TED2016
Wanda Diaz Merced: How a blind astronomer found a way to hear the stars
Wanda Diaz Merced: Jak niewidoma astronomka znalazła sposób, by usłyszeć gwiazdy
Filmed:
Readability: 4.7
922,006 views
Wanda Diaz Merced bada światło emitowane przez rozbłyski gamma, najbardziej energetyczne wydarzenia we wszechświecie. Kiedy straciła wzrok i nie mogła wykonywać swojej pracy, wpadła na rewolucyjny pomysł: krzywe światła, których nie mogła już zobaczyć, można przetworzyć w dźwięki. Dzięki sonifikacji Merced odzyskała kontrolę nad pracą i teraz opowiada się za społecznością naukową bez wykluczeń. „Nauka musi być dostępna dla każdego, bo wszyscy jesteśmy z natury odkrywcami".
Wanda Diaz Merced - Sonic astrophysicist
While searching for ways to study stellar radiation without relying on sight, Wanda Diaz Merced has developed a way to represent complex data about our universe as sound. Full bio
While searching for ways to study stellar radiation without relying on sight, Wanda Diaz Merced has developed a way to represent complex data about our universe as sound. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Once there was a star.
0
1163
2266
Była sobie gwiazda.
00:16
Like everything else, she was born;
1
4082
2722
Jak wszystko inne, urodziła się,
00:18
grew to be around 30 times
the mass of our sun
the mass of our sun
2
6828
3781
urosła do masy 30-krotnie
większej od masy Słońca
większej od masy Słońca
00:22
and lived for a very long time.
3
10633
2293
i żyła bardzo długo.
00:25
Exactly how long,
4
13475
1368
Jak długo dokładnie,
00:26
people cannot really tell.
5
14867
1739
nie potrafimy powiedzieć.
00:29
Just like everything in life,
6
17162
1779
Jak wszystko w życiu,
00:30
she reached the end
of her regular star days
of her regular star days
7
18965
3449
jej gwiezdny czas zakończył się,
00:34
when her heart, the core of her life,
8
22438
2577
kiedy jej sercu, trzonowi życia,
00:37
exhausted its fuel.
9
25039
1466
skończyło się paliwo.
00:38
But that was no end.
10
26905
1307
Ale to nie był koniec.
00:40
She transformed into a supernova,
and in the process
and in the process
11
28236
3526
Zamieniła się w supernową,
w procesie tym uwalniając
w procesie tym uwalniając
00:43
releasing a tremendous amount of energy,
12
31786
2654
niesamowitą ilość energii,
00:46
outshining the rest of the galaxy
13
34464
2708
świecąc mocniej, niż reszta galaktyki
00:49
and emitting, in one second,
14
37196
2334
i emitując w ciągu jednej sekundy
00:51
the same amount of energy
our sun will release in 10 days.
our sun will release in 10 days.
15
39554
4073
tyle samo energii,
co nasze Słońce przez 10 dni.
co nasze Słońce przez 10 dni.
00:55
And she evolved
into another role in our galaxy.
into another role in our galaxy.
16
43651
3271
Ewoluowała do innej roli
w naszej galaktyce.
w naszej galaktyce.
00:59
Supernova explosions are very extreme.
17
47783
2474
Wybuchy supernowych są ekstremalne.
01:02
But the ones that emit gamma rays
are even more extreme.
are even more extreme.
18
50638
4220
Ale te, które emitują promienie gamma
są jeszcze bardziej ekstremalne.
są jeszcze bardziej ekstremalne.
01:07
In the process of becoming a supernova,
19
55417
2289
W procesie przemiany w supernową
01:09
the interior of the star collapses
under its own weight
under its own weight
20
57730
3423
gwiazda zapada się
pod własnym ciężarem
pod własnym ciężarem
01:13
and it starts rotating ever faster,
21
61177
2888
i zaczyna obracać się coraz szybciej,
01:16
like an ice skater when pulling
their arms in close to their body.
their arms in close to their body.
22
64089
3865
jak łyżwiarz przyciągający ręce do ciała.
01:20
In that way, it starts rotating very fast
and it increases, powerfully,
and it increases, powerfully,
23
68592
4458
Przez szybkie obroty potężnie zwiększa
01:25
its magnetic field.
24
73074
1560
swoje pole magnetyczne.
01:27
The matter around the star
is dragged around,
is dragged around,
25
75011
3089
Materia dookoła gwiazdy
zostaje pociągnięta za nią
zostaje pociągnięta za nią
01:30
and some energy from that rotation
is transferred to that matter
is transferred to that matter
26
78124
3318
i część energii z tego obrotu
przechodzi na tę materię,
przechodzi na tę materię,
01:33
and the magnetic field
is increased even further.
is increased even further.
27
81466
3408
co jeszcze bardziej zwiększa
pole magnetyczne.
pole magnetyczne.
01:37
In that way, our star had extra energy
to outshine the rest of the galaxy
to outshine the rest of the galaxy
28
85477
5762
Dzięki temu nasza gwiazda ma energię,
by świecić mocniej, niż reszta galaktyki,
by świecić mocniej, niż reszta galaktyki,
01:43
in brightness and gamma ray emission.
29
91263
2303
oraz emitować więcej promieni gamma.
01:46
My star, the one in my story,
30
94119
2489
Gwiazda z mojej opowieści
01:48
became what is known as a magnetar.
31
96632
2648
stała się znana jako magnetar.
01:51
And just for your information,
32
99304
1681
Ciekawostka:
01:53
the magnetic field of a magnetar
is 1,000 trillion times
is 1,000 trillion times
33
101009
3881
pole magnetyczne magnetara
jest biliard razy większe
jest biliard razy większe
01:56
the magnetic field of Earth.
34
104914
1769
od pola magnetycznego Ziemi.
01:59
The most energetic events
ever measured by astronomers
ever measured by astronomers
35
107953
2656
Najbardziej energetyczne
wydarzenia w kosmosie
wydarzenia w kosmosie
02:02
carry the name gamma-ray bursts
36
110633
2255
to rozbłyski gamma,
02:04
because we observe them
as bursts most or explosions,
as bursts most or explosions,
37
112912
3607
nazywane tak, bo widać je
jako rozbłyski lub eksplozje
jako rozbłyski lub eksplozje
02:08
most strongly measured as gamma-ray light.
38
116543
2533
mierzone tak jak promienie gamma.
02:11
Our star, like the one in our story
that became a magnetar,
that became a magnetar,
39
119886
4205
Nasza gwiazda, tak jak ta z opowieści,
która zamieniła się w magnetar,
która zamieniła się w magnetar,
02:16
is detected as a gamma-ray burst
40
124115
2071
jest wykryta jako rozbłysk gamma
02:18
during the most energetic
portion of the explosion.
portion of the explosion.
41
126210
2560
podczas najbardziej
energetycznej części eksplozji.
energetycznej części eksplozji.
02:22
Yet, even though gamma-ray bursts
are the strongest events
are the strongest events
42
130167
5301
Ale choć rozbłyski gamma
są najpotężniejszymi wydarzeniami
są najpotężniejszymi wydarzeniami
02:27
ever measured by astronomers,
43
135492
2089
zmierzonymi przez astronomów,
02:29
we cannot see them with our naked eye.
44
137605
2637
nie są widoczne gołym okiem.
02:32
We depend, we rely on other methods
45
140266
2328
Polegamy na innych metodach
02:34
in order to study this gamma-ray light.
46
142618
2789
przy badaniu promieni gamma.
02:37
We cannot see them with our naked eye.
47
145431
1847
Oko ludzkie ich nie wychwytuje.
02:39
We can only see
an itty bitty, tiny portion
an itty bitty, tiny portion
48
147302
3070
Widzimy tylko malutki fragment
02:42
of the electromagnetic spectrum
that we call visible light.
that we call visible light.
49
150396
3726
spektrum elektromagnetycznego
zwany światłem widzialnym.
zwany światłem widzialnym.
02:46
And beyond that, we rely on other methods.
50
154146
2272
Poza nim polegamy na innych metodach.
02:48
Yet as astronomers,
we study a wider range of light
we study a wider range of light
51
156442
5260
Ale jako astronomowie
badamy szerszy zakres światła
badamy szerszy zakres światła
02:53
and we depend on other methods to do that.
52
161726
2764
i polegamy na innych metodach.
02:56
On the screen, it may look like this.
53
164514
2576
Na ekranie może to wyglądać tak.
02:59
You're seeing a plot.
54
167812
1732
Widzicie wykres.
03:01
That is a light curve.
55
169568
1925
Oto krzywa światła.
03:03
It's a plot of intensity
of light over time.
of light over time.
56
171517
3549
To wykres zmian intensywności światła
w miarę upływu czasu.
w miarę upływu czasu.
03:07
It is a gamma-ray light curve.
57
175090
2464
To krzywa promieni gamma.
03:10
Sighted astronomers
depend on this kind of plot
depend on this kind of plot
58
178013
3692
Widzący astronomowie
używają takich wykresów
używają takich wykresów
03:13
in order to interpret how
this light intensity changes over time.
this light intensity changes over time.
59
181729
4672
do interpretacji zmian
intensywności światła w czasie.
intensywności światła w czasie.
03:18
On the left, you will be seeing
the light intensity without a burst,
the light intensity without a burst,
60
186933
5516
Po lewej widać intensywność
światła bez rozbłysku,
światła bez rozbłysku,
03:24
and on the right, you will be seeing
the light intensity with the burst.
the light intensity with the burst.
61
192473
4155
po prawej zaś z rozbłyskiem.
03:30
Early during my career,
I could also see this kind of plot.
I could also see this kind of plot.
62
198381
3701
U początków swej kariery też
umiałam zobaczyć taki wykres.
umiałam zobaczyć taki wykres.
03:34
But then, I lost my sight.
63
202562
2728
Ale potem straciłam wzrok.
03:37
I completely lost my sight
because of extended illness,
because of extended illness,
64
205314
3152
Straciłam kompletnie wzrok
na skutek długiej choroby,
na skutek długiej choroby,
03:40
and with it, I lost
the opportunity to see this plot
the opportunity to see this plot
65
208490
3685
a wraz z nim straciłam możliwość
zobaczenia tego wykresu
zobaczenia tego wykresu
03:45
and the opportunity to do my physics.
66
213208
2757
oraz możliwość prowadzenia badań.
03:49
It was a very strong transition
for me in many ways.
for me in many ways.
67
217672
2455
To była dla mnie wielka zmiana
na wielu polach.
na wielu polach.
03:53
And professionally, it left me
without a way to do my science.
without a way to do my science.
68
221295
4245
Pozbawiła mnie możliwości pracy naukowej.
03:57
I longed to access and scrutinize
this energetic light
this energetic light
69
225564
4615
Chciałam badać to energetyczne światło
04:02
and figure out the astrophysical cause.
70
230203
2686
i odkryć jego astrofizyczną przyczynę.
04:04
I wanted to experience
the spacious wonder, the excitement,
the spacious wonder, the excitement,
71
232913
3462
Chciałam doświadczyć tego zdumienia,
podekscytowania,
podekscytowania,
04:08
the joy produced by the detection
of such a titanic celestial event.
of such a titanic celestial event.
72
236399
4449
tej radości spowodowanej odkryciem
tak kolosalnego wydarzenia w kosmosie.
tak kolosalnego wydarzenia w kosmosie.
04:13
I thought long and hard about it,
73
241352
3300
Długo nad tym rozmyślałam,
04:16
when I suddenly realized
that all a light curve is,
that all a light curve is,
74
244676
3685
aż w końcu mnie olśniło,
że przecież krzywa światła
że przecież krzywa światła
04:20
is a table of numbers
converted into a visual plot.
converted into a visual plot.
75
248385
3841
to tabela liczb
zobrazowanych jako wykres.
zobrazowanych jako wykres.
04:24
So along with my collaborators,
76
252861
1901
Razem ze współpracownikami
04:26
we worked really hard and we translated
the numbers into sound.
the numbers into sound.
77
254786
4208
wzięliśmy się więc do pracy
i przetłumaczyliśmy te liczby na dźwięki.
i przetłumaczyliśmy te liczby na dźwięki.
04:31
I achieved access to the data,
78
259765
2004
Uzyskałam dostęp do danych
04:33
and today I'm able to do physics
at the level of the best astronomer,
at the level of the best astronomer,
79
261793
5013
i dziś mogę pracować
na poziomie najlepszego astronoma,
na poziomie najlepszego astronoma,
04:38
using sound.
80
266830
1151
wykorzystując dźwięk.
04:40
And what people have been able to do,
81
268005
2628
A to, co ludzie potrafili robić,
04:42
mainly visually,
82
270657
1153
głównie wizualnie,
04:43
for hundreds of years,
83
271834
1344
przez setki lat,
04:45
now I do it using sound.
84
273202
2342
ja robię za pomocą dźwięku.
04:47
(Applause)
85
275892
1037
(Brawa)
04:48
Listening to this gamma-ray burst
86
276953
1702
Słuchając tych rozbłysków gamma,
04:50
that you're seeing on the --
(Applause continues)
(Applause continues)
87
278679
2320
które widać... (Brawa trwają)
04:53
Thank you.
88
281023
1151
Dziękuję.
04:54
Listening to this burst
that you're seeing on the screen
that you're seeing on the screen
89
282198
2708
Słuchając rozbłysku,
który widać na ekranie,
który widać na ekranie,
04:56
brought something to the ear
beyond the obvious burst.
beyond the obvious burst.
90
284930
2595
usłyszałam coś więcej,
niż sam rozbłysk.
niż sam rozbłysk.
04:59
Now I'm going to play the burst for you.
91
287973
1935
Teraz puszczę wam nagranie rozbłysku.
05:01
It's not music, it's sound.
92
289932
2054
To nie muzyka, to dźwięk.
05:05
(Digital beeping sounds)
93
293264
3251
(Cyfrowe dźwięki)
05:08
This is scientific data
converted into sound,
converted into sound,
94
296539
3291
To dane naukowe przekształcone w dźwięki.
05:11
and it's mapped in pitch.
95
299854
1234
Są uporządkowane w tony.
05:13
The process is called sonification.
96
301112
2419
Ten proces nazywa się sonifikacją.
05:18
So listening to this
brought something to the ear
brought something to the ear
97
306958
2310
Podczas słuchania dźwięków odkryłam coś
05:21
besides the obvious burst.
98
309292
1349
poza samym rozbłyskiem.
05:22
When I examine the very strong
low-frequency regions,
low-frequency regions,
99
310665
4521
Kiedy badam silne regiony
niskiej częstotliwości
niskiej częstotliwości
05:27
or bass line -- I'm zooming
into the bass line now.
into the bass line now.
100
315210
4872
lub linię basową... przybliżam
teraz linię basową.
teraz linię basową.
05:33
We noted resonances characteristic
of electrically charged gasses
of electrically charged gasses
101
321500
5519
Zanotowaliśmy rezonanse charakterystyczne
dla gazów o elektrycznym ładunku,
dla gazów o elektrycznym ładunku,
05:39
like the solar wind.
102
327043
1602
jak wiatr słoneczny.
05:40
And I want you to hear what I heard.
103
328669
2503
Chcę, żebyście usłyszeli to, co ja.
05:43
You will hear it as a very fast
decrease in volume.
decrease in volume.
104
331196
3781
Usłyszycie to jako bardzo szybki
spadek głośności.
spadek głośności.
05:47
And because you're sighted,
I'm giving you a red line
I'm giving you a red line
105
335001
2763
Ponieważ macie wzrok,
dodałam wam czerwoną linię
dodałam wam czerwoną linię
05:49
indicating what intensity of light
is being converted into sound.
is being converted into sound.
106
337788
3939
wskazującą, jaka intensywność światła
przekształcona jest w dźwięk.
przekształcona jest w dźwięk.
05:55
(Digital hum and whistling sound)
107
343672
2414
(Cyfrowe brzęczenie i gwizdy)
05:58
The (Whistles) is frogs at home,
don't pay attention to that.
don't pay attention to that.
108
346110
3294
Nie zwracajcie uwagi na (gwizd),
to żaby w domu.
to żaby w domu.
06:01
(Laughter)
109
349428
1846
(Śmiech)
06:03
(Digital hum and whistling sound)
110
351298
5227
(Cyfrowe brzęczenie i gwizdy)
06:08
I think you heard it, right?
111
356549
1872
Chyba usłyszeliście, prawda?
06:11
So what we found
112
359503
1277
Odkryliśmy,
06:12
is that the bursts last long enough
in order to support wave resonances,
in order to support wave resonances,
113
360804
4914
że rozbłyski trwają na tyle długo,
by występowały rezonanse falowe,
by występowały rezonanse falowe,
06:17
which are things caused by exchanges
of energy between particles
of energy between particles
114
365742
4217
powodowane wymianą
energii między cząsteczkami,
energii między cząsteczkami,
które mogły być w stanie wzbudzonym,
06:21
that may have been excited,
115
369983
1318
06:23
that depend on the volume.
116
371325
1381
i które są zależne od głośności.
06:25
You may remember that I said
that the matter around the star
that the matter around the star
117
373151
3090
Pamiętacie, jak powiedziałam,
że materia wokół gwiazdy
że materia wokół gwiazdy
06:28
is dragged around?
118
376265
1656
zostaje pociągnięta za nią?
06:29
It transmits power with frequency
and field distribution
and field distribution
119
377945
3814
Przekazuje ona moc
z częstotliwością i rozkładem,
z częstotliwością i rozkładem,
06:33
determined by the dimensions.
120
381783
1722
o których decydują jej wymiary.
06:36
You may remember that we were talking
about a super-massive star
about a super-massive star
121
384434
3950
Pamiętajcie, że mowa
o gwieździe o ogromnej masie,
o gwieździe o ogromnej masie,
06:40
that became a very strong
magnetic field magnetar.
magnetic field magnetar.
122
388408
3168
która zamieniła się w magnetar
o bardzo silnym polu magnetycznym.
o bardzo silnym polu magnetycznym.
06:44
If this is the case, then outflows
from the exploding star
from the exploding star
123
392264
4373
W tym wypadku siła oddziaływania
wybuchającej gwiazdy
wybuchającej gwiazdy
06:48
may be associated
with this gamma-ray burst.
with this gamma-ray burst.
124
396661
2483
może być powiązana
z rozbłyskiem gamma.
z rozbłyskiem gamma.
06:51
What does that mean?
125
399168
1568
Co to oznacza?
06:52
That star formation
may be a very important part
may be a very important part
126
400760
2967
Powstanie tej gwiazdy może być
bardzo istotną częścią
bardzo istotną częścią
06:55
of these supernova explosions.
127
403751
1514
wybuchów supernowych.
06:58
Listening to this very gamma-ray burst
brought us to the notion
brought us to the notion
128
406047
4387
Dźwięk rozbłysków promieni gamma
podsunął nam myśl,
podsunął nam myśl,
07:02
that the use of sound
as an adjunctive visual display
as an adjunctive visual display
129
410458
2799
że wykorzystanie dźwięku
jako elementu pomocniczego
jako elementu pomocniczego
07:05
may also support sighted astronomers
130
413281
2225
może również pozwolić widzącym astronomom
07:07
in the search for more
information in the data.
information in the data.
131
415530
2450
odnaleźć więcej informacji
w dostępnych danych.
w dostępnych danych.
07:10
Simultaneously, I worked on analyzing
measurements from other telescopes,
measurements from other telescopes,
132
418562
5318
Jednocześnie pracowałam
nad analizą pomiarów z innych teleskopów
nad analizą pomiarów z innych teleskopów
i moje eksperymenty potwierdziły,
07:15
and my experiments demonstrated
133
423904
2203
07:18
that when you use sound
as an adjunctive visual display,
as an adjunctive visual display,
134
426131
4214
że dzięki użyciu dźwięku
astronomowie pozyskują więcej informacji
07:22
astronomers can find more information
135
430369
2916
z bardziej przystępnego zbioru danych.
07:25
in this now more accessible data set.
136
433309
2867
Ta możliwość zamiany danych w dźwięki
07:29
This ability to transform data into sound
137
437086
3744
daje astronomii
fantastyczną moc transformacji.
fantastyczną moc transformacji.
07:32
gives astronomy a tremendous
power of transformation.
power of transformation.
138
440854
3077
A fakt, że tak wizualną dziedzinę
można ulepszyć w sposób,
można ulepszyć w sposób,
07:36
And the fact that a field
that is so visual may be improved
that is so visual may be improved
139
444381
3941
07:40
in order to include anyone with interest
in understanding what lies in the heavens
in understanding what lies in the heavens
140
448346
4673
który pozwoli każdemu
zrozumieć zjawiska na nieboskłonie,
zrozumieć zjawiska na nieboskłonie,
podnosi na duchu.
07:45
is a spirit-lifter.
141
453043
1509
07:47
When I lost my sight,
142
455390
1889
Kiedy straciłam wzrok,
zauważyłam, że nie mam dostępu
07:49
I noticed that I didn't have access
143
457303
2076
07:51
to the same amount
and quality of information
and quality of information
144
459403
2626
do tej samej ilości i jakości informacji,
07:54
a sighted astronomer had.
145
462053
1396
co widzący astronomowie.
07:56
It was not until we innovated
with the sonification process
with the sonification process
146
464220
3480
Dopiero dzięki nowatorskiej sonifikacji
odzyskałam nadzieję na bycie
produktywnym członkiem tej dziedziny,
produktywnym członkiem tej dziedziny,
07:59
that I regained the hope
to be a productive member of the field
to be a productive member of the field
147
467724
3952
na co tak ciężko pracowałam.
08:03
that I had worked so hard to be part of.
148
471700
2610
08:07
Yet, information access
is not the only area in astronomy
is not the only area in astronomy
149
475429
4451
Jest to ważne nie tylko
w dostępie do informacji w astronomii.
w dostępie do informacji w astronomii.
08:11
where this is important.
150
479904
2184
To sytuacja systemowa
08:14
The situation is systemic
151
482602
2524
i dziedziny nauki nie nadążają.
08:17
and scientific fields are not keeping up.
152
485150
2969
Ciało to coś, co się zmienia,
08:20
The body is something changeable --
153
488825
2652
każdego może dosięgnąć
jakaś niepełnosprawność.
jakaś niepełnosprawność.
08:23
anyone may develop
a disability at any point.
a disability at any point.
154
491501
3365
08:26
Let's think about, for example,
155
494890
2238
Pomyślmy na przykład o naukowcach,
08:29
scientists that are already
at the top of their careers.
at the top of their careers.
156
497152
2787
którzy są u szczytu kariery.
Co dzieje się z nimi,
jeśli staną się niepełnosprawni?
jeśli staną się niepełnosprawni?
08:31
What happens to them
if they develop a disability?
if they develop a disability?
157
499963
2840
08:34
Will they feel excommunicated as I did?
158
502827
2417
Czy poczują się ekskomunikowani,
tak jak ja?
tak jak ja?
Dostęp do informacji
daje nam możliwości rozwoju.
daje nam możliwości rozwoju.
08:37
Information access
empowers us to flourish.
empowers us to flourish.
159
505839
3190
Oferuje nam równe szanse na to,
by odkryć nasze talenty
by odkryć nasze talenty
08:41
It gives us equal opportunities
to display our talents
to display our talents
160
509499
3600
i zdecydować, co chcemy robić z życiem
08:45
and choose what we want
to do with our lives,
to do with our lives,
161
513123
2863
08:48
based on interest and not based
on potential barriers.
on potential barriers.
162
516010
3308
w oparciu o nasze zainteresowania,
a nie potencjalne bariery.
a nie potencjalne bariery.
08:52
When we give people the opportunity
to succeed without limits,
to succeed without limits,
163
520294
4367
Kiedy dajemy ludziom możliwość
odniesienia sukcesu bez limitów,
odniesienia sukcesu bez limitów,
prowadzi to do osobistego spełnienia
i pomyślnego życia.
i pomyślnego życia.
08:56
that will lead to personal fulfillment
and prospering life.
and prospering life.
164
524685
4558
09:01
And I think that the use
of sound in astronomy
of sound in astronomy
165
529267
2433
Myślę, że użycie dźwięku w astronomii
09:03
is helping us to achieve that
and to contribute to science.
and to contribute to science.
166
531724
3477
pomaga osiągnąć ten cel
i wnosi wkład w naukę.
i wnosi wkład w naukę.
Gdy w innych krajach słyszałam,
że badania nad technikami percepcji
że badania nad technikami percepcji
09:08
While other countries told me
that the study of perception techniques
that the study of perception techniques
167
536119
4532
w celu analizy danych astronomicznych
nie mają odniesienia do astronomii,
nie mają odniesienia do astronomii,
09:12
in order to study astronomy data
is not relevant to astronomy
is not relevant to astronomy
168
540675
3577
09:16
because there are no blind
astronomers in the field,
astronomers in the field,
169
544276
3200
bo nie ma niewidomych astronomów,
09:19
South Africa said, "We want
people with disabilities
people with disabilities
170
547500
3404
RPA powiedziała:
"Chcemy, żeby niepełnosprawni
"Chcemy, żeby niepełnosprawni
wnosili wkład w naukę".
09:22
to contribute to the field."
171
550928
1976
09:24
Right now, I'm working
172
552928
1326
Teraz pracuję
09:26
at the South African
Astronomical Observatory,
Astronomical Observatory,
173
554278
2732
w Obserwatorium Astronomicznym RPA
w Departamencie Astronomii dla Rozwoju.
09:29
at the Office of Astronomy
for Development.
for Development.
174
557034
3085
Tam pracujemy nad technikami
sonifikacji i metodami analizy,
sonifikacji i metodami analizy,
09:32
There, we are working on sonification
techniques and analysis methods
techniques and analysis methods
175
560436
4741
09:37
to impact the students
of the Athlone School for the Blind.
of the Athlone School for the Blind.
176
565201
3446
by wpłynąć na uczniów
szkoły dla niewidomych Athlone.
szkoły dla niewidomych Athlone.
Uczniowie będą się uczyć radioastronomii
09:41
These students will be learning
radio astronomy,
radio astronomy,
177
569603
2486
09:44
and they will be learning
the sonification methods
the sonification methods
178
572113
3238
oraz metod sonifikacji,
09:47
in order to study astronomical events
like huge ejections of energy
like huge ejections of energy
179
575375
4471
by badać wydarzenia astronomiczne,
jak wielkie erupcje energii
jak wielkie erupcje energii
ze Słońca, znane jako
koronalne wyrzuty masy.
koronalne wyrzuty masy.
09:51
from the sun, known as
coronal mass ejections.
coronal mass ejections.
180
579870
2436
Uczymy się z nimi...
09:55
What we learn with these students --
181
583194
1759
09:56
these students have multiple disabilities
and coping strategies
and coping strategies
182
584977
3797
to uczniowie niepełnosprawni
pod wieloma względami
pod wieloma względami
i używają wielu
strategii przystosowawczych.
strategii przystosowawczych.
10:00
that will be accommodated --
183
588798
1876
To, czego się z nimi uczymy,
bezpośrednio wpłynie
bezpośrednio wpłynie
10:02
what we learn with these students
will directly impact
will directly impact
184
590698
2839
10:05
the way things are being done
at the professional level.
at the professional level.
185
593561
3157
na postępowanie w tym zawodzie.
10:08
I humbly call this development.
186
596742
2059
Skromnie nazywam to rozwojem.
10:10
And this is happening right now.
187
598825
2256
To dzieje się właśnie teraz.
Myślę, że nauka jest dla wszystkich.
10:14
I think that science is for everyone.
188
602350
3378
10:18
It belongs to the people,
189
606275
1448
Należy do ludzi
10:19
and it has to be available to everyone,
190
607747
2251
i powinna być dostępna dla wszystkich,
10:22
because we are all natural explorers.
191
610022
2213
bo wszyscy jesteśmy z natury odkrywcami.
Uważam, że jeśli nie damy
niepełnosprawnym
niepełnosprawnym
10:24
I think that if we limit people
with disabilities
with disabilities
192
612956
5180
dostępu do nauki,
10:30
from participating in science,
193
618171
1829
zerwiemy więzy łączące nas
z historią i społeczeństwem.
z historią i społeczeństwem.
10:32
we'll sever our links with history
and with society.
and with society.
194
620024
3648
Marzę o równym dostępie do nauki,
10:35
I dream of a level
scientific playing field,
scientific playing field,
195
623696
3446
10:39
where people encourage respect
and respect each other,
and respect each other,
196
627166
4988
gdzie ludzie wzbudzają szacunek
i szanują siebie nawzajem,
i szanują siebie nawzajem,
10:44
where people exchange strategies
and discover together.
and discover together.
197
632178
3088
gdzie wymieniają się strategiami
i wspólnie odkrywają.
i wspólnie odkrywają.
10:47
If people with disabilities
are allowed into the scientific field,
are allowed into the scientific field,
198
635810
4297
Jeśli niepełnosprawni zostaną
dopuszczeni do nauki,
dopuszczeni do nauki,
nastąpi wielki wybuch,
ogromny rozbłysk wiedzy.
ogromny rozbłysk wiedzy.
10:52
an explosion, a huge titanic burst
of knowledge will take place,
of knowledge will take place,
199
640131
4709
10:56
I am sure.
200
644864
1477
Jestem pewna.
11:01
(Digital beeping sounds)
201
649251
1849
(Cyfrowe pikanie)
11:03
That is the titanic burst.
202
651124
1864
To jest fantastyczny wybuch.
11:06
Thank you.
203
654420
1151
Dziękuję.
11:07
Thank you.
204
655595
1151
Dziękuję.
11:08
(Applause)
205
656770
5672
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Wanda Diaz Merced - Sonic astrophysicistWhile searching for ways to study stellar radiation without relying on sight, Wanda Diaz Merced has developed a way to represent complex data about our universe as sound.
Why you should listen
When Wanda Diaz Merced lost her sight in her early 20s, her dreams of studying stars in the visually oriented scientific world suffered a major setback -- until she discovered “sonification,” a way to turn huge data sets into audible sound using pitch, duration and other properties. Merced realized that she could use her ears to detect patterns in stellar radio data, and could uncover connections obscured by graphs and visual representation.
While working at the Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, Merced’s sonifications inspired musician and researcher Gerhard Sonnert to create X-Ray Hydra, an album of oddly jazzy music based on her audio representations.
Wanda Diaz Merced | Speaker | TED.com