Mission Blue Voyage
Jim Toomey: Learning from Sherman the shark
Jim Toomey: Köpekbalığı Sherman'dan dersler
Filmed:
Readability: 3.4
508,295 views
Sualtı yaşamını alaycı bir dille anlatan "Sherman's Lagoon" adlı bant karikatürün yaratıcısı Jim Toomey sahnede, en sevdiği deniz canlılarını çizerken, denize duyduğu sevgiyi ve denizin sunduğu hikâyeleri paylaşıyor.
Jim Toomey - Cartoonist
For the past 13 years, Jim Toomey has been writing and drawing the daily comic strip Sherman’s Lagoon, about a daffy family of ocean dwellers. Full bio
For the past 13 years, Jim Toomey has been writing and drawing the daily comic strip Sherman’s Lagoon, about a daffy family of ocean dwellers. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Cartoons are basically short stories.
0
0
3000
Karikatürler esasında kısa hikayelerdir.
00:18
I tried to find one that didn't have a whole lot of words.
1
3000
3000
İçinde çok fazla konuşma olmayan bir tane bulmaya çalıştım.
00:24
Not all of them have happy endings.
2
9000
2000
Hepsi mutlu sonla bitmez.
00:26
So how did I get started cartooning?
3
11000
2000
Karikatüre nasıl başladım?
00:28
I doodled a lot as a kid,
4
13000
3000
Çocukken çok karalama yapardım...
00:31
and if you spend enough time doodling,
5
16000
3000
ve bununla yeterince zaman geçirirseniz...
00:34
sooner or later, something happens:
6
19000
2000
eninde sonunda bir yere varırsınız:
00:36
all your career options run out.
7
21000
2000
kariyer seçenekleriniz tükenir.
00:38
So you have to make a living cartooning.
8
23000
2000
Dolayısıyla geçiminizi karikatürle sağlamak zorunda kalırsınız.
00:40
Actually, I fell in love with the ocean when I was a little boy,
9
25000
3000
Ben küçükken okyanusa aşık oldum.
00:43
when I was about eight or nine.
10
28000
2000
Sekiz veya dokuz yaşındaydım.
00:45
And I was particularly fascinated with sharks.
11
30000
3000
Özellikle köpek balıkları beni büyülemişti.
00:48
This is some of my early work.
12
33000
2000
Bu benim ilk işlerimden biri.
00:50
Eventually, my mom took the red crayon away,
13
35000
2000
Sonunda annem kırmızı boyamı sakladı.
00:52
so it was [unclear].
14
37000
2000
Yani işte...
00:54
But I'd like to relay to you a childhood experience of mine
15
39000
3000
Okyanusa bakışımı değiştiren ve sonra...
00:57
that really made me see the ocean differently,
16
42000
3000
yaptığım işin temelini oluşturan...
01:00
and it's become the foundation of my work
17
45000
2000
bir çocukluk anımı aktarmak istiyorum...
01:02
because, I feel like, if in a day,
18
47000
2000
çünkü bana öyle geliyor ki...
01:04
I can see the ocean differently,
19
49000
2000
benim görüşüm bir günde değiştiyse
01:06
then I can evoke that same kind of change in others,
20
51000
2000
ben de aynı değişimi başkalarında yaratabilirim...
01:08
especially kids.
21
53000
2000
özellikle çocuklarda.
01:10
Before that day, this is how I saw the ocean.
22
55000
2000
O güne kadar okyanusu böyle görüyordum.
01:12
It's just a big blue surface.
23
57000
2000
Sadece kocaman, mavi bir yüzey.
01:14
And this is how we've seen the ocean since the beginning of time.
24
59000
3000
Ve insanoğlu okyanusları hep böyle gördü.
01:17
It's a mystery.
25
62000
2000
Esrarlı bir şey.
01:19
There's been a lot of folklore
26
64000
2000
Okyanuslarla ilgili...
01:21
developed around the ocean,
27
66000
2000
çoğu olumsuz, birçok...
01:23
mostly negative.
28
68000
2000
hikâye anlatıldı.
01:25
And that prompted people to make maps like this,
29
70000
2000
Bunun sonucunda böyle haritalar yapıldı...
01:27
with all kinds of wonderful detail on the land,
30
72000
3000
karalar bütün detaylarıyla gösterildi...
01:30
but when you get to the waters edge,
31
75000
2000
ama kıyılara geldiğinizde...
01:32
the ocean looks like one giant puddle of blue paint.
32
77000
3000
okyanus kocaman bir mavi boya birikintisi gibi görünüyor.
01:35
And this is the way I saw the ocean at school --
33
80000
2000
Okuldayken okyanusu ben de böyle görüyordum...
01:37
as if to say, "All geography and science lessons
34
82000
2000
sanki, "coğrafya ve fen dersleri...
01:39
stop at water's edge.
35
84000
2000
"kıyılardan ötesine geçmez.
01:41
This part's not going to be on the test."
36
86000
2000
"Burdan sonrası sınavda çıkmayacak" deniyordu.
01:43
But that day I flew low over the islands --
37
88000
2000
Ama adaların üzerinden uçtuğumuz o gün...
01:45
it was a family trip to the Caribbean,
38
90000
2000
Bir aile gezisiyle Karayipler'e gitmiştik...
01:47
and I flew in a small plane low over the islands.
39
92000
2000
ve alçaktan adaların üzerinden uçmuştuk.
01:49
This is what I saw. I saw hills and valleys.
40
94000
3000
Bu manzarayla karşılaştım. Tepeler ve vadiler...
01:53
I saw forests and meadows.
41
98000
2000
Ormanlar ve çayırlar gördüm.
01:55
I saw grottoes and secret gardens
42
100000
2000
Mağaralar ve gizli bahçeler...
01:57
and places I'd love to hide as a kid,
43
102000
2000
ve, suyun altında nefes alabilseydim,
01:59
if I could only breathe underwater.
44
104000
2000
saklanmak isteyeceğim yerler gördüm.
02:01
And best of all, I saw the animals.
45
106000
2000
Ama en güzeli, hayvanları gördüm.
02:03
I saw a manta ray that looked as big as the plane I was flying in.
46
108000
3000
Uçağımız büyüklüğünde bir manta vatozu gördüm.
02:06
And I flew over a lagoon with a shark in it,
47
111000
3000
İçinde köpek balığı olan bir lagünün üzerinden geçtik
02:09
and that was the day that my comic strip about a shark was born.
48
114000
3000
Bir köpek balığını anlatan bant karikatürüm işte o gün doğdu.
02:13
So from that day on, I was an ordinary kid
49
118000
2000
O günden itibaren, karada dolanan,
02:15
walking around on dry land,
50
120000
2000
sıradan bir çocuktum
02:17
but my head was down there, underwater.
51
122000
2000
ama aklım oradaydı, su altında.
02:19
Up until that day,
52
124000
2000
O güne kadar
02:21
these were the animals that were most common in my life.
53
126000
3000
en çok gördüğüm hayvanlar bunlardı.
02:24
These were the ones I'd like to draw --
54
129000
3000
Resimleri yaptığım hayvanlar bunlardı--
02:27
all variations of four legs and fur.
55
132000
3000
hepsi dört ayaklı ve tüylülerin bir başka şekliydi.
02:34
But when you got to the ocean,
56
139000
2000
Ama okyanusa gelince,
02:36
my imagination was no competition for nature.
57
141000
2000
hayal gücüm doğayla yarışamazdı.
02:38
Every time I'd come up with a crazy cartoon character on the drawing board,
58
143000
3000
Ne zaman çizim masasında acayip bir karakter yaratsam,
02:41
I'd find a critter in the ocean that was even crazier.
59
146000
3000
okyanusta ondan daha acayip bir yaratık buluyordum.
02:44
And the differences in scale between this tiny sea dragon
60
149000
3000
Ve bu ufacık deniz ejderiyle...
02:47
and this enormous humpback whale
61
152000
2000
bu devasa kambur balina arasındaki
02:49
was like something out of a science-fiction movie.
62
154000
3000
büyüklük farkı, bilim-kurgu filmlerini andırıyordu.
02:52
Whenever I talk to kids, I always like to tell them,
63
157000
2000
Ne zaman çocuklarla konuşsam onlara, gelmiş geçmiş en büyük hayvanın...
02:54
the biggest animal that ever lived is still alive.
64
159000
3000
hâlâ hayatta olduğunu söylemeyi seviyorum.
02:57
It's not a dinosaur; it's a whale,
65
162000
2000
Bir dinozor değil, bir balina,
02:59
animals as big as office buildings
66
164000
2000
iş merkezleri kadar büyük hayvanlar,
03:01
still swimming around out there in our ocean.
67
166000
2000
ve hâlâ okyanuslarımızda dolanıyorlar.
03:03
Speaking of dinosaurs, sharks are basically
68
168000
2000
Dinozorlardan bahsetmişken, köpek balıkları
03:05
the same fish they were 300 million years ago.
69
170000
3000
300 milyon yıl önce nasıldıysa, bugün de aynı.
03:08
So if you ever fantasize about going back in time
70
173000
2000
Yani hiç geçmişe gidip, bir dinozorun...
03:10
and seeing what a dinosaur looked like,
71
175000
2000
neye benzediğini görmek isterseniz..
03:12
that's what a dinosaur looks like.
72
177000
2000
işte bir dinozor buna benziyordu.
03:14
So you have living dinosaurs
73
179000
2000
Yani yaşayan dinozorlarımız...
03:16
and space aliens,
74
181000
2000
ve zor koşullarda, yer çekimsiz ortamda
03:18
animals that evolved in zero gravity in harsh conditions.
75
183000
3000
evrimleşmiş "uzaylı" yaratıklarımız var.
03:21
It's just incredible; no Hollywood designer
76
186000
3000
İnanılmaz. Hiçbir Hollywood tasarımcısı
03:24
could come up with something more interesting than that.
77
189000
3000
bundan daha ilginç bir şey yaratamazdı.
03:27
Or this fangtooth. The particles in the water
78
192000
2000
Ya da bu "fangtooth"tan. Suyun içindeki parçacıklardan...
03:29
make it look like it's floating in outer space.
79
194000
2000
sanki uzayın derinliklerinde süzülüyormuş gibi görünüyor.
03:31
Could you image if we looked through the Hubble Telescope
80
196000
3000
Hubble Teleskobu'ndan bakıp...
03:34
and we saw that?
81
199000
2000
bunu gördüğümüzü düşünebiliyor musunuz?
03:37
It would start a whole new space race.
82
202000
2000
Yeni bir uzay yarışının başlamasına neden olurdu.
03:39
But instead, we stick a camera in the deep ocean,
83
204000
3000
Ama kameralarımızı okyanusun derinliklerine indiriyoruz...
03:42
and we see a fish, and it doesn't capture our imagination
84
207000
3000
bir balık görüyoruz ve bu, toplum olarak...
03:45
as a society.
85
210000
2000
hayal gücümüzü hiç etkilemiyor.
03:47
We say to ourselves,
86
212000
2000
Kendi kendimize diyoruz ki:
03:49
"Maybe we can make fish sticks with it or something."
87
214000
3000
"Belki kızartmasını falan yaparız".
03:52
So, what I'd like to do now
88
217000
3000
Şimdi, biraz çizim
03:55
is try a little drawing.
89
220000
3000
yapmayı deneyeceğim.
03:58
So, I'm going to try to draw this fangtooth here.
90
223000
3000
Buraya bir "fangtooth" çizmeyi deneyeceğim.
04:03
I love to draw the deep sea fish,
91
228000
2000
Derin deniz balıklarını çizmeyi çok seviyorum...
04:05
because they are so ugly,
92
230000
2000
çünkü çok çirkinler.
04:07
but beautiful in their own way.
93
232000
3000
Ama kendilerine özgü güzellikleri var.
04:21
Maybe we can give him a little bioluminescence here --
94
246000
2000
Belki buna biraz parlama özelliği ekleyebiliriz...
04:23
give him a headlight,
95
248000
2000
bir far koyarız...
04:25
maybe a brake light,
96
250000
3000
belki bir fren lambası...
04:28
turn signals.
97
253000
2000
dönüş sinyalleri.
04:32
But it's easy to see why these animals
98
257000
2000
Bu hayvanlardan iyi birer...
04:34
make such great cartoon characters,
99
259000
2000
karikatür karakteri çıkabileceğini görmek kolay.
04:36
their shapes and sizes.
100
261000
2000
Şekilleri, boyutları...
04:41
So some of them actually seem to have powers
101
266000
2000
Hatta bazılarının süper kahramanlar gibi...
04:43
like superheroes in a comic book.
102
268000
2000
özel güçleri de var.
04:45
For instance,
103
270000
2000
Örneğin,
04:47
take these sea turtles.
104
272000
2000
bu deniz kamplumbağalarına bakalım.
04:49
They kind of have a sixth sense
105
274000
2000
Superman'in duvarların ötesini görebilmesi gibi...
04:51
like Superman's x-ray vision.
106
276000
2000
bunların da bir tür 6. hissi var,
04:53
They can sense the magnetic fields of the earth.
107
278000
3000
Dünya'nın manyetik alanlarını hissedebiliyorlar.
04:56
And they can use that sense
108
281000
2000
Ve bu hissi kullanarak
04:58
to navigate hundreds of miles of open ocean.
109
283000
3000
açık denizlerde yollarını buluyorlar.
05:03
I kind of give my turtle hands
110
288000
2000
Kaplumbağalarıma insan eli çiziyorum.
05:05
just to make them an easier cartoon character to work with.
111
290000
3000
Böylece çalışılması daha kolay karakterler oluyorlar.
05:19
Or take this sea cucumber.
112
304000
2000
Bu deniz hıyarına bakalım.
05:21
It's not an animal we draw cartoons of
113
306000
3000
Karikatürünü çizdiğimiz bir hayvan değil...
05:24
or draw at all.
114
309000
2000
hatta resmini bile yapmayız.
05:26
He's like an underwater Spiderman.
115
311000
2000
Bu bir nevi su altında yaşayan Örümcekadam.
05:28
He shoots out these sticky webs
116
313000
3000
Düşmanlarını etkisiz hâle getirmek için...
05:31
to entangle his enemy.
117
316000
3000
yapışkan ağlar fırlatıyor.
05:34
Of course, sea cucumbers shoot them out their rears,
118
319000
2000
Tabii deniz hıyarları bunları kıçlarından fırlatıyorlar...
05:36
which, in my opinion, makes them much more interesting a superhero.
119
321000
3000
ki bence bu olnları çok daha ilginç birer kahraman yapıyor.
05:39
(Laughter)
120
324000
2000
(Kahkahalar)
05:41
He can't spin a web anytime; he's got to pull his pants down first.
121
326000
3000
Öyle istediği zaman fırlatamıyor; önce pantolonunu indirmesi lazım.
05:44
(Laughter)
122
329000
2000
(Kahkahalar)
05:46
Or the blowfish.
123
331000
2000
Ya da kirpi balığı.
05:48
The blowfish is like the Incredible Hulk.
124
333000
2000
Kirpi balığı, Yeşil Dev Hulk'a benziyor.
05:50
It can change its body
125
335000
2000
Birkaç saniye içinde...
05:52
into a big, intimidating fish
126
337000
2000
bütün bedenini değiştirip
05:54
in a matter of seconds.
127
339000
2000
büyük, korkutucu bir balık oluyor.
05:56
I'm going to draw this blowfish uninflated.
128
341000
3000
Bu kirpi balığını sönük çizeceğim.
06:04
And then I'm going to attempt
129
349000
3000
Ve sonra ekranda...
06:07
onscreen animation here.
130
352000
2000
canlandırmayı deneyeceğim.
06:09
Let's see.
131
354000
2000
Bakalım.
06:11
Try and inflate it.
132
356000
3000
Şişirmeyi deneyeceğim.
06:21
(Laughter)
133
366000
2000
(Kahkahalar)
06:23
"You talkin' to me?" See, he can inflate himself
134
368000
2000
"Bana mı dedin?" Korkutucu olmak isterse...
06:25
when he wants to be intimidating.
135
370000
3000
kendisini şişirebilir.
06:28
Or take this swordfish.
136
373000
2000
Kılıç balığına bakalım.
06:33
Could you imagine being born with a tool for a nose?
137
378000
3000
Burnunuzun yerinde bir aletle doğduğunuzu düşünebilir misiniz?
06:36
Do you think he wakes up in the morning, looks in the mirror and says,
138
381000
2000
Sabah kalkıp aynaya baktığında şöyle diyor mudur:
06:38
"Somebody's getting stabbed today."
139
383000
2000
"Bugün birisini şişleyeceğim."
06:43
Or this lionfish for instance.
140
388000
3000
Ya da aslan balığı örneğin.
06:46
Imagine trying to make friends
141
391000
2000
Jilet gibi keskin, zehirli dikenlerle kaplı...
06:48
covered with razor-sharp poisonous barbs.
142
393000
3000
arkadaşlarınız olduğunu düşünsenize.
06:51
It's not something you want to put on your Facebook page, right?
143
396000
3000
Facebook sayfanıza koymazdınız herhalde, değil mi?
07:04
My characters are --
144
409000
2000
Benim karakterlerim--
07:06
my lead character's a shark named Sherman.
145
411000
2000
baş karakterim, Sherman adında bir köpek balığı.
07:08
He's a great white shark.
146
413000
2000
Bir beyaz köpek balığı.
07:10
And I kind of broke the mold with Sherman.
147
415000
2000
Ben Sherman'la kalıpları yıktım denebilir.
07:12
I didn't want to go with this ruthless
148
417000
3000
Acımasız avcı imajını
07:15
predator image.
149
420000
2000
kullanmak istemedim.
07:17
He's kind of just out there making a living.
150
422000
2000
O orada, öylece yaşayıp gidiyor.
07:19
He's sort of a Homer Simpson with fins.
151
424000
2000
Bir nevi yüzgeçleri olan Homer Simpson.
07:21
And then his sidekick
152
426000
2000
Yaveri de...
07:23
is a sea turtle, as I mentioned before, named Filmore.
153
428000
3000
Filmore adında bir deniz kamplumbağası.
07:26
He uses his wonderful skills at navigation
154
431000
3000
Mükemmel yön bulma yeteneğini kullanarak...
07:29
to wander the oceans, looking for a mate.
155
434000
3000
okyanuslarda dolaşıp kendisine bir eş arıyor.
07:34
And he does manage to find them,
156
439000
2000
Bulmayı başarıyor da, ama...
07:36
but great navigation skills, lousy pick-up lines.
157
441000
3000
yön bulmada çok iyi, muhabbete girmede berbat.
07:39
He never seems
158
444000
2000
Hiç belli bir kızla...
07:41
to settle on
159
446000
2000
takılmaya...
07:43
any particular girl.
160
448000
3000
karar veremiyor.
07:47
I have a hermit crab named Hawthorne,
161
452000
2000
Hawthorne adında bir kabuklu yengecim var.
07:49
who doesn't get a lot of respect as a hermit crab,
162
454000
3000
Kabuklu yengeç olarak çok saygı görmüyor...
07:52
so he kind of wishes
163
457000
2000
ve bu yüzden
07:54
he were a great white shark.
164
459000
2000
bir beyaz köpek balığı olmaya özeniyor.
08:05
And then I'll introduce you to one more character,
165
470000
3000
Ve size tanıtacağım bir karakterim daha var.
08:08
this guy, Ernest,
166
473000
2000
Bu, Ernest,
08:10
who is basically a juvenile delinquent
167
475000
2000
balık bedeninde...
08:12
in a fish body.
168
477000
2000
bir çocuk suçlu diyebiliriz.
08:16
So with characters, you can make stories.
169
481000
3000
Yani karakterler ile hikayeyi oluşturuyorsunuz.
08:19
Sometimes making a story is as easy
170
484000
2000
Bazen hikayeyi oluşturmak iki karakteri
08:21
as putting two characters in a room
171
486000
3000
aynı odaya koymak ve
08:24
and seeing what happens.
172
489000
2000
neler olduğuna bakmak kadar kolay.
08:26
So, imagine a great white shark and a giant squid in the same bathroom.
173
491000
3000
Aynı banyodaki dev bir mürekkepbalığı ile beyaz balinayı düşünün.
08:29
(Laughter)
174
494000
2000
(Kahkahalar)
08:31
Or, sometimes I take them to places
175
496000
2000
Ya da bazen onları bazen hiç kimsenin
08:33
that people have never heard of because they're underwater.
176
498000
2000
bilmediği yerlere koyuyorum, çünkü oralar denizin altında.
08:35
For instance, I took them skiing in the Mid-Atlantic Range,
177
500000
2000
Mesela, onlara Atlantik'in ortasında kayak sporu yaptırdım,
08:37
which is this range of mountains in the middle of the Atlantic.
178
502000
3000
orası Atlantik'in ortasında bir dağ.
08:40
I've taken them to the Sea of Japan,
179
505000
2000
Onları Japon Denizi'ne götürdüm,
08:42
where they met giant jellyfish.
180
507000
2000
orada dev deniz anası ile tanıştılar.
08:44
I've taken them camping in the kelp forests of California.
181
509000
3000
Onları Kaliforniya'daki kelp yosunları ormanına kamp yapmaya götürdüm.
08:47
This next one here,
182
512000
2000
Bu sıradaki,
08:49
I did a story on the census of marine life.
183
514000
2000
deniz yaşamı nüfus sayımı hakkında bir hikaye yazdım.
08:51
And that was a lot of fun because, as most of you know,
184
516000
2000
Ve bu çok eğlenceliydi, çünkü bir çoğunuzun
08:53
it's a real project we've heard about.
185
518000
3000
bildiği gibi bu gerçek bir proje.
08:57
But it was a chance for me to introduce readers
186
522000
2000
Ama okuyuculara birçok çılgın denizaltı karakterini
08:59
to a lot of crazy undersea characters.
187
524000
3000
sunmak benim için bir şanstı.
09:02
So we start off the story with Ernest,
188
527000
2000
Hikayeyi Ernest ile başlattık,
09:04
who volunteers as a census taker.
189
529000
2000
gönüllü nüfus saymanı.
09:06
He goes down and he meets this famous anglerfish.
190
531000
3000
Aşağıya iniyor ve bu meşhur fener balığıyla tanışıyor.
09:10
Then he meets the yeti crab,
191
535000
2000
Sonra yeti yengeci ile tanışıyor,
09:12
the famous vampire squid -- elusive, hard to find --
192
537000
3000
sonra meşhur vampir mürekkepbalığı ile -- zor bulunan --
09:15
and the Dumbo octopus, which looks so much like a cartoon in real life
193
540000
3000
ve Dumbo ahtapotu ile, öyle ki bu ahtapotlar gerçek hayatta zaten karikatür gibi gözüküyor
09:18
that really didn't have to change a thing when I drew it.
194
543000
3000
bu yüzden çizerken çok bir şey değiştirmem gerektirmedi.
09:21
I did another story on marine debris.
195
546000
3000
Deniz altındaki çöpler hakkında bir başka hikaye yarattım.
09:24
I was speaking to a lot of my friends
196
549000
2000
Doğal koruma işi ile ilgilenen arkadaşlarım
09:26
in the conservation business,
197
551000
2000
ile konuşuyordum,
09:28
and they --
198
553000
2000
ve onlara
09:30
I asked them, "So what's one issue you would like everyone to know more about?"
199
555000
3000
"Herkesin daha fazla bilgi sahibi olmasını isteyeceğin konu nedir?" diye sordum.
09:33
And they said -- this one friend of mine said,
200
558000
3000
Ve arkadaşlarımdan biri dedi ki,
09:36
"I've got one word for you: plastic."
201
561000
3000
"Tek bir kelime: plastik."
09:39
And I told him, "Well, I need something a little sexier than that.
202
564000
3000
Dedim ki: "Aslında bundan daha seksi bir şeye ihtiyacım var.
09:42
Plastic just is not going to do it."
203
567000
2000
Plastik işimi görmez."
09:44
We sort of worked things out.
204
569000
2000
İşleri bir bakıma yoluna koyduk.
09:46
He wanted me to use words like polyvinyl chloride,
205
571000
2000
Polivinil klorid gibi kelimeleri kullanmamı istedi,
09:48
which doesn't really work in voice balloons very well.
206
573000
2000
ama konuşma balonlarında pek de kullanışlı olmuyorlar.
09:50
I couldn't fit them in.
207
575000
2000
Sığdıramadım balonlara onları.
09:52
So what I did was I made an adventure strip.
208
577000
2000
Ben de bir macera bandı çizdim.
09:54
Basically, this bottle travels a long way.
209
579000
2000
Bu şişe uzun bir yol boyunca seyahat ediyor.
09:56
What I'm trying to tell readers
210
581000
2000
Okuyuculara söylemek istediğim,
09:58
is that plastic doesn't really go away;
211
583000
2000
plastiğin gerçekte ortadan kaybolmadığı;
10:00
it just continues to wash downstream.
212
585000
2000
sadece akıntı ile sürüklenmeye devam ediyor.
10:02
And a lot of it ends up washing into the ocean,
213
587000
3000
Birçoğu akıntıya kapılıp sonunda okyanusa varıyor,
10:05
which is a great story if you attach a couple characters to it,
214
590000
3000
bu da eğer birkaç karakter koyarsanız oldukça harika bir hikaye olur,
10:08
especially if they can't stand each other, like these two.
215
593000
3000
özellikle bu ikisi gibi birbirine katlanamayan karakterlerle.
10:12
So, I sent them to Boise, Idaho,
216
597000
3000
Bu hikayeyi Boise, Idaho'ya gönderdim,
10:15
where they dropped a plastic bottle
217
600000
3000
orada plastik bir şişeyi kanalizasyon
10:18
into the Boise sewer system.
218
603000
2000
sistemine attılar.
10:20
And it ended up in the Boise River
219
605000
3000
O da önce Boise nehrine gitti,
10:23
and then on to the Columbia River
220
608000
2000
sonra Kolombiya nehrine,
10:25
and then to the mouth of the Columbia
221
610000
2000
sonra Kolombiyanın girişine,
10:27
and to the Pacific Ocean
222
612000
2000
oradan Pasifik Okyanusuna
10:29
and then on to this place called the Great Pacific Garbage Patch --
223
614000
3000
sonra da Müthiş Pasifik Çöp Alanı olarak adlandırılan bu yere --
10:32
which is this giant Pacific gyre in the North Pacific,
224
617000
2000
burası da Kuzey Pasifik'teki dev pasifik girdabı,
10:34
where a lot of this plastic ends up floating around --
225
619000
3000
birçok plastiğin yüzdüğü yer --
10:38
and then back onto the lagoon.
226
623000
3000
sonra da lagüne geri dönüyorlar.
10:41
So that was basically a buddy story
227
626000
2000
Bu temelinde bir arkadaşlık hikayesi,
10:43
with a plastic bottle following along.
228
628000
3000
plastik bir şişenin takibinde yaşanıyor.
10:46
So a lot of people remember the plastic bottle anyway,
229
631000
3000
Birçok insan plastik şişeyi zaten hatırlayacaktır,
10:49
but we really talked about marine debris and plastic
230
634000
3000
ama biz burada deniz altındaki çöplerden
10:52
in the course of that one.
231
637000
2000
ve plastikten bahsettik.
10:54
The third storyline I did about a year and a half ago
232
639000
2000
Bir buçuk yıl önce çizdiğim üçüncü hikaye
10:56
was probably my most difficult.
233
641000
2000
herhalde en zor hikayemdi.
10:58
It was on shark finning, and I felt really strongly
234
643000
2000
Çok hassas olduğum bir konuda
11:00
about this issue.
235
645000
2000
"Köpekbalığı yüzgeçleri" hakkında.
11:02
And I felt like, since my main character was a shark,
236
647000
3000
Ve ana karakterim köpekbalığı olduğu için,
11:05
the comic strip was a perfect vehicle for telling the public about this.
237
650000
3000
bunun halka bu konuda bilgi vermek için müthiş bir araç olduğunu düşündüm.
11:08
Now, finning is the act
238
653000
2000
Bu eylem, köpekbalıklarını
11:10
of taking a shark, cutting the valuable fins off
239
655000
3000
yakalamak, onun değerli yüzgecini kesmek
11:13
and throwing the live animal back in the water.
240
658000
3000
ve hayvanı canlı olarak suya geri atmayı içeriyor.
11:16
It's cruel, it's wasteful.
241
661000
2000
Zalimce, vahşice.
11:18
There's nothing funny or entertaining about it,
242
663000
2000
Bunun eğlenceli veya komik bir yanı yok,
11:20
but I really wanted to take this issue on.
243
665000
2000
ama bu konuyu ele almak istedim.
11:22
I had to kill my main character, who is a shark.
244
667000
3000
Köpekbalığı olan ana karakterimi öldürmek zorunda kaldım.
11:25
We start with Sherman in a Chinese restaurant,
245
670000
2000
Sherman Çin restoranında iken başlıyor hikaye,
11:27
who gets a fortune that he's about to get caught by a trawler,
246
672000
3000
falında trol avcıları tarafından yakalanmak üzere olduğunu öğreniyor,
11:30
which he does.
247
675000
2000
öyle de oluyor.
11:32
And then he dies.
248
677000
2000
Sonra da ölüyor.
11:34
He gets finned, and then he gets thrown overboard.
249
679000
2000
Yüzgeci kesiliyor, ve denize atılıyor.
11:36
Ostensibly, he's dead now.
250
681000
2000
Görünürde o şimdi ölü.
11:38
And so I killed a character that's been in the newspaper for 15 years.
251
683000
3000
Ve ben 15 yıldır gazetede olan bir karakteri öldürdüm.
11:41
So I got a lot of reader feedback on that one.
252
686000
2000
Bu konuda bir çok okurdan geri dönüş aldım.
11:43
Meanwhile, the other characters are talking about shark fin soup.
253
688000
3000
Bu arada, diğer karakterler köpekbalığı yüzgeci çorbası hakkında konuşuyor.
11:46
I do three or four strips after that
254
691000
2000
Bundan sonra üç ya da dört bant çizdim,
11:48
where we explore the finning issue
255
693000
2000
orada bu olayı ve
11:50
and the shark fin soup issue.
256
695000
2000
bu yüzgeç çorbasından bahsettim.
11:52
Sherman's up in shark heaven.
257
697000
2000
Sherman şimdi yukarıda köpekbalığı cennetinde.
11:54
This is what I love about comic strips, you know.
258
699000
2000
Komik bantları hakkında sevdiğim şey de bu işte.
11:56
You really don't have to worry about the audience suspending its sense of disbelief
259
701000
3000
Okuyucunun inanç hissini askıya alacağından şüphe duymamalısınız,
11:59
because, if you start with a talking shark,
260
704000
2000
çünkü eğer konuşan bir köpekbalığı ile başlarsanız,
12:01
readers pretty much check their disbelief at the door.
261
706000
3000
okuyucular kapıda inançlarını bırakacaklardır.
12:04
You can kind of do anything.
262
709000
2000
Bir nevi her şeyi yapabilirsiniz.
12:06
It becomes a near-death experience for Sherman.
263
711000
3000
Bu Sherman için ölümün eşiğinde bir deneyim idi.
12:09
Meanwhile, Ernest finds his fins on the internet.
264
714000
2000
Bu arada, Ernest Sherman'ın yüzgecini internette buluyor.
12:11
There was a real website based in China
265
716000
2000
Çin menşeili bir internet sitesi vardı
12:13
that actually sold shark fins,
266
718000
2000
gerçekten köpekbalığı yüzgeci satıyordu,
12:15
so I kind of exposed that.
267
720000
3000
ben de bunu ifşa ettim.
12:18
And he clicks the "buy now" button.
268
723000
3000
Ve "satın al" tuşuna tıklıyor.
12:21
And voila, next-day air, they show up,
269
726000
2000
Ve işte, ertesi gün ekspres hava yolu ile geliyorlar
12:23
and they surgically reattach them.
270
728000
2000
ve onu geri dikiyorlar.
12:25
I ended that series with a kind of a mail-in petition
271
730000
3000
Bu seriyi bir çeşit dilekçe mektubu ile bitirdim,
12:28
that encouraged our National Marine Fishery Service,
272
733000
2000
bizim Ulusal Deniz Balık Servisimizi
12:30
to force other countries
273
735000
2000
diğer ülkeleri, köpekbalığı yönetimi konusunda daha
12:32
to have a stronger stance with shark management.
274
737000
2000
güçlü bir tutum takınmaya zorlamaları için destekleyen br dilekçe.
12:34
(Applause)
275
739000
2000
(Alkışlar)
12:36
Thanks.
276
741000
2000
Teşekkürler.
12:38
I'd like to end with a little metaphor here.
277
743000
2000
Ufak bir benzetme ile bitirmek istiyorum.
12:40
I've been trying to think of a metaphor to represent Mission Blue,
278
745000
3000
Mavi Görevi sunmak için bir benzetme düşünüyorum ne zamandır,
12:43
and this is what I came up with.
279
748000
2000
ve sonunda bunu buldum.
12:45
Imagine you're in an enormous room,
280
750000
2000
Düşünün ki kocaman bir odadasınız,
12:47
and it's as dark as a cave.
281
752000
2000
bir mağara gibi karanlık.
12:49
And you can have anything in that room, anything you want,
282
754000
2000
Ve odada her şeyiniz var, istediğiniz her şey,
12:51
but you can't see anything.
283
756000
2000
ama hiçbir şeyi göremiyorsunuz.
12:53
You've been given one tool, a hammer.
284
758000
3000
Size sadece bir araç verilmiş, çekiç.
12:56
So you wander around in the darkness, and you bump into something,
285
761000
3000
Karanlıkta dolaşmaya başlıyorsunuz ve bir şeye rastlıyorsunuz,
12:59
and it feels like it's made of stone.
286
764000
2000
ve taştan yapıldığını fark ediyorsunuz.
13:01
It's big, it's heavy. You can't carry it away,
287
766000
2000
Çok büyük, ağır. İtemiyorsunuz,
13:03
so you bang it with your hammer, and you break off a piece.
288
768000
3000
çekiçle vurmaya başlıyorsunuz ve parçalara ayırıyorsunuz.
13:06
And you take the piece out into the daylight.
289
771000
2000
Bu parçayı alıp güneş ışığına çıkarıyorsunuz.
13:08
And you see you have a beautiful piece of white alabaster.
290
773000
3000
Mükemmel beyaz bir mermer parçası olduğunu anlıyorsunuz.
13:11
So you say to yourself, "Well, that's worth something."
291
776000
2000
Kendinize diyorsunuz ki, "Bu oldukça değerli bir şey."
13:13
So you go back into the room,
292
778000
2000
Odaya geri dönüyorsunuz,
13:15
and you break this thing to pieces, and you haul it away.
293
780000
3000
o şeyi parçalara ayırıyorsunuz, ve başka bir yere taşıyorsunuz.
13:18
And you find other things, and you break that up, and you haul those away.
294
783000
2000
Başka şeyler buluyorsunuz, kırıyorsunuz ve taşıyorsunuz yeniden.
13:20
And you're getting all kinds of cool stuff.
295
785000
2000
Ve bir sürü mükemmel parçaya sahip oluyorsunuz.
13:22
And you hear other people doing the same thing.
296
787000
2000
Diğer insanların da aynı şeyi yaptığını duyuyorsunuz.
13:24
So you get this sense of urgency,
297
789000
2000
Şu hisse kapılıyorsunuz,
13:26
like you need to find as much stuff as possible as soon as possible.
298
791000
3000
kısa zamanda mümkün olduğunca fazla parça bulmalıyım.
13:29
And then some yells, "Stop!"
299
794000
2000
Sonra birisi bağırıyor, "Durun!".
13:31
And they turn up the lights.
300
796000
2000
Ve ışıkları açıyorlar.
13:33
And you realize where you are; you're in the Louvre.
301
798000
3000
Ve nerede olduğunuzu fark ediyorsunuz; Louvre Müzesinde'siniz.
13:38
And you've taken all this complexity and beauty,
302
803000
4000
Tüm o bütünlüğü ve güzelliği almışsınız
13:42
and you've turned it into a cheap commodity.
303
807000
3000
ve onu ucuz bir ticari mala çevirmişsiniz.
13:45
And that's what we're doing with the ocean.
304
810000
3000
Okyanus'ta da yaptığımız tam olarak bu işte.
13:48
And part of what Mission Blue is about
305
813000
2000
Mavi Görev'in kısmen yapmak istediği de
13:50
is yelling, "Stop!"
306
815000
3000
"Durun!" diye bağırmak,
13:53
so that each of us --
307
818000
2000
böylece her birimiz --
13:55
explorer, scientist, cartoonist, singer, chef --
308
820000
3000
kaşif, bilim adamı, karikatürist, şarkıcı, şef --
13:58
can turn up the lights in their own way.
309
823000
2000
kendimizce bir ışık yakabiliriz.
14:00
And that's what I hope my comic strip does in a small way.
310
825000
2000
İşte bu da bant karikatürümün gerçekleştirmesini umduğum şey.
14:02
That's why I like what I do.
311
827000
2000
Yaptığım işi bu yüzden seviyorum.
14:04
Thanks for listening.
312
829000
2000
Dinlediğiniz için teşekkür ederim.
14:06
(Applause)
313
831000
2000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Jim Toomey - CartoonistFor the past 13 years, Jim Toomey has been writing and drawing the daily comic strip Sherman’s Lagoon, about a daffy family of ocean dwellers.
Why you should listen
For the past 13 years Jim Toomey has been creating the daily comic strip Sherman's Lagoon, which appears in over 150 newspapers in North America. Toomey's latest book of comics (his fifteenth) is Discover Your Inner Hermit Crab, and the strip has recently become a musical.
Sherman's Lagoon is a combination of Toomey’s two lifelong passions: drawing and the sea. He’s been engaged in the former activity since he could hold a crayon, and his love affair with the sea dates back to his early childhood. The inspiration for the comic strip can be traced back to a family vacation in the Bahamas where he saw a real shark swimming in a remote lagoon. Toomey became a certified diver at the age of 12, and, as an adult, has logged dives all over the world, including Asia, Africa, the Mediterranean, Latin America, and extensively in the kelp forests of California
Jim Toomey | Speaker | TED.com