TED-Ed
David Gallo: Deep ocean mysteries and wonders
Filmed:
Readability: 3
862,133 views
In the deepest, darkest parts of the oceans are ecosystems with more diversity than a tropical rainforest. Taking us on a voyage into the ocean -- from the deepest trenches to the remains of Titanic -- marine biologist David Gallo explores the wonder and beauty of marine life. Find more TED-Ed videos on our new YouTube channel: youtube.com/TEDEd.
David Gallo - Oceanographer
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
A pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Tôi đã có một khoảng thời gian khó khăn
tại trường bởi vì căn bệnh ADD
tại trường bởi vì căn bệnh ADD
00:14
You know, I had a real rough time
in school with ADD,
in school with ADD,
0
14549
2896
00:17
and I have a PhD.
1
17469
1156
và tôi có được tấm bằng tiến sĩ.
00:18
I earned a PhD, but ...
tough to pay attention --
tough to pay attention --
2
18649
2340
Tôi lấy bằng Tiến sĩ, nhưng...
nó khá rất khó khăn --
nó khá rất khó khăn --
00:21
biology, geology, physics,
chemistry -- really tough for me.
chemistry -- really tough for me.
3
21013
3792
sinh, lý, địa chất, ...
--- đều khó với tôi.
--- đều khó với tôi.
Chỉ có một thứ khiến tôi chú ý,
00:24
Only one thing grabbed my attention,
4
24829
1967
00:26
and it's that planet called Earth.
5
26820
3411
đó chính là hành tinh
mà chúng ta gọi là Trái Đất.
mà chúng ta gọi là Trái Đất.
00:30
But in this picture here,
you'll see that Earth is mostly water.
you'll see that Earth is mostly water.
6
30255
3016
Ở trong bức ảnh này, các bạn có thể thấy
Trái Đất hầu như là nước.
Trái Đất hầu như là nước.
Đó chính là Thái Bình Dương.
00:33
That's the Pacific.
7
33295
1151
70% bề mặt Trái Đất
được bao phủ bới nước.
được bao phủ bới nước.
00:34
Seventy percent of Earth
is covered with water.
is covered with water.
8
34470
2234
Các bạn nói, "Nè,
Tôi biết rõ Trái Đất, tôi sống ở đây mà."
Tôi biết rõ Trái Đất, tôi sống ở đây mà."
00:36
You can say, "Hey,
I know Earth. I live here."
I know Earth. I live here."
9
36728
2152
00:38
You don't know Earth.
10
38904
1270
Bạn nhầm rồi.
00:40
You don't know this planet,
because most of it's covered with that --
because most of it's covered with that --
11
40198
3239
Bạn không hiểu biết về hành tinh này,
bởi hầu hết Trái Đất được bao phủ bởi --
bởi hầu hết Trái Đất được bao phủ bởi --
00:43
average depth, two miles.
12
43461
1205
trung bình, 2 mile chiều sâu.
00:44
And when you go outside
13
44690
1180
Và khi bạn ra ngoài,
00:45
and look up at the Empire State
Building, Chrysler Building,
Building, Chrysler Building,
14
45894
2867
nhìn lên tòa nhà Empire State và toà nhà
Chrysler,
Chrysler,
00:48
the average depth of the ocean
is 15 of those on top of one another.
is 15 of those on top of one another.
15
48785
3229
độ sâu của đại dương gấp 15 lần
hai toà nhà ấy chồng lên nhau.
hai toà nhà ấy chồng lên nhau.
00:52
We've explored about five percent
of what's in that water.
of what's in that water.
16
52038
3160
Và chúng ta mới khám phá 5%
những gì tồn tại trong đại dương.
những gì tồn tại trong đại dương.
00:55
"Explored," meaning, for the first time,
go peek and see what's there.
go peek and see what's there.
17
55222
3780
"Khám phá", có nghĩa là,
đi tìm hiểu và xem xem có những gì ở đó.
đi tìm hiểu và xem xem có những gì ở đó.
00:59
So what I want to do today
is show you some things
is show you some things
18
59026
2596
Hôm nay tôi sẽ cho các bạn thấy một số thứ
về hành tinh này, về đại dương.
01:01
about this planet, about the oceans.
19
61646
2293
01:03
I want to take you from shallow water
down to the deep water,
down to the deep water,
20
63963
2898
Tôi sẽ dắt bạn từ
nơi nước cạn đến sâu.
nơi nước cạn đến sâu.
và mong rằng, giống như tôi,
bạn sẽ thấy được những thứ
bạn sẽ thấy được những thứ
01:06
and hopefully, like me,
you'll see some things
you'll see some things
21
66885
2201
01:09
that get you hooked
on exploring planet Earth.
on exploring planet Earth.
22
69110
2655
khiến bạn bị cuốn vào công cuộc
khám phá trái đất.
khám phá trái đất.
Các bạn đều biết về san hô;
bạn đã thấy nhiều san hô
bạn đã thấy nhiều san hô
01:12
You know things like corals;
you've seen plenty of corals,
you've seen plenty of corals,
23
72455
2766
những bạn đã từng đến biển,
lặn bằng ống thở,
lặn bằng ống thở,
01:15
those of you who've been
to the beach, snorkeling,
to the beach, snorkeling,
24
75245
2362
biết rằng những rặng san hô là
một nơi tuyệt với -- đầy sức sống.
một nơi tuyệt với -- đầy sức sống.
01:17
know corals are an amazing place
to go -- full of life,
to go -- full of life,
25
77631
2735
01:20
some big animals, small animals,
some nice, some dangerous,
some nice, some dangerous,
26
80390
2851
cùng với các loài sinh vật lớn nhỏ,
một số thì hiền lành, một số nguy hiểm
một số thì hiền lành, một số nguy hiểm
01:23
sharks, whales, all that stuff.
27
83265
1865
cá mập, cá voi, ...
01:25
They need to be protected from humanity.
28
85154
2278
Chúng cần được
bảo vệ khỏi con người.
bảo vệ khỏi con người.
01:27
They're great places.
29
87456
1164
Đó là những nơi tuyệt vời.
01:28
But what you probably don't know
is in the very deep part of the ocean,
is in the very deep part of the ocean,
30
88644
3669
Nhưng thứ các bạn có thể không biết
chính là sâu, sâu thẳm trong đại dương,
chính là sâu, sâu thẳm trong đại dương,
Núi lửa phun trào.
01:32
we have volcanic eruptions.
31
92337
1288
01:33
Most volcanoes on Earth
are at the bottom of the sea --
are at the bottom of the sea --
32
93649
2620
Hầu hết núi lửa có trên Trái Đất
nằm tại đáy đại dương --
nằm tại đáy đại dương --
01:36
more than 80 percent.
33
96293
1249
chúng chiếm hơn 80%
01:37
And we actually have fire,
34
97566
1454
Thật sự có những ngọn lửa,
01:39
fire deep inside the ocean,
going on right now.
going on right now.
35
99044
2686
sâu dưới đáy đại dương,
đang bập bùng cháy.
đang bập bùng cháy.
01:41
All over the world -- in the Pacific,
the Atlantic, the Indian Ocean.
the Atlantic, the Indian Ocean.
36
101754
3269
Trên khắp thế giới -- từ Thái Bình Dương,
Đại Tây Dương , đến Ấn Độ Dương.
Đại Tây Dương , đến Ấn Độ Dương.
Tại những nơi đó, lớp đất đá của
đáy đại dương biến thành chất lỏng.
đáy đại dương biến thành chất lỏng.
01:45
In this place, the ocean floor,
the rocks actually turn to liquid.
the rocks actually turn to liquid.
37
105047
3124
Thật sự có sóng
trên đáy đại dương.
trên đáy đại dương.
01:48
So you actually have waves
on the ocean floor.
on the ocean floor.
38
108195
2159
Bạn nghĩ không gì sống ở đó
nhưng khi nhìn kĩ
nhưng khi nhìn kĩ
01:50
You'd say nothing could live there,
but when we look in detail,
but when we look in detail,
39
110378
3001
thậm chí tại nơi sâu nhất, tối nhất
trên Trái Đất, ta vẫn tìm thấy sự sống.
trên Trái Đất, ta vẫn tìm thấy sự sống.
01:53
even there, in the deepest,
darkest places on Earth, we find life,
darkest places on Earth, we find life,
40
113403
3130
Điều này cho chúng ta thấy rằng,
sự sống luôn muốn nảy nở.
sự sống luôn muốn nảy nở.
01:56
which tells us that life
really wants to happen.
really wants to happen.
41
116557
2351
01:58
So, pretty amazing stuff.
42
118932
1889
Thật sự là một điều thú vị.
Mỗi lúc lặn xuống đáy đại dương,
02:00
Every time we go to the bottom of the sea,
43
120845
2024
chúng ta sử dụng tàu ngầm, sử dụng rô bốt
để khám phá nơi này,
để khám phá nơi này,
02:02
we explore with our submarines,
with our robots,
with our robots,
44
122893
2269
02:05
we see something
that's usually surprising,
that's usually surprising,
45
125186
2016
và chúng ta đều
phát hiện một vài thứ lạ kỳ,
phát hiện một vài thứ lạ kỳ,
02:07
sometimes it's startling
and sometimes revolutionary.
and sometimes revolutionary.
46
127226
2631
có thể làm chúng ta giật mình,
có thể mang tính cách mạng.
có thể mang tính cách mạng.
02:09
You see that puddle
of water sitting there.
of water sitting there.
47
129881
2435
Bạn hãy nhìn vào
vũng nước đằng kia,
vũng nước đằng kia,
02:12
And all around the water
there's a little cliff,
there's a little cliff,
48
132340
2262
bao quanh vũng nước
có một dốc đá nhỏ,
có một dốc đá nhỏ,
02:14
there's a little white sandy beach.
49
134626
1690
nơi đó có một bãi cát trắng nhỏ.
02:16
We'll get closer, you'll see
the beach a little bit better,
the beach a little bit better,
50
136340
2806
Khi đến gần hơn, bạn
sẽ thấy bãi cát đó rõ hơn,
sẽ thấy bãi cát đó rõ hơn,
cùng gợn sóng của vùng nước ấy,
từ dưới đáy
từ dưới đáy
02:19
some of the waves
in that water, down there.
in that water, down there.
51
139170
2080
02:21
The thing that's special about this water
52
141274
1968
có một điều đặt biệt về vùng nước này
02:23
is that it's at the bottom
of the Gulf of Mexico.
of the Gulf of Mexico.
53
143266
2293
chính là nó toạ lạc dưới đáy
của Vịnh Mexico.
của Vịnh Mexico.
02:25
So you're sitting inside a submarine,
54
145583
1826
Vậy các bạn đang ngồi trong
tàu ngầm
tàu ngầm
02:27
looking out the window
at a little pond of water beneath the sea.
at a little pond of water beneath the sea.
55
147433
4284
nhìn ra ngoài cửa sổ, nhìn vào
một ao nước nhỏ phía đáy đại dương.
một ao nước nhỏ phía đáy đại dương.
Chúng ta thấy ao, thấy hồ,
thấy sông --
thấy sông --
02:31
We see ponds, we see
lakes, we see rivers --
lakes, we see rivers --
56
151741
3281
02:35
in fact, right here is a river
at the bottom of the ocean
at the bottom of the ocean
57
155046
2766
Thật ra, đây là một dòng sông
nằm tại đáy biển
nằm tại đáy biển
chảy từ phía dưới bên trái
đến phía trên bên phải.
đến phía trên bên phải.
02:37
going from the lower
left to the upper right.
left to the upper right.
58
157836
2112
02:39
Water is actually flowing through there.
59
159972
1944
Thật sự có dòng chảy ở đó.
02:41
This totally blew our minds.
60
161940
1415
Điều này thật sốc
02:43
How can you have this at the bottom?
61
163379
1717
Điều này sao lại
xảy ra tại đáy biển?
xảy ra tại đáy biển?
02:45
You're in the ocean looking at more water.
62
165120
2097
Có nhiều sông hồ ở dưới đại dương.
02:47
And there's animals
that only live in that water.
that only live in that water.
63
167241
2711
Có những động vật
chỉ sống trong những "hồ" nước đó.
chỉ sống trong những "hồ" nước đó.
Đây, các bạn đang ở đáy đại dương.
02:50
So, the bottom of the ocean --
64
170630
1632
02:52
I love this map, because it shows
in the middle of the ocean,
in the middle of the ocean,
65
172286
2866
Tôi thích bản đồ này, bởi nó cho ta
thấy được ngay giữa
thấy được ngay giữa
02:55
there's a mountain range.
66
175176
1237
đại dương có một dãy núi.
02:56
It's the greatest mountain range
on Earth, called the mid-ocean ridge --
on Earth, called the mid-ocean ridge --
67
176437
3436
Đó là dãy núi rộng lớn nhất trên
Trái Đất, được gọi là dãy núi giữa biển
Trái Đất, được gọi là dãy núi giữa biển
02:59
50,000 miles long,
and we've hardly had a peek at it.
and we've hardly had a peek at it.
68
179897
3079
dài 50,000 dặm
và chúng ta hiếm khi thấy được nó.
và chúng ta hiếm khi thấy được nó.
Rất hiếm khi nhìn thấy được nó.
03:03
Hardly had a peek at it.
69
183000
1150
03:04
We find valleys,
many thousands of valleys,
many thousands of valleys,
70
184174
3151
Ta có thể tìm thấy được những thung lũng,
hàng ngàn thung lũng,
hàng ngàn thung lũng,
03:07
larger, wider, deeper
than the Grand Canyon.
than the Grand Canyon.
71
187349
3127
to hơn, rộng hơn, sâu hơn
cả Grand Canyon
cả Grand Canyon
Như tôi đã nói, chúng ta tìm thấy
sông hồ, thác nước ngay dưới đại dương.
sông hồ, thác nước ngay dưới đại dương.
03:10
We find, as I said, underwater
lakes, rivers, waterfalls.
lakes, rivers, waterfalls.
72
190500
2715
03:13
The largest waterfall on the planet
73
193239
1667
Thác nước lớn nhất trên hành tinh
03:14
is actually under the ocean,
up near Iceland.
up near Iceland.
74
194930
2524
thật ra đang nằm phía dưới biển,
gần khu vực Iceland.
gần khu vực Iceland.
03:17
All that stuff is in that five percent
that we've explored.
that we've explored.
75
197873
2872
Đó chỉ là một phần trong 5%
mà ta đã khám phá.
mà ta đã khám phá.
03:21
So the deal about the ocean
is that to explore it,
is that to explore it,
76
201333
2555
Vậy
chính là để có thể khám phá nó,
chính là để có thể khám phá nó,
03:23
you've got to have technology.
77
203912
1848
các bạn phải có công nghệ hiện đại.
03:25
Not only technology,
but it's not just Dave Gallo
but it's not just Dave Gallo
78
205784
2301
Không chỉ công nghệ,
không chỉ một Dave Gallo
không chỉ một Dave Gallo
03:28
or one person exploring,
it's a team of people.
it's a team of people.
79
208109
2209
hay một người,
mà phải là một nhóm người.
mà phải là một nhóm người.
03:30
You've got to have the talent, the team.
80
210342
2194
Các bạn phải có năng lực, có đồng đội.
03:32
You've got to have the technology.
81
212560
1634
Các bạn phải có công nghệ.
03:34
In this case, it's our ship, Atlantis,
and the submarine, Alvin.
and the submarine, Alvin.
82
214218
3155
Trong trường hợp này, đó là
tàu, Atlantis, và tàu ngầm, Alvin.
tàu, Atlantis, và tàu ngầm, Alvin.
03:37
Inside that submarine --
this is an Alvin launch --
this is an Alvin launch --
83
217397
2500
Bên trong tàu ngầm đó
là đội điều khiển tàu Alvin
là đội điều khiển tàu Alvin
03:39
there's three people.
84
219921
1151
có ba người.
03:41
They're being wheeled out onto deck.
85
221096
1810
Họ điều khiển con tàu
Còn có 47 người khác nữa,
03:42
There's 47 other people,
86
222930
1210
03:44
the teamwork on that ship,
making sure that these people are okay.
making sure that these people are okay.
87
224164
3617
cũng làm việc để
đảm bảo an toàn cho những người đó.
đảm bảo an toàn cho những người đó.
03:47
Everybody in that submarine
is thinking one thing right now:
is thinking one thing right now:
88
227805
2858
Tất cả mọi người trên tàu ngầm
hiện tại đều có chung một ý nghĩ:
hiện tại đều có chung một ý nghĩ:
Mình có nên vào nhà vệ sinh lần nữa?
03:50
Should I have gone
to the bathroom one more time?
to the bathroom one more time?
89
230687
2879
Bởi vì bạn phải ở trong đấy
suốt 10 tiếng,
suốt 10 tiếng,
03:53
Because you're in there for 10 hours --
90
233590
1864
03:55
10 hours in that little sphere.
91
235478
1522
10 tiếng bên trong quả cầu
bé nhỏ đó.
bé nhỏ đó.
03:57
Three of you together
and nobody is going to be around you.
and nobody is going to be around you.
92
237024
2975
Ba người các bạn cùng nhau
và không có ai khác.
và không có ai khác.
04:00
You go into the water
and once you hit the water, it's amazing.
and once you hit the water, it's amazing.
93
240023
3184
Bạn lặn xuống, và một khi bạn
chạm mặt nước, thật kinh ngạc!
chạm mặt nước, thật kinh ngạc!
04:03
There's a lovely color blue
that penetrates right inside you.
that penetrates right inside you.
94
243231
2904
Một màu xanh biển tuyệt đẹp
xuyên ngay vào bạn.
xuyên ngay vào bạn.
04:06
You don't hear the surface ship anymore,
95
246159
2064
Bạn không còn nghe tiếng của
chiếc tàu trên mặt biển nữa,
chiếc tàu trên mặt biển nữa,
04:08
you hear that pinging of a sonar.
96
248247
1604
mà là tiếng của
sóng âm phản xạ.
sóng âm phản xạ.
04:09
If you've got an iPhone
you've got sonar on there --
you've got sonar on there --
97
249875
2436
Nếu có Iphone, bạn có sóng âm
phản xạ trong nó.
phản xạ trong nó.
04:12
it's that same pinging that goes
down to the bottom and comes back up.
down to the bottom and comes back up.
98
252335
3342
Đó là sóng âm truyền thẳng
xuống đáy và dội ngược lên.
xuống đáy và dội ngược lên.
Thợ lặn sẽ kiểm tra tàu để đảm bảo
phần bên ngoài ổn
phần bên ngoài ổn
04:15
Divers check out the sub to make
sure the outside is okay,
sure the outside is okay,
99
255701
3137
04:18
and then they say "Go,"
100
258862
1160
và tiếp đó họ sẽ nói "Đi,"
04:20
and down you go to the bottom
of the ocean and it's an amazing trip.
of the ocean and it's an amazing trip.
101
260046
3193
Và thế là bạn lặn xuống đáy biển,
04:23
So for two and a half hours,
you sink down to the bottom.
you sink down to the bottom.
102
263263
2713
Vậy là mất khoảng hai tiếng rưỡi,
các bạn đến được đáy ,
các bạn đến được đáy ,
mà hai tiếng trong đó, tất cả
là một màu đen.
là một màu đen.
04:26
And two hours of it
is totally pitch black.
is totally pitch black.
103
266581
2395
04:29
We thought that nothing
could live inside that world
could live inside that world
104
269000
2456
Ta nghĩ rằng không gì
sống tại nơi đó,
sống tại nơi đó,
04:31
at the bottom of the ocean.
105
271480
1313
tận cùng của đại dương.
04:32
And when we look,
we find some amazing things.
we find some amazing things.
106
272817
2579
Khi quan sát,
chúng tôi tìm thấy nhiều thứ tuyệt vời.
chúng tôi tìm thấy nhiều thứ tuyệt vời.
04:35
All the way down --
we call it the mid-water --
we call it the mid-water --
107
275420
2223
Tận cùng xuống dưới,
ta gọi nó là tầng nước giữa
ta gọi nó là tầng nước giữa
04:37
from the top of the ocean
down to the bottom, we find life.
down to the bottom, we find life.
108
277667
2776
từ mặt nước xuống đáy biển,
ta tìm thấy sự sống
ta tìm thấy sự sống
Sự sống ở khắp nơi
trong khu vực đó.
trong khu vực đó.
04:40
Whenever we stop and look, we find life.
109
280467
1975
Tôi sẽ cho bạn thấy vài con sứa.
04:42
I'm going to show you some jellies.
110
282466
1675
Chúng chắc chắn là một trong những
loài tuyệt nhất
loài tuyệt nhất
04:44
They're absolutely some
of the coolest creatures on Earth.
of the coolest creatures on Earth.
111
284165
2743
Hãy nhìn kìa, đung đưa
những cái tua ra xung quanh
những cái tua ra xung quanh
04:46
Look at that thing,
just flailing his arms around.
just flailing his arms around.
112
286932
2356
04:49
That's like a little lobster.
113
289312
1400
như con tôm hùm nhỏ.
Còn cái kia nhìn như
cả đống sứa bị dính lại với nhau,
cả đống sứa bị dính lại với nhau,
04:50
That one is like all these animals
with their mouths hooked together,
with their mouths hooked together,
114
290736
3250
quần thể sinh vật đó.
04:54
the colonial animals.
115
294010
1153
04:55
Some animals are tiny,
some can be longer than this stage.
some can be longer than this stage.
116
295187
2971
Một số loài vật thì nhỏ,
một số có thể dài hơn sân khấu này.
một số có thể dài hơn sân khấu này.
04:58
Just amazing animals.
117
298182
1151
Thật là tuyệt với.
04:59
And you can't collect them with a net --
118
299357
1916
Bạn không thể bắt chúng bằng lưới
05:01
we have to go with our cameras
and take a look at them.
and take a look at them.
119
301297
2595
mà phải dùng máy chụp hình
để quan sát chúng.
để quan sát chúng.
Vậy, mỗi lúc chúng tôi đi, lại thấy được
nhiều loài vật khác.
nhiều loài vật khác.
05:03
So every time we go, new species of life.
120
303916
2255
05:06
The ocean is full of life.
121
306195
1469
Đại dương có đầy sự sống.
05:08
And yet the deepest part of the ocean --
122
308572
1913
Và tại nơi sâu nhất của biển,
khi đến dãy núi đó,
chúng tôi tìm thấy suối nước nóng.
chúng tôi tìm thấy suối nước nóng.
05:10
when we go to that mountain range,
we find hot springs.
we find hot springs.
123
310509
2580
05:13
Now we were sure --
because this is poisonous water,
because this is poisonous water,
124
313113
2444
Chúng tôi chắc chắn,
vì đây là vùng nước nguy hiểm,
vì đây là vùng nước nguy hiểm,
05:15
because it's so deep
it would crush the Titanic
it would crush the Titanic
125
315581
2231
Nó quá sâu,
nó sẽ nghiền tàu Titanic
nó sẽ nghiền tàu Titanic
như cách mà bạn nghiền nát
một cái cốc rỗng trong tay.
một cái cốc rỗng trong tay.
05:17
the same way you crush
an empty cup in your hand --
an empty cup in your hand --
126
317836
2439
05:20
we were sure there would be
no life there at all.
no life there at all.
127
320299
2334
Chúng ta chắc nơi đó
sẽ không có sự sống,
sẽ không có sự sống,
05:22
Instead, we find more life
and diversity and density
and diversity and density
128
322657
3158
Nhưng, chúng tôi tìm thấy sự sống,
đa dạng và dày đặc,
đa dạng và dày đặc,
hơn cả trong rừng rậm nhiệt đới.
05:25
than in the tropical rainforest.
129
325839
1613
05:27
So, in one instance, in one peek
out the window of the sub,
out the window of the sub,
130
327476
3373
Trong một khoảnh khắc,
khi nhìn ra cửa sổ tàu ngầm
khi nhìn ra cửa sổ tàu ngầm
05:30
we discover something
131
330873
1151
chúng ta khám phá ra một thứ--
05:32
that revolutionizes the way
we think about life on Earth;
we think about life on Earth;
132
332048
2742
mà thay đổi cách suy nghĩ của chúng ta
về sự sống.
về sự sống.
05:34
and that is, you don't always
have to have sunlight
have to have sunlight
133
334814
2402
Và, bạn không nhất thiết
cần ánh sáng mặt trời
cần ánh sáng mặt trời
05:37
to get life going.
134
337240
1158
để duy trì sự sống.
Dưới đó có cả những thú lớn,
một số trong chúng nhìn quen thuộc
một số trong chúng nhìn quen thuộc
05:38
There's big animals down there too,
some that look familiar.
some that look familiar.
135
338858
2834
Cậu ta được gọi là Dumbo.
Tôi yêu cậu ta. Dumbo tuyệt vời.
Tôi yêu cậu ta. Dumbo tuyệt vời.
05:41
That guy's called Dumbo.
I love him. Dumbo's great.
I love him. Dumbo's great.
136
341716
2650
05:44
This guy -- oh man,
I wish I had more footage of this.
I wish I had more footage of this.
137
344390
2648
cậu này -- ồ,
ước gì tôi có nhiều ảnh về cậu ta hơn.
ước gì tôi có nhiều ảnh về cậu ta hơn.
05:47
We're trying to get an expedition
together to go look at this
together to go look at this
138
347062
2905
Chúng tôi đang cố gắng làm
thêm một chuyến nữa để quan sát nó
thêm một chuyến nữa để quan sát nó
05:49
and maybe in a year we'll have that.
139
349991
1985
có lẽ là trong 1 năm nữa.
05:52
Go online and look.
140
352000
1315
Hãy lên mạng và tìm
05:53
Vampyroteuthis infernalis.
The vampire squid.
The vampire squid.
141
353339
3070
Vampyroteuthis infernalis.
Loài mực ma cà rồng
Loài mực ma cà rồng
05:56
Incredibly cool.
142
356433
1433
Cực kì ngầu.
Trong đại dương sâu thẳm đen tuyền,
nó có những cái xúc tu phát sáng.
nó có những cái xúc tu phát sáng.
05:57
In the darkness of the deep sea,
he's got glowing tentacles,
he's got glowing tentacles,
143
357890
2810
06:00
so if I'm coming at you like him,
I put my arms out in the darkness
I put my arms out in the darkness
144
360724
3312
Nếu mà tôi đến gần bạn
đưa tay tôi ra trong bóng tối
đưa tay tôi ra trong bóng tối
thì bạn sẽ thấy là vài thứ
bé bé phát sáng ở chỗ này.
bé bé phát sáng ở chỗ này.
06:04
so all you see are little
glowing things over here.
glowing things over here.
145
364060
2398
06:06
Meanwhile, I'm coming at you.
146
366482
1464
Khi đó, tôi đến gần bạn
Lúc nó muốn chạy trốn--
06:07
When he wants to escape,
147
367970
1151
nó có những hột phát sáng trên
mông giống như những con mắt.
mông giống như những con mắt.
06:09
he's got these glowing pods
on his butt that look like eyes.
on his butt that look like eyes.
148
369145
2824
Mắt phát sáng trên mông.
Ngầu phải không?
Ngầu phải không?
06:11
Glowing eyes on his butt.
How cool is that?
How cool is that?
149
371993
2043
06:14
Just an amazing animal.
150
374060
1176
Một sinh vật tuyệt vời.
06:15
(Laughter)
151
375260
1041
(Cười)
06:16
"Vampire" squid,
because when it gets protective,
because when it gets protective,
152
376325
2315
Gọi là mực ma cà rồng vì khi nó
cảm thấy bị đe doạ
cảm thấy bị đe doạ
06:18
it pulls this black cape
over its whole body,
over its whole body,
153
378664
2134
nó sẽ kéo áo choàng đen che toàn thân
và cuộn tròn thành một quả bóng.
06:20
and curls up into a ball.
154
380822
1308
06:22
Outrageous animal.
155
382154
1367
Sinh vật kì quặc.
Con tàu này,
"Con tàu của Những Giấc Mơ" --
"Con tàu của Những Giấc Mơ" --
06:24
This ship, "The Ship of Dreams" --
156
384434
2522
một trăm năm trước,
vào tháng tư sắp tới này,
vào tháng tư sắp tới này,
06:26
a hundred years ago this coming April,
157
386980
1812
06:28
this ship was supposed
to show up in New York.
to show up in New York.
158
388816
2158
Nó đáng lẽ có mặt
ở New York.
ở New York.
Đó là Titanic.
06:30
It's the Titanic.
159
390998
1151
Tôi đồng dẫn một chuyến khám phá
ra ngoài ấy năm ngoái.
ra ngoài ấy năm ngoái.
06:32
I co-led an expedition
out there last year.
out there last year.
160
392173
2012
Chúng tôi đã học được rất nhiều
về con tàu ấy.
về con tàu ấy.
06:34
We are learning so much about that ship.
161
394209
2414
06:36
The Titanic is an interesting
place for biology,
place for biology,
162
396647
2319
Tàu Titanic là một nơi thú vị
về mặt sinh học,
về mặt sinh học,
06:38
because animals are moving
in to live on the Titanic.
in to live on the Titanic.
163
398990
3133
Vì sinh vật đang di cư đến để
sống trong Titanic.
sống trong Titanic.
06:42
Microbes are actually
eating the hull of the Titanic.
eating the hull of the Titanic.
164
402147
2527
Vi sinh vật thực chất đang ăn dần vỏ tàu.
Đó là nơi Jack đứng trên mũi tàu Titanic.
06:44
That's where Jack was king of the world
there on the bow of the Titanic.
there on the bow of the Titanic.
165
404698
3405
Nên chúng tôi đang làm rất tốt.
06:48
So we're doing real good.
166
408127
1199
06:49
And what's exciting to me
is that we're making a virtual Titanic,
is that we're making a virtual Titanic,
167
409350
3075
Và điều làm tôi hứng thú
chúng tôi sẽ mô phỏng lại Titanic
chúng tôi sẽ mô phỏng lại Titanic
06:52
so you can sit there at home
with your joystick and your headset on,
with your joystick and your headset on,
168
412449
4385
để mà bạn có thể ngồi nhà với
cần điều khiển và tai nghe
cần điều khiển và tai nghe
và thực sự tự mình khám phá tàu Titanic.
06:56
and you can actually explore
the Titanic for yourself.
the Titanic for yourself.
169
416858
2554
Đó là điều chúng tôi muốn làm,
tạo dựng thế giới thực tế ảo đó
tạo dựng thế giới thực tế ảo đó
06:59
That's what we want to do,
make these virtual worlds,
make these virtual worlds,
170
419436
2495
07:01
so it's not Dave Gallo or someone else
exploring the world; it's you.
exploring the world; it's you.
171
421955
3313
không phải Dave Gallo hay ai đó,
mà là bạn.
mà là bạn.
Bạn tự mình mà khám phá nó.
07:05
You explore it for yourself.
172
425292
1380
07:06
So here's the bottom line:
173
426696
1681
Đây là điều cốt yếu:
Đại dương vẫn chưa được khám phá
07:08
The oceans are unexplored
174
428401
2856
07:11
and I can't begin to tell
you how important that is,
you how important that is,
175
431281
2476
Tôi không thể diễn tả
mức độ quan trọng
mức độ quan trọng
bởi điều đó rất quan trọng với chúng ta.
07:13
because they're important to us.
176
433781
1813
07:15
Seven billion people live on this planet
177
435618
2631
Bảy tỉ người trên hành tinh này
07:18
and all of us are impacted by the sea,
178
438273
1861
mà tất cả đều bị ảnh hưởng
bởi đại dương,
bởi đại dương,
07:20
because the oceans control the air
you breathe, the water you drink,
you breathe, the water you drink,
179
440158
4516
vì đại dương điều khiển không khí ta thở,
nguồn nước ta uống
nguồn nước ta uống
thức ăn ta ăn.
07:24
the food you eat.
180
444698
1151
Tất cả được điều khiển bởi đại dương
bằng cách nào đó
bằng cách nào đó
07:25
All those are controlled
in some way by the ocean,
in some way by the ocean,
181
445873
2349
07:28
and this is a thing
that we haven't even explored --
that we haven't even explored --
182
448246
2451
Và đó là chúng ta vẫn chưa khám phá hết --
07:30
five percent.
183
450721
1341
năm phần trăm.
07:32
The thing I want to leave you with is,
184
452086
1824
Điều mà tôi muốn các bạn nhớ rằng
07:33
in that five percent,
I showed you some cool stuff.
I showed you some cool stuff.
185
453934
2381
trong 5% đó, tôi đã cho bạn
thấy vài điều tuyệt vời,
thấy vài điều tuyệt vời,
07:36
There's a lot more cool stuff --
186
456339
1533
nhưng còn rất nhiều nữa.
07:37
every dive we go on in the ocean,
we find something new about the sea.
we find something new about the sea.
187
457896
4088
Mỗi lần chúng ta tìm đến biển, chúng ta
lại tìm thấy điều gì đó mới lạ
lại tìm thấy điều gì đó mới lạ
Vậy còn những gì trong 95% còn lại?
07:42
So what's in that other 95 percent?
188
462008
1741
07:43
Did we get the exciting stuff
or is there more out there?
or is there more out there?
189
463773
2685
Chúng ta đã biết hết
hay còn rất nhiều ngoài kia?
hay còn rất nhiều ngoài kia?
07:46
And I'm here to tell you
that the ocean is full of surprises.
that the ocean is full of surprises.
190
466482
3063
Tôi nói với bạn rằng,
đại dương đầy ắp những điều bất ngờ
đại dương đầy ắp những điều bất ngờ
Có một câu nói của Marcel Proust
mà tôi rất thích
mà tôi rất thích
07:49
There's a quote I love by Marcel Proust:
191
469569
2207
07:51
"The true voyage of exploration
is not so much in seeking new landscapes,"
is not so much in seeking new landscapes,"
192
471800
3511
"Hành trình của sự khám phá
không phải là tìm kiếm vùng đất mới,"
không phải là tìm kiếm vùng đất mới,"
07:55
which we do,
193
475335
1150
điều ta đang làm
"mà là để có cái nhìn mới."
07:56
"but in having new eyes."
194
476509
1203
Vậy nên hôm nay, tôi hy vọng
qua vài điều tôi cho các bạn thấy
qua vài điều tôi cho các bạn thấy
07:57
And so I hope today,
by showing you some of this,
by showing you some of this,
195
477736
2370
08:00
it's given you some new eyes
about this planet,
about this planet,
196
480130
2206
sẽ cho bạn cái nhìn mới
về hành tinh này
về hành tinh này
08:02
and for the first time,
I want you to think about it differently.
I want you to think about it differently.
197
482360
3079
và tôi muốn các bạn lần đầu tiên
hãy nghĩ khác về nó.
hãy nghĩ khác về nó.
Cảm ơn mọi người. Cảm ơn.
08:05
Thank you very much. Thank you.
198
485463
1524
08:07
(Applause)
199
487012
3055
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
David Gallo - OceanographerA pioneer in ocean exploration, David Gallo is an enthusiastic ambassador between the sea and those of us on dry land.
Why you should listen
David Gallo works to push the bounds of oceanic discovery. Active in undersea exploration (sometimes in partnership with legendary Titanic-hunter Robert Ballard), he was one of the first oceanographers to use a combination of manned submersibles and robots to map the ocean world with unprecedented clarity and detail. He was a co-expedition leader during an exploration of the RMS Titanic and the German battleship Bismarck, using Russian Mir subs.
On behalf of the Woods Hole labs, he appears around the country speaking on ocean and water issues. Most recently he co-led an expedition to create the first detailed and comprehensive map of the RMS Titanic and he co-led the successful international effort to locate the wreck site of Air France flight 447. He is involved in planning an international Antarctic expedition to locate and document the wreckage of Ernest Shackleton’s ship, HMS Endurance.
David Gallo | Speaker | TED.com