TEDGlobal 2013
Holly Morris: Why stay in Chernobyl? Because it's home.
Holly Morris: Zergatik geratu Txernobilen? Gure etxea delako.
Filmed:
Readability: 4.7
1,157,051 views
Txernobilen munduko istripu nuklear larriena gertatu zen eta, azken 27 urteotan, plantaren inguruko eremuari Esklusio Eremua deitzen diote. Halere, 200 bat pertsonek osatutako komunitatea hor bizi da (ia guztiak adineko emakumeak dira). Amama harro hauek ebakuatzeko aginduei egin zieten aurre, aberriarekin eta komunitatearekin duten loturek "erradioaktibitateari ere aurre egiten dioten indarrak" direlako.
Holly Morris - Explorer and filmmaker
Holly Morris tells the stories of women around the world through documentary, television, print and the web. Full bio
Holly Morris tells the stories of women around the world through documentary, television, print and the web. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Three years ago, I was standing about a hundred yards
0
400
3089
Duela 3 urte, 100 metrora neukan
00:15
from Chernobyl nuclear reactor number four.
1
3489
3626
4 zenbakiko Txernobilgo erreaktore nuklearra.
00:19
My Geiger counter dosimeter, which measures radiation,
2
7115
3147
Erradiazio neurtzen duen dosimetro Geiger hau
00:22
was going berserk,
3
10262
1588
erritmo frenetikoa hartzen ari zen.
00:23
and the closer I got, the more frenetic it became,
4
11850
3447
Hurbildu ahala,
erritmoa gero eta frenetikoagoa zen.
erritmoa gero eta frenetikoagoa zen.
00:27
and frantic. My God.
5
15297
2796
Zoratu egin zen, izan ere.
00:30
I was there covering the 25th anniversary
6
18093
2750
Munduko istripu nuklear larrienaren
25. urteurrena zen
25. urteurrena zen
00:32
of the world's worst nuclear accident,
7
20843
3150
eta hara joan nintzen horren berri ematera.
00:35
as you can see by the look on my face,
8
23993
1949
Aurpegian ikusiko didazuenez,
ez nuen joateko gogorik
ez nuen joateko gogorik
00:37
reluctantly so, but with good reason,
9
25942
2891
eta arrazoi sendoak neuzkan!
00:40
because the nuclear fire that burned for 11 days
10
28833
3463
1986an 11 egunez sutan egon zen suak
00:44
back in 1986 released 400 times as much radiation
11
32296
4416
400 bider erradiazio gehiago
izurtzen zuen
izurtzen zuen
00:48
as the bomb dropped on Hiroshima,
12
36712
2216
Hiroshiman lehertu zen bonbak baino.
00:50
and the sarcophagus, which is the covering
13
38928
2474
Gainera, sarkofagoa,
00:53
over reactor number four,
14
41402
1577
4. erreaktorea estaltzen duena,
00:54
which was hastily built 27 years ago,
15
42979
2882
orain dela 27 urte azkar eraikita,
00:57
now sits cracked and rusted
16
45861
1918
hor dago, apurtuta eta herdoilduta,
00:59
and leaking radiation.
17
47779
1716
erradiazioa isurtzen.
01:01
So I was filming.
18
49495
1678
Hor nengoen ni, filmatzen.
01:03
I just wanted to get the job done
19
51173
1306
Lana amaitu besterik ez nuen nahi
01:04
and get out of there fast.
20
52479
2587
eta hortik
ahalik eta azkarren aldendu.
ahalik eta azkarren aldendu.
01:07
But then, I looked into the distance,
21
55066
2284
Momentu horretan,
urrunean ikusi nuen
urrunean ikusi nuen
01:09
and I saw some smoke coming from a farmhouse,
22
57350
3277
landetxe batetik irteten zen kea.
01:12
and I'm thinking, who could be living here?
23
60627
2543
Nor demontre
bizi daiteke hemen?
bizi daiteke hemen?
01:15
I mean, after all, Chernobyl's soil, water and air,
24
63170
3592
Txernobilgo lurra, ura eta airea
01:18
are among the most highly contaminated on Earth,
25
66762
2710
planetako kutsatuenetarikoak dira,
01:21
and the reactor sits at the the center of
26
69472
1618
eta erreaktorea kokatuta dagoen
esklusio-eremua
esklusio-eremua
01:23
a tightly regulated exclusion zone, or dead zone,
27
71090
3646
hilda eta gogor erregulatuta dago.
01:26
and it's a nuclear police state, complete with border guards.
28
74736
3345
Polizia eta mugako zaindariz betetako estatu nuklearra da.
01:30
You have to have dosimeter at all times, clicking away,
29
78081
2547
Dosimetroa erabili behar da une guztietan,
01:32
you have to have a government minder,
30
80628
1921
gobernuko eskolta bat behar duzu,
01:34
and there's draconian radiation rules
31
82549
2636
erradiazio erregulazio oso zorrotza dago,
01:37
and constant contamination monitoring.
32
85185
4705
eta etengabeko
kutsaduraren kontrola egiten da.
kutsaduraren kontrola egiten da.
01:41
The point being, no human being
33
89890
2152
Gauzak horrela,
eremu hil honetatik hurbil
eremu hil honetatik hurbil
01:44
should be living anywhere near the dead zone.
34
92042
2886
inork ez luke bizi beharko.
01:46
But they are.
35
94928
1593
Baina egon, badago.
01:48
It turns out an unlikely community
36
96521
2653
Antza, 200 lagunek osatutako talde bat
01:51
of some 200 people are living inside the zone.
37
99174
3453
eremuan bizi da, sinesgaitza bada ere.
01:54
They're called self-settlers.
38
102627
1858
Samosely -edo okupak- deitzen dira.
01:56
And almost all of them are women,
39
104485
2640
Gehienak emakumezkoak dira.
01:59
the men having shorter lifespans
40
107125
1868
Gizonezkoen bizi-itxaropena txikiagoa da
02:00
in part due to overuse of alcohol, cigarettes,
41
108993
2317
alkohola gehiegi edateagatik, tabakoa
02:03
if not radiation.
42
111310
1988
edo erradiazioagatik.
02:05
Hundreds of thousands of people were evacuated
43
113298
2238
Ehunka mila pertsona ebakuatu egin zuten
02:07
at the time of the accident,
44
115536
1620
istripua gertatu zenean
02:09
but not everybody accepted that fate.
45
117156
2461
baina batzuek
ez zuten erabaki hori onartu.
ez zuten erabaki hori onartu.
02:11
The women in the zone, now in their 70s and 80s,
46
119617
2793
Eremuko emakumeak,
orain 70-80 urtekoak,
orain 70-80 urtekoak,
02:14
are the last survivors of a group who defied authorities
47
122410
2995
agintariei aurre egin zien taldeko azkenak dira.
02:17
and, it would seem, common sense,
48
125405
1950
Sen onari jaramonik ez eginez,
02:19
and returned to their ancestral homes inside the zone.
49
127355
3690
bueltatu ziren
eremu barruan dauden arbasoen etxeetara.
eremu barruan dauden arbasoen etxeetara.
02:23
They did so illegally.
50
131045
2484
Legez kontra bueltatu ziren.
02:25
As one woman put it to a soldier
51
133529
1917
Zera esan zion emakume batek
02:27
who was trying to evacuate her for a second time,
52
135446
2814
bigarren aldiz
ebakuatu nahi zuen soldadu bati:
ebakuatu nahi zuen soldadu bati:
02:30
"Shoot me and dig the grave.
53
138260
1823
"Tiro egin niri
eta hilobia prestatu.
eta hilobia prestatu.
02:32
Otherwise, I'm going home."
54
140083
2578
Bestela, etxera joango naiz".
02:34
Now why would they return to such deadly soil?
55
142661
2535
Zergatik nahiko zuten
eremu hil horretara bueltatu?
eremu hil horretara bueltatu?
02:37
I mean, were they unaware of the risks
56
145196
1908
Ez zituzten arriskuak ezagutzen?
02:39
or crazy enough to ignore them, or both?
57
147104
3011
Kasurik ez egiteraino zoratu al ziren?
Edo biak?
Edo biak?
02:42
The thing is, they see their lives
58
150115
1472
Kontua da oso ikuspegi desberdina dutela
02:43
and the risks they run decidedly differently.
59
151587
3532
bizitzari buruz
eta arriskuei buruz.
eta arriskuei buruz.
02:47
Now around Chernobyl, there are scattered ghost villages,
60
155119
3253
Orain Txernobil inguruan
herri fantasma sakabanatuak daude,
herri fantasma sakabanatuak daude,
02:50
eerily silent, strangely charming, bucolic,
61
158372
4331
isiltasun beldurgarrian,
arraroki xarmagarriak, bukolikoak,
arraroki xarmagarriak, bukolikoak,
02:54
totally contaminated.
62
162703
1923
eta kutsatuak oso.
02:56
Many were bulldozed under at the time of the accident,
63
164626
3139
Batzuk eraitsi egin zituzten
istripua gertatu zenean,
istripua gertatu zenean,
02:59
but a few are left like this,
64
167765
2033
baina beste batzuk
horrela jarraitzen dute;
horrela jarraitzen dute;
03:01
kind of silent vestiges to the tragedy.
65
169798
3553
istripuaren aztarna isilak dira, nolabait.
03:05
Others have a few residents in them,
66
173351
2311
Beste batzuetan biztanle batzuk daude,
03:07
one or two "babushkas," or "babas,"
67
175662
2465
"babushka" edo "baba" bat edo bi,
03:10
which are the Russian and Ukrainian words for grandmother.
68
178127
3189
horrela deitzen diete-eta
amonei, errusieraz eta ukraineraz.
amonei, errusieraz eta ukraineraz.
03:13
Another village might have six or seven residents.
69
181316
3083
Beste herri batek
sei edo zazpi biztanle izan ditzake.
sei edo zazpi biztanle izan ditzake.
03:16
So this is the strange demographic of the zone --
70
184399
2730
Horrela da eremuaren demografia bitxia:
03:19
isolated alone together.
71
187129
2869
isolatua, bakartua, elkarrekin.
03:21
And when I made my way to that piping chimney
72
189998
2203
Urrutian ikusi nuen
03:24
I'd seen in the distance,
73
192201
1671
kea zerion tximiniaranzko bidean,
03:25
I saw Hanna Zavorotnya, and I met her.
74
193872
3246
Hanna Zavorotnyia ikusi
eta beregana joan nintzen.
eta beregana joan nintzen.
03:29
She's the self-declared mayor of Kapavati village,
75
197118
3066
Kapavati herriko alkatea da,
berak bere burua izendatu zuen.
berak bere burua izendatu zuen.
03:32
population eight.
76
200184
1962
Zortzi biztanle ditu herriak.
03:34
(Laughter)
77
202146
1963
(Barreak)
03:36
And she said to me, when I asked her the obvious,
78
204109
3233
Agerikoa galdetu nionean,
zera esan zidan:
zera esan zidan:
03:39
"Radiation doesn't scare me. Starvation does."
79
207342
4009
"Erradiazioak ez nau beldurtzen.
Goseteak bai."
Goseteak bai."
03:43
And you have to remember, these women have
80
211351
1633
Kontuan izatekoa da
emakume hauek
emakume hauek
03:44
survived the worst atrocities of the 20th century.
81
212984
3868
20.mendeko basatikeria larrienak
biziraun dituztela.
biziraun dituztela.
03:48
Stalin's enforced famines of the 1930s, the Holodomor,
82
216852
3571
30ko hamarkadan Stalinek eragindako goseteek, Holomodorrek,
03:52
killed millions of Ukrainians,
83
220423
1831
milioika ukraniar hil zituzten,
03:54
and they faced the Nazis in the '40s,
84
222254
2023
eta 40ko hamarkadan
naziei egin zieten aurre.
naziei egin zieten aurre.
03:56
who came through slashing, burning, raping,
85
224277
2976
Azken hauek
ebaki, erre, bortxatu egin zituzten.
ebaki, erre, bortxatu egin zituzten.
03:59
and in fact many of these women
86
227253
1616
Izan ere, hauetariko emakume batzuk
04:00
were shipped to Germany as forced labor.
87
228869
3085
Alemaniara
bidali zituzten lanera gogoz kontra.
bidali zituzten lanera gogoz kontra.
04:03
So when a couple decades into Soviet rule,
88
231954
2460
Beraz, sobietarren menpe
bi hamarkadan egonda,
bi hamarkadan egonda,
04:06
Chernobyl happened,
89
234414
1195
Txernobilekoa gertatu zenean,
04:07
they were unwilling to flee in the face of an enemy
90
235609
3062
ez zuten alde egin izan nahi
04:10
that was invisible.
91
238671
2178
ikusezina zen etsai batengatik.
04:12
So they returned to their villages
92
240849
1989
Haien herrietara bueltatu eta gero,
04:14
and are told they're going to get sick and die soon,
93
242838
3220
gaixotu eta hil egingo zirela
esan zietenean,
esan zietenean,
04:18
but five happy years, their logic goes,
94
246058
2565
zera pentsatu zuten:
poztasuneko 5 urte hobeak dira
poztasuneko 5 urte hobeak dira
04:20
is better than 10 stuck in a high rise
95
248623
2555
10 urte Kieveko
kanpoaldean baino,
kanpoaldean baino,
04:23
on the outskirts of Kiev,
96
251178
1860
etxe-orratz batean sartuta,
04:25
separated from the graves of their mothers
97
253038
2178
eta arbasoen hilobietatik bananduta,
04:27
and fathers and babies,
98
255216
2320
ama, aita eta umeen hilobietatik,
04:29
the whisper of stork wings on a spring afternoon.
99
257536
3956
zikoinen hegoen murmurretik
udaberriko arratsaldetan.
udaberriko arratsaldetan.
04:33
For them, environmental contamination
100
261492
2398
Haien ustez,
ingurumenaren kutsadura
ingurumenaren kutsadura
04:35
may not be the worst sort of devastation.
101
263890
2550
ez da hondamendirik larriena.
04:38
It turns out this holds true
102
266440
1320
Eta kontua da,
04:39
for other species as well.
103
267760
2091
beste espezie batzuentzat ere
hau egia dela.
hau egia dela.
04:41
Wild boar, lynx, moose, they've all returned
104
269851
2947
Basurdeak, katamotzak, altzeak...
04:44
to the region in force,
105
272798
1750
Denak bueltatu ziren eremura.
04:46
the very real, very negative effects of radiation
106
274548
3255
Erradiazioaren eragin
benetan kaltegarriek
benetan kaltegarriek
04:49
being trumped by the upside of a mass exodus
107
277803
3558
partida galdu zuten
04:53
of humans.
108
281361
1751
gizakien exodo masiboen aurka.
04:55
The dead zone, it turns out, is full of life.
109
283112
4693
Eremu hilari, antza, bizitza dario.
04:59
And there is a kind of heroic resilience,
110
287805
3058
Pertsona hauek
erresilientzia heroikoa dute,
erresilientzia heroikoa dute,
05:02
a kind of plain-spoken pragmatism to those
111
290863
2871
benetako pragmatismo moduko bat,
05:05
who start their day at 5 a.m.
112
293734
2492
5:00etan hasten dute eguna
05:08
pulling water from a well
113
296226
2243
putzu batetik ura ateratzen;
05:10
and end it at midnight
114
298469
1704
eta gauerdian bukatzen dute
05:12
poised to beat a bucket with a stick
115
300173
2064
makilarekin ontzi bati
kolpeak ematen
kolpeak ematen
05:14
and scare off wild boar that might mess with their potatoes,
116
302237
2900
patatak hondatuko dituen
basurde bat uxatzeko.
basurde bat uxatzeko.
05:17
their only company a bit of homemade moonshine vodka.
117
305137
5152
Haiek egindako legez kanpoko vodka dute
lagun bakarra.
lagun bakarra.
05:22
And there's a patina of simple defiance among them.
118
310289
3410
Eta badago haiengan
desafio kutsu bat.
desafio kutsu bat.
05:25
"They told us our legs would hurt, and they do. So what?"
119
313699
3838
"Esan ziguten hanketan mina izango genuela,
eta hala da. Eta zer?"
eta hala da. Eta zer?"
05:29
I mean, what about their health?
120
317537
1702
Zer du-eta haien osasunak?
05:31
The benefits of hardy, physical living,
121
319239
2822
Bizitza fisiko eta gogor baten abantailak,
05:34
but an environment made toxic
122
322061
1604
eta ingurumen toxiko bat
05:35
by a complicated, little-understood enemy, radiation.
123
323665
3983
gutxi ulertutako eta zaila den
etsai batek kutsatuta: erradiazioa.
etsai batek kutsatuta: erradiazioa.
05:39
It's incredibly difficult to parse.
124
327648
2135
Oso zaila da arazoa aztertzea.
05:41
Health studies from the region
125
329783
1817
Eremuan egindako osasun ikerketak
05:43
are conflicting and fraught.
126
331600
2740
ez datoz bat.
05:46
The World Health Organization
127
334340
1393
Munduko Osasun Erakundeak, azkenean,
05:47
puts the number of Chernobyl-related deaths
128
335733
2730
Txernobilgo eraginagatik,
05:50
at 4,000, eventually.
129
338463
2318
4.000 hildako zenbatu zituen.
05:52
Greenpeace and other organizations
130
340781
2638
Greenpeacek eta beste erakunde batzuek
05:55
put that number in the tens of thousands.
131
343419
3158
hamaika mila zenbatzen dituzte.
05:58
Now everybody agrees that thyroid cancers
132
346577
2992
Denok dakigu tiroideko minbizi kasuak
06:01
are sky high, and that Chernobyl evacuees
133
349569
2617
izugarrizkoak direla,
eta Txernobilgo ebakuatuek
eta Txernobilgo ebakuatuek
06:04
suffer the trauma of relocated peoples everywhere:
134
352186
3067
leku guztietako
ebakuatuen traumak dituztela:
ebakuatuen traumak dituztela:
06:07
higher levels of anxiety, depression, alcoholism,
135
355253
3278
antsietate-maila altua,
depresioa, alkoholismoa,
depresioa, alkoholismoa,
06:10
unemployment and, importantly,
136
358531
2180
langabezia eta, bereziki,
06:12
disrupted social networks.
137
360711
3243
gizarte-sare nahastuak.
06:15
Now, like many of you,
138
363954
2406
Zuetariko askok bezala,
06:18
I have moved maybe 20, 25 times in my life.
139
366360
4625
ni ere etxez aldatu naiz
20-25 aldiz bizitza osoan.
20-25 aldiz bizitza osoan.
06:22
Home is a transient concept.
140
370985
3422
"Etxea" oso kontzeptu iragankorra da.
06:26
I have a deeper connection to my laptop
141
374407
2177
Ordenagailuarekin
daukadan lotura sakonagoa da
daukadan lotura sakonagoa da
06:28
than any bit of soil.
142
376584
4342
edozein lurrekin
daukadana baino.
daukadana baino.
06:32
So it's hard for us to understand, but home
143
380926
2239
Zaila egiten zaigu ulertzea
06:35
is the entire cosmos of the rural babushka,
144
383165
3173
baina etxea da
babushkaren kosmos osoa,
babushkaren kosmos osoa,
06:38
and connection to the land is palpable.
145
386338
3456
bere lurrarekiko lotura
agerikoa da.
agerikoa da.
06:41
And perhaps because these Ukrainian women
146
389794
1791
Emakume ukrainar hauek
06:43
were schooled under the Soviets
147
391585
2003
sobietarren garaian ikasi zuten
06:45
and versed in the Russian poets,
148
393588
2242
eta olerkari errusiarrak
ezagutzen zituzten.
ezagutzen zituzten.
06:47
aphorisms about these ideas
149
395830
1558
Horregatik, hain zuzen ere,
06:49
slip from their mouths all the time.
150
397388
2197
aforismo ugari
erabiltzen dituzte.
erabiltzen dituzte.
06:51
"If you leave, you die."
151
399585
3007
"Alde egiten baduzu,
hil egingo zara."
hil egingo zara."
06:54
"Those who left are worse off now.
152
402592
1967
"Alde egin zutenak
orain okerrago daude.
orain okerrago daude.
06:56
They are dying of sadness."
153
404559
1641
Tristurak akabatuta daude."
06:58
"Motherland is motherland. I will never leave."
154
406200
4487
"Aberria da aberria.
Nik inoiz ez dut alde egingo."
Nik inoiz ez dut alde egingo."
07:02
What sounds like faith, soft faith,
155
410687
3256
Fede-kontua ematen du,
fede biguna,
fede biguna,
07:05
may actually be fact,
156
413943
3125
baina egia bihur daiteke.
07:09
because the surprising truth --
157
417068
1622
Ikerketak ez egon arren,
07:10
I mean, there are no studies, but the truth seems to be
158
418690
2386
ematen du egia bihurtu dela,
07:13
that these women who returned to their homes
159
421076
2572
eta etxera bueltatu diren
emakume hauek,
emakume hauek,
07:15
and have lived on some of the most radioactive land
160
423648
2080
azken 27 urtean
planetako lur erradiaktiboenean
planetako lur erradiaktiboenean
07:17
on Earth for the last 27 years,
161
425728
2206
bizi izan diren emakumeak,
07:19
have actually outlived their counterparts
162
427934
2355
etxez aldatzea
onartu zutenak baino
onartu zutenak baino
07:22
who accepted relocation,
163
430289
2047
gehiago bizi izan direla
07:24
by some estimates up to 10 years.
164
432336
4126
10 urte baino gehiago,
batzuen kalkuluen arabera.
batzuen kalkuluen arabera.
07:28
How could this be?
165
436462
2180
Nola izan daiteke?
07:30
Here's a theory: Could it be
166
438642
1699
Hona hemen teoria bat:
07:32
that those ties to ancestral soil,
167
440341
3065
Lurrarekiko lotura honek
07:35
the soft variables reflected in their aphorisms,
168
443406
2566
eta aforismoetan
islatzen diren aldagaiek,
islatzen diren aldagaiek,
07:37
actually affect longevity?
169
445972
2864
bizitzaren iraupenean
eragina izan al dezakete?
eragina izan al dezakete?
07:40
The power of motherland
170
448836
1759
Aberriak duen boterea,
07:42
so fundamental to that part of the world
171
450595
2458
munduko leku horietan
hain oinarrizkoa dena,
hain oinarrizkoa dena,
07:45
seems palliative.
172
453053
1812
antza, aringarria da.
07:46
Home and community are forces
173
454865
2797
Etxea eta komunitatea
botereak dira
botereak dira
07:49
that rival even radiation.
174
457662
4060
erradioaktibitateari ere
aurre egiten diotenak.
aurre egiten diotenak.
07:53
Now radiation or not,
175
461722
2478
Erradioaktibitatea
alde batera utzita,
alde batera utzita,
07:56
these women are at the end of their lives.
176
464200
2604
emakume hauek
bizitzaren amaieran daude.
bizitzaren amaieran daude.
07:58
In the next decade, the zone's human residents will be gone,
177
466804
3993
Hurrengo hamarkadan,
bertako egoiliarrak desagertu egingo dira
bertako egoiliarrak desagertu egingo dira
08:02
and it will revert to a wild, radioactive place,
178
470797
4227
eta hura eremu basati
eta erradioaktibo bihurtuko da.
eta erradioaktibo bihurtuko da.
08:07
full only of animals and occasionally
179
475024
3114
Animaliak eta, noizbehinka,
zientzialari ausartak
zientzialari ausartak
08:10
daring, flummoxed scientists.
180
478138
3092
eta despistatuak besterik
ez dira egongo.
ez dira egongo.
08:13
But the spirit and existence of the babushkas,
181
481230
3102
Baina babushken
existentziak eta izpirituak
existentziak eta izpirituak
08:16
whose numbers have been halved
182
484332
1707
zeinen kopurua erdira murriztu den
08:18
in the three years I've known them,
183
486039
2142
ni eurekin egon naizen
hiru urteetan,
hiru urteetan,
08:20
will leave us with powerful new templates
184
488181
2198
gogoeta eta hausnarketarako
08:22
to think about and grapple with,
185
490379
2016
eredu indartsu berriak utziko dizkigute
08:24
about the relative nature of risk,
186
492395
3663
arriskuaren izaeraren
erlatibitateari buruz,
erlatibitateari buruz,
08:28
about transformative connections to home,
187
496058
3847
etxearekiko lotura
eraldatzaileari buruz,
eraldatzaileari buruz,
08:31
and about the magnificent tonic
188
499905
3546
eta suspergarri zoragarriak diren
08:35
of personal agency and self-determination.
189
503451
3853
autokontzientzia
eta autodeterminazioari buruz.
eta autodeterminazioari buruz.
08:39
Thank you.
190
507304
1935
Eskerrik asko.
08:41
(Applause)
191
509239
4000
(Txaloak)
ABOUT THE SPEAKER
Holly Morris - Explorer and filmmakerHolly Morris tells the stories of women around the world through documentary, television, print and the web.
Why you should listen
Holly Morris is a director, producer, writer and storyteller whose work spans media and continents. She is the author of Adventure Divas: Searching the Globe for a New Kind of Heroine (Random House) and writer/director and executuve producer of its companion PBS documentary series, "Adventure Divas". A former National Geographic Adventure columnist and widely anthologized essayist, Morris is also a regular contributor to The New York Times, among other publications. She presents the PBS televisin series "Globe Trekker," and "Treks in a Wild World," and also hosted "Outdoor Investigations" -- a series in which she investigates the scientific side of today's environmental and natural world mysteries.
Morris has reported on the illegal caviar trade from Iran's Caspian Sea, sex trafficking from the brothels of India, and the global diaspora of Black Panthers from Cuba. Whether she's exploring underground Soviet missile silos, or the ship breaking yards of Bangladesh, Morris goes to the grassroots to tell a global story.
Her new film, The Babushkas of Chernobyl is about a surprising group of survivors living in the shadow of Chernobyl. Based on her award-winning essay of the same name (also published as "Ukraine: A Country of Women"), it won the Meredith Editorial Excellence Award, was reprinted in London's Daily Telegraph, and The Week and was selected for the book The Best Travel Writing (2012). The film, which has won numerous awards, including the Los Angeles Film Festival Jury Award for Directing, is being widely released in Spring 2016 for the 30th anniversary of the Chernobyl disaster.
Holly Morris | Speaker | TED.com