ABOUT THE SPEAKER
Paul MacCready - Engineer
Paul MacCready, an aircraft designer and environmentalist, is a pioneer of human-powered flight, alternative energy for transportation, and environmentally responsible design.

Why you should listen

Through his life, Paul MacCready turned his mind, energy and heart toward his two passions: flight and the Earth. His early training as a fighter and glider pilot (glider pilots still use the "MacCready speed ring" he developed after World War II) led him to explore nontraditional flight and nontraditional energy sources.

In the 1970s, he and his company, AeroVironment, designed and built two record-breaking human-powered planes: the Gossamer Condor, the first human-powered aircraft to complete a one-mile course set by the Kremer Prize, and the Gossamer Albatross, the first to cross the English Channel. The planes' avian names reveal the deep insight that MacCready brought to the challenge -- that large birds, in their wing shape and flying style, possess an elegant secret of flight.

He then turned his wide-ranging mind toward environmentally responsible design, informed by his belief that human expansion poses a grave threat to the natural world. His team at AeroVironment prototyped an electric car that became General Motors' pioneering EV-1. They explored alternative energy sources, including building-top wind turbines. And they developed a fleet of fascinating aircraft -- including his Helios solar-powered glider, built to fly in the very top 2 percent of Earth's atmosphere, and the 2005 Global Observer, the first unmanned plane powered by hydrogen cells.

 

More profile about the speaker
Paul MacCready | Speaker | TED.com
TED2003

Paul MacCready: A flight on solar wings

Paul MacCready lata na skrzydłach słonecznych

Filmed:
867,651 views

Paul MacCready -- konstruktor samolotów, ekolog i oddany miłośnik latania -- opowiada o swojej długiej karierze.
- Engineer
Paul MacCready, an aircraft designer and environmentalist, is a pioneer of human-powered flight, alternative energy for transportation, and environmentally responsible design. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:27
I am knownznany bestNajlepiej for human-powerednapędzany siłą ludzkich mięśni flightlot,
0
2000
5000
Najbardziej znany jestem z dziedziny lotów napędzanych siłą ludzkich mięśni,
00:32
but that was just one thing that got me going
1
7000
5000
ale jest to tylko jedna z rzeczy, które doprowadziły mnie
00:37
in the sortsortować of things that I'm workingpracujący in now.
2
12000
4000
do tego czym się teraz zajmuję.
00:41
As a youngstermłodzik, I was very interestedzainteresowany in modelModel airplanessamoloty,
3
16000
6000
Jako dziecko interesowałem się modelami samolotów,
00:47
ornithoptersOrnitoptery, autogyrosWiatrakowce, helicoptershelikoptery, glidersszybowce, powermoc planessamoloty,
4
22000
6000
skrzydłowców, wiatrakowców, helikopterów, szybowców, samolotów silnikowych,
00:53
indoorwnętrz modelsmodele, outdoorodkryty modelsmodele, everything,
5
28000
3000
modelami domowymi, dużymi modelami, wszystkim,
00:56
whichktóry I just thought was a lot of funzabawa,
6
31000
3000
co wydawało mi się najbardziej eskcytujące.
00:59
and wonderedzastanawiałem się why mostwiększość other people didn't sharedzielić my samepodobnie enthusiasmentuzjazm with them.
7
34000
8000
Zastanawiałem się, dlaczego większość ludzi nie dzieli ze mną tej pasji.
01:07
And then, navymarynarka wojenna pilotpilot trainingtrening, and, after collegeSzkoła Wyższa,
8
42000
6000
Później odbyłem szkolenie na pilota marynarki wojennej, a po studiach
01:13
I got into sailplaneszybowiec flyinglatający, powermoc planesamolot flyinglatający,
9
48000
4000
zainteresowałem się szybowcami i samolotami silnikowymi.
01:17
and considereduważane the sailplanesszybowców as a sortsortować of hobbyhobby and funzabawa,
10
52000
8000
Traktowałem szybowce raczej jako hobby i przyjemność,
01:25
but got tangledsplątane up with some great professorprofesor typestypy,
11
60000
4000
ale poznałem kilku wysokiej klasy profesorów,
01:29
who convincedprzekonany me and everybodywszyscy elsejeszcze in the fieldpole
12
64000
5000
którzy przekonali mnie i resztę zainteresowanych tematem,
01:34
that this was a good way to get into really deepgłęboki sciencenauka.
13
69000
5000
że jest to dobry sposób, aby zaangażować się w naprawdę zaawansowaną naukę.
01:39
While this was all going on, I was in the fieldpole of weatherpogoda modificationmodyfikacja,
14
74000
6000
W tym samym czasie działałem w dziedzinie modyfikacji pogody,
01:45
althoughmimo że gettinguzyskiwanie a PhPH.D. in aeronauticsaeronautyka.
15
80000
4000
pomimo robienia doktoratu z aeronautyki.
01:49
The weatherpogoda modificationmodyfikacja subjectPrzedmiot was gettinguzyskiwanie startedRozpoczęty,
16
84000
4000
Temat modyfikacji pogody dopiero powstawał
01:53
and as a graduateukończyć studentstudent,
17
88000
2000
i jako absolwent wyższej uczelni
01:55
I could go around to the variousróżnorodny talksrozmowy that were beingistota givendany,
18
90000
4000
mogłem brać udział w różnych rozmowach,
01:59
on a hitchhikerAutostopowicz ridejazda to the EastWschód CoastWybrzeże,
19
94000
2000
o wypadach autostopem na Wschodnie Wybrzeże,
02:01
and so on. And everybodywszyscy would talk to me,
20
96000
3000
itd. Wszyscy chcieli tam ze mną rozmawiać,
02:04
but all the professionalsprofesjonaliści in the fieldpole hatedznienawidzony eachkażdy other,
21
99000
3000
ale wszyscy fachowcy w tej dziedzinie nienawidzili się nawzajem
02:07
and they wouldn'tnie communicatekomunikować się. And as a resultwynik,
22
102000
3000
i unikali wzajemnego kontaktu. Dzięki temu
02:10
I got the absolutelyabsolutnie uniquewyjątkowy backgroundtło in that fieldpole,
23
105000
4000
zdobyłem wyjątkową wiedzę
02:15
and startedRozpoczęty a companyfirma, whichktóry did more researchBadania
24
110000
4000
i otworzyłem firmę, w której prowadzonych było więcej badań
02:19
in weatherpogoda modificationmodyfikacja than anybodyktoś,
25
114000
4000
dotyczących modyfikacji pogody, niż gdziekolwiek indziej,
02:23
and there are a lot of things that I just can't go into.
26
118000
6000
jest wiele rzeczy, w które po prostu nie mogę się zagłębiać.
02:29
But then, 1971 startedRozpoczęty AeroVironmentAeroVironment, with no employeespracowników --
27
124000
6000
Ale wtedy, w roku 1971 ruszył AeroVironment, bez pracowników...
02:35
then one or two, threetrzy,
28
130000
2000
później z jednym lub dwoma, trzema
02:37
and sortsortować of fumbledgrzebał alongwzdłuż on tryingpróbować to get interestingciekawy projectsprojektowanie.
29
132000
4000
i w pewnym sensie był problem ze znalezieniem ciekawych projektów.
02:41
We had AirDynamisisAirDynamisis,
30
136000
2000
Mieliśmy AirDynanisis,
02:43
who, like I, did not want to work for aerospacePrzemysł lotniczy companiesfirmy
31
138000
5000
która, podobnie jak ja, nie chciała pracować dla przedsiębiorstw lotniczych
02:48
on some bigduży, manywiele yearrok projectprojekt,
32
143000
4000
nad jakimiś wielkimi, długoterminowymi projektami.
02:52
and so we did our smallmały projectsprojektowanie, and the companyfirma slowlypowoli grewrósł.
33
147000
9000
Dlatego też tworzyliśmy własne, małe projekty i firma powoli się rozrastała.
03:01
The thing that is excitingekscytujący was, in 1976,
34
156000
5000
Ekscytujące było to, kiedy w 1976 roku
03:06
I suddenlynagle got interestedzainteresowany in the human-powerednapędzany siłą ludzkich mięśni airplanesamolot
35
161000
5000
nagle zainteresowałem się samolotami napędzanymi siłą ludzkich mięśni,
03:11
because I'd madezrobiony a madezrobiony a loanpożyczyć to a friendprzyjaciel of 100,000 dollarsdolarów,
36
166000
4000
ponieważ dałem przyjacielowi pożyczkę na 100 tys. dolarów,
03:15
or I guaranteedgwarantowana the moneypieniądze at the bankBank.
37
170000
2000
czy też byłem jego poręczycielem w banku.
03:17
He neededpotrzebne them -- he neededpotrzebne the moneypieniądze for startingstartowy a companyfirma.
38
172000
4000
Potrzebował tych pieniędzy...żeby ruszyć firmę.
03:21
The companyfirma did not succeedosiągnąć sukces, and he couldn'tnie mógł payzapłacić the moneypieniądze back,
39
176000
3000
Firma nie wypaliła, a on sam nie był w stanie zwrócić tej kwoty,
03:24
and I was the guarantorGwarant of the noteUwaga. So, I had a $100,000 debtdług,
40
179000
5000
a ja przecież żyrowałem jego pożyczkę. Stałem się więc posiadaczem długu na 100 tys. dolarów.
03:29
and I noticedzauważyłem that the KramerKramer prizenagroda for human-powerednapędzany siłą ludzkich mięśni flightlot,
41
184000
6000
Odkryłem, że nagroda Kramera za lot napędzany siłą ludzkich mięśni,
03:35
whichktóry had then been around for -- (LaughterŚmiech) --
42
190000
3000
która była przyznawana wtedy już...(Śmiech)...
03:39
17 yearslat at the time, was 50,000 poundsfunty,
43
194000
3000
od 17 lat, wynosiła 50 tys. funtów,
03:42
whichktóry, at the exchangeWymieniać się rateoceniać, was just about 100,000 dollarsdolarów.
44
197000
4000
co po przeliczeniu dawało około 100 tys. dolarów.
03:46
So suddenlynagle, I was interestedzainteresowany in human-powerednapędzany siłą ludzkich mięśni flightlot --
45
201000
3000
A więc niespodziewanie zainteresowałem się lotami napędzanymi siłą ludzkich mięśni...
03:49
(LaughterŚmiech) --
46
204000
3000
(Śmiech)
03:52
and did not -- the way I approachedzbliżył się it, first,
47
207000
6000
Sposób w jaki podszedłem do tego za pierwszym razem,
03:58
thinkingmyślący about wayssposoby to make the planessamoloty,
48
213000
3000
moje pojęcie o tym jak konstruować samoloty,
04:01
was just like they'doni by been doing in EnglandAnglia, and not succeedingkolejny,
49
216000
5000
mocno przypominało to angielskie i nie przynosiło rezultatu,
04:06
and I gavedał it up. I figuredwzorzysty, nahnie, there isn't any simpleprosty, easyłatwo way.
50
221000
4000
więc zrezygnowałem. Pomyślałem...nie ma na to prostego sposobu.
04:10
But then, got off on a vacationwakacje tripwycieczka, and was studyingstudiować birdptak flightlot,
51
225000
6000
Jednak kiedy wyjechałem na urlop, zacząłem analizować lot ptaków,
04:16
just for the funzabawa of it,
52
231000
2000
tak dla zabawy.
04:18
and you can watch a birdptak soaringgwałtowny wzrost around in circleskółka,
53
233000
3000
Można sobie obserwować ptaki szybujące dookoła,
04:21
and measurezmierzyć the time, and estimateoszacowanie the bankBank anglekąt,
54
236000
4000
zmierzyć czas, oszacować kąt nachylenia
04:25
and immediatelynatychmiast, figurepostać out its speedprędkość,
55
240000
3000
i za jednym razem obliczyć ich prędkość,
04:28
and the turningobrócenie radiuspromień, and so on,
56
243000
3000
promień zwrotu itd.
04:31
whichktóry I could do in the carsamochód, as we're drivingnapędowy alongwzdłuż on a vacationwakacje tripwycieczka --
57
246000
5000
Mogłem prowadzić te obserwacje na wakacjach, podczas jazdy samochodem...
04:36
(LaughterŚmiech) --
58
251000
2000
(Śmiech)
04:38
with my threetrzy sonssynowie, youngmłody sonssynowie, helpingporcja jedzenia me,
59
253000
4000
z moimi 3 młodymi synami, którzy mi pomagali,
04:42
but ridiculingośmieszanie the wholecały thing very much.
60
257000
4000
a jednocześnie wyśmiewali się z tego wszystkiego.
04:46
But that beganrozpoczął się thinkingmyślący about how birdsptaki wentposzedł around,
61
261000
5000
To popchnęło mnie do rozmyślań o tym, jak przemieszczają się ptaki,
04:51
and then how airplanessamoloty would, how hangpowiesić glidersszybowce would flylatać,
62
266000
7000
a następnie, jak mogłyby latać lotnie
04:58
and then other planessamoloty,
63
273000
2000
i inne samoloty.
05:00
and the ideapomysł of the Gossamer-Condor-typeBabie lato Condor typ airplanesamolot quicklyszybko emergedpojawiły się,
64
275000
6000
Wtedy to zrodził się pomysł samolotu w stylu Gossamer-Condor.
05:06
was so logicallogiczny, one should have thought of it in the first placemiejsce,
65
281000
3000
Było to tak logiczne, że każdy powinien był na to wpaść od razu,
05:09
but one didn't. And it was just, keep the weightwaga down --
66
284000
4000
lecz nikt tego nie zrobił, a chodziło tylko o zmniejszenie wagi...
05:13
70 poundsfunty was all it weighedważył -- but let the sizerozmiar swellpuchnąć up, like a hangpowiesić gliderszybowiec,
67
288000
7000
Ważył on niecałe 32 kg, ale trzeba zwiększyć rozmiary, jak w lotni,
05:20
but threetrzy timesczasy the spanprzęsło, threetrzy timesczasy the cordsznur.
68
295000
2000
dodając 3 razy więcej przęseł i lin.
05:22
You're down to a thirdtrzeci of the speedprędkość, a thirdtrzeci of the powermoc,
69
297000
3000
Predkość i moc zmiejszają się o jedną trzecią
05:25
and a good bicyclistrowerzysta can put out that powermoc, and that workedpracował,
70
300000
7000
i wtedy dobry rowerzysta może użyć takiej siły. To zadziałało
05:32
and we wonwygrał the prizenagroda a yearrok laterpóźniej.
71
307000
5000
i rok później wygraliśmy nagrodę.
05:37
We didn't -- a lot of flyinglatający, a lot of experimentseksperymenty, a lot of things that didn't work,
72
312000
6000
Odbywaliśmy wiele lotów, próbowaliśmy wielu eksperymentów, wielu rzeczy, które nie działały
05:43
and oneste that did work, and the planesamolot kepttrzymane gettinguzyskiwanie a little better, a little better.
73
318000
5000
i też takich, które działały i samolot stawał się coraz lepszy.
05:48
Got a good pilotpilot, BrianBrian AllenAllen, to operatedziałać it,
74
323000
3000
Miałem dobrego pilota, Briana Allena,
05:51
and finallywreszcie, succeededudało się. But unfortunatelyNiestety,
75
326000
4000
i w końcu się udało. Niestety,
05:55
about 65,000 dollarsdolarów was spentwydany on the projectprojekt.
76
330000
4000
wydaliśmy na ten projekt około 65 tys. dolarów,
05:59
(LaughterŚmiech)
77
334000
2000
(Śmiech)
06:01
And there was only about 30 to help retireprzejść na emeryturę the debtdług.
78
336000
4000
więc na spłatę długu zostało tylko około 30 tys.
06:05
But fortunatelyna szczęście, HenryHenryk KramerKramer, who put up the prizenagroda for --
79
340000
4000
Na szczęście, Henry Kramer, który był fundatorem nagrody...
06:09
that was a one-milemilę flightlot -- put up a newNowy prizenagroda
80
344000
2000
to był jednomilowy lot...ufundował nową nagrodę
06:11
for flyinglatający the EnglishAngielski ChannelKanał, 21 milesmile.
81
346000
3000
za przelecenie 21 mil Kanału La Manche.
06:14
And he thought it would take anotherinne 18 yearslat for somebodyktoś to winzdobyć that.
82
349000
4000
Był pewien, że upłynie kolejnych 18 lat, zanim komukolwiek się to uda.
06:18
We realizedrealizowany that if you just cleanedwyczyszczony up our GossamerBabie lato CondorCondor a little bitkawałek,
83
353000
6000
Uświadomiliśmy sobie, że jeśli trochę oczyścimy nasz Gossamer Condor,
06:24
the powermoc to flylatać would be decreasedzmniejszenie a little bitkawałek,
84
359000
4000
to siła potrzebna do lotu zostanie trochę zmniejszona
06:28
and if you decreasezmniejszać the powermoc requiredwymagany a little,
85
363000
3000
i jeśli nieznacznie zmniejszy się wymaganą siłę
06:31
the pilotpilot can flylatać a much longerdłużej periodokres of time.
86
366000
3000
pilot będzie mógł lecieć znacznie dłużej.
06:34
And BrianBrian AllenAllen was ablezdolny, in a miraculouscudowny flightlot,
87
369000
4000
W swym niewiarygodnym locie Brian Allen był w stanie
06:38
to get the GossamerBabie lato AlbatrossAlbatross acrossprzez the EnglishAngielski ChannelKanał,
88
373000
4000
przelecieć Gossamer Albatross'em przez Kanał La Manche,
06:42
and we wonwygrał the 100,000-pound-funt, 200,000-dollar-dolar prizenagroda for that.
89
377000
7000
a my wygraliśmy 100 tys. funtów, czyli 200 tys. dolarów nagrody za to osiągnięcie.
06:49
And when all expenseswydatki were paidpłatny, the debtdług was handledobsługiwane, and everything was fine.
90
384000
8000
Kiedy łącznie z długiem wszystkie wydatki zostały zapłacone, wszystko wróciło do normy.
06:57
It turnedobrócony out that givingdający the planessamoloty to the museummuzeum
91
392000
3000
Okazało się, że oddanie samolotów do muzeum
07:00
was worthwartość much more than the debtdług,
92
395000
4000
było warte o wiele więcej niż całe zadłużenie,
07:04
so for fivepięć yearslat, sixsześć yearslat, I only had to payzapłacić one thirdtrzeci incomedochód taxpodatek.
93
399000
7000
więc przez pięć, sześć lat, musiałem jedynie płacić 1/3 podatku dochodowego.
07:11
So, there were good economicgospodarczy reasonspowody for the projectprojekt, but --
94
406000
5000
Zatem pod względem ekonomicznym projekt miał sens, ale...
07:16
(LaughterŚmiech) --
95
411000
3000
(Śmiech)
07:19
that's not, well, the projectprojekt was doneGotowe entirelycałkowicie for economicgospodarczy reasonspowody,
96
414000
7000
no cóż, został on zrobiony całkowicie z powodów ekonomicznych
07:26
and we have not been involvedzaangażowany in any human-powerednapędzany siłą ludzkich mięśni flightlot sinceod then --
97
421000
4000
Od tamtej pory nie byliśmy już zaangażowani w żaden lot napędzany siłą ludzkich mięśni...
07:30
(LaughterŚmiech) --
98
425000
2000
(Śmiech)
07:32
because the prizesnagrody are all over.
99
427000
3000
ponieważ nagrody się skończyły.
07:36
(LaughterŚmiech)
100
431000
1000
(Śmiech)
07:37
But that sure startedRozpoczęty me thinkingmyślący about variousróżnorodny things,
101
432000
4000
Jednak zdecydowanie popchnęło mnie to do myślenia o innych rzeczach
07:41
and immediatelynatychmiast, we beganrozpoczął się makingzrobienie a solar-poweredzasilany energią słoneczną planesamolot
102
436000
5000
i od razu zaczęliśmy konstruować samoloty napędzane energią słoneczną.
07:46
because we feltczułem solarsłoneczny powermoc was going to be so importantważny
103
441000
3000
Czuliśmy, że energia słoneczna będzie bardzo ważna
07:49
for the countrykraj and the worldświat,
104
444000
2000
dla kraju i świata.
07:51
we didn't want the smallmały fundingfinansowanie in the governmentrząd to be decreasedzmniejszenie,
105
446000
5000
Nie chcieliśmy aby te małe fundusze zostały zmniejszone,
07:56
whichktóry is what the governmentrząd was tryingpróbować to do with it.
106
451000
2000
a do tego właśnie dążył rząd.
07:58
And we thought a solar-poweredzasilany energią słoneczną planesamolot wouldn'tnie really make sensesens,
107
453000
5000
Pomyśleliśmy, że stworzenie takiego samolotu nie będzie miało wiele sensu,
08:03
but you could do it and it would get a lot of publicityreklamy for solarsłoneczny powermoc
108
458000
4000
ale było to wykonalne i mogło się przyczynić do promocji energii słonecznej
08:07
and maybe help that fieldpole.
109
462000
2000
i być może wprowadzić ulepszenia w tej dziedzinie.
08:09
And that projectprojekt continuednieprzerwany, did succeedosiągnąć sukces,
110
464000
4000
A więc kontynuowaliśmy ten projekt, odnieśliśmy sukces
08:13
and we then got into other projectsprojektowanie in aviationlotnictwo
111
468000
6000
i od razu zaangażowaliśmy się w inne projekty związane z lotnictwem,
08:19
and mechanicalmechaniczny things and groundziemia devicespomysłowość.
112
474000
8000
urządzeniami mechanicznymi i naziemnymi.
08:27
But while this was going on,
113
482000
3000
W tym samym czasie,
08:30
in 1982, I got a prizenagroda from the LindberghLindbergh FoundationFundacja --
114
485000
5000
w 1982 roku, otrzymałem nagrodę z Fundacji Lindbergha...
08:35
theirich annualroczny prizenagroda --
115
490000
2000
przyznawaną raz w roku...
08:37
and I had to prepareprzygotować a paperpapier on it,
116
492000
4000
i musiałem przygotować referat na ten temat,
08:41
whichktóry collectedZebrane all my variedurozmaicony thoughtsmyśli
117
496000
3000
zawrzeć w nim różne moje przemyślenia
08:44
and variedurozmaicony interestszainteresowania over the yearslat.
118
499000
2000
i zainteresowania z tych wszystkich lat.
08:46
This was the one chanceszansa that I had to focusskupiać on what I, really, was after,
119
501000
5000
To był moment, w którym musiałem skupić się na tym czego tak naprawdę chciałem
08:51
and what was importantważny. And to my surpriseniespodzianka,
120
506000
4000
i co było ważne. Ku mojemu zdziwieniu,
08:55
I realizedrealizowany the importanceznaczenie of environmentalśrodowiskowy issuesproblemy,
121
510000
5000
uświadomiłem sobie powagę problemów związanych ze środowiskiem,
09:00
whichktóry CharlesCharles LindberghLindbergh devotedoddany the last thirdtrzeci of his life to,
122
515000
5000
na które Charles Lindbergh poświęcił 1/3 swojego życia
09:05
and preparingprzygotowanie that paperpapier did me a lot of good.
123
520000
6000
i przygotowywanie tego referatu bardzo dobrze na mnie wpłynęło.
09:11
I thought back about if I was a spaceprzestrzeń travelerpodróżnik,
124
526000
3000
Pomyślałem sobie co by było, gdybym był astronautą,
09:14
and cameoprawa ołowiana witrażu and visitedodwiedzone EarthZiemia everykażdy 5,000 yearslat.
125
529000
3000
odwiedzałbym Ziemię co 5 tys. lat
09:17
And for a fewkilka thousandtysiąc visitsOdwiedziny, I would see the samepodobnie thing everykażdy time,
126
532000
7000
i przez kilka tysięcy wizyt widziałbym za każdym to samo,
09:24
the little differencesróżnice in the EarthZiemia.
127
539000
2000
niewielkie zmiany na Ziemi.
09:26
But this last time, just comingprzyjście roundokrągły, right now,
128
541000
4000
Ale za tym ostatnim razem, który nadciąga właśnie teraz,
09:30
suddenlynagle, there'dczerwony be hugeolbrzymi changeszmiany in the environmentśrodowisko,
129
545000
5000
można byłoby zauważyc ogromne zmiany w środowisku,
09:35
in the concentrationstężenie of people,
130
550000
3000
w skupisku ludzi,
09:38
and it was just unbelievablenie do wiary, the amountilość of -- all the changezmiana in it.
131
553000
10000
i było to nie do pomyślenia, ilość...wszystkie te zmiany.
09:50
I wanted to -- well, one of the biggestnajwiększy changeszmiany is, 200 yearslat agotemu,
132
565000
5000
Jedna z największych zmian to, kiedy 200 lat temu
09:55
we beganrozpoczął się usingza pomocą coalwęgiel from undergroundpod ziemią, whichktóry has a lot of pollutionskażenie,
133
570000
6000
zaczęliśmy używać węgla wydobytego z podziemi, który zawiera wiele zanieczyszczeń,
10:01
and 100 yearslat agotemu, beganrozpoczął się gettinguzyskiwanie gasolinebenzyna from undergroundpod ziemią,
134
576000
4000
a 100 lat temu zaczęliśmy wydobywać z ziemi ropę
10:05
with a lot of pollutionskażenie. And gasolinebenzyna consumptionkonsumpcja, or productionprodukcja,
135
580000
6000
bardzo zanieczyszczoną, a zużycie ropy, czy też jej produkcja
10:11
will reachdosięgnąć its limitlimit in about tendziesięć yearslat, and then go down,
136
586000
5000
osiągnie swój limit za ok.10 lat i się skończy,
10:16
and we wondercud what's going to happenzdarzyć with transportationtransport.
137
591000
5000
zastanawiamy się co się wtedy stanie z transportem.
10:22
I wanted to showpokazać the slideślizgać się --
138
597000
3000
Chciałbym pokazać wam slajd...
10:25
this slideślizgać się, I think, is the mostwiększość importantważny one any of you will see, ever, because --
139
600000
9000
myślę, że ten slajd będzie najważniejszy ze wszystkich, jakie kiedykolwiek zobaczycie, bo...
10:34
(LaughterŚmiech)
140
609000
2000
(Śmiech)
10:36
(ApplauseAplauz) --
141
611000
3000
(Oklaski)
10:39
it showsprzedstawia natureNatura versusprzeciw humansludzie, and goesidzie from 1850 to 2050.
142
614000
7000
ukazuje obraz ''natura kontra człowiek'' i rozciąga się od 1850 do 2050 roku.
10:46
And so, the yearrok 2000, you see there.
143
621000
3000
Zatem możecie na nim zobaczyć rok 2000.
10:49
And this is the weightwaga of all airpowietrze and landwylądować vertebrateskręgowców.
144
624000
5000
Więc to jest ciężar wszystkich powietrznych i lądowych kręgowców.
10:54
HumansLudzie and muskratspiżmaki and giraffesżyrafy and birdsptaki and so on, are --
145
629000
5000
Ludzie i piżmaki, żyrafy, ptaki itd. są...
10:59
the redczerwony linelinia goesidzie up. That's the humansludzie and livestockżywy inwentarz and petszwierzęta portionczęść.
146
634000
7000
czerwona linia, idąca w górę, to ludzie, zwierzęta hodowlane i domowe.
11:06
The greenZielony linelinia goesidzie down. That's the wilddziki natureNatura portionczęść.
147
641000
3000
Zielona linia, idąca w dół, to część dzikiej natury.
11:10
HumansLudzie, livestockżywy inwentarz and petszwierzęta are, now, 98 percentprocent of the totalcałkowity world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy massmasa
148
645000
6000
Ludzie, zwierzęta hodowlane i domowe, stanowią aktualnie 98% światowej masy
11:16
of vertebrateskręgowców on landwylądować and airpowietrze.
149
651000
3000
kręgowców na ziemi i w powietrzu.
11:19
And you don't know what the futureprzyszłość will holdutrzymać,
150
654000
3000
Nie wiadomo co przyniesie przyszłość,
11:22
but it's not going to get a lowerniższy percentageodsetek.
151
657000
4000
ale ten procent się nie zmniejszy.
11:26
TenDziesięć thousandtysiąc yearslat agotemu, the humansludzie and livestockżywy inwentarz and petszwierzęta
152
661000
4000
10 tys. lat temu ludzie, zwierzęta hodowlane i domowe
11:30
were not even one tenthdziesiąty of one percentprocent
153
665000
2000
nie stanowiły nawet 1/10 jednego procenta
11:32
and wouldn'tnie even have been visiblewidoczny on suchtaki a curvekrzywa.
154
667000
4000
i nie byłyby nawet zauważalne na takim wykresie.
11:36
Now they are 98 percentprocent, and it, I think, showsprzedstawia humanczłowiek dominationdominacja of the EarthZiemia.
155
671000
11000
Teraz stanowią 98% i myślę, że to ukazuje ludzką dominację na Ziemi.
11:47
I give a talk to some remarkableznakomity highwysoki schoolszkoła studentsstudenci eachkażdy summerlato,
156
682000
7000
Każdego lata udzielam wykładów paru wybitnym uczniom w liceum
11:54
and askzapytać them, after they'veoni askedspytał me questionspytania,
157
689000
3000
i po tym jak zadadzą mi już pytania,
11:57
and I give them a talk and so on. Then I askzapytać them questionspytania.
158
692000
4000
a ja wygłoszę wykład itd. pytam ich wtedy
12:01
What's the populationpopulacja of the EarthZiemia?
159
696000
2000
jaka jest populacja Ziemi?
12:03
What's the populationpopulacja of the EarthZiemia going to be
160
698000
2000
Jaka będzie populacja Ziemi,
12:05
when you're the agewiek of your parentsrodzice?
161
700000
2000
kiedy będziecie w wieku swoich rodziców?
12:07
WhichCo I'd never, really -- they had never, really, thought about
162
702000
2000
Nad czym oni tak naprawdę nigdy się nie zastanawiali,
12:09
but, now, they think about it.
163
704000
2000
ale teraz ich to ciekawi.
12:11
And then, what populationpopulacja of the EarthZiemia would be an equilibriumrównowaga
164
706000
7000
Następnie, jaka liczba ludności stanowiłaby równowagę,
12:18
that could continueKontyntynuj on, and be for 2050, 2100, 2150?
165
713000
6000
która trwałaby i byłaby obecna w 2050, 2100, 2150 roku?
12:24
And they formformularz little groupsgrupy, all fightingwalczący with eachkażdy other,
166
719000
3000
Dobierają się oni w małe grupy i sprzeczają się ze sobą,
12:27
and when I leavepozostawiać, two hoursgodziny laterpóźniej,
167
722000
2000
i kiedy zbieram się do wyjścia dwie godziny później,
12:29
mostwiększość of them are sayingpowiedzenie about 2 billionmiliard people,
168
724000
4000
większość z nich twierdzi, że ta liczba to 2 miliardy ludzi,
12:33
and they don't have any clueWskazówka about how to get down to 2 billionmiliard,
169
728000
5000
ale nie mają zielonego pojęcia jak można zmniejszyć populację do 2 miliardów,
12:38
norani do I, but I think they're right and this is a seriouspoważny problemproblem.
170
733000
8000
i ja też nie, ale myślę, że mają rację i to jest poważny problem.
12:46
RachelRachel CarsonCarson was thinkingmyślący of these, and cameoprawa ołowiana witrażu out with "SilentCichy SpringWiosna," way back.
171
741000
7000
Rachel Carson o tym pomyślała i dużo wcześniej wydała "Cichą wiosnę".
12:53
"SolarSolar ManifestoManifest" by HermannHermann ScheerScheer, in GermanyNiemcy,
172
748000
4000
"Słoneczny program" Hermanna Scheera w Niemczech,
12:57
claimsroszczenia all energyenergia on EarthZiemia can be derivedpochodny, for everykażdy countrykraj,
173
752000
5000
utrzymuje, że całą energię na Ziemi dla każdego kraju moża czerpać
13:02
from solarsłoneczny energyenergia and waterwoda, and so on.
174
757000
8000
z energii słonecznej, wody, itp.
13:10
You don't need to digkopać down for these chemicalschemikalia,
175
765000
3000
Nie potrzeba wydobywać wszystkich tych surowców chemicznych
13:13
and we can do things much more efficientlywydajnie.
176
768000
4000
i można działać wydajniej.
13:17
Let's have the nextNastępny slideślizgać się.
177
772000
2000
Spójrzmy na kolejny slajd.
13:19
So this just summarizeszawiera podsumowanie it. "Over billionsmiliardy of yearslat,
178
774000
3000
Takie małe streszczenie. "Przez miliardy lat,
13:22
on a uniquewyjątkowy spherekula, chanceszansa has paintednamalowany a thincienki coveringkrycia of life --
179
777000
3000
na unikalnym ciele niebieskim, przypadek tworzył cienką powłokę życia...
13:25
complexzłożony and probableprawdopodobne, wonderfulwspaniale and fragilekruchy.
180
780000
3000
skomplikowaną i prawdopodobną, wspaniałą i kruchą.
13:28
SuddenlyNagle, we humansludzie, a recentlyostatnio arrivedprzybył speciesgatunki,
181
783000
3000
Nagle, my ludzie, niedawno powstały gatunek,
13:31
no longerdłużej subjectPrzedmiot to the checkssprawdza, czy and balancessalda inherentnieodłączny in natureNatura,
182
786000
4000
nie podlegający już kontroli i nieodłącznej równowadze natury,
13:35
have growndorosły in populationpopulacja, technologytechnologia and intelligenceinteligencja
183
790000
3000
urośliśmy w liczbie, technologii i inteligencji
13:38
to a positionpozycja of terriblestraszny powermoc. We, now, wieldwładać the paintbrushPędzel."
184
793000
4000
do stanu okrutnej siły. To my teraz trzymamy pałeczkę''.
13:42
We're in chargeopłata. It's frighteningprzerażający.
185
797000
4000
Jesteśmy odpowiedzialni. To jest przerażające.
13:46
And I do a paintingobraz everykażdy 20 or 25 yearslat. This is the last one.
186
801000
5000
Maluję średnio co 20 - 25 lat. To jest mój ostatni obraz.
13:51
(LaughterŚmiech)
187
806000
2000
(Śmiech)
13:53
And [it] showsprzedstawia the EarthZiemia in a time flagFlaga: on the right,
188
808000
4000
Ukazuje on Ziemię na fladze czasu: po prawej stronie,
13:57
in trilobitestrylobity and dinosaursdinozaury and so on;
189
812000
3000
za czasów trylobitów, dinozaurów i tak dalej;
14:00
and over the triangletrójkąt, we now get to civilizationcywilizacja and TVTELEWIZOR
190
815000
5000
za trójkątem, przechodzimy do cywilizacji i telewizji,
14:05
and trafficruch drogowy jamsdżemy and so on.
191
820000
2000
korków ulicznych itp.
14:07
I have no ideapomysł of what comespochodzi nextNastępny,
192
822000
3000
Nie mam pojęcia co będzie dalej,
14:10
so I just used roboticzrobotyzowany and naturalnaturalny cockroacheskaraluchy as the futureprzyszłość,
193
825000
5000
więc użyłem mechanicznych i naturalnych karaluchów, żeby przedstawić przyszłość
14:15
as a little warningostrzeżenie.
194
830000
2000
jako małe ostrzeżenie.
14:17
And two weekstygodnie after this drawingrysunek was doneGotowe,
195
832000
3000
Dwa tygodnie po tym jak powstał ten rysunek
14:20
we actuallytak właściwie had our first projectprojekt contractkontrakt, at AeroVironmentAeroVironment,
196
835000
4000
otrzymaliśmy kontrakt na projekt w AeroVironment,
14:24
on roboticzrobotyzowany cockroacheskaraluchy, whichktóry was very frighteningprzerażający to me.
197
839000
5000
na produkcję mechanicznych karaluchów, co bardzo mnie przeraziło.
14:29
(LaughterŚmiech)
198
844000
2000
(Śmiech)
14:31
(PaperPapieru rustlingszelest)
199
846000
3000
(Szelest papieru)
14:34
Well, that'llto zrobi be all the slidesslajdy.
200
849000
3000
Cóż, to już wszystkie slajdy.
14:41
As time wentposzedł on, we stoppedzatrzymany our environmentalśrodowiskowy programsprogramy.
201
856000
3000
Z upływem czasu zakończyliśmy nasze ekologiczne projekty.
14:44
We focusedskupiony more on the really seriouspoważny energyenergia problemsproblemy
202
859000
5000
Skupiliśmy się na bardzo poważnych problemach z energią
14:49
of the futureprzyszłość, and we producedwytworzony productsprodukty for the companyfirma.
203
864000
7000
w przyszłości, i produkowaliśmy dla firmy.
14:56
And we developedrozwinięty the impactwpływ carsamochód that GeneralOgólne MotorsSilniki madezrobiony,
204
871000
5000
Udoskonaliliśmy samochód do testów zderzeniowych, jaki wyprodukował General Motors,
15:01
the EVEV1, out of --
205
876000
3000
EV1...
15:04
and got the AirPowietrza ResourcesZasoby BoardZarząd to have the regulationsprzepisy prawne
206
879000
7000
i mieliśmy Komisję Czystości Powietrza aby uregulować przepisy,
15:11
that stimulatedstymulowane the electricelektryczny carssamochody, but they'veoni sinceod come apartniezależnie.
207
886000
4000
które stymulowały samochody elektryczne, ale nie wyszlo.
15:15
And we'vemamy doneGotowe a lot of things, smallmały droneDrone airplanessamoloty and so on.
208
890000
7000
Zrobiliśmy wiele, małe samoloty bezzałogowe itp.
15:22
I have a HeliosHelios. We have the first videowideo.
209
897000
5000
Ja mam Heliosa. Pierwsze nagranie.
15:29
(VideoWideo) NarratorProgram Narrator: With a wingspanrozpiętość skrzydeł of 247 feetstopy, this makesczyni her largerwiększy than a BoeingBoeing 747.
210
904000
5000
(Nagranie) Narrator: Z rozpiętością skrzydeł 75 metrów, jest większa niż Boeing 747.
15:34
(MusicMuzyka)
211
909000
9000
(Muzyka)
15:43
Her designers'projektantów attentionUwaga to detailSzczegół and her constructionbudowa
212
918000
3000
Dbałość o szczegóły jego projektanta i jego budowa
15:46
givesdaje Helios'Helios structureStruktura the flexibilityelastyczność and strengthwytrzymałość
213
921000
3000
daje konstrukcji Heliosa siłę i elastyczność,
15:49
to dealsprawa with the turbulenceturbulencja encounterednapotkał in the atmosphereatmosfera.
214
924000
3000
aby mógł sobie poradzić z turbulencjami napotkanymi w powietrzu.
15:52
This enablespozwala her to easilyz łatwością ridejazda throughprzez the airpowietrze currentsprądy
215
927000
3000
Umożliwia mu to płynny przelot przez prądy powietrzne,
15:55
as if she's slidingprzesuwne alongwzdłuż on the oceanocean wavesfale.
216
930000
3000
tak jakby sunął przez fale.
15:58
PaulPaweł MacCreadyMacCready'ego: The wingsskrzydełka could touchdotknąć togetherRazem on topTop and not breakprzerwa. We think.
217
933000
5000
Paul MacCready: Skrzydła mogłyby zetknąć się na czubku i nie złamać się. Tak nam się wydaje.
16:03
(LaughterŚmiech)
218
938000
3000
(Śmiech)
16:06
NarratorProgram Narrator: And HeliosHelios now beginszaczyna się the processproces of turningobrócenie her back to the sunsłońce,
219
941000
3000
Narrator: Helios zaczyna teraz proces obrotu w kierunku słońca,
16:09
to maximizezmaksymalizować the powermoc from her solarsłoneczny arrayszyk.
220
944000
3000
aby maksymalnie zwiększyć moc matrycy słonecznej.
16:12
(MusicMuzyka)
221
947000
8000
(Muzyka)
16:20
As the skyniebo getsdostaje darkerciemniejsze, and the outsidena zewnątrz airpowietrze temperaturestemperatury dropupuszczać
222
955000
4000
Z chwilą kiedy się ściemnia, a temperatura na zewnątrz spada
16:24
belowponiżej minusminus 100 degreesstopni FahrenheitFahrenheit,
223
959000
2000
poniżej -38 stopni Celsjusza
16:27
the mostwiększość environmentallyekologicznie hostilewrogi segmentczłon of Helios'sHelios journeypodróż
224
962000
3000
najbardziej środowiskowo-nieprzyjazny etap podróży Heliosa
16:30
has goneodszedł by withoutbez noticeogłoszenie,
225
965000
2000
przemija niezauważony,
16:32
exceptz wyjątkiem for beingistota recordednagrany by speciallyspecjalnie designedzaprojektowany datadane acquisitionnabycie systemssystemy
226
967000
4000
poza nagraniem zarejestrowanym na specjalnie zaprojektowanym systemie poboru danych
16:36
and theirich associatedpowiązany sensorsczujniki.
227
971000
2000
i powiązanymi z nim czujnikami.
16:39
ApproachingZbliża się a peakszczyt radarradar altitudeWysokość of 96,863 feetstopy,
228
974000
5000
Osiągając maksymalną wysokość 29,523 metrów, odczytaną z radaru,
16:44
at 4:12 p.m., HeliosHelios is standingna stojąco on topTop of 98 percentprocent of the Earth'sZiemi atmosphereatmosfera.
229
979000
5000
o 4:12 wieczorem, Helios znajduje się na szczycie 98-śmiu procent ziemskiej atmosfery.
16:49
This is more than 10,000 feetstopy higherwyższy
230
984000
3000
To ponad 3 tys. metrów wyżej,
16:52
than the previouspoprzedni world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy altitudeWysokość recordrekord heldtrzymany by the SR-SR-71 BlackbirdBlackbird.
231
987000
5000
niż poprzedni światowy rekord wysokości, jaki uzyskał SR-71 Blackbird.
16:57
(ApplauseAplauz)
232
992000
8000
(Oklaski)
17:06
PMPM: That planesamolot has manywiele purposescele, but it's aimedwymierzony for communicationskomunikacja,
233
1001000
5000
PM: Ten samolot ma wiele możliwości, ale jego główny cel to komunikacja
17:11
and it can flylatać so slowlypowoli that it'llbędzie just stayzostać up at 65,000 feetstopy.
234
1006000
6000
i może lecieć tak wolno, że może zatrzymać się na wysokości 19,825 metrów.
17:18
EventuallyOstatecznie, it will be ablezdolny to have to stayzostać up day, night, day, night,
235
1013000
3000
Ostatecznie, jest w stanie unosić się tak dzień, noc, dzień, noc,
17:21
for sixsześć monthsmiesiące at a time, actinggra aktorska like the synchronoussynchroniczne satellitesatelita,
236
1016000
4000
przez sześć miesięcy za jednym razem, działając jak synchroniczny satelita,
17:25
but only tendziesięć milesmile abovepowyżej the EarthZiemia.
237
1020000
2000
ale zaledwie 16 km nad Ziemią.
17:27
Let's have the nextNastępny videowideo. This showsprzedstawia the other endkoniec of the spectrumwidmo.
238
1022000
3000
Zobaczmy następne nagranie. Pokazuje ono inny koniec spektrum.
17:30
(VideoWideo) NarratorProgram Narrator: A tinymalutki airplanesamolot, the AVAV PointerWskaźnik servessłuży for surveillanceinwigilacja.
239
1025000
3000
(Wideo) Narrator: Malutki samolot, AV Pointer służy do obserwacji.
17:33
In effectefekt a pairpara of rovingwędrujące eyeglassesokulary,
240
1028000
2000
W rzeczywistości to para ruchomych okularów,
17:35
a cutting-edgenajnowocześniejsze exampleprzykład of where miniaturizationminiaturyzacja can leadprowadzić
241
1030000
3000
najlepszy przykład tego, do czego może doprowadzić miniaturyzacja
17:38
if the operatoroperatora is remotezdalny from the vehiclepojazd.
242
1033000
2000
jeśli operator jest oddalony od narzędzia.
17:41
It is convenientwygodna to carrynieść, assemblegromadzić, and launchuruchomić by handdłoń.
243
1036000
3000
Można to z łatwością nosić, złożyć i ręcznie uruchomić.
17:44
Battery-poweredZasilany z baterii, it is silentcichy and rarelyrzadko noticedzauważyłem.
244
1039000
3000
Działa na baterie, jest cichy i mało zauważalny.
17:48
It sendswysyła high-resolutionwysoka rozdzielczość videowideo pictureskino back to the operatoroperatora.
245
1043000
3000
Wysyła do operatora nagrania wysokiej jakości,
17:51
With on-boardpokładowe GPSGPS, it can navigatenawigować autonomouslyautonomicznie,
246
1046000
4000
a dzięki zainstalowanemu na pokładzie systemowi GPS, może się poruszać autonomicznie.
17:55
and it is ruggedWytrzymała enoughdość to self-landsamodzielnie wylądować withoutbez damageuszkodzić.
247
1050000
3000
Jest wystarczająco wytrzymały, aby samodzielnie i bezpiecznie wlądować.
17:59
PMPM: Okay, and let's have the nextNastępny.
248
1054000
2000
PM: Dobrze, zobaczmy następny.
18:01
(ApplauseAplauz)
249
1056000
4000
(Oklaski)
18:05
That planesamolot is widelyszeroko used by the militarywojskowy, now, in all theirich operationsoperacje.
250
1060000
5000
Ten samolot jest teraz powszechnie wykorzystywany przez wojsko, przy wszystkich misjach.
18:10
Let's have the nextNastępny videowideo.
251
1065000
2000
Zobaczmy następne nagranie.
18:14
(VideoWideo) (MusicMuzyka)
252
1069000
14000
(Wideo) (Muzyka)
18:28
AlanAlan AldaAlda: He's got it, he's got it, he's got it on his headgłowa.
253
1083000
2000
Alan Alda: On to ma, on to ma, on to ma na swojej głowie.
18:30
(MusicMuzyka)
254
1085000
2000
(Muzyka)
18:32
We're going to endkoniec our visitodwiedzić with PaulPaweł MacCready'sMacCready'ego 's flyinglatający circuscyrk
255
1087000
3000
Zakończymy teraz nasze spotkanie z latajacym cyrkiem Paula MacCready'ego
18:35
by meetingspotkanie his sonsyn, TylerTyler, who, with his two brothersbracia,
256
1090000
3000
spotkaniem z jego synem, Tylerem, który razem z dwoma braćmi,
18:38
helpedpomógł buildbudować the GossamerBabie lato CondorCondor, 25 yearslat agotemu.
257
1093000
3000
25 lat temu pomógł zbudować Gossamer Condor.
18:42
TylerTyler MacCreadyMacCready'ego: You can chaseChase it, like this, for hoursgodziny.
258
1097000
2000
Tyler MacCready: Można go tak gonić godzinami.
18:44
AAAA: When they got boredznudzony with theirich father'sojca projectprojekt,
259
1099000
3000
AA: Kiedy znudzili się już projektami swojego ojca,
18:47
they inventedzmyślony an extraordinaryniezwykły little planesamolot of theirich ownwłasny.
260
1102000
2000
sami skonstruowali mały, nadzwyczajny samolot.
18:49
TMTM: And I can controlkontrola it by puttingwprowadzenie the liftwinda on one sidebok of the wingskrzydło, or on the other.
261
1104000
5000
TM: Mogę go kontrolować poprzez uniesienie jednej lub drugiej strony skrzydła.
18:54
AAAA: They callednazywa it theirich WalkalongWalkalong GliderSzybowiec.
262
1109000
2000
AA: Nazwali go swoim Spacerującym Szybowcem.
18:56
(MusicMuzyka)
263
1111000
1000
(Muzyka)
18:58
I've never seenwidziany anything like that.
264
1113000
1000
Nigdy w życiu czegoś takiego nie widziałem.
18:59
How oldstary were you when you inventedzmyślony that?
265
1114000
2000
Ile miałeś lat kiedy to wynalazłeś?
19:01
TMTM: Oh, 10, 11. (AAAA: Oh my God.)
266
1116000
3000
TM: Och, 10, 11. (AA: O mój Boże.)
19:04
TMTM: 12, something like that. (AAAA: That's amazingniesamowity.)
267
1119000
2000
TM: Coś koło 12-stu. (AA: To niesamowite.)
19:06
PMPM: And Tyler'sTyler here to showpokazać you the WalkalongWalkalong.
268
1121000
3000
PM: Tyler jest dziś z nami, żeby pokazać ten szybowiec.
19:09
(ApplauseAplauz)
269
1124000
5000
(Oklaski)
19:14
TMTM: All right. You all got a couplepara of these in your giftprezent bagstorby,
270
1129000
4000
TM: W porządku. Wszyscy dostaliście ich kilka w prezencie,
19:18
and one of the first things,
271
1133000
2000
aczkolwiek,
19:21
the productionprodukcja versionwersja seemedwydawało się to divenurkować a little bitkawałek,
272
1136000
2000
ta wersja ma mały defekt,
19:23
and so I would just suggestsugerować you bendzakręt the wingskrzydło tipsPorady up a little bitkawałek
273
1138000
3000
więc sugeruję delikatnie zagiąć w górę końcówki skrzydeł
19:26
before you try flyinglatający it.
274
1141000
2000
zanim go wypróbujecie.
19:28
I'll give you a demonstrationdemonstracja of how it worksPrace.
275
1143000
2000
Pokażę wam jak to działa.
19:30
The ideapomysł is that it soarsszybuje on the liftwinda over your bodyciało, like a seagullMewa soaringgwałtowny wzrost on a cliffUrwisko.
276
1145000
6000
Polega to na tym, że wznosi się on wzdłuż ciała, tak jak mewa unosząca się nad klifem.
19:36
As the windwiatr comespochodzi up, it has to go over the cliffUrwisko, so
277
1151000
3000
W momencie kiedy zawieje wiatr, musi się ona unieść ponad klifem, a więc,
19:39
as you walkspacerować throughprzez the airpowietrze, it goesidzie around your bodyciało, some has to go over you.
278
1154000
5000
w chwili kiedy przechodzisz przez powietrze, opływa ono twoje ciało, część musi przejść ponad tobą.
19:44
And so you just keep the gliderszybowiec positionedumieszczony in that up currentobecny.
279
1159000
3000
A więc należy utrzymywać ten szybowiec w tym prądzie wznoszącym.
19:47
The launchuruchomić is the difficulttrudny partczęść: you've got to holdutrzymać it highwysoki up, over your headgłowa,
280
1162000
3000
Start jest najtrudniejszy: trzeba go trzymac wysoko w górze, ponad głową
19:50
and you startpoczątek walkingpieszy forwardNaprzód, and just let go of it, and you can controlkontrola it like that.
281
1165000
6000
i wtedy ruszyć do przodu, i puścić, w ten sposób można go kontrolować.
19:56
(LaughterŚmiech)
282
1171000
2000
(Śmiech)
19:58
And then alsorównież, like it said in the videowideo,
283
1173000
3000
A następnie, jak jest pokazane na nagraniu,
20:01
you can turnskręcać it left or right
284
1176000
2000
można go obrócić w prawo lub lewo,
20:03
just by puttingwprowadzenie the liftwinda underpod one wingskrzydło or anotherinne.
285
1178000
2000
zwyczajnie wznosząc jedno lub drugie skrzydło.
20:05
So I can do it -- oopsoops, that was going to be a right turnskręcać.
286
1180000
5000
Ciekawe czy mi się uda...ojej, to miał być skręt w prawo.
20:10
(LaughterŚmiech)
287
1185000
1000
(Śmiech)
20:11
Okay, this one will be a left turnskręcać.
288
1186000
2000
Dobrze, tym razem będzie w lewo.
20:15
Here, but --
289
1190000
2000
Już, ale...
20:17
(ApplauseAplauz) --
290
1192000
1000
(Oklaski)
20:18
anywaytak czy inaczej.
291
1193000
2000
tak czy inaczej...
20:20
(ApplauseAplauz)
292
1195000
3000
(Oklaski)
20:23
And that's it, so you can just controlkontrola it, wherevergdziekolwiek you want,
293
1198000
3000
To tyle, można go kierować gdziekolwiek się chce,
20:26
and it's just hoursgodziny of funzabawa. And these are no longerdłużej in productionprodukcja,
294
1201000
4000
to godziny dobrej zabawy. Te są już wycofane z produkcji,
20:30
so you have realreal collector'sKolekcjonera itemsprzedmiotów.
295
1205000
2000
więc posiadacie prawdziwie kolekcjonerskie sztuki.
20:32
(LaughterŚmiech)
296
1207000
2000
(Śmiech)
20:34
And this, we just wanted to showpokazać you --
297
1209000
4000
A to, chcieliśmy wam tylko pokazać...
20:39
if we can get the videowideo runningbieganie on this, yeah --
298
1214000
2000
jeśli uda nam się uruchomić nagranie...
20:41
just an exampleprzykład of a little videowideo surveillanceinwigilacja.
299
1216000
6000
taki przykład krótkiego nagrania obserwacyjnego.
20:47
(LaughterŚmiech)
300
1222000
2000
(Śmiech)
20:49
This was flyinglatający around in the partyprzyjęcie last night, and --
301
1224000
4000
To latało wczoraj wieczorem na imprezie, i...
20:53
(LaughterŚmiech) --
302
1228000
2000
(Śmiech)
20:55
you can see how it just can flylatać around,
303
1230000
3000
zobaczcie jak sobie lata dookoła,
20:58
and you can spySzpieg on anybodyktoś you want.
304
1233000
2000
można szpiegować kogo tylko się chce.
21:00
(LaughterŚmiech)
305
1235000
6000
(Śmiech)
21:06
And that's it. I was going to bringprzynieść an airplanesamolot,
306
1241000
2000
I to na tyle. Miałem zamiar przynieść ze sobą samolot,
21:08
but I was worriedzmartwiony about hittinguderzanie people in here,
307
1243000
2000
ale bałem się, że uderzę tu w kogoś,
21:10
so I thought this would be a little bitkawałek more gentledelikatny.
308
1245000
3000
więc pomyślałem, że użyję czegoś łagodniejszego.
21:14
And that's it, yeah, just a fewkilka inventionswynalazki.
309
1249000
3000
To wszystko, tylko kilka wynalazków.
21:17
(ApplauseAplauz)
310
1252000
8000
(Oklaski)
21:25
All right.
311
1260000
2000
W porządku.
Translated by Magdalena Heluszka
Reviewed by Leo Jarnecki

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Paul MacCready - Engineer
Paul MacCready, an aircraft designer and environmentalist, is a pioneer of human-powered flight, alternative energy for transportation, and environmentally responsible design.

Why you should listen

Through his life, Paul MacCready turned his mind, energy and heart toward his two passions: flight and the Earth. His early training as a fighter and glider pilot (glider pilots still use the "MacCready speed ring" he developed after World War II) led him to explore nontraditional flight and nontraditional energy sources.

In the 1970s, he and his company, AeroVironment, designed and built two record-breaking human-powered planes: the Gossamer Condor, the first human-powered aircraft to complete a one-mile course set by the Kremer Prize, and the Gossamer Albatross, the first to cross the English Channel. The planes' avian names reveal the deep insight that MacCready brought to the challenge -- that large birds, in their wing shape and flying style, possess an elegant secret of flight.

He then turned his wide-ranging mind toward environmentally responsible design, informed by his belief that human expansion poses a grave threat to the natural world. His team at AeroVironment prototyped an electric car that became General Motors' pioneering EV-1. They explored alternative energy sources, including building-top wind turbines. And they developed a fleet of fascinating aircraft -- including his Helios solar-powered glider, built to fly in the very top 2 percent of Earth's atmosphere, and the 2005 Global Observer, the first unmanned plane powered by hydrogen cells.

 

More profile about the speaker
Paul MacCready | Speaker | TED.com