TEDxCanberra
Stephen Coleman: Non-lethal weapons, a moral hazard?
Stephen Coleman: Vũ khí phi sát thương, một mối họa đạo đức?
Filmed:
Readability: 4.2
538,518 views
Bình xịt hơi cay, súng điện, khí cay, đạn cao su -- các vũ khí "phi sát thương" này ngày càng được cảnh sát lẫn quân đội sử dụng để trấn áp đám đông và các tình huống khác. Dù tên gọi là thế, vũ khí phi sát thương cũng được biết đến đã gây ra các cái chết ... và như Stephen Coleman đề xuất, các mối họa ngấm ngầm khác cũng tồn tại. Ông đào sâu các vấn đề đạo đức phức tạp -- và hậu quả không ngờ -- của việc sử dụng vũ khí phi sát thương để trấn áp đám đông.
Stephen Coleman - Ethicist
Stephen Coleman studies applied ethics, particularly the ethics of military and police force, and their application to human rights. Full bio
Stephen Coleman studies applied ethics, particularly the ethics of military and police force, and their application to human rights. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
What I want to talk to you about today
0
0
2000
Điều tôi muốn nói với các bạn hôm nay
00:17
is some of the problems that the military of the Western world --
1
2000
4000
là vài vấn đề mà quân đội
thế giới phương Tây --
thế giới phương Tây --
00:21
Australia, United States, U.K. and so on --
2
6000
3000
Úc, Mỹ, Anh, vân vân --
00:24
face in some of the deployments
3
9000
2000
đang đối mặt khi họ
triển khai tác chiến trên mặt trận
triển khai tác chiến trên mặt trận
00:26
that they're dealing with in the modern world at this time.
4
11000
3000
trong thế giới hiện đại ngày nay.
00:29
If you think about the sorts of things
5
14000
2000
Nếu bạn nghĩ về những nơi
00:31
that we've sent Australian military personnel to in recent years,
6
16000
3000
mà quân đội Úc đã được điều đến
trong những năm gần đây,
trong những năm gần đây,
00:34
we've got obvious things like Iraq and Afghanistan,
7
19000
3000
rõ ràng có các nơi
như Iraq và Afghanistan,
như Iraq và Afghanistan,
00:37
but you've also got things like East Timor
8
22000
2000
nhưng cũng có các nơi như
Đông Timor và Quần đảo Solomon,
Đông Timor và Quần đảo Solomon,
00:39
and the Solomon Islands and so on.
9
24000
2000
vân vân.
00:41
And a lot of these deployments
10
26000
2000
Và có rất nhiều chiến trường
00:43
that we're actually sending military personnel to these days
11
28000
3000
mà hiện nay
ta đưa binh sỹ đến
ta đưa binh sỹ đến
00:46
aren't traditional wars.
12
31000
2000
đều không có chiến tranh đúng nghĩa
00:48
In fact, a lot of the jobs
13
33000
2000
Thật ra, nhiều công việc
ta yêu cầu quân đội làm
ta yêu cầu quân đội làm
00:50
that we're asking the military personnel to do in these situations
14
35000
3000
trong các trường hợp đó
00:53
are ones that, in their own countries, in Australia, the United States and so on,
15
38000
3000
thì ở đất nước của họ --
Úc, Mỹ, vân vân --
Úc, Mỹ, vân vân --
00:56
would actually be done by police officers.
16
41000
3000
lại do cảnh sát thực hiện.
00:59
And so there's a bunch of problems that come up
17
44000
2000
Vì vậy có rất nhiều vấn đề nảy sinh
01:01
for military personnel in these situations,
18
46000
2000
với binh sỹ trong các trường hợp này,
01:03
because they're doing things that they haven't really been trained for,
19
48000
3000
vì họ làm những việc
mình không được huấn luyện để làm.
mình không được huấn luyện để làm.
01:06
and they're doing things
20
51000
2000
Và họ làm những việc
mà những người làm việc đó ở đất nước họ
mà những người làm việc đó ở đất nước họ
01:08
that those who do them in their own countries
21
53000
3000
01:11
are trained very differently for
22
56000
2000
được huấn luyện rất khác
và được trang bị rất khác với họ.
và được trang bị rất khác với họ.
01:13
and equipped very differently for.
23
58000
2000
01:15
Now there's a bunch of reasons why
24
60000
2000
Giờ đây, có rất nhiều lý do
ta điều binh sỹ,
ta điều binh sỹ,
01:17
we actually do send military personnel
25
62000
2000
01:19
rather than police to do these jobs.
26
64000
2000
thay vì cảnh sát, làm những việc này.
01:21
If Australia had to send a thousand people tomorrow
27
66000
3000
Nếu ngày mai nước Úc
phải điều động 1.000 người
phải điều động 1.000 người
01:24
to West Papua for example,
28
69000
2000
ví dụ, đến Tây Papua,
01:26
we don't have a thousand police officers hanging around
29
71000
2000
ta không có đủ 1.000 cảnh sát
sẵn sàng để đi vào ngày mai,
sẵn sàng để đi vào ngày mai,
01:28
that could just go tomorrow
30
73000
2000
01:30
and we do have a thousand soldiers that could go.
31
75000
2000
nhưng lại có
1.000 binh sỹ có thể đi được.
1.000 binh sỹ có thể đi được.
01:32
So when we have to send someone, we send the military --
32
77000
3000
Nên nếu phải điều động ai đó,
ta sẽ điều quân đội --
ta sẽ điều quân đội --
01:35
because they're there, they're available
33
80000
2000
họ ở đó, họ thường trực
01:37
and, heck, they're used to going off and doing these things
34
82000
2000
và trời ạ, họ đã quen lên đường
và làm những việc này
và làm những việc này
01:39
and living by themselves
35
84000
2000
và tự lo liệu
01:41
and not having all this extra support.
36
86000
2000
và không cần hỗ trợ gì thêm.
01:43
So they are able to do it in that sense.
37
88000
2000
Nên họ có thể hoàn thành nhiệm vụ,
ở góc độ nào đó.
ở góc độ nào đó.
01:45
But they aren't trained in the same way that police officers are
38
90000
3000
Nhưng họ không được huấn luyện
cùng cách thức như cảnh sát,
cùng cách thức như cảnh sát,
01:48
and they're certainly not equipped in the same way police officers are.
39
93000
3000
và chắc chắn không được trang bị
như cảnh sát,
như cảnh sát,
01:51
And so this has raised a bunch of problems for them
40
96000
2000
do đó điều này đã gây ra
nhiều rắc rối cho họ
nhiều rắc rối cho họ
01:53
when dealing with these sorts of issues.
41
98000
2000
khi thi hành nhiệm vụ.
01:55
One particular thing that's come up
42
100000
2000
Đặc biệt có một chuyện nảy sinh
mà tôi hết sức quan tâm,
mà tôi hết sức quan tâm,
01:57
that I am especially interested in
43
102000
2000
01:59
is the question of whether,
44
104000
2000
là câu hỏi liệu rằng,
khi điều binh sỹ
để thực hiện mấy công việc kiểu này,
để thực hiện mấy công việc kiểu này,
02:01
when we're sending military personnel to do these sorts of jobs,
45
106000
2000
02:03
we ought to be equipping them differently,
46
108000
2000
ta có phải trang bị cho họ khác đi không?
02:05
and in particular, whether we ought to be giving them access
47
110000
2000
Và cụ thể là, liệu rằng
ta có nên cho họ tiếp cận
ta có nên cho họ tiếp cận
02:07
to some of the sorts of non-lethal weapons that police have.
48
112000
3000
các loại vũ khí phi sát thương
mà cảnh sát có.
mà cảnh sát có.
02:10
Since they're doing some of these same jobs,
49
115000
2000
Vì họ cũng làm vài việc giống nhau,
02:12
maybe they should have some of those things.
50
117000
2000
có lẽ họ nên có
vài loại vũ khí như vậy.
vài loại vũ khí như vậy.
02:14
And of course, there's a range of places
51
119000
2000
Và có rất nhiều nơi bạn sẽ nghĩ
những vũ khí đó rất hữu ích.
những vũ khí đó rất hữu ích.
02:16
where you'd think those things would be really useful.
52
121000
2000
02:18
So for example, when you've got military checkpoints.
53
123000
3000
Chẳng hạn, khi có
các chốt quân sự.
các chốt quân sự.
02:21
If people are approaching these checkpoints
54
126000
2000
Nếu có ai tiến đến các chốt này
02:23
and the military personnel there are unsure
55
128000
2000
và binh sỹ không chắc
đó có phải kẻ thù không,
đó có phải kẻ thù không,
02:25
whether this person's hostile or not.
56
130000
2000
02:27
Say this person approaching here,
57
132000
2000
cứ cho là người này đến gần
và họ tự hỏi:
và họ tự hỏi:
02:29
and they say, "Well is this a suicide bomber or not?
58
134000
2000
“Đó có phải khủng bố không?
02:31
Have they got something hidden under their clothing? What's going to happen?"
59
136000
2000
Họ có giấu gì dưới quần áo không?
02:33
They don't know whether this person's hostile or not.
60
138000
2000
Chuyện gì sẽ xảy ra?”
Họ không biết người này
có phải kẻ thù không.
có phải kẻ thù không.
02:35
If this person doesn't follow directions,
61
140000
2000
Nếu người này không nghe lệnh,
họ có thể bắn người đó,
họ có thể bắn người đó,
02:37
then they may end up shooting them
62
142000
2000
02:39
and then find out afterward
63
144000
2000
và sau đó phát hiện
hoặc đúng, họ bắn đúng người,
hoặc đúng, họ bắn đúng người,
02:41
either, yes, we shot the right person,
64
146000
2000
02:43
or, no, this was just an innocent person
65
148000
2000
hoặc không, đây chỉ là một người vô tội
02:45
who didn't understand what was going on.
66
150000
2000
không hiểu chuyện gì đã xảy ra.
02:47
So if they had non-lethal weapons
67
152000
2000
Nên nếu có vũ khí phi sát thương,
các binh sỹ sẽ nói:
các binh sỹ sẽ nói:
02:49
then they would say, "Well we can use them in that sort of situation.
68
154000
2000
“Nó sẽ hữu dụng trong trường hợp như vậy.
02:51
If we shoot someone who wasn't hostile,
69
156000
2000
Nếu bắn nhầm người không phải kẻ thù,
02:53
at least we haven't killed them."
70
158000
2000
ít ra ta cũng không giết họ.”
02:55
Another situation.
71
160000
2000
Trường hợp khác: bức ảnh này
là từ một trong các nhiệm vụ
là từ một trong các nhiệm vụ
02:57
This photo is actually from one of the missions
72
162000
2000
02:59
in the Balkans in the late 1990s.
73
164000
2000
ở Balkan cuối những năm 1990.
03:01
Situation's a little bit different
74
166000
2000
Trường hợp hơi khác một chút,
03:03
where perhaps they know someone who's hostile,
75
168000
2000
khi họ biết đó có thể là kẻ thù.
03:05
where they've got someone shooting at them
76
170000
2000
Có người nổ súng vào họ
03:07
or doing something else that's clearly hostile, throwing rocks, whatever.
77
172000
3000
hay làm điều gì khác
mà rõ ràng có ý gây hấn,
mà rõ ràng có ý gây hấn,
ném đá, bất kỳ thứ gì.
03:10
But if they respond, there's a range of other people around,
78
175000
3000
Nhưng nếu họ bắn trả,
có nhiều người vô tội khác ở xung quanh
03:13
who are innocent people who might also get hurt --
79
178000
3000
cũng có thể bị thương.
03:16
be collateral damage that the military often doesn't want to talk about.
80
181000
4000
Thiệt hại ngoài ý muốn
điều mà quân đội
thường không muốn nhắc đến.
thường không muốn nhắc đến.
03:20
So again, they would say, "Well if we have access to non-lethal weapons,
81
185000
2000
Họ sẽ lại nói: “Khi được tiếp cận
vũ khí phi sát thương,
vũ khí phi sát thương,
03:22
if we've got someone we know is hostile,
82
187000
2000
nếu biết chắc ai là kẻ thù,
03:24
we can do something to deal with them
83
189000
2000
ta có thể đối phó họ,
03:26
and know that if we hit anyone else around the place,
84
191000
2000
và dù tấn công nhầm ai khác,
03:28
at least, again, we're not going to kill them."
85
193000
2000
ít ra ta cũng không giết họ.”
03:30
Another suggestion has been,
86
195000
2000
Một đề xuất khác.
03:32
since we're putting so many robots in the field,
87
197000
2000
Ta đang đưa rất nhiều
rô-bốt ra chiến trường,
rô-bốt ra chiến trường,
03:34
we can see the time coming
88
199000
2000
ta có thể thấy đến lúc
03:36
where they're actually going to be sending robots out in the field that are autonomous.
89
201000
3000
họ thật sự đưa
rô-bốt hoạt động độc lập
rô-bốt hoạt động độc lập
03:39
They're going to make their own decisions about who to shoot and who not to shoot
90
204000
3000
ra chiến trường.
Chúng sẽ tự quyết định
bắn ai và không bắn ai,
bắn ai và không bắn ai,
03:42
without a human in the loop.
91
207000
2000
không có con người can dự.
03:44
And so the suggestion is, well hey,
92
209000
2000
Nên tôi đề xuất là,
03:46
if we're going to send robots out and allow them to do this,
93
211000
2000
nếu đưa rô-bốt đi
và cho chúng làm điều này,
và cho chúng làm điều này,
03:48
maybe it would be a good idea, again, with these things
94
213000
3000
có lẽ sẽ là ý hay
nếu trang bị chúng vũ khí phi sát thương,
nếu trang bị chúng vũ khí phi sát thương,
03:51
if they were armed with non-lethal weapons
95
216000
2000
03:53
so that if the robot makes a bad decision and shoots the wrong person,
96
218000
3000
để nếu rô-bốt quyết định sai
và bắn nhầm người,
và bắn nhầm người,
03:56
again, they haven't actually killed them.
97
221000
2000
một lần nữa, chúng không giết họ.
03:58
Now there's a whole range of different sorts of non-lethal weapons,
98
223000
3000
Giờ thì, có nhiều loại
vũ khí phi sát thương,
vũ khí phi sát thương,
04:01
some of which are obviously available now,
99
226000
2000
vài loại đã xuất hiện,
04:03
some of which they're developing.
100
228000
2000
vài loại đang được phát triển.
04:05
So you've got traditional things like pepper spray,
101
230000
2000
Có các loại truyền thống
như bình xịt hơi cay,
như bình xịt hơi cay,
04:07
O.C. spray up at the top there,
102
232000
2000
hay bình xịt OC trên kia,
04:09
or Tasers over here.
103
234000
2000
hay súng điện bên kia.
04:11
The one on the top right here is actually a dazzling laser
104
236000
3000
Loại trên cùng bên phải
thật ra là tia laze gây chói,
thật ra là tia laze gây chói,
04:14
intended to just blind the person momentarily
105
239000
2000
chỉ để tạm thời
làm ai đó mù
làm ai đó mù
04:16
and disorient them.
106
241000
2000
và mất phương hướng.
04:18
You've got non-lethal shotgun rounds
107
243000
2000
Bạn có súng shotgun phi sát thương
04:20
that contain rubber pellets
108
245000
2000
với đạn bằng cao su
thay vì kim loại như truyền thống.
thay vì kim loại như truyền thống.
04:22
instead of the traditional metal ones.
109
247000
2000
04:24
And this one in the middle here, the large truck,
110
249000
3000
Và thứ ở giữa,
chiếc xe tải lớn,
chiếc xe tải lớn,
04:27
is actually called the Active Denial System --
111
252000
2000
được gọi là Hệ thống khống chế Hành động,
04:29
something the U.S. military is working on at the moment.
112
254000
3000
hiện được quân đội Mỹ chế tạo.
04:32
It's essentially a big microwave transmitter.
113
257000
3000
Về bản chất nó là
bộ phát vi sóng cỡ đại.
bộ phát vi sóng cỡ đại.
04:35
It's sort of your classic idea of a heat ray.
114
260000
3000
Kiểu như là ý tưởng cổ điển
về tia nhiệt của bạn.
về tia nhiệt của bạn.
04:38
It goes out to a really long distance,
115
263000
3000
Nó có thể phát ra khoảng cách rất xa,
04:41
compared to any of these other sorts of things.
116
266000
2000
so với bất kỳ loại nào khác.
04:43
And anybody who is hit with this
117
268000
2000
Bất kỳ ai bị chiếu trúng
sẽ đột ngột thấy rất nóng,
sẽ đột ngột thấy rất nóng,
04:45
feels this sudden burst of heat
118
270000
2000
04:47
and just wants to get out of the way.
119
272000
2000
và chỉ muốn ra khỏi đó.
04:49
It is a lot more sophisticated than a microwave oven,
120
274000
3000
Nó phức tạp hơn nhiều
so với lò vi sóng,
so với lò vi sóng,
04:52
but it is basically boiling the water molecules
121
277000
2000
nhưng về bản chất nó làm sôi
các phân tử nước
các phân tử nước
04:54
in the very surface level of your skin.
122
279000
2000
ngay trên bề mặt da bạn.
04:56
So you feel this massive heat,
123
281000
2000
Do đó bạn thấy nóng kinh khủng,
04:58
and you go, "I want to get out of the way."
124
283000
2000
và nghĩ: "Mình phải ra khỏi đó thôi.”
05:00
And they're thinking, well this will be really useful
125
285000
3000
Và họ nghĩ loại này sẽ rất hữu dụng
05:03
in places like where we need to clear a crowd out of a particular area,
126
288000
2000
ở những nơi cần
giải tán đám đông,
giải tán đám đông,
05:05
if the crowd is being hostile.
127
290000
2000
khi bọn họ chống đối.
05:07
If we need to keep people away from a particular place,
128
292000
3000
Nếu muốn ai tránh xa
nơi nào đó,
nơi nào đó,
05:10
we can do that with these sorts of things.
129
295000
3000
ta có thể làm được nhờ mấy vũ khí này.
05:13
So obviously there's a whole range of different sorts
130
298000
2000
Do đó có rất nhiều loại
vũ khí phi sát thương
vũ khí phi sát thương
05:15
of non-lethal weapons we could give military personnel
131
300000
3000
ta có thể cung cấp cho binh sỹ,
05:18
and there's a whole range of situations
132
303000
2000
và có nhiều tình huống
05:20
where they're looking a them and saying, "Hey, these things could be really useful."
133
305000
3000
họ sẽ nhìn chúng và nói:
“Mấy vũ khí này sẽ rất hữu ích đây.”
05:23
But as I said,
134
308000
2000
Nhưng như đã nói,
05:25
the military and the police
135
310000
2000
quân đội và cảnh sát
rất khác nhau.
rất khác nhau.
05:27
are very different.
136
312000
2000
(Cười)
05:29
Yes, you don't have to look very hard at this
137
314000
2000
Vâng, bạn không cần
nhìn quá kỹ mới nhận ra
nhìn quá kỹ mới nhận ra
05:31
to recognize the fact that they might be very different.
138
316000
2000
họ có thể rất khác nhau.
05:33
In particular,
139
318000
2000
Cụ thể là,
05:35
the attitude to the use of force
140
320000
2000
thái độ với việc dùng vũ lực
05:37
and the way they're trained to use force
141
322000
2000
và cách họ được huấn luyện dùng vũ lực
05:39
is especially different.
142
324000
2000
thật sự khác biệt.
05:41
The police --
143
326000
2000
Cảnh sát --
05:43
and knowing because I've actually helped to train police --
144
328000
3000
và tôi biết vì thực tế tôi từng
hỗ trợ huấn luyện cảnh sát --
hỗ trợ huấn luyện cảnh sát --
05:46
police, in particular Western jurisdictions at least,
145
331000
3000
cảnh sát, đặc biệt
là ở các nước phương Tây,
là ở các nước phương Tây,
05:49
are trained to de-escalate force,
146
334000
3000
được huấn luyện để tiết giảm vũ lực,
05:52
to try and avoid using force
147
337000
2000
cố gắng tránh dùng vũ lực ở bất kỳ đâu,
05:54
wherever possible,
148
339000
2000
05:56
and to use lethal force
149
341000
2000
và chỉ dùng vũ lực gây thương vong
khi đó là lựa chọn cuối cùng.
khi đó là lựa chọn cuối cùng.
05:58
only as an absolute last resort.
150
343000
3000
06:01
Military personnel are being trained for war,
151
346000
3000
Binh sỹ được huấn luyện để chiến đấu.
06:04
so they're trained that, as soon as things go bad,
152
349000
3000
Do đó họ được hướng dẫn rằng,
ngay khi có chuyển biến xấu,
ngay khi có chuyển biến xấu,
06:07
their first response is lethal force.
153
352000
3000
phản ứng đầu tiên là vũ lực gây thương vong.
06:11
The moment the fecal matter hits the rotating turbine,
154
356000
4000
Khi đó thì chuyện
chợt trở nên nghiêm trọng rồi --
chợt trở nên nghiêm trọng rồi --
(Cười)
06:15
you can start shooting at people.
155
360000
3000
Họ sẽ nổ súng ngay từ đầu.
06:18
So their attitudes
156
363000
2000
Do đó thái độ của họ
06:20
to the use of lethal force are very different,
157
365000
2000
khi dùng vũ lực gây thương vong
rất khác biệt,
rất khác biệt,
06:22
and I think it's fairly obvious
158
367000
2000
và tôi nghĩ khá rõ ràng là
06:24
that their attitude to the use of non-lethal weapons
159
369000
3000
thái độ của họ
với vũ khí phi sát thương
với vũ khí phi sát thương
06:27
would also be very different from what it is with the police.
160
372000
3000
cũng sẽ rất khác so với cảnh sát.
06:30
And since we've already had so many problems
161
375000
2000
Và vì đã có đủ chuyện rắc rối
06:32
with police use of non-lethal weapons in various ways,
162
377000
3000
khi cảnh sát dùng vũ khí phi sát thương,
06:35
I thought it would be a really good idea to look at some of those things
163
380000
3000
tôi nghĩ ta nên nhìn nhận mấy vấn đề đó
06:38
and try to relate it to the military context.
164
383000
2000
và thử liên hệ với bối cảnh quân sự.
06:40
And I was really surprised when I started to do this,
165
385000
2000
Tôi rất ngạc nhiên khi bắt đầu
tìm hiểu và thấy được, thật ra
tìm hiểu và thấy được, thật ra
06:42
to see that, in fact,
166
387000
2000
ngay cả người ủng hộ quân đội
dùng vũ khí phi sát thương
dùng vũ khí phi sát thương
06:44
even those people who were advocating the use of non-lethal weapons by the military
167
389000
3000
06:47
hadn't actually done that.
168
392000
2000
cũng chưa thật sự làm điều đó.
06:49
They generally seem to think,
169
394000
2000
Có vẻ họ thường nghĩ:
06:51
"Well, why would we care what's happened with the police?
170
396000
2000
“Vì sao lại quan tâm
chuyện gì xảy ra với cảnh sát?
chuyện gì xảy ra với cảnh sát?
06:53
We're looking at something different,"
171
398000
2000
Ta đang nhìn vào sự việc khác mà.”
06:55
and didn't seem to recognize, in fact,
172
400000
2000
Và có vẻ họ không nhận ra
06:57
they were looking at pretty much the same stuff.
173
402000
2000
mình đang nhìn nhận
những sự việc giống nhau.
những sự việc giống nhau.
06:59
So I actually started to investigate some of those issues
174
404000
2000
Do đó tôi bắt đầu đào sâu
mấy vấn đề này,
mấy vấn đề này,
07:01
and have a look
175
406000
2000
và tìm hiểu cách mà
cảnh sát dùng vũ khí phi sát thương
cảnh sát dùng vũ khí phi sát thương
07:03
at the way that police use non-lethal weapons when they're introduced
176
408000
3000
07:06
and some of the problems that might arise
177
411000
2000
khi chúng được giới thiệu,
và vài vấn đề có thể
nảy sinh từ đó
nảy sinh từ đó
07:08
out of those sorts of things
178
413000
2000
07:10
when they actually do introduce them.
179
415000
2000
khi chúng giới thiệu trên thực tế.
07:12
And of course, being Australian,
180
417000
2000
Và dĩ nhiên, là người Úc,
07:14
I started looking at stuff in Australia,
181
419000
2000
tôi bắt đầu nhìn nhận vấn đề đó ở Úc,
dựa vào kinh nghiệm của tôi
dựa vào kinh nghiệm của tôi
07:16
knowing, again, from my own experience about various times
182
421000
3000
07:19
when non-lethal weapons have been introduced in Australia.
183
424000
3000
trong các dịp vũ khí phi sát thương
được giới thiệu ở Úc.
được giới thiệu ở Úc.
07:22
So one of the things I particularly looked at
184
427000
2000
Một trong những điều tôi đặc biệt
tìm hiểu là việc sử dụng bình xịt OC --
tìm hiểu là việc sử dụng bình xịt OC --
07:24
was the use of O.C. spray,
185
429000
2000
07:26
oleoresin capsicum spray, pepper spray,
186
431000
2000
bình xịt hơi cay --
07:28
by Australian police
187
433000
2000
của cảnh sát Úc,
07:30
and seeing when that had been introduced, what had happened
188
435000
2000
và xem điều gì đã xảy ra
khi nó được giới thiệu,
khi nó được giới thiệu,
07:32
and those sorts of issues.
189
437000
2000
và các vấn đề liên quan.
07:34
And one study that I found,
190
439000
2000
Và một nghiên cứu hết sức thú vị
tôi tìm được
tôi tìm được
07:36
a particularly interesting one,
191
441000
2000
07:38
was actually in Queensland,
192
443000
2000
là ở Queensland,
07:40
because they had a trial period for the use of pepper spray
193
445000
3000
vì họ có cho thời gian dùng thử
bình xịt hơi cay
bình xịt hơi cay
07:43
before they actually introduced it more broadly.
194
448000
3000
trước khi thật sự
giới thiệu chúng rộng rãi hơn.
giới thiệu chúng rộng rãi hơn.
07:46
And I went and had a look at some of the figures here.
195
451000
3000
Và tôi đã tìm hiểu
vài số liệu ở đây.
vài số liệu ở đây.
07:49
Now when they introduced O.C. spray in Queensland,
196
454000
2000
Lúc ấy, khi giới thiệu
bình xịt hơi cay ở Queensland,
bình xịt hơi cay ở Queensland,
07:51
they were really explicit.
197
456000
2000
họ rất dứt khoát.
07:53
The police minister had a whole heap of public statements made about it.
198
458000
3000
Bộ trưởng cảnh sát
và rất nhiều phát ngôn được đưa ra.
và rất nhiều phát ngôn được đưa ra.
07:56
They were saying, "This is explicitly intended
199
461000
2000
Họ nói: “Điều này rõ ràng là để
cho cảnh sát quyền lựa chọn
cho cảnh sát quyền lựa chọn
07:58
to give police an option
200
463000
2000
08:00
between shouting and shooting.
201
465000
3000
giữa la hét và nổ súng.
08:03
This is something they can use instead of a firearm
202
468000
3000
Đây là thứ họ có thể dùng
thay súng ống
thay súng ống
08:06
in those situations where they would have previously had to shoot someone."
203
471000
3000
trong các tình huống mà trước kia
họ đã phải nổ súng.”
họ đã phải nổ súng.”
08:09
So I went and looked at all of these police shooting figures.
204
474000
3000
Do đó tôi xem xét
mọi số liệu về vụ nổ súng của cảnh sát.
mọi số liệu về vụ nổ súng của cảnh sát.
08:12
And you can't actually find them very easily
205
477000
2000
Và thật ra bạn không thể
tìm chúng dễ dàng
tìm chúng dễ dàng
08:14
for individual Australian states.
206
479000
2000
cho từng bang ở Úc.
08:16
I could only find these ones.
207
481000
2000
Tôi chỉ tìm được số liệu này.
08:18
This is from a Australian Institute of Criminology report.
208
483000
2000
Nó nằm trong một báo cáo
của Viện Tội phạm học Úc .
của Viện Tội phạm học Úc .
08:20
As you can see from the fine print, if you can read it at the top:
209
485000
2000
Bạn có thể thấy, ở phần chữ nhỏ trên cùng:
08:22
"Police shooting deaths" means not just people who have been shot by police,
210
487000
3000
“Số vụ tử vong do súng công vụ”
nghĩa là không chỉ bị cảnh sát bắn,
nghĩa là không chỉ bị cảnh sát bắn,
08:25
but people who have shot themselves in the presence of police.
211
490000
4000
mà có người còn tự bắn mình
trước sự hiện diện của cảnh sát.
trước sự hiện diện của cảnh sát.
08:29
But this is the figures across the entire country.
212
494000
2000
Nhưng đây là các số liệu
trên khắp cả nước,
trên khắp cả nước,
08:31
And the red arrow represents the point
213
496000
2000
và mũi tên đỏ đại diện cho
điều mà Queensland nói:
điều mà Queensland nói:
08:33
where Queensland actually said,
214
498000
2000
“Vâng, đây là năm ta sẽ
08:35
"Yes, this is where we're going to give all police officers across the entire state
215
500000
3000
cho mọi cảnh sát trên toàn bang
08:38
access to O.C. spray."
216
503000
2000
tiếp cận bình xịt hơi cay.”
08:40
So you can see there were six deaths sort of leading up to it
217
505000
3000
Cho nên bạn có thể thấy có sáu cái chết
trước thời gian đó,
trước thời gian đó,
08:43
every year for a number of years.
218
508000
2000
mỗi năm đều thế, trong nhiều năm.
08:45
There was a spike, of course, a few years before,
219
510000
2000
Có sự gia tăng đáng kể vài năm trước,
08:47
but that wasn't actually Queensland.
220
512000
2000
nhưng không phải ở Queensland.
08:49
Anyone know where that was? Wasn't Port Arthur, no.
221
514000
3000
Có ai biết là ở đâu không?
Không phải Cảng Port.
08:52
Victoria? Yes, correct.
222
517000
2000
Victoria? Vâng, đúng rồi.
08:54
That spike was all Victoria.
223
519000
3000
Đỉnh cao nhất là ở Victoria.
(Cười)
08:57
So it wasn't that Queensland had a particular problem
224
522000
2000
Như vậy không chỉ Queensland
mới có rắc rối cụ thể
mới có rắc rối cụ thể
08:59
with deaths from police shootings and so on.
225
524000
4000
với các cái chết do cảnh sát gây ra
khi nổ súng, vân vân.
khi nổ súng, vân vân.
09:03
So six shootings across the whole country,
226
528000
2000
Vậy là sáu vụ nổ súng
trên khắp cả nước,
trên khắp cả nước,
09:05
fairly consistently over the years before.
227
530000
2000
diễn ra khá đều vào các năm trước đó.
09:07
So the next two years were the years they studied -- 2001, 2002.
228
532000
3000
Hai năm kế tiếp là các năm
họ tiến hành nghiên cứu -- 2001, 2002.
họ tiến hành nghiên cứu -- 2001, 2002.
09:10
Anyone want to take a stab at the number of times,
229
535000
3000
Có ai muốn đoán số lần,
09:13
given how they've introduced this,
230
538000
2000
căn cứ vào cách họ giới thiệu thứ này,
09:15
the number of times police in Queensland used O.C. spray in that period?
231
540000
3000
số lần cảnh sát Queensland
dùng bình xịt hơi cay trong giai đoạn đó?
dùng bình xịt hơi cay trong giai đoạn đó?
09:18
Hundreds? One, three.
232
543000
2000
Mấy trăm? Một? Ba?
09:20
Thousand is getting better.
233
545000
3000
Hơn cả một nghìn cơ.
09:25
Explicitly introduced
234
550000
2000
Được giới thiệu dứt khoát là giải pháp
cho việc dùng vũ lực gây thương vong --
cho việc dùng vũ lực gây thương vong --
09:27
as an alternative to the use of lethal force --
235
552000
2000
09:29
an alternative between shouting and shooting.
236
554000
3000
một sự lựa chọn
giữa la hét và nổ súng.
giữa la hét và nổ súng.
09:32
I'm going to go out on a limb here
237
557000
2000
Tôi sẽ đưa ra quan điểm trái chiều
09:34
and say that if Queensland police didn't have O.C. spray,
238
559000
3000
khi cho rằng nếu cảnh sát Queensland
không có bình xịt hơi cay,
không có bình xịt hơi cay,
09:37
they wouldn't have shot 2,226 people
239
562000
3000
họ đã không bắn 2.226 người
09:40
in those two years.
240
565000
3000
trong hai năm đó.
(Cười)
09:43
In fact, if you have a look
241
568000
2000
Thật ra, nếu nhìn vào
các nghiên cứu mà họ thực hiện,
các nghiên cứu mà họ thực hiện,
09:45
at the studies that they were looking at,
242
570000
2000
09:47
the material they were collecting and examining,
243
572000
3000
tài liệu mà họ
đang thu thập và xem xét,
đang thu thập và xem xét,
09:50
you can see the suspects were only armed
244
575000
3000
bạn có thể thấy nghi phạm chỉ có vũ trang
trong khoảng 15% trường hợp
trong khoảng 15% trường hợp
09:53
in about 15 percent of cases
245
578000
2000
09:55
where O.C. spray was used.
246
580000
2000
khi bình xịt hơi cay được dùng.
09:57
It was routinely being used in this period,
247
582000
3000
Nó thường được
sử dụng trong giai đoạn này,
sử dụng trong giai đoạn này,
10:00
and, of course, still is routinely used --
248
585000
2000
và, dĩ nhiên, vẫn thường được sử dụng
10:02
because there were no complaints about it,
249
587000
2000
vì dù gì cũng không có ai than phiền,
10:04
not within the context of this study anyway --
250
589000
3000
trong bối cảnh
của nghiên cứu này.
của nghiên cứu này.
10:07
it was routinely being used
251
592000
2000
Nó thường được sử dụng
để đối phó với những ai quá khích,
để đối phó với những ai quá khích,
10:09
to deal with people who were violent,
252
594000
2000
10:11
who were potentially violent,
253
596000
2000
có khuynh hướng bạo lực,
10:13
and also quite frequently used
254
598000
2000
và cũng thường được sử dụng
10:15
to deal with people who were simply
255
600000
2000
để để đối phó với những ai
chỉ đơn thuần bất tuân thụ động.
chỉ đơn thuần bất tuân thụ động.
10:17
passively non-compliant.
256
602000
4000
10:21
This person is not doing anything violent,
257
606000
2000
Kiểu người này không làm gì quá khích,
10:23
but they just won't do what we want them to.
258
608000
2000
nhưng họ chỉ không làm điều ta yêu cầu.
10:25
They're not obeying the directions that we're giving them,
259
610000
2000
Họ không nghe theo lệnh của ta,
10:27
so we'll give them a shot of the O.C. spray.
260
612000
2000
nên ta tấn công bằng bình xịt hơi cay
nó khiến họ rời đi nhanh hơn.
nó khiến họ rời đi nhanh hơn.
10:29
That'll speed them up. Everything will work out better that way.
261
614000
4000
Mọi chuyện sẽ ổn hơn nếu làm thế.
10:33
This was something explicitly introduced
262
618000
2000
Đây là thứ được giới thiệu
một cách dứt khoát
một cách dứt khoát
10:35
to be an alternative to firearms,
263
620000
2000
là sự thay thế cho súng ống,
10:37
but it's being routinely used
264
622000
2000
nhưng thường được sử dụng
10:39
to deal with a whole range
265
624000
2000
để giải quyết nhiều loại vấn đề khác nữa.
10:41
of other sorts of problems.
266
626000
2000
10:43
Now one of the particular issues that comes up
267
628000
2000
Bây giờ một trong các
vấn đề cụ thể nảy sinh
vấn đề cụ thể nảy sinh
10:45
with military use of non-lethal weapons --
268
630000
3000
khi quân đội dùng vũ khí phi sát thương --
10:48
and people when they're actually saying, "Well hey, there might be some problems" --
269
633000
3000
và thực tế cũng có người nói:
"Có thể có vấn đề đấy.” --
"Có thể có vấn đề đấy.” --
10:51
there's a couple of particular problems that get focused on.
270
636000
3000
Có vài vấn đề
cần ta tập trung vào.
cần ta tập trung vào.
10:54
One of those problems
271
639000
2000
Một trong các vấn đề là: vũ khí phi
sát thương có thể bị dùng bừa bãi.
sát thương có thể bị dùng bừa bãi.
10:56
is that non-lethal weapons may be used indiscriminately.
272
641000
3000
10:59
One of the fundamental principles of military use of force
273
644000
3000
Một trong các nguyên tắc cơ bản
của việc dùng vũ lực trong quân đội
của việc dùng vũ lực trong quân đội
11:02
is that you have to be discriminate.
274
647000
2000
là bạn phải có sự suy xét:
11:04
You have to be careful about who you're shooting at.
275
649000
3000
phải cân nhắc về người bạn sẽ nhắm vào.
11:07
So one of the problems that's been suggested with non-lethal weapons
276
652000
3000
Do đó một trong các vấn đề
do vũ khí phi sát thương gây ra
do vũ khí phi sát thương gây ra
11:10
is that they might be used indiscriminately --
277
655000
2000
là chúng có thể bị sử dụng bừa bãi --
11:12
that you use them against a whole range of people
278
657000
2000
khi bạn dùng chúng chống lại nhiều người,
11:14
because you don't have to worry so much anymore.
279
659000
3000
vì bạn không cần phải
lo lắng quá nhiều nữa.
lo lắng quá nhiều nữa.
11:17
And in fact, one particular instance
280
662000
2000
Và trên thực tế, một ví dụ cụ thể
mà tôi nghĩ minh họa được điều đó
mà tôi nghĩ minh họa được điều đó
11:19
where I think that actually happens where you can look at it
281
664000
2000
11:21
was the Dubrovka Theatre siege in Moscow in 2002,
282
666000
3000
là vụ bao vây Nhà hát Dubrovka năm 2002,
11:24
which probably a lot of you, unlike most of my students at ADFA,
283
669000
2000
mà có lẽ nhiều người trong các bạn,
đủ già để nhớ được.
đủ già để nhớ được.
11:26
are actually old enough to remember.
284
671000
2000
khác với sinh viên của tôi ở ADFA,
11:28
So Chechens had come in and taken control of the theater.
285
673000
3000
Chuyện là người Chechen đã xông vào
và chiếm nhà hát.
và chiếm nhà hát.
11:31
They were holding something like 700 people hostage.
286
676000
3000
Họ nắm giữ khoảng 700 con tin.
11:34
They'd released a bunch of people,
287
679000
2000
Họ đã thả nhiều người,
11:36
but they still had about 700 people hostage.
288
681000
3000
nhưng vẫn còn giữ khoảng 700 con tin.
11:39
And the Russian special military police,
289
684000
3000
Và biệt đội quân cảnh Nga, “Spetsnaz,”
11:42
special forces, Spetsnaz,
290
687000
2000
11:44
came in and actually stormed the theater.
291
689000
2000
đã đến và xông vào nhà hát.
11:46
And the way they did it was to pump the whole thing full of anesthetic gas.
292
691000
3000
Cách họ làm là
bơm khí mê vào toàn bộ nhà hát.
bơm khí mê vào toàn bộ nhà hát.
11:49
And it turned out
293
694000
2000
Và rốt cuộc rất nhiều con tin đã chết
11:51
that lots of these hostages actually died
294
696000
3000
11:54
as a result of inhaling the gas.
295
699000
3000
vì hít phải khí đó.
11:57
It was used indiscriminately.
296
702000
2000
Nó bị sử dụng bừa bãi.
11:59
They pumped the whole theater full of the gas.
297
704000
3000
Họ đã bơm khí vào toàn bộ nhà hát.
12:02
And it's no surprise that people died,
298
707000
2000
Và chẳng ngạc nhiên khi nhiều người chết,
12:04
because you don't know how much of this gas
299
709000
2000
vì bạn không biết lượng khí
mỗi người sẽ hít vào,
mỗi người sẽ hít vào,
12:06
each person is going to inhale,
300
711000
2000
12:08
what position they're going to fall in
301
713000
2000
vị trí họ sẽ ngã khi bất tỉnh, vân vân.
12:10
when they become unconscious and so on.
302
715000
2000
12:12
There were, in fact, only a couple of people who got shot
303
717000
3000
Thật ra, chỉ có vài người bị bắn
12:15
in this episode.
304
720000
2000
trong sự kiện này.
12:17
So when they had a look at it afterward,
305
722000
2000
Nên về sau khi họ xem xét lại,
12:19
there were only a couple of people
306
724000
2000
rõ ràng chỉ có vài người bị bắn chết,
12:21
who'd apparently been shot by the hostage takers
307
726000
2000
bởi bọn bắt giữ con tin
hay lực lượng cảnh sát
hay lực lượng cảnh sát
12:23
or shot by the police forces
308
728000
2000
12:25
coming in and trying to deal with the situation.
309
730000
2000
khi cố giải quyết tình hình.
12:27
Virtually everybody that got killed
310
732000
2000
Hầu như những ai thiệt mạng
12:29
got killed from inhaling the gas.
311
734000
2000
đều là do hít phải khí mê.
12:31
The final toll of hostages
312
736000
2000
Số con tin tử vong cuối cùng
không rõ là bao nhiêu,
không rõ là bao nhiêu,
12:33
is a little unclear,
313
738000
2000
12:35
but it's certainly a few more than that,
314
740000
2000
nhưng chắc chắn nhiều hơn thế,
12:37
because there were other people who died over the next few days.
315
742000
2000
vì có người cũng tử vong
trong vài ngày sau.
trong vài ngày sau.
12:39
So this was one particular problem they talked about,
316
744000
2000
Do đó đây là vấn đề thứ nhất họ nhắc đến,
12:41
that it might be used indiscriminately.
317
746000
2000
rằng nó có thể bị sử dụng bừa bãi.
12:43
Second problem that people sometimes talk about
318
748000
2000
Vấn đề thứ hai
đôi khi mọi người nhắc đến
đôi khi mọi người nhắc đến
12:45
with military use of non-lethal weapons,
319
750000
2000
về việc quân đội dùng vũ khí phi sát thương --
12:47
and it's actually the reason why in the chemical weapons convention,
320
752000
3000
và đó thật sự là lý do
trong Hiệp định Vũ khí Hóa học,
trong Hiệp định Vũ khí Hóa học,
12:50
it's very clear that you can't use riot control agents
321
755000
2000
quy định rõ là không được dùng
tác nhân chống bạo loạn
tác nhân chống bạo loạn
12:52
as a weapon of warfare,
322
757000
2000
làm vũ khí trong chiến tranh --
12:54
the problem with that is that it's seen that sometimes
323
759000
3000
vì người ta nhận thấy đôi khi
vũ khí phi sát thương có thể được dùng
vũ khí phi sát thương có thể được dùng
12:57
non-lethal weapons might actually be used, not as an alternative to lethal force,
324
762000
3000
không chỉ để thay thế vũ lực sát thương,
13:00
but as a lethal force multiplier --
325
765000
3000
mà để tăng cường vũ lực gây thương vong:
13:03
that you use non-lethal weapons first
326
768000
2000
tức là dùng vũ khí phi sát thương trước,
13:05
so that your lethal weapons will actually be more effective.
327
770000
3000
để vũ khí gây sát thương
thật sự hiệu quả hơn.
thật sự hiệu quả hơn.
13:08
The people you're going to be shooting at
328
773000
2000
Những người bạn nhắm vào
sẽ không thoát được.
sẽ không thoát được.
13:10
aren't going to be able to get out of the way.
329
775000
2000
13:12
They're not going to be aware of what's happening and you can kill them better.
330
777000
3000
Họ không ý thức được chuyện đang xảy ra,
nên bạn dễ giết họ hơn.
nên bạn dễ giết họ hơn.
13:15
And in fact, that's exactly what happened here.
331
780000
3000
Và đó chính xác là điều đã xảy ra ở đây.
13:18
The hostage takers who had been rendered unconscious by the gas
332
783000
3000
Bọn bắt giữ con tin bất tỉnh vì khí mê
13:21
were not taken into custody,
333
786000
2000
đã không bị bắt giữ.
13:23
they were simply shot in the head.
334
788000
3000
Đơn giản là họ bị bắn vào đầu.
13:26
So this non-lethal weapon
335
791000
2000
Do đó vũ khí phi sát thương
được dùng trong trường hợp này
được dùng trong trường hợp này
13:28
was being used, in fact, in this case
336
793000
2000
13:30
as a lethal force multiplier
337
795000
3000
để tăng cường vũ lực gây thương vong,
13:33
to make killing more effective
338
798000
2000
trong tình huống cụ thể này
là để việc bắn hạ hiệu quả hơn.
là để việc bắn hạ hiệu quả hơn.
13:35
in this particular situation.
339
800000
3000
13:38
Another problem that I just want to quickly mention
340
803000
2000
Một vấn đề nữa tôi muốn đề cập nhanh
13:40
is that there's a whole heap of problems
341
805000
2000
là có rất nhiều vấn đề
13:42
with the way that people actually get taught
342
807000
2000
với cách mọi người thật sự
được hướng dẫn dùng vũ khí phi sát thương,
được hướng dẫn dùng vũ khí phi sát thương,
13:44
to use non-lethal weapons
343
809000
2000
13:46
and get trained about them and then get tested and so on.
344
811000
2000
huấn luyện và kiểm tra, vân vân.
13:48
Because they get tested in nice, safe environments.
345
813000
3000
Vì họ được kiểm tra
trong môi trường dễ chịu, an toàn,
trong môi trường dễ chịu, an toàn,
13:51
And people get taught to use them in nice, safe environments
346
816000
3000
và được dạy sử dụng
trong môi trường dễ chịu, an toàn --
trong môi trường dễ chịu, an toàn --
13:54
like this, where you can see exactly what's going on.
347
819000
3000
như thế này, mà bạn có thể thấy rõ
chuyện gì đang xảy ra.
chuyện gì đang xảy ra.
13:57
The person who's spraying the O.C. spray is wearing a rubber glove
348
822000
3000
Người đang phun bình xịt hơi cay
đang mang găng tay cao su
đang mang găng tay cao su
14:00
to make sure they don't get contaminated and so on.
349
825000
2000
để đảm bảo mình
không bị nhiễm độc, vân vân.
không bị nhiễm độc, vân vân.
14:02
But they don't ever get used like that.
350
827000
2000
Nhưng chúng không hề được dùng như thế.
14:04
They get used out in the real world,
351
829000
2000
Chúng được dùng trong thế giới thực,
14:06
like in Texas, like this.
352
831000
4000
như ở Texas, thế này đây:
[”Cảnh sát chích điện bà cụ
sau khi dừng phương tiện"]
sau khi dừng phương tiện"]
14:10
I confess, this particular case
353
835000
3000
Thú thật, riêng trường hợp này
đã khơi gợi sự tò mò của tôi.
đã khơi gợi sự tò mò của tôi.
14:13
was actually one that piqued my interest in this.
354
838000
2000
14:15
It happened while I was working as a research fellow at the U.S. Naval Academy.
355
840000
3000
Nó xảy ra khi tôi đang là
nghiên cứu viên
nghiên cứu viên
14:18
And news reports started coming up about this situation
356
843000
3000
tại Học viện Hải quân Hoa Kỳ.
Các bản tin bắt đầu
nhắc đến sự việc này,
nhắc đến sự việc này,
14:21
where this woman was arguing with the police officer.
357
846000
3000
khi người phụ nữ này tranh cãi
với viên cảnh sát.
với viên cảnh sát.
14:24
She wasn't violent.
358
849000
2000
Bà ấy không quá khích.
14:26
In fact, he was probably six inches taller than me,
359
851000
2000
Trên thực tế, có lẽ ông ấy
cao hơn tôi sáu inch,
cao hơn tôi sáu inch,
14:28
and she was about this tall.
360
853000
3000
và bà ấy cao tầm này.
14:31
And eventually she said to him
361
856000
2000
Và cuối cùng bà cụ nói:
14:33
"Well I'm going to get back in my car."
362
858000
2000
“Tôi sẽ quay vào xe.”
Và ông ấy nói: “Nếu quay vào xe,
tôi sẽ chích điện bà.”
tôi sẽ chích điện bà.”
14:35
And he says, "If you get back into your car, I'm going to tase you."
363
860000
2000
14:37
And she says, "Oh, go ahead. Tase me." And so he does.
364
862000
3000
Và bà ấy nói: “Ồ, cứ việc.
Cứ chích tôi đi.” Và ông ấy làm thật.
Cứ chích tôi đi.” Và ông ấy làm thật.
14:40
And it's all captured by the video camera
365
865000
2000
Và cảnh đó được ghi lại trong máy quay
14:42
running in the front of the police car.
366
867000
4000
lắp trước xe cảnh sát.
14:46
So she's 72,
367
871000
3000
Bà ấy 72 tuổi.
14:49
and it's seen that this is the most appropriate way of dealing with her.
368
874000
4000
Và cách đó được xem là
phù hợp nhất khi ứng xử với bà cụ.
phù hợp nhất khi ứng xử với bà cụ.
14:53
And other examples of the same sorts of things
369
878000
2000
Và có các ví dụ khác
về các sự việc tương tự,
về các sự việc tương tự,
14:55
with other people where you think
370
880000
2000
mà bạn sẽ nghĩ:
14:57
where you think, "Is this really an appropriate way to use non-lethal weapons?"
371
882000
3000
“Có phải đây là cách phù hợp
để sử dụng vũ khí phi sát thương?”
để sử dụng vũ khí phi sát thương?”
15:00
"Police chief fires Taser into 14 year-old girl's head."
372
885000
2000
“Cảnh sát trưởng bắn súng điện
vào đầu cô bé 14 tuổi.”
vào đầu cô bé 14 tuổi.”
15:02
"She was running away. What else was I suppose to do?"
373
887000
3000
“Cô bé đang bỏ chạy.
Tôi phải làm gì khác đây?”
Tôi phải làm gì khác đây?”
15:05
(Laughter)
374
890000
3000
(Cười)
15:08
Or Florida:
375
893000
2000
Hay ở Florida:
15:10
"Police Taser six year-old boy at elementary school."
376
895000
3000
"Cảnh sát bắn súng điện
bé trai 6 tuổi ở trường tiểu học.”
bé trai 6 tuổi ở trường tiểu học.”
15:13
And they clearly learned a lot from it
377
898000
2000
Và hẳn họ học được nhiều từ điều đó,
vì ở cùng quận:
vì ở cùng quận:
15:15
because in the same district,
378
900000
2000
15:17
"Police review policy after children shocked:
379
902000
2000
“Cảnh sát xem xét chính sách
sau vụ trẻ em bị sốc điện:
sau vụ trẻ em bị sốc điện:
15:19
2nd child shocked by Taser stun gun within weeks."
380
904000
3000
Đứa trẻ thứ 2 bị sốc điện bằng súng
chỉ trong vài tuần.”
chỉ trong vài tuần.”
15:22
Same police district.
381
907000
2000
Cảnh sát cùng quận đó.
15:24
Another child within weeks of Tasering the six year-old boy.
382
909000
3000
Một trẻ khác vài tuần sau khi
cậu bé sáu tuổi bị bắn súng điện.
cậu bé sáu tuổi bị bắn súng điện.
15:27
Just in case you think
383
912000
2000
Trong trường hợp bạn nghĩ điều này
chỉ xảy ra ở Mỹ,
chỉ xảy ra ở Mỹ,
15:29
it's only going to happen in the United States,
384
914000
2000
15:31
it happened in Canada as well.
385
916000
2000
nó cũng xảy ra ở Canada nữa đấy:
15:33
And a colleague of mine
386
918000
2000
[”CS chích điện bé 11 tuổi”]
Và đồng nghiệp gửi cho tôi
cái này từ London:
cái này từ London:
15:35
sent me this one from London.
387
920000
2000
[”Cụ ông 82 tuổi bị bắt và bị bắn súng điện”]
15:37
But my personal favorite of these ones, I have to confess,
388
922000
3000
Nhưng phải thú thật,
sự việc mà tôi thích hơn cả là ở Mỹ:
sự việc mà tôi thích hơn cả là ở Mỹ:
15:40
does actually come from the United States:
389
925000
3000
15:43
"Officers Taser 86 year-old disabled woman in her bed."
390
928000
3000
"Cảnh sát bắn súng điện vào
phụ nữ khuyết tật 86 tuổi trên giường.”
phụ nữ khuyết tật 86 tuổi trên giường.”
15:46
I checked the reports on this one.
391
931000
4000
(Cười)
Tôi đã kiểm tra báo cáo về vụ việc này.
15:50
I looked at it. I was really surprised.
392
935000
3000
Tôi nhìn vào nó. Tôi vô cùng ngạc nhiên.
15:53
Apparently she took up a more threatening position in her bed.
393
938000
3000
Rõ ràng là bà ấy
có tư thế đe dọa hơn trên giường.
có tư thế đe dọa hơn trên giường.
15:56
(Laughter)
394
941000
2000
(Cười)
15:58
I kid you not. That's exactly what it said.
395
943000
2000
Không đùa đâu,
chính xác nó viết thế này:
chính xác nó viết thế này:
16:00
"She took up a more threatening position in her bed."
396
945000
3000
“Bà ấy có có tư thế
đe doạ hơn trên giường.”
đe doạ hơn trên giường.”
16:03
Okay.
397
948000
2000
Được rồi.
16:05
But I'd remind you what I'm talking about,
398
950000
2000
Nhưng tôi phải nhắc bạn --
16:07
I'm talking about military uses of non-lethal weapons.
399
952000
2000
nói về quân đội
vũ khí phi sát thương,
vũ khí phi sát thương,
16:09
So why is this relevant?
400
954000
2000
sao vụ này có liên quan?
Vì thật ra cảnh sát
kiềm chế hơn khi dùng vũ lực
kiềm chế hơn khi dùng vũ lực
16:11
Because police are actually more restrained in the use of force
401
956000
2000
16:13
than the military are.
402
958000
2000
so với quân đội.
16:15
They're trained to be more restrained in the use of force than the military are.
403
960000
3000
Họ được huấn luyện
để kiềm chế hơn khi dùng vũ lực
để kiềm chế hơn khi dùng vũ lực
16:18
They're trained to think more, to try and de-escalate.
404
963000
3000
so với quân đội.
Họ được huấn luyện để suy xét hơn,
cố gắng tiết chế.
cố gắng tiết chế.
16:21
So if you have these problems with police officers with non-lethal weapons,
405
966000
3000
Nên nếu những vấn đề xảy ra
với cảnh sát
với cảnh sát
16:24
what on earth would make you think
406
969000
2000
khi dùng vũ khí phi sát thương,
điều gì khiến bạn nghĩ
16:26
it's going to be better with military personnel?
407
971000
3000
tình hình sẽ khá hơn
với các binh sỹ?
với các binh sỹ?
16:30
The last thing that I would just like to say,
408
975000
3000
Điều cuối cùng tôi muốn nói:
16:33
when I'm talking to the police
409
978000
2000
Khi nói chuyện với cảnh sát
16:35
about what a perfect non-lethal weapon would look like,
410
980000
2000
về việc vũ khí phi sát thương hoàn hảo
trông thế nào,
trông thế nào,
16:37
they almost inevitably say the same thing.
411
982000
2000
chắc chắn đa số bọn họ đều nói như nhau.
16:39
They say, "Well, it's got to be something that's nasty enough
412
984000
3000
Họ nói: “Đó phải là thứ gì đủ ghê gớm
16:42
that people don't want to be hit with this weapon.
413
987000
2000
để mọi người
không muốn bị nó tấn công.
không muốn bị nó tấn công.
16:44
So if you threaten to use it,
414
989000
2000
Cho nên khi bạn dọa dùng nó,
16:46
people are going to comply with it,
415
991000
3000
mọi người sẽ nghe theo.
16:49
but it's also going to be something
416
994000
2000
Nhưng nó cũng phải là thứ gì đó
16:51
that doesn't leave any lasting effects."
417
996000
4000
không để lại ảnh hưởng lâu dài.”
16:55
In other words, your perfect non-lethal weapon
418
1000000
3000
Nói cách khác,
vũ khí phi sát thương hoàn hảo
là thứ lạm dụng được một cách hoàn hảo.
là thứ lạm dụng được một cách hoàn hảo.
16:58
is something that's perfect for abuse.
419
1003000
2000
17:00
What would these guys have done
420
1005000
2000
Những người này đã có thể làm gì
nếu tiếp cận được với súng điện,
nếu tiếp cận được với súng điện,
17:02
if they'd had access to Tasers
421
1007000
2000
17:04
or to a manned, portable version
422
1009000
2000
hay phiên bản điều khiển được, di động
của Hệ thống khống chế Hành động --
của Hệ thống khống chế Hành động --
17:06
of the Active Denial System --
423
1011000
2000
17:08
a small heat ray that you can use on people
424
1013000
3000
một tia nhiệt nhỏ
bạn có thể chiếu vào người khác
bạn có thể chiếu vào người khác
17:11
and not worry about it.
425
1016000
2000
mà không phải lo gì.
17:13
So I think, yes, there may be ways
426
1018000
3000
Nên tôi nghĩ là vâng,
vũ khí phi sát thương có thể
rất hữu ích trong các tình huống này,
rất hữu ích trong các tình huống này,
17:16
that non-lethal weapons are going to be great in these situations,
427
1021000
2000
17:18
but there's also a whole heap of problems
428
1023000
2000
nhưng cũng có rất nhiều vấn đề
17:20
that need to be considered as well.
429
1025000
2000
cần được xem xét.
17:22
Thanks very much.
430
1027000
2000
Xin chân thành cảm ơn.
(Vỗ tay)
17:24
(Applause)
431
1029000
2000
ABOUT THE SPEAKER
Stephen Coleman - EthicistStephen Coleman studies applied ethics, particularly the ethics of military and police force, and their application to human rights.
Why you should listen
Dr. Stephen Coleman is Senior Lecturer in Ethics and Leadership and Vincent Fairfax Foundation Fellow in the School of Humanities and Social Sciences, UNSW@ADFA.
Coleman works in a diverse range of areas in applied ethics, including military ethics, police ethics, medical ethics, and the practical applications of human rights. He has published and presented in various forms in Australia, the United States, the United Kingdom, New Zealand and Hong Kong. He recently spent an academic year as the Resident Fellow at the Stockdale Center for Ethical Leadership at the United States Naval Academy, where he was part of a large research project examining the ethical implications of various new and developing military technologies. This project helped to brief the Department of Defense, the US Congress and the White House on these issues.
He can also make balloon and origami animals, juggle, breathe fire and ride a unicycle, though not all at the same time.
Stephen Coleman | Speaker | TED.com