TEDNYC
Eric Liu: There's no such thing as not voting
Filmed:
Readability: 4.6
919,957 views
Nhiều người thích nói về tầm quan trọng của bầu cử, về việc nó là một nghĩa vụ công dân và trách nhiệm của một người trưởng thành. Eric Liu đồng ý với mọi điều đó, nhưng anh cũng nghĩ rằng đã đến lúc mang niềm vui trở lại với hòm phiếu, Người trước đây từng viết diễn văn chính trị chia sẻ về việc anh và cộng sự đang nuôi dưỡng văn hóa bầu cử như thế nào trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2016 -- và kết thúc bằng một bài phân tích mạnh mẽ tại sao tất cả mọi người đều nên tham gia bỏ phiếu nếu có thể.
Eric Liu - Civics educator
Eric Liu is founder of Citizen University, which teaches the art of powerful citizenship, and the executive director of the Aspen Institute Citizenship & American Identity Program. Full bio
Eric Liu is founder of Citizen University, which teaches the art of powerful citizenship, and the executive director of the Aspen Institute Citizenship & American Identity Program. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Why bother?
0
1000
1360
Sao phải bận tâm?
00:16
The game is rigged.
1
4600
1200
Mọi thứ đã được sắp đặt.
00:18
My vote won't count.
2
6240
1200
Phiếu của tôi sẽ không giá trị đâu.
00:20
The choices are terrible.
3
8720
1240
Các lựa chọn thật tệ.
00:22
Voting is for suckers.
4
10840
1240
Bầu cử chỉ dành cho kẻ ngốc thôi.
00:25
Perhaps you've thought
some of these things.
some of these things.
5
13280
2136
Có lẽ bạn đã từng
có những suy nghĩ như vậy.
có những suy nghĩ như vậy.
00:27
Perhaps you've even said them.
6
15440
1429
Có lẽ bạn thậm chí đã nói những điều đó.
00:29
And if so, you wouldn't be alone,
and you wouldn't be entirely wrong.
and you wouldn't be entirely wrong.
7
17520
3440
Và nếu đúng, không phải chỉ mình bạn làm vậy,
và bạn cũng không hoàn toàn sai.
và bạn cũng không hoàn toàn sai.
00:33
The game of public policy today
is rigged in many ways.
is rigged in many ways.
8
21880
4176
Ván bài chính sách công ngày nay
đã bị gian lận rất nhiều.
đã bị gian lận rất nhiều.
00:38
How else would more than half
of federal tax breaks
of federal tax breaks
9
26080
3976
Còn cách nào khác mà hơn nửa số
trường hợp giảm thuế liên bang
trường hợp giảm thuế liên bang
00:42
flow up to the wealthiest
five percent of Americans?
five percent of Americans?
10
30080
2480
đều dành cho những người giàu nhất
chiếm 5% dân số Mỹ?
chiếm 5% dân số Mỹ?
00:45
And our choices indeed are often terrible.
11
33360
2240
Và quả thực quyền lựa chọn của chúng ta
thường là rất tệ.
thường là rất tệ.
00:48
For many people
across the political spectrum,
across the political spectrum,
12
36360
2176
Đối với rất nhiều người
trong phổ chính trị,
trong phổ chính trị,
00:50
Exhibit A is the 2016
presidential election.
presidential election.
13
38560
3160
Ví Dụ A
là cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
là cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
00:54
But in any year, you can look
up and down the ballot
up and down the ballot
14
42760
2536
Nhưng vào bất cứ năm nào, bạn có thể
nhìn lá phiếu một lượt từ trên xuống
nhìn lá phiếu một lượt từ trên xuống
00:57
and find plenty to be uninspired about.
15
45320
2680
và thấy rất nhiều điều
không gây cảm hứng chút nào.
không gây cảm hứng chút nào.
01:01
But in spite of all this,
I still believe voting matters.
I still believe voting matters.
16
49560
3416
Nhưng dù có những điều này,
tôi vẫn tin việc bầu cử có quan trọng.
tôi vẫn tin việc bầu cử có quan trọng.
01:05
And crazy as it may sound,
17
53000
1896
Nghe có vẻ điên rồ,
01:06
I believe we can revive the joy of voting.
18
54920
2240
nhưng tôi tin chúng ta có thể khơi lại
niềm vui của việc bầu cử.
niềm vui của việc bầu cử.
01:09
Today, I want to talk
about how we can do that, and why.
about how we can do that, and why.
19
57960
3360
Hôm nay, tôi muốn nói về việc
ta có thể làm điều đó thế nào, và vì sao.
ta có thể làm điều đó thế nào, và vì sao.
01:14
There used to be a time
in American history when voting was fun,
in American history when voting was fun,
20
62680
3576
Đã từng có một thời kỳ trong lịch sử Mỹ,
việc bầu cử rất vui,
việc bầu cử rất vui,
01:18
when it was much more than just
a grim duty to show up at the polls.
a grim duty to show up at the polls.
21
66280
3200
khi nó không chỉ đơn giản là nghĩa vụ
phải có mặt tại nơi bầu cử.
phải có mặt tại nơi bầu cử.
01:22
That time is called
"most of American history."
"most of American history."
22
70080
2416
Thời kỳ đó được gọi là
"phần lớn lịch sử Mỹ."
"phần lớn lịch sử Mỹ."
01:24
(Laughter)
23
72520
1416
(Cười)
01:25
From the Revolution
to the Civil Rights Era,
to the Civil Rights Era,
24
73960
2976
Từ Cuộc Cách Mạng
tới Kỷ Nguyên Quyền Công Dân,
tới Kỷ Nguyên Quyền Công Dân,
01:28
the United States had a vibrant,
25
76960
1576
Hoa Kỳ đã có một văn hóa bầu cử
01:30
robustly participatory
and raucous culture of voting.
and raucous culture of voting.
26
78560
4240
sôi nổi, tạo cơ hội cho các cá nhân
tham gia tích cực, và ồn ào.
tham gia tích cực, và ồn ào.
01:35
It was street theater, open-air debates,
fasting and feasting and toasting,
fasting and feasting and toasting,
27
83480
4136
Đó là biểu diễn đường phố, tranh biện ngoài trời,
phong tục nhịn ăn, hay tiệc tùng,
phong tục nhịn ăn, hay tiệc tùng,
01:39
parades and bonfires.
28
87640
2056
diễu hành,
và những đêm đốt lửa, pháo hoa.
và những đêm đốt lửa, pháo hoa.
01:41
During the 19th century,
immigrants and urban political machines
immigrants and urban political machines
29
89720
3536
Vào thế kỉ 19, dân di cư
và các bộ máy chính trị thành phố
và các bộ máy chính trị thành phố
01:45
helped fuel this culture of voting.
30
93280
1760
đã giúp duy trì văn hóa bầu cử này.
01:47
That culture grew with each
successive wave of new voters.
successive wave of new voters.
31
95600
4320
Văn hóa đó đã lớn mạnh dần
với liên tiếp các làn sóng người bầu cử mới.
với liên tiếp các làn sóng người bầu cử mới.
01:53
During Reconstruction,
when new African-American voters,
when new African-American voters,
32
101040
2936
Trong thời kỳ Tái Thiết,
khi những cử tri Mỹ gốc Phi mới,
khi những cử tri Mỹ gốc Phi mới,
01:56
new African-American citizens,
33
104000
1720
những cư dân Mỹ gốc Phi mới,
01:58
began to exercise their power,
34
106560
2016
bắt đầu tận dụng quyền của họ,
02:00
they celebrated in jubilee parades
35
108600
2216
họ ăn mừng trong các buổi diễu hành
kỷ niệm dịp đặc biệt
kỷ niệm dịp đặc biệt
02:02
that connected emancipation
with their newfound right to vote.
with their newfound right to vote.
36
110840
3360
đã liên kết sự giải phóng
với quyền được bầu cử mới được thiết lập.
với quyền được bầu cử mới được thiết lập.
02:06
A few decades later, the suffragettes
37
114920
1920
Vài thập kỷ sau,
những người phụ nữ đòi quyền bầu cử
những người phụ nữ đòi quyền bầu cử
02:09
brought a spirit
of theatricality to their fight,
of theatricality to their fight,
38
117680
3096
đã mang tinh thần đầy tính kịch
vào cuộc đấu tranh của họ,
vào cuộc đấu tranh của họ,
02:12
marching together in white dresses
as they claimed the franchise.
as they claimed the franchise.
39
120800
3120
với việc mặc đồ trắng cùng nhau diễu hành
để đấu tranh cho đặc quyền của mình.
để đấu tranh cho đặc quyền của mình.
02:16
And the Civil Rights Movement,
40
124680
1536
Và Phong Trào Quyền Công Dân,
02:18
which sought to redeem
the promise of equal citizenship
the promise of equal citizenship
41
126240
2775
với nỗ lực thực hiện lời hứa
về quyền bình đẳng công dân
về quyền bình đẳng công dân
02:21
that had been betrayed by Jim Crow,
42
129039
2000
đã từng bị tước bỏ
do luật kỳ thị màu da Jim Crow,
do luật kỳ thị màu da Jim Crow,
02:23
put voting right at the center.
43
131800
1477
đã đặt quyền bầu cử làm trung tâm.
02:26
From Freedom Summer to the march in Selma,
44
134160
2576
Từ Mùa Hè Tự Do
tới cuộc diễu hành ở thành phố Selma,
tới cuộc diễu hành ở thành phố Selma,
02:28
that generation of activists
knew that voting matters,
knew that voting matters,
45
136760
3216
thế hệ các nhà hoạt động xã hội
biết rằng quyền bầu cử rất quan trọng,
biết rằng quyền bầu cử rất quan trọng,
02:32
and they knew that spectacle
and the performance of power
and the performance of power
46
140000
3096
biết rằng cảnh tượng
và việc thực hiện quyền lực
và việc thực hiện quyền lực
02:35
is key to actually claiming power.
47
143120
1960
chính là cách
để thực sự nắm được quyền lực.
để thực sự nắm được quyền lực.
02:38
But it's been over a half century
since Selma and the Voting Rights Act,
since Selma and the Voting Rights Act,
48
146560
3520
Nhưng đã hơn 50 năm kể từ khi
Selma và Đạo Luật về Quyền Bầu Cử,
Selma và Đạo Luật về Quyền Bầu Cử,
02:42
and in the decades since,
49
150880
1976
và nhiều thập kỉ kể từ đó,
02:44
this face-to-face culture of voting
50
152880
2296
văn hóa bầu cử trực tiếp này
02:47
has just about disappeared.
51
155200
1976
gần như là biến mất.
02:49
It's been killed by television
52
157200
1936
Nó đã bị giết chết bởi truyền hình
02:51
and then the internet.
53
159160
1536
và mạng internet.
02:52
The couch has replaced the commons.
54
160720
2296
Chiếc đi-văng đã thay thế
cho những khu vực cộng đồng.
cho những khu vực cộng đồng.
02:55
Screens have made
citizens into spectators.
citizens into spectators.
55
163040
2976
Màn hình đã biến người dân thành khán giả.
02:58
And while it's nice to share
political memes on social media,
political memes on social media,
56
166040
3296
Mặc dù chia sẻ hình ảnh hài hước về chính trị
trên truyền thông là việc khá thú vị,
trên truyền thông là việc khá thú vị,
03:01
that's a rather quiet kind of citizenship.
57
169360
2160
nhưng đó lại là
kiểu tư cách công dân khá yên lặng.
kiểu tư cách công dân khá yên lặng.
03:04
It's what the sociologist Sherry Turkle
calls "being alone together."
calls "being alone together."
58
172560
3640
Đó là thứ mà nhà xã hội học Sherry Turkle
gọi là "ở một mình cùng nhau."
gọi là "ở một mình cùng nhau."
03:09
What we need today
59
177360
1456
Điều chúng ta cần hiện nay
03:10
is an electoral culture
that is about being together together,
that is about being together together,
60
178840
3856
là một văn hóa bầu cử
với việc cùng nhau ở cùng nhau,
với việc cùng nhau ở cùng nhau,
03:14
in person,
61
182720
1216
trực tiếp xuất hiện,
03:15
in loud and passionate ways,
62
183960
2216
bằng những cách ồn ào và đầy nhiệt huyết,
03:18
so that instead of being
"eat your vegetables" or "do you duty,"
"eat your vegetables" or "do you duty,"
63
186200
4256
để thay bằng việc "hãy có trách nhiệm đi"
hay "thực hiện nghĩa vụ của bạn,"
hay "thực hiện nghĩa vụ của bạn,"
03:22
voting can feel more like "join the club"
64
190480
2976
việc bầu cử sẽ tạo cảm giác như là
"tham gia câu lạc bộ"
"tham gia câu lạc bộ"
03:25
or, better yet, "join the party."
65
193480
1680
hoặc hay hơn là, "tham dự bữa tiệc."
03:28
Imagine if we had,
across the country right now,
across the country right now,
66
196160
3536
Thử tưởng tượng hiện nay
trên khắp đất nước,
trên khắp đất nước,
03:31
in local places but nationwide,
67
199720
2936
ở các địa phương
nhưng trên toàn đất nước,
nhưng trên toàn đất nước,
03:34
a concerted effort
to revive a face-to-face set of ways
to revive a face-to-face set of ways
68
202680
3656
nếu chúng ta phối hợp nỗ lực
để khơi lại các cách tham gia
để khơi lại các cách tham gia
03:38
to engage and electioneer:
69
206360
1520
và vận động bầu cử trực tiếp:
03:40
outdoor shows in which candidates
and their causes are mocked
and their causes are mocked
70
208600
3856
các chương trình ngoài trời
với các ứng cử viên và mục tiêu của họ
với các ứng cử viên và mục tiêu của họ
03:44
and praised in broad satirical style;
71
212480
2696
bị chế nhạo hay ca ngợi
theo kiểu đầy châm biếm;
theo kiểu đầy châm biếm;
03:47
soapbox speeches by citizens;
72
215200
1920
các bài phát biểu ngoài trời
bởi các cư dân;
bởi các cư dân;
03:49
public debates held inside pubs;
73
217840
2320
các buổi tranh biện
tổ chức trong các quán rượu;
tổ chức trong các quán rượu;
03:53
streets filled with political art
and handmade posters and murals;
and handmade posters and murals;
74
221920
4736
các con phố với nghệ thuật chính trị,
áp phích và tranh tường thủ công;
áp phích và tranh tường thủ công;
03:58
battle of the band concerts in which
competing performers rep their candidates.
competing performers rep their candidates.
75
226680
5040
cuộc đấu giữa các ban nhạc biểu diễn
với các nghệ sĩ đại diện cho ứng cử viên của họ.
với các nghệ sĩ đại diện cho ứng cử viên của họ.
04:04
Now, all of this may sound
a little bit 18th century to you,
a little bit 18th century to you,
76
232360
4056
Toàn bộ những điều này
nghe có vẻ hơi giống thế kỉ 18,
nghe có vẻ hơi giống thế kỉ 18,
04:08
but in fact, it doesn't have to be
any more 18th century
any more 18th century
77
236440
3336
nhưng thực ra, nó không cần
phải giống thế kỉ 18 hơn
phải giống thế kỉ 18 hơn
04:11
than, say, Broadway's "Hamilton,"
78
239800
3216
vở nhạc kịch Broadway "Hamilton" chẳng hạn
04:15
which is to say vibrantly contemporary.
79
243040
2000
ý tôi muốn nói về sự đương đại sôi nổi.
04:17
And the fact is that all around the world,
80
245640
2000
Và sự thật là ngày nay,
trên khắp thế giới,
trên khắp thế giới,
04:19
today, millions of people
are voting like this.
are voting like this.
81
247664
3592
hàng triệu người đang bầu cử như vậy.
04:23
In India, elections are colorful,
communal affairs.
communal affairs.
82
251280
4256
Ở Ấn Độ, những cuộc bầu cử thì đầy màu sắc
và được tổ chức nơi công cộng.
và được tổ chức nơi công cộng.
04:27
In Brazil, election day
is a festive, carnival-type atmosphere.
is a festive, carnival-type atmosphere.
83
255560
4760
Ở Brazil, ngày bầu cử mang lại không khí
hội hè và lễ hội hóa trang.
hội hè và lễ hội hóa trang.
04:32
In Taiwan and Hong Kong,
there is a spectacle,
there is a spectacle,
84
260959
2497
Ở Đài Loan và Hồng Kông,
04:35
eye-popping, eye-grabbing spectacle
85
263480
2256
bầu cử đi kèm quang cảnh
vô cùng ấn tượng và bắt mắt
vô cùng ấn tượng và bắt mắt
04:37
to the street theater of elections.
86
265760
2280
của các buổi biển diễn đường phố.
04:40
You might ask, well,
here in America, who has time for this?
here in America, who has time for this?
87
268720
3736
Bạn có thể sẽ hỏi, ở đây tại Mỹ,
ai có thời gian cho những thứ như thế?
ai có thời gian cho những thứ như thế?
04:44
And I would tell you
88
272480
1256
Và tôi sẽ cho bạn biết
04:45
that the average American
watches five hours of television a day.
watches five hours of television a day.
89
273760
3080
rằng trung bình một người Mỹ
dành 5 tiếng xem TV mỗi ngày.
dành 5 tiếng xem TV mỗi ngày.
04:50
You might ask, who has the motivation?
90
278240
2296
Bạn có thể sẽ hỏi, ai có động lực chứ?
04:52
And I'll tell you,
91
280560
1216
Và tôi cho bạn biết,
04:53
any citizen who wants to be seen and heard
92
281800
4136
bất cứ công dân nào
muốn được nhìn thấy và lắng nghe
muốn được nhìn thấy và lắng nghe
04:57
not as a prop, not as a talking point,
93
285960
2296
không phải như một trụ cột,
hay đề tài gây tranh cãi,
hay đề tài gây tranh cãi,
05:00
but as a participant, as a creator.
94
288280
2320
mà với tư cách người tham dự, sáng tạo.
05:03
Well, how do we make this happen?
95
291720
2360
Vậy chúng ta làm điều đó thế nào?
05:06
Simply by making it happen.
96
294800
1520
Đơn giản bằng việc khiến nó diễn ra.
05:08
That's why a group of colleagues and I
97
296920
1856
Đây là lý do
tôi và nhóm đồng nghiệp
tôi và nhóm đồng nghiệp
05:10
launched a new project
called "The Joy of Voting."
called "The Joy of Voting."
98
298800
3080
khởi động dự án mang tên
"Niềm vui Bầu cử."
"Niềm vui Bầu cử."
05:14
In four cities across the United States --
99
302880
2456
Tại bốn thành phố của Hoa Kỳ --
05:17
Philadelphia, Miami,
100
305360
1656
Philadelphia, Miami,
05:19
Akron, Ohio, and Wichita, Kansas --
101
307040
2456
Akron, Ohio,
và Witchita, tiểu bang Kansas --
và Witchita, tiểu bang Kansas --
05:21
we've gathered together
artists and activists,
artists and activists,
102
309520
2936
chúng tôi đã tập hợp
các nghệ sĩ và nhà hoạt động xã hội,
các nghệ sĩ và nhà hoạt động xã hội,
05:24
educators, political folks,
neighbors, everyday citizens
neighbors, everyday citizens
103
312480
3736
nhà giáo, chính trị gia,
hàng xóm, cư dân,
hàng xóm, cư dân,
05:28
to come together and create projects
104
316240
1736
để cùng nhau tạo nên các dự án
05:30
that can foster this culture
of voting in a local way.
of voting in a local way.
105
318000
3560
có thể khích lệ văn hóa bầu cử
ở các địa phương.
ở các địa phương.
05:34
In Miami, that means
all-night parties with hot DJs
all-night parties with hot DJs
106
322240
3056
Ở Miami, đó có nghĩa là
tiệc thâu đêm đầy sôi động với DJ
tiệc thâu đêm đầy sôi động với DJ
05:37
where the only way to get in
is to show that you're registered to vote.
is to show that you're registered to vote.
107
325320
3334
và cách duy nhất để tham dự tiệc
là chứng tỏ mình đã đăng ký bầu cử.
là chứng tỏ mình đã đăng ký bầu cử.
05:41
In Akron, it means political plays
108
329160
3016
Ở Akron thì lại là các vở kịch chính trị
05:44
being performed
in the bed of a flatbed truck
in the bed of a flatbed truck
109
332200
2536
biểu diễn trên sàn xe tải sàn phẳng
05:46
that moves from neighborhood
to neighborhood.
to neighborhood.
110
334760
2120
di chuyển qua nhiều khu dân cư.
05:49
In Philadelphia,
111
337960
1216
Ở Philadelphia,
05:51
it's a voting-themed scavenger hunt
all throughout colonial old town.
all throughout colonial old town.
112
339200
3936
đó là cuộc truy tìm khó báu chủ đề bầu cử
xung quanh thị trấn thuộc địa cổ.
xung quanh thị trấn thuộc địa cổ.
05:55
And in Wichita, it's making
mixtapes and live graffiti art
mixtapes and live graffiti art
113
343160
5016
Và ở Wichita lại có nghệ thuật graffiti
và tổng hợp các bản nhạc từ nhiều nghệ sĩ
và tổng hợp các bản nhạc từ nhiều nghệ sĩ
06:00
in the North End to get out the vote.
114
348200
1800
tại khu vực North End
để kêu gọi mọi người đi bầu cử.
để kêu gọi mọi người đi bầu cử.
06:02
There are 20 of these projects,
115
350760
1496
Có 20 dự án kiểu này,
06:04
and they are remarkable
in their beauty and their diversity,
in their beauty and their diversity,
116
352280
2856
tất cả đều vô cùng đẹp và đa dạng,
06:07
and they are changing people.
117
355160
1576
và đang thay đổi mọi người.
06:08
Let me tell you about a couple of them.
118
356760
2056
Để tôi kể bạn nghe
về hai trong số chúng.
về hai trong số chúng.
06:10
In Miami, we've commissioned and artist,
119
358840
1976
Ở Miami, chúng tôi đã ủy thác
06:12
a young artist named Atomico,
120
360840
2016
một nghệ sĩ trẻ tên Atomico,
06:14
to create some vivid and vibrant images
for a new series of "I voted" stickers.
for a new series of "I voted" stickers.
121
362880
4240
để sáng tạo các hình ảnh sống động, sôi nổi
cho seri hình dán "Tôi bầu cử" mới.
cho seri hình dán "Tôi bầu cử" mới.
06:19
But the thing is, Atomico had never voted.
122
367880
2520
Nhưng vấn đề là,
Atomico chưa bao giờ bầu cử.
Atomico chưa bao giờ bầu cử.
06:23
He wasn't even registered.
123
371080
1696
Anh ấy thậm chí còn chưa đăng ký.
06:24
So as he got to work on creating
this artwork for these stickers,
this artwork for these stickers,
124
372800
4496
Vậy nên khi anh bắt đầu tạo nên
tác phẩm nghệ thuật là các hình dán này,
tác phẩm nghệ thuật là các hình dán này,
06:29
he also began to get over
his sense of intimidation about politics.
his sense of intimidation about politics.
125
377320
4136
anh cũng bắt đầu bỏ đi
cảm giác bị đe dọa bởi chính trị.
cảm giác bị đe dọa bởi chính trị.
06:33
He got himself registered,
126
381480
1616
Bản thân anh đã đi đăng ký,
06:35
and then he got educated
about the upcoming primary election,
about the upcoming primary election,
127
383120
3296
và rồi anh tìm hiểu thông tin
về cuộc bầu cử chính sắp diễn ra,
về cuộc bầu cử chính sắp diễn ra,
06:38
and on election day he was out there
not just passing out stickers,
not just passing out stickers,
128
386440
3296
và vào ngày bầu cử,
anh đến không chỉ để phát hình dán,
anh đến không chỉ để phát hình dán,
06:41
but chatting up voters
and encouraging people to vote,
and encouraging people to vote,
129
389760
2576
mà còn trò chuyện với những người đi bỏ phiếu khác
và khuyến khích mọi người bầu cử,
và khuyến khích mọi người bầu cử,
06:44
and talking about
the election with passersby.
the election with passersby.
130
392360
2280
và nói về cuộc bầu cử
với những người đi ngang qua.
với những người đi ngang qua.
06:47
In Akron, a theater company
called the Wandering Aesthetics
called the Wandering Aesthetics
131
395720
3776
Tại Akron, một công ty kịch
mang tên Wandering Aesthetics
mang tên Wandering Aesthetics
06:51
has been putting on
these pickup truck plays.
these pickup truck plays.
132
399520
2776
đã dựng những vở kịch
diễn ra trên xe tải như vậy.
diễn ra trên xe tải như vậy.
06:54
And to do so, they put out
an open call to the public
an open call to the public
133
402320
2776
Và để làm việc đó, họ đã kêu gọi mọi người
06:57
asking for speeches,
monologues, dialogues, poems,
monologues, dialogues, poems,
134
405120
3496
gửi đến các bài diễn thuyết,
độc thoại, đối thoại, thơ ca,
độc thoại, đối thoại, thơ ca,
07:00
snippets of anything
that could be read aloud
that could be read aloud
135
408640
2336
trích đoạn của bất cứ thứ gì
có thể đọc to lên
có thể đọc to lên
07:03
and woven into a performance.
136
411000
1560
và kết nối chúng thành một màn trình diễn.
07:05
They got dozens of submissions.
137
413280
1760
Họ đã nhận được hành tá bài gửi.
07:07
One of them was a poem
138
415720
1896
Mộ trong số đó là bài thơ
07:09
written by nine students in an ESL class,
139
417640
3136
được viết bởi chín học viên
trong một lớp học tiếng Anh,
trong một lớp học tiếng Anh,
07:12
all of them Hispanic migrant workers
140
420800
2136
tất cả trong số đó
là lao động di cư gốc Mỹ Latinh
là lao động di cư gốc Mỹ Latinh
07:14
from nearby Hartville, Ohio.
141
422960
2360
từ làng Hartville, bang Ohio ở gần đó.
07:17
I want to read to you from this poem.
142
425880
2120
Tôi muốn đọc các bạn nghe
một đoạn bài thơ này.
một đoạn bài thơ này.
07:21
It's called "The Joy of Voting."
143
429200
1560
Nó mang tên "Niềm vui Bầu cử."
07:24
"I would like to vote for the first time
144
432600
2416
"Tôi muốn được đi bầu cử lần đầu
07:27
because things are changing for Hispanics.
145
435040
2040
vì mọi thứ đã đổi thay
với người gốc Mỹ Latinh.
với người gốc Mỹ Latinh.
07:30
I used to be afraid of ghosts.
146
438000
2136
Tôi đã từng sợ hãi ma quỷ.
07:32
Now I am afraid of people.
147
440160
1240
Giờ tôi lại sợ hãi loài người.
07:34
There's more violence and racism.
148
442480
1800
Có ngày càng nhiều bạo lực
và phân biệt chủng tộc.
và phân biệt chủng tộc.
07:36
Voting can change this.
149
444960
1440
Bầu cử có thể thay đổi điều này.
07:39
The border wall is nothing.
150
447840
1480
Bức tưởng biên giới chẳng là gì cả.
07:41
It's just a wall.
151
449800
1200
Nó chỉ là bức tường thôi.
07:44
The wall of shame is something.
152
452040
2600
Bức tường hổ thẹn là thứ gì đó.
07:47
It's very important to vote
153
455800
1896
Bầu cử là vô cùng quan trọng
07:49
so we can break down this wall of shame.
154
457720
2360
để chúng ta có thể phá bỏ
bức tường hổ thẹn này.
bức tường hổ thẹn này.
07:53
I have passion in my heart.
155
461320
1560
Tôi có niềm đam mê trong tim.
07:55
Voting gives me a voice and power.
156
463480
2040
Bầu cử cho tôi tiếng nói và sức mạnh.
07:58
I can stand up and do something."
157
466400
2320
Tôi có thể đứng lên và làm điều gì đó."
08:02
"The Joy of Voting" project
isn't just about joy.
isn't just about joy.
158
470960
2936
Dự án "Niềm vui Bầu cử"
không phải chỉ về niềm vui.
không phải chỉ về niềm vui.
08:05
It's about this passion.
159
473920
1536
Đó là về sự đam mê này.
08:07
It's about feeling and belief,
160
475480
2336
Đó là về cảm xúc và niềm tin này,
08:09
and it isn't just our organization's work.
161
477840
2200
và nó không phải chỉ là nhiệm vụ
của tổ chức chúng tôi.
của tổ chức chúng tôi.
08:12
All across this country right now,
162
480560
1936
Hiện nay trên toàn đất nước,
08:14
immigrants, young people, veterans,
people of all different backgrounds
people of all different backgrounds
163
482520
3376
người di cư, người trẻ, cựu chiến binh,
những con người từ những nền tảng khác nhau
những con người từ những nền tảng khác nhau
08:17
are coming together to create
this kind of passionate, joyful activity
this kind of passionate, joyful activity
164
485920
3496
đang cùng nhau tạo nên
hoạt động đầy đam mê và vui vẻ này
hoạt động đầy đam mê và vui vẻ này
08:21
around elections,
165
489440
1416
quanh các cuộc bầu cử,
08:22
in red and blue states,
in urban and rural communities,
in urban and rural communities,
166
490880
2936
trong các bang đỏ và xanh,
trong các cộng đồng nông thôn và thành phố,
trong các cộng đồng nông thôn và thành phố,
08:25
people of every political background.
167
493840
2096
những người từ mọi nền tảng chính trị.
08:27
What they have in common is simply this:
168
495960
2696
Điểm chung giữa họ đơn giản là:
08:30
their work is rooted in place.
169
498680
2520
công việc của họ bắt nguồn từ nơi họ sống.
08:34
Because remember,
all citizenship is local.
all citizenship is local.
170
502320
2760
Bởi hãy nhớ rằng, mọi quyền công dân
đều thuộc địa phương.
đều thuộc địa phương.
08:37
When politics becomes
just a presidential election,
just a presidential election,
171
505720
3536
Khi chính trị chỉ là
một cuộc bầu cử tổng thống,
một cuộc bầu cử tổng thống,
08:41
we yell and we scream at our screens,
and then we collapse, exhausted.
and then we collapse, exhausted.
172
509280
3600
chúng ta la ó và hét vào màn hình,
rồi suy sụp và kiệt sức.
rồi suy sụp và kiệt sức.
08:45
But when politics is about us
173
513679
3617
Nhưng khi chính trị là về chúng ta
08:49
and our neighbors
and other people in our community
and other people in our community
174
517320
2776
và hàng xóm chúng ta
và những người trong cộng đồng ta
và những người trong cộng đồng ta
08:52
coming together to create experiences
of collective voice and imagination,
of collective voice and imagination,
175
520120
4360
cùng nhau tạo nên những trải nghiệm
của tập hợp các tiếng nói và trí tưởng tượng,
của tập hợp các tiếng nói và trí tưởng tượng,
08:57
then we begin to remember
that this stuff matters.
that this stuff matters.
176
525440
2440
chúng ta mới bắt đầu nhớ ra rằng
việc này có ý nghĩa quan trọng.
việc này có ý nghĩa quan trọng.
09:00
We begin to remember
that this is the stuff of self-government.
that this is the stuff of self-government.
177
528560
3440
Chúng ta bắt đầu nhớ ra rằng
đây là việc của chính quyền tự trị.
đây là việc của chính quyền tự trị.
09:05
Which brings me back to where I began.
178
533240
1840
Điều làm tôi trở về câu hỏi đầu tiên tôi đã nêu ra.
09:07
Why bother?
179
535880
1200
Sao phải bận tâm?
09:09
There's one way to answer this question.
180
537640
1905
Có một cách để trả lời câu hỏi này.
09:12
Voting matters because it is
a self-fulfilling act of belief.
a self-fulfilling act of belief.
181
540440
4200
Bầu cử quan trọng vì nó là một cử chỉ
mang lại hạnh phúc và thể hiện niềm tin.
mang lại hạnh phúc và thể hiện niềm tin.
09:17
It feeds the spirit of mutual interest
that makes any society thrive.
that makes any society thrive.
182
545440
4400
Nó khơi dậy cái tinh thần chung làm
mọi xã hội phát triển.
mọi xã hội phát triển.
09:22
When we vote, even if it is in anger,
183
550960
2656
Khi chúng ta bầu cử,
ngay cả trong tức giận,
ngay cả trong tức giận,
09:25
we are part of a collective,
creative leap of faith.
creative leap of faith.
184
553640
2960
chúng ta đã góp phần vào một
lựa chọn chung đầy sáng tạo.
lựa chọn chung đầy sáng tạo.
09:29
Voting helps us generate
the very power that we wish we had.
the very power that we wish we had.
185
557840
3520
Việc bầu cử giúp chúng ta có được
quyền lực chúng ta hằng mong ước.
quyền lực chúng ta hằng mong ước.
09:34
It's no accident
that democracy and theater
that democracy and theater
186
562240
2816
Không có gì lạ khi xã hội dân chủ
và nghệ thuật kịch hát
và nghệ thuật kịch hát
09:37
emerged around the same time
in ancient Athens.
in ancient Athens.
187
565080
2400
phát triển cùng một thời gian ở
Hy Lạp cổ đại.
Hy Lạp cổ đại.
09:40
Both of them yank the individual
out of the enclosure of her private self.
out of the enclosure of her private self.
188
568200
4240
Cả hai đều kéo những cá nhân ra khỏi
vỏ bọc của cái tôi riêng tư của họ.
vỏ bọc của cái tôi riêng tư của họ.
09:45
Both of them create great
public experiences of shared ritual.
public experiences of shared ritual.
189
573440
3640
Cả hai đều tạo ra những trải nghiệm cộng đồng
tuyệt vời trong những khoảnh khắc được sẻ chia.
tuyệt vời trong những khoảnh khắc được sẻ chia.
09:50
Both of them bring the imagination to life
190
578200
2536
Cả hai đều khơi dậy trí tưởng tượng
09:52
in ways that remind us
that all of our bonds in the end
that all of our bonds in the end
191
580760
3296
và nhắc nhở chúng ta rằng
cuối cùng, mọi liên kết giữa chúng ta
cuối cùng, mọi liên kết giữa chúng ta
09:56
are imagined, and can be reimagined.
192
584080
2840
đều là tưởng tượng, và có thể được tưởng
tượng lại.
tượng lại.
10:02
This moment right now,
193
590760
1200
Khoảnh khắc này,
10:04
when we think about
the meaning of imagination,
the meaning of imagination,
194
592800
3416
khi mà chúng ta nghĩ về
ý nghĩa của sự tưởng tượng,
ý nghĩa của sự tưởng tượng,
10:08
is so fundamentally important,
195
596240
3200
quan trọng một cách cốt lõi,
10:12
and our ability to take that spirit
196
600480
3176
và khả năng của chúng ta để tiếp nhận
tinh thần đó,
tinh thần đó,
10:15
and to take that sense
197
603680
1576
và để hiểu ra rằng
10:17
that there is something greater out there,
198
605280
2056
có một cái gì đó lớn lao hơn ngoài kia,
10:19
is not just a matter
of technical expertise.
of technical expertise.
199
607360
3776
không chỉ là vấn đề của
sự hiểu biết đơn thuần.
sự hiểu biết đơn thuần.
10:23
It's not just a matter of making the time
or having the know-how.
or having the know-how.
200
611160
3056
Đó không chỉ là vấn đề về thời gian
hay về kiến thức.
hay về kiến thức.
10:26
It is a matter of spirit.
201
614240
1280
Đó là vấn đề về tinh thần.
10:28
But let me give you an answer
to this question, "Why bother?"
to this question, "Why bother?"
202
616720
2936
Nhưng hay để tôi trả lời cho bạn
câu hỏi, "Sao phải bận tâm?"
câu hỏi, "Sao phải bận tâm?"
10:31
that is maybe a little less spiritual
and a bit more pointed.
and a bit more pointed.
203
619680
3440
theo một cách đỡ trừu tượng và
có phần rõ ràng hơn.
có phần rõ ràng hơn.
10:36
Why bother voting?
204
624440
1776
Tại sao phải quan tấm đến bầu cử?
10:38
Because there is
no such thing as not voting.
no such thing as not voting.
205
626240
2896
Vì không có chuyện không bầu cử.
10:41
Not voting is voting,
206
629160
1816
Không bỏ phiếu cũng là bầu cử,
10:43
for everything that you
may detest and oppose.
may detest and oppose.
207
631000
2896
cho tất cả những gì bạn căm ghét
và phản đối.
và phản đối.
10:45
Not voting can be dressed up
208
633920
1736
Việc không bỏ phiếu có thể
được tô vẽ như
được tô vẽ như
10:47
as an act of principled,
passive resistance,
passive resistance,
209
635680
3016
một hành động phản đối quy tắc
và thụ động,
và thụ động,
10:50
but in fact not voting
210
638720
1936
nhưng thực tế không bỏ phiếu
10:52
is actively handing power over
211
640680
2216
là đang chủ động trao quyền lực
10:54
to those whose interests
are counter to your own,
are counter to your own,
212
642920
2336
cho những kẻ suy nghĩ đi ngược
lại với bạn,
lại với bạn,
10:57
and those who would be very glad
to take advantage of your absence.
to take advantage of your absence.
213
645280
3536
và những kẻ hạnh phúc khi thấy bạn bỏ đi.
11:00
Not voting is for suckers.
214
648840
2320
Việc không bầu cử là dành cho
những kẻ khốn nạn.
những kẻ khốn nạn.
11:04
Imagine where this country would be
215
652800
1696
Thử tưởng tượng đất nước này
sẽ đi đâu
sẽ đi đâu
11:06
if all the folks who in 2010
created the Tea Party
created the Tea Party
216
654520
3096
nếu những người phe bảo thủ năm 2010
11:09
had decided that,
you know, politics is too messy,
you know, politics is too messy,
217
657640
2936
quyết định rằng, bạn biết đó,
chính trị quá là rắc rối,
chính trị quá là rắc rối,
11:12
voting is too complicated.
218
660600
1256
bầu cử quá là phức tạp.
11:13
There is no possibility
of our votes adding up to anything.
of our votes adding up to anything.
219
661880
2800
Phiếu bầu của chúng ta sẽ không
thể hiện cái gì đâu.
thể hiện cái gì đâu.
11:17
They didn't preemptively
silence themselves.
silence themselves.
220
665320
2296
Họ đã không im lặng mà chống đối.
11:19
They showed up,
221
667640
1776
Họ đứng dậy,
11:21
and in the course of showing up,
they changed American politics.
they changed American politics.
222
669440
3360
và trong khi đứng dậy, họ đã thay đổi
nền chính trị của nước Mỹ.
nền chính trị của nước Mỹ.
11:25
Imagine if all of the followers
of Donald Trump and Bernie Sanders
of Donald Trump and Bernie Sanders
223
673480
4776
Thử tưởng tượng nếu những người ủng hộ
Donald Trump và Bernie Sanders
Donald Trump và Bernie Sanders
11:30
had decided not to upend
the political status quo
the political status quo
224
678280
3696
quyết định không làm đảo lộn
tình hình chính trị
tình hình chính trị
11:34
and blow apart the frame
of the previously possible
of the previously possible
225
682000
3056
và thổi bay khuôn phép trước đây
11:37
in American politics.
226
685080
1616
của chính trị Mỹ.
11:38
They did that by voting.
227
686720
1960
Họ đã làm điều đó bằng cách bầu cử.
11:43
We live in a time right now,
228
691160
2216
Chúng ta đang sống trong một thời đại,
11:45
divided, often very dark,
229
693400
2536
bị chia rẽ, thường rất tối tăm,
11:47
where across the left and the right,
there's a lot of talk of revolution
there's a lot of talk of revolution
230
695960
3616
khi ở mọi nơi,
người ta luôn nói về cách mạng
người ta luôn nói về cách mạng
11:51
and the need for revolution
to disrupt everyday democracy.
to disrupt everyday democracy.
231
699600
3080
và sự cần thiết của cách mạng để
xoay chuyển nền dân chủ hiện tại.
xoay chuyển nền dân chủ hiện tại.
11:55
Well, here's the thing:
232
703120
1616
Vậy, đây là vấn đề:
11:56
everyday democracy already
gives us a playbook for revolution.
gives us a playbook for revolution.
233
704760
3000
nền dân chủ hiện tại đã cho chúng ta
hướng dẫn cách mạng rồi.
hướng dẫn cách mạng rồi.
12:00
In the 2012 presidential election,
234
708760
2056
Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2012,
12:02
young voters, Latino voters,
235
710840
1736
cử tri trẻ, cử tri Mỹ Latin,
12:04
Asian-American voters, low-income voters,
236
712600
2256
cử tri gốc Á, cử tri có thu nhập thấp,
12:06
all showed up at less than 50 percent.
237
714880
2520
đều có tỉ lệ đi bỏ phiếu
thấp hơn 50 phần trăm.
thấp hơn 50 phần trăm.
12:11
In the 2014 midterm elections,
turnout was 36 percent,
turnout was 36 percent,
238
719200
4056
Trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kì năm 2014,
tỉ lệ là 36 phần trăm,
tỉ lệ là 36 phần trăm,
12:15
which was a 70-year low.
239
723280
1680
thấp nhất trong 70 năm.
12:17
And in your average local election,
240
725920
1896
Và trong cuộc bầu cử
tại địa phương của bạn,
tại địa phương của bạn,
12:19
turnout hovers
somewhere around 20 percent.
somewhere around 20 percent.
241
727840
2360
tỉ lệ đi bầu là xấp xỉ 20 phần trăm.
12:23
I invite you to imagine 100 percent.
242
731320
3240
Tôi muốn bạn tưởng tượng
nếu nó là 100 phần trăm.
nếu nó là 100 phần trăm.
12:27
Picture 100 percent.
243
735640
1720
Hãy tưởng tượng 100 phần trăm.
12:30
Mobilize 100 percent,
244
738080
2136
Huy động 100 phần trăm đi bầu,
12:32
and overnight, we get revolution.
245
740240
2240
và thật nhanh chóng,
chúng ta có cách mạng.
chúng ta có cách mạng.
12:35
Overnight, the policy priorities
of this country change dramatically,
of this country change dramatically,
246
743040
4016
Thật nhanh chóng, ưu tiên chính sách của
đất nước thay đổi một cách ngoạn mục,
đất nước thay đổi một cách ngoạn mục,
12:39
and every level of government
becomes radically more responsive
becomes radically more responsive
247
747080
3536
và các cấp chính phủ trở nên sâu sát
hơn một cách bất thường
hơn một cách bất thường
12:42
to all the people.
248
750640
1280
với mọi người dân.
12:45
What would it take
to mobilize 100 percent?
to mobilize 100 percent?
249
753240
2560
Vậy cần những gì
để huy động 100 phần trăm?
để huy động 100 phần trăm?
12:48
Well, we do have to push back
against efforts afoot
against efforts afoot
250
756480
2536
Chà, chúng ta cần chống lại những
nỗ lực đang diễn ra
nỗ lực đang diễn ra
12:51
all across the country right now
251
759040
1736
ngay bây giờ trên khắp đất nước
12:52
to make voting harder.
252
760800
1200
để làm việc bầu cử trở nên khó khăn hơn.
12:54
But at the same time,
253
762480
1496
Nhưng cùng lúc,
12:56
we have to actively create
a positive culture of voting
a positive culture of voting
254
764000
3136
chúng ta phải liên tục tạo ra một văn hóa
bầu cử tích cực
bầu cử tích cực
12:59
that people want to belong to,
255
767160
1616
mà người dân muốn thuộc về,
13:00
be part of, and experience together.
256
768800
2536
tham gia, và cùng nhau trải nghiệm.
13:03
We have to make purpose.
257
771360
1616
Chúng ta phải tạo ra mục đích.
13:05
We have to make joy.
258
773000
1320
Chúng ta phải tạo ra niềm vui.
13:07
So yes, let's have that revolution,
259
775160
2656
Nên vâng, hãy làm nên cách mạng,
13:09
a revolution of spirit, of ideas,
260
777840
2496
một cuộc cách mạng của tinh thần,
của ý tưởng,
của ý tưởng,
13:12
of policy and participation,
261
780360
2016
của chính sách và quyền được tham gia,
13:14
a revolution against cynicism,
262
782400
2136
một cuộc cách mạng chống lại sự ích kỉ,
13:16
a revolution against the self-fulfilling
sense of powerlessness.
sense of powerlessness.
263
784560
3440
một cuộc cách mạng chống lại cảm giác
bất lưc làm người ta thỏa mãn.
bất lưc làm người ta thỏa mãn.
13:20
Let's vote this revolution into existence,
264
788520
3336
Hãy cùng bầu cử và làm nên cách mạng,
13:23
and while we're at it,
265
791880
1336
và trong khi làm điều đó,
13:25
let's have some fun.
266
793240
1536
hãy cùng vui vẻ.
13:26
Thank you very much.
267
794800
1216
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
13:28
(Applause)
268
796040
2280
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Eric Liu - Civics educatorEric Liu is founder of Citizen University, which teaches the art of powerful citizenship, and the executive director of the Aspen Institute Citizenship & American Identity Program.
Why you should listen
Eric Liu is an author, educator and civic entrepreneur. He is the founder and CEO of Citizen University, which promotes and teaches the art of great citizenship through a portfolio of national programs, and the executive director of the Aspen Institute Citizenship and American Identity Program.
Liu's books include the national bestsellers The Gardens of Democracy, and The True Patriot, co-authored with Nick Hanauer. His most recent book is A Chinaman's Chance, published in July, 2014. His first book, The Accidental Asian: Notes of a Native Speaker, was a New York Times Notable Book featured in the PBS documentary "Matters of Race." His other books include Guiding Lights: How to Mentor – and Find Life's Purpose, the Official Book of National Mentoring Month; and Imagination First, co-authored with Scott Noppe-Brandon of the Lincoln Center Institute, which explores ways to unlock imagination in education, politics, business and the arts.
Liu served as a White House speechwriter for President Bill Clinton and later as the President's deputy domestic policy adviser. After the White House, he was an executive at the digital media company RealNetworks. In 2002 he was named one of the World Economic Forum’s Global Leaders of Tomorrow, and in 2010 he was awarded the Bill Grace Leadership Legacy Award by the Center for Ethical Leadership.
Liu lives in Seattle, where he teaches civic leadership at the University of Washington and hosts Citizen University TV, a television program about civic power. In addition to speaking regularly at venues across the country, he also serves on numerous nonprofit and civic boards. He is the co-founder of the Washington Alliance for Gun Responsibility. A board member of the Corporation for National and Community Service, he is a graduate of Yale College and Harvard Law School.
Eric Liu | Speaker | TED.com