TED2010
Jonathan Drori: Every pollen grain has a story
Τζόναθαν Ντρόρι: Κάθε κόκκος γύρης έχει και μια ιστορία
Filmed:
Readability: 4
473,125 views
Οι περισσότεροι από εμάς αγνοούμε την ύπαρξη της γύρης, εκτός εάν έχουμε προσβληθεί από αλλεργική ρινίτιδα. Αλλά τα μικροσκόπια αποκαλύπτουν ότι η γύρη έχει καταπληκτικά χρώματα και σχήματα και ταξιδεύει εξαιρετικά καλά. Ο Τζόναθαν Ντρόρι ρίχνει μια πιο κοντινή ματιά σε αυτά τα συναρπαστικά σωματίδια του φλέρτ των φυτών.
Jonathan Drori - Educator
Jonathan Drori commissioned the BBC's very first websites, one highlight in a long career devoted to online culture and educational media -- and understanding how we learn. Full bio
Jonathan Drori commissioned the BBC's very first websites, one highlight in a long career devoted to online culture and educational media -- and understanding how we learn. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Thank you. I have two missions here today.
0
0
3000
Σας ευχαριστώ. Έχω δύο αποστολές εδώ σήμερα.
00:18
The first is to tell you something about pollen, I hope,
1
3000
4000
Αρχικά, ελπίζω να σας πω κάτι για τη γύρη
00:22
and to convince you that it's more than just something that gets up your nose.
2
7000
3000
και να σας πείσω ότι είναι κάτι παραπάνω από μια ενόχληση στη μύτη σας.
00:25
And, secondly, to convince you
3
10000
2000
Και έπειτα, να σας πείσω
00:27
that every home really ought to have a scanning electron microscope.
4
12000
3000
ότι κάθε σπίτι θα πρέπει να έχει ένα ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης.
00:30
(Laughter)
5
15000
2000
(Γέλια)
00:32
Pollen is a flower's way of making more flowers.
6
17000
4000
Η γύρη είναι ο τρόπος των λουλουδιών να δημιουργούν περισσότερα λουλούδια.
00:36
It carries male sex cells
7
21000
2000
Μεταφέρει τα αρσενικά γεννητικά κύτταρα
00:38
from one flower to another.
8
23000
2000
από το ένα λουλούδι στο άλλο.
00:40
This gives us genetic diversity,
9
25000
2000
Αυτό μας δίνει γενετική ποικιλότητα,
00:42
or at least it gives the plants genetic diversity.
10
27000
2000
ή δίνει στα φυτά τουλάχιστον γενετική ποικιλότητα.
00:44
And it's really rather better not to mate with yourself.
11
29000
4000
Και είναι καλύτερο να μην ζευγαρώνεις με τον εαυτό σου.
00:48
That's probably true of humans as well, mostly.
12
33000
4000
Αυτό ισχύει και για τους ανθρώπους, κυρίως.
00:52
Pollen is produced by the anthers of flowers.
13
37000
2000
Η γύρη παράγεται από τους ανθήρες των λουλουδιών.
00:54
Each anther can carry up to 100,000 grains of pollen,
14
39000
5000
Κάθε ανθήρας μπορεί να μεταφέρει μέχρι και 100.000 κόκκους γύρης.
00:59
so, it's quite prolific stuff.
15
44000
2000
Επομένως, είναι εξαιρετικά άφθονη.
01:01
And it isn't just bright flowers
16
46000
2000
Και δεν είναι μόνο τα φανταχτερά λουλούδια
01:03
that have pollen; it's also trees and grasses.
17
48000
4000
που έχουν γύρη -- έχουν επίσης και τα δέντρα, και τα χόρτα.
01:07
And remember that all our cereal crops are grasses as well.
18
52000
3000
Και θυμηθείτε ότι όλες οι σοδιές δημητριακών είναι και αυτές χόρτα.
01:12
Here is a scanning electron micrograph of a grain of pollen.
19
57000
4000
Εδώ βλέπουμε μια ηλεκτρονική μικρογραφία σάρωσης ενός κόκκου γύρης.
01:16
The little hole in the middle, we'll come to a bit later,
20
61000
3000
Για τη μικρή οπή στη μέση θα μιλήσουμε πιο μετά.
01:19
but that's for the pollen tube
21
64000
2000
Είναι για το σωλήνα γύρης
01:21
to come out later on. A very tiny tube.
22
66000
2000
που θα εξέλθει αργότερα -- ένας πολύ μικρός σωλήνας.
01:23
So, that's 20 micrometers across,
23
68000
2000
Αυτό λοιπόν έχει μήκος 20 μικρόμετρα,
01:25
that pollen grain there.
24
70000
2000
αυτός ο κόκκος γύρης.
01:27
That's about a 50th of a millimeter.
25
72000
2000
Αυτό είναι περίπου το 1/50 του χιλιοστού.
01:29
But not all pollen is quite so simple looking.
26
74000
3000
Όμως δεν μοιάζει όλη η γύρη το ίδιο απλή.
01:32
This is Morina. This is a plant --
27
77000
3000
Αυτή είναι η μορίνα. Είναι ένα φυτό που
01:35
which I've always thought to be rather tedious --
28
80000
2000
πάντα θεωρούσα βαρετό,
01:37
named after Morin,
29
82000
2000
που πήρε το όνομά του από τον Μορέν,
01:39
who was an enterprising French gardener,
30
84000
2000
ένα δραστήριο Γάλλο κηπουρό,
01:41
who issued the first seed catalog
31
86000
2000
ο οποίος εξέδωσε τον πρώτο κατάλογο σπόρων,
01:43
in 1621.
32
88000
2000
το 1621.
01:45
But anyway, take a look at its pollen.
33
90000
3000
Αλλά όπως και να 'χει, ρίξτε μία ματιά στη γύρη του.
01:49
This is amazing, I think.
34
94000
2000
Μου φαίνεται εκπληκτική.
01:51
That little hole in the middle there is for the pollen tube,
35
96000
2000
Αυτή η μικρή οπή στη μέση είναι για το σωλήνα γύρης.
01:53
and when the pollen finds its special female spot
36
98000
3000
Και όταν η γύρη βρίσκει το ειδικό θυληκό σημείο
01:56
in another Morina flower,
37
101000
2000
σε μια άλλη μορίνα,
01:58
just on the right species, what happens?
38
103000
3000
στο σωστό είδος, τι συμβαίνει τότε;
02:01
Like I said, pollen carries the male sex cells.
39
106000
3000
Όπως είπα και πριν, η γύρη μεταφέρει τα αρσενικά γεννητικά κύτταρα.
02:04
If you actually didn't realize that plants have sex,
40
109000
3000
Ίσως δεν έχετε συνειδητοποιήσει ότι τα φυτά κάνουν σεξ,
02:07
they have rampant, promiscuous
41
112000
2000
αλλά η αλήθεια είναι ότι κάνουν οργιαστικό,
02:09
and really quite interesting and curious sex. Really.
42
114000
2000
αχαλίνωτο και πραγματικά αξιοπερίεργο σεξ.
02:11
(Laughter) A lot.
43
116000
4000
(Γέλια)
02:15
My story is actually not about plant propagation,
44
120000
3000
Η ιστορία μου όμως δεν έχει να κάνει με την αναπαραγωγή των φυτών
02:18
but about pollen itself.
45
123000
2000
αλλά με τη γύρη αυτή καθ΄ αυτή.
02:20
"So, what are pollen's properties?" I hear you ask.
46
125000
3000
Οπότε, ποιες είναι οι ιδιότητες της γύρης;
02:23
First of all, pollen is tiny. Yes we know that.
47
128000
2000
Πρώτα απ' όλα, η γύρη είναι μικροσκοπική. Εντάξει, το ξέρουμε αυτό.
02:25
It's also very biologically active,
48
130000
2000
Είναι επίσης βιολογικά πολύ ενεργή,
02:27
as anyone with hay fever will understand.
49
132000
2000
όπως ξέρουν όσοι έχουν αλλεργική ρινίτιδα.
02:29
Now, pollen from plants, which are wind-dispersed --
50
134000
3000
Η γύρη που διασπείρεται στον αέρα από φυτά,
02:32
like trees and grasses and so on --
51
137000
3000
όπως τα δέντρα και τα χόρτα,
02:35
tend to cause the most hay fever.
52
140000
2000
είναι αυτή που συνήθως προκαλεί αλλεργική ρινίτιδα.
02:37
And the reason for that is they've got to chuck out
53
142000
2000
Και αυτό συμβαίνει γιατί πρέπει να διώξουν από
02:39
masses and masses of pollen to have any chance
54
144000
2000
πάνω τους μεγάλες ποσότητες γύρης αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα
02:41
of the pollen reaching another plant of the same species.
55
146000
4000
η γύρη να φτάσει σε άλλο φυτό του ίδιου είδους.
02:45
Here are some examples --
56
150000
2000
Δείτε μερικά παραδείγματα.
02:47
they're very smooth if you look at them --
57
152000
3000
Εάν κοιτάξετε αυτές τις εικόνες της γύρης δέντρων
02:50
of tree pollen that is meant to be carried by the wind.
58
155000
3000
θα δείτε ότι έχει ομαλή επιφάνεια ώστε να μεταφέρεται μέσω του αέρα.
02:53
Again -- this time, sycamore -- wind-dispersed.
59
158000
2000
Κι ο σφένδαμος, παρομοίως.
02:55
So, trees: very boring flowers,
60
160000
3000
Οπότε, τα δέντρα έχουν βαρετά λουλούδια,
02:58
not really trying to attract insects.
61
163000
3000
και δεν προσπαθούν να προσελκύσουν τα έντομα.
03:01
Cool pollen, though.
62
166000
2000
Η γύρη που έχει ενδιαφέρον όμως...
03:03
This one I particularly like.
63
168000
2000
Αυτή εδώ μ' αρέσει ιδιαιτέρως.
03:05
This is the Monterey Pine, which has little air sacks
64
170000
3000
Αυτό είναι γύρη πεύκου, η οποία έχει μικρούς αερόσακους
03:08
to make the pollen carry even further.
65
173000
2000
κι έτσι μεταφέρεται ακόμη πιο μακριά.
03:10
Remember, that thing is just about 30 micrometers across.
66
175000
4000
Θυμηθείτε, αυτό το πράγμα έχει μήκος περίπου 30 μικρόμετρα.
03:14
Now, it's much more efficient if you can get insects to do your bidding.
67
179000
3000
Είναι πιο αποδοτικό εάν μπορείς να βάζεις τα έντομα να κάνουν το θέλημά σου .
03:17
This is a bee's leg
68
182000
3000
Αυτό είναι το πόδι μιας μέλισσας,
03:20
with the pollen glommed onto it from a mallow plant.
69
185000
4000
με τη γύρη από μια μολόχα κολλημένη πάνω του.
03:24
And this is the outrageous and beautiful
70
189000
2000
Και αυτό είναι το πανέμορφο και πληθωρικό
03:26
flower of the mangrove palm.
71
191000
2000
λουλούδι του μαγγρόβιου φοίνικα.
03:28
Very showy, to attract lots of insects to do its bidding.
72
193000
3000
Είναι πολύ φανταχτερό, ώστε να προσελκύει πολλά έντομα να κάνουν το θέλημά του.
03:31
The pollen has little barbs on it,
73
196000
2000
Εάν κοιτάξετε, θα δείτε ότι
03:33
if we look.
74
198000
2000
η γύρη έχει μικρές ακίδες πάνω της.
03:35
Now, those little barbs
75
200000
2000
Αυτές οι μικρές ακίδες
03:37
obviously stick to the insects well,
76
202000
3000
κολλάνε προφανώς καλά πάνω στα έντομα,
03:40
but there is something else that we can tell from this photograph,
77
205000
2000
αλλά μπορούμε να συμπεράνουμε και κάτι άλλο από αυτή τη φωτογραφία,
03:42
and that is that you might be able to see a fracture line
78
207000
2000
και πιθανά μπορείτε να δείτε μία γραμμή σαν ρωγμή
03:44
across what would be the equator of this, if it was the Earth.
79
209000
3000
κατά μήκος αυτού που μοιάζει με ισημερινό, όπως στην υδρόγειο.
03:47
That tells me that it's actually been fossilized, this pollen.
80
212000
3000
Αυτό μου λέει ότι αυτή η γύρη είναι απολιθωμένη.
03:50
And I'm rather proud to say
81
215000
2000
Και είμαι ιδιαίτερως περήφανος να σας πω ότι
03:52
that this was found just near London, and that 55 million years ago
82
217000
3000
αυτό βρέθηκε κοντά στο Λονδίνο, και πριν από 55 εκατομμυρία χρόνια
03:55
London was full of mangroves.
83
220000
3000
το Λονδίνο ήταν γεμάτο από μαγγρόβιους φοίνικες.
03:58
Isn't that cool?
84
223000
2000
Δεν είναι τέλειο αυτό;
04:00
(Laughter)
85
225000
3000
(Γέλια)
04:03
Okay, so this is another species evolved to be dispersed by insects.
86
228000
3000
Αυτό λοιπόν, είναι ένα ακόμη είδος που εξελίχθηκε για να διασπείρεται μέσω των εντόμων.
04:06
You can tell that from the little barbs on there.
87
231000
3000
Αυτό φαίνεται από τις μικρές ακίδες πάνω του.
04:09
All these pictures were taken with a scanning electron microscope,
88
234000
3000
Όλες αυτές οι εικόνες ελήφθησαν με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης
04:12
actually in the lab at Kew Laboratories.
89
237000
2000
στα εργαστήρια του Κιού για την ακρίβεια.
04:14
No coincidence that these were taken
90
239000
2000
Δεν είναι σύμπτωση που τις τράβηξε
04:16
by Rob Kesseler, who is an artist,
91
241000
2000
ο Ρομπ Κέσλερ, ο οποίος είναι ένας καλλιτέχνης.
04:18
and I think it's someone with a design and artistic eye
92
243000
3000
Και μου φαίνεται ότι δεν είναι τυχαίο που κάποιος με τη δική του
04:21
like him that has managed to bring out the best in pollen.
93
246000
4000
καλλιτεχνική ματιά κατάφερε να αναδείξει τα κάλλη της γύρης.
04:25
(Laughter)
94
250000
2000
(Γέλια)
04:27
Now, all this diversity
95
252000
2000
Όλη αυτή η ποικιλία λοιπόν,
04:29
means that you can look at a pollen grain
96
254000
2000
σημαίνει ότι μπορείς να κοιτάξεις έναν κόκκο γύρης
04:31
and tell what species it came from,
97
256000
3000
και να καταλάβεις σε ποιο είδος ανήκει.
04:34
and that's actually quite handy if you
98
259000
2000
Και αυτό είναι πολύ χρήσιμο εάν
04:36
maybe have a sample and you want to see where it came from.
99
261000
3000
για παράδειγμα έχεις ένα δείγμα και θέλεις να μάθεις από που προήλθε.
04:39
So, different species of plants
100
264000
2000
Επομένως, διαφορετικά είδη φυτών
04:41
grow in different places,
101
266000
2000
αναπτύσσονται σε διαφορετικά μέρη.
04:43
and some pollen carries further than others.
102
268000
4000
Και κάποια είδη γύρης μεταφέρονται πιο μακριά από άλλα.
04:47
So, if you have a pollen sample,
103
272000
3000
Οπότε, εάν έχεις ένα δείγμα γύρης
04:50
then in principle, you should be able to tell
104
275000
2000
τότε, θεωρητικά, μπορείς να καταλάβεις
04:52
where that sample came from.
105
277000
2000
από που προήλθε αυτό το δείγμα.
04:54
And this is where it gets interesting for forensics.
106
279000
3000
Κι εδώ είναι που αποκτά ενδιαφέρον για την ιατροδικαστική.
04:59
Pollen is tiny. It gets on to things, and it sticks to them.
107
284000
4000
Η γύρη είναι μικροσκοπική. Κολλάει και μένει πάνω σε αντικείμενα.
05:03
So, not only does each type of pollen look different,
108
288000
2000
Επομένως, όχι μόνο κάθε είδος γύρης έχει και διαφορετική εμφάνιση,
05:05
but each habitat has a different combination of plants.
109
290000
4000
αλλά και κάθε περιβάλλον έχει διαφορετικό συνδυασμό φυτών,
05:09
A different pollen signature, if you like,
110
294000
2000
μια διαφορετική υπογραφή γύρης, εάν θέλετε,
05:11
or a different pollen fingerprint.
111
296000
3000
ή ένα διαφορετικό αποτύπωμα γύρης.
05:16
By looking at the proportions and combinations
112
301000
2000
Εξετάζοντας τις διαστάσεις και τους συνδυασμούς
05:18
of different kinds of pollen in a sample,
113
303000
3000
διαφορετικών ειδών γύρης σε ένα δείγμα,
05:21
you can tell very precisely where it came from.
114
306000
3000
μπορείς να καταλάβεις με μεγάλη ακρίβεια από που προήλθε.
05:24
This is some pollen embedded in a cotton shirt,
115
309000
3000
Αυτή είναι γύρη που έχει προσκολληθεί σε ένα βαμβακερό πουκάμισο,
05:27
similar to the one that I'm wearing now.
116
312000
3000
παρόμοιο με αυτό που φοράω.
05:30
Now, much of the pollen will still be there
117
315000
2000
Η περισσότερη γύρη θα παραμείνει εκεί
05:32
after repeated washings.
118
317000
2000
ακόμη και μετά από πολλά πλυσίματα.
05:34
Where has it been?
119
319000
3000
Που βρίσκονταν;
05:37
Four very different habitats might look similar,
120
322000
2000
Τέσσερα πολύ διαφορετικά περιβάλλοντα μπορεί να μοιάζουν ίδια
05:39
but they've got very different pollen signatures.
121
324000
3000
αλλά έχουν πολύ διαφορετικές υπογραφές γύρης.
05:42
Actually this one is particularly easy, these pictures were all taken
122
327000
2000
Βασικά, αυτό ήταν αρκετά εύκολο. Οι εικόνες
05:44
in different countries.
123
329000
2000
είναι από διαφορετικές χώρες.
05:46
But pollen forensics can be very subtle.
124
331000
2000
Αλλά η ιατροδικαστική παλυνολογία εξετάζει αδιόρατα στοιχεία.
05:48
It's being used now to track
125
333000
2000
Χρησιμοποιείται σήμερα για να ανιχνεύσει
05:50
where counterfeit drugs have been made,
126
335000
2000
εγκαταστάσεις όπου γίνεται παραχάραξη φαρμάκων,
05:52
where banknotes have come from,
127
337000
3000
την προέλευση χαρτονομισμάτων,
05:55
to look at the provenance of antiques
128
340000
2000
και αντικών έτσι ώστε να διαπιστωθεί
05:57
and see that they really did come from the place
129
342000
2000
εάν πράγματι προέρχονται από το μέρος
05:59
the seller said they did.
130
344000
3000
που ο πωλητής ισχυρίζεται.
06:02
And murder suspects have been tracked
131
347000
2000
Και ύποπτοι για φόνο έχουν ανιχνευθεί
06:04
using their clothing,
132
349000
2000
από τα ρούχα τους,
06:06
certainly in the U.K., to within an area
133
351000
3000
στη Βρετανία σίγουρα, εντός μιας περιοχής
06:09
that's small enough that you can send in tracker dogs
134
354000
2000
που είναι αρκετά μικρή ώστε είναι εφικτό να στείλεις ανιχνευτικά
06:11
to find the murder victim.
135
356000
2000
σκυλιά για την εύρεση του δολοφονημένου θύματος.
06:13
So, you can tell from a piece of clothing
136
358000
2000
Οπότε, είναι δυνατόν από ένα κομμάτι ύφασμα
06:15
to within about a kilometer or so,
137
360000
4000
σε απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου,
06:19
where that piece of clothing has been recently
138
364000
2000
να μάθεις που βρίσκονταν πρόσφατα αυτό το κομμάτι,
06:21
and then send in dogs.
139
366000
3000
και έπειτα να στείλεις τα σκυλιά.
06:24
And finally, in a rather grizzly way,
140
369000
3000
Και τέλος, με κάπως ανατριχιαστικό τρόπο,
06:27
the Bosnia war crimes;
141
372000
2000
τα εγκλήματα πολέμου στη Βοσνία.
06:29
some of the people brought to trial were brought to trial
142
374000
3000
Κάποιοι άνθρωποι δικάστηκαν λόγω
06:32
because of the evidence from pollen,
143
377000
2000
αποδεικτικών στοιχείων από γύρη,
06:34
which showed that bodies had been buried,
144
379000
2000
η οποία έδειξε ότι είχαν θάψει σώματα κάπου,
06:36
exhumed and then reburied somewhere else.
145
381000
5000
τα ξέθαψαν, και μετά τα ξαναθάψαν κάπου αλλού.
06:41
I hope I've opened your eyes,
146
386000
2000
Ελπίζω να σας άνοιξα λιγάκι τα μάτια,
06:43
if you'll excuse the visual pun, (Laughter)
147
388000
2000
-να κάνουμε και λίγο καλαμπούρι-
06:45
to some of pollen's secrets.
148
390000
2000
σε κάποια από τα μυστικά της γύρης.
06:47
This is a horse chestnut.
149
392000
2000
Παρεπιπτόντως, αυτό είναι καστανιά.
06:49
There is an invisible beauty all around us,
150
394000
2000
Υπάρχει μια αόρατη ομορφιά τριγύρω μας,
06:51
each grain with a story to tell ...
151
396000
2000
και κάθε κόκκος έχει και μια ιστορία να μας πει,
06:53
each of us, in fact, with a story to tell
152
398000
2000
ο καθένας μας μάλιστα, έχει και μια ιστορία να
06:55
from the pollen fingerprint that's upon us.
153
400000
3000
διηγηθεί από το αποτύπωμα γύρης που είναι πάνω του.
06:58
Thank you to the colleagues at Kew,
154
403000
2000
Ευχαριστώ τους συναδέλφους στο Κιού.
07:00
and thank you to palynologists everywhere.
155
405000
2000
Και όλους τους παλυνολόγους παντού.
07:02
(Applause)
156
407000
4000
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Jonathan Drori - EducatorJonathan Drori commissioned the BBC's very first websites, one highlight in a long career devoted to online culture and educational media -- and understanding how we learn.
Why you should listen
Jonathan Drori has dedicated his career to media and learning. As the Head of Commissioning for BBC Online, he led the effort to create bbc.co.uk, the online face of the BBC (an effort he recalls fondly). He came to the web from the TV side of the BBC, where as an editor and producer he headed up dozens of television series on science, education and the arts.
After almost two decades at the BBC, he's now a director at Changing Media Ltd., a media and education consultancy, and is a visiting professor at University of Bristol, where he studies educational media and misperceptions in science. He continues to executive produce the occasional TV series, including 2004's award-winning "The DNA Story" and 2009's "Great Sperm Race." He is on the boards of the Royal Botanic Gardens and the Woodland Trust.
(Photo: Lloyd Davis/flickr)
Jonathan Drori | Speaker | TED.com