TEDGlobal 2010
Jamil Abu-Wardeh: The Axis of Evil Middle East Comedy Tour
Jamil Abu-Wardeh: bliskowschodnia trasa kabaretowa Osi Zła
Filmed:
Readability: 4.2
1,187,607 views
Jamil Abu-Wardeh rozwinął arabską scenę kabaretową rozpoczynając bliskowschodnią trasę kabaretową Osi Zła, która skupia komików bawiących widownię na całym Bliskim Wschodzie. Uważa on, że unikając kwestii takich jak polityka czy wiara, Oś Zła wciąż może rozbawić międzynarodową publikę.
Jamil Abu-Wardeh - Producer
Jamil Abu-Wardeh believes in the community-building power of a shared laugh -- especially in Arabic. He jumpstarted the Dubai standup comedy scene and produced the Axis of Evil Middle East Comedy Tour. Full bio
Jamil Abu-Wardeh believes in the community-building power of a shared laugh -- especially in Arabic. He jumpstarted the Dubai standup comedy scene and produced the Axis of Evil Middle East Comedy Tour. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
This talk is about righting writing wrongs.
0
1000
3000
Ten wykład jest o poprawianiu błędów,
00:19
No, the sound's not faulty -- righting writing wrongs.
1
4000
3000
Nie, nie przesłyszeliście się -- o poprawianiu błędów.
00:22
The Middle East is huge,
2
7000
3000
Bliski Wschód jest ogromny
00:25
and with all our problems, one thing's for sure: we love to laugh.
3
10000
3000
i mimo trapiących go problemów, jedno jest pewne: lubimy się śmiać.
00:28
I think humor is a great way to celebrate our differences.
4
13000
3000
Humor jest świetnym sposobem by celebrować co nas różni.
00:31
We need to take our responsibilities seriously,
5
16000
2000
Musimy podchodzić poważnie do naszych obowiązków,
00:33
but not ourselves.
6
18000
2000
lecz nie do nas samych.
00:35
Don't get me wrong: it's not like we don't have comedy in the Middle East.
7
20000
3000
Nie zrozumcie mnie źle: mamy kabarety na Bliskim Wschodzie.
00:38
I grew up at a time when iconic actors
8
23000
2000
Dorastałem w czasach, gdy znani aktorzy
00:40
from Kuwait, Syria, Egypt
9
25000
2000
z Kuwejtu, Syrii czy Egiptu
00:42
used laughter to unite the region,
10
27000
3000
używali śmiechu, by jednoczyć region,
00:45
just as football can.
11
30000
2000
w ten sam sposób co piłka nożna.
00:47
(Laughter)
12
32000
3000
(Śmiech)
00:50
Now is the time for us to laugh at ourselves,
13
35000
2000
Nadszedł czas, gdy musimy śmiać się z samych siebie,
00:52
before others can laugh with us.
14
37000
3000
nim inni będą mogli śmiać się razem z nami.
00:55
This is the story of the rise and rise of stand-up comedy in the Middle East --
15
40000
3000
Jest to opowieść o wzroście znaczenia stand-up'owej sceny kabaretowej na Bliskim Wschodzie --
00:58
a stand-up uprising, if you will.
16
43000
3000
stand-up'owe powstanie, jak kto woli.
01:02
Working in London as TV maker and writer,
17
47000
3000
Pracując w Londynie jako producent TV i scenarzysta,
01:05
I quickly realized
18
50000
2000
dotarło do mnie,
01:07
that comedy connects audiences.
19
52000
3000
że komedia łączy publiczności.
01:10
Now, the best breeding ground for good comic writing
20
55000
3000
Obecnie, najlepsze skecze powstają
01:13
is the stand-up comedy circuit,
21
58000
2000
jako stand-up'owe wystąpienia,
01:15
where they just happen to say that you kill when you do well
22
60000
2000
gdzie zabijasz śmiechem gdy idzie Ci dobrze,
01:17
and you bomb when you do badly.
23
62000
2000
i gdzie torpedujesz, gdy nie dajesz rady.
01:19
An unfortunate connection for us maybe,
24
64000
2000
To być może niefortunne dla nas porównanie,
01:21
but it reminds me
25
66000
2000
lecz przypomina mi, że
01:23
that we'd like to thank one man for, over the past decade,
26
68000
3000
powinniśmy specjalnie podziękować jednemu Panu,
01:26
working tirelessly
27
71000
1000
nieustannie pracującemu - od 10-ciu lat,
01:27
to support comedians all around the world,
28
72000
3000
wspierając komików z całego świata,
01:30
specifically comedians
29
75000
2000
a w szczególności tych,
01:32
with a Middle Eastern background.
30
77000
2000
pochodzących z Bliskiego Wschodu.
01:34
(Applause)
31
79000
3000
(Oklaski)
01:37
Like my good friends, Dean and Maysoon, at the bottom of the screen,
32
82000
3000
Jak moi dobrzy przyjaciele, Dean i Maysoon, wyświetleni na dole ekranu,
01:40
who, two years after 9/11,
33
85000
2000
którzy, 2 lata po 9/11,
01:42
started a festival to change the way
34
87000
2000
rozpoczęli festiwal mający na celu
01:44
Middle Easterners are perceived in the world.
35
89000
3000
zmianę postrzegania Arabów przez świat.
01:47
It's still going strong, with positive press to die for.
36
92000
3000
Za taki PR można by zabić.
01:51
Also, three guys working for years in Los Angeles,
37
96000
3000
Również trzech gości pracujących przez lata w Los Angeles,
01:54
an Iranian, a Palestinian and an Egyptian,
38
99000
3000
Irańczyk, Palestyńczyk i Egipcjanin,
01:57
created the aptly named Axis of Evil comedy act.
39
102000
3000
założyło grupę kabaretową trafnie nazwaną "Oś Zła".
02:01
And wherever they went,
40
106000
2000
I gdziekolwiek nie poszli,
02:03
they killed.
41
108000
2000
zabijali śmiechem.
02:05
Now, I didn't start this fire, but I did pour petrol on it.
42
110000
3000
Nie wznieciłem tego ognia, ale dolałem do niego oliwy.
02:08
I moved to Dubai as the head of original content
43
113000
3000
Przeniosłem się do Dubaju jako kierownik wydziału
02:11
for a Western TV network.
44
116000
2000
jednej z zachodnich stacji telewizyjnych.
02:13
My job was to connect the brand with a Middle Eastern audience.
45
118000
3000
Moim zadaniem było przybliżenie marki Arabskiej publiczności.
02:18
Now, the American head of programming
46
123000
3000
Amerykański kierownik programowy
02:21
wanted new local Arabic comedy.
47
126000
3000
chciał pozyskać nową Arabską scenę kabaretową.
02:24
In a thick Arabic accent, my brain went,
48
129000
3000
Z mocnym arabskim akcentem, pomyślałem:
02:27
"Berfect."
49
132000
2000
"Super!"
02:29
(Laughter)
50
134000
2000
(Śmiech)
02:31
Now, I had friends in the U.S.
51
136000
2000
Miałem przyjaciela w Stanach,
02:33
who had started a successful new tribe.
52
138000
3000
który założył odnoszącą sukcesy trupę.
02:37
And I had every intention of taking this tribe
53
142000
2000
Jak najbardziej chciałem zgarnąć ich,
02:39
from being outliers in the Middle East
54
144000
2000
przybliżyć na Bliskim Wschodzie,
02:41
and pushing them over the tipping point
55
146000
2000
przepchnąć ich przez punkt zwrotny
02:43
towards success.
56
148000
2000
w stronę sukcesu.
02:45
Now, as with any new idea, it wasn't easy.
57
150000
2000
Jak z każdym nowym pomysłem, nie było to łatwe.
02:47
I had four phases to this plan.
58
152000
2000
Podzieliłem plan na cztery etapy.
02:49
First, we'd need to buy content from the West and air it.
59
154000
3000
Po pierwsze, musieliśmy zdobyć zachodnie skecze.
02:52
Then I'd bring my friends, and we'd show local amateurs how it's done.
60
157000
3000
Następnie zaprezentować je lokalnym amatorom by zrozumieli jak to się robi.
02:55
We would film that and air it,
61
160000
2000
Zostałoby to nagrane oraz wyemitowane.
02:57
and then I could work with the local amateurs and write new comedy.
62
162000
3000
Wtedy można by rozpocząć pracę z lokalnymi komikami nad nowymi skeczami.
03:00
I excitedly presented this to the big boss,
63
165000
2000
Podekscytowany, przedstawiłem pomysł szefowi,
03:02
and his reaction was, "Um, I don't get it."
64
167000
3000
jego reakcją było: "Hm, nie łapię."
03:07
So I retreated back to my cave
65
172000
2000
Więc się wycofałem
03:09
and continued to support and produce comedy
66
174000
2000
i kontynuowałem prace nad skeczami,
03:11
and let my friends use my couch
67
176000
2000
pozwalając znajomym korzystać z mojej kanapy
03:13
as a regional operations hub.
68
178000
3000
jako 'centrum regionalnych działań'.
03:16
Now, fast forward two years, to early 2007.
69
181000
3000
Teraz przewińmy czas o dwa lata, jest początek 2007-ego.
03:19
The earth rotated, as did our management,
70
184000
3000
Ziemia się zmieniła, tak samo nasz zarząd.
03:22
(Laughter)
71
187000
2000
(Śmiech)
03:24
and as if by divine intervention,
72
189000
2000
I jakby za sprawą boskiego wstawiennictwa
03:26
things came together
73
191000
2000
wszystko się ułożyło do kupy
03:28
to help this revolution take shape.
74
193000
3000
i nasza rewolucja nabrała kształtów.
03:31
Here's how the dots connected.
75
196000
2000
Oto jak się wszystko ułożyło.
03:33
First, the Axis guys recorded a Comedy Central special
76
198000
3000
Po pierwsze, ludzie z 'Osi' nagrali odcinek dla Comedy Central
03:36
that aired in the States,
77
201000
2000
wyemitowany w Stanach,
03:38
and it was getting great hits on YouTube.
78
203000
2000
oraz rozchwytywany na YouTube.
03:40
Our new French CEO
79
205000
2000
Nasz francuski dyrektor generalny
03:42
believed in the power of positive PR ...
80
207000
2000
wierzył w moc pozytywnego PR'u...
03:44
(Laughter)
81
209000
2000
(Śmiech)
03:46
and ideas du bon marche.
82
211000
3000
i pomysły 'du bon marche'.
03:49
Let's just say "value for money."
83
214000
2000
Powiedzmy, 'warte swojej ceny'.
03:51
I produced in Dubai a show for Ahmed Ahmed
84
216000
3000
Nagrałem w Dubaju show dla Ahmed Ahmed'a
03:54
to showcase his new Axis special to a packed room.
85
219000
2000
i zaprezentowałem nowy odcinek 'Osi' pełnej sali.
03:56
I invited our new CEO,
86
221000
2000
Zaprosiłem naszego nowego dyrektora generalnego.
03:58
and as soon as he realized we had a room packed full of laughing infidels,
87
223000
3000
Jak tylko się zorientował, że ma pokój pełen rozchichotanych niewiernych,
04:01
his reaction was very simple:
88
226000
2000
jego reakcja była prosta:
04:03
"Let's make this happen.
89
228000
3000
"Zróbmy to."
04:06
And one more thing: No, don't F it up."
90
231000
3000
Oraz jeszcze jedno: "Nie zawalcie tego."
04:09
So I quickly went to work
91
234000
2000
Tak więc zabrałem się do roboty
04:11
with a great team around me.
92
236000
2000
z świetną drużyną u boku.
04:13
I happened to find
93
238000
2000
Udało mi się znaleźć
04:15
a funny guy to present it in Arabic,
94
240000
2000
śmiesznego gości do arabskich skeczy,
04:17
who is originally Korean,
95
242000
3000
który jest z pochodzenia Koreańczykiem,
04:20
a perfect fit for the Axis of Evil.
96
245000
2000
co sprawia, że świetnie pasuje do 'Osi Zła'.
04:22
This is all true.
97
247000
2000
Taka prawda.
04:24
Now, while preparing for the tour,
98
249000
2000
Przygotowując się do trasy
04:26
I had to remind the guys to be culturally sensitive.
99
251000
2000
uczuliłem chłopaków na bycie wyrozumiałych kulturowo.
04:28
I used the three Bs of stand-up don'ts
100
253000
2000
Zabroniłem trzech rzeczy w stand-up'ach,
04:30
as I call them in the Middle East:
101
255000
2000
źle widzianych na Bliskim Wschodzie --
04:33
blue content, keep it clean; beliefs, not religion;
102
258000
3000
Seks - trzymamy z daleka -- wierzenia, nie religia,
04:36
and the third B, bolitics.
103
261000
3000
oraz ostatnie - polityka.
04:39
Stay away from bolitics in the Middle East.
104
264000
3000
Trzymamy się z dala od polityki na Bliskim Wschodzie.
04:42
Oh course, you might think, what's left
105
267000
2000
Oczywiście możecie się zastanawiać co więcej w takim razie zostaje?
04:44
without bolitics, sex and religion, how can you make people laugh?
106
269000
2000
bez polityki, seksu i religii - jak możemy rozśmieszać ludzi?
04:46
I'd say, watch any successful well-written,
107
271000
3000
Zobaczcie dobrze napisany,
04:49
family-friendly sitcom in the West
108
274000
2000
przyjazny rodzinie sitkom na zachodzie,
04:51
for your answers.
109
276000
2000
oto wasza odpowiedź.
04:53
Now, were the Axis successful?
110
278000
3000
Co okazało się udane w Osi?
04:57
In five countries, in just under a month,
111
282000
2000
W pięciu krajach, w ciągu jednego miesiąca,
04:59
we had thousands of fanatical fans come and see them live.
112
284000
3000
mieliśmy tysiące oddanych fanów przychodzących na pokazy.
05:02
We had millions see them on TV and on TV news.
113
287000
3000
Mieliśmy miliony widzów w telewizji.
05:05
In Jordan, we had His Majesty the King come and see them.
114
290000
3000
W Jordanie Jego Królewska Mość przyszedł na występ.
05:08
In fact, they were so successful
115
293000
2000
Byli tak świetni,
05:10
that you could buy a pirated copy of their DVD,
116
295000
2000
że można było kupić nielegalną kopię ich DVD
05:12
even before it was released in the Middle East.
117
297000
2000
nim zdołała być wydana na Bliskim Wschodzie.
05:14
Anywhere you go.
118
299000
2000
Gdziekolwiek by się nie poszło.
05:16
So everywhere we went,
119
301000
2000
Gdziekolwiek nie poszliśmy,
05:18
we auditioned amateurs.
120
303000
2000
przesłuchiwaliśmy amatorów.
05:20
We filmed that process and aired a documentary.
121
305000
3000
Filmowaliśmy ich i emitowaliśmy.
05:23
I called it "Three Guys and Wonho."
122
308000
3000
Nazwałem to "Trzech Gości i Wonho."
05:26
It really is his name.
123
311000
2000
To naprawdę jego imię.
05:30
And all this TV and Internet exposure
124
315000
3000
Całe to internetowe i telewizyjne przedstawienie
05:33
has led to a great many
125
318000
2000
doprowadziło do pozyskania wielu
05:35
recruits to our cause.
126
320000
2000
rekrutów dla naszej sprawy.
05:37
In Dubai this year, we've just had
127
322000
2000
Tego roku w Dubaju mieliśmy
05:39
the first all-women's, homegrown stand-up show.
128
324000
2000
pierwszy, w pełni kobiecy, stand up.
05:41
And notice two of them are wearing headscarves,
129
326000
2000
Co warto zauważyć, dwie z nich nosiły chusty na głowę.
05:43
and yes, even they can laugh.
130
328000
3000
Tak, nawet one mogą się śmiać.
05:46
Dubai, to me, is like a hand
131
331000
2000
Dubaj, według mnie, jest jak dłoń
05:48
that supports anyone who wants to make things happen.
132
333000
3000
wspomagająca każdego, kto chce spełnienia marzeń.
05:51
20 years ago,
133
336000
2000
20 lat temu,
05:53
no one had heard of it.
134
338000
2000
nikt o tym nie słyszał.
05:55
Look at it now.
135
340000
2000
Spójrzcie teraz.
05:57
With an inspirational leader, I think this year,
136
342000
2000
Z inspirującym kierownictwem, tego roku
05:59
the opening of the tallest tower in the world
137
344000
2000
otwarcie najwyższego budynku na świecie
06:01
is like adding a finger to that hand,
138
346000
2000
jest jak dodanie palca do tej dłoni,
06:03
that points at all those
139
348000
2000
wskazującego wszystkich,
06:05
who spread fallacious stories about us.
140
350000
3000
którzy szerzą mylny obraz na nasz temat.
06:08
(Laughter)
141
353000
3000
(Śmiech)
06:11
(Applause)
142
356000
2000
(Oklaski)
06:13
Now, in three short years, we've come a long way
143
358000
3000
W ciągu trzech krótkich lat przeszliśmy długą drogę
06:16
with stand-up comedy shows happening even in Saudi Arabia.
144
361000
3000
gdzie stand-up'owe show dzieją się nawet w Arabii Saudyjskiej.
06:19
These comics are now going to the New York festival.
145
364000
3000
Ci komicy jadą teraz na festiwal w Nowym York'u.
06:22
And the Lebanese, brilliant Lebanese,
146
367000
2000
I Libańczyk, genialny Libańczyk
06:24
Nemr Abou Nassar, we featured in our first tour,
147
369000
2000
Nemr Abou Nassar, którego pokazaliśmy podczas naszej pierwszej trasy,
06:26
has just been performing in L.A.'s legendary comedy clubs.
148
371000
3000
występuje obecnie w najlepszych komediowych klubach w L.A.
06:29
So clearly, from the inside, we are doing our best to change our image,
149
374000
3000
Niewątpliwie, od wewnątrz robimy wszystko co naszej mocy by zmienić nasz wizerunek
06:32
and it's exploding.
150
377000
2000
i staje się on wybuchowy.
06:34
(Laughter)
151
379000
2000
(Śmiech)
06:36
So, as for the outsiders looking in,
152
381000
3000
Jak gdy postronni ludzie oglądają
06:39
watch the CNN report on the second Amman Comedy Festival.
153
384000
3000
w CNN raport nt. drugiego festiwalu komediowego w Anmanie.
06:42
The reporter did a great job, and I thank her,
154
387000
3000
Reporterka odwaliła kawał dobre roboty, za co jestem jej wdzięczny
06:45
but somebody forgot to send the positive PR email
155
390000
3000
lecz ktoś zapomniał o wysłaniu maila z pozytywnym PR'em
06:48
to the person operating the automatic news ticker that appears at the bottom.
156
393000
3000
osobie odpowiedzialnej za pasek informacyjny u dołu ekranu.
06:51
For example, when Dean talks,
157
396000
3000
Dla przykładu, gdy Dean mówi,
06:54
the ticker says, "U.S.: Suspect gave 'actionable intel."
158
399000
3000
pasek wyświetla: "U.S.: Podejrzany zdradza informacje."
06:57
Well, if you're used to listening to comedians,
159
402000
3000
Cóż, jeżeli przywykliście do słuchania komików,
07:00
then I'm not surprised.
160
405000
2000
przestaje mnie to zadziwiać.
07:02
Sadly, this leads me to another three Bs
161
407000
2000
Co smutne, to obrazuje
07:04
that represents how the media in the West
162
409000
3000
jak zachodnie media
07:07
talks about us as bombers, billionaires
163
412000
2000
mówią tylko o zamachowcach, miliarderach
07:09
and belly dancers.
164
414000
2000
oraz tancerkom brzucha.
07:12
Enough.
165
417000
2000
Wystarczy.
07:14
We're not all angry fanatics
166
419000
2000
Nie wszyscy jesteśmy wściekłymi fanatykami,
07:16
who want to kill the infidel.
167
421000
2000
którzy chcą zabić wszystkich niewiernych.
07:18
We have a positive story to tell
168
423000
2000
Mamy pozytywną przekaz do przekazania
07:20
and image to sell.
169
425000
2000
jak i obraz.
07:22
In fact, one thing's for sure, in my experience,
170
427000
3000
Z mojego doświadczenia wiem, że jedno jest pewne.
07:25
we love to laugh like hell.
171
430000
3000
Piekielnie lubimy się śmiać.
07:29
(Laughter)
172
434000
2000
(Śmiech)
07:31
Here are three questions that I like to use
173
436000
2000
Oto trzy pytania, które lubię używać
07:33
to test the truthiness of our representation
174
438000
3000
by sprawdzić prawdziwość i reprezentatywność
07:36
in any media story.
175
441000
2000
każdej historii w mediach.
07:38
One: Is the Middle East
176
443000
2000
Pierwsze: Czy Bliski Wschód
07:40
being shown in a current time
177
445000
2000
jest pokazany we właściwym czasie
07:42
and correct context?
178
447000
3000
i właściwym kontekście?
07:45
(Laughter)
179
450000
5000
(Śmiech)
07:50
Two: Do the Middle Eastern characters
180
455000
3000
Drugie: Czy arabskie postacie
07:53
laugh or smile
181
458000
3000
śmieją się lub uśmiechają
07:56
without showing the whites of their eyes?
182
461000
2000
bez furii w oczach?
07:58
(Laughter)
183
463000
2000
(Śmiech)
08:00
Three: Is the Middle Eastern character
184
465000
3000
Trzecie: Czy arabskie postacie
08:03
being played by one?
185
468000
3000
są grane przez jednego aktora?
08:08
Clearly, there are wrongs that need to be righted.
186
473000
3000
Oczywiście niektóre z nich mogą wymagać poprawki.
08:11
We've started in our region.
187
476000
2000
Zaczęliśmy od naszego regionu.
08:13
My challenge to the rest of the world
188
478000
2000
Mój przekaz dla świata to
08:15
is please, start using
189
480000
2000
proszę pokazujcie pozytywny
08:17
positive Middle Eastern images in your stories.
190
482000
2000
obraz Bliskiego Wschodu w swoich opowieściach.
08:19
For inspiration, go to one of our festivals,
191
484000
2000
Po inspirację idźcie na jeden z naszych festiwali,
08:21
go online, drop us a line.
192
486000
2000
lub napiszcie w Internecie.
08:23
Let's change the narrative together
193
488000
3000
Zmieńmy ten obraz razem
08:26
and let's start righting writing wrongs.
194
491000
3000
i zacznijmy poprawiać błędy.
08:29
I'd like to end, before going back to the Middle East,
195
494000
2000
Przed zakończeniem i powrotem na Bliski Wschód,
08:31
with a quote from one of the greatest Sheikhs
196
496000
2000
chciałbym zacytować jednego z największych Szejków,
08:33
to put quill to parchment.
197
498000
2000
tym samym stawiając kropkę nad i.
08:35
As my father likes to call him, "Asheikh Azubare;"
198
500000
3000
Jak mój ojciec zwykł go nazywać "Szejk Azubare"
08:38
as my mother would say, "Shakespeare."
199
503000
2000
zaś matka: "Szekspir".
08:40
(Laughter)
200
505000
2000
(Śmiech)
08:42
"And now we go in content
201
507000
2000
"Teraz dążymy z zadowoleniem
08:44
to liberty and not to banishment."
202
509000
2000
do wolności, nie zaś na wygnanie."
08:46
Thank you.
203
511000
2000
Dziękuję.
08:48
(Applause)
204
513000
5000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Jamil Abu-Wardeh - ProducerJamil Abu-Wardeh believes in the community-building power of a shared laugh -- especially in Arabic. He jumpstarted the Dubai standup comedy scene and produced the Axis of Evil Middle East Comedy Tour.
Why you should listen
After fifteen years working in UK television, Jamil Abu-Wardeh moved to Dubai with a big idea: to bring modern standup comedy to the Middle East. His grassroots efforts to build a standup scene in Dubai, and then across the region, led to the first standup comedy time slot in the programming of Showtime Arabia. And this led to a ground- and record-breaking tour of five Arab countries: The Axis of Evil Middle East Comedy Tour. Lines around the block, performances for royalty -- the tour tapped into a shared desire to laugh.
Standup comedians on the tour avoid the three B's (blue material, beliefs and "bolitics") but are free to poke fun everywhere else. One of Abu-Wardeh's stars, protegé Wonho Chung, is a Korean kid who speaks perfect Arabic and is wildly popular on YouTube in Saudi Arabia -- proving to Abu-Wardeh that lines between national groups can be broken down if you're just funny enough. The impresario is constantly creating content and chances for aspiring comics, and his work has helped touch off a new flowering of standup comedy in the region.
Jamil Abu-Wardeh | Speaker | TED.com