TED2009
Dan Dennett: Cute, sexy, sweet, funny
Dan Dennett: Χαριτωμένο. σέξυ, γλυκό, αστείο
Filmed:
Readability: 3.4
3,553,924 views
Γιατί τα μωρά είναι χαριτωμένα; Γιατί το κέϊκ είναι γλυκό; Ο φιλόσοφος Dan Dennett έχει απαντήσεις που δεν περιμένετε καθώς μοιράζεται μια αντι-εμπειρική αιτιολόγηση για τα χαριτωμένα, γλυκά και σέξυ πράγματα (συν μια νέα θεωρία από το Matthew Hurley πάνω στο γιατί τα αστεία μας κάνουν να γελάμε).
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientist
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio
Dan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I’m going around the world giving talks about Darwin,
0
0
3000
Γυρίζω τον κόσμο δίνοντας ομιλίες για το Δαρβίνο,
00:15
and usually what I’m talking about
1
3000
2000
και συνήθως μιλάω
00:17
is Darwin’s strange inversion of reasoning.
2
5000
3000
για την παράξενη αντιστροφή της συλλογιστικής του Δαρβίνου.
00:20
Now that title, that phrase, comes from a critic, an early critic,
3
8000
5000
Αυτός ο τίτλος, αυτή η φράση, προέρχεται από μια κριτική, μια παλιά κριτική,
00:25
and this is a passage that I just love, and would like to read for you.
4
13000
4000
και αυτό είναι ένα κομμάτι που λατρεύω, και θα ήθελα να σας το διαβάσω.
00:29
"In the theory with which we have to deal, Absolute Ignorance is the artificer;
5
17000
5000
"Στη θεωρία την οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε, η Απόλυτη Άγνοια είναι ο τεχνίτης,
00:34
so that we may enunciate as the fundamental principle of the whole system,
6
22000
5000
ώστε μπορούμε να αναπτύξουμε σαν θεμελιώδη αρχή ολόκληρου του συστήματος,
00:39
that, in order to make a perfect and beautiful machine,
7
27000
3000
ότι για να φτιάξουμε μια τέλεια και όμορφη μηχανή,
00:42
it is not requisite to know how to make it.
8
30000
3000
δεν είναι απαραίτητο να ξέρουμε πως να τη φτιάξουμε.
00:45
This proposition will be found on careful examination to express,
9
33000
4000
Αυτή η εισήγηση θα βρεθεί υπό προσεκτική εξέταση, να εκφράζει,
00:49
in condensed form, the essential purport of the Theory,
10
37000
4000
σε συμπυκνωμένη μορφή, το ουσιαστικό νόημα της Θεωρίας
00:53
and to express in a few words all Mr. Darwin’s meaning;
11
41000
4000
και να εκφράζει σε λίγες λέξεις όλα τα νοήματα του κ. Δαρβίνου,
00:57
who, by a strange inversion of reasoning,
12
45000
4000
ο οποίος, μέσω μιας παράξενης αντιστροφής της συλλογιστικής,
01:01
seems to think Absolute Ignorance fully qualified
13
49000
3000
φαίνεται να πιστεύει ότι η Απόλυτη Άγνοια είναι πλήρως αποδεκτή
01:04
to take the place of Absolute Wisdom in the achievements of creative skill."
14
52000
6000
για να πάρει τη θέση της Απόλυτης Σοφίας στα κατορθώματα της δημιουργικής ικανότητας."
01:10
Exactly. Exactly. And it is a strange inversion.
15
58000
7000
Ακριβώς. Ακριβώς. Και είναι μια παράξενη αντιστροφή.
01:17
A creationist pamphlet has this wonderful page in it:
16
65000
4000
Το φυλλάδιο ενός δημιουργιστή έχει αυτήν την πανέμορφη σελίδα:
01:21
"Test Two:
17
69000
2000
"Δεύτερο τεστ:
01:23
Do you know of any building that didn’t have a builder? Yes/No.
18
71000
4000
Ξέρετε κανένα κτίριο που δεν έχει κατασκευαστή? Ναι Όχι.
01:27
Do you know of any painting that didn’t have a painter? Yes/No.
19
75000
3000
Ξέρετε κανέναν πίνακα ζωγραφικής που δεν έχει ζωγράφο? Ναι Όχι.
01:30
Do you know of any car that didn’t have a maker? Yes/No.
20
78000
4000
Ξέρετε κανένα αυτοκίνητο που δεν έχει δημιουργό? Ναι Όχι.
01:34
If you answered 'Yes' for any of the above, give details."
21
82000
5000
Εάν απαντήσατε "ΝΑΙ" σε κάποιο από τα παραπάνω, δώστε λεπτομέρειες."
01:39
A-ha! I mean, it really is a strange inversion of reasoning.
22
87000
6000
Α-χα! Εννοώ, είναι πραγματικά μια παράξενη αντιστροφή της συλλογιστικής.
01:45
You would have thought it stands to reason
23
93000
4000
Θα σκεφτόσασταν ότι βασίζεται στην λογική
01:49
that design requires an intelligent designer.
24
97000
4000
ότι ο σχεδιασμός απαιτεί έναν ευφυή σχεδιαστή.
01:53
But Darwin shows that it’s just false.
25
101000
2000
Αλλά ο Δαρβίνος μας δείχνει ότι αυτό είναι ψευδές.
01:55
Today, though, I’m going to talk about Darwin’s other strange inversion,
26
103000
5000
Σήμερα, όμως, θα μιλήσω για την άλλη παράξενη αντιστροφή του Δαρβίνου,
02:00
which is equally puzzling at first, but in some ways just as important.
27
108000
6000
το οποίο είναι εξίσου αινιγματικό στην αρχή, αλλά κατά κάποιο τρόπο εξίσου σημαντικό.
02:06
It stands to reason that we love chocolate cake because it is sweet.
28
114000
7000
Βασίζεται στη λογική ότι αγαπάμε το κέϊκ σοκολάτας επειδή είναι γλυκό.
02:13
Guys go for girls like this because they are sexy.
29
121000
6000
Τα αγόρια κυνηγούν τα κορίτσια κατά τον ίδιο τρόπο επειδή είναι σέξυ.
02:19
We adore babies because they’re so cute.
30
127000
4000
Λατρεύουμε τα μωρά επειδή είναι τόσο χαριτωμένα.
02:23
And, of course, we are amused by jokes because they are funny.
31
131000
9000
Και, φυσικά, διασκεδάζουμε με τα αστεία επειδή ακούγονται αστεία.
02:32
This is all backwards. It is. And Darwin shows us why.
32
140000
7000
Όλα αυτά είναι αντίστροφα. Είναι. Και ο Δαρβίνος μας δείχνει γιατί.
02:39
Let’s start with sweet. Our sweet tooth is basically an evolved sugar detector,
33
147000
8000
Ας αρχίσουμε με το γλυκό. Η ροπή μας προς τα γλυκά είναι βασικά ένας εξελιγμένος ανιχνευτής ζάχαρης,
02:47
because sugar is high energy, and it’s just been wired up to the preferer,
34
155000
4000
επειδή η ζάχαρη είναι υψηλή ενέργεια και έχει συνδεθεί με τον διαβιβαστή,
02:51
to put it very crudely, and that’s why we like sugar.
35
159000
5000
για να το θέσω απλά, γι' αυτό μας αρέσει η ζάχαρη.
02:56
Honey is sweet because we like it, not "we like it because honey is sweet."
36
164000
7000
Το μέλι είναι γλυκό επειδή μας αρέσει, όχι "μας αρέσει επειδή το μέλι είναι γλυκό."
03:03
There’s nothing intrinsically sweet about honey.
37
171000
5000
Δεν υπάρχει τίποτα εγγενώς γλυκό σχετικά με το μέλι.
03:08
If you looked at glucose molecules till you were blind,
38
176000
4000
Αν κοιτούσατε τα μόρια της γλυκόζης μέχρι να τυφλωθείτε,
03:12
you wouldn’t see why they tasted sweet.
39
180000
3000
δεν θα βλέπατε γιατί έχουν γλυκιά γεύση.
03:15
You have to look in our brains to understand why they’re sweet.
40
183000
6000
Πρέπει να κοιτάξετε στους εγκεφάλους μας για να καταλάβετε γιατί είναι γλυκά.
03:21
So if you think first there was sweetness,
41
189000
2000
Άρα εάν νομίζετε ότι πρώτα υπήρχε η γλυκύτητα
03:23
and then we evolved to like sweetness,
42
191000
2000
και μετά εξελιχθήκαμε να μας αρέσει,
03:25
you’ve got it backwards; that’s just wrong. It’s the other way round.
43
193000
4000
το έχετε αντίστροφα, αυτό είναι απλά λάθος. Λειτουργεί με τον ανάποδο τρόπο.
03:29
Sweetness was born with the wiring which evolved.
44
197000
4000
Η γλυκύτητα γεννήθηκε με την σύναψη που εξελίχθηκε.
03:33
And there’s nothing intrinsically sexy about these young ladies.
45
201000
4000
Και δεν υπάρχει τίποτα εγγενώς σέξυ σε αυτές τις νεαρές κυρίες.
03:37
And it’s a good thing that there isn’t, because if there were,
46
205000
5000
Και είναι καλό που δεν υπάρχει, επειδή εάν υπήρχε,
03:42
then Mother Nature would have a problem:
47
210000
4000
τότε η Μητέρα Φύση θα είχε ένα πρόβλημα:
03:46
How on earth do you get chimps to mate?
48
214000
5000
Πώς θα μπορούσες να κάνεις τους χιμπατζήδες να ζευγαρώσουν;
03:53
Now you might think, ah, there’s a solution: hallucinations.
49
221000
8000
Τώρα μπορείτε να σκεφτείτε, να μια λύση: ψευδαισθήσεις.
04:01
That would be one way of doing it, but there’s a quicker way.
50
229000
4000
Αυτός είναι ένας τρόπος να το κάνεις, αλλά υπάρχει πιο γρήγορος τρόπος.
04:05
Just wire the chimps up to love that look,
51
233000
3000
Απλά κάνε μια σύναψη στους χιμπατζήδες ώστε να τους αρέσει αυτή η εικόνα
04:08
and apparently they do.
52
236000
3000
και προφανώς τους αρέσει.
04:11
That’s all there is to it.
53
239000
4000
Αυτό είναι όλο σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα.
04:16
Over six million years, we and the chimps evolved our different ways.
54
244000
4000
Πάνω από έξι εκατομμύρια χρόνια, εμείς και οι χιμπαντζήδες εξελίξαμε τους διαφορετικούς μας τρόπους.
04:20
We became bald-bodied, oddly enough;
55
248000
3000
Καταλήξαμε άτριχοι, παραδόξως,
04:23
for one reason or another, they didn’t.
56
251000
4000
για τον ένα ή τον άλλο λόγο, εκείνοι όχι.
04:27
If we hadn’t, then probably this would be the height of sexiness.
57
255000
12000
Εάν δεν είμαστε άτριχοι, τότε πιθανώς αυτό θα ήταν το απόγειο της σεξουαλικότητας.
04:39
Our sweet tooth is an evolved and instinctual preference for high-energy food.
58
267000
5000
Η ροπή μας προς το γλυκό είναι μια εξελιγμένη και ενστικτώδης προτίμηση για τροφή υψηλής ενέργειας.
04:44
It wasn’t designed for chocolate cake.
59
272000
3000
Δεν σχεδιάστηκε για το κέϊκ σοκολάτας.
04:47
Chocolate cake is a supernormal stimulus.
60
275000
3000
Το κέϊκ σοκολάτας είναι ένα υπερφυσικό ερέθισμα.
04:50
The term is owed to Niko Tinbergen,
61
278000
2000
Ο όρος οφείλεται στο Niko Tinbergen,
04:52
who did his famous experiments with gulls,
62
280000
2000
που έκανε τα διάσημα πειράματα του σε γλάρους,
04:54
where he found that that orange spot on the gull’s beak --
63
282000
4000
όπου βρήκε ότι το πορτοκαλί σημάδι στο ράμφος τους --
04:58
if he made a bigger, oranger spot
64
286000
2000
όταν έκανε ένα μεγαλύτερο και πιο πορτοκαλί σημάδι
05:00
the gull chicks would peck at it even harder.
65
288000
2000
οι νεοσσοί το χτυπούσαν ακόμα πιο δυνατά.
05:02
It was a hyperstimulus for them, and they loved it.
66
290000
3000
Ήταν ένα υπερ-ερέθισμα για αυτά και το λάτρεψαν.
05:05
What we see with, say, chocolate cake
67
293000
4000
Αυτό που βλέπουμε, για παράδειγμα, με το κέϊκ σοκολάτας
05:09
is it’s a supernormal stimulus to tweak our design wiring.
68
297000
5000
είναι ότι είναι ένα υπερφυσικό ερέθισμα που επιδρά στη σχεδιαστική μας σύναψη.
05:14
And there are lots of supernormal stimuli; chocolate cake is one.
69
302000
3000
Και υπάρχουν πολλά υπερφυσικά ερεθίσματα. Το κέϊκ σοκολάτας είναι ένα.
05:17
There's lots of supernormal stimuli for sexiness.
70
305000
3000
Υπάρχουν πολλά υπερφυσικά ερεθίσματα για την σεξουαλικότητα.
05:20
And there's even supernormal stimuli for cuteness. Here’s a pretty good example.
71
308000
6000
Και υπάρχουν υπερφυσικά ερεθίσματα για το πόσο χαριτωμένο είναι κάτι. Να ένα πολύ καλό παράδειγμα.
05:26
It’s important that we love babies, and that we not be put off by, say, messy diapers.
72
314000
5000
Είναι πολύ σημαντικό που αγαπάμε τα μωρά και δεν απωθούμαστε, για παράδειγμα, από τις βρώμικες πάνες.
05:31
So babies have to attract our affection and our nurturing, and they do.
73
319000
6000
Έτσι τα μωρά πρέπει να προσελκύσουν τη στοργή και τη γαλούχηση και το κάνουν.
05:37
And, by the way, a recent study shows that mothers
74
325000
4000
Και, παρεμπιπτόντως, μια πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι οι μητέρες
05:41
prefer the smell of the dirty diapers of their own baby.
75
329000
3000
προτιμούν τη μυρωδιά από τις λερωμένες πάνες των δικών τους μωρών.
05:44
So nature works on many levels here.
76
332000
3000
Άρα η φύση δουλεύει σε πολλά επίπεδα εδώ.
05:47
But now, if babies didn’t look the way they do -- if babies looked like this,
77
335000
5000
Αλλά, αν τα μωρά δεν μοιάζανε όπως είναι, αν μοιάζανε κάπως έτσι,
05:52
that’s what we would find adorable, that’s what we would find --
78
340000
4000
αυτό είναι που θα βρίσκαμε αξιαγάπητο, αυτό είναι που θα βρίσκαμε --
05:56
we would think, oh my goodness, do I ever want to hug that.
79
344000
6000
θα σκεφτόμασταν, θεέ μου, θέλω να το αγκαλιάσω αυτό.
06:02
This is the strange inversion.
80
350000
2000
Αυτή είναι η παράξενη αντιστροφή.
06:04
Well now, finally what about funny. My answer is, it’s the same story, the same story.
81
352000
7000
Λοιπόν τώρα, τελικά σχετικά με τα αστεία Η απάντηση μου είναι, είναι η ίδια ιστορία, η ίδια ιστορία.
06:11
This is the hard one, the one that isn’t obvious. That’s why I leave it to the end.
82
359000
4000
Αυτό είναι το πιο δύσκολο, αυτό που δεν είναι προφανές. Για αυτό το άφησα και στο τέλος.
06:15
And I won’t be able to say too much about it.
83
363000
2000
Και δεν θα μπορέσω να πω πολλά για αυτό.
06:17
But you have to think evolutionarily, you have to think, what hard job that has to be done --
84
365000
6000
Αλλά πρέπει να σκέφτεστε εξελικτικά, πρέπει να σκέφτεστε, ποια σκληρή δουλειά που πρέπει να γίνει --
06:23
it’s dirty work, somebody’s got to do it --
85
371000
3000
είναι μια βρώμικη δουλειά, κάποιος πρέπει να την κάνει --
06:26
is so important to give us such a powerful, inbuilt reward for it when we succeed.
86
374000
8000
είναι τόσο σημαντική ώστε να μας δώσει μια τόσο ισχυρή, ενσωματωμένη αμοιβή γι' αυτήν όταν γίνει με επιτυχία.
06:34
Now, I think we've found the answer -- I and a few of my colleagues.
87
382000
4000
Τώρα, νομίζω βρήκαμε την απάντηση, εγώ με μερικούς από τους συναδέλφους μου.
06:38
It’s a neural system that’s wired up to reward the brain
88
386000
4000
Είναι ένα νευρικό σύστημα που δημιουργήθηκε για να ανταμείβει τον εγκέφαλο
06:42
for doing a grubby clerical job.
89
390000
5000
επειδή κάνει μια βρώμικη γραφειοκρατική δουλειά.
06:48
Our bumper sticker for this view is
90
396000
4000
Πρέπει να έχουμε υπόψιν για αυτήν τη θεώρηση
06:52
that this is the joy of debugging.
91
400000
3000
ότι αυτή είναι η χαρά της αποσφαλμάτωσης.
06:55
Now I’m not going to have time to spell it all out,
92
403000
2000
Τώρα δεν έχω το χρόνο για να σας τα μαρτυρήσω όλα,
06:57
but I’ll just say that only some kinds of debugging get the reward.
93
405000
5000
αλλά θα πω απλά ότι μόνο μερικά είδη αποσφαλμάτωσης παίρνουν αμοιβή.
07:02
And what we’re doing is we’re using humor as a sort of neuroscientific probe
94
410000
8000
Και αυτό που κάνουμε είναι ότι χρησιμοποιούμε το χιούμορ σαν ένα είδος νευροεπιστημονικού εργαλείου
07:10
by switching humor on and off, by turning the knob on a joke --
95
418000
4000
με το να ανοίγουμε και να κλείνουμε το χιούμορ, με το να στρίβουμε το πόμολο σε ένα αστείο --
07:14
now it’s not funny ... oh, now it’s funnier ...
96
422000
2000
τώρα δεν είναι αστείο ... τώρα είναι πιο αστείο ...
07:16
now we’ll turn a little bit more ... now it’s not funny --
97
424000
2000
τώρα θα το γυρίσουμε λίγο παραπάνω ... τώρα δεν είναι αστείο --
07:18
in this way, we can actually learn something
98
426000
3000
με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε στην πραγματικότητα να μάθουμε κάτι
07:21
about the architecture of the brain,
99
429000
2000
για την αρχιτεκτονική του εγκεφάλου,
07:23
the functional architecture of the brain.
100
431000
2000
την λειτουργική αρχιτεκτονική του εγκεφάλου.
07:25
Matthew Hurley is the first author of this. We call it the Hurley Model.
101
433000
5000
Ο Matthew Hurley είναι ο πρώτος συγγραφέας. Το ονομάζουμε το μοντέλο Hurley.
07:30
He’s a computer scientist, Reginald Adams a psychologist, and there I am,
102
438000
4000
Ασχολείται με την επιστήμη των υπολογιστών, ο Reginald Adams είναι ψυχολόγος και εδώ είμαι εγώ
07:34
and we’re putting this together into a book.
103
442000
2000
και τα βάζουμε αυτά μαζί σε ένα βιβλίο.
07:36
Thank you very much.
104
444000
3000
Ευχαριστώ πάρα πολύ.
ABOUT THE SPEAKER
Dan Dennett - Philosopher, cognitive scientistDan Dennett thinks that human consciousness and free will are the result of physical processes.
Why you should listen
One of our most important living philosophers, Dan Dennett is best known for his provocative and controversial arguments that human consciousness and free will are the result of physical processes in the brain. He argues that the brain's computational circuitry fools us into thinking we know more than we do, and that what we call consciousness — isn't. His 2003 book "Freedom Evolves" explores how our brains evolved to give us -- and only us -- the kind of freedom that matters, while 2006's "Breaking the Spell" examines belief through the lens of biology.
This mind-shifting perspective on the mind itself has distinguished Dennett's career as a philosopher and cognitive scientist. And while the philosophy community has never quite known what to make of Dennett (he defies easy categorization, and refuses to affiliate himself with accepted schools of thought), his computational approach to understanding the brain has made him, as Edge's John Brockman writes, “the philosopher of choice of the AI community.”
“It's tempting to say that Dennett has never met a robot he didn't like, and that what he likes most about them is that they are philosophical experiments,” Harry Blume wrote in the Atlantic Monthly in 1998. “To the question of whether machines can attain high-order intelligence, Dennett makes this provocative answer: ‘The best reason for believing that robots might some day become conscious is that we human beings are conscious, and we are a sort of robot ourselves.'"
In recent years, Dennett has become outspoken in his atheism, and his 2006 book Breaking the Spell calls for religion to be studied through the scientific lens of evolutionary biology. Dennett regards religion as a natural -- rather than supernatural -- phenomenon, and urges schools to break the taboo against empirical examination of religion. He argues that religion's influence over human behavior is precisely what makes gaining a rational understanding of it so necessary: “If we don't understand religion, we're going to miss our chance to improve the world in the 21st century.”
Dennett's landmark books include The Mind's I, co-edited with Douglas Hofstaedter, Consciousness Explained, and Darwin's Dangerous Idea. Read an excerpt from his 2013 book, Intuition Pumps, in the Guardian >>
Dan Dennett | Speaker | TED.com