TED Residency
Bob Stein: A rite of passage for late life
Μπομπ Στάιν: Μια ιεροτελεστία για τα πιο ώριμα χρόνια της ζωής
Filmed:
Readability: 3.9
1,199,843 views
Χρησιμοποιούμε ιεροτελεστίες για να οριοθετήσουμε τα πρώιμα στάδια της ζωής μας, όπως τα γενέθλιά μας και η αποφοίτησή μας - αλλά τι γίνεται με τα πιο ώριμα στάδια της ζωής; Στη στοχαστική αυτή ομιλία για το πώς αντικρίζουμε το παρελθόν και το μέλλον, ο Μπομπ Στάιν προτείνει μια καινούργια παράδοση: να χαρίζεις τα πράγματά σου (και να μοιράζεσαι τις ιστορίες που κρύβουν) καθώς μεγαλώνεις, για να αναλογίζεσαι την πορεία της ζωής σου και να ανοίγεις την πόρτα σε αυτό που είναι να έρθει μετά.
Bob Stein - Publisher
Bob Stein has long been in the vanguard: immersed in radical politics as a young man, he grew into one of the founding fathers of new media. He’s wondering what sorts of new rituals and traditions might emerge as society expands to include increasing numbers of people in their eighties and nineties. Full bio
Bob Stein has long been in the vanguard: immersed in radical politics as a young man, he grew into one of the founding fathers of new media. He’s wondering what sorts of new rituals and traditions might emerge as society expands to include increasing numbers of people in their eighties and nineties. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I grew up white, secular and middle class
0
739
3755
Ανατράφηκα ως λευκός, κοσμικός
και μέλος της μεσαίας τάξης
και μέλος της μεσαίας τάξης
00:16
in 1950s America.
1
4518
1672
στην Αμερική του '50.
00:19
That meant watching fireworks
on the Fourth of July,
on the Fourth of July,
2
7080
2840
Αυτό σήμαινε πυροτεχνήματα την 4η Ιουλίου,
00:22
trick-or-treating on Halloween
3
10863
1685
επισκέψεις σε σπίτια το Halloween
00:24
and putting presents
under a tree at Christmas.
under a tree at Christmas.
4
12572
2227
και δώρα κάτω από
το Χριστουγεννιάτικο δέντρο.
το Χριστουγεννιάτικο δέντρο.
00:27
But by the time
those traditions got to me,
those traditions got to me,
5
15338
2640
Αλλά στην εποχή μου
αυτές οι παραδόσεις ήταν πλέον
αυτές οι παραδόσεις ήταν πλέον
00:30
they were hollow, commercial enterprises,
6
18002
2201
εμπορικές επιχειρήσεις χωρίς άλλο νόημα,
00:32
which just left me feeling empty.
7
20227
1892
και μου άφηναν μια αίσθηση κενού.
00:34
So from a relatively young age,
8
22990
1910
Έτσι, από σχετικά μικρή ηλικία,
00:36
I found myself looking to fill
an existential hole,
an existential hole,
9
24924
2829
αναζητούσα να καλύψω ένα υπαρξιακό κενό.
00:40
to connect with something
bigger than myself.
bigger than myself.
10
28407
2467
Να έρθω σε επαφή
με κάτι μεγαλύτερο από εμένα.
με κάτι μεγαλύτερο από εμένα.
00:44
There hadn't been a bar mitzvah
in my family in over a century,
in my family in over a century,
11
32261
3054
Δεν είχε γίνει Μπαρ Μιτσβά
στην οικογένειά μου για πολλά χρόνια,
στην οικογένειά μου για πολλά χρόνια,
00:47
so I thought I'd take a shot at that --
12
35339
1951
και σκέφτηκα να το δοκιμάσω.
00:49
(Laughter)
13
37314
1314
(Γέλια)
00:50
only to be devastated
when my one encounter with the rabbi,
when my one encounter with the rabbi,
14
38652
3407
Αλλά απογοητεύτηκα όταν στη μία
και μόνη συνάντηση με τον ραβίνο,
και μόνη συνάντηση με τον ραβίνο,
00:54
a really tall, godlike figure
with flowing white hair,
with flowing white hair,
15
42083
4747
-έναν πολύ ψηλό άντρα με θεϊκή μορφή
και λευκά, κυματιστά μαλλιά-
και λευκά, κυματιστά μαλλιά-
00:58
consisted of him asking me
for my middle name
for my middle name
16
46854
2877
με ρώτησε απλώς πώς με λένε
01:01
so we could fill out a form.
17
49755
1671
για να συμπληρώσει ένα έντυπο.
01:04
Yep, that was it.
18
52094
1320
Και αυτό ήταν όλο.
01:05
(Laughter)
19
53438
1063
(Γέλια)
01:06
So I got the fountain pen,
20
54525
1814
Πήρα το συνηθισμένο δώρο: μια πένα,
01:08
but I didn't get the sense
of belonging and confidence
of belonging and confidence
21
56363
2852
αλλά δεν βρήκα το αίσθημα
της κοινότητας και εμπιστοσύνης
της κοινότητας και εμπιστοσύνης
01:11
I was searching for.
22
59239
1161
που αναζητούσα.
01:13
Many years later,
23
61297
1691
Πολλά χρόνια αργότερα,
01:15
I couldn't bear the thought
of my son turning 13
of my son turning 13
24
63012
2716
με βασάνιζε η σκέψη
του να μην έχει ο 13χρονος γιος μου
του να μην έχει ο 13χρονος γιος μου
01:17
without some kind of rite of passage.
25
65752
2785
μια κάποια ιεροτελεστία μύησης.
01:21
So I came up with the idea
of a 13th birthday trip,
of a 13th birthday trip,
26
69331
3484
Έτσι, σκέφτηκα να κάνουμε ένα ταξίδι
για τα 13α γενέθλιά του,
για τα 13α γενέθλιά του,
01:24
and I offered to take Murphy
anywhere in the world
anywhere in the world
27
72839
2508
και πρότεινα στον Μέρφι
να τον πάω σε κάποιο μέρος
να τον πάω σε κάποιο μέρος
01:27
that had meaning for him.
28
75371
1358
που θα του ήταν σημαντικό.
01:29
A budding young naturalist
who loved turtles,
who loved turtles,
29
77597
2699
Ως εκκολαπτόμενος φυσιοδίφης
που λατρεύει τις χελώνες,
που λατρεύει τις χελώνες,
01:32
he immediately settled on the Galapagos.
30
80320
2116
επέλεξε αμέσως τα νησιά Γκαλαπάγκος.
01:35
And when my daughter, Katie, turned 13,
31
83313
2720
Και όταν η κόρη μου, Κέιτι,
έγινε 13 χρονών,
έγινε 13 χρονών,
01:38
she and I spent two weeks
at the bottom of the Grand Canyon,
at the bottom of the Grand Canyon,
32
86057
3339
περάσαμε μαζί
δύο εβδομάδες στο Γκραν Κάνυον,
δύο εβδομάδες στο Γκραν Κάνυον,
01:41
where Katie learned for the first time
that she was powerful and brave.
that she was powerful and brave.
33
89420
4571
όπου για πρώτη φορά ανακάλυψε
ότι ήταν δυνατή και γενναία.
ότι ήταν δυνατή και γενναία.
01:46
Since then, my partner, Ashton,
and lots of our friends and relatives
and lots of our friends and relatives
34
94790
3803
Από τότε, η σύντροφός μου, Άστον,
και πολλοί συγγενείς και φίλοι
και πολλοί συγγενείς και φίλοι
01:50
have taken their kids
on 13th birthday trips,
on 13th birthday trips,
35
98617
2968
έχουν πάει τα παιδιά τους ταξίδι
για τα 13α γενέθλιά τους
για τα 13α γενέθλιά τους
01:53
with everyone finding it transformative
for both the child and the parent.
for both the child and the parent.
36
101609
4997
και όλοι τους ένιωσαν να μεταμορφώνονται
οι ίδιοι και τα παιδιά τους.
οι ίδιοι και τα παιδιά τους.
02:00
I wasn't brought up saying grace.
37
108932
1866
Δε μεγάλωσα λέγοντας προσευχές.
02:03
But for the last 20 years,
38
111709
1603
Αλλά τα τελευταία 20 χρόνια
κρατάμε το χέρι του άλλου
στο τραπέζι πριν φάμε.
στο τραπέζι πριν φάμε.
02:05
we've been holding hands
before every meal.
before every meal.
39
113917
2356
02:09
It's a beautiful bit of shared silence
40
117200
2094
Μοιραζόμαστε μια όμορφη στιγμή ησυχίας
02:11
that brings us all together in the moment.
41
119318
2291
που μας επαναφέρει
σε μια κοινή παρούσα στιγμή.
σε μια κοινή παρούσα στιγμή.
02:14
Ashton tells everyone
to "pass the squeeze,"
to "pass the squeeze,"
42
122290
2931
Η Άστον λέει σε όλους
να «μεταφέρουν το σφίξιμο»
να «μεταφέρουν το σφίξιμο»
ενώ τους διαβεβαιώνει
πως δεν έχει να κάνει με θρησκεία.
πως δεν έχει να κάνει με θρησκεία.
02:17
while she assures them it's not religious.
43
125245
2390
02:19
(Laughter)
44
127659
1464
(Γέλια)
02:22
So recently, when my family asked me
45
130441
2181
Πρόσφατα, όταν μου ζήτησε η οικογένειά μου
02:24
if I could please do something
with the more than 250 boxes of stuff
with the more than 250 boxes of stuff
46
132646
5474
να αποφασίσω τι θα κάνω
με τις πάνω από 250 κούτες με πράγματα
με τις πάνω από 250 κούτες με πράγματα
02:30
that I've collected over a lifetime,
47
138144
2033
που μάζεψα στη διάρκεια της ζωής μου,
02:32
my ritual-making impulse kicked in.
48
140819
2400
ξύπνησε μέσα μου
η όρεξη για ιεροτελεστίες.
η όρεξη για ιεροτελεστίες.
02:36
I started wondering if I could go further
than simple death cleaning.
than simple death cleaning.
49
144567
3584
Αναρωτήθηκα αν μπορούσα να μην κάνω
απλώς «καθαριότητα εν αναμονή θανάτου».
απλώς «καθαριότητα εν αναμονή θανάτου».
02:40
"Death cleaning" is the Swedish term
for clearing our your closets,
for clearing our your closets,
50
148987
3687
Έτσι λένε οι Σουηδοί τη διαδικασία
του να πετάς πράγματα από την ντουλάπα,
του να πετάς πράγματα από την ντουλάπα,
02:44
your basement and your attic
before you die,
before you die,
51
152698
3596
το υπόγειο και τη σοφίτα πριν πεθάνεις,
02:48
so your kids don't have to do it later.
52
156318
2129
για να μην το κάνουν μετά τα παιδιά σου.
02:50
(Laughter)
53
158471
1927
(Γέλια)
02:52
I pictured my children
opening up box after box
opening up box after box
54
160422
3403
Φαντάστηκα τα παιδιά μου
να ανοίγουν μια μια τις κούτες
να ανοίγουν μια μια τις κούτες
02:55
and wondering why I'd kept
any of that stuff.
any of that stuff.
55
163849
3470
και να αναρωτιούνται για ποιο λόγο
είχα κρατήσει εκείνα τα πράγματα.
είχα κρατήσει εκείνα τα πράγματα.
02:59
(Laughter)
56
167343
1205
(Γέλια)
03:00
And then I imagined them looking
at a specific picture
at a specific picture
57
168572
3408
Και έπειτα τους φαντάστηκα
να κοιτάζουν μια φωτογραφία μου
να κοιτάζουν μια φωτογραφία μου
03:04
of me with a beautiful young woman,
58
172004
2491
με μια όμορφη, νεαρή γυναίκα,
03:06
and asking, "Who on earth
is that with Dad?"
is that with Dad?"
59
174519
3033
και να ρωτάνε: «Μα ποια
είναι αυτή με τον μπαμπά;»
είναι αυτή με τον μπαμπά;»
03:09
(Laughter)
60
177576
1396
(Γέλια)
03:10
And that was the aha moment.
61
178996
2028
Και εκείνη τη στιγμή κατάλαβα.
03:13
It wasn't the things I'd saved
that were important;
that were important;
62
181524
3075
Δεν ήταν σημαντικά τα πράγματα
που είχα συσσωρεύσει.
που είχα συσσωρεύσει.
03:16
it was the stories that went with them
that gave them meaning.
that gave them meaning.
63
184623
3550
Οι ιστορίες που τα συνόδευαν
ήταν που τους έδιναν αξία.
ήταν που τους έδιναν αξία.
03:21
Could using the objects
to tell the stories
to tell the stories
64
189554
2962
Αν έλεγα αυτές τις ιστορίες
μέσα από τα αντικείμενα,
μέσα από τα αντικείμενα,
03:24
be the seed of a new ritual,
65
192540
1673
θα γινόταν ο σπόρος μιας νέας τελετής,
03:26
a rite of passage --
not for a 13-year-old,
not for a 13-year-old,
66
194840
3453
μιας ιεροτελεστίας μύησης,
όχι για έναν 13άχρονο,
όχι για έναν 13άχρονο,
03:30
but for someone much further
down the road?
down the road?
67
198317
2339
αλλά για έναν που έχει βαδίσει
περισσότερο δρόμο;
περισσότερο δρόμο;
03:34
So I started experimenting.
68
202468
1530
Έτσι, άρχισα να πειραματίζομαι.
03:36
I got a few dozen things out of the boxes,
69
204683
2636
Έβγαλα μερικά πράγματα από τις κούτες,
03:39
I put them about in a room,
70
207343
1621
τα άπλωσα σ' έναν χώρο,
03:41
and I invited people to come in
71
209694
1867
και κάλεσα κάποιους να έρθουν
03:44
and ask me about anything
that they found interesting.
that they found interesting.
72
212173
2819
και να με ρωτήσουν για οτιδήποτε
έβρισκαν ενδιαφέρον.
έβρισκαν ενδιαφέρον.
03:48
The results were terrific.
73
216497
1388
Το αποτέλεσμα ήταν υπέροχο.
03:50
A good story became a launching pad
for a much deeper discussion,
for a much deeper discussion,
74
218328
5050
Μια όμορφη ιστορία γινόταν εφαλτήριο
για μια βαθύτερη συζήτηση,
για μια βαθύτερη συζήτηση,
03:55
in which my visitors made
meaningful connections
meaningful connections
75
223402
2432
και οι επισκέπτες μου έβρισκαν
ουσιώδεις συσχετισμούς
ουσιώδεις συσχετισμούς
03:57
to their own lives.
76
225858
1224
με τη δική τους ζωή.
04:00
Derrius [Quarles] asked me
about a Leonard Peltier T-shirt
about a Leonard Peltier T-shirt
77
228949
3394
Ο Ντέρριους [Κάρλες] με ρώτησε
για ένα μπλουζάκι του Λέναρντ Πέλτιερ
για ένα μπλουζάκι του Λέναρντ Πέλτιερ
04:04
that I'd worn a lot in the '80s,
78
232367
2034
που είχα φορέσει πολύ τη δεκαετία του '80,
04:06
that, sadly, is still relevant today.
79
234425
2999
και, δυστυχώς, είναι και σήμερα επίκαιρο.
04:09
Our conversation moved quickly,
80
237924
1789
Η συζήτηση γρήγορα οδηγήθηκε,
04:12
from a large number of political
prisoners in American jails,
prisoners in American jails,
81
240697
3783
από τον μεγάλο αριθμό πολιτικών
κρατουμένων στις αμερικανικές φυλακές,
κρατουμένων στις αμερικανικές φυλακές,
04:16
to Derrius wondering about the legacy
82
244504
2212
στις σκέψεις του Ντέρριους
για την κληρονομιά
για την κληρονομιά
04:18
of the Black Liberation
Movement of the '60s,
Movement of the '60s,
83
246740
2930
του Κινήματος των Μαύρων,
τη δεκαετία του '60,
τη δεκαετία του '60,
04:21
and how his life might be different
if he'd come of age then,
if he'd come of age then,
84
249694
3454
και πόσο διαφορετική θα ήταν
η ζωή του αν είχε γεννηθεί τότε,
η ζωή του αν είχε γεννηθεί τότε,
04:25
instead of 30-odd years later.
85
253172
1920
αντί για 30 χρόνια αργότερα.
04:28
At the end of our conversation,
86
256141
1609
Στο τέλος της συζήτησης,
04:30
Derrius asked me
if he could have the T-shirt.
if he could have the T-shirt.
87
258465
2314
ο Ντέριους μου ζήτησε το μπλουζάκι.
04:33
And giving it to him felt
just about perfect.
just about perfect.
88
261388
2898
Μου φάνηκε σωστό να του το δώσω.
04:37
As these conversations
established common ground,
established common ground,
89
265510
3333
Καθώς αυτές οι συζητήσεις
οριοθετούσαν έναν κοινό τόπο,
οριοθετούσαν έναν κοινό τόπο,
04:40
especially across generations,
90
268867
1900
ιδιαίτερα μεταξύ διαφορετικών γενεών,
04:43
I realized I was opening a space
91
271648
2262
συνειδητοποίησα ότι δημιουργούσα έναν χώρο
04:45
for people to talk about things
that really mattered to them.
that really mattered to them.
92
273934
2988
όπου οι άνθρωποι θα μιλούσαν
για όσα τους ενδιέφεραν πραγματικά.
για όσα τους ενδιέφεραν πραγματικά.
04:50
And I started seeing myself
with a renewed sense of purpose --
with a renewed sense of purpose --
93
278269
3482
Και άρχισα να βλέπω
έναν νέο σκοπό για εμένα -
έναν νέο σκοπό για εμένα -
04:54
not as the old guy on the way out,
94
282419
1893
όχι ως ο ηλικιωμένος πριν την έξοδο,
αλλά ως αυτός που έχει κάποιο ρόλο
04:56
but as someone with a role to play
95
284936
1714
04:58
going forward.
96
286674
1150
και βαδίζει μπροστά.
05:01
When I was growing up,
97
289770
1454
Την εποχή που ήμουν παιδί,
05:03
life ended for most people in their 70s.
98
291248
2532
η ζωή για τους πιο πολλούς
ανθρώπους τελείωνε στα 70.
ανθρώπους τελείωνε στα 70.
05:07
People are living far longer now,
99
295535
1824
Σήμερα ζούμε πολύ περισσότερο,
05:10
and for the first time in human history,
100
298064
2147
και για πρώτη φορά
στην ιστορία του ανθρώπου
στην ιστορία του ανθρώπου
05:12
it's common for four generations
to be living side by side.
to be living side by side.
101
300235
3764
δεν είναι ασυνήθιστο να υπάρχουν
στη ζωή τέσσερις γενεές ταυτόχρονα.
στη ζωή τέσσερις γενεές ταυτόχρονα.
05:17
I'm 71,
102
305071
1183
Είμαι 71 χρονών,
και με λίγη τύχη
05:18
and with a bit of luck,
103
306897
1317
05:20
I've got 20 or 30 more years ahead of me.
104
308238
2401
μπορώ να έχω 20 ή 30 χρόνια ζωής ακόμη.
05:24
Giving away my stuff now
105
312761
1666
Το να χαρίσω τώρα κάποια πράγματα
05:27
and sharing it with friends, family,
and I hope strangers, too,
and I hope strangers, too,
106
315031
4450
και έτσι να τα μοιραστώ με τους φίλους,
την οικογένεια κι ελπίζω και με αγνώστους,
την οικογένεια κι ελπίζω και με αγνώστους,
05:32
seems like the perfect way
to enter this next stage of my life.
to enter this next stage of my life.
107
320067
3442
μοιάζει ο ομορφότερος τρόπος
να περάσω στο επόμενο στάδιο της ζωή μου.
να περάσω στο επόμενο στάδιο της ζωή μου.
05:36
Turns out to be just
what I was looking for:
what I was looking for:
108
324704
2085
Τελικά είναι αυτό που έψαχνα:
05:39
a ritual that's less about dying
109
327424
2435
μια ιεροτελεστία που έχει
μικρή σχέση με τον θάνατο
μικρή σχέση με τον θάνατο
05:41
and more about opening the door
110
329883
1943
και μεγαλύτερη με το άνοιγμα μιας πόρτας
05:43
to whatever comes next.
111
331850
1403
σε αυτό που θα έρθει μετά.
05:46
Thank you.
112
334145
1150
Σας ευχαριστώ.
05:47
(Applause)
113
335319
1090
(Χειροκροτήματα)
05:48
Onward!
114
336433
1174
Πάμε εμπρός!
05:49
(Applause)
115
337631
2194
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Bob Stein - PublisherBob Stein has long been in the vanguard: immersed in radical politics as a young man, he grew into one of the founding fathers of new media. He’s wondering what sorts of new rituals and traditions might emerge as society expands to include increasing numbers of people in their eighties and nineties.
Why you should listen
Until his early 30's, Bob Stein was a full-time radical activist. In 1981, he spent a year researching and writing a paper for Encyclopedia Britannica -- "EB and the Intellectual Tools of the Future" -- and he has been involved in electronic publishing ever since. In 1984 he founded The Criterion Collection, a critically acclaimed series of definitive films, which included the first supplementary sections and director commentaries and introduced the letterbox format. He also founded The Voyager Company, which in 1989 published one of the first commercial CD-ROMs, "The CD Companion to Beethoven's Ninth Symphony." In 1992 Voyager published the first electronic books, including Douglas Adams's Hitchhikers Guide to the Galaxy and Michael Crichton's Jurassic Park. In 2004 The MacArthur Foundation provided a generous grant with which Stein founded the Institute for the Future of the Book, a small think and do tank aimed at exploring and influencing the evolution of new forms of intellectual expression. In 2005, the Institute published the first "networked books," which an important milestone in the shift to social reading and writing as discourse moves from pages to screens. After waiting 25 years, since he saw the first public demo of VR, Stein is currently working on a platform to present music and art performance in a shared social space.
Bob Stein | Speaker | TED.com