeni bir arayüz
15:31
that has just been launched --
383
916000
2000
henüz başlatıldı --
15:33
it's actually officially launched next week --
384
918000
2000
aslında resmi olarak önümüzdeki hafta uygulamaya konacak --
15:35
with a wonderful commission from the Architectural League.
385
920000
2000
Mimarlar Cemiyeti'nden muhteşem bir kurul ile.
15:37
You may not have known that you need to communicate with fish,
386
922000
3000
Balıklarla iletişime geçmeniz gerektiğini bilmiyor olabilirsiniz,
15:40
but there is now a device for you to do so.
387
925000
2000
ama burada bunu yapabilmeniz için bir araç var.
15:42
It looks like this: buoys that float on the water,
388
927000
3000
Şuna benziyor: suyun üzerinde yüzen şamandıralar,
15:45
project three foot up, three foot down.
389
930000
2000
90 cm üstüne ve 90cm de altına uzanıyorlar.
15:47
When a fish swims underneath, a light goes on.
390
932000
3000
Eğer bir balık altından geçerse, bir ışık yanıyor.
15:50
This is what it looks like.
391
935000
2000
İşte buna benziyor.
15:57
So there's another function on here.
392
942000
3000
Bunun üzerinde bir başka fonksiyon daha var.
16:00
This top light is -- I'm sorry if I'm making you seasick --
393
945000
3000
Bu yukarıdaki ışık -- sizi denizin tutmasına sebep oluyorsam özür dilerim --
16:04
this top light is actually a water quality display
394
949000
2000
bu yukarıdaki ışık aslında bir su kalitesi göstergesi
16:06
that shifts from red, when the dissolved oxygen is low,
395
951000
3000
çözünmüş oksijen azsa kırmızıya dönüyor,
16:09
to a blue/green, when its dissolved oxygen is high.
396
954000
3000
çözünmüş oksijen fazlaysa mavi/yeşile dönüyor.
16:12
And then you can also text the fish.
397
957000
3000
Sonra, balığa mesaj da çekebilirsiniz.
16:15
So there's business cards down there
398
960000
2000
Aşağıda size iletişim bilgileri verecek
16:17
that'll give you contact details.
399
962000
2000
bir kartvizit bulunmakta.
16:19
And they text back.
400
964000
2000
Onlar da size mesaj atacaklar.
16:21
When the buoys get your text, they wink at you twice to say, we've got your message.
401
966000
3000
Şamandıralar sizin mesajınızı aldıklarında, size mesajınızı aldık dercesine iki defa göz kırpıyorlar.
16:24
But perhaps the most popular has been
402
969000
2000
Ama büyük olasılıkla en popüleri,
16:26
that we've got another array of these boys in the Bronx River,
403
971000
2000
bunlardan bir dizi de Bronx Nehri'nde var,
16:28
where the first beaver --
404
973000
2000
son 250 yıl içinde
16:30
crazy as he is --
405
975000
2000
New York'a yerleşen ve yuva inşa eden
16:32
to have moved in and built a lodge in New York
406
977000
2000
ilk kunduzun -- deli olacak ki --
16:34
in 250 years, hangs out.
407
979000
3000
takıldığı yer.
16:37
So updates from a beaver.
408
982000
2000
Kunduzdan en yeni haberler.
16:39
You can subscribe to updates from him. You can talk to him.
409
984000
3000
Ondan gelen güncellemelere abone olabilirsiniz. Onunla konuşabilirsiniz.
16:42
And what I like to think of
410
987000
3000
Benim düşünmeyi en çok sevdiğim ise
16:45
is this is an interface
411
990000
3000
bu arayüzün
16:48
that re-scripts how we interact with natural systems,
412
993000
3000
bizim doğal sistemlerle nasıl etkileştiğimizi yeniden yazıyor olması,
16:51
specifically by changing who has information,
413
996000
3000
özellikle de, kimin bilgiye sahip olduğunu,
16:54
where they have it,
414
999000
2000
bu bilginin nerede olduğunu,
16:56
who can make sense of that information,
415
1001000
2000
böyle bir bilgiyi kimin yorumlayabileceğini
16:58
and what you can do about it.
416
1003000
2000
ve onun hakkında ne yapabileceğinizi değiştirerek.
17:00
In this case, instead of throwing chewing gum,
417
1005000
3000
Bu durumda, sakızı balıklara atmak yerine,
17:03
or Doritos or whatever you have in your pocket at the fish --
418
1008000
3000
ya da Doritos'u ya da cebinizde o anda ne varsa --
17:06
There's a body of water in Iceland that I've been dealing with
419
1011000
2000
Şu anda, uğraştığım İzlanda'da şehrin tam ortasında
17:08
that's in the middle of the city,
420
1013000
2000
bir su kütlesi var
17:10
and the largest pollution burden on it
421
1015000
2000
ve üzerindeki en büyük kirlilik yükü
17:12
is not the roadborne pollution,
422
1017000
2000
yol bazlı kirlilik değil,
17:14
it's actually white bread
423
1019000
2000
insanların kuşları ve balıkları beslemek için attıkları
17:16
from people feeding the fish and the birds.
424
1021000
2000
beyaz ekmek.
17:18
Instead of doing that actually, we've developed some fish sticks
425
1023000
2000
Bunu yapmak yerine, biz balıkları besleyebileceğiniz
17:20
that you can feed the fish.
426
1025000
3000
bazı balık çubukları geliştirdik.
17:23
They're delicious.
427
1028000
2000
Çok lezzetliler.
17:25
They're cross-species delicious that is,
428
1030000
3000
Türler-ötesi çok lezzetliler,
17:28
delicious for humans and non-humans.
429
1033000
2000
insanlar ve insan olmayan canlılar için lezzetliler.
17:30
But they also have a chelating agent in them.
430
1035000
2000
Ama aynı zamanda içlerinde "şelat ajanı" denen bir madde de var.
17:32
They're nutritionally appropriate,
431
1037000
2000
Besinsel olarak uygunlar,
17:34
not like Doritos.
432
1039000
2000
Doritos'un aksine.
17:36
And so every time
433
1041000
3000
Yani, hayvanlarla etkileşime geçme arzusu duyduğumuz
17:39
that desire to interact with the animals,
434
1044000
3000
her zaman,
17:42
which is at least as ubiquitous
435
1047000
4000
ki bununla en azından "Hayvanları beslemeyin!" tabelası kadar
17:46
as that sign: "Do not feed the animals."
436
1051000
2000
sık karşılaşılır.
17:48
And there's about three of them on every New York City park.
437
1053000
3000
New York Şehir parkında onlardan üç tane kadar var,
17:51
And Yellowstone National Park,
438
1056000
2000
ve Yellowstone Milli Parkı'nda
17:53
there's more "do not feed the animals" signs
439
1058000
2000
sizin beslemeyi isteyeceğiniz hayvanlardan daha fazla
17:55
than there are animals you might wish to feed.
440
1060000
3000
"hayvanları beslemeyin" tabelası var.
17:58
But in that action, that interaction,
441
1063000
3000
Fakat bu harekette, bu etkileşimi,
18:01
by re-scripting that,
442
1066000
2000
yeniden kurgulayarak,
18:03
by changing it into an opportunity
443
1068000
2000
balık popülasyonunu çoğaltmak amacıyla
18:05
to offer food that is nutritionally appropriate,
444
1070000
3000
bizzat tükettiğimiz
18:08
that could augment the nutritional resources
445
1073000
2000
doğal besin kaynaklarını arttıracak
18:10
that we ourselves have depleted
446
1075000
2000
uygun besin değerleri olan bir yiyecek önerip
18:12
for augmenting the fish population
447
1077000
2000
bunu bir fırsata dönüştürerek.
18:14
and also adding chelating agent,
448
1079000
2000
Ayrıca "şelat ajanı"nı da ekleyerek,
18:16
which, like any chelating agent that we use medicinally,
449
1081000
4000
ki bu, aynı tıbbi olarak kullanılan "şelat ajanı" gibi,
18:20
binds to the bioaccumulated heavy metals and PCBs
450
1085000
3000
belirli habitatta yaşayan balıklarda
18:23
that are in the fish
451
1088000
2000
biyolojik olarak birikmiş ağır metallere ve poliklorobifenillere
18:25
living in this particular habitat
452
1090000
3000
bağlanıyor
18:28
and allows them to pass it out as a harmless salt
453
1093000
2000
ve bu maddeleri reaktiflerle kompleks haline getirerek
18:30
where it's complexed by a reactive,
454
1095000
3000
zararsız tuzlara dönüştürüyor,
18:33
effectively removing it from bioavailability.
455
1098000
3000
böylece biyoyararlanımlarını etkili bir biçimde ortadan kaldırıyor.
18:36
But I wanted to say that interaction,
456
1101000
2000
Ama benim demek istediğim, bu etkileşim,
18:38
re-scripting that interaction,
457
1103000
2000
bu etkileşimin
18:40
into collective action, collective remediative action,
458
1105000
3000
toplu hareket, toplu iyileştirme hareketi, olarak yeniden kurgulanması,
18:43
very different from the approach
459
1108000
3000
poliklorobifenileri tarakladığımız
18:46
that's being used on the other side on the Hudson River,
460
1111000
3000
Poliklorlu bifenilleri dipden tarakladığımız
18:49
where we're dredging the PCBs --
461
1114000
3000
yaklaşımdan epey farklı --
18:52
after 30 years of legislative and legal struggle,
462
1117000
4000
30 yıl süren yasal ve yasamaya dayalı bir mücadeleden sonra
18:56
GE's paying for the dredging
463
1121000
2000
dünyadaki en büyük yatırım merkezlerinden GE
18:58
of the largest Superfund site in the world --
464
1123000
3000
taraklamayı finanse etmekte --
19:01
we're dredging it, and it'll probably get shipped off to Pennsylvania
465
1126000
3000
dibi taraklıyoruz ve kazılan, büyük ihtimalle
19:04
or the nearest Third World country,
466
1129000
2000
zehirli çamur yığını olmaya devam edeceği
19:06
where it will continue to be toxic sludge.
467
1131000
3000
Pensilvanya'ya ya da en yakın 3. Dünya Ülkesi'ne yollanacak.
19:10
Displacement is not the way to deal with environmental issues.
468
1135000
3000
Yer değiştirme çevresel sorunlarla başa çıkmak için bir yol değil.
19:14
And that's typically the paradigm
469
1139000
2000
Bu, bizim altında faaliyet gösterdiğimiz
19:16
under which we've operated.
470
1141000
2000
tipik paradigma.
19:18
By actually taking the opportunity
471
1143000
2000
Aslında, etkileşimlerimizi yeniden kurgulamak için
19:20
that new technologies,
472
1145000
2000
için yeni teknolojilerin,
19:22
new interactive technologies, present
473
1147000
2000
yeni interaktif teknolojilerin sunduğu fırsatları değerlendirerek,
19:24
to re-script our interactions,
474
1149000
2000
onları sadece izole,
19:26
to script them,
475
1151000
2000
bireyselleştirilmiş etkileşimler olarak değil de
19:28
not just as isolated, individuated interactions,
476
1153000
3000
bir işe yarayacak
19:31
but as collective aggregating actions
477
1156000
4000
toplu, bütünleşik hareketler
19:35
that can amount to something,
478
1160000
2000
olarak kurgulayarak,
19:37
we can really begin to address
479
1162000
2000
bazı önemli çevresel sorunlarımıza
19:39
some of our important environmental challenges.
480
1164000
2000
gerçekten değinmeye başlayabiliriz.
19:41
Thank you.
481
1166000
2000
Teşekkürler.
19:43
(Applause)
482
1168000
2000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Natalie Jeremijenko - Artist and engineerNatalie Jeremijenko blends art, engineering, environmentalism, biochemistry and more to create real-life experiments that enable social change.
Why you should listen
Bridging the technical and art worlds, Natalie Jeremijenko creates socially conscious experiences that make change, both directly and indirectly. As director of the xDesign Environmental Health Clinic at NYU, she helps prescribe creative health solutions for the environment that are carried out by enthusiastic volunteers. As a professor in NYU’s Visual Art Department, she creates and supervises real-life projects for her students like HowStuffIsMade (a website that details how everyday objects are created) and Feral Robots (packs of robot dogs that have been hacked to monitor pollution or even act as breathalyzers).
Her individual work has been exhibited in the MASS MoCA, the Whitney Museum, and the Cooper-Hewitt Museum, and she is part of an artists' collective called the Bureau of Inverse Technology. Past projects include the Despondency Index -- a motion detector camera was installed on San Francisco’s Bay Bridge to record suicides, which were then graphed in relation to stock market data. Jeremijenko was named as a 1999 Rockefeller Fellow, one of the 40 most influential designers by I.D. Magazine and one of the Top 100 Young Innovators by MIT Technology Review. She was included in both the 2006 Whitney Biennial of American Art and the Cooper Hewitt Smithsonian Design Triennial 2006-7.
Natalie Jeremijenko | Speaker | TED.com