ABOUT THE SPEAKER
Nicholas Christakis - Physician, social scientist
Nicholas Christakis explores how the large-scale, face-to-face social networks in which we are embedded affect our lives, and what we can do to take advantage of this fact.

Why you should listen

People aren't merely social animals in the usual sense, for we don't just live in groups. We live in networks -- and we have done so ever since we emerged from the African savannah. Via intricately branching paths tracing out cascading family connections, friendship ties, and work relationships, we are interconnected to hundreds or even thousands of specific people, most of whom we do not know. We affect them and they affect us.

Nicholas Christakis' work examines the biological, psychological, sociological, and mathematical rules that govern how we form these social networks, and the rules that govern how they shape our lives. His work shows how phenomena as diverse as obesity, smoking, emotions, ideas, germs, and altruism can spread through our social ties, and how genes can partially underlie our creation of social ties to begin with. His work also sheds light on how we might take advantage of an understanding of social networks to make the world a better place.

At Yale, Christakis is a Professor of Social and Natural Science, and he directs a diverse research group in the field of biosocial science, primarily investigating social networks. His popular undergraduate course "Health of the Public" is available as a podcast. His book, Connected, co-authored with James H. Fowler, appeared in 2009, and has been translated into 20 languages. In 2009, he was named by Time magazine to its annual list of the 100 most influential people in the world, and also, in 2009 and 2010, by Foreign Policy magazine to its list of 100 top global thinkers

More profile about the speaker
Nicholas Christakis | Speaker | TED.com
TED@Cannes

Nicholas Christakis: How social networks predict epidemics

Nicholas Christakis: Jak sieci społeczne przewidują epidemie

Filmed:
669,862 views

Po zmapowaniu skomplikowanych sieci społecznych, Nicholas Christakis wraz z kolegą Jamesem Fowlerem rozpoczął dochodzenie w jaki sposób ta wiedza może ulepszyć nasze życie. Teraz, odsłania swoje najświeższe odkrycia: Sieci te mogą być stosowane do wykrywania epidemii wcześniej niż kiedykolwiek, począwszy od rozpowszechnienia innowacyjnych pomysłów przez ryzykowne zachowania po wirusy (np. H1N1).
- Physician, social scientist
Nicholas Christakis explores how the large-scale, face-to-face social networks in which we are embedded affect our lives, and what we can do to take advantage of this fact. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:15
For the last 10 yearslat, I've been spendingwydatki my time tryingpróbować to figurepostać out
0
0
3000
Przez ostatnie 10 lat, spędzałem czas próbując się dowiedzieć
00:18
how and why humanczłowiek beingsIstoty
1
3000
2000
jak i dlaczego ludzie
00:20
assemblegromadzić themselvessami into socialspołeczny networkssieci.
2
5000
3000
gromadzą się w sieciach społecznych.
00:23
And the kinduprzejmy of socialspołeczny networksieć I'm talkingmówić about
3
8000
2000
Rodzaj sieci społecznych o których mówię
00:25
is not the recentniedawny onlineonline varietyróżnorodność,
4
10000
2000
nie jest internetowym bytem,
00:27
but ratherraczej, the kinduprzejmy of socialspołeczny networkssieci
5
12000
2000
ale raczej typem sieci społecznych
00:29
that humanczłowiek beingsIstoty have been assemblingzłożenie for hundredssetki of thousandstysiące of yearslat,
6
14000
3000
jakie ludzie tworzą od setek tysięcy lat,
00:32
ever sinceod we emergedpojawiły się from the AfricanAfrykańska savannahSavannah.
7
17000
3000
odkąd pojawiliśmy się na afrykańskiej sawannie.
00:35
So, I formformularz friendshipsprzyjaźnie and co-workerwspółpracownika
8
20000
2000
Tak więc, formuję przyjaźnie, współpracę
00:37
and siblingelement równorzędny and relativekrewny relationshipsrelacje with other people
9
22000
3000
i małżeństwa i relacje z innymi ludźmi,
00:40
who in turnskręcać have similarpodobny relationshipsrelacje with other people.
10
25000
2000
którzy z kolei mają podobne relacje z innymi ludźmi.
00:42
And this spreadsspready on out endlesslybez końca into a distancedystans.
11
27000
3000
I to rozprzestrzenia się tak bez końca na odległość.
00:45
And you get a networksieć that lookswygląda like this.
12
30000
2000
I dostajecie sieć, która wygląda tak.
00:47
EveryKażdy dotkropka is a personosoba.
13
32000
2000
Każda kropka to osoba.
00:49
EveryKażdy linelinia betweenpomiędzy them is a relationshipzwiązek betweenpomiędzy two people --
14
34000
2000
Każda linia pomiędzy nimi jest związkiem pomiędzy dwojgiem ludzi --
00:51
differentróżne kindsrodzaje of relationshipsrelacje.
15
36000
2000
różnego rodzaju związkami.
00:53
And you can get this kinduprzejmy of vastogromny fabrictkanina of humanityludzkość,
16
38000
3000
I można uzyskać tego rodzaju ogromną tkaninę ludzkości,
00:56
in whichktóry we're all embeddedosadzone.
17
41000
2000
w którą wszyscy jesteśmy wrośnięci.
00:58
And my colleaguekolega, JamesJames FowlerFowler and I have been studyingstudiować for quitecałkiem sometimeczasami
18
43000
3000
I wraz z moim kolegą, Jamesem Fowlerem, analizowaliśmy przez pewien czas
01:01
what are the mathematicalmatematyczny, socialspołeczny,
19
46000
2000
jakie są matematyczne, społeczne,
01:03
biologicalbiologiczny and psychologicalpsychologiczny ruleszasady
20
48000
3000
biologiczne i psychologiczne reguły,
01:06
that governrządzić how these networkssieci are assembledzmontowany
21
51000
2000
które rządzą tym, jak te sieci powstają
01:08
and what are the similarpodobny ruleszasady
22
53000
2000
i jakie są podobne reguły,
01:10
that governrządzić how they operatedziałać, how they affectoddziaływać our liveszyje.
23
55000
3000
które rządzą tym, jak one funkcjonują, jak wpływają na nasze życie.
01:13
But recentlyostatnio, we'vemamy been wonderingpełen zdumienia
24
58000
2000
I ostatnio zastanawialiśmy się
01:15
whetherczy it mightmoc be possiblemożliwy to take advantageZaletą of this insightwgląd,
25
60000
3000
czy możliwe jest wykorzystanie tej wiedzy,
01:18
to actuallytak właściwie find wayssposoby to improveulepszać the worldświat,
26
63000
2000
w celu znalezienia sposobów na udoskonalenie świata
01:20
to do something better,
27
65000
2000
aby zrobić coś lepszego,
01:22
to actuallytak właściwie fixnaprawić things, not just understandzrozumieć things.
28
67000
3000
żeby konkretnie naprawić rzeczy, nie tylko je zrozumieć.
01:25
So one of the first things we thought we would tacklesprzęt
29
70000
3000
I tak jedną z pierwszych spraw do jakich postanowiliśmy podejść
01:28
would be how we go about predictingprzewidywanie epidemicsepidemie.
30
73000
3000
był sposób przewidywania epidemii.
01:31
And the currentobecny statestan of the artsztuka in predictingprzewidywanie an epidemicepidemia --
31
76000
2000
Aktualny stan wiedzy w przewidywaniu epidemii --
01:33
if you're the CDCCDC or some other nationalkrajowy bodyciało --
32
78000
3000
jeśli jesteś CDC (www.cdc.gov) lub innym organem krajowym --
01:36
is to sitsiedzieć in the middleśrodkowy where you are
33
81000
2000
polega na siedzeniu w miejscu
01:38
and collectzebrać datadane
34
83000
2000
i zbieraniu danych
01:40
from physicianslekarze and laboratorieslaboratoria in the fieldpole
35
85000
2000
od lekarzy i laboratoriów w terenie,
01:42
that reportraport the prevalencerozpowszechnienie or the incidencezakres of certainpewny conditionswarunki.
36
87000
3000
którzy raportują występowanie lub częstość występowania pewnych warunków.
01:45
So, so and so patientspacjenci have been diagnosedrozpoznano with something,
37
90000
3000
Tacy i tacy pacjenci zostali zdiagnozowani z czymś tutaj
01:48
or other patientspacjenci have been diagnosedrozpoznano,
38
93000
2000
lub inni pacjenci zostali zdiagnozowani tam,
01:50
and all these datadane are fedkarmiony into a centralcentralny repositorymagazyn, with some delayopóźnienie.
39
95000
3000
i wszystkie te dane są wprowadzane do centralnego repozytorium, z pewnym opóźnieniem.
01:53
And if everything goesidzie smoothlypłynnie,
40
98000
2000
I jeśli wszystko pójdzie gładko,
01:55
one to two weekstygodnie from now
41
100000
2000
w ciągu tygodnia lub dwóch,
01:57
you'llTy będziesz know where the epidemicepidemia was todaydzisiaj.
42
102000
3000
dowiesz się że epidemia wystąpiła dzisiaj.
02:00
And actuallytak właściwie, about a yearrok or so agotemu,
43
105000
2000
I w zasadzie, mniej więcej rok temu,
02:02
there was this promulgationogłoszenia
44
107000
2000
powstał pomysł stworzenia
02:04
of the ideapomysł of GoogleGoogle FluGrypa TrendsTrendy, with respectPoszanowanie to the flugrypa,
45
109000
3000
trendów rozwoju grypy - Google Flu Trends,
02:07
where by looking at people'sludzie searchingbadawczy behaviorzachowanie todaydzisiaj,
46
112000
3000
gdzie, poprzez dzisiejszą analizę zapytań w wyszukiwarce
02:10
we could know where the flugrypa --
47
115000
2000
moglibyśmy się dowiedzieć gdzie grypa...
02:12
what the statusstatus of the epidemicepidemia was todaydzisiaj,
48
117000
2000
jaki jest status epidemii na dzień dzisiejszy,
02:14
what's the prevalencerozpowszechnienie of the epidemicepidemia todaydzisiaj.
49
119000
3000
jaki jest stan występowania epidemii na dziś.
02:17
But what I'd like to showpokazać you todaydzisiaj
50
122000
2000
Ale to co chciałem wam pokazać dzisiaj,
02:19
is a meansznaczy by whichktóry we mightmoc get
51
124000
2000
to sposób, dzięki któremu możemy uzyskać
02:21
not just rapidszybki warningostrzeżenie about an epidemicepidemia,
52
126000
3000
nie tylko wczesne ostrzeżenie o epidemii,
02:24
but alsorównież actuallytak właściwie
53
129000
2000
ale także
02:26
earlywcześnie detectionwykrycie of an epidemicepidemia.
54
131000
2000
wczesne wykrycie epidemii.
02:28
And, in factfakt, this ideapomysł can be used
55
133000
2000
I w zasadzie ta idea może być użyta
02:30
not just to predictprzepowiadać, wywróżyć epidemicsepidemie of germszarazki,
56
135000
3000
nie tylko w przypadku epidemii zarazków
02:33
but alsorównież to predictprzepowiadać, wywróżyć epidemicsepidemie of all sortssortuje of kindsrodzaje.
57
138000
3000
ale także przy przewidywaniu jakiegokolwiek rodzaju epidemii.
02:37
For exampleprzykład, anything that spreadsspready by a formformularz of socialspołeczny contagionzaraza
58
142000
3000
Na przykład, cokolwiek co rozprzestrzenia się w formie społecznej zarazy
02:40
could be understoodzrozumiany in this way,
59
145000
2000
może być rozumiane w ten sposób,
02:42
from abstractabstrakcyjny ideaspomysły on the left
60
147000
2000
od abstrakcyjnych idei po lewej,
02:44
like patriotismpatriotyzm, or altruismaltruizm, or religionreligia
61
149000
3000
takich jak patriotyzm, czy altruizm, czy religia
02:47
to practicespraktyki
62
152000
2000
po praktyczne
02:49
like dietingdiety behaviorzachowanie, or bookksiążka purchasingnabywczy,
63
154000
2000
takie jak dieta, czy zakup książek,
02:51
or drinkingpicie, or bicycle-helmetKask rowerowy [and] other safetybezpieczeństwo practicespraktyki,
64
156000
3000
czy też picie alkoholu, czy kask rowerowy i inne praktyki BHP
02:54
or productsprodukty that people mightmoc buykupować,
65
159000
2000
lub produkty które ludzie mogą kupić,
02:56
purchaseszakupy of electronicelektroniczny goodsdobra,
66
161000
2000
zakupy sprzętu elektronicznego,
02:58
anything in whichktóry there's kinduprzejmy of an interpersonalinterpersonalne spreadrozpiętość.
67
163000
3000
wszystko z czym związane jest interpersonalne rozpowszechnienie.
03:01
A kinduprzejmy of a diffusiondyfuzja of innovationinnowacja
68
166000
2000
Rodzaj dyfuzji innowacji
03:03
could be understoodzrozumiany and predictedprzewidywane
69
168000
2000
może być rozumiane i przewidywane
03:05
by the mechanismmechanizm I'm going to showpokazać you now.
70
170000
3000
poprzez mechanizm który wam teraz pokażę.
03:08
So, as all of you probablyprawdopodobnie know,
71
173000
2000
A więc, jak zapewne wszyscy wiecie,
03:10
the classicklasyczny way of thinkingmyślący about this
72
175000
2000
klasyczny sposób myślenia o tym
03:12
is the diffusion-of-innovationdyfuzja innowacji,
73
177000
2000
jest dyfuzja innowacji
03:14
or the adoptionprzyjęcie curvekrzywa.
74
179000
2000
lub też krzywa adoptacji.
03:16
So here on the Y-axisOś y, we have the percentprocent of the people affectedafektowany,
75
181000
2000
Więc tu na osi Y, mamy procent ludzi którzy zostali dotknięci,
03:18
and on the X-axisOś x, we have time.
76
183000
2000
i na osi X mamy czas.
03:20
And at the very beginningpoczątek, not too manywiele people are affectedafektowany,
77
185000
3000
I na samym początku, niewiele osób jest dotkniętych,
03:23
and you get this classicklasyczny sigmoidalsigmoidalnej,
78
188000
2000
i dostajemy klasyczną krzywą
03:25
or S-shapedKształcie litery S, curvekrzywa.
79
190000
2000
w kształcie litery S.
03:27
And the reasonpowód for this shapekształt is that at the very beginningpoczątek,
80
192000
2000
Powodem takiego kształtu jest fakt, że na samym początku,
03:29
let's say one or two people
81
194000
2000
powiedzmy jedna lub dwie osoby
03:31
are infectedzarażony, or affectedafektowany by the thing
82
196000
2000
zostały dotknięte, lub zainfekowane przez tą rzecz
03:33
and then they affectoddziaływać, or infectzainfekować, two people,
83
198000
2000
i następnie infekują, dwie następne osoby
03:35
who in turnskręcać affectoddziaływać fourcztery, eightosiem, 16 and so forthnaprzód,
84
200000
3000
które w efekcie wpływają na cztery, osiem, 16, itd.
03:38
and you get the epidemicepidemia growthwzrost phasefazy of the curvekrzywa.
85
203000
3000
i powstaje faza epidemicznego wzrostu krzywej.
03:41
And eventuallyostatecznie, you saturatenasycenia the populationpopulacja.
86
206000
2000
I w końcu, nasyca się populacja.
03:43
There are fewermniej and fewermniej people
87
208000
2000
Jest coraz mniej osób
03:45
who are still availabledostępny that you mightmoc infectzainfekować,
88
210000
2000
które są dostępne, które można zarazić;
03:47
and then you get the plateauPłaskowyż of the curvekrzywa,
89
212000
2000
i osiągamy plateau krzywej,
03:49
and you get this classicklasyczny sigmoidalsigmoidalnej curvekrzywa.
90
214000
3000
i otrzymujemy klasyczną esowatą krzywą.
03:52
And this holdstrzyma for germszarazki, ideaspomysły,
91
217000
2000
I to dotyczy zarazków, pomysłów,
03:54
productprodukt adoptionprzyjęcie, behaviorszachowania,
92
219000
2000
adoptacji produktów, zachowań
03:56
and the like.
93
221000
2000
i tym podobnych.
03:58
But things don't just diffuserozproszone in humanczłowiek populationspopulacje at randomlosowy.
94
223000
3000
Ale w populacji ludzi rzeczy nie rozprzestrzeniają się w sposób przypadkowy.
04:01
They actuallytak właściwie diffuserozproszone throughprzez networkssieci.
95
226000
2000
One szerzą się poprzez sieci.
04:03
Because, as I said, we liverelacja na żywo our liveszyje in networkssieci,
96
228000
3000
Ponieważ, jak juz wspomniałem, nasze życie spędzamy w sieciach
04:06
and these networkssieci have a particularszczególny kinduprzejmy of a structureStruktura.
97
231000
3000
i sieci te mają konkretną strukturę.
04:09
Now if you look at a networksieć like this --
98
234000
2000
Teraz.. jeśli popatrzycie na sieć w taki sposób...
04:11
this is 105 people.
99
236000
2000
To jest 105 osób.
04:13
And the lineskwestia representprzedstawiać -- the dotskropki are the people,
100
238000
2000
Linie reprezentują... kropki to ludzie,
04:15
and the lineskwestia representprzedstawiać friendshipprzyjaźni relationshipsrelacje.
101
240000
2000
a linie reprezentują przyjaźnie.
04:17
You mightmoc see that people occupyzająć
102
242000
2000
Możecie zauważyć że ludzie okupują
04:19
differentróżne locationslokalizacje withinw ciągu the networksieć.
103
244000
2000
różne miejsca w sieci.
04:21
And there are differentróżne kindsrodzaje of relationshipsrelacje betweenpomiędzy the people.
104
246000
2000
I jest wiele różnych rodzajów związków pomiędzy ludźmi.
04:23
You could have friendshipprzyjaźni relationshipsrelacje, siblingelement równorzędny relationshipsrelacje,
105
248000
3000
Możecie mieć związki przyjaźni, związki rodzeństwa,
04:26
spousaloblubieńczej relationshipsrelacje, co-workerwspółpracownika relationshipsrelacje,
106
251000
3000
związki małżeńskie, związki współpracowników,
04:29
neighborsąsiad relationshipsrelacje and the like.
107
254000
3000
związki sąsiedzkie i tym podobne.
04:32
And differentróżne sortssortuje of things
108
257000
2000
I różne rzeczy
04:34
spreadrozpiętość acrossprzez differentróżne sortssortuje of tieswięzi.
109
259000
2000
rozprzestrzeniają się poprzez różne więzi.
04:36
For instanceinstancja, sexuallyseksualnie transmittedprzekazywane diseaseschoroby
110
261000
2000
Na przykład, choroby przenoszone drogą płciową
04:38
will spreadrozpiętość acrossprzez sexualseksualny tieswięzi.
111
263000
2000
będą rozprzestrzeniać się poprzez więzi seksualne.
04:40
Or, for instanceinstancja, people'sludzie smokingpalenie behaviorzachowanie
112
265000
2000
Lub, na przykład, zachowanie ludzi pod kątem palenia
04:42
mightmoc be influencedpod wpływem by theirich friendsprzyjaciele.
113
267000
2000
może być pod wpływem ich przyjaciół.
04:44
Or theirich altruisticaltruistyczne or theirich charitablecharytatywne givingdający behaviorzachowanie
114
269000
2000
Lub ich altruistyczna lub charytatywna działalność
04:46
mightmoc be influencedpod wpływem by theirich coworkerswspółpracownicy,
115
271000
2000
może być pod wpływem ich współpracowników
04:48
or by theirich neighborssąsiedzi.
116
273000
2000
lub ich sąsiadów.
04:50
But not all positionspozycje in the networksieć are the samepodobnie.
117
275000
3000
Ale nie wszystkie pozycje w sieci są takie same.
04:53
So if you look at this, you mightmoc immediatelynatychmiast graspchwycić
118
278000
2000
Jeśli spojrzycie na to, możecie natychmiast zrozumieć
04:55
that differentróżne people have differentróżne numbersliczby of connectionsznajomości.
119
280000
3000
że różni ludzie mają różny połączeń.
04:58
Some people have one connectionpołączenie, some have two,
120
283000
2000
Jedni mają jedno połączenie, inni dwa
05:00
some have sixsześć, some have 10 connectionsznajomości.
121
285000
3000
inny sześć, a jeszcze inni 10 połączeń.
05:03
And this is callednazywa the "degreestopień" of a nodewęzeł,
122
288000
2000
I to nazywamy "stopniem" wierzchołka,
05:05
or the numbernumer of connectionsznajomości that a nodewęzeł has.
123
290000
2000
lub liczą połączeń które dany wierzchołek posiada.
05:07
But in additiondodanie, there's something elsejeszcze.
124
292000
2000
Ale, ponad to, jest coś jeszcze.
05:09
So, if you look at nodeswęzły A and B,
125
294000
2000
Jeśli przyjrzycie się wierzchołkom A i B,
05:11
they bothobie have sixsześć connectionsznajomości.
126
296000
2000
oba mają po sześć połączeń.
05:13
But if you can see this imageobraz [of the networksieć] from a bird'sptaka eyeoko viewwidok,
127
298000
3000
Ale jeśli spojrzycie na ten obrazek [sieci] z lotu ptaka,
05:16
you can appreciatedoceniać that there's something very differentróżne
128
301000
2000
uznacie że jest coś co powoduje że wierzchołki
05:18
about nodeswęzły A and B.
129
303000
2000
A i B są zdecydowanie różne.
05:20
So, let me askzapytać you this -- I can cultivatepielęgnować this intuitionintuicja by askingpytając a questionpytanie --
130
305000
3000
Pozwólcie że was zapytam tak -- mogę podtrzymywać tą intuicję poprzez pytanie --
05:23
who would you ratherraczej be
131
308000
2000
kim wolelibyście być
05:25
if a deadlyśmiertelnie germkiełków was spreadingrozpościerający się throughprzez the networksieć, A or B?
132
310000
3000
gdyby zabójczy zarazek rozprzestrzeniał się poprzez sieć, A czy B ?
05:28
(AudiencePubliczność: B.) NicholasMikołaj ChristakisChristakis: B, it's obviousoczywisty.
133
313000
2000
(Sala: B) Nicholas Christakis: B, to oczywiste.
05:30
B is locatedusytuowany on the edgekrawędź of the networksieć.
134
315000
2000
B jest ulokowane na krawędzi sieci.
05:32
Now, who would you ratherraczej be
135
317000
2000
A teraz, kim wolelibyście być
05:34
if a juicysoczysty piecekawałek of gossipplotka were spreadingrozpościerający się throughprzez the networksieć?
136
319000
3000
gdyby soczysta plotka krążyła w tej sieci ?
05:37
A. And you have an immediatenatychmiastowy appreciationuznanie
137
322000
3000
A. I możecie niemal natychmiast zauważyć
05:40
that A is going to be more likelyprawdopodobne
138
325000
2000
że A ma większe szanse
05:42
to get the thing that's spreadingrozpościerający się and to get it soonerwcześniej
139
327000
3000
aby dostać tę rzecz która się rozprzestrzenia i dostać prędzej
05:45
by virtueCnota of theirich structuralstrukturalny locationLokalizacja withinw ciągu the networksieć.
140
330000
3000
ze względu na na jego położenie w strukturach sieci.
05:48
A, in factfakt, is more centralcentralny,
141
333000
2000
A jest bardziej centralne,
05:50
and this can be formalizedsformalizowane mathematicallymatematycznie.
142
335000
3000
i to może być sformalizowane matematycznie.
05:53
So, if we want to tracktor something
143
338000
2000
Więc, jeśli chcielibyśmy śledzić coś
05:55
that was spreadingrozpościerający się throughprzez a networksieć,
144
340000
3000
co się rozprzestrzenia poprzez sieć,
05:58
what we ideallyidealnie would like to do is to setzestaw up sensorsczujniki
145
343000
2000
w idealnym świecie chcielibyśmy ustawić sensory
06:00
on the centralcentralny individualsosoby prywatne withinw ciągu the networksieć,
146
345000
2000
na centralnych jednostkach w sieci,
06:02
includingwłącznie z nodewęzeł A,
147
347000
2000
włączając wierzchołek A,
06:04
monitormonitor those people that are right there in the middleśrodkowy of the networksieć,
148
349000
3000
monitorować te osoby które są właśnie tam, w samym środku sieci,
06:07
and somehowjakoś get an earlywcześnie detectionwykrycie
149
352000
2000
i w jakiś sposób dokonać wczesnego odkrycia
06:09
of whatevercokolwiek it is that is spreadingrozpościerający się throughprzez the networksieć.
150
354000
3000
tego co się rozprzestrzenia w sieci, czymkolwiek to jest.
06:12
So if you saw them contractkontrakt a germkiełków or a piecekawałek of informationInformacja,
151
357000
3000
Oznacza to, że jeśli zauważylibyście moment w którym złapali wirusa lub fragment informacji,
06:15
you would know that, soonwkrótce enoughdość,
152
360000
2000
wiedzielibyście, że wkrótce,
06:17
everybodywszyscy was about to contractkontrakt this germkiełków
153
362000
2000
wszyscy zostaliby zarażeni
06:19
or this piecekawałek of informationInformacja.
154
364000
2000
lub posiadali ten fragment informacji.
06:21
And this would be much better
155
366000
2000
I byłoby to dużo lepsze
06:23
than monitoringmonitorowanie sixsześć randomlylosowo chosenwybrany people,
156
368000
2000
od monitorowania sześciu przypadkowo wybranych osób
06:25
withoutbez referenceodniesienie to the structureStruktura of the populationpopulacja.
157
370000
3000
bez żadnego odniesienia do struktury populacji.
06:28
And in factfakt, if you could do that,
158
373000
2000
I co więcej, jeśli moglibyście to zrobić
06:30
what you would see is something like this.
159
375000
2000
to co byście zobaczyli wyglądałoby mniej więcej tak.
06:32
On the left-handlewa ręka panelpłyta, again, we have the S-shapedKształcie litery S curvekrzywa of adoptionprzyjęcie.
160
377000
3000
Po lewej stronie panelu, znowu, mamy krzywą adoptacji w kształcie S.
06:35
In the dottedkropkowana redczerwony linelinia, we showpokazać
161
380000
2000
Czerwona przerywana linia pokazuje
06:37
what the adoptionprzyjęcie would be in the randomlosowy people,
162
382000
2000
jak wyglądałaby adoptacja u przypadkowych ludzi,
06:39
and in the left-handlewa ręka linelinia, shiftedprzesunięty to the left,
163
384000
3000
i linia po lewej stronie, przesunięta do lewej
06:42
we showpokazać what the adoptionprzyjęcie would be
164
387000
2000
pokazuje jak wyglądałaby adoptacja
06:44
in the centralcentralny individualsosoby prywatne withinw ciągu the networksieć.
165
389000
2000
u osób znajdujących się w centrum sieci.
06:46
On the Y-axisOś y is the cumulativełączny instancesinstancje of contagionzaraza,
166
391000
2000
Na osi Y jest łączne wystąpienie zakażenia,
06:48
and on the X-axisOś x is the time.
167
393000
2000
i na osi X jest czas.
06:50
And on the right-handprawa ręka sidebok, we showpokazać the samepodobnie datadane,
168
395000
2000
I po prawej stronie, pokazujemy te same dane,
06:52
but here with dailycodziennie incidencezakres.
169
397000
2000
ale z dzienną zapadalnością.
06:54
And what we showpokazać here is -- like, here --
170
399000
2000
I to co tu pokazujemy jest, tak jak tutaj
06:56
very fewkilka people are affectedafektowany, more and more and more and up to here,
171
401000
2000
bardzo mało ludzi jest dotkniętych, więcej i więcej i więcej i do tego momentu
06:58
and here'soto jest the peakszczyt of the epidemicepidemia.
172
403000
2000
i tu jest szczyt epidemii.
07:00
But shiftedprzesunięty to the left is what's occurringwystępujący in the centralcentralny individualsosoby prywatne.
173
405000
2000
Ale przesunięty jest w lewo, i to występuje u centralnej jednostki.
07:02
And this differenceróżnica in time betweenpomiędzy the two
174
407000
3000
I ta różnica w czasie pomiędzy obiema (epidemiami)
07:05
is the earlywcześnie detectionwykrycie, the earlywcześnie warningostrzeżenie we can get,
175
410000
3000
to wczesne wykrycie, wczesne ostrzeżenie które możemy uzyskać
07:08
about an impendingbliski epidemicepidemia
176
413000
2000
o nadchodzącej epidemii
07:10
in the humanczłowiek populationpopulacja.
177
415000
2000
w populacji ludzi.
07:12
The problemproblem, howeverjednak,
178
417000
2000
Problem, jednak jest taki,
07:14
is that mappingmapowanie humanczłowiek socialspołeczny networkssieci
179
419000
2000
że mapowanie sieci społecznych ludzi
07:16
is not always possiblemożliwy.
180
421000
2000
nie zawsze jest możliwe.
07:18
It can be expensivedrogi, not feasiblewykonalny,
181
423000
2000
Może być drogie, [bardzo trudne],
07:20
unethicalnieetyczne,
182
425000
2000
nieetyczne
07:22
or, franklyszczerze, just not possiblemożliwy to do suchtaki a thing.
183
427000
3000
lub, szczerze, po prostu niemożliwe do zrobienia.
07:25
So, how can we figurepostać out
184
430000
2000
A więc, jak możemy rozgryźć
07:27
who the centralcentralny people are in a networksieć
185
432000
2000
kto znajduje sie w centrum sieci
07:29
withoutbez actuallytak właściwie mappingmapowanie the networksieć?
186
434000
3000
bez właściwego jej mapowania ?
07:32
What we cameoprawa ołowiana witrażu up with
187
437000
2000
Wpadliśmy na pomysł
07:34
was an ideapomysł to exploitwykorzystać an oldstary factfakt,
188
439000
2000
wykorzystania starej informacji
07:36
or a knownznany factfakt, about socialspołeczny networkssieci,
189
441000
2000
lub też znanego faktu o sieciach społecznych,
07:38
whichktóry goesidzie like this:
190
443000
2000
który mówi:
07:40
Do you know that your friendsprzyjaciele
191
445000
2000
Czy wiesz że Twoi znajomi
07:42
have more friendsprzyjaciele than you do?
192
447000
3000
mają więcej znajomych niż ty ?
07:45
Your friendsprzyjaciele have more friendsprzyjaciele than you do,
193
450000
3000
Twoi przyjaciele mają więcej przyjaciół niż ty.
07:48
and this is knownznany as the friendshipprzyjaźni paradoxparadoks.
194
453000
2000
To jest znane jako paradoks przyjaźni.
07:50
ImagineWyobraź sobie a very popularpopularny personosoba in the socialspołeczny networksieć --
195
455000
2000
Wyobraźcie sobie bardzo popularną osobę w sieci społecznej --
07:52
like a partyprzyjęcie hostgospodarz who has hundredssetki of friendsprzyjaciele --
196
457000
3000
jak np. organizator imprezy, który ma setkę przyjaciół --
07:55
and a misanthropeMizantrop who has just one friendprzyjaciel,
197
460000
2000
i mizantropa który ma tylko jednego przyjaciela,
07:57
and you pickwybierać someonektoś at randomlosowy from the populationpopulacja;
198
462000
3000
i wybieracie przypadkową osobę z populacji;
08:00
they were much more likelyprawdopodobne to know the partyprzyjęcie hostgospodarz.
199
465000
2000
ta osoba ma dużo większe szanse znać organizatora imprezy
08:02
And if they nominatenominować the partyprzyjęcie hostgospodarz as theirich friendprzyjaciel,
200
467000
2000
I jeśli ta osoba nominuje gospodarza imprezy jako przyjaciela,
08:04
that partyprzyjęcie hostgospodarz has a hundredsto friendsprzyjaciele,
201
469000
2000
ten organizator imprezy ma setkę przyjaciół,
08:06
thereforew związku z tym, has more friendsprzyjaciele than they do.
202
471000
3000
a zatem ma więcej przyjaciół niż wybrany przez was osobnik.
08:09
And this, in essenceistota, is what's knownznany as the friendshipprzyjaźni paradoxparadoks.
203
474000
3000
I to, w skrócie, jest paradoks przyjaźni.
08:12
The friendsprzyjaciele of randomlylosowo chosenwybrany people
204
477000
3000
Przyjaciele przypadkowo wybranych ludzi
08:15
have higherwyższy degreestopień, and are more centralcentralny
205
480000
2000
mają wyższy stopień, i są bardziej centralni
08:17
than the randomlosowy people themselvessami.
206
482000
2000
niż przypadkowi ludzie.
08:19
And you can get an intuitiveintuicyjny appreciationuznanie for this
207
484000
2000
Można to zrozumieć intuicyjnie
08:21
if you imaginewyobrażać sobie just the people at the perimeterobwód of the networksieć.
208
486000
3000
jeśli wyobrazicie sobie osoby znajdujące się na obrzeżu sieci.
08:24
If you pickwybierać this personosoba,
209
489000
2000
Jeśli wybierzecie taką osobę,
08:26
the only friendprzyjaciel they have to nominatenominować is this personosoba,
210
491000
3000
jedynym osobnikiem który może zostać jej przyjacielem,
08:29
who, by constructionbudowa, mustmusi have at leastnajmniej two
211
494000
2000
jest ten który ma już co najmniej dwoje,
08:31
and typicallyzwykle more friendsprzyjaciele.
212
496000
2000
a zazwyczaj więcej, przyjaciół.
08:33
And that happensdzieje się at everykażdy peripheralperyferyjny nodewęzeł.
213
498000
2000
I tak dzieje się z każdym krańcowym wierzchołkiem.
08:35
And in factfakt, it happensdzieje się throughoutpoprzez the networksieć as you moveruszaj się in,
214
500000
3000
I co więcej, tak dzieje się w obrębie całej sieci, po której się poruszamy,
08:38
everyonekażdy you pickwybierać, when they nominatenominować a randomlosowy --
215
503000
2000
kogokolwiek wybierzesz, kiedy nominują przypadkową..
08:40
when a randomlosowy personosoba nominatesnominuje a friendprzyjaciel of theirsich,
216
505000
3000
kiedy przypadkowa osoba nominuje kogoś jako swojego przyjaciela,
08:43
you moveruszaj się closerbliższy to the centercentrum of the networksieć.
217
508000
3000
ty przybliżasz się do centrum sieci.
08:46
So, we thought we would exploitwykorzystać this ideapomysł
218
511000
3000
Tak więc, postanowiliśmy wykorzystać ten pomysł
08:49
in orderzamówienie to studybadanie whetherczy we could predictprzepowiadać, wywróżyć phenomenazjawiska withinw ciągu networkssieci.
219
514000
3000
w celu zbadania, czy możemy przewidywać zjawiska w sieciach.
08:52
Because now, with this ideapomysł
220
517000
2000
Ponieważ teraz, z tym pomysłem,
08:54
we can take a randomlosowy samplepróba of people,
221
519000
2000
możemy brać przypadkowe próbki spośród ludzi,
08:56
have them nominatenominować theirich friendsprzyjaciele,
222
521000
2000
wskazać ich przyjaciół,
08:58
those friendsprzyjaciele would be more centralcentralny,
223
523000
2000
ci przyjaciele byliby bardziej centralni,
09:00
and we could do this withoutbez havingmający to mapmapa the networksieć.
224
525000
3000
i moglibyśmy dokonać tego bez potrzeby mapowania sieci.
09:03
And we testedprzetestowany this ideapomysł with an outbreakwybuch of H1N1 flugrypa
225
528000
3000
Przetestowaliśmy ten pomysł na epidemii świńskiej grypy H1N1
09:06
at HarvardHarvard CollegeKolegium
226
531000
2000
na Harwardzie,
09:08
in the fallspadek and winterzimowy of 2009, just a fewkilka monthsmiesiące agotemu.
227
533000
3000
jesienią i zimą 2009, tylko kilka miesięcy temu.
09:11
We tookwziął 1,300 randomlylosowo selectedwybrany undergraduatespoziomie przeddyplomowym,
228
536000
3000
Wzięliśmy 1300 losowo wybranych studentów,
09:14
we had them nominatenominować theirich friendsprzyjaciele,
229
539000
2000
poprosiliśmy ich o wskazanie swoich znajomych,
09:16
and we followedśledzić bothobie the randomlosowy studentsstudenci and theirich friendsprzyjaciele
230
541000
2000
a następnie śledziliśmy zarówno studentów, jak ich przyjaciół
09:18
dailycodziennie in time
231
543000
2000
codziennie,
09:20
to see whetherczy or not they had the flugrypa epidemicepidemia.
232
545000
3000
żeby zobaczyć czy zostali zarażeni grypą.
09:23
And we did this passivelypasywnie by looking at whetherczy or not they'doni by goneodszedł to universityUniwersytet healthzdrowie servicesusługi.
233
548000
3000
Zrobiliśmy to w sposób pasywny, patrząc czy któryś ze studentów zgłosił się do uniwersyteckiego lekarza.
09:26
And alsorównież, we had them [activelyaktywnie] emaile-mail us a couplepara of timesczasy a weektydzień.
234
551000
3000
Jak również, poprosiliśmy ich o przesyłanie nam emaili kilka razy w tygodniu.
09:29
ExactlyDokładnie what we predictedprzewidywane happenedstało się.
235
554000
3000
Stało się dokładnie to, co przewidzieliśmy.
09:32
So the randomlosowy groupGrupa is in the redczerwony linelinia.
236
557000
3000
I tak losowo wybrana grupa, jest czerwoną linią.
09:35
The epidemicepidemia in the friendsprzyjaciele groupGrupa has shiftedprzesunięty to the left, over here.
237
560000
3000
Epidemia w grupie przyjaciół jest przesunięta do lewej, tutaj.
09:38
And the differenceróżnica in the two is 16 daysdni.
238
563000
3000
Różnica czasu wynosi 16 dni.
09:41
By monitoringmonitorowanie the friendsprzyjaciele groupGrupa,
239
566000
2000
Poprzez monitorowanie grupy przyjaciół,
09:43
we could get 16 daysdni advancepostęp warningostrzeżenie
240
568000
2000
udało nam się z 16 dniowym wyprzedzeniem przestrzec
09:45
of an impendingbliski epidemicepidemia in this humanczłowiek populationpopulacja.
241
570000
3000
o zbliżającej się epidemii w tej populacji ludzi.
09:48
Now, in additiondodanie to that,
242
573000
2000
Teraz, ponadto
09:50
if you were an analystanalityk who was tryingpróbować to studybadanie an epidemicepidemia
243
575000
3000
jeśli bylibyście analitykami i próbowali studiować epidemię
09:53
or to predictprzepowiadać, wywróżyć the adoptionprzyjęcie of a productprodukt, for exampleprzykład,
244
578000
3000
lub przewidzieć przyjęcie się produktu, na przykład,
09:56
what you could do is you could pickwybierać a randomlosowy samplepróba of the populationpopulacja,
245
581000
3000
to co moglibyście zrobić, to wybrać losową próbkę populacji,
09:59
alsorównież have them nominatenominować theirich friendsprzyjaciele and followśledzić the friendsprzyjaciele
246
584000
3000
poprosić ich o wskazanie ich przyjaciół i śledzić tychże przyjaciół,
10:02
and followśledzić bothobie the randomsRandoms and the friendsprzyjaciele.
247
587000
3000
i śledzić zarówno losowo wybranych ludzi, jak również ich przyjaciół.
10:05
AmongWśród the friendsprzyjaciele, the first evidencedowód you saw of a blipBlip abovepowyżej zerozero
248
590000
3000
Spośród przyjaciół, pierwsza oznaką jaką byście zobaczyli, mały piksel nad zerem
10:08
in adoptionprzyjęcie of the innovationinnowacja, for exampleprzykład,
249
593000
3000
na krzywej adoptacji, oznaczałaby na przykład
10:11
would be evidencedowód of an impendingbliski epidemicepidemia.
250
596000
2000
oznakę nadchodzącej epidemii.
10:13
Or you could see the first time the two curvesKrzywe divergedodbiega,
251
598000
3000
Lub moglibyście zaobserwować jak dwie krzywe rozchodzą się
10:16
as shownpokazane on the left.
252
601000
2000
tak jak to jest pokazane po lewej.
10:18
When did the randomsRandoms -- when did the friendsprzyjaciele take off
253
603000
3000
Kiedy.. Kiedy przyjaciele odbiegają,
10:21
and leavepozostawiać the randomsRandoms,
254
606000
2000
i zostawiają losowych wybrańców
10:23
and [when did] theirich curvekrzywa startpoczątek shiftingprzeniesienie?
255
608000
2000
i kiedy ich krzywa zaczyna się przesuwać?
10:25
And that, as indicatedwskazane by the whitebiały linelinia,
256
610000
2000
I to, jak wskazuje biała linia,
10:27
occurredwystąpił 46 daysdni
257
612000
2000
odbyło się 46 dni
10:29
before the peakszczyt of the epidemicepidemia.
258
614000
2000
przed szczytowym dniem epidemii.
10:31
So this would be a techniquetechnika
259
616000
2000
Więc to byłaby technika,
10:33
wherebyprzy czym we could get more than a month-and-a-halfmiesiąc i pół warningostrzeżenie
260
618000
2000
dzięki której moglibyśmy z ponad półtoramiesięcznym wyprzedzeniem
10:35
about a flugrypa epidemicepidemia in a particularszczególny populationpopulacja.
261
620000
3000
dostać ostrzeżenie o epidemii grypy w konkretnej populacji.
10:38
I should say that
262
623000
2000
Powinienem dodać,
10:40
how fardaleko advancedzaawansowane a noticeogłoszenie one mightmoc get about something
263
625000
2000
że to jak wczesne ostrzeżenie o czymś można dostać
10:42
dependszależy on a hostgospodarz of factorsczynniki.
264
627000
2000
zależy od wielu czynników.
10:44
It could dependzależeć on the natureNatura of the pathogenpatogen --
265
629000
2000
Może zależeć od natury danego patogenu --
10:46
differentróżne pathogenspatogeny,
266
631000
2000
w przypadku różnych patogenów
10:48
usingza pomocą this techniquetechnika, you'dty byś get differentróżne warningostrzeżenie --
267
633000
2000
używając tej techniki, dostalibyście różne ostrzeżenia --
10:50
or other phenomenazjawiska that are spreadingrozpościerający się,
268
635000
2000
może zależeć od innych zjawisk, które się rozprzestrzeniają,
10:52
or franklyszczerze, on the structureStruktura of the humanczłowiek networksieć.
269
637000
3000
lub, po prostu, może zależeć od struktury sieci.
10:55
Now in our casewalizka, althoughmimo że it wasn'tnie było necessaryniezbędny,
270
640000
3000
W naszym przypadku, mimo że nie było to konieczne
10:58
we could alsorównież actuallytak właściwie mapmapa the networksieć of the studentsstudenci.
271
643000
2000
mogliśmy zmapować sieć studentów.
11:00
So, this is a mapmapa of 714 studentsstudenci
272
645000
2000
I tak, oto jest jest mapa 714 studentów
11:02
and theirich friendshipprzyjaźni tieswięzi.
273
647000
2000
i ich więzi przyjaźni,
11:04
And in a minutechwila now, I'm going to put this mapmapa into motionruch.
274
649000
2000
I za moment, puszczę tą mapę w ruch.
11:06
We're going to take dailycodziennie cutscięcia throughprzez the networksieć
275
651000
2000
Zaprezentuję jak wyglądała ta sieć dzień po dniu
11:08
for 120 daysdni.
276
653000
2000
przez okres 120 dni.
11:10
The redczerwony dotskropki are going to be casesprzypadki of the flugrypa,
277
655000
3000
Czerwone kropki będą przypadkami grypy,
11:13
and the yellowżółty dotskropki are going to be friendsprzyjaciele of the people with the flugrypa.
278
658000
3000
żółte kropki to przyjaciele osób zarażonych grypą.
11:16
And the sizerozmiar of the dotskropki is going to be proportionalproporcjonalny
279
661000
2000
Rozmiar kropki jest proporcjonalny do
11:18
to how manywiele of theirich friendsprzyjaciele have the flugrypa.
280
663000
2000
ilości przyjaciół zarażonych grypą.
11:20
So biggerwiększy dotskropki mean more of your friendsprzyjaciele have the flugrypa.
281
665000
3000
Zatem większa kropka oznacza, że więcej twoich przyjaciół ma grypę.
11:23
And if you look at this imageobraz -- here we are now in SeptemberWrześnia the 13thth --
282
668000
3000
I jeśli spojrzycie na ten obrazek -- mamy teraz 13 września --
11:26
you're going to see a fewkilka casesprzypadki lightlekki up.
283
671000
2000
zobaczycie kilka przypadków które się podświetlą.
11:28
You're going to see kinduprzejmy of bloomingKwitnienie of the flugrypa in the middleśrodkowy.
284
673000
2000
Zobaczycie swoisty rodzaj rozkwitu grypy w środku.
11:30
Here we are on OctoberPaździernik the 19thth.
285
675000
3000
Tutaj mamy 19 października.
11:33
The slopenachylenie of the epidemicepidemia curvekrzywa is approachingzbliża się now, in NovemberListopada.
286
678000
2000
Zbliża się nachylenie krzywej epidemii, teraz, w listopadzie.
11:35
BangBang, banghuk, banghuk, banghuk, banghuk -- you're going to see lots of bloomingKwitnienie in the middleśrodkowy,
287
680000
3000
Bang, bang, bang, bang, bang, teraz zobaczycie duży rozkwit w środku,
11:38
and then you're going to see a sortsortować of levelingBilansowanie off,
288
683000
2000
a następnie zobaczycie swoiste wyrównanie
11:40
fewermniej and fewermniej casesprzypadki towardsw kierunku the endkoniec of DecemberGrudnia.
289
685000
3000
coraz mniej przypadków pod koniec grudnia.
11:43
And this typerodzaj of a visualizationwyobrażanie sobie
290
688000
2000
I tego typu wizualizacja
11:45
can showpokazać that epidemicsepidemie like this take rootkorzeń
291
690000
2000
może pokazać, że epidemie jak ta, ukorzeniają się
11:47
and affectoddziaływać centralcentralny individualsosoby prywatne first,
292
692000
2000
i wpływają najpierw na centralne jednostki,
11:49
before they affectoddziaływać othersinni.
293
694000
2000
zanim zaczną wpływać na innych.
11:51
Now, as I've been suggestingsugestia,
294
696000
2000
Teraz, tak jak sugerowałem,
11:53
this methodmetoda is not restrictedograniczony to germszarazki,
295
698000
3000
ta metoda nie ogranicza się jedynie do zarazków,
11:56
but actuallytak właściwie to anything that spreadsspready in populationspopulacje.
296
701000
2000
ale do czegokolwiek co może się rozprzestrzeniać w populacjach.
11:58
InformationInformacje spreadsspready in populationspopulacje,
297
703000
2000
Informacja rozprzestrzenia się w populacjach.
12:00
normsnormy can spreadrozpiętość in populationspopulacje,
298
705000
2000
Normy rozprzestrzeniają się w populacjach.
12:02
behaviorszachowania can spreadrozpiętość in populationspopulacje.
299
707000
2000
Zachowania mogą się rozprzestrzeniać w populacjach.
12:04
And by behaviorszachowania, I can mean things like criminalkryminalista behaviorzachowanie,
300
709000
3000
I przez zachowanie, mam na myśli rzeczy takie jak kryminalne zachowania,
12:07
or votinggłosowanie behaviorzachowanie, or healthzdrowie careopieka behaviorzachowanie,
301
712000
3000
głosowanie, podejście do zdrowia
12:10
like smokingpalenie, or vaccinationszczepienie ochronne,
302
715000
2000
takie jak palenie czy szczepionki,
12:12
or productprodukt adoptionprzyjęcie, or other kindsrodzaje of behaviorszachowania
303
717000
2000
lub adoptacja produktu, lub inne typy zachowań
12:14
that relateodnosić się to interpersonalinterpersonalne influencewpływ.
304
719000
2000
które odnoszą się do wpływania interpersonalnego.
12:16
If I'm likelyprawdopodobne to do something that affectsma wpływ othersinni around me,
305
721000
3000
Jeśli ja jestem skłonny zrobić coś, co wpłynie na innych wokół mnie,
12:19
this techniquetechnika can get earlywcześnie warningostrzeżenie or earlywcześnie detectionwykrycie
306
724000
3000
ta technika umożliwia wczesne ostrzeżenie, lub wczesną detekcje
12:22
about the adoptionprzyjęcie withinw ciągu the populationpopulacja.
307
727000
3000
o wyborach wewnątrz populacji.
12:25
The keyklawisz thing is that for it to work,
308
730000
2000
Aby to zadziałało, kluczową rzeczą jest
12:27
there has to be interpersonalinterpersonalne influencewpływ.
309
732000
2000
interpersonalny wpływ.
12:29
It cannotnie może be because of some broadcasttransmisji mechanismmechanizm
310
734000
2000
To nie może być z powodu jakiegoś mechanizmu transmisji
12:31
affectingwpływający everyonekażdy uniformlyrównomiernie.
311
736000
3000
który wpływa na wszystkich jednakowo.
12:35
Now the samepodobnie insightswgląd
312
740000
2000
Te same spostrzeżenia
12:37
can alsorównież be exploitedwykorzystana -- with respectPoszanowanie to networkssieci --
313
742000
3000
mogą być wykorzystane -- w odniesieniu do sieci --
12:40
can alsorównież be exploitedwykorzystana in other wayssposoby,
314
745000
3000
mogą być wykorzystane na inne sposoby
12:43
for exampleprzykład, in the use of targetingkierowanie
315
748000
2000
na przykład, w stosunku do wyszukiwania
12:45
specifickonkretny people for interventionsinterwencje.
316
750000
2000
konkretnych osób do interwencji.
12:47
So, for exampleprzykład, mostwiększość of you are probablyprawdopodobnie familiarznajomy
317
752000
2000
I tak, na przykład, większość z was prawdopodobnie zna
12:49
with the notionpojęcie of herdstado immunityodporność.
318
754000
2000
pojęcie odporności stada.
12:51
So, if we have a populationpopulacja of a thousandtysiąc people,
319
756000
3000
Gdy weźmiemy populacje tysiąca osób,
12:54
and we want to make the populationpopulacja immuneodporny to a pathogenpatogen,
320
759000
3000
i chcemy, aby populacja była odporna na dany patogen,
12:57
we don't have to immunizezaszczepienie everykażdy singlepojedynczy personosoba.
321
762000
2000
nie musimy szczepić każdej pojedynczej osoby.
12:59
If we immunizezaszczepienie 960 of them,
322
764000
2000
Jeśli zaszczepimy 960 osób,
13:01
it's as if we had immunizeduodpornione a hundredsto [percentprocent] of them.
323
766000
3000
to prawie tak jakbyśmy zaszczepili sto procent.
13:04
Because even if one or two of the non-immune-odpornościowego people getsdostaje infectedzarażony,
324
769000
3000
Ponieważ, nawet jeśli jedna lub dwie nie zaszczepione osoby zostaną zainfekowane,
13:07
there's no one for them to infectzainfekować.
325
772000
2000
nie ma nikogo kogo mogłyby zarazić.
13:09
They are surroundedotoczony by immunizeduodpornione people.
326
774000
2000
Są otoczone przez osoby zaszczepione.
13:11
So 96 percentprocent is as good as 100 percentprocent.
327
776000
3000
Zatem 96 procent jest tak samo dobre jak 100 procent.
13:14
Well, some other scientistsnaukowcy have estimatedszacowany
328
779000
2000
Niektórzy naukowcy oszacowali
13:16
what would happenzdarzyć if you tookwziął a 30 percentprocent randomlosowy samplepróba
329
781000
2000
co by się stało gdyby wziąć 30 procent losowo wybranych ludzi
13:18
of these 1000 people, 300 people and immunizeduodpornione them.
330
783000
3000
z grupy 1000 osób, 300 osób i je zaszczepić.
13:21
Would you get any population-levelpoziom populacji immunityodporność?
331
786000
2000
Czy osiągnęlibyśmy odporność na poziomie populacji ?
13:23
And the answerodpowiedź is no.
332
788000
3000
Odpowiedź brzmi: nie.
13:26
But if you tookwziął this 30 percentprocent, these 300 people
333
791000
2000
Ale jeśli weźmiecie te 30 procent, te 300 osób,
13:28
and had them nominatenominować theirich friendsprzyjaciele
334
793000
2000
poprosicie ich aby wskazali swoich przyjaciół
13:30
and tookwziął the samepodobnie numbernumer of vaccineszczepionka dosesdawki
335
795000
3000
i użyli tej samej liczby szczepionek
13:33
and vaccinatedszczepione the friendsprzyjaciele of the 300 --
336
798000
2000
i zaczepili przyjaciół tej 300tki,
13:35
the 300 friendsprzyjaciele --
337
800000
2000
300 przyjaciół,
13:37
you can get the samepodobnie levelpoziom of herdstado immunityodporność
338
802000
2000
moglibyście osiągnąć ten sam poziom odporności stada
13:39
as if you had vaccinatedszczepione 96 percentprocent of the populationpopulacja
339
804000
3000
jak w przypadku zaszczepienia 96 procent populacji
13:42
at a much greaterwiększy efficiencywydajność, with a strictścisły budgetbudżet constraintprzymus.
340
807000
3000
przy dużo większej wydajności i ograniczeniach budżetowych.
13:45
And similarpodobny ideaspomysły can be used, for instanceinstancja,
341
810000
2000
I podobne pomysły mogą być użyte, na przykład,
13:47
to targetcel distributiondystrybucja of things like bedłóżko netssieci
342
812000
2000
do zwalczania dystrybucji rzeczy takich jak moskitiery
13:49
in the developingrozwijanie worldświat.
343
814000
2000
w krajach rozwijających się.
13:51
If we could understandzrozumieć the structureStruktura of networkssieci in villageswioski,
344
816000
3000
Gdybyśmy mogli zrozumieć strukturę sieci w wioskach,
13:54
we could targetcel to whomkogo to give the interventionsinterwencje
345
819000
2000
moglibyśmy określić komu nadać wpływ
13:56
to fosterwspieranie these kindsrodzaje of spreadsspready.
346
821000
2000
do wspierania tego typu rozprzestrzeniania.
13:58
Or, franklyszczerze, for advertisingreklama with all kindsrodzaje of productsprodukty.
347
823000
3000
Lub, szczerze, to reklamowania wszelkiego rodzaju produktów.
14:01
If we could understandzrozumieć how to targetcel,
348
826000
2000
Gdybyśmy mogli zrozumieć jak to ukierunkowywać
14:03
it could affectoddziaływać the efficiencywydajność
349
828000
2000
wpłynęło by to znacznie na wydajność
14:05
of what we're tryingpróbować to achieveosiągać.
350
830000
2000
tego co chcemy osiągnąć.
14:07
And in factfakt, we can use datadane
351
832000
2000
I ponadto, moglibyśmy użyć danych
14:09
from all kindsrodzaje of sourcesźródła nowadaysdzisiaj [to do this].
352
834000
2000
z różnego rodzaju źródeł.
14:11
This is a mapmapa of eightosiem millionmilion phonetelefon usersużytkowników
353
836000
2000
To jest mapa ośmiu milionów użytkowników telefonów
14:13
in a EuropeanEuropejski countrykraj.
354
838000
2000
w europejskim kraju.
14:15
EveryKażdy dotkropka is a personosoba, and everykażdy linelinia representsreprezentuje
355
840000
2000
Każdy punkt to osoba, i każda linia reprezentuje
14:17
a volumeTom of callspołączenia betweenpomiędzy the people.
356
842000
2000
ilość rozmów pomiędzy ludźmi.
14:19
And we can use suchtaki datadane, that's beingistota passivelypasywnie obtaineduzyskane,
357
844000
3000
I możemy użyć takich danych, które zostały pobrane pasywnie,
14:22
to mapmapa these wholecały countrieskraje
358
847000
2000
w celu zmapowania całych krajów
14:24
and understandzrozumieć who is locatedusytuowany where withinw ciągu the networksieć.
359
849000
3000
i zrozumieć kto jest zlokalizowany gdzie w sieci.
14:27
WithoutBez actuallytak właściwie havingmający to queryzapytanie them at all,
360
852000
2000
Bez potrzeby zadawania jakichkolwiek pytań,
14:29
we can get this kinduprzejmy of a structuralstrukturalny insightwgląd.
361
854000
2000
możemy osiągnąć tego typu wgląd w strukturę sieci.
14:31
And other sourcesźródła of informationInformacja, as you're no doubtwątpić awareświadomy
362
856000
3000
I inne źródła informacji, których bez wątpienia jesteście świadomi,
14:34
are availabledostępny about suchtaki featurescechy, from emaile-mail interactionsinterakcje,
363
859000
3000
są dostępne o takich cechach, od wymiany emaili,
14:37
onlineonline interactionsinterakcje,
364
862000
2000
interakcji online,
14:39
onlineonline socialspołeczny networkssieci and so forthnaprzód.
365
864000
3000
sieci społeczne, itd.
14:42
And in factfakt, we are in the eraera of what I would call
366
867000
2000
I do tego, żyjemy w czasach, które ja nazywam
14:44
"massive-passiveMassive pasywne" datadane collectionkolekcja effortsstarania.
367
869000
3000
czasami "masywno-pasywnego" kolekcjonowania danych.
14:47
They're all kindsrodzaje of wayssposoby we can use massivelymasowo collectedZebrane datadane
368
872000
3000
Jest mnóstwo sposobów jakich możemy użyć do masywnego zbierania danych
14:50
to createStwórz sensorczujnik networkssieci
369
875000
3000
do tworzenie sieci sensorów
14:53
to followśledzić the populationpopulacja,
370
878000
2000
aby śledzić populację,
14:55
understandzrozumieć what's happeningwydarzenie in the populationpopulacja,
371
880000
2000
zrozumieć co się dzieje w populacji,
14:57
and interveneinterweniować in the populationpopulacja for the better.
372
882000
3000
i wpłynąć na populację dla jej dobra.
15:00
Because these newNowy technologiestechnologie tell us
373
885000
2000
Ponieważ te nowe technologie mówią nam
15:02
not just who is talkingmówić to whomkogo,
374
887000
2000
nie tylko kto z kim rozmawia,
15:04
but where everyonekażdy is,
375
889000
2000
ale gdzie wszyscy są,
15:06
and what they're thinkingmyślący basedna podstawie on what they're uploadingprzesyłanie on the InternetInternet,
376
891000
3000
i o czym myśleli na podstawie tego co ściągają z internetu,
15:09
and what they're buyingkupowanie basedna podstawie on theirich purchaseszakupy.
377
894000
2000
i co kupowali na podstawie ich zakupów.
15:11
And all this administrativeAdministracyjny datadane can be pulledciągnięty togetherRazem
378
896000
3000
I wszystkie te dane administracyjne mogą być zebrane razem
15:14
and processedprzetworzone to understandzrozumieć humanczłowiek behaviorzachowanie
379
899000
2000
i przetworzone aby zrozumieć ludzkie zachowanie
15:16
in a way we never could before.
380
901000
3000
w sposób jaki nigdy wcześniej nie był możliwy.
15:19
So, for exampleprzykład, we could use truckers'kierowców ciężarówek purchaseszakupy of fuelpaliwo.
381
904000
3000
I tak na przykład, moglibyśmy użyć dane o zakupach paliwa kierowcy TIRa.
15:22
So the truckerskierowcy ciężarówek are just going about theirich businessbiznes,
382
907000
2000
Tak więc kierowcy ciężarówek prowadzą swoją działalność
15:24
and they're buyingkupowanie fuelpaliwo.
383
909000
2000
i kupują paliwo.
15:26
And we see a blipBlip up in the truckers'kierowców ciężarówek purchaseszakupy of fuelpaliwo,
384
911000
3000
Widzimy skok w zakupie paliwa,
15:29
and we know that a recessionrecesja is about to endkoniec.
385
914000
2000
i wiemy, że recesja się wkrótce skończy.
15:31
Or we can monitormonitor the velocityprędkość
386
916000
2000
Lub też możemy monitorować prędkość
15:33
with whichktóry people are movingw ruchu with theirich phonestelefony on a highwayAutostrada,
387
918000
3000
z jaką ludzie poruszają się ze swoimi telefonami na autostradzie,
15:36
and the phonetelefon companyfirma can see,
388
921000
2000
i firma telekomunikacyjna może zobaczyć,
15:38
as the velocityprędkość is slowingspowolnienie down,
389
923000
2000
gdy prędkość się zmniejsza,
15:40
that there's a trafficruch drogowy jamdżem.
390
925000
2000
że pojawił się korek.
15:42
And they can feedkarmić that informationInformacja back to theirich subscriberssubskrybenci,
391
927000
3000
I mogą przesłać te informacje do swoich użytkowników,
15:45
but only to theirich subscriberssubskrybenci on the samepodobnie highwayAutostrada
392
930000
2000
ale tylko do tych którzy są na tej samej autostradzie
15:47
locatedusytuowany behindza the trafficruch drogowy jamdżem!
393
932000
2000
zlokalizowani przed korkiem.
15:49
Or we can monitormonitor doctorslekarze prescribingprzepisywania behaviorszachowania, passivelypasywnie,
394
934000
3000
Lub możemy monitorować recepty wypisane przez lekarzy,
15:52
and see how the diffusiondyfuzja of innovationinnowacja with pharmaceuticalsfarmaceutyki
395
937000
3000
i zobaczyć jak dyfuzja innowacji farmaceutycznych
15:55
occurswystępuje withinw ciągu [networkssieci of] doctorslekarze.
396
940000
2000
występuje w środowisku lekarzy.
15:57
Or again, we can monitormonitor purchasingnabywczy behaviorzachowanie in people
397
942000
2000
Lub też, możemy monitorować zakupy ludzi,
15:59
and watch how these typestypy of phenomenazjawiska
398
944000
2000
i obserwować jak tego typu zjawiska
16:01
can diffuserozproszone withinw ciągu humanczłowiek populationspopulacje.
399
946000
3000
szerzą się wśród ludzkiej populacji.
16:04
And there are threetrzy wayssposoby, I think,
400
949000
2000
I są trzy sposoby, moim zdaniem,
16:06
that these massive-passiveMassive pasywne datadane can be used.
401
951000
2000
na które te masywno-pasywne zbieranie danych, które mogą być użyte.
16:08
One is fullycałkowicie passivebierny,
402
953000
2000
Jeden z nich jest całkowicie pasywny,
16:10
like I just describedopisane --
403
955000
2000
tak jak to właśnie opisałem --
16:12
as in, for instanceinstancja, the truckerTrucker exampleprzykład,
404
957000
2000
na przykładzie kierowców ciężarówek,
16:14
where we don't actuallytak właściwie interveneinterweniować in the populationpopulacja in any way.
405
959000
2000
gdzie w zasadzie nie wpływamy na populacje w żaden sposób.
16:16
One is quasi-activequasi-aktywny,
406
961000
2000
Drugi jest pseudo-aktywny
16:18
like the flugrypa exampleprzykład I gavedał,
407
963000
2000
jak w przykładzie grypy,
16:20
where we get some people to nominatenominować theirich friendsprzyjaciele
408
965000
3000
gdzie prosimy niektórych ludzi o wskazanie swoich przyjaciół
16:23
and then passivelypasywnie monitormonitor theirich friendsprzyjaciele --
409
968000
2000
i następnie pasywnie monitorujemy ich przyjaciół --
16:25
do they have the flugrypa, or not? -- and then get warningostrzeżenie.
410
970000
2000
czy mają grypę, czy nie? -- i wtedy otrzymujemy ostrzeżenie.
16:27
Or anotherinne exampleprzykład would be,
411
972000
2000
Inny przykład mógłby być taki:
16:29
if you're a phonetelefon companyfirma, you figurepostać out who'skto jest centralcentralny in the networksieć
412
974000
3000
jeśli jesteś firmą telekomunikacyjną, rozgryzłyś kto znajduje się w centrum sieci,
16:32
and you askzapytać those people, "Look, will you just texttekst us your fevergorączka everykażdy day?
413
977000
3000
i spytałbyś tych ludzi: "Słuchaj, czy mógłbyś nam wysłać
16:35
Just texttekst us your temperaturetemperatura."
414
980000
2000
codziennie swoją temperaturę?"
16:37
And collectzebrać vastogromny amountskwoty of informationInformacja about people'sludzie temperaturetemperatura,
415
982000
3000
I zbierać ogromne ilości informacji o temperaturach ludzi,
16:40
but from centrallycentralnie locatedusytuowany individualsosoby prywatne.
416
985000
2000
ale tylko od centralnie ulokowanych osobników.
16:42
And be ablezdolny, on a largeduży scaleskala,
417
987000
2000
I być w stanie, na dużą skalę,
16:44
to monitormonitor an impendingbliski epidemicepidemia
418
989000
2000
monitorować nadchodzącą epidemię
16:46
with very minimalminimalny inputwkład from people.
419
991000
2000
przy minimalnym udziale ludzi.
16:48
Or, finallywreszcie, it can be more fullycałkowicie activeaktywny --
420
993000
2000
Lub, w końcu, trzeci sposób w pełni aktywny --
16:50
as I know subsequentkolejne speakersgłośniki will alsorównież talk about todaydzisiaj --
421
995000
2000
o ile mi wiadomo następni prelegenci będą dziś o tym mówić --
16:52
where people mightmoc globallyglobalnie participateuczestniczyć in wikiswiki,
422
997000
2000
gdzie ludzie mogą globalnie brać udział w wiki,
16:54
or photographingfotografowanie, or monitoringmonitorowanie electionsWybory,
423
999000
3000
lub fotografiach lub monitorowaniu wyborów,
16:57
and uploadPrzekazać plik informationInformacja in a way that allowspozwala us to poolbasen
424
1002000
2000
i wgrywać informacje w sposób jaki umożliwiłby nam zbieranie tych
16:59
informationInformacja in orderzamówienie to understandzrozumieć socialspołeczny processesprocesy
425
1004000
2000
informacji w celu zrozumienia procesów społecznych
17:01
and socialspołeczny phenomenazjawiska.
426
1006000
2000
i zjawisk społecznych.
17:03
In factfakt, the availabilitydostępność of these datadane, I think,
427
1008000
2000
I na dobrą sprawę, uważam, że dostępność tych danych
17:05
heraldsgłosicielami a kinduprzejmy of newNowy eraera
428
1010000
2000
otwiera nową erę,
17:07
of what I and othersinni would like to call
429
1012000
2000
którą ja i inni chcielibyśmy nazwać
17:09
"computationalobliczeniowy socialspołeczny sciencenauka."
430
1014000
2000
"komputerowa nauka społeczna".
17:11
It's sortsortować of like when GalileoGalileo inventedzmyślony -- or, didn't inventwymyślać --
431
1016000
3000
To jest coś jak, gdy Galileo wynalazł -- albo raczej nie tyle wynalazł, co
17:14
cameoprawa ołowiana witrażu to use a telescopeteleskop
432
1019000
2000
zaczął używać teleskopu
17:16
and could see the heavensniebiosa in a newNowy way,
433
1021000
2000
i zobaczył niebo w zupełnie nowy sposób,
17:18
or LeeuwenhoekLeeuwenhoeka becamestał się awareświadomy of the microscopemikroskopu --
434
1023000
2000
lub Leeuwenhoek dowiedział się o mikroskopie --
17:20
or actuallytak właściwie inventedzmyślony --
435
1025000
2000
lub właściwie go wynalazł --
17:22
and could see biologybiologia in a newNowy way.
436
1027000
2000
i mógł zobaczyć biologię w nowy sposób.
17:24
But now we have accessdostęp to these kindsrodzaje of datadane
437
1029000
2000
Ale teraz mamy dostęp do tych danych
17:26
that allowdopuszczać us to understandzrozumieć socialspołeczny processesprocesy
438
1031000
2000
które pozwolą nam zrozumieć procesy społeczne
17:28
and socialspołeczny phenomenazjawiska
439
1033000
2000
i zjawiska społeczne
17:30
in an entirelycałkowicie newNowy way that was never before possiblemożliwy.
440
1035000
3000
w zupełnie nowy sposób, który nigdy wcześniej nie był możliwy.
17:33
And with this sciencenauka, we can
441
1038000
2000
I z tą nauką, możemy
17:35
understandzrozumieć how exactlydokładnie
442
1040000
2000
zrozumieć jak dokładnie
17:37
the wholecały comespochodzi to be greaterwiększy
443
1042000
2000
całość staje się czymś więcej
17:39
than the sumsuma of its partsCzęści.
444
1044000
2000
niż tylko sumą części.
17:41
And actuallytak właściwie, we can use these insightswgląd
445
1046000
2000
I właściwie, możemy użyć tych spostrzeżeń
17:43
to improveulepszać societyspołeczeństwo and improveulepszać humanczłowiek well-beingdobre samopoczucie.
446
1048000
3000
do poprawy społeczeństwa i poprawy dobrobytu ludzi.
17:46
Thank you.
447
1051000
2000
Dziękuję.
Translated by Jakub Czaplicki
Reviewed by Marcin Cwikla

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Nicholas Christakis - Physician, social scientist
Nicholas Christakis explores how the large-scale, face-to-face social networks in which we are embedded affect our lives, and what we can do to take advantage of this fact.

Why you should listen

People aren't merely social animals in the usual sense, for we don't just live in groups. We live in networks -- and we have done so ever since we emerged from the African savannah. Via intricately branching paths tracing out cascading family connections, friendship ties, and work relationships, we are interconnected to hundreds or even thousands of specific people, most of whom we do not know. We affect them and they affect us.

Nicholas Christakis' work examines the biological, psychological, sociological, and mathematical rules that govern how we form these social networks, and the rules that govern how they shape our lives. His work shows how phenomena as diverse as obesity, smoking, emotions, ideas, germs, and altruism can spread through our social ties, and how genes can partially underlie our creation of social ties to begin with. His work also sheds light on how we might take advantage of an understanding of social networks to make the world a better place.

At Yale, Christakis is a Professor of Social and Natural Science, and he directs a diverse research group in the field of biosocial science, primarily investigating social networks. His popular undergraduate course "Health of the Public" is available as a podcast. His book, Connected, co-authored with James H. Fowler, appeared in 2009, and has been translated into 20 languages. In 2009, he was named by Time magazine to its annual list of the 100 most influential people in the world, and also, in 2009 and 2010, by Foreign Policy magazine to its list of 100 top global thinkers

More profile about the speaker
Nicholas Christakis | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee