TEDxKrakow
Srdja Popovic: How to topple a dictator
Srdja Popovic: Làm sao để lật đổ nhà độc tài
Filmed:
Readability: 4
369,967 views
2011 là năm mà phản ứng của sức mạnh quần chúng đặc biệt mạnh mẽ, bắt đầu từ Vịnh Ả Rập và lan rộng khắp thế giới. Tại sao sức chống đối này mạnh đến thế? Srdja Popovic (lãnh đạo phong trào phi vũ trang lật đổ Milosevic ở Serbia năm 2000) diễn giải các kế hoạch, kĩ năng và công cụ mà mỗi phong trào cần -- từ chiến thuật phi vũ trang tới sự hài hước. (Thu hình tại TEDxKrakow.)
Srdja Popovic - Organizer
Srdja Popovic was a founder and leader of the student movement that brought down the Milosovic regime. Now, he helps other nonviolent movements learn and grow. Full bio
Srdja Popovic was a founder and leader of the student movement that brought down the Milosovic regime. Now, he helps other nonviolent movements learn and grow. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Good afternoon. I am proud to be here at TEDxKrakow.
0
1236
3080
Xin chào. Tôi rất vinh dự được có mặt tại TEDxKrakow này.
00:16
I'll try to speak a little bit today about a phenomenon
1
4316
3052
Hôm nay tôi sẽ bàn về 1 hiện tượng
00:19
which can and is actually changing the world,
2
7368
2926
mà có thể và đang thực sự thay đổi thế giới,
00:22
and whose name is people power.
3
10294
1990
tên là sức mạnh quần chúng.
00:24
I'll start with the anecdote, or for those of you
4
12284
2752
Tôi sẽ bắt đầu với 1 giai thoại,hay đối với những bạn
00:27
who are Monty Python lovers, a Monty Python type of sketch.
5
15036
3576
yêu thích Monty Python, 1 phác họa kiểu Monty Python.
00:30
Here it is. It is December 15, 2010.
6
18612
4000
Chuyện là đây. Đó là ngày 15 tháng 12 năm 2010.
00:34
Somebody gives you a bet. You will look at a crystal ball
7
22612
3272
Ai đó cho bạn đặt cược. Bạn sẽ nhìn vào quả cầu tiên tri
00:37
and you will see the future. The future will be accurate.
8
25884
2744
và thấy tương lai. Tương lai chính xác như thế.
00:40
But you need to share it with the world. Okay?
9
28628
2696
Nhưng bạn phải chia sẻ điều đó với thế giới. Okay?
00:43
Curiosity killed the cat. You take the bet.
10
31324
2618
Sự tò mò nguy hiểm chết người. Bạn nhận cược.
00:45
You look at the crystal ball. One hour later,
11
33942
2430
Bạn nhìn vào quả cầu tiên tri. 1 giờ sau,
00:48
you are sitting in a building on the national TV
12
36372
2683
bạn đang ngồi trong 1 tòa nhà trên kênh truyền hình quốc gia
00:51
in a talkshow, and you tell the story.
13
39055
2645
và kể chuyện trong 1 chương trình talkshow.
00:53
"Before the end of 2011, Ben Ali and Mubarak
14
41700
4842
“Trước khi hết năm 2011, Ben Ali và Mubarak
00:58
and Gaddafi will be down and prosecuted.
15
46542
3762
và Gaddafi sẽ thoái vị và bị truy tố.
01:02
Saleh of Yemen and Assad of Syria
16
50304
2892
Saleh ở Yemen và Assad ở Syria
01:05
would be either challenged or already on their knees.
17
53196
3288
sẽ bị đấu tranh hoặc bị lật đổ.
01:08
Osama bin Laden will be dead,
18
56484
2208
Osama bin Laden sẽ chết,
01:10
and Ratko Mladic will be in the Hague."
19
58692
2656
và Ratko Mladic sẽ bị đưa ra tòa án quốc tế La Hague.”
01:13
Now, the anchor watches you with a strange gaze on his face,
20
61348
3522
Người dẫn chương trình đăm đăm nhìn bạn với vẻ mặt thất thần,
01:16
and then on the top of it you add,
21
64870
1791
và để kết thúc, bạn bổ sung,
01:18
"And thousands of the young people from Athens, Madrid
22
66661
2705
“Và hàng ngàn thanh niên từ Athens, Madrid
01:21
and New York will demonstrate for social justice,
23
69366
3134
và New York sẽ biểu tình vì công lý xã hội,
01:24
claiming that they are inspired with Arabs."
24
72500
2856
tuyên bố rằng họ theo gương Ả Rập.”
01:27
Next thing you know, two guys in white appear.
25
75356
3129
Bạn chỉ biết sau đó có 2 anh chàng mặc đồ trắng xuất hiện.
01:30
They give you the strange t-shirt,
26
78485
2277
Họ đưa cho bạn 1 chiếc t-shirt kì lạ,
01:32
take you to the nearest mental institution.
27
80762
1939
chuyển bạn đến bệnh viện tâm thần gần nhất.
01:34
So I would like to speak a little bit about the phenomenon
28
82701
2933
Tôi muốn nói 1 chút về hiện tượng
01:37
which is behind what already seems to be the very bad year
29
85634
3784
là nguyên nhân làm xấu đi 1 năm đã rất tệ
01:41
for bad guys, and this phenomenon is called people power.
30
89418
4707
cho những người xấu tính, hiện tượng được gọi là sức mạnh quần chúng.
01:46
Well, people power has been there for a while.
31
94125
2780
Sức mạnh quần chúng đã ở đó lâu rồi.
01:48
It helped Gandhi kick the Brits from India.
32
96905
2744
Nó giúp Gandhi đẩy người Anh khỏi Ấn Độ.
01:51
It helped Martin Luther King win a historic racial struggle.
33
99649
3913
Giúp Martin Luther King thắng cuộc chiến phân biệt chủng tộc lịch sử.
01:55
It helped local Lech Walesa to kick out
34
103562
3374
Nó giúp người dân Lech Walesa đuổi
01:58
one million Soviet troops from Poland
35
106936
2989
1 triệu quân Soviet khỏi Ba Lan
02:01
and beginning the end of the Soviet Union as we know it.
36
109925
2833
và khởi đầu cho hồi kết của Liên bang Soviet như ta đã biết.
02:04
So what's new in it? What seems to be very new,
37
112758
3698
Vậy có gì mới? Điều có vẻ rất mới,
02:08
which is the idea I would like to share with you today,
38
116456
2581
là ý tưởng mà tôi muốn chia sẻ hôm nay,
02:11
that there is a set of rules and skills which can be learned
39
119037
4085
rằng có 1 tập hợp kỹ năng và quy luật có thể dạy và học
02:15
and taught in order to perform successful nonviolent struggle.
40
123122
4484
để thực hiện đấu tranh phi vũ trang thành công.
02:19
If this is true, we can help these movements.
41
127606
3520
Nếu điều này là thật, ta có thể giúp các phong trào này.
02:23
Well, first one, analytic skills.
42
131126
3008
Trước hết, kĩ năng phân tích.
02:26
I'll try where it all started in the Middle East,
43
134134
2875
Mọi chuyện khởi đầu từ vùng Trung Đông,
02:29
and for so many years we were living with completely the wrong
44
137009
3784
trong rất nhiều năm chúng tôi sống với nhận thức
02:32
perception of the Middle East.
45
140793
2413
hoàn toàn sai lầm về Trung Đông.
02:35
It was looking like the frozen region, literally a refrigerator,
46
143206
3417
Nó như 1 vùng băng giá, y như 1 cái tủ lạnh,
02:38
and there are only two types of meals there:
47
146623
2351
nơi đó chỉ có 2 loại bữa ăn:
02:40
steak, which stands for a Mubarak, Ben Ali-type of
48
148974
3263
thịt nướng, biểu trưng Mubarak, Ben Ali-một kiểu
02:44
military police dictatorship, or a potato,
49
152237
4078
chế độ độc tài quân cảnh hoặc khoai tây,
02:48
which stands for Tehran types of theocracies.
50
156315
2739
biểu trưng cho chính trị thần quyền kiểu Tehran.
02:51
And everybody was amazed when the refrigerator opened
51
159054
2968
Mọi người đều kinh ngạc khi tủ lạnh mở ra
02:54
and millions of young, mainly secular people step out
52
162022
3632
và hàng triệu người trẻ, đa phần là tục dân, bước ra
02:57
to do the change. Guess what? They didn't watch the demographics.
53
165654
4796
để thay đổi. Biết sao không? Họ không xem nhân khẩu học.
03:02
What is the average age of Egyptians? 24.
54
170450
2580
Tuổi trung bình của người Ai Cập là bao nhiêu? 24.
03:05
How long was Mubarak in power? 31.
55
173030
2472
Mubarak đã cầm quyền bao lâu? 31 năm.
03:07
So this system: just obsolete. They expired,
56
175502
3768
Hệ thống này đã lỗi thời. Chúng hết hạn dùng,
03:11
and young people of the Arab World have awakened
57
179270
2513
và những người trẻ tuổi từ Thế giới Ả Rập đã thức tỉnh
03:13
one morning and understood that power lies in their hands.
58
181783
4439
vào 1 sáng và hiểu sức mạnh nằm trong tay họ.
03:18
The rest is the year in front of us. And guess what?
59
186222
2984
Còn lại là nằm phía trước chúng ta. Và biết sao không?
03:21
The same Generation Epsilon with their rules,
60
189206
2706
Vẫn là Thế hệ Epsilon với các quy luật,
03:23
with their tools, with their games and with their language,
61
191912
2759
các công cụ, các trò chơi của họ và ngôn ngữ,
03:26
which sounds a little bit strange to me. I am 38 now.
62
194671
3885
mà thoạt nghe thì nghe hơi lạ tai với tôi. Giờ tôi đã 38.
03:30
And can you look at the age of the people on the streets of Europe?
63
198556
3916
Bạn có thấy độ tuổi của người dân trên đường phố Châu Âu?
03:34
It seems that Generation Epsilon is coming.
64
202472
4107
Có vẻ như Thế hệ Epsilon đang tới.
03:38
Now let me set another example.
65
206579
3130
Giờ cho phép tôi đưa 1 ví dụ khác.
03:41
I'm meeting different people throughout the world,
66
209709
2038
Tôi sẽ gặp nhiều người trên khắp thế giới,
03:43
and they are, you know, academics and professors
67
211747
2625
họ là, bạn biết đấy, các học giả và giáo sư
03:46
and doctors, and they will always talk conditions.
68
214372
2760
và bác sĩ, và họ luôn nói về các điều kiện.
03:49
They will say, "People power will work only if the regime is not too oppressive."
69
217132
4000
Họ nói, “Sức mạnh quần chúng chỉ có khi chính quyền không quá áp bức.”
03:53
They will say, "People power will work if the annual income
70
221132
3037
Họ nói, “Sức mạnh quần chúng chỉ có khi thu nhập hàng năm của đất nước
03:56
of the country is between X and Z."
71
224169
2707
là từ X đến Z.”
03:58
They will say, "People power will work only if there is a foreign pressure."
72
226876
3600
Họ nói, “Sức mạnh quần chúng chỉ có khi có áp lực từ nước ngoài.”
04:02
They will say, "People power will work only if there is no oil."
73
230476
2936
Họ nói, “Sức mạnh quần chúng chỉ có khi ở đó không có dầu mỏ.”
04:05
And, I mean, there is a set of conditions.
74
233412
1966
Ý tôi là có 1 tập hợp các điều kiện.
04:07
Well, the news here is that your skills [that you] bring in the conflict
75
235378
4960
Vâng,Tin mới là kĩ năng mà bạn [chính bạn] đưa vào cuộc xung đột
04:12
seem to be more important than the conditions,
76
240338
3052
có vẻ là quan trọng hơn các điều kiện,
04:15
namely skills of unity, planning,
77
243390
2646
cứ gọi chúng là thống nhất, kế hoạch
04:18
and maintaining nonviolent discipline.
78
246036
1907
và duy trì kỷ luật phi vũ trang.
04:19
Let me give you the example.
79
247943
1627
Cho phép tôi đưa ví dụ.
04:21
I am coming from a country called Serbia.
80
249570
1901
Tôi đến từ 1 quốc gia tên Serbia.
04:23
It took us 10 years to unite 18 opposition party leaders,
81
251471
4748
Chúng tôi cần tới 10 năm để quy tụ 18 lãnh đạo đảng phái đối lập
04:28
with their big egos, behind one single candidate
82
256219
3047
với cái tôi vĩ đại của họ về phía sau 1 ứng viên duy nhất
04:31
against Balkan dictator Slobodan Milosevic.
83
259266
2738
để chống lại nhà độc tài Balkan Slobodan Milosevic.
04:34
Guess what? That was the day of his defeat.
84
262004
2688
Rồi sao? Đó là ngày ông ta bị đánh bại.
04:36
You look at the Egyptians, they fire on Tahrir Square,
85
264692
2816
Hãy nhìn người dân Ai Cập, họ nổ súng trên Quảng trường Tahrir,
04:39
they get rid of their individual symbols.
86
267508
2304
vứt bỏ những biểu tượng cá nhân.
04:41
They appear on the street only with the flag of Egypt.
87
269812
3072
Họ xuất hiện trên đường phố chỉ với lá cờ Ai Cập.
04:44
I will give you a counter-example.
88
272884
2215
Tôi sẽ đưa 1 ví dụ đối lập.
04:47
You see nine presidential candidates running against Lukashenko.
89
275099
3497
Bạn thấy 9 ứng viên tổng thống chạy đua chống lại Lukashenko.
04:50
You will know the outcome.
90
278596
1403
Bạn biết ngay kết quả.
04:51
So unity is a big thing, and this can be achieved.
91
279999
3477
Thống nhất là điều to tát, và có thể đạt được.
04:55
Same with planning. Somebody has lied to you
92
283476
2440
Kế hoạch cũng vậy. Đã có ai lừa phỉnh bạn
04:57
about the successful and spontaneous nonviolent revolution?
93
285916
3867
về cách mạng phi vũ trang tự phát và thành công?
05:01
That thing doesn't exist in the world.
94
289783
2261
Điều đó không có trên đời đâu.
05:04
Whenever you see young people in front of the road
95
292044
2755
Khi nào bạn thấy người trẻ trên đường
05:06
trying to fraternize with the police or military,
96
294799
2485
cố gắng làm thân với cảnh sát hoặc quân đội,
05:09
somebody was thinking about it before.
97
297284
2512
thì đã có người nghĩ về chuyện đó rồi.
05:11
Now, at the end, nonviolent discipline,
98
299796
2360
Cuối cùng, là kỷ luật phi vũ trang,
05:14
and this is probably the game-changer.
99
302156
2211
có nó có thể là yếu tố quyết định.
05:16
If you maintain nonviolent discipline, you will exclusively win.
100
304367
4205
Nếu duy trì được kỷ luật phi vũ trang, bạn sẽ thắng oanh liệt.
05:20
You have 100,000 people in a nonviolent march,
101
308572
2848
Bạn có 100.000 người biểu tình phi vũ trang,
05:23
and one idiot or agent provocateur is throwing stones,
102
311420
2650
và 1 tên ngốc hay kẻ kích động nào đó ném đá,
05:26
guess what takes all the cameras? That one guy.
103
314070
2902
tất cả camera sẽ quay vào đâu? Chính anh chàng đó.
05:28
One single act of violence can literally
104
316972
2179
Chỉ một hành động bạo lực duy nhất
05:31
destroy your movement.
105
319151
2461
có thể hủy diệt phong trào của bạn.
05:33
Now let me move to another place.
106
321612
2656
Giờ cho phép tôi đến chỗ khác.
05:36
It's selection of strategies and tactics.
107
324268
1579
Đó là lựa chọn của chiến lược và chiến thuật.
05:37
There are certain rules in nonviolent struggle you may follow.
108
325847
3924
Có những quy luật đấu tranh phi vũ trang nhất định mà bạn nên theo.
05:41
First, you start small.
109
329771
1419
Đầu tiên, bắt đầu với việc nhỏ.
05:43
Second, you pick the battles you can win.
110
331190
3154
Thứ 2, chọn những trận chiến mà bạn có thể thắng.
05:46
It's only 200 of us in this room.
111
334344
2754
Chúng ta chỉ có 200 người trong căn phòng này.
05:49
We won't call for the March of Millions.
112
337098
2075
Chúng ta không thể gọi đó là Biểu tình của Hàng triệu người.
05:51
But what if we organize spraying graffiti throughout the night
113
339173
3289
Nhưng nếu chúng tôi tổ chức vẽ graffiti suốt đêm
05:54
all over Krakow city? The city will know.
114
342462
3030
trên khắp thành phố Krakow? Cả thành phố sẽ biết.
05:57
So we pick the tactics which accommodates to the event,
115
345492
3304
Chúng tôi chọn chiến thuật phù hợp với sự kiện,
06:00
especially this thing we call the small tactics of dispersion.
116
348796
4106
chúng tôi đặc biệt gọi điều này là chiến thuật lan truyền.
06:04
They're very useful in a violent oppression.
117
352902
3790
Chúng rất hữu dụng trong áp bức vũ trang.
06:08
We are actually witnessing the picture
118
356692
1978
Chúng tôi tự minh chứng cho
06:10
of one of the best tactics ever used.
119
358670
2446
một trong những chiến thuật tốt nhất.
06:13
It was on Tahrir Square, where the international community
120
361116
3284
Trên Quảng trường Tahrir, nơi cộng đồng quốc tế
06:16
was constantly frightened that the Islamists
121
364400
3516
liên tục lo sợ rằng những người Islam
06:19
will overtake the revolution. Well, they've organized
122
367916
2405
sẽ chiếm lấy cách mạng. Thực ra, họ tổ chức
06:22
Christians protecting Muslims, who are there praying,
123
370321
3131
người Công giáo bảo vệ người Đạo Hồi, những người đang cầu nguyện,
06:25
Coptic wedding cheered by thousands of Muslims.
124
373452
2720
1 đám cưới kiểu Coptic được hàng ngàn người Đạo Hồi chúc mừng.
06:28
The world has just changed the picture,
125
376172
1990
Thế giới đã thay đổi bức tranh,
06:30
but somebody was thinking about this previously.
126
378162
3018
nhưng có người đã nghĩ về nó từ trước.
06:33
So there are so many things you can do instead of
127
381180
2320
Có rất nhiều điều bạn có thể làm
06:35
getting into one place, shouting and
128
383500
3295
thay vì tụ tập ở 1 nơi, la hét và
06:38
showing off in front of the security forces.
129
386795
3452
biểu diễn trước lực lượng cảnh vệ.
06:42
Now there is also another very important dynamic,
130
390247
3693
Ở đây cũng có 1 động lực rất quan trọng,
06:45
and this is a dynamic normally analytics don't see.
131
393940
3133
mà động lực này các nhà phân tích thường không thấy.
06:49
This is dynamics between fear and apathy on one side
132
397073
3502
Đó là động lực giữa 1 bên là sự sợ hãi và lãnh đạm
06:52
and enthusiasm and humor on another side.
133
400575
3093
với bên kia là nhiệt huyết và hài hước
06:55
So it works like in a video game.
134
403668
2008
Nó diễn ra như trong trò chơi điện tử.
06:57
You have a fear high, you have status quo.
135
405676
2272
Bạn được mọi người sợ hãi, bạn có địa vị.
06:59
You have enthusiasm higher, you see fear starting to melt.
136
407948
4006
Bạn có nhiều nhiệt huyết cao hơn, bạn thấy nỗi sợ dần tan đi.
07:03
Day two, you see people running towards police
137
411954
2410
Ngày thứ 2, người ta chạy đến phía cảnh sát
07:06
instead of from the police.
138
414364
2294
thay vì từ đó chạy đi.
07:08
In Egypt, you can tell that something is happening there.
139
416658
3006
Ở Ai Cập, có thể nói điều đó đang xảy ra.
07:11
And then it's about humor. Humor is such a powerful
140
419664
3807
Về tính hài hước. Hài hước cũng là yếu tố quyết định
07:15
game-changer, and of course it was very big in Poland.
141
423471
2435
mạnh mẽ như vậy, và tất nhiên nó đã rất lớn ở Ba Lan.
07:17
And you know, we were just a small group of crazy students
142
425906
3026
Bạn biết đấy, chúng tôi chỉ là 1 nhóm nhỏ những sinh viên điên rồ
07:20
in Serbia when we made this big skit.
143
428932
3192
ở Serbia khi viết vở kịch trào phúng này.
07:24
We put the big petrol barrel with a
144
432124
3081
Chúng tôi đặt 1 thùng xăng lớn
07:27
portrait picture of Mr. President on it
145
435205
2760
có dán hình Ngài Tổng thống
07:29
in the middle of the Main Street. There was a hole on the top
146
437965
2449
ở giữa Main Street. Có 1 cái lỗ phía trên
07:32
so you could literally come, put a coin in,
147
440414
2998
để bạn có thể đến, ném tiền vào,
07:35
get a baseball bat, and pow, hit his face.
148
443412
3440
hay lấy gậy bóng chày, và bùm, đập vào mặt ông ta.
07:38
Sounds loud. And within the minutes, we were sitting
149
446852
3430
Vang to lắm. Trong vòng vài phút, chúng tôi ngồi
07:42
in a nearby cafe having coffee, and there was
150
450282
2498
ở quán cafe gần đó, thấy người ta
07:44
a queue of people waiting to do this lovely thing.
151
452780
3648
xếp 1 hàng dài chờ làm điều đáng yêu này.
07:48
Well, that's just the beginning of the show.
152
456428
2312
Đó mới chỉ là màn mở đầu show diễn.
07:50
The real show starts when the police appears.
153
458740
2464
Show diễn thực sự bắt đầu khi cảnh sát xuất hiện.
07:53
What will they do? Arrest us? We are nowhere to be seen.
154
461204
3736
Họ sẽ làm gì? Bắt giữ chúng tôi? Còn lâu mới thấy chúng tôi.
07:56
We are three blocks away observing it from our espresso bar.
155
464940
3704
Chúng tôi quan sát ở quán espresso bar cách đó 3 dãy nhà.
08:00
Arrest the shoppers with kids? Doesn't make sense.
156
468644
3328
Bắt giữ người mua hàng và trẻ em? Chẳng có lí nào.
08:03
Of course, you could bet they have done the most stupid thing:
157
471972
2792
Tất nhiên, bạn có thể nghĩ họ làm điều ngu ngốc nhất:
08:06
They arrested the barrel. And now the picture
158
474764
2608
Họ bắt giữ cái thùng. Và giờ tấm hình
08:09
of the smashed face on the barrel with the policeman
159
477372
2712
có cái mặt méo mó trên thùng cùng cảnh sát
08:12
dragging them to the police car, that was the best day
160
480084
3080
lê lết về đồn cảnh sát, đó là ngày tuyệt nhất
08:15
for the photographers from newspapers that they ever will have.
161
483164
3168
mà các nhiếp ảnh gia của các báo có được.
08:18
So, I mean, these are the things you can do,
162
486332
2616
Ý tôi là đó là những việc bạn có thể làm,
08:20
and you can always use the humor.
163
488948
1271
và luôn làm được với sự hài hước.
08:22
There is also one big thing about the humor: It really hurts,
164
490219
3777
Còn 1 chuyện to tát nữa với sự hài hước: nó rất đau,
08:25
because these guys really are taking themselves too seriously.
165
493996
4112
vì những quý ngài này quá tự coi trọng bản thân.
08:30
When you start to mock them, it hurts.
166
498108
2371
Khi bạn mỉa mai họ, thì rất đau.
08:32
Now, everybody is talking about His Majesty, the Internet,
167
500479
4173
Giờ đây, ai cũng nói về Hoàng gia, Internet,
08:36
and it is also a very useful skill, but don't rush
168
504652
3984
và đó cũng là kĩ năng rất hữu dụng, nhưng đừng vội
08:40
to label things like Facebook Revolution, Twitter Revolution.
169
508636
3792
đặt tên chúng như Cách mạng Facebook, Cách mạng Twitter.
08:44
Don't mix tools with the substance.
170
512428
3162
Đừng lẫn công cụ với vật chất.
08:47
It is true that the Internet and new media are very useful
171
515590
3494
Thực sự là Internet và truyền thông hiện đại rất hữu dụng
08:51
in making things faster and cheaper.
172
519084
2866
để làm việc nhanh hơn và rẻ hơn.
08:53
They make it also a bit safer for the participants
173
521950
2610
Chúng cũng an toàn hơn cho người tham gia
08:56
because they give the part of anonymity.
174
524560
2676
vì chúng cho phép nặc danh.
08:59
We are watching the great example of something else the Internet can do.
175
527236
3318
Chúng ta đang xem 1 ví dụ to lớn mà Internet làm được.
09:02
It can put the price tag of state-sponsored violence over nonviolent protesters.
176
530554
5129
Nó có thể đặt các mức giá cho bạo lực được chính quyền tài trợ đối với người biểu tình phi vũ trang.
09:07
This is a famous group, We are all Khaled Said,
177
535683
2665
Đây là nhóm nổi tiếng, họ là Khaled Said,
09:10
made by Wael Ghonim in Egypt and his friend.
178
538348
2398
lập nên bởi Wael Ghonim ở Ai Cập và bạn bè.
09:12
This is the mutilated face of the guy who was beaten by the police.
179
540746
3702
Đây là khuôn bị rách của người bị cảnh sát đánh.
09:16
This is how he became the public, and this is what probably
180
544448
3018
Anh ta trở nên nổi tiếng, và có thể trở thành
09:19
became the straw which broke the camel's back.
181
547466
3150
giọt nước làm tràn ly.
09:22
But here is also the bad news.
182
550616
1760
Nhưng còn đây là tin xấu.
09:24
The nonviolent struggle is won in the real world,
183
552376
2613
Cuộc chiến phi vũ trang chiến thắng trong đời thực,
09:26
in the streets. You will never change your society
184
554989
3683
trên đường phố. Bạn sẽ chẳng thay đổi xã hội
09:30
towards democracy or economics
185
558672
3184
hướng về dân chủ hay kinh tế
09:33
if you sit down and click.
186
561856
1729
nếu chỉ ngồi và click chuột.
09:35
There are risks to be taken and there are living people
187
563585
2498
Có những rủi ro được đưa ra và những người thực
09:38
who are winning the struggle.
188
566083
2348
đang chiến thắng cuộc đấu tranh.
09:40
Well, million dollar question: What will happen in the Arab World?
189
568431
4035
Câu hỏi đáng giá triệu đô: Điều gì sẽ xảy ra ở Thế giới Ả Rập?
09:44
And though young people from the Arab World
190
572466
2206
Dù người trẻ từ Thế giới Ả Rập
09:46
were pretty successful in bringing down three dictators,
191
574672
2954
đã khá thành công trong việc đánh bại 3 nhà độc tài,
09:49
shaking the region, kind of persuading clever kings
192
577626
4511
làm rung chuyển khu vực, thuyết phục những nhà vua thông thái
09:54
from Jordan and Morocco doing substantial reforms,
193
582137
2904
ở Jorgan và Morocco làm tái thiết từ gốc,
09:57
it is yet to be seen what will be the outcome,
194
585041
4447
kết quả cuối cùng vẫn chưa đến,
10:01
whether the Egyptians and Tunisians will make it through the transition
195
589488
3448
người Ai Cập và Tunisie có vượt qua cuộc chuyển đổi
10:04
or this will end in bloody ethnic and religious conflict,
196
592936
4023
hay sẽ kết thúc bằng xung đột tôn giáo và sắc tộc đẫm máu,
10:08
whether the Syrians will maintain nonviolent discipline,
197
596959
3882
người Syria có duy trì được kỷ luật phi vũ trang,
10:12
faced with the brutal daily violence
198
600841
3420
đối mặt với bạo lực tàn nhẫn hàng ngày
10:16
which kills thousands already,
199
604261
1887
vốn đã giết chết hàng ngàn người,
10:18
or they will slip into violent struggle
200
606148
1857
hay họ sẽ trượt vào cuộc đấu tranh vũ trang
10:20
and make ugly civil war.
201
608005
3797
và châm ngòi cho cuộc nội chiến xấu xí.
10:23
Will these revolutions be whole like through the transitions
202
611802
3816
Những cuộc cách mạng có toàn diện như chuyển đổi
10:27
to democracy or be overtaken by military
203
615618
2382
sang nền dân chủ hay bị chiếm lĩnh bởi quân đội
10:30
or extremists of all kinds? We cannot tell.
204
618000
4362
hay đủ kiểu người cực đoan? Ta không nói được.
10:34
Same works for the Western sector, where you can see
205
622362
2947
Phương Tây cũng vậy, nơi bạn thấy
10:37
all of these excited young people protesting around the world,
206
625309
3029
tất cả những người trẻ phấn khích đang biểu tình khắp thế giới,
10:40
occupying this, occupying that.
207
628338
2697
thực hiện điều này, thực hiện điều kia.
10:43
Are they going to become the world wave?
208
631035
3191
Họ có trở thành làn sóng toàn cầu?
10:46
Are they going to find their skills, their enthusiasm,
209
634226
3554
Họ có tìm thấy các kĩ năng, nhiệt huyết,
10:49
and their strategy to find what they really want
210
637780
3437
và chiến lược để có được những gì họ thực sự mong muốn
10:53
and push for the reform, or will they just stay
211
641217
3033
và thúc đẩy tái thiết, hay họ sẽ chỉ dừng lại
10:56
complaining about the endless list of the things they hate?
212
644250
5264
và phàn nàn về vô vàn những điều họ căm ghét?
11:01
This is the difference between two towns.
213
649514
3328
Đây là sự khác biệt giữa 2 thành phố.
11:04
Now, what [do] the statistics have?
214
652842
2696
Bây giờ, các thống kê có gì?
11:07
My friend's book, Maria Stephan's book,
215
655538
2385
Sách của bạn tôi, Maria Stephan,
11:09
talks a lot about violent and nonviolent struggle,
216
657923
2847
nói rất nhiều về đấu tranh vũ trang và phi vũ trang,
11:12
and there are some shocking data.
217
660770
2743
trong đó có 1 số dữ liệu sửng sốt.
11:15
If you look at the last 35 years
218
663513
2489
Nếu nhìn lại 35 năm qua
11:18
and different social transitions from dictatorship to democracy,
219
666002
3265
và những biến chuyển xã hội từ độc tài sang dân chủ,
11:21
you will see that out of 67 different cases,
220
669267
3586
bạn sẽ thấy trong số 67 trường hợp khác nhau,
11:24
in 50 of these cases it was nonviolent struggle
221
672853
3293
50 trường hợp là đấu tranh phi vũ trang
11:28
which was the key power.
222
676146
3376
đó là sức mạnh cốt lõi.
11:31
This is one more reason to look at this phenomenon.
223
679522
2920
Có thêm 1 lí do để theo dõi hiện tượng này.
11:34
This is one more reason to look at the Generation Epsilon,
224
682442
2736
Thêm 1 lí do để theo dõi Thế hệ Epsilon,
11:37
enough for me to give them credit and hope
225
685178
3480
đủ cho tôi tin tưởng và hi vọng vào họ
11:40
that they will find their skills and their courage
226
688658
3927
rằng họ sẽ tìm được kĩ năng và can đảm
11:44
to use the nonviolent struggle
227
692585
1985
để sử dụng đấu tranh phi vũ trang
11:46
and thus fix at least a part of the mess
228
694570
2481
và sửa chữa ít nhất là 1 phần của đống hỗn độn
11:49
our generation is making in this world.
229
697051
2409
mà thế hệ chúng ta đang tạo ra trên thế giới này.
11:51
Thank you. (Applause)
230
699460
3663
Cảm ơn. (Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Srdja Popovic - OrganizerSrdja Popovic was a founder and leader of the student movement that brought down the Milosovic regime. Now, he helps other nonviolent movements learn and grow.
Why you should listen
Srdja Popovic was one of the founders and key organizers of the Serbian nonviolent resistance group Otpor! Otpor!’s campaign to unseat Serbian president Slobodan Milosovic found success in October 2000 when hundreds of thousands of protestors converged upon and took over the Serbian Parliament, effectively ending Milosevic’s rule. After the revolution, Popovic served a term as a member of the Serbian National Assembly 2000-2003.
In 2003, Popovic and other ex-Otpor! activists started the nonprofit educational institution the Centre for Applied Nonviolent Action and Strategies (CANVAS) (www.canvasopedia.org). CANVAS has worked with people from 37 countries, including Zimbabwe, Burma, Iran and Venezuela, spreading knowledge on nonviolent strategies and tactics that was used by the Serbian pro-democracy movement to other non-democratic countries. CANVAS has worked with the activists responsible for successful movements such as the Georgian “Rose Revolution” of 2003 and the Ukrainian “Orange Revolution” of 2004-2005. It also transferred knowledge to Lebanese activists in 2004 to address the crisis after the assassination of Prime Minister Harriri, and assisted participants in the Maldives’ revolution in 2008. Recently CANVAS has worked with April 6th, a key group in the Egyptian nonviolent uprising, as well as other groups from the Middle East.
CANVAS’ teachings are available in a documentary, "Bringing Down a Dictator," featuring Otpor strategies to topple Milosevic. Its manual "Nonviolent Struggle: 50 Crucial Points" was translated into 16 languages, including Farsi and Arabic, and was downloaded 17,000 times from Iran during that country's 2009 protests.
Srdja Popovic | Speaker | TED.com