ABOUT THE SPEAKERS
Lauren Hodge - Science fair winner
Lauren Hodge won the 2011 Google Science Fair in the age 13-14 category.

Why you should listen

Lauren Hodge has been competing in science fair projects since she was 7 years old. For her latest project, she investigated the formation of carcinogens in different methods of preparing chicken -- and found a surprising result. That work won first prize in the Google Science Fair's age 13-14 category.

More profile about the speaker
Lauren Hodge | Speaker | TED.com
Shree Bose - Science fair winner
Shree Bose was the grand prize winner at the 2011 Google Science Fair.

Why you should listen

Shree Bose's school system doesn't officially participate in science fairs, so for ten years she entered herself in as many fairs as she could. In 2011 she presented her latest project: determining the mechanism of chemotherapy resistance in ovarian cancer -- a breakthrough that could improve future treatments. That project earned her the grand prize at the inaugural Google Science Fair.

More profile about the speaker
Shree Bose | Speaker | TED.com
Naomi Shah - Science fair winner
Naomi Shah won the 2011 Google Science Fair in the age 15-16 category.

Why you should listen

Naomi Shah's first word was "why." She went from pestering her parents with questions about organic chemistry and nuclear energy, to a resarch project that developed a novel mathematical model for the effects of air polution on asthmatics. That work won her first place in the Google Science Fair age 15-16 category.

More profile about the speaker
Naomi Shah | Speaker | TED.com
TEDxWomen 2011

Lauren Hodge, Shree Bose + Naomi Shah: Award-winning teenage science in action

Tieners-wetenschapslaureaten stellen hun project voor

Filmed:
1,029,643 views

In 2011 kaapten drie jonge vrouwen de hoofdprijzen weg van de eerste Google Science Fair. Op TEDxWomen beschrijven Lauren Hodge, Shree Bose en Naomi Shah hun bijzondere projecten - en hun weg naar een passie voor de wetenschap.
- Science fair winner
Lauren Hodge won the 2011 Google Science Fair in the age 13-14 category. Full bio - Science fair winner
Shree Bose was the grand prize winner at the 2011 Google Science Fair. Full bio - Science fair winner
Naomi Shah won the 2011 Google Science Fair in the age 15-16 category. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
LaurenLauren HodgeHodge: If you were going to a restaurantrestaurant and wanted a healthiergezonder optionkeuze,
0
0
3000
Lauren Hodge: Als je in een restaurant de gezondere optie wilde,
00:18
whichwelke would you chooseKiezen, grilledGegrilde or friedgebakken chickenkip?
1
3000
2000
wat zou je dan kiezen: gegrilde of gefrituurde kip?
00:20
Now mostmeest people would answerantwoord grilledGegrilde,
2
5000
2000
Nu zullen de meeste mensen gegrild antwoorden
00:22
and it's truewaar that grilledGegrilde chickenkip does containbevatten lessminder fatdik and fewerminder caloriescalorieën.
3
7000
3000
en het is waar dat gegrilde kip minder vet en calorieën bevat.
00:25
HoweverEchter, grilledGegrilde chickenkip posesposes a hiddenverborgen dangerGevaar.
4
10000
2000
Maar gegrilde kip heeft een verborgen gevaar.
00:27
The hiddenverborgen dangerGevaar is heterocyclicheterocyclische aminesAmine --
5
12000
2000
Het verborgen gevaar zijn heterocyclische amines -
00:29
specificallyspecifiek phenomethylimidazopyridinephenomethylimidazopyridine,
6
14000
2000
specifiek phenomethylimidazopyridine,
00:31
or PhIPPhIP --
7
16000
2000
of PhIP -
00:33
(laughtergelach)
8
18000
2000
(Gelach)
00:35
whichwelke is the immunogenicimmunogene or carcinogenickankerverwekkend compoundsamenstelling.
9
20000
3000
dat een immunogene of kankerverwekkende verbinding is.
00:38
A carcinogencarcinogeen is any substancestof or agentagent
10
23000
2000
Een kankerverwekkende stof is een stof of agent
00:40
that causesoorzaken abnormalabnormale growthgroei of cellscellen,
11
25000
2000
die abnormale groei van cellen veroorzaakt en
00:42
whichwelke can alsoook causeoorzaak them to metastasizemetastaseren or spreadverspreiding.
12
27000
3000
ze ook doet metastaseren of verspreiden.
00:45
They are alsoook organicbiologisch compoundsverbindingen
13
30000
2000
Het zijn ook organische verbindingen
00:47
in whichwelke one or more of the hydrogenswaterstof in ammoniaammoniak
14
32000
3000
waarin een of meer van de waterstofatomen van ammoniak
00:50
is replacedvervangen with a more complexcomplex groupgroep.
15
35000
2000
vervangen zijn door een meer complexe groep.
00:52
StudiesStudies showtonen that antioxidantsanti-oxidanten
16
37000
2000
Studies tonen aan dat antioxidanten
00:54
are knownbekend to decreasekleiner worden these heterocyclicheterocyclische aminesAmine.
17
39000
2000
deze heterocyclische amines doen verminderen.
00:56
HoweverEchter, no studiesstudies existbestaan yetnog
18
41000
2000
Er bestaan echter nog geen studies
00:58
that showtonen how or why.
19
43000
2000
die laten zien hoe of waarom.
01:00
These here are fivevijf differentverschillend organizationsorganisaties that classifyclassificeren carcinogenskankerverwekkende stoffen.
20
45000
3000
Dit zijn vijf verschillende organisaties die kankerverwekkende stoffen classificeren.
01:03
And as you can see, nonegeen of the organizationsorganisaties consideroverwegen the compoundsverbindingen to be safeveilig,
21
48000
3000
Zoals je kunt zien, beschouwt geen van deze organisaties die verbindingen als veilig.
01:06
whichwelke justifiesrechtvaardigt the need to decreasekleiner worden them in our dietdieet.
22
51000
3000
Dit rechtvaardigt de noodzaak om ze te verlagen in onze voeding.
01:09
Now you mightmacht wonderwonder how a 13 year-oldjarige girlmeisje could come up with this ideaidee.
23
54000
3000
Nu vraag je je misschien af waarom een 13-jarig meisje op dit idee zou kunnen komen.
01:12
And I was led to it throughdoor a seriesserie of eventsevents.
24
57000
2000
Wel, door een reeks gebeurtenissen.
01:14
I first learnedgeleerd about it throughdoor a lawsuitrechtszaak I readlezen about in my doctor'sarts officekantoor --
25
59000
3000
Voor het eerst door een rechtszaak waarover ik las in de wachtkamer van mijn arts.
01:17
(LaughterGelach)
26
62000
3000
(Gelach)
01:20
whichwelke was betweentussen the Physician'sVan arts CommitteeComité for ResponsibleVerantwoordelijk MedicineGeneeskunde
27
65000
3000
Die liep tussen het Dokterscomité voor Verantwoordelijke Geneeskunde
01:23
and sevenzeven differentverschillend fastsnel foodeten restaurantsrestaurants.
28
68000
2000
en zeven verschillende fastfoodrestaurants.
01:25
They weren'twaren niet suedopgeroepen because there was carcinogenskankerverwekkende stoffen in the chickenkip,
29
70000
3000
Ze werden niet aangeklaagd wegens kankerverwekkende stoffen in de kip,
01:28
but they were suedopgeroepen because of California'sCalifornia's PropositionPropositie 65,
30
73000
4000
maar vanwege California's Proposition 65.
01:32
whichwelke statedbepaald that if there's anything dangerousgevaarlijk in the productsproducten
31
77000
3000
Daarin werd gesteld dat als er iets gevaarlijks zat in de producten,
01:35
then the companiesbedrijven had to give a clearduidelijk warningwaarschuwing.
32
80000
2000
de bedrijven een duidelijke waarschuwing moesten geven.
01:37
So I was very surprisedverwonderd about this.
33
82000
2000
Ik was er erg verbaasd over.
01:39
And I was wonderingafvragen why nobodyniemand knewwist more
34
84000
2000
Ik vroeg me af waarom niemand beter op de hoogte was
01:41
about this dangerousgevaarlijk grilledGegrilde chickenkip,
35
86000
2000
over de gevaren van gegrilde kip,
01:43
whichwelke doesn't seemlijken very harmfulschadelijk.
36
88000
2000
die op zich niet erg schadelijk lijkt.
01:45
But then one night, my mommam was cookingkoken grilledGegrilde chickenkip for dinneravondeten,
37
90000
3000
Maar op een avond was mijn moeder gegrilde kip voor het avondeten aan het klaarmaken.
01:48
and I noticedmerkte that the edgesranden of the chickenkip,
38
93000
2000
Ik merkte dat de randen van de kip,
01:50
whichwelke had been marinatedgemarineerd in lemoncitroen juicesap, turnedgedraaid whitewit.
39
95000
3000
die in citroensap waren gemarineerd, wit uitsloegen.
01:53
And laterlater in biologybiologie classklasse, I learnedgeleerd that it's dueten gevolge to a processwerkwijze calledriep denaturingdenaturering,
40
98000
3000
Later leerde ik in de biologieles dat dat kwam door een proces dat denaturatie werd genoemd.
01:56
whichwelke is where the proteinseiwitten will changeverandering shapevorm
41
101000
2000
Hierdoor veranderen de eiwitten van vorm
01:58
and loseverliezen theirhun abilityvermogen to chemicallychemisch functionfunctie.
42
103000
3000
en raken ze hun chemische functies kwijt.
02:01
So I combinedgecombineerde these two ideasideeën and I formulatedgeformuleerd a hypothesishypothese,
43
106000
3000
Ik combineerde deze twee ideeën en ik formuleerde een hypothese:
02:04
sayinggezegde that, could possiblymogelijk
44
109000
2000
zou het kunnen dat het gehalte aan
02:06
the carcinogenskankerverwekkende stoffen be decreaseddaalde dueten gevolge to a marinademarinade
45
111000
3000
kankerverwekkende stoffen wordt verlaagd door een marinade
02:09
and could it be dueten gevolge to the differencesverschillen in PHPH?
46
114000
2000
en kan dat komen door de verschillen in pH?
02:11
So my ideaidee was borngeboren,
47
116000
2000
Mijn idee was geboren,
02:13
and I had the projectproject setreeks up and a hypothesishypothese,
48
118000
2000
ik had een project en een hypothese.
02:15
so what was my nextvolgende stepstap?
49
120000
2000
Wat was mijn volgende stap?
02:17
Well obviouslyduidelijk I had to find a lablaboratorium to work at
50
122000
2000
Nu nog een lab vinden om eraan te werken.
02:19
because I didn't have the equipmentuitrusting in my schoolschool-.
51
124000
3000
Dat soort apparatuur vond je niet op school.
02:22
I thought this would be easygemakkelijk,
52
127000
2000
Ik dacht dat het gemakkelijk zou zijn.
02:24
but I emailedgemaild about 200 differentverschillend people
53
129000
2000
Ik e-mailde maar zo'n 200 verschillende mensen
02:26
withinbinnen a five-hourvijf uur radiusstraal of where I livedleefden,
54
131000
2000
binnen een straal van vijf uur van waar ik woonde
02:28
and I got one positivepositief responseantwoord that said that they could work with me.
55
133000
3000
en ik kreeg één positieve reactie dat ze met mij wilden werken.
02:31
MostDe meeste of the othersanderen eithereen van beide never respondedreageerden back,
56
136000
2000
De meeste anderen hebben nooit gereageerd,
02:33
said they didn't have the time
57
138000
2000
of zegden dat ze geen tijd of de juiste apparatuur hadden
02:35
or didn't have the equipmentuitrusting and couldn'tkon het niet help me.
58
140000
2000
en me niet konden helpen.
02:37
So it was a biggroot commitmentinzet
59
142000
2000
Het vergde een grote inzet van me om
02:39
to driverijden to the lablaboratorium to work multiplemeerdere timestijden.
60
144000
3000
naar het lab te rijden om er meerdere malen te gaan werken.
02:42
HoweverEchter, it was a great opportunitykans to work in a realecht lablaboratorium --
61
147000
2000
Maar het was een geweldige kans om te werken in een echt lab -
02:44
so I could finallyTenslotte startbegin my projectproject.
62
149000
2000
dus kon ik eindelijk beginnen met mijn project.
02:46
The first stagestadium was completedvoltooid at home,
63
151000
2000
De eerste fase gebeurde thuis.
02:48
whichwelke consistedbestond of marinatingmarineren the chickenkip,
64
153000
2000
Dat bestond uit het marineren,
02:50
grillinggrillen the chickenkip, amassingvergaren it
65
155000
2000
het grillen, het verzamelen
02:52
and preparingvoorbereidingen treffen it to be transportedvervoerd to the lablaboratorium.
66
157000
3000
en het voorbereiden van de kip om ze naar het lab te brengen.
02:55
The secondtweede stagestadium was completedvoltooid
67
160000
2000
De tweede fase verliep
02:57
at the PennPenn StateStaat UniversityUniversiteit mainhoofd campuscampus lablaboratorium,
68
162000
2000
in het lab van de campus van Penn State University.
02:59
whichwelke is where I extracteduitgepakt the chemicalsChemicaliën,
69
164000
2000
Ik extraheerde er de stoffen,
03:01
changedveranderd the PHPH so I could runrennen it throughdoor the equipmentuitrusting
70
166000
2000
veranderde de pH zodat ik ze door de apparatuur kon laten bewerken
03:03
and separatedgescheiden the compoundsverbindingen I needednodig
71
168000
2000
en scheidde de verbindingen die ik nodig had
03:05
from the restrust uit of the chickenkip.
72
170000
2000
af van de rest van de kip.
03:07
The finallaatste stagesstadia, when I ranrende the samplessamples
73
172000
2000
In de laatste fase werden de monsters
03:09
throughdoor a high-pressureHogedruk
74
174000
2000
door middel van hoge druk geïnjecteerd in de
03:11
liquidvloeistof chromatographychromatografie massmassa- spectrometerspectrometer,
75
176000
3000
vloeistofchromatografie-massaspectrometer.
03:14
whichwelke separatedgescheiden the compoundsverbindingen and analyzedgeanalyseerd the chemicalsChemicaliën
76
179000
3000
Die scheidde de verbindingen van elkaar, analyseerde ze
03:17
and told me exactlyprecies how much carcinogenskankerverwekkende stoffen I had
77
182000
2000
en vertelde me precies hoeveel kankerverwekkende stoffen er zaten
03:19
in my chickenkip.
78
184000
2000
in mijn kip.
03:21
So when I wentgegaan throughdoor the datagegevens, I had very surprisingverrassend resultsuitslagen,
79
186000
3000
Toen ik de data overliep, kreeg ik zeer verrassende resultaten.
03:24
because I foundgevonden that fourvier out of the fivevijf marinatingmarineren ingredientsingrediënten
80
189000
3000
Ik vond dat vier van de vijf marinerende ingrediënten
03:27
actuallywerkelijk inhibitedremde the carcinogencarcinogeen formationvorming.
81
192000
2000
de vorming van kankerverwekkende stoffen afremde.
03:29
When comparedvergeleken with the unmarinatedunmarinated chickenkip,
82
194000
2000
In vergelijking met de niet gemarineerde kip,
03:31
whichwelke is what I used as my controlcontrole,
83
196000
3000
die ik als controle gebruikte,
03:34
I foundgevonden that lemoncitroen juicesap workedwerkte by farver the bestbeste,
84
199000
2000
vond ik dat citroensap veruit het beste werkte.
03:36
whichwelke decreaseddaalde the carcinogenskankerverwekkende stoffen
85
201000
2000
Het gaf een daling van kankerverwekkende stoffen
03:38
by about 98 percentprocent.
86
203000
2000
met ongeveer 98 procent.
03:40
The saltwaterzoutwater marinademarinade and the brownbruin sugarsuiker marinademarinade
87
205000
3000
De zoute marinade en de marinade met bruine suiker
03:43
alsoook workedwerkte very well,
88
208000
2000
werkten ook zeer goed.
03:45
decreasingafnemende the carcinogenskankerverwekkende stoffen by about 60 percentprocent.
89
210000
2000
Ze verminderden de kankerverwekkende stoffen met ongeveer 60 procent.
03:47
OliveOlive oilolie- slightlylicht decreaseddaalde the PhIPPhIP formationvorming,
90
212000
3000
Olijfolie gaf een lichte daling van PhIP-vorming,
03:50
but it was nearlybijna negligiblete verwaarlozen.
91
215000
2000
maar het was bijna te verwaarlozen.
03:52
And the soysoja saucesaus resultsuitslagen were inconclusiveonduidelijk
92
217000
2000
De resultaten met sojasaus waren niet overtuigend
03:54
because of the largegroot datagegevens rangereeks,
93
219000
2000
vanwege het grote gegevensbereik.
03:56
but it seemslijkt like soysoja saucesaus
94
221000
2000
Het lijkt erop dat sojasaus
03:58
actuallywerkelijk increasedtoegenomen the potentialpotentieel carcinogenskankerverwekkende stoffen.
95
223000
2000
in feite het aantal potentieel kankerverwekkende stoffen deed toenemen.
04:00
AnotherEen ander importantbelangrijk factorfactor that I didn't take into accountaccount initiallyeerste
96
225000
2000
Een andere belangrijke factor die ik aanvankelijk niet in rekening bracht,
04:02
was the time cookedgekookt.
97
227000
2000
was de duur van het bakken.
04:04
And I foundgevonden that if you increasetoename the time cookedgekookt,
98
229000
2000
Ik vond dat naarmate de baktijd stijgt,
04:06
the amountbedrag of carcinogenskankerverwekkende stoffen rapidlysnel increasestoeneemt.
99
231000
3000
de hoeveelheid kankerverwekkende stoffen snel toeneemt.
04:09
So the bestbeste way to marinateMarineer chickenkip, basedgebaseerde on this,
100
234000
3000
De beste manier om kip te marineren,
04:12
is to, not under-cookonder cook,
101
237000
2000
is dus de kip niet te weinig maar zeker ook niet te lang te
04:14
but definitelydefinitief don't over-cookovermatige cook and charchar the chickenkip,
102
239000
2000
bakken en ze zeker niet te laten aanbranden,
04:16
and marinateMarineer in eithereen van beide lemoncitroen juicesap, brownbruin sugarsuiker or saltwaterzoutwater.
103
241000
4000
evenals ze te marineren in hetzij citroensap, bruine suiker of zoutwater.
04:21
(ApplauseApplaus)
104
246000
5000
(Applaus)
04:26
BasedOp basis on these findingsbevindingen, I have a questionvraag for you.
105
251000
3000
Op basis van deze bevindingen, heb ik een vraag voor jullie.
04:29
Would you be willinggewillig to make a simpleeenvoudig changeverandering in your dietdieet
106
254000
3000
Zou je bereid zijn om een eenvoudige aanpassing in je dieet te maken
04:32
that could potentiallymogelijk savebesparen your life?
107
257000
2000
die mogelijk je leven zou kunnen redden?
04:34
Now I'm not sayinggezegde that if you eateten grilledGegrilde chickenkip that's not marinatedgemarineerd,
108
259000
2000
Ik wil niet zeggen dat als je gegrilde kip eet die niet werd gemarineerd,
04:36
you're definitelydefinitief going to catchvangst cancerkanker and diedood gaan.
109
261000
2000
je zeker kanker gaat krijgen en sterven.
04:38
HoweverEchter, anything you can do
110
263000
2000
Maar alles wat je kunt doen
04:40
to decreasekleiner worden the riskrisico of potentialpotentieel carcinogenskankerverwekkende stoffen
111
265000
2000
om het risico op mogelijke kankerverwekkende stoffen te verminderen
04:42
can definitelydefinitief increasetoename the qualitykwaliteit of lifestylelevensstijl.
112
267000
3000
kan zeker je kwaliteit van leven doen toenemen.
04:45
Is it worthwaard it to you?
113
270000
2000
Is het je de moeite waard?
04:47
How will you cookkoken your chickenkip now?
114
272000
2000
Hoe ga je nu je kip bakken?
04:49
(ApplauseApplaus)
115
274000
16000
(Applaus)
05:05
ShreeShree BoseBose: HiHallo everyoneiedereen. I'm ShreeShree BoseBose.
116
290000
2000
Shree Bose: Hoi iedereen. Ik ben Shree Bose.
05:07
I was the 17-18 year-oldjarige ageleeftijd categorycategorie winnerwinnaar
117
292000
2000
Ik was winnaar in de leeftijdscategorie van 17 tot 18 jaar
05:09
and then the grandgroots prizeprijs winnerwinnaar.
118
294000
3000
en daarna de winnaar van de grote prijs.
05:12
And I want all of you
119
297000
2000
Ik vraag jullie allemaal
05:14
to imaginestel je voor a little girlmeisje
120
299000
2000
je een klein meisje voor te stellen
05:16
holdingbezit a deaddood blueblauw spinachspinazie plantfabriek.
121
301000
3000
met een dode blauwe spinazieplant in haar hand.
05:19
And she's standingstaand in frontvoorkant of you and she's explaininguitleggen to you
122
304000
3000
Ze staat voor je uit te leggen
05:22
that little kidskinderen will eateten theirhun vegetablesgroenten
123
307000
2000
dat kleine kinderen hun groenten zouden opeten
05:24
if they're differentverschillend colorskleuren.
124
309000
2000
als ze maar een andere kleur zouden hebben.
05:26
SoundsGeluiden ridiculousbelachelijk, right.
125
311000
2000
Klinkt belachelijk, niet?
05:28
But that was me yearsjaar agogeleden.
126
313000
2000
Dat was ik, jaren geleden.
05:30
And that was my first sciencewetenschap faireerlijk projectproject.
127
315000
3000
Dat was mijn eerste wetenschapsproject.
05:33
It got a bitbeetje more complicatedingewikkeld from there.
128
318000
3000
Daarna werd het een beetje ingewikkelder.
05:36
My olderouder brotherbroer PanakiPanaki BoseBose
129
321000
2000
Mijn oudere broer Panaki Bose
05:38
spentdoorgebracht hoursuur of his time explaininguitleggen atomsatomen to me
130
323000
3000
besteedde uren om mij over atomen te vertellen
05:41
when I barelynauwelijks understoodbegrijpelijk basicbasis- algebraalgebra.
131
326000
3000
toen ik nog maar amper iets begreep van elementaire algebra.
05:44
My parentsouders sufferedleed throughdoor manyveel more of my sciencewetenschap faireerlijk projectsprojecten,
132
329000
3000
Mijn ouders hebben nog veel meer afgezien door mijn Science Fair projecten,
05:47
includinginclusief a remoteafgelegen controlledgecontroleerde garbagevuilnis can.
133
332000
2000
waaronder een op afstand te bedienen vuilnisbak.
05:49
(LaughterGelach)
134
334000
2000
(Gelach)
05:51
And then camekwam the summerzomer after my freshmaneerstejaars yearjaar,
135
336000
3000
De zomer na mijn eerste jaar
05:54
when my grandfathergrootvader passedgeslaagd away dueten gevolge to cancerkanker.
136
339000
3000
overleed mijn opa aan kanker.
05:57
And I rememberonthouden watchingkijken my familyfamilie go throughdoor that
137
342000
2000
Ik herinner me wat mijn familie toen doormaakte
05:59
and thinkinghet denken that I never wanted anothereen ander familyfamilie
138
344000
3000
en wou dat geen andere familie
06:02
to feel that kindsoort of lossverlies.
139
347000
3000
zo'n verlies nog zou moeten doormaken.
06:05
So, armedgewapend with all the wisdomwijsheid
140
350000
2000
Gewapend met alle wijsheid
06:07
of freshmaneerstejaars yearjaar biologybiologie,
141
352000
2000
van het eerste jaar biologie,
06:09
I decidedbeslist I wanted to do cancerkanker researchOnderzoek
142
354000
3000
besloot ik dat ik op 15 aan kankeronderzoek
06:12
at 15.
143
357000
2000
wilde gaan doen.
06:14
Good planplan.
144
359000
2000
Goed plan.
06:16
So I startedbegonnen emailinge-mailen all of these professorsprofessoren in my areaGebied
145
361000
2000
Ik verstuurde e-mails naar alle professoren in mijn omgeving
06:18
askingvragen to work underonder theirhun supervisiontoezicht in a lablaboratorium.
146
363000
4000
om onder hun toezicht in hun lab te mogen werken.
06:22
Got rejectedverworpen by all exceptbehalve one.
147
367000
2000
Ik werd, op één na, door iedereen afgewezen.
06:24
And then wentgegaan on, my nextvolgende summerzomer,
148
369000
2000
De volgende zomer
06:26
to work underonder DrDr. BasuBasu
149
371000
2000
ging ik werken onder leiding van dr. Basu
06:28
at the UNTUNT HealthGezondheid CenterCenter at FortFort WorthWorth, TexasTexas.
150
373000
3000
in het UNT Health Center in Fort Worth, Texas.
06:31
And that is where the researchOnderzoek beganbegon.
151
376000
3000
Daar begon het onderzoek.
06:34
So ovarianovariële cancerkanker
152
379000
2000
Van eierstokkanker
06:36
is one of those cancerskankers that mostmeest people don't know about,
153
381000
3000
weten de meeste mensen niet veel af
06:39
or at leastminst don't paybetalen that much attentionaandacht to.
154
384000
3000
of ze geven er op zijn minst niet veel aandacht aan.
06:42
But yetnog, it's the fifthvijfde leadingleidend causeoorzaak of cancerkanker deathssterfgevallen
155
387000
3000
Maar toch is het in de Verenigde Staten bij vrouwen
06:45
amongtussen womenvrouw in the UnitedVerenigd StatesStaten.
156
390000
3000
de vijfde belangrijkste oorzaak van sterfgevallen door kanker.
06:48
In factfeit, one in 70 womenvrouw
157
393000
2000
Sterker nog, één op de 70 vrouwen
06:50
will be diagnosedgediagnosticeerd with ovarianovariële cancerkanker.
158
395000
2000
zal worden gediagnosticeerd met eierstokkanker.
06:52
One in 100
159
397000
2000
Eén op de 100
06:54
will diedood gaan from it.
160
399000
2000
zal eraan sterven.
06:56
ChemotherapyChemotherapie, one of the mostmeest effectiveeffectief waysmanieren
161
401000
2000
Chemotherapie, een van de meest effectieve manieren
06:58
used to treattraktatie cancerkanker todayvandaag,
162
403000
2000
om vandaag de dag kanker te behandelen,
07:00
involvesimpliceert givinggeven patientspatiënten really highhoog dosesdoses of chemicalsChemicaliën
163
405000
2000
vergt het toedienen van hoge doses chemicaliën
07:02
to try and killdoden off cancerkanker cellscellen.
164
407000
3000
om kankercellen proberen te doden.
07:05
CisplatinCisplatine is a relativelynaar verhouding commongemeenschappelijk
165
410000
2000
Cisplatine is een relatief veel gebruikt
07:07
ovarianovariële cancerkanker chemotherapychemotherapie drugdrug --
166
412000
3000
chemotherapiemedicijn tegen eierstokkanker -
07:10
a relativelynaar verhouding simpleeenvoudig moleculemolecuul madegemaakt in the lablaboratorium
167
415000
3000
een relatief eenvoudig in het lab gemaakt molecule
07:13
that messesmesses with the DNADNA of cancerkanker cellscellen
168
418000
2000
dat het DNA van kankercellen overhoop haalt
07:15
and causesoorzaken them to killdoden themselveszich.
169
420000
2000
zodat ze zichzelf ombrengen.
07:17
SoundsGeluiden great, right?
170
422000
2000
Klinkt goed, nietwaar?
07:19
But here'shier is the problemprobleem:
171
424000
2000
Maar hier is het addertje onder het gras:
07:21
sometimessoms patientspatiënten becomeworden resistantresistant to the drugdrug,
172
426000
3000
soms worden patiënten resistent voor het geneesmiddel.
07:24
and then yearsjaar after they'veze hebben been declaredverklaard to be cancerkanker freegratis,
173
429000
3000
Jaren nadat ze kankervrij zijn verklaard,
07:27
they come back.
174
432000
2000
komen ze terug.
07:29
And this time, they no longerlanger respondreageren to the drugdrug.
175
434000
2000
Maar reageren niet meer op het geneesmiddel.
07:31
It's a hugereusachtig problemprobleem.
176
436000
2000
Het is een enorm probleem.
07:33
In factfeit, it's one of the biggestgrootste problemsproblemen
177
438000
2000
In feite is het vandaag een van de grootste problemen
07:35
with chemotherapychemotherapie todayvandaag.
178
440000
2000
met chemotherapie.
07:37
So we wanted to figurefiguur out
179
442000
2000
We wilden uitzoeken
07:39
how these ovarianovariële cancerkanker cellscellen are becomingworden resistantresistant
180
444000
3000
hoe deze eierstokkankercellen resistent werden
07:42
to this drugdrug calledriep CisplatinCisplatine.
181
447000
2000
tegen cisplatine.
07:44
And we wanted to figurefiguur this out,
182
449000
2000
Als we dit
07:46
because if we could figurefiguur that out,
183
451000
2000
konden uitknobbelen,
07:48
then we mightmacht be ablein staat to preventvoorkomen that resistanceweerstand from ever happeninggebeurtenis.
184
453000
3000
waren we misschien in staat om dat resistent worden te voorkomen.
07:51
So that's what we setreeks out to do.
185
456000
2000
Dat wilden we doen.
07:53
And we thought it had something to do with this proteineiwit calledriep AMPAMP kinasekinase,
186
458000
3000
We dachten dat het iets te maken had met het eiwit AMP-kinase,
07:56
an energyenergie proteineiwit.
187
461000
2000
een energie-eiwit.
07:58
So we ranrende all of these teststesten blockingblokkeren the proteineiwit,
188
463000
3000
We deden een aantal testen om het eiwit te blokkeren
08:01
and we saw this hugereusachtig shiftverschuiving.
189
466000
2000
en we zagen deze enorme verschuiving.
08:03
I mean, on the slideglijbaan, you can see
190
468000
2000
Op de dia kunnen jullie zien
08:05
that on our sensitivegevoelig sidekant,
191
470000
2000
dat op onze gevoelige kant,
08:07
these cellscellen that are respondingreageert to the drugdrug,
192
472000
2000
deze cellen op het geneesmiddel reageren.
08:09
when we startbegin blockingblokkeren the proteineiwit,
193
474000
2000
Als we het eiwit gaan blokkeren,
08:11
the numberaantal of dyingsterven cellscellen -- those coloredgekleurde dotsstippen --
194
476000
3000
zal het aantal stervende cellen - die gekleurde stippen -
08:14
they're going down.
195
479000
2000
gaan verminderen.
08:16
But then on this sidekant, with the samedezelfde treatmentbehandeling,
196
481000
3000
Maar dan aan deze kant, met dezelfde behandeling,
08:19
they're going up -- interestinginteressant.
197
484000
3000
zien we hun aantal toenemen - interessant.
08:22
But those are dotsstippen on a screenscherm for you;
198
487000
2000
Maar wat betekenen die stippen op het scherm?
08:24
what exactlyprecies does that mean?
199
489000
2000
Wat betekenen ze nu precies?
08:26
Well basicallyeigenlijk that meansmiddelen
200
491000
2000
In feite betekent het
08:28
that this proteineiwit is changingveranderen
201
493000
2000
dat dit eiwit verandert
08:30
from the sensitivegevoelig cellcel to the resistantresistant cellcel.
202
495000
2000
van de gevoelige cel naar de resistente cel.
08:32
And in factfeit, it mightmacht be changingveranderen the cellscellen themselveszich
203
497000
4000
Het kan de cellen zelf veranderen en
08:36
to make the cellscellen resistantresistant.
204
501000
3000
resistent maken.
08:39
And that's hugereusachtig.
205
504000
2000
Dat is enorm.
08:41
In factfeit, it meansmiddelen that if a patientgeduldig comeskomt in
206
506000
2000
In feite betekent dit dat we patiënten
08:43
and they're resistantresistant to this drugdrug,
207
508000
2000
die resistent zijn tegen dit geneesmiddel
08:45
then if we give them a chemicalchemisch to blockblok this proteineiwit,
208
510000
3000
een chemische stof kunnen toedienen die dit eiwit blokkeert.
08:48
then we can treattraktatie them again
209
513000
2000
We kunnen hen dan weer behandelen
08:50
with the samedezelfde drugdrug.
210
515000
2000
met hetzelfde geneesmiddel.
08:52
And that's hugereusachtig for chemotherapychemotherapie effectivenesseffectiviteit --
211
517000
3000
Dat is enorm belangrijk voor de effectiviteit van de chemotherapie -
08:55
possiblymogelijk for manyveel differentverschillend typestypes of cancerkanker.
212
520000
4000
eventueel voor veel verschillende soorten van kanker.
08:59
So that was my work,
213
524000
2000
Dat was mijn werk
09:01
and it was my way of reimaginingproefuitzending the futuretoekomst
214
526000
3000
en het was mijn manier om de toekomst voor toekomstig onderzoek
09:04
for futuretoekomst researchOnderzoek, with figuringuitzoeken out exactlyprecies what this proteineiwit does,
215
529000
4000
te herbekijken, door uit te zoeken wat dit eiwit doet,
09:08
but alsoook for the futuretoekomst of chemotherapychemotherapie effectivenesseffectiviteit --
216
533000
3000
maar ook voor de toekomst van de effectiviteit van chemotherapie.
09:11
so maybe all grandfathersgrootvaders with cancerkanker
217
536000
3000
Misschien kunnen we zo alle grootvaders met kanker
09:14
have a little bitbeetje more time to spendbesteden with theirhun grandchildrenkleinkinderen.
218
539000
3000
een beetje meer tijd geven om door te brengen met hun kleinkinderen.
09:17
But my work wasn'twas niet just about the researchOnderzoek.
219
542000
4000
Maar mijn werk ging niet alleen over het onderzoek.
09:21
It was about findingbevinding my passionpassie.
220
546000
3000
Het ging over het vinden van mijn passie.
09:24
That's why beingwezen the grandgroots prizeprijs winnerwinnaar
221
549000
2000
Daarom is de grote winnaar zijn
09:26
of the GoogleGoogle GlobalGlobal ScienceWetenschap FairEerlijke --
222
551000
2000
van de Google Global Science Fair -
09:28
cuteschattig pictureafbeelding, right --
223
553000
2000
leuke foto, niet? -
09:30
it was so excitingopwindend to me and it was suchzodanig an amazingverbazingwekkend honoreer.
224
555000
3000
zo spannend voor mij en zo'n geweldige eer.
09:33
And ever sincesinds then,
225
558000
2000
Sinds die tijd
09:35
I've gottengekregen to do some prettymooi coolkoel stuffspul --
226
560000
2000
zijn mij een aantal mooie leuke dingen overkomen.
09:37
from gettingkrijgen to meetontmoeten the presidentpresident
227
562000
2000
Zoals een ontmoeting met de president
09:39
to gettingkrijgen to be on this stagestadium
228
564000
2000
tot op dit moment waar ik hier
09:41
to talk to all of you guys.
229
566000
2000
met jullie allemaal kan praten.
09:43
But like I said, my journeyreis wasn'twas niet just about the researchOnderzoek,
230
568000
3000
Maar zoals ik al zei, mijn onderneming ging niet alleen over het doen van onderzoek,
09:46
it was about findingbevinding my passionpassie,
231
571000
2000
het ging ook over het vinden van mijn passie
09:48
and it was about makingmaking my owneigen opportunitieskansen
232
573000
2000
en het waarmaken van mijn eigen mogelijkheden
09:50
when I didn't even know what I was doing.
233
575000
3000
toen ik nog niet eens wist wat ik deed.
09:53
It was about inspirationinspiratie
234
578000
2000
Het ging over inspiratie,
09:55
and determinationbepaling
235
580000
2000
vastberadenheid
09:57
and never givinggeven up on my interestinteresseren
236
582000
2000
en nooit opgeven van mijn interesse
09:59
for sciencewetenschap and learningaan het leren and growinggroeiend.
237
584000
3000
voor wetenschap, leren en groeien.
10:02
After all, my storyverhaal beginsbegint
238
587000
3000
Mijn verhaal begint
10:05
with a drieddroog, witheredverwelkte aren spinachspinazie plantfabriek
239
590000
2000
met een droge, dorre spinazieplant
10:07
and it's only gettingkrijgen better from there.
240
592000
2000
en het wordt daarna alleen maar beter.
10:09
Thank you.
241
594000
2000
Dank je.
10:11
(ApplauseApplaus)
242
596000
10000
(Applaus)
10:23
NaomiNaomi ShahSjah: HiHallo everyoneiedereen. I'm NaomiNaomi ShahSjah,
243
608000
3000
Naomi Shah: Hoi iedereen. Ik ben Naomi Shah,
10:26
and todayvandaag I'll be talkingpratend to you about my researchOnderzoek
244
611000
2000
en vandaag zal ik met jullie praten over mijn onderzoek
10:28
involvingerbij betrekken indoorbinnen- airlucht qualitykwaliteit
245
613000
2000
over luchtkwaliteit
10:30
and asthmaticastmatische patientspatiënten.
246
615000
2000
en astmatische patiënten.
10:32
1.6 millionmiljoen deathssterfgevallen worldwidewereldwijd.
247
617000
3000
1,6 miljoen doden wereldwijd.
10:35
One deathdood everyelk 20 secondsseconden.
248
620000
3000
Elke 20 seconden een dode.
10:38
People spendbesteden over 90 percentprocent of theirhun liveslevens indoorsbinnenshuis.
249
623000
4000
Mensen besteden meer dan 90 procent van hun leven binnenshuis.
10:42
And the economiceconomisch burdenlast of asthmaastma
250
627000
2000
De economische last van astma
10:44
exceedsoverschrijdt that of HIVHIV and tuberculosistuberculose combinedgecombineerde.
251
629000
3000
is hoger dan die van HIV en tuberculose samen.
10:47
Now these statisticsstatistieken had a hugereusachtig impactbotsing on me,
252
632000
3000
Deze statistieken hebben mij erg beïnvloed,
10:50
but what really sparkedaangewakkerd my interestinteresseren in my researchOnderzoek
253
635000
3000
maar wat echt mijn interesse voor mijn onderzoek aanwakkerde,
10:53
was watchingkijken bothbeide my dadpa and my brotherbroer
254
638000
2000
was dat mijn vader en mijn broer het hele jaar door
10:55
sufferlijden from chronicchronische allergiesallergieën year-roundhet hele jaar door.
255
640000
2000
lijden aan chronische allergie.
10:57
It confusedverward me;
256
642000
2000
Het verwarde me.
10:59
why did these allergyallergie symptomssymptomen persistblijven bestaan
257
644000
2000
Waarom bleven deze allergiesymptomen
11:01
well pastverleden the pollenstuifmeel seasonseizoen?
258
646000
2000
lang na het verstrijken van het pollenseizoen aanhouden?
11:03
With this questionvraag in mindgeest, I startedbegonnen researchingonderzoek naar,
259
648000
3000
Met deze vraag in het achterhoofd, begon ik met mijn onderzoek.
11:06
and I soonspoedig foundgevonden that indoorbinnen- airlucht pollutantsverontreinigende stoffen were the culpritboosdoener.
260
651000
3000
Ik ontdekte al snel dat de luchtvervuilende stoffen binnenshuis de boosdoener waren.
11:09
As soonspoedig as I realizedrealiseerde this,
261
654000
2000
Zodra ik dit besefte,
11:11
I investigatedonderzocht the underlyingonderliggende relationshipverhouding
262
656000
2000
onderzocht ik de onderliggende relatie
11:13
betweentussen fourvier prevalentheersend airlucht pollutantsverontreinigende stoffen
263
658000
2000
tussen de vier meest voorkomende luchtverontreinigende stoffen
11:15
and theirhun affectaantasten on the lunglong healthGezondheid of asthmaticastmatische patientspatiënten.
264
660000
3000
en hun invloed op de gezondheid van de longen van astmapatiënten.
11:18
At first, I just wanted to figurefiguur out
265
663000
3000
In eerste instantie wil ik er alleen maar achter komen
11:21
whichwelke of these fourvier pollutantsverontreinigende stoffen have the largestDe grootste negativenegatief healthGezondheid impactbotsing
266
666000
3000
welke van deze vier verontreinigende stoffen de grootste negatieve gevolgen hebben
11:24
on the lunglong healthGezondheid of asthmaticastmatische patientspatiënten.
267
669000
3000
op de longgezondheid van astmapatiënten.
11:27
But soonspoedig after, I developedontwikkelde a novelroman mathematicalwiskundig modelmodel-
268
672000
3000
Maar daarna ontwikkelde ik al snel een nieuw wiskundig model
11:30
that essentiallyin wezen quantifieskwantificeert the effecteffect
269
675000
2000
dat het effect
11:32
of these environmentalmilieu pollutantsverontreinigende stoffen
270
677000
3000
van deze milieuverontreinigende stoffen
11:35
on the lunglong healthGezondheid of asthmaticastmatische patientspatiënten.
271
680000
2000
op de longgezondheid van astmapatiënten kwantificeert.
11:37
And it surprisesverrassingen me
272
682000
2000
Het verbaast me
11:39
that no modelmodel- currentlymomenteel existsbestaat
273
684000
2000
dat er op dit moment geen model bestaat
11:41
that quantifieskwantificeert the effecteffect of environmentalmilieu factorsfactoren
274
686000
2000
dat het effect van omgevingsfactoren
11:43
on humanmenselijk lunglong healthGezondheid,
275
688000
2000
op de menselijke gezondheid van de longen kwantificeert,
11:45
because that relationshipverhouding seemslijkt so importantbelangrijk.
276
690000
3000
terwijl die relatie toch zo belangrijk lijkt.
11:48
So with that in mindgeest,
277
693000
2000
Met dat in gedachten
11:50
I startedbegonnen researchingonderzoek naar more, I startedbegonnen investigatingonderzoeken more,
278
695000
2000
zette ik mijn onderzoek verder
11:52
and I becamewerd very passionatehartstochtelijk.
279
697000
2000
en werd ik heel gepassioneerd.
11:54
Because I realizedrealiseerde
280
699000
2000
Omdat ik besefte
11:56
that if we could find a way to targetdoel remediationsanering,
281
701000
2000
dat als we een manier zouden vinden om het saneren beter aan te pakken,
11:58
we could alsoook find a way
282
703000
2000
we ook een manier kunnen vinden om
12:00
to treattraktatie asthmaticastmatische patientspatiënten more effectivelyeffectief.
283
705000
4000
de behandeling van astmatische patiënten efficiënter te maken.
12:04
For examplevoorbeeld, volatilevluchtig organicbiologisch compoundsverbindingen
284
709000
2000
Vluchtige organische stoffen
12:06
are chemicalchemisch pollutantsverontreinigende stoffen
285
711000
2000
zijn verontreinigende stoffen
12:08
that are foundgevonden in our schoolsscholen, homeshuizen and workplaceswerkplekken.
286
713000
2000
die in onze scholen, huizen en werkplaatsen worden aangetroffen.
12:10
They're everywhereoveral.
287
715000
2000
Ze zitten overal.
12:12
These chemicalchemisch pollutantsverontreinigende stoffen
288
717000
2000
Deze chemicaliën
12:14
are currentlymomenteel not a criteriacriteria airlucht pollutantverontreinigende stof,
289
719000
2000
zijn op dit moment geen criterium voor luchtverontreiniging,
12:16
as definedbepaald by the U.S. CleanSchoon AirLucht ActWet.
290
721000
2000
zoals gedefinieerd door de U. S. Clean Air Act.
12:18
WhichDie is surprisingverrassend to me,
291
723000
2000
Dat verbaast me
12:20
because these chemicalchemisch pollutantsverontreinigende stoffen, throughdoor my researchOnderzoek,
292
725000
2000
omdat ik door middel van mijn onderzoek heb laten zien
12:22
I showtonen that they had a very largegroot negativenegatief impactbotsing
293
727000
3000
dat deze chemicaliën een zeer nadelige invloed hebben
12:25
on the lunglong healthGezondheid of asthmaticastmatische patientspatiënten
294
730000
2000
op de gezondheid van de longen van astmapatiënten
12:27
and thusdus should be regulatedgereglementeerde.
295
732000
2000
en dus moeten worden gereguleerd.
12:29
So todayvandaag I want to showtonen you
296
734000
2000
Vandaag wil ik jullie
12:31
my interactiveinteractieve softwaresoftware modelmodel- that I createdaangemaakt.
297
736000
3000
mijn interactieve softwaremodel tonen.
12:34
I'm going to showtonen it to you on my laptoplaptop.
298
739000
2000
Op mijn laptop.
12:36
And I have a volunteervrijwilliger subjectonderwerpen in the audiencepubliek todayvandaag,
299
741000
2000
Ik heb een vrijwilligster in het publiek:
12:38
JulieJulie.
300
743000
2000
Julie.
12:40
And all of Julie'sJulie's datagegevens has been pre-enteredvooraf opgenomen
301
745000
3000
Alle gegevens van Julie zijn vooraf
12:43
into my interactiveinteractieve softwaresoftware modelmodel-.
302
748000
2000
in mijn interactieve softwaremodel ingevoerd.
12:45
And this can be used by anyoneiedereen.
303
750000
2000
Dit kan door iedereen worden gebruikt.
12:47
So I want you to imaginestel je voor that you're in Julie'sJulie's shoesschoenen,
304
752000
2000
Stel je voor dat je Julie bent
12:49
or someoneiemand who'swie is really closedichtbij to you
305
754000
2000
of iemand die je erg na is en
12:51
who sufferslijdt from asthmaastma or anothereen ander lunglong disorderwanorde.
306
756000
3000
die lijdt aan astma of een andere longaandoening.
12:54
So Julie'sJulie's going to her doctor'sarts officekantoor
307
759000
2000
Julie gaat naar het kabinet van haar arts
12:56
to get treatedbehandelde for her asthmaastma.
308
761000
2000
om behandeld te worden voor haar astma.
12:58
And the doctordoctor has her sitzitten down,
309
763000
2000
De dokter laat haar plaatsnemen,
13:00
and he takes her peakhoogtepunt expiratoryexpiratoire flowstroom ratetarief --
310
765000
3000
meet haar piek-uitademingssnelheid -
13:03
whichwelke is essentiallyin wezen her exhalationuitademing ratetarief,
311
768000
2000
de maximale snelheid waarmee ze uitademt
13:05
or the amountbedrag of airlucht that she can breatheademen out in one breathadem.
312
770000
3000
of de hoeveelheid lucht die ze in één adem kan uitademen.
13:08
So that peakhoogtepunt expiratoryexpiratoire flowstroom ratetarief,
313
773000
2000
Die piekstroomsnelheid
13:10
I've enteredingevoerde it up into the interactiveinteractieve softwaresoftware modelmodel-.
314
775000
2000
heb ik in het interactieve softwaremodel ingevoerd.
13:12
I've alsoook enteredingevoerde in her ageleeftijd, her gendergeslacht and her heighthoogte.
315
777000
3000
Ook haar leeftijd, geslacht en lengte.
13:15
I've assumedaangenomen that she liveslevens in an averagegemiddelde householdhuishouden
316
780000
2000
Ik ging ervan uit dat ze in een gemiddeld huishouden leeft
13:17
with averagegemiddelde airlucht pollutantverontreinigende stof levelslevels.
317
782000
2000
met gemiddelde niveaus van luchtverontreiniging.
13:19
So any usergebruiker can come in here
318
784000
2000
Elke gebruiker hier kan
13:21
and clickKlik on "lunglong functionfunctie reportrapport"
319
786000
2000
op "longfunctierapport" klikken
13:23
and it'llhet zal take them to this reportrapport that I createdaangemaakt.
320
788000
2000
en mijn verslag bekijken.
13:25
And this reportrapport really drivesdrives home the cruxkern of my researchOnderzoek.
321
790000
4000
Dit verslag houdt de kern van mijn onderzoek in.
13:29
So what it showsshows -- if you want to focusfocus on that toptop graphdiagram in the right-handrechter hand cornerhoek --
322
794000
4000
Let even op die bovenste grafiek in de rechterbovenhoek.
13:33
it showsshows Julie'sJulie's actualwerkelijk peakhoogtepunt expiratoryexpiratoire flowstroom ratetarief
323
798000
2000
Ze toont Julies maximum-uitademingsdebiet
13:35
in the yellowgeel barbar.
324
800000
2000
in de gele balk.
13:37
This is the measurementmeting that she tooknam in her doctor'sarts officekantoor.
325
802000
3000
De meting uit het kabinet van haar arts.
13:40
In the blueblauw barbar at the bottombodem of the graphdiagram,
326
805000
2000
De blauwe balk aan de onderkant van de grafiek
13:42
it showsshows what her peakhoogtepunt expiratoryexpiratoire flowstroom ratetarief,
327
807000
3000
toont haar piekstroomsnelheid,
13:45
what her exhalationuitademing ratetarief or lunglong healthGezondheid, should be
328
810000
2000
wat haar uitademingssnelheid of longgezondheid zou moeten zijn
13:47
basedgebaseerde on her ageleeftijd, gendergeslacht and heighthoogte.
329
812000
3000
uitgaande van haar leeftijd, geslacht en lengte.
13:50
So the doctordoctor seesziet this differenceverschil betweentussen the yellowgeel barbar and the blueblauw barbar,
330
815000
3000
De dokter ziet dit verschil tussen de gele balk en de blauwe balk
13:53
and he sayszegt, "WowWow, we need to give her steroidssteroïden,
331
818000
3000
en zegt: "Hola, we moeten haar steroïden,
13:56
medicationgeneesmiddel and inhalersinhalatoren."
332
821000
3000
medicatie en inhalators gaan geven."
13:59
But I want everyoneiedereen here to reimaginereimagine a worldwereld-
333
824000
3000
Maar ik wil dat iedereen hier zich een wereld voorstelt
14:02
where insteadin plaats daarvan of prescribingvoorschrijven steroidssteroïden,
334
827000
2000
waar in plaats van het voorschrijven van steroïden,
14:04
inhalersinhalatoren and medicationgeneesmiddel,
335
829000
2000
inhalators en medicatie,
14:06
the doctordoctor turnsbochten to JulieJulie and sayszegt,
336
831000
2000
de dokter zich tot Julie wendt en zegt:
14:08
"Why don't you go home and cleanschoon out your airlucht filtersfilters.
337
833000
2000
"Waarom ga je niet naar huis je luchtfilters reinigen.
14:10
CleanSchoon out the airlucht ductsleidingen in your home,
338
835000
2000
Reinig de luchtkanalen in je huis,
14:12
in your workplacewerkplaats, in your schoolschool-.
339
837000
2000
werkplek of school.
14:14
Stop the use of incensewierook and candleskaarsen.
340
839000
3000
Stop met het gebruik van wierook en kaarsen.
14:17
And if you're remodelingremodelleren your househuis,
341
842000
2000
Als je je huis opnieuw inricht,
14:19
take out all the carpetingvloerbedekking and put in hardwoodhardhout flooringvloeren."
342
844000
3000
neem dan alle vloerbedekking eruit en plaats hardhouten vloeren."
14:22
Because these solutionsoplossingen are naturalnatuurlijk,
343
847000
2000
Deze oplossingen zijn natuurlijk,
14:24
these solutionsoplossingen are sustainableduurzame,
344
849000
2000
duurzaam,
14:26
and these solutionsoplossingen are long-termlangetermijn investmentsinvesteringen --
345
851000
3000
en langetermijninvesteringen.
14:29
long-termlangetermijn investmentsinvesteringen that we're makingmaking
346
854000
2000
Langetermijninvesteringen
14:31
for our generationgeneratie and for futuretoekomst generationsgeneraties.
347
856000
2000
voor onze generatie en voor toekomstige generaties.
14:33
Because these environmentalmilieu solutionsoplossingen
348
858000
3000
Omdat de milieu-oplossingen
14:36
that JulieJulie can make in her home, her workplacewerkplaats and her schoolschool-
349
861000
3000
van Julie in haar huis, werk en school
14:39
are impactinginvloed everyoneiedereen that liveslevens around her.
350
864000
3000
op iedereen om haar heen hun impact hebben.
14:42
So I'm very passionatehartstochtelijk about this researchOnderzoek
351
867000
2000
Ik ben erg enthousiast over dit onderzoek
14:44
and I really want to continuevoortzetten it
352
869000
2000
en ik wil het verder zetten
14:46
and expanduitbreiden it to more disordersaandoeningen besidesbehalve asthmaastma,
353
871000
3000
en uitbreiden naar andere aandoeningen dan astma,
14:49
more respiratoryademhalings disordersaandoeningen, as well as more pollutantsverontreinigende stoffen.
354
874000
3000
naar meer aandoeningen aan de luchtwegen, maar ook naar meer verontreinigende stoffen.
14:52
But before I endeinde my talk todayvandaag,
355
877000
2000
Voordat ik mijn toespraak vandaag beëindig,
14:54
I want to leavehet verlof you with one sayinggezegde.
356
879000
2000
ga ik jullie nog een spreekwoord vertellen:
14:56
And that sayinggezegde is that geneticsgenetica loadsmassa the gungeweer,
357
881000
3000
"Genetica laadt het pistool,
14:59
but the environmentmilieu pullstrekt the triggerin gang zetten.
358
884000
2000
maar de omgeving haalt de trekker over."
15:01
And that madegemaakt a hugereusachtig impactbotsing on me
359
886000
2000
Dat maakte een enorme indruk op me
15:03
when I was doing this researchOnderzoek.
360
888000
2000
toen ik dit onderzoek deed.
15:05
Because what I feel, is a lot of us think
361
890000
2000
Want ik heb de indruk dat velen van ons denken
15:07
that the environmentmilieu is at a macromacro levelniveau,
362
892000
3000
dat het milieu iets op macroniveau is,
15:10
that we can't do anything to changeverandering our airlucht qualitykwaliteit
363
895000
2000
dat we niets kunnen doen om onze luchtkwaliteit te veranderen,
15:12
or to changeverandering the climateklimaat or anything.
364
897000
3000
om het klimaat of wat dan ook te veranderen.
15:15
But if eachelk one of us takes initiativeinitiatief in our owneigen home,
365
900000
3000
Maar als ieder van ons het initiatief neemt in eigen huis,
15:18
in our owneigen schoolschool- and in our owneigen workplacewerkplaats,
366
903000
3000
in eigen school en werkplaats,
15:21
we can make a hugereusachtig differenceverschil in airlucht qualitykwaliteit.
367
906000
2000
kunnen we een enorm verschil maken in luchtkwaliteit.
15:23
Because rememberonthouden, we spendbesteden 90 percentprocent of our liveslevens indoorsbinnenshuis.
368
908000
4000
Want vergeet niet dat we 90 procent van ons leven binnenshuis doorbrengen.
15:27
And airlucht qualitykwaliteit and airlucht pollutantsverontreinigende stoffen
369
912000
3000
Luchtkwaliteit en luchtverontreinigende stoffen
15:30
have a hugereusachtig impactbotsing on the lunglong healthGezondheid of asthmaticastmatische patientspatiënten,
370
915000
3000
hebben een enorme impact op de gezondheid van de longen van astmapatiënten,
15:33
anyoneiedereen with a respiratoryademhalings disorderwanorde
371
918000
2000
op iedereen met een respiratoire aandoening
15:35
and really all of us in generalalgemeen.
372
920000
2000
en op echt ieder van ons in het algemeen.
15:37
So I want you to reimaginereimagine a worldwereld-
373
922000
2000
Stel je een wereld voor
15:39
with better airlucht qualitykwaliteit,
374
924000
2000
met een betere luchtkwaliteit,
15:41
better qualitykwaliteit of life
375
926000
2000
betere kwaliteit van leven
15:43
and better qualitykwaliteit of livingleven for everyoneiedereen
376
928000
2000
en een betere kwaliteit van leven voor iedereen
15:45
includinginclusief our futuretoekomst generationsgeneraties.
377
930000
2000
met inbegrip van onze toekomstige generaties.
15:47
Thank you.
378
932000
2000
Dank je.
15:49
(ApplauseApplaus)
379
934000
7000
(Applaus)
15:56
LisaLisa LingLing: Right.
380
941000
2000
Lisa Ling: Dat was het.
15:58
Can I have ShreeShree and LaurenLauren come up really quicklysnel?
381
943000
5000
Kunnen Shree en Lauren even heel snel naar hier komen?
16:03
Your GoogleGoogle ScienceWetenschap FairEerlijke championskampioenen.
382
948000
2000
De Google-Science-Fairkampioenen.
16:05
Your winnerswinnaars.
383
950000
2000
De winnaars.
16:07
(ApplauseApplaus)
384
952000
3000
(Applaus)
Translated by Rik Delaet
Reviewed by Christel Foncke

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKERS
Lauren Hodge - Science fair winner
Lauren Hodge won the 2011 Google Science Fair in the age 13-14 category.

Why you should listen

Lauren Hodge has been competing in science fair projects since she was 7 years old. For her latest project, she investigated the formation of carcinogens in different methods of preparing chicken -- and found a surprising result. That work won first prize in the Google Science Fair's age 13-14 category.

More profile about the speaker
Lauren Hodge | Speaker | TED.com
Shree Bose - Science fair winner
Shree Bose was the grand prize winner at the 2011 Google Science Fair.

Why you should listen

Shree Bose's school system doesn't officially participate in science fairs, so for ten years she entered herself in as many fairs as she could. In 2011 she presented her latest project: determining the mechanism of chemotherapy resistance in ovarian cancer -- a breakthrough that could improve future treatments. That project earned her the grand prize at the inaugural Google Science Fair.

More profile about the speaker
Shree Bose | Speaker | TED.com
Naomi Shah - Science fair winner
Naomi Shah won the 2011 Google Science Fair in the age 15-16 category.

Why you should listen

Naomi Shah's first word was "why." She went from pestering her parents with questions about organic chemistry and nuclear energy, to a resarch project that developed a novel mathematical model for the effects of air polution on asthmatics. That work won her first place in the Google Science Fair age 15-16 category.

More profile about the speaker
Naomi Shah | Speaker | TED.com