ABOUT THE SPEAKER
Charles Elachi - Planetary scientist
Charles Elachi is the director of NASA's Jet Propulsion Laboratory, where he oversees space exploration programs such as the Mars Rovers.

Why you should listen

Charles Elachi is the director of NASA's Jet Propulsion Lab at Caltech. He leads JPL's efforts to build robots that explore space -- including the surprisingly long-lived Mars Rovers. In the wake of the Rovers' success (and even fame), it's worth remembering that they grew out of some troubled earlier attempts to reach Mars. Elachi's careful management of the Rover program, wrote the US News and World Report, was a key piece of its success. And Elachi gives equal credit to some extraordinary luck.

As JPL's director for space and Earth science programs from 1982 to 2000, and then its head since then, he's led the development of many new instruments and programs for observing Earth and exploring the planets. It's in part thanks to him that, as of May 2008, we have 17 different robots exploring space. His own academic specialty is active microwave remote sensing and electromagnetic theory.

More profile about the speaker
Charles Elachi | Speaker | TED.com
Serious Play 2008

Charles Elachi: The story behind the Mars Rovers

Charles Elachi over de Mars verkenningsvoertuigen

Filmed:
639,501 views

Tijdens Serious Play 2008 doet Charles Elachi zijn verhaal over het legendarische Jet Propulsion Lab (Laboratorium voor straalaandrijving) van NASA -- met onder meer anekdotes en beelden van het Mars Rover project.
- Planetary scientist
Charles Elachi is the director of NASA's Jet Propulsion Laboratory, where he oversees space exploration programs such as the Mars Rovers. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
I thought I'd startbegin with tellingvertellen you or showingtonen you the people who startedbegonnen [JetJet PropulsionVoortstuwing LabLab].
0
0
4000
Laat me jullie eerst zien wie de oprichters zijn van het Jet Propulsion Lab.
00:20
When they were a bunchbos of kidskinderen,
1
4000
2000
Toen ze allemaal nog klein waren
00:22
they were kindsoort of very imaginativefantasierijke, very adventurousavontuurlijke,
2
6000
3000
hadden ze een erg grote verbeelding, een hang naar avontuur,
00:25
as they were tryingproberen at CaltechCaltech to mixmengen chemicalsChemicaliën
3
9000
2000
zo probeerden ze op Caltech chemicaliën door elkaar te mengen
00:27
and see whichwelke one blowsklappen up more.
4
11000
2000
om te kijken welk mengsel het beste ontplofte.
00:29
Well, I don't recommendaanbevolen that you try to do that now.
5
13000
3000
Ik kan jullie niet aanbevelen om dat nu te proberen.
00:32
NaturallyNatuurlijk, they blewblies up a shackkeet, and CaltechCaltech, well, then,
6
16000
2000
Onvermijdelijk bliezen ze een barak op, en Caltech zei toen:
00:34
hey, you go to the ArroyoArroyo and really do all your teststesten in there.
7
18000
4000
Hé, gaan jullie maar naar het Arroyo, ga daar lekker testen.
00:38
So, that's what we call our first fivevijf employeeswerknemers
8
22000
3000
Zo noemen we dus ook onze vijf eerste werknemers
00:41
duringgedurende the teathee breakbreken, you know, in here.
9
25000
3000
tijdens de theepauze, weet je, hier.
00:44
As I said, they were adventurousavontuurlijke people.
10
28000
2000
Zoals ik zei waren het avontuurlijk aangelegde mensen.
00:46
As a matterer toe doen of factfeit, one of them, who was, kindsoort of, partdeel of a cultcultus
11
30000
4000
In feite was één van hen min of meer lid van een sekte,
00:50
whichwelke was not too farver from here on OrangeOranje GroveGrove,
12
34000
4000
niet ver hier vandaan bij Orange Grove,
00:54
and unfortunatelyhelaas he blewblies up himselfzichzelf because he keptgehouden mixingmenging chemicalsChemicaliën
13
38000
4000
maar jammer genoeg heeft hij zichzelf opgeblazen door chemische stoffen te blijven mengen
00:58
and tryingproberen to figurefiguur out whichwelke onesdegenen were the bestbeste chemicalsChemicaliën.
14
42000
2000
om te proberen wat de beste stoffen waren.
01:00
So, that givesgeeft you a kindsoort of flavorsmaak
15
44000
2000
Dat geeft jullie een beetje een idee
01:02
of the kindsoort of people we have there.
16
46000
1000
van wat voor mensen er waren.
01:03
We try to avoidvermijden blowingblowing ourselvesonszelf up.
17
47000
2000
We proberen te voorkomen dat we onszelf opblazen.
01:05
This one I thought I'd showtonen you.
18
49000
2000
Deze wilde ik jullie graag laten zien.
01:07
GuessGok whichwelke one is a JPLJPL employeewerknemer in the hearthart- of this crowdmenigte.
19
51000
3000
U mag raden wie van dit gezelschap bij het JPL werkt.
01:10
I triedbeproefd to come like him this morningochtend-,
20
54000
3000
Vanmorgen wilde ik eigenlijk als hem verkleed komen,
01:13
but as I walkedwandelde out, then it was too coldkoude,
21
57000
2000
maar toen ik buiten kwam was het te koud
01:15
and I said, I'd better put my shirtoverhemd back on.
22
59000
2000
en ik zei: Ik kan beter m'n shirt weer aandoen.
01:17
But more importantlybelangrijker, the reasonreden I wanted to showtonen this pictureafbeelding:
23
61000
3000
Wat belangrijker is, waarom ik jullie deze foto wilde laten zien:
01:20
look where the other people are looking,
24
64000
2000
kijk eens waar de anderen naar kijken,
01:22
and look where he is looking.
25
66000
3000
en waar hij heenkijkt.
01:25
WhereverWaar anybodyiemand elseanders lookslooks, look somewhereergens elseanders,
26
69000
2000
Waar iemand anders ook naar kijkt, kijk ergens anders naar,
01:27
and go do something differentverschillend, you know, and doing that.
27
71000
3000
en ga iets anders doen, weet je, ga dat doen.
01:30
And that's kindsoort of what has been the spiritgeest of what we are doing.
28
74000
3000
In die geest handelen we ook.
01:33
And I want to tell you a quotecitaat from RalphRalph EmersonEmerson
29
77000
3000
Ik wil jullie een citaat geven van Ralph Emerson
01:36
that one of my colleaguescollega's, you know, put on my wallmuur in my officekantoor,
30
80000
3000
dat één van mijn collega's aan de muur van mijn kantoor heeft gehangen,
01:39
and it sayszegt, "Do not go where the pathpad maymei leadlood.
31
83000
3000
waarop staat: "Volg niet de gebaande paden.
01:42
Go insteadin plaats daarvan where there is no pathpad, and leavehet verlof a trailspoor."
32
86000
2000
Ga daarentegen waar geen pad is, en laat een spoor achter."
01:44
And that's my recommendationaanbeveling to all of you:
33
88000
2000
Dat is mijn advies aan jullie allemaal:
01:46
look what everybodyiedereen is doing, what they are doing;
34
90000
2000
Kijk waar iedereen mee bezig is, waar zij mee bezig zijn,
01:48
go do something completelyhelemaal differentverschillend.
35
92000
2000
en ga iets volstrekt anders doen.
01:50
Don't try to improveverbeteren a little bitbeetje on what somebodyiemand elseanders is doing,
36
94000
3000
Probeer iemand anders niet marginaal te verbeteren,
01:53
because that doesn't get you very farver.
37
97000
2000
want daar kom je niet erg ver mee.
01:55
In our earlyvroeg daysdagen we used to work a lot on rocketsraketten,
38
99000
3000
In de beginfase werkten we veel aan raketten,
01:58
but we alsoook used to have a lot of partiespartijen, you know.
39
102000
2000
maar we gaven ook heel veel feestjes.
02:00
As you can see, one of our partiespartijen, you know, a fewweinig yearsjaar agogeleden.
40
104000
4000
Zoals je ziet, één van onze feestjes, een paar jaar geleden.
02:04
But then a biggroot differenceverschil happenedgebeurd about 50 yearsjaar agogeleden,
41
108000
3000
Toen veranderde er iets wezenlijks, ongeveer 50 jaar geleden,
02:07
after SputnikSpoetnik was launchedgelanceerd. We launchedgelanceerd the first AmericanAmerikaanse satellitesatelliet,
42
111000
4000
nadat de Sputnik was gelanceerd. Wij lanceerden de eerste Amerikaanse satelliet,
02:11
and that's the one you see on the left in there.
43
115000
2000
degene die je hier links ziet.
02:13
And here we madegemaakt 180 degreesgraden changeverandering:
44
117000
2000
Het roer ging 180 graden om:
02:15
we changedveranderd from a rocketraket househuis to be an explorationexploratie househuis.
45
119000
4000
We veranderden van een rakethuis in een ontdekkingshuis.
02:19
And that was donegedaan over a periodperiode of a couplepaar of yearsjaar,
46
123000
3000
En dat gebeurde allemaal binnen een paar jaar
02:22
and now we are the leadingleidend organizationorganisatie, you know,
47
126000
2000
en nu zijn we de toonaangevende organisatie,
02:24
exploringverkennen spaceruimte on all of your behalfnamens.
48
128000
3000
en ontdekken we de ruimte uit naam van iedereen.
02:27
But even when we did that, we had to remindherinneren ourselvesonszelf,
49
131000
3000
Maar zelfs toen moesten we goed voor ogen houden
02:30
sometimessoms there are setbackstegenslagen.
50
134000
2000
dat er af en toe een tegenslag kon komen.
02:32
So you see, on the bottombodem, that rocketraket was supposedvermeend to go upwardnaar boven;
51
136000
3000
Je ziet het, onderin, die raket moest eigenlijk omhoog;
02:35
somehowhoe dan ook it endedbeëindigde going sidewayszijwaarts.
52
139000
2000
op één of andere manier ging het de verkeerde kant op.
02:37
So that's what we call the misguidedmisplaatst missileraket.
53
141000
3000
Dat noemen wij dus een ongeleid projectiel.
02:40
But then alsoook, just to celebratevieren that,
54
144000
2000
Maar toen, gewoon om het te kunnen vieren,
02:42
we startedbegonnen an eventevenement at JPLJPL for "MissMiss GuidedBegeleide MissileRaket."
55
146000
3000
organiseerden we bij JPL de "Miss Guided Missile" verkiezingen.
02:45
So, we used to have a celebrationviering everyelk yearjaar and selectkiezen --
56
149000
3000
Dus, dat vierden we ieder jaar en kozen --
02:48
there used to be competitionwedstrijd and paradesoptochten and so on.
57
152000
3000
er was competitie en parades, enzovoorts.
02:51
It's not very appropriategeschikt to do it now. Some people tell me to do it;
58
155000
3000
Het is niet gepast om dat nu nog te doen. Mensen vragen me wel eens om het te doen.
02:54
I think, well, that's not really propergoede, you know, these daysdagen.
59
158000
4000
Ik denk dat dat niet door de beugel kan, tegenwoordig.
02:58
So, we do something a little bitbeetje more seriousernstig.
60
162000
2000
Dus, we doen iets serieuzere dingen.
03:00
And that's what you see in the last RoseRose BowlKom, you know,
61
164000
3000
Dat kun je zien op het vorige rozenbal,
03:03
when we enteredingevoerde one of the floatsdrijvers.
62
167000
2000
toen we meededen met één van de optochten.
03:05
That's more on the playspelen sidekant. And on the right sidekant,
63
169000
2000
Dat was meer om te spelen. Aan de rechterkant,
03:07
that's the RoverRover just before we finishedgeëindigd its testingtesting
64
171000
3000
dat is de Rover, net voor we klaar waren met testen
03:10
to take it to the CapeCape to launchlancering it.
65
174000
2000
om het mee te nemen naar de Kaap en te lanceren.
03:12
These are the RoversRovers up here that you have on MarsMars now.
66
176000
3000
Dit zijn de Rovers die op dit moment op Mars zijn.
03:15
So that kindsoort of tellsvertelt you about, kindsoort of, the funpret things,
67
179000
3000
Dat zegt jullie zo'n beetje iets over de leuke dingen,
03:18
you know, and the seriousernstig things that we try to do.
68
182000
2000
en de serieuze dingen die we proberen te doen.
03:20
But I said I'm going to showtonen you a shortkort clipklem
69
184000
2000
Maar ik zei dat ik een kort fragment zou laten zien
03:22
of one of our employeeswerknemers to kindsoort of give you an ideaidee
70
186000
3000
van één van onze collega's om jullie een idee te geven
03:25
about some of the talenttalent that we have.
71
189000
2000
van het talent dat we in huis hebben.
03:39
VideoVideo: MorganMorgan HendryHendry: BewarePas op of SafetyVeiligheid is
72
203000
2000
"Pas op voor veiligheid" is
03:41
an instrumentalinstrumentaal rockrots bandband.
73
205000
2000
een instrumentale rockband.
03:43
It branchestakken on more the experimentalexperimenteel sidekant.
74
207000
3000
Onze uitlopers neigen naar de experimentele kant.
03:46
There's the improvisationalimprovisatie sidekant of jazzjazz-.
75
210000
3000
Er is een geïmproviseerde-jazz kant.
03:49
There's the heavy-hittingheavy-hitting soundgeluid of rockrots.
76
213000
3000
Er is het rockgeluid dat zwaar inslaat.
03:52
BeingWordt ablein staat to treattraktatie soundgeluid as an instrumentinstrument, and be ablein staat to diggraven
77
216000
5000
Geluid zelf als een instrument kunnen gebruiken, en te graven
03:57
for more abstractabstract soundsklanken and things to playspelen liveleven,
78
221000
2000
naar meer abstracte geluiden en dingen om zelf te spelen,
03:59
mixingmenging electronicselektronica and acousticsakoestiek.
79
223000
2000
elektronisch en akoustisch door elkaar.
04:01
The music'smuziek van halfvoor de helft of me, but the other halfvoor de helft --
80
225000
4000
De muziek is mijn ene helft, maar de andere helft --
04:05
I landedgeland probablywaarschijnlijk the bestbeste gigGig of all.
81
229000
3000
Ik heb het allerbeste optreden gekregen.
04:08
I work for the JetJet PropulsionVoortstuwing LabLab. I'm buildinggebouw the nextvolgende MarsMars RoverRover.
82
232000
3000
Ik werk bij het Jet Propulsion Lab. Ik bouw de volgende Mars Rover.
04:11
Some of the mostmeest brilliantbriljant engineersingenieurs I know
83
235000
3000
Sommige van de meest briljante ingenieurs die ik ken
04:14
are the onesdegenen who have that sortsoort of artisticartistiek qualitykwaliteit about them.
84
238000
4000
zijn degenen met dat soort artistieke eigenschappen.
04:18
You've got to do what you want to do.
85
242000
2000
Je moet doen wat je zelf wil doen.
04:20
And anyoneiedereen who tellsvertelt you you can't, you don't listen to them.
86
244000
3000
Naar iemand die zegt dat dat niet kan moet je niet luisteren.
04:23
Maybe they're right - I doubttwijfel it.
87
247000
3000
Misschien hebben ze gelijk - Ik betwijfel het.
04:26
Tell them where to put it, and then just do what you want to do.
88
250000
2000
Zeg waar ze het kunnen laten, en doe gewoon wat je wil.
04:28
I'm MorganMorgan HendryHendry. I am NASANASA.
89
252000
3000
Ik ben Morgan Hendry. Ik ben NASA.
04:34
CharlesCharles ElachiElachi: Now, movingin beweging from the playspelen stuffspul to the seriousernstig stuffspul,
90
258000
3000
Charles Elachi: En nu, van het dollen over naar het serieuze werk,
04:37
always people askvragen, why do we exploreonderzoeken?
91
261000
2000
vragen mensen altijd, waarom verkennen we?
04:39
Why are we doing all of these missionsmissies and why are we exploringverkennen them?
92
263000
3000
Waarom ondernemen we deze missies en waarom verkennen we ze?
04:42
Well, the way I think about it is fairlytamelijk simpleeenvoudig.
93
266000
2000
Wel, ik denk er vrij simpel over.
04:44
SomehowEen of andere manier, 13 billionmiljard yearsjaar agogeleden there was a BigGrote BangBang, and you've heardgehoord
94
268000
3000
Hoe dan ook, 13 miljard jaar geleden was er een oerknal, en je hebt
04:47
a little bitbeetje about, you know, the originoorsprong of the universeuniversum.
95
271000
3000
wel iets gehoord over, de oorsprong van het universum.
04:50
But somehowhoe dan ook what strikesstrikes everybody'svan iedereen imaginationverbeelding --
96
274000
3000
Maar wat bij iedereen hoe dan ook tot de verbeelding spreekt --
04:53
or lots of people'sPeople's imaginationverbeelding -- somehowhoe dan ook from that originalorigineel BigGrote BangBang
97
277000
3000
of bij veel mensen -- op één of andere manier kwam er uit de oerknal
04:56
we have this beautifulmooi worldwereld- that we liveleven in todayvandaag.
98
280000
3000
deze prachtige wereld waar we vandaag de dag in leven.
04:59
You look outsidebuiten: you have all that beautyschoonheid that you see,
99
283000
3000
Kijk naar buiten: je kunt alle schoonheid zien,
05:02
all that life that you see around you,
100
286000
2000
alle leven dat je om je heen ziet,
05:04
and here we have intelligentintelligent people like you and I
101
288000
2000
en hier zijn intelligente mensen zoals jou en mij
05:06
who are havingmet a conversationgesprek here.
102
290000
2000
die een intelligent gesprek voeren.
05:08
All that startedbegonnen from that BigGrote BangBang. So, the questionvraag is:
103
292000
2000
Dat begon allemaal met de oerknal. Dus de vraag is:
05:10
How did that happengebeuren? How did that evolveevolueren? How did the universeuniversum formformulier?
104
294000
5000
Hoe vond dat plaats? Hoe ontwikkelde zich dat? Hoe vormde het universum zich?
05:15
How did the galaxiessterrenstelsels formformulier? How did the planetsplaneten formformulier?
105
299000
2000
Hoe vormden sterrenstelsels zich? Hoe vormden planeten zich?
05:17
Why is there a planetplaneet on whichwelke there is life whichwelke have evolvedgeëvolueerd?
106
301000
3000
Waarom bestaat er een planeet waarop leven zich verder heeft ontwikkeld?
05:20
Is that very commongemeenschappelijk?
107
304000
2000
Komt dat vaker voor?
05:22
Is there life on everyelk planetplaneet that you can see around the starssterren?
108
306000
4000
Is er leven op iedere planeet die je kunt zien bij de sterren?
05:26
So we literallyletterlijk are all madegemaakt out of stardustStardust.
109
310000
2000
Dus we bestaan allemaal letterlijk uit sterrenstof.
05:28
We startedbegonnen from those starssterren; we are madegemaakt of stardustStardust.
110
312000
3000
Onze oorsprong ligt in de sterren; wij zijn gemaakt van sterrenstof.
05:31
So, nextvolgende time you are really depressedterneergeslagen, look in the mirrorspiegel
111
315000
2000
Dus, de volgende keer dat je gedeprimeerd bent, kijk dan in de spiegel
05:33
and you can look and say, hiHoi, I'm looking at a starster here.
112
317000
2000
en zeg dan: Hoi, ik kijk hier naar een ster.
05:35
You can skipoverspringen the duststof partdeel.
113
319000
2000
Dat van dat stof mag je overslaan.
05:37
But literallyletterlijk, we are all madegemaakt of stardustStardust.
114
321000
2000
Maar letterlijk, we zijn gemaakt van sterrenstof.
05:39
So, what we are tryingproberen to do in our explorationexploratie is effectivelyeffectief
115
323000
4000
Dus, wat we willen bereiken met onze ontdekkingen is uiteindelijk
05:43
writeschrijven the bookboek of how things have camekwam about as they are todayvandaag.
116
327000
5000
het geschiedenisboek schrijven over hoe alles zo gekomen is.
05:48
And one of the first, or the easiestgemakkelijkst, placesplaatsen we can go
117
332000
3000
En één van de eerste, of de makkelijkste, plaatsen waar we heen kunnen
05:51
and exploreonderzoeken that is to go towardsnaar MarsMars.
118
335000
2000
dat kunnen ontdekken is door naar Mars te gaan.
05:53
And the reasonreden MarsMars takes particularbijzonder attentionaandacht:
119
337000
3000
En waarom Mars precies deze aandacht krijgt:
05:56
it's not very farver from us.
120
340000
2000
het is niet ver van ons vandaan.
05:58
You know, it'llhet zal take us only sixzes monthsmaanden to get there.
121
342000
2000
Ik bedoel, het duurt ons zes maanden om er te komen.
06:00
SixZes to ninenegen monthsmaanden at the right time of the yearjaar.
122
344000
3000
Zes tot negen maanden, op gunstige tijden in het jaar.
06:03
It's a planetplaneet somewhatenigszins similarsoortgelijk to EarthAarde. It's a little bitbeetje smallerkleiner,
123
347000
2000
De planeet lijkt enigszins op de Aarde. Ze is iets kleiner,
06:05
but the landland- massmassa- on MarsMars is about the samedezelfde
124
349000
3000
maar de landmassa op Mars is ongeveer gelijk
06:08
as the landland- massmassa- on EarthAarde, you know,
125
352000
1000
aan de landmassa op Aarde,
06:09
if you don't take the oceansoceanen into accountaccount.
126
353000
2000
als we de oceanen niet meerekenen.
06:11
It has polarpolair capscaps. It has an atmosphereatmosfeer somewhatenigszins thinnerdunner than oursDe onze,
127
355000
5000
Ze heeft poolkappen. Ze heeft een atmosfeer die iets dunner is dan de onze,
06:16
so it has weatherweer. So, it's very similarsoortgelijk to some extentomvang,
128
360000
3000
dus er heerst een klimaat. Tot op zekere hoogte erg gelijkend,
06:19
and you can see some of the featuresKenmerken on it,
129
363000
2000
en je kan wat van de kenmerken ervan zien,
06:21
like the GrandGrand CanyonCanyon on MarsMars,
130
365000
1000
zoals de Grand Canyon op Mars,
06:22
or what we call the GrandGrand CanyonCanyon on MarsMars.
131
366000
2000
of wat wij de Grand Canyon op Mars noemen.
06:24
It is like the GrandGrand CanyonCanyon on EarthAarde, exceptbehalve a hellhel of a lot largergrotere.
132
368000
5000
Het is net als de Grand Canyon op Aarde, maar dan enorm veel groter.
06:29
So it's about the sizegrootte, you know, of the UnitedVerenigd StatesStaten.
133
373000
3000
Zo ongeveer de omvang van de Verenigde Staten.
06:32
It has volcanoesvulkanen on it. And that's MountMount OlympusOlympus on MarsMars,
134
376000
5000
Er zijn vulkanen. En dat is de berg Olympus op Mars,
06:37
whichwelke is a kindsoort of hugereusachtig volcanicvulkanisch shieldschild on that planetplaneet.
135
381000
4000
wat eigenlijk een groot vulkanisch schild is op de planeet.
06:41
And if you look at the heighthoogte of it
136
385000
2000
En als je naar de hoogte ervan kijkt
06:43
and you comparevergelijken it to MountMount EverestEverest, you see, it'llhet zal give you
137
387000
4000
en die vergelijkt met Mount Everest, dan heb je
06:47
an ideaidee of how largegroot that MountMount OlympusOlympus, you know, is,
138
391000
4000
enig idee van hoe groot Olympus is,
06:51
relativefamilielid to MountMount EverestEverest.
139
395000
2000
vergeleken met Mount Everest.
06:53
So, it basicallyeigenlijk dwarfsdwergen, you know, MountMount EverestEverest here on EarthAarde.
140
397000
3000
Het doet de Mount Everest in het niets verdwijnen.
06:56
So, that givesgeeft you an ideaidee of the tectonictektonische eventsevents or volcanicvulkanisch eventsevents
141
400000
4000
Dus dat geeft een idee van de tektonische en vulkanische activiteit
07:00
whichwelke have happenedgebeurd on that planetplaneet.
142
404000
2000
op die planeet.
07:02
RecentlyOnlangs from one of our satellitessatellieten, this showsshows that it's Earth-likeAarde-achtige --
143
406000
3000
Laatst wisten we met een satelliet, hier te zien dat het op de Aarde lijkt --
07:05
we caughtgevangen a landslideaardverschuiving occurringvoorkomend as it was happeninggebeurtenis.
144
409000
4000
een landverschuiving op te vangen terwijl het gebeurde.
07:09
So it is a dynamicdynamisch planetplaneet,
145
413000
2000
Het is een veranderlijke planeet,
07:11
and activityactiviteit is going on as we speakspreken todayvandaag.
146
415000
3000
waar zelfs op dit moment activiteit plaatsvindt.
07:14
And these RoversRovers, people wonderwonder now, what are they doing todayvandaag,
147
418000
3000
En deze Rovers, vragen mensen zich af, wat doen die op dit moment,
07:17
so I thought I would showtonen you a little bitbeetje what they are doing.
148
421000
4000
dus ik bedacht om jullie een klein beetje te laten zien van wat ze doen.
07:21
This is one very largegroot craterkrater. GeologistsGeologen love craterskraters,
149
425000
3000
Dit is een heel erg grote krater. Geologen zijn gek op kraters,
07:24
because craterskraters are like digginghet graven a biggroot holegat in the groundgrond
150
428000
2000
want kraters zijn een heel groot gat in de grond
07:26
withoutzonder really workingwerkend at it,
151
430000
2000
zonder dat je iets iets voor hoeft te doen,
07:28
and you can see what's belowbeneden the surfaceoppervlak.
152
432000
2000
en je kan zien wat er onder het oppervlak zit.
07:30
So, this is calledriep VictoriaVictoria CraterKrater,
153
434000
2000
Dit is de krater Victoria,
07:32
whichwelke is about a fewweinig footballvoetbal fieldsvelden in sizegrootte.
154
436000
2000
deze is een aantal voetbalvelden groot.
07:34
And if you look at the toptop left, you see a little teenyteeny darkdonker dotpunt.
155
438000
4000
Als je links bovenin kijkt zie je een piepklein donker puntje.
07:38
This pictureafbeelding was takeningenomen from an orbitingbaan satellitesatelliet.
156
442000
2000
Deze foto is gemaakt van een satelliet in een baan om Mars.
07:40
If I zoomzoom on it, you can see: that's the RoverRover on the surfaceoppervlak.
157
444000
3000
Als ik hierop uitvergroot, zie je de Rover op het oppervlak.
07:43
So, that was takeningenomen from orbitbaan; we had the cameracamera zoomzoom on the surfaceoppervlak,
158
447000
3000
Die is uit de ruimte genomen; we lieten de camera inzoomen op het oppervlak
07:46
and we actuallywerkelijk saw the RoverRover on the surfaceoppervlak.
159
450000
3000
en we zagen daadwerkelijk de Rover op de grond.
07:49
And we actuallywerkelijk used the combinationcombinatie of the satellitesatelliet imagesafbeeldingen
160
453000
4000
We maakten gebruik van de combinatie tussen satellietbeelden
07:53
and the RoverRover to actuallywerkelijk conductgedrag sciencewetenschap,
161
457000
3000
en de Rover om onderzoek uit te voeren,
07:56
because we can observeobserveren largegroot areasgebieden
162
460000
2000
omdat we ook het grote overzicht hebben
07:58
and then you can get those RoversRovers to moveverhuizing around
163
462000
2000
en je kan de Rovers zich ook laten verplaatsen
08:00
and basicallyeigenlijk go to a certainzeker locationplaats.
164
464000
2000
om in principe een bepaalde plek op te zoeken.
08:02
So, specificallyspecifiek what we are doing now is
165
466000
3000
Om precies te zijn, wat we nu doen,
08:05
that RoverRover is going down in that craterkrater.
166
469000
2000
de Rover daalt af in de krater.
08:07
As I told you, geologistsgeologen love craterskraters.
167
471000
2000
Zoals ik zei, geologen zijn gek op kraters.
08:09
And the reasonreden is, manyveel of you wentgegaan to the GrandGrand CanyonCanyon,
168
473000
3000
En de reden daarachter, velen van jullie hebben de Grand Canyon gezien,
08:12
and you see in the wallmuur of the GrandGrand CanyonCanyon, you see these layerslagen.
169
476000
4000
in de wanden van de Grand Canyon zie je die lagen.
08:16
And what these layerslagen -- that's what the surfaceoppervlak used to be
170
480000
3000
En deze lagen -- dat lag aan de oppervlakte, vroeger,
08:19
a millionmiljoen yearsjaar agogeleden, 10 millionmiljoen yearsjaar agogeleden,
171
483000
3000
een miljoen jaar geleden, tien miljoen jaar geleden,
08:22
100 millionmiljoen yearsjaar agogeleden, and you get depositsdeposito 's on toptop of them.
172
486000
2000
honderd miljoen jaar geleden, en daar komt neerslag en sediment op.
08:24
So if you can readlezen the layerslagen it's like readinglezing your bookboek,
173
488000
3000
Dus als je de lagen kunt lezen is het net alsof je een boek leest,
08:27
and you can learnleren the historygeschiedenis of what happenedgebeurd in the pastverleden
174
491000
3000
je kan het verleden eruit opmaken, of wat er in het verleden gebeurd is
08:30
in that locationplaats.
175
494000
2000
op die plek.
08:32
So what you are seeingziend here are the layerslagen on the wallmuur
176
496000
3000
Dus je ziet hier de lagen in de wand
08:35
of that craterkrater, and the RoverRover is going down now, measuringmeten, you know,
177
499000
4000
van die krater, en de Rover daalt af, voert metingen uit naar
08:39
the propertieseigenschappen and analyzinganalyseren the rocksrotsen
178
503000
2000
eigenschappen en analyseert gesteente
08:41
as it's going down, you know, that canyoncanyon.
179
505000
3000
terwijl hij afdaalt in die kloof.
08:44
Now, it's kindsoort of a little bitbeetje of a challengeuitdaging drivinghet rijden
180
508000
2000
Welnu, het is best wel een uitdaging om
08:46
down a slopehelling like this.
181
510000
2000
een helling als deze af te rijden.
08:48
If you were there you wouldn'tzou het niet do it yourselfjezelf.
182
512000
2000
Als je daar was zou je het zelf niet gedaan hebben.
08:50
But we really madegemaakt sure we testedgetest those RoversRovers
183
514000
2000
Maar we zorgden dat we de Rovers goed getest hadden
08:52
before we got them down -- or that RoverRover --
184
516000
3000
voor we ze naar beneden brachten -- of die Rover --
08:55
and madegemaakt sure that it's all workingwerkend well.
185
519000
2000
om zeker te stellen dat alles goed werkte.
08:57
Now, when I camekwam last time, shortlykort after the landinglanden --
186
521000
3000
Toen ik laatst kwam, kort na de landing --
09:00
I think it was, like, a hundredhonderd daysdagen after the landinglanden --
187
524000
2000
volgens mij was het zo'n 100 dagen na de landing --
09:02
I told you I was surprisedverwonderd that those RoversRovers
188
526000
2000
ik zal je vertellen, ik was verbaasd dat deze Rovers
09:04
are lastingduurzame even a hundredhonderd daysdagen.
189
528000
3000
zelfs 100 dagen mee gingen.
09:07
Well, here we are fourvier yearsjaar laterlater, and they're still workingwerkend.
190
531000
2000
Hier zijn we dan, vier jaar later, en ze werken nog steeds.
09:09
Now you say, CharlesCharles, you are really lyingaan het liegen to us, and so on,
191
533000
3000
Dan zeggen jullie, Charles, je liegt, enzovoorts,
09:12
but that's not truewaar. We really believedgeloofde they were going to last
192
536000
2000
maar dat is niet waar. We waren ervan overtuigd dat ze hooguit
09:14
90 daysdagen or 100 daysdagen, because they are solarzonne- poweredaangedreven,
193
538000
4000
90 of 100 dagen zouden werken, want ze werken op zonne-energie,
09:18
and MarsMars is a dustystoffige planetplaneet, so we expectedverwacht the duststof
194
542000
3000
en Mars is een stoffige planeet, dus we verwachtten dat het stof
09:21
would startbegin accumulatingaccumuleren on the surfaceoppervlak, and after a while
195
545000
3000
op zou hopen op het oppervlak, en dat na een tijdje
09:24
we wouldn'tzou het niet have enoughgenoeg powermacht, you know, to keep them warmwarm.
196
548000
3000
we niet genoeg stroom meer zouden hebben om ze warm te houden.
09:27
Well, I always say it's importantbelangrijk that you are smartslim,
197
551000
2000
Ik zeg altijd dat het belangrijk is om slim te zijn,
09:29
but everyelk onceeen keer in a while it's good to be luckyLucky.
198
553000
3000
maar af en toe is het goed om geluk te hebben.
09:32
And that's what we foundgevonden out. It turnedgedraaid out that everyelk onceeen keer in a while
199
556000
3000
Daar kwamen we achter. Het bleek dat om de zoveel tijd
09:35
there are duststof devilsduivels whichwelke come by on MarsMars, as you are seeingziend here,
200
559000
4000
er een stofstorm opsteekt op Mars, zoals je hier ziet,
09:39
and when the duststof devilduivel comeskomt over the RoverRover, it just cleansreinigt it up.
201
563000
3000
en wanneer die stofstorm over de Rover trekt blaast die hem schoon.
09:42
It is like a brandmerk newnieuwe carauto that you have,
202
566000
3000
Het is net als een gloednieuwe auto,
09:45
and that's literallyletterlijk why they have lastedduurde so long.
203
569000
3000
en het is letterlijk de reden dat ze het zo lang volhouden.
09:48
And now we designedontworpen them reasonablyredelijk well,
204
572000
2000
Nu hebben we ze wel redelijk goed ontworpen,
09:50
but that's exactlyprecies why they are lastingduurzame that long
205
574000
4000
maar dat is precies waarom ze zo lang blijven werken
09:54
and still providinghet verstrekken van all the sciencewetenschap datagegevens.
206
578000
2000
en nog steeds wetenschappelijke gegevens verschaffen.
09:56
Now, the two RoversRovers, eachelk one of them is, kindsoort of, gettingkrijgen oldoud.
207
580000
3000
Nu worden de Rovers nogal oud, allebei.
09:59
You know, one of them, one of the wheelswielen is stuckgeplakt, is not workingwerkend,
208
583000
3000
Op één van de twee zit een wiel vast, die werkt niet.
10:02
one of the frontvoorkant wheelswielen, so what we are doing,
209
586000
2000
Een van de voorwielen, dus wat we nu doen
10:04
we are drivinghet rijden it backwardsachteruit.
210
588000
2000
is achteruit rijden.
10:06
And the other one has arthritisartritis of the shoulderschouder jointgewricht, you know,
211
590000
2000
De andere heeft een gewrichtsontsteking in de schouder,
10:08
it's not workingwerkend very well, so it's walkingwandelen like this,
212
592000
3000
die werkt niet zo goed meer, dus hij loopt zo,
10:11
and we can moveverhuizing the armarm, you know, that way.
213
595000
2000
en we kunnen de arm zo verplaatsen.
10:13
But still they are producingproducerende a lot of scientificwetenschappelijk datagegevens.
214
597000
3000
Maar ze leveren nog steeds veel onderzoeksgegevens op.
10:16
Now, duringgedurende that wholegeheel periodperiode, a numberaantal of people got excitedopgewonden,
215
600000
3000
Nu, gedurende deze periode werd een aantal mensen opgewonden,
10:19
you know, outsidebuiten the sciencewetenschap communitygemeenschap about these RoversRovers,
216
603000
4000
buiten wetenschappelijke kringen, over deze Rovers,
10:23
so I thought I'd showtonen you a videovideo- just to give you a reflectionreflectie
217
607000
3000
dus ik had bedacht om jullie een fragment te tonen, als reflectie
10:26
about how these RoversRovers are beingwezen viewedbekeken by people
218
610000
3000
van hoe mensen tegen deze Rovers aankijken
10:29
other than the sciencewetenschap communitygemeenschap.
219
613000
3000
buiten de wetenschappers.
10:32
So let me go on the nextvolgende shortkort videovideo-.
220
616000
2000
Ik ga verder met het volgende fragment.
10:34
By the way, this videovideo- is prettymooi accurateaccuraat of how the landinglanden tooknam placeplaats, you know,
221
618000
5000
Overigens geeft dit fragment vrij nauwkeurig aan hoe de landing verliep,
10:39
about fourvier yearsjaar agogeleden.
222
623000
1000
zo'n vier jaar geleden.
10:40
VideoVideo: Okay, we have parachuteparachute aligneduitgelijnd.
223
624000
2000
Video: Oké, de parachute is uitgelijnd.
10:42
Okay, deployimplementeren the airbagsairbags. OpenOpen.
224
626000
3000
Oké, nu de luchtzakken. Open.
10:46
CameraCamera. We have a pictureafbeelding right now.
225
630000
3000
Camera. We hebben nu beeld.
10:51
Yeah!
226
635000
2000
Hoera!
10:53
CECE: That's about what happenedgebeurd in the HoustonHouston operationoperatie roomkamer. It's exactlyprecies like this.
227
637000
5000
Dat gebeurde er ongeveer in de controleruimte in Houston. Precies zoals hier.
10:58
VideoVideo: Now, if there is life, the DutchNederlands will find it.
228
642000
5000
Nu, áls er leven is dat zullen de Nederlanders het vinden.
11:09
What is he doing?
229
653000
2000
Wat is hij aan het doen?
11:12
What is that?
230
656000
2000
Wat is dat?
11:24
CECE: Not too badslecht.
231
668000
1000
Nu maar afwachten. - Niet slecht.
11:34
So anywayin ieder geval, let me continuevoortzetten on showingtonen you a little bitbeetje
232
678000
3000
Charles: Hoe dan ook, laten we verder gaan. Ik laat jullie iets zien
11:37
about the beautyschoonheid of that planetplaneet.
233
681000
1000
van de schoonheid van deze planeet.
11:38
As I said earliervroeger, it lookedkeek very much like EarthAarde,
234
682000
3000
Zoals ik eerder zei lijkt ze veel op de Aarde,
11:41
so you see sandzand dunesduinen.
235
685000
2000
dus je ziet zandduinen.
11:43
It lookslooks like I could have told you these are picturesafbeeldingen takeningenomen
236
687000
2000
Ik had je wijs kunnen maken dat deze foto's
11:45
from the SaharaSahara DesertWoestijn or somewhereergens, and you'dje zou have believedgeloofde me,
237
689000
3000
in de Sahara waren genomen, en dan zou je me geloven,
11:48
but these are picturesafbeeldingen takeningenomen from MarsMars.
238
692000
1000
maar deze foto's zijn op Mars genomen.
11:49
But one areaGebied whichwelke is particularlyvooral intriguingintrigerend for us
239
693000
3000
Maar één bepaald gebied intrigeert ons met name,
11:52
is the northernnoordelijk regionregio, you know, of MarsMars, closedichtbij to the NorthNoord PolePole,
240
696000
3000
in de noordelijke regionen van Mars, dicht bij de noordpool,
11:55
because we see iceijs- capscaps, and we see the iceijs- capscaps shrinkingkrimpen
241
699000
3000
omdat hier ijskappen te zien zijn, en we zien de ijskappen krimpen
11:58
and expandinguitbreiden, so it's very much like you have in northernnoordelijk CanadaCanada.
242
702000
4000
en uitzetten, dus het lijkt erg op de situatie in Noord-Canada.
12:02
And we wanted to find out -- and we see all kindssoorten of glacialglaciale featuresKenmerken on it.
243
706000
3000
We wilden het weten -- en we zagen er allerlei gletsjer-achtige kenmerken.
12:05
So, we wanted to find out, actuallywerkelijk,
244
709000
2000
We wilden eigenlijk graag weten,
12:07
what is that iceijs- madegemaakt of, and could that have embeddedingebed in it
245
711000
4000
waar dat ijs van gemaakt is, en of er misschien
12:11
some organicbiologisch, you know, materialmateriaal.
246
715000
3000
organisch materiaal ingekapseld was.
12:14
So we have a spacecraftruimtevaartuig whichwelke is headingtitel towardsnaar MarsMars,
247
718000
2000
Zodoende hebben we een ruimtevaartuig op weg naar Mars,
12:16
calledriep PhoenixPhoenix, and that spacecraftruimtevaartuig will landland-
248
720000
3000
genaamd de Phoenix, en dat vaartuig zal over
12:19
17 daysdagen, sevenzeven hoursuur and 20 secondsseconden from now,
249
723000
4000
17 dagen, 7 uur en 20 seconden gaan landen,
12:23
so you can adjustaanpassen your watch.
250
727000
2000
dus stel de klok maar gelijk.
12:25
So it's on MayMei 25 around just before fivevijf o'clockuur our time here
251
729000
4000
Dus dat is op 25 mei 2008, iets voor vijf uur lokale tijd
12:29
on the WestWest CoastKust, actuallywerkelijk we will be landinglanden on anothereen ander planetplaneet.
252
733000
3000
aan de westkust, dat we daadwerkelijk op een andere planeet landen.
12:32
And as you can see, this is a pictureafbeelding of the spacecraftruimtevaartuig put on MarsMars,
253
736000
4000
Zoals je ziet is dit een foto van het vaartuig dat op Mars landde,
12:36
but I thought that just in casegeval you're going to missmissen that showtonen, you know,
254
740000
3000
maar voor het geval dat je het spektakel mist,
12:39
in 17 daysdagen, I'll showtonen you, kindsoort of,
255
743000
2000
over 17 dagen, laat ik je een klein beetje zien
12:41
a little bitbeetje of what's going to happengebeuren.
256
745000
2000
wat er te gebeuren staat.
12:43
VideoVideo: That's what we call the sevenzeven minutesnotulen of terrorterreur.
257
747000
3000
Dit zijn voor ons zeven angstaanjagende minuten.
13:00
So the planplan is to diggraven in the soilbodem and take samplessamples
258
764000
2000
Het plan is om in de bodem te graven en monsters te nemen,
13:02
that we put them in an ovenoven and actuallywerkelijk heatwarmte them
259
766000
3000
die monsters stoppen we in een oven en verhitten het
13:05
and look what gasesgassen will come from it.
260
769000
2000
om te zien wat voor gassen eruit komen.
13:07
So this was launchedgelanceerd about ninenegen monthsmaanden agogeleden.
261
771000
3000
Deze is negen maanden geleden gelanceerd.
13:13
We'llWe zullen be comingkomt eraan in at 12,000 milesmijlen perper houruur, and in sevenzeven minutesnotulen
262
777000
4000
We naderen met zo'n 19.000 kilometer per uur, en in zeven minuten
13:17
we have to stop and touchaanraken the surfaceoppervlak very softlyzacht
263
781000
3000
moeten we afremmen en een zachte landing maken
13:20
so we don't breakbreken that landerlander.
264
784000
2000
zodat we de sonde niet kapot maken.
13:38
BenBen CichyCichy: PhoenixPhoenix is the first MarsMars ScoutScout missionmissie.
265
802000
2000
Ben Cichy: Phoenix is de eerste verkennings missie.
13:40
It's the first missionmissie that's going to try to landland-
266
804000
2000
Dit is de allereerste missie waarbij we proberen te landen
13:42
nearin de buurt the NorthNoord PolePole of MarsMars, and it's the first missionmissie
267
806000
2000
bij de Noordpool van Mars, en ook de eerste missie
13:44
that's actuallywerkelijk going to try and reachberijk out and touchaanraken waterwater
268
808000
3000
die daadwerkelijk probeert om water te vinden
13:47
on the surfaceoppervlak of anothereen ander planetplaneet.
269
811000
2000
aan de oppervlakte van een andere planeet.
13:49
LynnLynn CraigCraig: Where there tendsneigt to be waterwater, at leastminst on EarthAarde,
270
813000
3000
Lynn Craig: Waar water is, dat is tenminste op Aarde zo,
13:52
there tendsneigt to be life, and so it's potentiallymogelijk a placeplaats
271
816000
3000
daar is over het algemeen leven, dus potentieel
13:55
where life could have existedbestonden on the planetplaneet in the pastverleden.
272
819000
4000
kan er leven op deze planeet hebben bestaan, in het verleden.
14:03
ErikErik BaileyBailey: The mainhoofd purposedoel of EDLEDL is to take a spacecraftruimtevaartuig that is travelingop reis
273
827000
3000
Erik Bailey: Het hoofddoel van Aankomst, Afdalen en Landen is dat het vaartuig
14:06
at 12,500 milesmijlen an houruur and bringbrengen it to a screechinggekrijs haltstoppen
274
830000
6000
een vaart heeft van 20.000 km/u, en dat we een noodstop maken
14:12
in a softzacht way in a very shortkort amountbedrag of time.
275
836000
3000
op een soepele manier, in een heel korte tijd.
14:16
BCBC: We enterinvoeren the MartianMartian atmosphereatmosfeer.
276
840000
2000
Ben Cichy: We komen nu de atmosfeer van Mars binnen.
14:18
We're 70 milesmijlen abovebovenstaand the surfaceoppervlak of MarsMars.
277
842000
2000
We zijn nu 112 kilometer boven de oppervlakte van Mars.
14:20
And our landerlander is safelyveilig tuckedverscholen insidebinnen what we call an aeroshellaeroshell.
278
844000
3000
En de lander is veilig verstopt in, wat wij noemen, een aero-shuttle.
14:23
EBEB: LooksZiet er kindsoort of like an iceijs- creamroom conekegel, more or lessminder.
279
847000
2000
Erik Bailey: Het lijkt min of meer op een ijsco-hoorntje.
14:25
BCBC: And on the frontvoorkant of it is this heatwarmte shieldschild,
280
849000
2000
Ben: Aan de voorkant bevindt zich het hitteschild,
14:27
this saucer-lookingschotel uitziende thing that has about a half-inchhalve inch
281
851000
3000
dat schotel-achtige ding, een laag van anderhalve centimeter
14:30
of essentiallyin wezen what's corkkurk on the frontvoorkant of it,
282
854000
2000
op de voorkant, kurk in feite,
14:32
whichwelke is our heatwarmte shieldschild.
283
856000
1000
wat ons hitteschild voorstelt.
14:33
Now, this is really specialspeciaal corkkurk,
284
857000
2000
Het is wel heel speciale kurk,
14:35
and this corkkurk is what's going to protectbeschermen us
285
859000
2000
en deze kurk beschermt ons
14:37
from the violentgewelddadig atmosphericatmosferisch entrybinnenkomst that we're about to experienceervaring.
286
861000
3000
tegen de gewelddadige afdaling in de atmosfeer die we nu gaan meemaken.
14:41
RobRob GroverGrover: FrictionWrijving really startsstarts to buildbouwen up on the spacecraftruimtevaartuig,
287
865000
3000
Rob Grover: De wrijving tegen het vaartuig neemt nu echt toe,
14:44
and we use the frictionwrijving when it's flyingvliegend throughdoor the atmosphereatmosfeer
288
868000
3000
en gebruiken deze wrijving terwijl we door de atmosfeer vliegen
14:47
to our advantagevoordeel to slowlangzaam us down.
289
871000
2000
in ons voordeel om vaart te minderen.
14:50
BCBC: From this pointpunt, we're going to deceleratevertragen from 12,500 milesmijlen an houruur
290
874000
3000
Ben: Vanaf hier vertragen we van 20.000 km per uur
14:55
down to 900 milesmijlen an houruur.
291
879000
2000
tot 1450 km per uur.
14:57
EBEB: The outsidebuiten can get almostbijna as hotwarm as the surfaceoppervlak of the SunZon.
292
881000
2000
Erik: De buitenkant wordt bijna net zo heet als de zon.
14:59
RGRG: The temperaturetemperatuur- of the heatwarmte shieldschild can reachberijk 2,600 degreesgraden FahrenheitFahrenheit.
293
883000
4000
Rob Grover: Het hitteschild kan een temperatuur bereiken van 1420 graden Celsius.
15:05
EBEB: The insidebinnen doesn't get very hotwarm.
294
889000
2000
Erik: De binnenkant wordt niet erg warm.
15:07
It probablywaarschijnlijk getskrijgt about roomkamer temperaturetemperatuur-.
295
891000
3000
Waarschijnlijk ligt het nabij kamertemperatuur.
15:10
RichardRichard KornfeldKornfeld: There is this windowvenster of opportunitykans
296
894000
3000
Richard Kornfeld: We hebben een kort tijdsbestek
15:13
withinbinnen whichwelke we can deployimplementeren the parachuteparachute.
297
897000
2000
waarbinnen we de valscherm kunnen openen.
15:16
EBEB: If you firebrand the 'chute"chute too earlyvroeg, the parachuteparachute itselfzelf could failmislukken.
298
900000
3000
Erik: Als we het scherm te snel openen dan kan de parachute falen.
15:19
The fabrickleding stof and the stitchingbinddraad could just pullTrekken apartdeel.
299
903000
3000
Het stof en de naden zouden gewoon kapot getrokken worden.
15:24
And that would be badslecht.
300
908000
2000
Dat zou niet goed zijn.
15:26
BCBC: In the first 15 secondsseconden after we deployimplementeren the parachuteparachute,
301
910000
3000
Ben: Binnen 15 seconden na het openen van de parachute
15:29
we'llgoed deceleratevertragen from 900 milesmijlen an houruur
302
913000
2000
zijn we afgeremd van 1450 km per uur
15:31
to a relativelynaar verhouding slowlangzaam 250 milesmijlen an houruur.
303
915000
3000
tot een relatief lage snelheid van 400 km per uur.
15:34
We no longerlanger need the heatwarmte shieldschild to protectbeschermen us
304
918000
2000
We hebben het hitteschild niet meer nodig om ons te beschermen
15:36
from the forcedwingen of atmosphericatmosferisch entrybinnenkomst, so we jettisonJettison the heatwarmte shieldschild,
305
920000
4000
tegen de krachten van de entree in de atmosfeer, dus dat stoten we af,
15:40
exposingbloot for the first time our landerlander to the atmosphereatmosfeer of MarsMars.
306
924000
3000
en de lander wordt voor het eerst blootgesteld aan de atmosfeer van Mars.
15:43
LCLC: After the heatwarmte shieldschild has been jettisonedafstappen and the legsbenen are deployedingezet,
307
927000
4000
Lynn Craig: Nadat het hitteschild is afgestoten en de steunen zijn uitgeklapt,
15:47
the nextvolgende stepstap is to have the radarradar systemsysteem beginbeginnen to detectopsporen
308
931000
4000
is de volgende stap om de radar te laten detecteren
15:51
how farver PhoenixPhoenix really is from the groundgrond.
309
935000
4000
hoe ver de Phoenix van de grond verwijderd is.
15:55
BCBC: We'veWe hebben lostde weg kwijt 99 percentprocent of our entrybinnenkomst velocitysnelheid.
310
939000
3000
Ben: We zijn 99 procent van de entree-snelheid kwijt.
15:58
So, we're 99 percentprocent of the way to where we want to be.
311
942000
3000
Dus, we zijn tot op 99 procent gevorderd.
16:01
But that last one percentprocent, as it always seemslijkt to be, is the trickytricky partdeel.
312
945000
3000
Maar die laatste procent, zo lijkt het altijd, is verraderlijk.
16:04
EBEB: Now the spacecraftruimtevaartuig actuallywerkelijk has to decidebesluiten
313
948000
3000
Erik: Het ruimteschip moet nu eigenlijk beslissen
16:07
when it's going to get ridbevrijden of its parachuteparachute.
314
951000
2000
wanneer het de parachute afwerpt.
16:09
BCBC: We separatescheiden from the landerlander going 125 milesmijlen an houruur
315
953000
2000
The maken ons los van de lander bij 200 km per uur,
16:11
at roughlyongeveer a kilometerkilometer abovebovenstaand the surfaceoppervlak of MarsMars: 3,200 feetvoeten.
316
955000
4000
grofweg een kilometer boven het Marsoppervlak: 3.200 voet.
16:15
That's like takingnemen two EmpireEmpire StateStaat BuildingsGebouwen
317
959000
2000
Dat staat gelijk aan twee Empire State Buildings
16:17
and stackingstapelen them on toptop of one anothereen ander.
318
961000
1000
op elkaar gestapeld.
16:18
EBEB: That's when we separatescheiden from the back shellschelp,
319
962000
2000
Erik: Op dat moment laten we het omhulsel aan de achterkant los
16:20
and we're now in free-fallvrije val.
320
964000
2000
en raken we in een vrije val.
16:24
It's a very scaryeng momentmoment; a lot has to happengebeuren
321
968000
2000
Dat is een angstaanjagend moment: er moet veel gebeuren
16:26
in a very shortkort amountbedrag of time.
322
970000
2000
in een erg korte tijd.
16:30
LCLC: So it's in a free-fallvrije val,
323
974000
2000
Lynn: Dus hij bevindt zich in een vrije val,
16:32
but it's alsoook tryingproberen to use all of its actuatorsactuatoren
324
976000
4000
maar hij probeert ook al zijn actuators te gebruiken
16:36
to make sure that it's in the right positionpositie to landland-.
325
980000
3000
om in een goede positie te komen om te landen.
16:39
EBEB: And then it has to lightlicht up its enginesmotoren, right itselfzelf,
326
983000
4000
Erik: En dan gaan de motoren aan, balanceert zichzelf,
16:43
and then slowlylangzaam slowlangzaam itselfzelf down and touchaanraken down on the groundgrond safelyveilig.
327
987000
5000
en hij mindert heel langzaam vaart om veilig voet aan de grond te zetten.
16:53
BCBC: EarthAarde and MarsMars are so farver apartdeel that it takes over tentien minutesnotulen
328
997000
4000
Ben: De Aarde en Mars liggen zo ver uit elkaar dat het tien minuten duurt
16:57
for a signalsignaal from MarsMars to get to EarthAarde.
329
1001000
2000
voor een signaal vanuit Mars de Aarde heeft bereikt.
16:59
And EDLEDL itselfzelf is all over in a matterer toe doen of sevenzeven minutesnotulen.
330
1003000
3000
De Aankomst, Afdaling en Landing is binnen zeven minuten gebeurd.
17:02
So by the time you even hearhoren from the landerlander that EDLEDL has startedbegonnen
331
1006000
3000
Dus tegen de tijd dat je hoort dat de AAL is begonnen
17:05
it'llhet zal alreadynu al be over.
332
1009000
1000
is het al voorbij.
17:06
EBEB: We have to buildbouwen largegroot amountshoeveelheden of autonomyautonomie into the spacecraftruimtevaartuig
333
1010000
3000
Erik: We moeten een grote mate van zelfstandigheid in het ruimtevaartuig bouwen
17:09
so that it can landland- itselfzelf safelyveilig.
334
1013000
3000
zodat het veilig kan landen.
17:12
BCBC: EDLEDL is this immenseonmetelijk, technicallytechnisch gezien challenginguitdagend problemprobleem.
335
1016000
2000
Ben: AAL is een immens, technisch uitdagend probleem.
17:14
It's about gettingkrijgen a spacecraftruimtevaartuig that's hurtlingraast throughdoor deepdiep spaceruimte
336
1018000
3000
Het draait allemaal om een ruimteschip dat met duizelingwekkende snelheid door de ruimte schiet
17:17
and usinggebruik makend van all this bagzak of trickstrucs to somehowhoe dan ook figurefiguur out
337
1021000
2000
en het toepassen van de hele trukendoos om het op één of andere manier
17:19
how to get it down to the surfaceoppervlak of MarsMars at zeronul milesmijlen an houruur.
338
1023000
3000
op het Marsoppervlak te laten dalen, in stilstand.
17:22
It's this immenselyonmetelijk excitingopwindend and challenginguitdagend problemprobleem.
339
1026000
3000
Het is een onvoorstelbaar opwindend en uitdagend probleem.
17:33
CECE: HopefullyHopelijk it all will happengebeuren the way you saw it in here.
340
1037000
4000
Charles: Hopelijk verloopt alles zoals u hier heeft gezien.
17:37
So it will be a very tensegespannen momentmoment, you know,
341
1041000
2000
Het wordt een spannend moment, begrijp je,
17:39
as we are watchingkijken that spacecraftruimtevaartuig landinglanden on anothereen ander planetplaneet.
342
1043000
4000
als we toekijken hoe dat ruimtevaartuig op een andere planeet landt.
17:43
So now let me talk about the nextvolgende things that we are doing.
343
1047000
2000
Dan wil ik het hebben over de volgende dingen die we aan het doen zijn.
17:45
So we are in the processwerkwijze, as we speakspreken, of actuallywerkelijk designingontwerpen
344
1049000
3000
We zitten in het proces, op dit moment, om de volgende
17:48
the nextvolgende RoverRover that we are going to be sendingBezig met verzenden to MarsMars.
345
1052000
2000
Rover te ontwerpen die we naar Mars gaan sturen.
17:50
So I thought I would go a little bitbeetje and tell you, kindsoort of,
346
1054000
2000
Dus bedacht ik om jullie een beetje te vertellen over, zeg maar,
17:52
the stepsstappen we go throughdoor.
347
1056000
2000
de stappen die we doorlopen.
17:54
It's very similarsoortgelijk to what you do when you designontwerp your productartikel.
348
1058000
3000
Het is vergelijkbaar met hoe je zelf een produkt ontwerpt.
17:57
As you saw a little bitbeetje earliervroeger,
349
1061000
2000
Zoals je iets eerder zag,
17:59
when we were doing the PhoenixPhoenix one,
350
1063000
1000
toen we de Phoenix deden,
18:00
we have to take into accountaccount the heatwarmte that we are going to be facinggeconfronteerd.
351
1064000
3000
moeten we rekening houden met de hitte die we te verduren krijgen.
18:03
So we have to studystudie all kindssoorten of differentverschillend materialsmaterialen,
352
1067000
2000
Dus we moeten allerlei soorten materialen bestuderen,
18:05
the shapevorm that we want to do.
353
1069000
2000
de vorm die we eraan willen geven.
18:07
In generalalgemeen we don't try to please the customerklant here.
354
1071000
2000
Over het algemeen proberen we niet om de klant tevreden te stellen.
18:09
What we want to do is to make sure we have an effectiveeffectief, you know,
355
1073000
3000
Wat wij willen doen is zorgen dat we een effectieve, je weet wel,
18:12
an efficientdoeltreffend kindsoort of machinemachine.
356
1076000
2000
efficiënt soort machine hebben.
18:14
First we startbegin by we want to have our employeeswerknemers
357
1078000
2000
We beginnen zo, we willen dat onze medewerkers
18:16
to be as imaginativefantasierijke as they can.
358
1080000
2000
zoveel mogelijk hun verbeelding laten spreken.
18:18
And we really love beingwezen closedichtbij to the artkunst centercentrum, because we have,
359
1082000
4000
We houden ervan om dicht bij het kunstcentrum te zitten, want we hebben
18:22
as a matterer toe doen of factfeit, one of the alumnialumni from the artkunst centercentrum,
360
1086000
2000
in feite een alumnus van het kunstcentrum,
18:24
EricEric NyquistNyquist, had put a seriesserie of displaysdisplays,
361
1088000
2000
Eric Nyquist, hij heeft een serie objecten tentoongesteld,
18:26
far-outfar-out displaysdisplays, you know,
362
1090000
2000
waanzinnige tentoonstellingen enzo,
18:28
in our what we call missionmissie designontwerp or spacecraftruimtevaartuig designontwerp roomkamer,
363
1092000
3000
in, wat wij noemen, ons missie-ontwerp- of ruimteveerontwerpruimte,
18:31
just to get people to think wildlyWild about things.
364
1095000
2000
gewoon om mensen ongeremd over dingen te laten denken.
18:33
We have a bunchbos of LegosLegos. So, as I said,
365
1097000
3000
We hebben een hoop Lego. Dus, zoals ik zei,
18:36
this is a playgroundspeelplaats for adultsvolwassenen, where they sitzitten down and try to playspelen
366
1100000
3000
dit is een speeltuin voor volwassenen, ze gaan allemaal zitten spelen
18:39
with differentverschillend shapesvormen and differentverschillend designsontwerpen.
367
1103000
4000
met verschillende vormen en verschillende ontwerpen.
18:43
Then we get a little bitbeetje more seriousernstig, so we have
368
1107000
3000
Dan wordt het iets serieuzer en hebben we wat wij noemen
18:46
what we call our CADCAD/CAMsWebcams and all the engineersingenieurs who are involvedbetrokken,
369
1110000
3000
de CAD/CAM's (ontwerp en productie m.b.v. computers) en alle ingenieurs die betrokken zijn,
18:49
or scientistswetenschappers who are involvedbetrokken, who know about thermalthermische propertieseigenschappen,
370
1113000
3000
of de betrokken wetenschappers, die thermische eigenschappen kennen,
18:52
know about designontwerp, know about atmosphericatmosferisch interactionwisselwerking, parachutesparachutes,
371
1116000
3000
weten van ontwerp, interactie met de atmosfeer kennen, parachutes,
18:55
all of these things, whichwelke they work in a teamteam effortinspanning
372
1119000
3000
al dat soort zaken, die ze als een team bestieren
18:58
and actuallywerkelijk designontwerp a spacecraftruimtevaartuig in a computercomputer to some extentomvang,
373
1122000
4000
en eigenlijk een ruimteschip in een computer bouwen, tot op zekere hoogte,
19:02
so to see, does that meetontmoeten the requirementeis that we need.
374
1126000
3000
om uit te vinden of het aan onze eisen voldoet.
19:05
On the right, alsoook, we have to take into accountaccount
375
1129000
2000
Aan de rechterkant, we moeten ook rekening houden met
19:07
the environmentmilieu of the planetplaneet where we are going.
376
1131000
2000
het milieu van de planeet waar we naartoe gaan.
19:09
If you are going to JupiterJupiter, you have a very high-radiationhoge-straling,
377
1133000
3000
Als je naar Jupiter gaat heb je een zeer radioactief
19:12
you know, environmentmilieu. It's about the samedezelfde radiationbestraling environmentmilieu
378
1136000
2000
milieu. De straling is ongeveer hetzelfde
19:14
closedichtbij by JupiterJupiter as insidebinnen a nuclearnucleair reactorreactor.
379
1138000
3000
vlakbij Jupiter als binnenin een kernreactor.
19:17
So just imaginestel je voor: you take your P.C. and throwGooi it into a nuclearnucleair reactorreactor
380
1141000
3000
Stel je eens voor: je pakt je pc op en je gooit hem in een kernreactor
19:20
and it still has to work.
381
1144000
2000
en hij moet nog steeds werken.
19:22
So these are kindsoort of some of the little challengesuitdagingen, you know,
382
1146000
2000
En dit zijn dus een paar van de kleine uitdagingen, zeg maar,
19:24
that we have to facegezicht.
383
1148000
3000
die we tegenkomen.
19:27
If we are doing entrybinnenkomst, we have to do teststesten of parachutesparachutes.
384
1151000
2000
Als we een atmosfeer binnen moeten komen, moeten we ook parachutes testen.
19:29
You saw in the videovideo- a parachuteparachute breakingbreken. That would be a badslecht day,
385
1153000
3000
Je zag in de video dat een parachute brak. Een slechte dag
19:32
you know, if that happenedgebeurd, so we have to testtest,
386
1156000
3000
als dat zou gebeuren, dus moeten we wel testen,
19:35
because we are deployingimplementeren this parachuteparachute at supersonicsupersonisch speedssnelheden.
387
1159000
3000
want we openen de parachutes bij supersonische snelheden.
19:38
We are comingkomt eraan at extremelyuiterst highhoog speedssnelheden, and we are deployingimplementeren them
388
1162000
3000
We komen aan met extreme snelheden, en we openen ze
19:41
to slowlangzaam us down. So we have to do all kindssoorten of teststesten.
389
1165000
2000
om af te remmen. Dus doen we allerlei tests.
19:43
To give you an ideaidee of the sizegrootte, you know, of that parachuteparachute
390
1167000
3000
Om je een idee te geven van hoe groot dat valscherm is
19:46
relativefamilielid to the people standingstaand there.
391
1170000
2000
ten opzichte van die mensen die daar staan.
19:48
NextVolgende stepstap, we go and actuallywerkelijk buildbouwen some kindsoort of testtest modelsmodellen
392
1172000
4000
De volgende stap, we gaan een soort testmodellen bouwen
19:52
and actuallywerkelijk testtest them, you know, in the lablaboratorium at JPLJPL,
393
1176000
3000
en daadwerkelijk testen, in het lab van JPL,
19:55
in what we call our MarsMars YardWerf.
394
1179000
2000
in wat we noemen het Mars Veld.
19:57
We kicktrap them, we hitraken them, we droplaten vallen them,
395
1181000
2000
We schoppen er tegen, we slaan erop, we laten ze vallen,
19:59
just to make sure we understandbegrijpen how, where would they breakbreken.
396
1183000
4000
zodat we begrijpen waar de zwakke plekken zitten.
20:03
And then we back off, you know, from that pointpunt.
397
1187000
6000
En dan doen we een stapje terug, weet je, van daaruit.
20:09
And then we actuallywerkelijk do the actualwerkelijk buildinggebouw and the flightvlucht.
398
1193000
4000
En dan gaan we het echt bouwen en voeren de vlucht uit.
20:13
And this nextvolgende RoverRover that we're flyingvliegend is about the sizegrootte of a carauto.
399
1197000
4000
De volgende Rover die we laten vliegen heeft de grootte van een auto.
20:17
That biggroot shieldschild that you see outsidebuiten,
400
1201000
2000
Dat grote schild daarbuiten,
20:19
that's a heatwarmte shieldschild whichwelke is going to protectbeschermen it.
401
1203000
2000
dat is een hitteschild wat het moet beschermen.
20:21
And that will be basicallyeigenlijk builtgebouwd over the nextvolgende yearjaar,
402
1205000
3000
En dat wordt eigenlijk in de loop van volgend jaar gebouwd,
20:24
and it will be launchedgelanceerd JuneJuni a yearjaar from now.
403
1208000
3000
en het wordt in juni over een jaar gelanceerd.
20:27
Now, in that casegeval, because it was a very biggroot RoverRover,
404
1211000
3000
Omdat de Rover in dit geval erg groot was
20:30
we couldn'tkon het niet use airbagsairbags.
405
1214000
2000
konden we geen airbags gebruiken.
20:32
And I know manyveel of you, kindsoort of, last time afterwardsdaarna said
406
1216000
2000
Ik weet dat velen van jullie afgelopen keer, achteraf, zeiden:
20:34
well, that was a coolkoel thing to have -- those airbagsairbags.
407
1218000
3000
Nou, dat was een tof ding om te hebben -- die airbags.
20:37
UnfortunatelyHelaas this RoverRover is, like, tentien timestijden the sizegrootte of the, you know,
408
1221000
3000
Jammer genoeg is deze Rover zo'n tien keer groter,
20:40
mass-wiseMass-Wise, of the other RoverRover, or threedrie timestijden the massmassa-.
409
1224000
3000
qua omvang, dan de andere, of drie keer de massa.
20:43
So we can't use airbagsairbags. So we have to come up with
410
1227000
2000
We kunnen dus geen airbags gebruiken. Dus moesten we
20:45
anothereen ander ingeniousvernuftig ideaidee of how do we landland- it.
411
1229000
2000
een ander ingenieus plan bedenken om het te laten landen.
20:47
And we didn't want to take it propulsivelypropulsively all the way to the surfaceoppervlak
412
1231000
4000
En we wilden geen aandrijving gebruiken om naar de grond te komen
20:51
because we didn't want to contaminatebesmetten the surfaceoppervlak;
413
1235000
2000
omdat we de oppervlakte niet willen vervuilen;
20:53
we wanted the RoverRover to immediatelyper direct landland- on its legsbenen.
414
1237000
3000
de Rover moest direct op zijn steunen landen.
20:56
So we camekwam up with this ingeniousvernuftig ideaidee,
415
1240000
2000
Dus bedachten we dit ingenieuze idee,
20:58
whichwelke is used here on EarthAarde for helicoptershelikopters.
416
1242000
4000
wat hier op Aarde gebruikt wordt bij helikopters,
21:02
ActuallyEigenlijk, the landerlander will come down to about 100 feetvoeten and hoverhover
417
1246000
4000
In feite, de lander nadert tot op 30 meter hoogte en zweeft
21:06
abovebovenstaand that surfaceoppervlak for 100 feetvoeten, and then we have a skyhemel cranekraan
418
1250000
3000
30 meter boven de grond, en dan hebben een hijsinstallatie
21:09
whichwelke will take that RoverRover and landland- it down on the surfaceoppervlak.
419
1253000
2000
die de Rover op de grond laat zakken.
21:11
HopefullyHopelijk it all will work, you know, it will work that way.
420
1255000
3000
Hopelijk verloopt het allemaal zo, je weet wel, dat het werkt.
21:14
And that RoverRover will be more kindsoort of like a chemistscheikundige.
421
1258000
3000
En die Rover speelt meer de rol van een scheikundige.
21:17
What we are going to be doing with that RoverRover as it drivesdrives around,
422
1261000
3000
Wat we de Rover laten doen terwijl hij rondrijdt,
21:20
it's going to go and analyzeanalyseren the chemicalchemisch compositionsamenstelling of rocksrotsen.
423
1264000
3000
hij gaat de chemische samenstelling van de rotsen analyseren,
21:23
So it will have an armarm whichwelke will take samplessamples,
424
1267000
3000
Hij heeft dus een arm die monsters zal nemen,
21:26
put them in an ovenoven, crushCrush and analyzeanalyseren them.
425
1270000
2000
ze in een oven doet, verpulvert en analyseert.
21:28
But alsoook, if there is something that we cannotkan niet reachberijk
426
1272000
3000
Maar ook, als er iets is waar we niet bij kunnen
21:31
because it is too highhoog on a cliffCliff, we have a little laserlaser systemsysteem
427
1275000
3000
omdat het te hoog is op een klip, hebben we een laserapparaat
21:34
whichwelke will actuallywerkelijk zapZAP the rockrots, evaporateverdampen some of it,
428
1278000
3000
dat op de rots schiet, iets ervan laat verdampen,
21:37
and actuallywerkelijk analyzeanalyseren what's comingkomt eraan from that rockrots.
429
1281000
2000
en echt analyseert wat er van de rots af komt.
21:39
So it's a little bitbeetje like "StarSter WarsOorlogen," you know, but it's realecht.
430
1283000
3000
Het is een beetje als Star Wars, maar het is echt.
21:42
It's realecht stuffspul.
431
1286000
2000
Dit is het echte spul.
21:44
And alsoook to help you, to help the communitygemeenschap
432
1288000
2000
En om jullie te helpen, de gemeenschap te helpen
21:46
so you can do adsadvertenties on that RoverRover, we are going to traintrein that RoverRover
433
1290000
4000
om er reclame over te maken gaan we de Rover trainen
21:50
to actuallywerkelijk in additiontoevoeging to do this, to actuallywerkelijk servedienen cocktailscocktails,
434
1294000
3000
om bovendien ook cocktails te serveren op Mars.
21:53
you know, alsoook on MarsMars.
435
1297000
2000
om bovendien ook cocktails te serveren op Mars.
21:55
So that's kindsoort of givinggeven you an ideaidee of the kindsoort of, you know,
436
1299000
3000
Dat geeft je een idee van de
21:58
funpret things we are doing on MarsMars.
437
1302000
1000
leuke dingen die we op Mars uithalen.
21:59
I thought I'd go to "The LordLord of the RingsRingen" now
438
1303000
3000
Ik schakel nu over op de Lord of the Rings,
22:02
and showtonen you some of the things we have there.
439
1306000
2000
om daar wat van te laten zien.
22:04
Now, "The LordLord of the RingsRingen" has two things playedgespeeld throughdoor it.
440
1308000
3000
Welnu, met de Lord of the Rings zijn twee dingen aan de hand.
22:07
One, it's a very attractiveaantrekkelijk planetplaneet --
441
1311000
3000
Ten eerste is het een zeer aantrekkelijke planeet --
22:10
it just has the beautyschoonheid of the ringsringen and so on.
442
1314000
2000
met de mooie ringen, enzovoorts.
22:12
But for scientistswetenschappers, alsoook the ringsringen have a specialspeciaal meaningbetekenis,
443
1316000
3000
Maar voor wetenschappers hebben de ringen een speciale betekenis,
22:15
because we believe they representvertegenwoordigen, on a smallklein scaleschaal,
444
1319000
3000
omdat we denken dat deze op kleine schaal weergeven
22:18
how the SolarZonne-energie SystemSysteem actuallywerkelijk formedgevormde.
445
1322000
3000
hoe het zonnestelsel eigenlijk is gevormd.
22:21
Some of the scientistswetenschappers believe that the way the SolarZonne-energie SystemSysteem formedgevormde,
446
1325000
4000
Sommige wetenschappers geloven dat het zonnestelsel gevormd werd
22:25
that the SunZon when it collapsedingestort and actuallywerkelijk createdaangemaakt the SunZon,
447
1329000
4000
doordat, toen de zon instortte, daadwerkelijk de zon ontstond
22:29
a lot of the duststof around it createdaangemaakt ringsringen
448
1333000
2000
en alle stof eromheen ringen werden
22:31
and then the particlesdeeltjes in those ringsringen accumulatedgeaccumuleerde togethersamen,
449
1335000
3000
en de deeltjes in die ringen samenklonterden,
22:34
and they formedgevormde biggergroter rocksrotsen, and then that's how the planetsplaneten,
450
1338000
3000
en ze vormden grotere rotsen, en dat zo de planeten,
22:37
you know, were formedgevormde.
451
1341000
1000
zeg maar, werden gevormd.
22:38
So, the ideaidee is, by watchingkijken SaturnSaturnus we're actuallywerkelijk watchingkijken
452
1342000
3000
Door Saturnus te bestuderen, bestuderen we in feite
22:41
our solarzonne- systemsysteem in realecht time beingwezen formedgevormde on a smallerkleiner scaleschaal,
453
1345000
3000
het ontstaan van het zonnestelsel op ware snelheid, op een kleinere schaal,
22:44
so it's like a testtest bedbed for it.
454
1348000
2000
dus daarvoor is het een soort proefopstelling.
22:46
So, let me showtonen you a little bitbeetje
455
1350000
2000
Sta mij toe om jullie iets te laten zien
22:48
on what that SaturnianSaturniaanse systemsysteem lookslooks like.
456
1352000
3000
van hoe het Saturnus-systeem eruit ziet.
22:51
First, I'm going to flyvlieg you over the ringsringen.
457
1355000
3000
Eerst ga ik jullie langs de ringen leiden.
22:54
By the way, all of this is realecht stuffspul.
458
1358000
2000
Overigens, dit is allemaal echt.
22:56
This is not animationanimatie or anything like this.
459
1360000
2000
Dit is geen animatie of iets dergelijks.
22:58
This is actuallywerkelijk takeningenomen from the satellitesatelliet
460
1362000
2000
Dit is daadwerkelijk genomen door een satelliet
23:00
that we have in orbitbaan around SaturnSaturnus, the CassiniCassini.
461
1364000
3000
in een baan om Saturnus, de Cassini.
23:03
And you see the amountbedrag of detaildetail- that is in those ringsringen,
462
1367000
3000
U ziet de details in de ringen,
23:06
whichwelke are the particlesdeeltjes.
463
1370000
1000
dat zijn de losse deeltjes.
23:07
Some of them are agglomeratingspecie togethersamen to formformulier largergrotere particlesdeeltjes.
464
1371000
3000
Een aantal daarvan klontert samen in grotere stukken.
23:10
So that's why you have these gapshiaten, is because a smallklein satellitesatelliet, you know,
465
1374000
4000
Daarom zitten er gaten tussen, dat komt door een satelliet
23:14
is beingwezen formedgevormde in that locationplaats.
466
1378000
3000
die op die plek gevormd wordt.
23:17
Now, you think that those ringsringen are very largegroot objectsvoorwerpen.
467
1381000
2000
Nu denk je dat deze ringen heel erg groot zijn.
23:19
Yes, they are very largegroot in one dimensiondimensie;
468
1383000
2000
Dat klopt, in één dimensie zijn ze erg groot;
23:21
in the other dimensiondimensie they are paperpapier thindun. Very, very thindun.
469
1385000
3000
in de andere dimensie zijn ze flinterdun. Heel, heel dun.
23:24
What you are seeingziend here is the shadowschaduw of the ringring on SaturnSaturnus itselfzelf.
470
1388000
4000
Wat u hier ziet is de schaduw van de ring op Saturnus zelf.
23:28
And that's one of the satellitessatellieten
471
1392000
1000
En dat is één van de satellieten
23:29
whichwelke was actuallywerkelijk formedgevormde on that one.
472
1393000
3000
die er gevormd is.
23:32
So, think about it as a paper-thinflinterdunne,
473
1396000
2000
Dus, beschouw het als een flinterdunne,
23:34
hugereusachtig areaGebied of manyveel hundredshonderden of thousandsduizenden of milesmijlen, whichwelke is rotatingroterende.
474
1398000
5000
gigantische schijf van honderdduizenden kilometers, die ronddraait.
23:39
And we have a widebreed varietyverscheidenheid of kindsoort of satellitessatellieten whichwelke will formformulier,
475
1403000
3000
Er is een grote verscheidenheid aan verschillende satellieten die zullen ontstaan,
23:42
eachelk one looking very differentverschillend and very oddvreemd, and that keepshoudt
476
1406000
3000
ze zien er allemaal verschillend uit, allemaal vreemd, en dat houdt
23:45
scientistswetenschappers busybezig for tenstientallen of yearsjaar tryingproberen to explainuitleg geven this,
477
1409000
3000
wetenschappers nog tientallen jaren bezig om te verklaren,
23:48
and tellingvertellen NASANASA we need more moneygeld so we can explainuitleg geven
478
1412000
3000
en om NASA om meer geld te vragen zodat we uit kunnen leggen
23:51
what these things look like, or why they formedgevormde that way.
479
1415000
2000
hoe deze dingen eruit zien, of waarom ze zo ontstaan zijn.
23:53
Well, there were two satellitessatellieten whichwelke were particularlyvooral interestinginteressant.
480
1417000
3000
Welnu, twee van de satellieten zijn interessant.
23:56
One of them is calledriep EnceladusEnceladus.
481
1420000
2000
Eén ervan is Enceladus.
23:58
It's a satellitesatelliet whichwelke was all madegemaakt of iceijs-,
482
1422000
3000
Het is een hemellichaam van ijs,
24:01
and we measuredafgemeten it from orbitbaan. MadeGemaakt of iceijs-.
483
1425000
2000
dat hebben we gemeten in een baan eromheen. Gemaakt van ijs.
24:03
But there was something bizarreBizarre about it.
484
1427000
2000
Maar er was iets vreemds mee aan de hand.
24:05
If you look at these stripesstrepen in here, what we call tigertijger stripesstrepen,
485
1429000
4000
Kijk eens naar de strepen hier, we noemen ze tijgerstrepen,
24:09
when we flewvlogen over them, all of a suddenplotseling we saw
486
1433000
2000
toen we daar overheen vlogen zagen we plots
24:11
an increasetoename in the temperaturetemperatuur-, whichwelke said that those stripesstrepen
487
1435000
3000
een temperatuurstijging, wat betekent dat deze strepen
24:14
are warmerwarmer than the restrust uit of the planetplaneet.
488
1438000
2000
warmer zijn dan de rest van de planeet.
24:16
So as we flewvlogen by away from it, we lookedkeek back. And guessraden what?
489
1440000
5000
Toen we er verder vandaan vlogen keken we om. En raad eens?
24:21
We saw geysersgeisers comingkomt eraan out.
490
1445000
2000
We zagen geisers spuiten.
24:23
So this is a YellowstoneYellowstone, you know, of SaturnSaturnus.
491
1447000
2000
Dit is een Yellowstone (natuurpark in de VS bekend van de geisers), van Saturnus.
24:25
We are seeingziend geysersgeisers of iceijs- whichwelke are comingkomt eraan out of that planetplaneet,
492
1449000
4000
We zagen geisers van ijs uit die planeet spuiten,
24:29
whichwelke indicateaangeven that mostmeest likelywaarschijnlijk there is an oceanoceaan, you know,
493
1453000
2000
wat aangeeft dat er waarschijnlijk een oceaan is,
24:31
belowbeneden the surfaceoppervlak.
494
1455000
2000
onder de oppervlakte.
24:33
And somehowhoe dan ook, throughdoor some dynamicdynamisch effecteffect, we're havingmet these geysersgeisers
495
1457000
3000
En door een soort dynamische uitwerking zijn er van die geisers
24:36
whichwelke are beingwezen, you know, emitteduitgestoten from it.
496
1460000
3000
die er zeg maar op uitbarsten.
24:39
And the reasonreden I showedtoonden the little arrowpijl there,
497
1463000
2000
En de reden dat ik daar een pijl bij heb gezet,
24:41
I think that should say 30 milesmijlen,
498
1465000
2000
daar hoort geloof ik 30 mijl te staan,
24:43
we decidedbeslist a fewweinig monthsmaanden agogeleden to actuallywerkelijk flyvlieg the spacecraftruimtevaartuig
499
1467000
3000
een paar maanden geleden besloten we om het ruimteveer echt
24:46
throughdoor the plumepluim of that geysergeiser
500
1470000
2000
door de pluim van de geiser te laten vliegen
24:48
so we can actuallywerkelijk measuremaatregel the materialmateriaal that it is madegemaakt of.
501
1472000
5000
om te kunnen meten uit welk materiaal het bestaat.
24:53
That was [unclearniet helder] alsoook -- you know, because we were worriedbezorgd
502
1477000
3000
Dat was ook zo'n 40 mijl -- want we waren wel ongerust
24:56
about the riskrisico of it, but it workedwerkte prettymooi well.
503
1480000
2000
over het risico, maar het pakte redelijk goed uit.
24:58
We flewvlogen at the toptop of it, and we foundgevonden that there is a faireerlijk amountbedrag of
504
1482000
3000
We vlogen aan de top, en we vonden een aardige hoeveelheid
25:01
organicbiologisch materialmateriaal whichwelke is beingwezen emitteduitgestoten in combinationcombinatie with the iceijs-.
505
1485000
4000
organisch materiaal dat wordt uitgestoten, samen met het ijs.
25:05
And over the nextvolgende fewweinig yearsjaar, as we keep orbitingbaan, you know, SaturnSaturnus,
506
1489000
4000
En in de komende jaren, terwijl we om Saturnus heen blijven draaien,
25:09
we are planningplanning to get closerdichterbij and closerdichterbij down to the surfaceoppervlak
507
1493000
3000
is de bedoeling om steeds dichter bij de oppervlakte te komen
25:12
and make more accurateaccuraat measurementsafmetingen.
508
1496000
2000
en steeds nauwkeuriger metingen te verrichten.
25:14
Now, anothereen ander satellitesatelliet alsoook attractedaangetrokken a lot of attentionaandacht,
509
1498000
2000
Er is nog een hemellichaam dat veel aandacht trok,
25:16
and that's TitanTitan. And the reasonreden TitanTitan is particularlyvooral interestinginteressant,
510
1500000
3000
en dat is Titan. En waarom Titan in het bijzonder interessant is,
25:19
it's a satellitesatelliet biggergroter than our moonmaan, and it has an atmosphereatmosfeer.
511
1503000
5000
het is een satelliet die groter is dan onze maan, en er is een atmosfeer.
25:24
And that atmosphereatmosfeer is very -- as densedicht as our owneigen atmosphereatmosfeer.
512
1508000
3000
En die atmosfeer is heel -- zo dicht als onze eigen atmosfeer.
25:27
So if you were on TitanTitan, you would feel the samedezelfde pressuredruk
513
1511000
3000
Dus als je op Titan zou lopen, zou je dezelfde druk voelen
25:30
that you feel in here. ExceptBehalve it's a lot colderkouder,
514
1514000
4000
als hier. Behalve dat het veel kouder is,
25:34
and that atmosphereatmosfeer is heavilyhard madegemaakt of methanemethaan.
515
1518000
3000
en de atmosfeer bestaat vooral uit methaan.
25:37
Now, methanemethaan getskrijgt people all excitedopgewonden, because it's organicbiologisch materialmateriaal,
516
1521000
3000
Van methaan worden mensen opgewonden omdat het organisch is,
25:40
so immediatelyper direct people startbegin thinkinghet denken,
517
1524000
2000
dus mensen beginnen direct te denken,
25:42
could life have evolvedgeëvolueerd in that locationplaats,
518
1526000
3000
of er leven kon ontwikkelen op die plaats,
25:45
when you have a lot of organicbiologisch materialmateriaal.
519
1529000
2000
wanneer er veel organisch materiaal is.
25:47
So people believe now that TitanTitan is mostmeest likelywaarschijnlijk what we call
520
1531000
4000
Dus mensen geloven nu dat Titan waarschijnlijk een zogenaamde
25:51
a pre-bioticprebiotische planetplaneet, because it's so coldkoude organicbiologisch materialmateriaal did not get
521
1535000
6000
pre-biotische planeet is, omdat het zo koud is dat organisch materiaal
25:57
to the stagestadium of becomingworden biologicalbiologisch materialmateriaal,
522
1541000
2000
niet de kans kreeg om biologisch materiaal te worden,
25:59
and thereforedaarom life could have evolvedgeëvolueerd on it.
523
1543000
2000
zodat er leven op kon ontwikkelen.
26:01
So it could be EarthAarde, frozenbevroren threedrie billionmiljard yearsjaar agogeleden
524
1545000
4000
Het had de Aarde kunnen zijn, drie miljard jaar geleden bevroren,
26:05
before life actuallywerkelijk startedbegonnen on it.
525
1549000
2000
voordat er leven kon ontstaan.
26:07
So that's gettingkrijgen a lot of interestinteresseren, and to showtonen you some examplevoorbeeld
526
1551000
3000
Dus daar is veel interesse voor, en om je een voorbeeld te geven
26:10
of what we did in there, we actuallywerkelijk droppedliet vallen a probesonde,
527
1554000
4000
van wat we deden, we lieten een sonde neer,
26:14
whichwelke was developedontwikkelde by our colleaguescollega's in EuropeEuropa, we droppedliet vallen a probesonde
528
1558000
2000
die was ontwikkeld door collega's in Europa, we lieten een sonde neer
26:16
as we were orbitingbaan SaturnSaturnus.
529
1560000
3000
terwijl we in een baan om Saturnus waren.
26:19
We droppedliet vallen a probesonde in the atmosphereatmosfeer of TitanTitan.
530
1563000
2000
We lieten een sonde neer in de atmosfeer van Titan.
26:21
And this is a pictureafbeelding of an areaGebied as we were comingkomt eraan down.
531
1565000
3000
Dit is een foto van een gebied naarmate we daalden.
26:24
Just lookedkeek like the coastkust of CaliforniaCalifornië for me.
532
1568000
2000
Voor mij is het net de kust van Californië.
26:26
You see the riversrivieren whichwelke are comingkomt eraan alonglangs the coastkust,
533
1570000
3000
Je ziet de rivieren langs de kust,
26:29
and you see that whitewit areaGebied whichwelke lookslooks like CatalinaCatalina IslandEiland,
534
1573000
2000
en dat witte stuk dat op Catalina Island lijkt,
26:31
and that lookslooks like an oceanoceaan.
535
1575000
2000
en dat lijkt op een oceaan.
26:33
And then with an instrumentinstrument we have on boardboord, a radarradar instrumentinstrument,
536
1577000
3000
En met één van de boordinstrumenten, een radar,
26:36
we foundgevonden there are lakesmeren like the Great LakesMeren in here,
537
1580000
3000
ontdekten we dat er meren zijn, zoals de Great Lakes,
26:39
so it lookslooks very much like EarthAarde.
538
1583000
1000
dus het lijkt heel erg op de Aarde.
26:40
It lookslooks like there are riversrivieren on it, there are oceansoceanen or lakesmeren,
539
1584000
4000
Er lijkt erop dat er rivieren zijn, oceanen en meren.
26:44
we know there are cloudswolken. We think it's rainingregenen alsoook on it.
540
1588000
3000
We weten dat er wolken zijn. We vermoeden dat het ook regent.
26:47
So it's very much like the cyclefiets on EarthAarde exceptbehalve
541
1591000
2000
Dus het lijkt op de weercyclus op Aarde behalve
26:49
because it's so coldkoude, it could not be waterwater, you know,
542
1593000
3000
dat er geen water kan zijn door de kou,
26:52
because waterwater would have frozenbevroren.
543
1596000
2000
omdat het water zou bevriezen.
26:54
What it turnedgedraaid out, that all that we are seeingziend, all this liquidvloeistof,
544
1598000
2000
Wat zou blijken is dat alle vloeistof die we hier zien
26:56
[is madegemaakt of] hydrocarbonkoolwaterstof and ethaneethaan and methanemethaan,
545
1600000
3000
bestaat uit koolwaterstof en ethaan en methaan,
26:59
similarsoortgelijk to what you put in your carauto.
546
1603000
2000
vergelijkbaar met wat je tankt met de auto.
27:01
So here we have a cyclefiets of a planetplaneet whichwelke is like our EarthAarde,
547
1605000
4000
Dus we hebben een cyclus op de planeet zoals op de Aarde,
27:05
but is all madegemaakt of ethaneethaan and methanemethaan and organicbiologisch materialmateriaal.
548
1609000
4000
maar bestaat helemaal uit ethaan, methaan en organisch materiaal.
27:09
So if you were on MarsMars -- sorry, on TitanTitan,
549
1613000
3000
Dus op Mars -- sorry, op Titan,
27:12
you don't have to worryzorgen about four-dollarvier-dollar gasolinebenzine.
550
1616000
2000
hoef je je geen zorgen te maken over te dure benzine.
27:14
You just driverijden to the nearestdichtstbijzijnde lakemeer, stickstok your hoseslang in it,
551
1618000
2000
Je rijdt gewoon naar het dichtstbijzijnde meer, steek de slang erin,
27:16
and you've got your carauto filledgevulde up.
552
1620000
3000
en de tank zit vol.
27:19
On the other handhand-, if you lightlicht a matchbij elkaar passen
553
1623000
2000
Aan de andere kant, als je een lucifer afstrijkt
27:21
the wholegeheel planetplaneet will blowblazen up.
554
1625000
4000
blaas je de planeet op.
27:25
So in closingsluitend, I said I want to closedichtbij by a couplepaar of picturesafbeeldingen.
555
1629000
3000
Ik wilde wat plaatjes laten zien om af te sluiten.
27:28
And just to kindsoort of put us in perspectiveperspectief,
556
1632000
3000
En om ons in het perspectief te plaatsen,
27:31
this is a pictureafbeelding of SaturnSaturnus takeningenomen with a spacecraftruimtevaartuig
557
1635000
3000
dit is een foto van Saturnus, genomen uit een ruimteveer
27:34
from behindachter SaturnSaturnus, looking towardsnaar the SunZon.
558
1638000
2000
van achter Saturnus, in de richting van de zon.
27:36
The SunZon is behindachter SaturnSaturnus, so we see what we call "forwardvooruit scatteringverstrooiing,"
559
1640000
4000
De zon ligt achter Saturnus, en we zien zogenaamde "voorwaartse spreiding"
27:40
so it highlightshighlights all the ringsringen. And I'm going to zoomzoom.
560
1644000
3000
die de ringen eruit licht. En ik ga inzoomen.
27:43
There is a -- I'm not sure you can see it very well,
561
1647000
3000
Daar is een -- Ik weet niet of je het kan zien,
27:46
but on the toptop left, around 10 o'clockuur,
562
1650000
2000
maar linksboven, op tien uur,
27:48
there is a little teenyteeny dotpunt, and that's EarthAarde.
563
1652000
3000
ligt een minuscuul vlekje, dat is de Aarde.
27:51
You barelynauwelijks can see ourselvesonszelf. So what I did, I thought I'd zoomzoom on it.
564
1655000
4000
Je kan ons nauwelijks zien. Dus ik dacht, laten we erop inzoomen.
27:55
So as you zoomzoom in, you know, you can see EarthAarde, you know,
565
1659000
4000
We zoomen verder in en daar zie je de Aarde,
27:59
just in the middlemidden- here. So we zoomedin-of uitgezoomd all the way on the artkunst centercentrum.
566
1663000
3000
in het midden. We zoomen helemaal in op het kunstcentrum.
28:06
So thank you very much.
567
1670000
2000
Dank jullie hartelijk.
Translated by Patrick van Lieshout
Reviewed by Rudolf Penninkhof

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Charles Elachi - Planetary scientist
Charles Elachi is the director of NASA's Jet Propulsion Laboratory, where he oversees space exploration programs such as the Mars Rovers.

Why you should listen

Charles Elachi is the director of NASA's Jet Propulsion Lab at Caltech. He leads JPL's efforts to build robots that explore space -- including the surprisingly long-lived Mars Rovers. In the wake of the Rovers' success (and even fame), it's worth remembering that they grew out of some troubled earlier attempts to reach Mars. Elachi's careful management of the Rover program, wrote the US News and World Report, was a key piece of its success. And Elachi gives equal credit to some extraordinary luck.

As JPL's director for space and Earth science programs from 1982 to 2000, and then its head since then, he's led the development of many new instruments and programs for observing Earth and exploring the planets. It's in part thanks to him that, as of May 2008, we have 17 different robots exploring space. His own academic specialty is active microwave remote sensing and electromagnetic theory.

More profile about the speaker
Charles Elachi | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee